Chuyên đề Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả xuất khẩu gạo của Công ty Xuất nhập khẩu Tổng hợp I - Bộ Thương Mại
Trong xu thế toàn cầu hoá và khu vực hoá phát triển như vũ bão hiện nay, hội nhập kinh tế quốc gia vào nền kinh tế khu vực và thế giới đang là một vấn đề lý luận và thực tiễn nóng bỏng, sôi động. Thế giới đang chứng kiến sự xâm nhập vào nhau, dung hợp với nhau, tồn tại và phát triển bình yên bên nhau từ những xuất phát điểm chênh lệch nhau về kinh tế, khác nhau về đường lối chính trị. Nhìn lại chặng đường hơn mười năm đổi mới, cùng với chính sách mở cửa nền kinh tế, các doanh nghiệp Việt Nam ngày càng có nhiều mối quan hệ kinh doanh với các doanh nghiệp trong khu vực và trên toàn thế giới. Có thể nói hoạt động xuất khẩu hàng hoá và dịch vụ đã góp phần đáng kể trong việc tăng trưởng và phát triển kinh tế nước ta; tham gia vào việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tăng tỷ trọng giá trị ngành công nghiệp và dịch vụ trong GDP. Một trong những hoạt động cần kể đến là xuất khẩu gạo của Việt Nam. Gạo là một trong bảy mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam. Tính đến nay, thị trường xuất khẩu gạo của nước ta đã được mở rộng ra 50 nước trên toàn thế giới, chiếm 20 % thị trường gạo thương mại thế giới. Công ty Xuất nhập khẩu Tổng hợp I là một trong những đơn vị tham gia vào hoạt động xuất khẩu gạo. Trong nhiều năm qua, công ty đã đạt được những kết quả kinh doanh đáng khích lệ. Dù có khắt khe thế nào chăng nữa, chúng ta phải thừa nhận rằng trước bối cảnh khủng hoảng tài chính- tiền tệ lan rộng toàn khu vực châu Á, giá cả thị trường thế giới giảm mạnh, thị trường xuất khẩu khó khăn, việc kim ngạch xuất khẩu gạo đạt 3.678.000 USD, trong năm 2003 là một thành tích đáng kể mà công ty đã đạt được. Tuy nhiên, hiệu quả kinh doanh xuất khẩu gạo của công ty nói riêng và thị trường gạo Việt Nam nói riêng nhìn chung còn gặp nhiều khó khăn. Giá bán gạo của Việt Nam thường thấp hơn các nước khác do chất lượng gạo của ta còn thấp, chưa hợp với thị hiếu tiêu dùng của thị trường. Do vậy, việc tìm ra những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả trong hoạt động xuất khẩu gạo có ý nghĩa rất lớn không chỉ đối với ngành gạo mà còn đối với sự phát triển chung của nền kinh tế nước ta. Xuất phát từ lý do trên, trong thời gian thực tập tại Công ty Xuất nhập khẩu Tổng hợp I, cùng với những kiến thức đã được học, em đã lựa chọn đề tài: “Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả xuất khẩu gạo của Công ty Xuất nhập khẩu Tổng hợp I - Bộ Thương mại" .
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Chuyên đề Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả xuất khẩu gạo của Công ty Xuất nhập khẩu Tổng hợp I - Bộ Thương Mại, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lêi nãi ®Çu
Trong xu thÕ toµn cÇu ho¸ vµ khu vùc ho¸ ph¸t triÓn nh vò b·o hiÖn nay, héi nhËp kinh tÕ quèc gia vµo nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi ®ang lµ mét vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn nãng báng, s«i ®éng. ThÕ giíi ®ang chøng kiÕn sù x©m nhËp vµo nhau, dung hîp víi nhau, tån t¹i vµ ph¸t triÓn b×nh yªn bªn nhau tõ nh÷ng xuÊt ph¸t ®iÓm chªnh lÖch nhau vÒ kinh tÕ, kh¸c nhau vÒ ®êng lèi chÝnh trÞ. Nh×n l¹i chÆng ®êng h¬n mêi n¨m ®æi míi, cïng víi chÝnh s¸ch më cöa nÒn kinh tÕ, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ngµy cµng cã nhiÒu mèi quan hÖ kinh doanh víi c¸c doanh nghiÖp trong khu vùc vµ trªn toµn thÕ giíi. Cã thÓ nãi ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸ vµ dÞch vô ®· gãp phÇn ®¸ng kÓ trong viÖc t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ níc ta; tham gia vµo viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, t¨ng tû träng gi¸ trÞ ngµnh c«ng nghiÖp vµ dÞch vô trong GDP. Mét trong nh÷ng ho¹t ®éng cÇn kÓ ®Õn lµ xuÊt khÈu g¹o cña ViÖt Nam. G¹o lµ mét trong b¶y mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt Nam. TÝnh ®Õn nay, thÞ trêng xuÊt khÈu g¹o cña níc ta ®· ®îc më réng ra 50 níc trªn toµn thÕ giíi, chiÕm 20 % thÞ trêng g¹o th¬ng m¹i thÕ giíi.
C«ng ty XuÊt nhËp khÈu Tæng hîp I lµ mét trong nh÷ng ®¬n vÞ tham gia vµo ho¹t ®éng xuÊt khÈu g¹o. Trong nhiÒu n¨m qua, c«ng ty ®· ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ kinh doanh ®¸ng khÝch lÖ. Dï cã kh¾t khe thÕ nµo ch¨ng n÷a, chóng ta ph¶i thõa nhËn r»ng tríc bèi c¶nh khñng ho¶ng tµi chÝnh- tiÒn tÖ lan réng toµn khu vùc ch©u ¸, gi¸ c¶ thÞ trêng thÕ giíi gi¶m m¹nh, thÞ trêng xuÊt khÈu khã kh¨n, viÖc kim ng¹ch xuÊt khÈu g¹o ®¹t 3.678.000 USD, trong n¨m 2003 lµ mét thµnh tÝch ®¸ng kÓ mµ c«ng ty ®· ®¹t ®îc. Tuy nhiªn, hiÖu qu¶ kinh doanh xuÊt khÈu g¹o cña c«ng ty nãi riªng vµ thÞ trêng g¹o ViÖt Nam nãi riªng nh×n chung cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. Gi¸ b¸n g¹o cña ViÖt Nam thêng thÊp h¬n c¸c níc kh¸c do chÊt lîng g¹o cña ta cßn thÊp, cha hîp víi thÞ hiÕu tiªu dïng cña thÞ trêng. Do vËy, viÖc t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu g¹o cã ý nghÜa rÊt lín kh«ng chØ ®èi víi ngµnh g¹o mµ cßn ®èi víi sù ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ níc ta.
XuÊt ph¸t tõ lý do trªn, trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty XuÊt nhËp khÈu Tæng hîp I, cïng víi nh÷ng kiÕn thøc ®· ®îc häc, em ®· lùa chän ®Ò tµi: “Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu g¹o cña C«ng ty XuÊt nhËp khÈu Tæng hîp I - Bé Th¬ng m¹i" .
Chuyªn ®Ò ®îc thùc hiÖn nh»m môc ®Ých ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh xuÊt khÈu g¹o cña c«ng ty trong thêi gian qua, qua ®ã gîi ý mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng nµy.
Chuyªn ®Ò cã kÕt cÊu gåm 3 ch¬ng nh sau :
Ch¬ng I: Lý luËn chung vÒ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu vµ hiÖu qu¶ kinh doanh xuÊt khÈu.
Ch¬ng II: Thùc tr¹ng hiÖu qu¶ kinh doanh xuÊt khÈu G¹o cña C«ng ty xuÊt nhËp khÈu Tæng hîp I
Ch¬ng III: Mét sè biÖn ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh xuÊt khÈu G¹o cña c«ng ty.
Hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy, em xin bµy tá lßng c¶m ¬n ch©n thµnh tíi gi¸o viªn híng dÉn TS. §µm Quanh Vinh, c¸c thÇy c« gi¸o trong khoa Kinh tÕ vµ Kinh doanh quèc tÕ vµ toµn thÓ c¸n bé nh©n viªn trong c«ng ty XuÊt nhËp khÈu Tæng hîp I ®· tËn t×nh gióp ®ì em thùc hiÖn chuyªn ®Ò nµy.
Ch¬ng 1 : Lý luËn chung vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu vµ
hiÖu qu¶ kinh doanh xuÊt khÈu
1.1. Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu
Kh¸i niÖm vÒ ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu
§iÒu quan träng ®èi víi mét c«ng ty kinh doanh trªn thÞ trêng quèc tÕ lµ ph¶i lùa chän ®îc c¸ch thøc th©m nhËp vµo tõng thÞ trêng níc ngoµi riªng biÖt. Nh÷ng ph¬ng thøc chñ yÕu ®Ó th©m nhËp mét thÞ trêng níc ngoµi bao gåm
XuÊt khÈu
B¸n giÊy phÐp
Nhîng quyÒn kinh doanh
Liªn doanh liªn kÕt víi c¸c doanh nghiÖp níc ngoµi
§Çu t trùc tiÕp
Tuú thuéc vµo chiÕn lîc vµ ®iÒu kiªn cña tõng c«ng ty mµ c«ng ty lùa chän cho m×nh h×nh thøc th©m nhËp thÞ trêng mét c¸ch phï hîp
XuÊt khÈu hµng ho¸ lµ h×nh thøc ®Çu tiªn cña qu¸ tr×nh th©m nhËp thÞ trêng quèc tÕ th«ng qua ho¹t ®éng tiªu thô nh÷ng hµng ho¸ ®îc s¶n xuÊt ë trong níc ra thÞ trêng níc ngoµi. PhÇn lín c¸c c«ng ty b¾t ®Çu viÖc më réng thÞ trêng víi t c¸ch lµ nh÷ng nhµ xuÊt khÈu vµ chØ sau ®ã míi chuyÓn tõ ph¬ng thøc nµy sang ph¬ng thøc kh¸c ®Ó phôc vô thÞ trêng níc ngoµi.
Nh vËy xuÊt khÈu lµ mét h×nh thøc th©m nhËp thÞ trêng níc ngoµi. Gi¸o tr×nh kinh doanh quèc tÕ- §HKTQHN ®Þnh nghÜa “XuÊt khÈu lµ ho¹t ®éng ®a hµng ho¸ vµ dÞch vô tõ quèc gia nµy sang quèc gia kh¸c”. Tuy nhiªn ta còng ph¶i ph©n biÖt ho¹t ®éng xuÊt khÈu vêi h×nh thøc hµng ho¸ ®îc lu chuyÓn qua biªn giíi quèc gia díi gi¸c dé phi kinh doanh nh lµm quµ tÆng hoÆc viÖn trî kh«ng hoµn l¹i
HiÖn nay h×nh thøc xuÊt khÈu ®îc c¸c doanh nhgiÖp ViÖt Nam ¸p dông phæ biÕn do trong giai ®o¹n míi tham gia vµo ho¹t déng th¬ng m¹i quèc tÕ, kh¶ n¨ng më réng thÞ trêng níc ngoµi b»ng con ®êng kh¸c cßn nhiÒu h¹n chÕ
§Æc ®iÓm xuÊt khÈu hµng ho¸
H×nh thøc th©m nhËp thÞ trêng níc ngoµi b»ng h×nh thøc xuÊt khÈu ra ®êi tõ rÊt l©u vµ cho ®Õn nay nã vÉn lµ h×nh thøc th©m nhËp thÞ trêng níc ngoµi phæ biÕn.
* §èi tîng xuÊt khÈu
Khi h×nh thøc xuÊt khÈu míi ra ®êi th× ®èi tîng xuÊt khÈu chñ yÕu lµ hµng ho¸ h÷u h×nh nh c¸c s¶n phÈm tiªu dïng vµ m¸y mãc thiÕt bÞ …. Nhng cho ®Õn nay th× ®èi tîng xuÊt khÈu kh«ng chØ cã hµng ho¸ h÷u h×nh mµ cßn bao gåm c¶ c¸c ho¹t ®éng dÞch vô nh vËn t¶i, du lÞch….
* Chñ thÓ tham gia vµo ho¹t ®éng xuÊt khÈu
Tuú vµo tõng h×nh thøc xuÊt khÈu mµ c¸c ®èi tîng tham gia vµo ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ kh¸c nhau, tuy nhiªn díi gi¸c ®é chung ta cã thÓ ph©n chia chñ thÓ tham gia vµo ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµm ba bªn ®ã lµ nhµ xuÊt khÈu, nhµ nhËp khÈu vµ nhµ níc
Ngêi xuÊt khÈu lµ ngêi cã hµng ho¸, dÞch vô s¶n xuÊt ë trong níc vµ t×m c¸ch b¸n ra níc ngoµi
Nhµ nhËp khÈu lµ ngêi mua hµng ho¸ cña ngêi xuÊt khÈu vøi môc ®Ých lµ kinh doanh hay tiªu dïng trùc tiÕp
ChÝnh phñ lµ chñ thÓ thø ba tham gia vµo ho¹t ®éng xuÊt khÈu, chÝnh phñ bao gåm chÝnh phñ cña níc xuÊt khÈu, níc nhËp khÈu. chÝnh phñ cã vai trß quan träng trong viÖc ®iÌu tiÕt vµ qu¶n lÝ c¸c ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu
HiÖn nay khi nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, ngoµi ba chñ thÓ trªn cßn cã sù tham gia cña c¸c tæ chøc tµi chÝnh vµ ng©n hµng víi chøc n¨ng thanh to¸n, vai trß cña c¸c tæ chøc nµy ngµy cµng quan träng ®èi víi ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Ngoµi ra cßn cã sù tham gia cña c¸c nhµ vËn t¶i, b¶o hiÓm.
* Thanh to¸n trong xuÊt khÈu
Mét vÊn ®Ò quan träng trong xuÊt khÈu ®ã lµ vÊn ®Ò thanh to¸n. tõ khi h×nh thøc xuÊt khÈu ra ®êi cho ®Õn nay th× c¸c ph¬ng tiÑn vµ h×nh thøc thanh to¸n ngµy cµng ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn
Ban ®Çu ph¬ng tiÖn thanh to¸n chñ yÕu chñ yÕu trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ tiÒn mÆt. Sau nµy tiÒn mÆt Ýt ®îc dïng thanh to¸n do sù ph¸t triÓn cña c¸c ph¬ng tiÖn thanh to¸n nh sÐc, k× phiÕu vµ hèi phiÕu.
Ph¬ng thøc thanh to¸n ban ®Çu chñ yÕu lµ ph¬ng thøc chuyÓn tiÒn, ngµy nay do sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng c¸c tæ chøc tµi chÝnh vµ ng©n hµng th× c¸c ph¬ng thøc thanh to¸n míi còng ra ®êi nh ph¬ng thøc nhê thu, ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ (LC), ph¬ng thøc LC hiÖn naylµ ph¬ng thøc ®îc sö dông phæ biÕn nhÊt do ®é an toµn cña nã, ®¶m b¶o lîi Ých cho c¶ nhµ xuÊt khÈu lÉn nhËp khÈu
Ngoµi vÊn ®Ò thanh to¸n th× vÊn ®Ò vËn t¶i vµ b¶o hiÓm còng lµ hai vÊn ®Ò lín trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu . hai vÊn ®Ò nµycïng víi thanh to¸n ngµy cµng ®ãng vai trß quan träng vµ cã ¶nh hëng lín tíi xuÊt khÈu
1.13. Néi dung cña xuÊt khÈu hµng ho¸
1.1.3.1. §iÒu tra nghiªn cøu thÞ trêng
Lµ qu¸ tr×nh C«ng ty ®iÒu tra nghiªn cøu thÞ trêng ®Ó thu thËp vµ xö lý th«ng tin liªn quan ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña m×nh. Qu¶ tr×nh nµy gåm 3 bíc :
Bíc thø nhÊt lµ: Bh¸t hiÖn vµ lùa chän s¶n phÈm xuÊt khÈu. §©y lµ giai ®o¹n C«ng ty x¸c ®Þnh nÆt hµng mµ m×nh sÏ kinh doanh xuÊt khÈu.
Bíc thø hai lµ : Lùa chän thÞ trêng xuÊt khÈu. Sau khi ®· lùa chän ®îc mÆt hµng xuÊt khÈu th× C«ng ty sÏ tiÕn hµng lùa chän thÞ trêng xuÊt khÈu. ViÖc lùa chän thÞ trêng xuÊt khÈu ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i ph©n tÝch nhiÒu yÕu tè trong m«i trêng vÜ m«, m«i trêng nghµnh vµ b¶n th©n néi bé doanh nghiÖp. Th«ng thêng ®ã lµ c¸c yÕu tè luËt ph¸p, v¨n ho¸ x· héi, kinh tÕ, chÝnh trÞ, khoa häc c«ng nghÖ, ®ång tiÒn thanh to¸n… §©y lµ mét qu¸ tr×nh ®ßi hái rÊt nhiÒu thêi gian vµ chi phÝ.
1.1.3.2. LËp ph¬ng ¸n kinh doanh
Sau khi ®· x¸c ®Þnh ®îc mÆt hµng kinh doanh vµ lùa chän ®îc thÞ trêng xuÊt khÈu, th× C«ng ty ph¶i tiÕn hµnh lËp ph¬ng ¸n kinh doanh. Néi dung cña qu¸ tr×nh lËp ph¬ng ¸n kinh doanh bao gåm:
§¸nh gi¸ thÞ trêng, ph©n tÝch nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n trong qu¸ tr×nh kinh doanh.
§Ò ra c¸c môc tiªu vÒ doanh sè vµ gi¸ c¶ thÞ trêng.
§Ò ra c¸c biÖn ph¸p vÒ thùc hiÖn nguån hµng vµ tæ chøc nh©n sù.
§¸nh gi¸ s¬ bé th«ng qua mét sè chØ tiªu : §Ióm hoµ vèn, thêi gian hoµ vèn…
1.1.3.3. T¹o nguån hµng xuÊt khÈu
CÇn ph¶i chñ ®éng t¹o nguån hµng xuÊt khÈu víi ba kh©u chñ yÕu sau :
Thu gom tËp trung thµnh tõng l« hµng xuÊt khÈu.
§ãng gãi bao b× hµng xuÊt khÈu.
KÎ kÝ m· hiÖu hµng ho¸.
1.1.3.4. Lùa chän ®èi t¸c giao dÞch
ViÖc lùa chän ®èi t¸c giao dÞch ph¶I dùa vµo c¸c tiªu chuÈn sau :
T×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh æn ®Þnh, lÜnh vùc vµ ph¹m vi kinh doanh, kh¶ n¨ng tiªu thô thêng xuyªn.
Cã kh¶ n¨ng vÒ vèn, c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt.
Cã uy tÝn trªn thÞ trêng.
1.1.3.5. §µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu
C¸c h×nh thøc ®µm ph¸n chñ yÕu :
§µm ph¸n qua th tÝn.
§µm ph¸n qua ®iÖn tho¹i.
§µm ph¸n bµng c¸ch gÆp gì trùc tiÕp.
1.1.3.6. Thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu
Sau khi hîp ®ång xuÊt khÈu ®· ®îc c¸c bªn tham gia kÝ kÕt, th× c¸c bªn ph¶i cã nghÜa vô thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu. §©y lµ c«ng viÖc rÊt phøc t¹p, nã ®ßi hái c¸c bªn ph¶i tu©n thñ luËt ph¸p Quèc gia vµ th«ng lÖ Quèc tÕ, ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu chi phÝ kinh doanh, n©ng cao doanh lîi cho doanh nghiÖp…
1.1.4 Mét sè h×nh thøc xuÊt khÈu chñ yÕu
1.1.4.1. XuÊt khÈu trùc tiÕp (xuÊt khÈu tù doanh)
Lµ ho¹t ®éng b¸n hµng trùc tiÕp cña c«ng ty cho kh¸ch hµng cña m×nh ë thÞ trêng níc ngoµi. ®Ó th©m nhËp thÞ trêng níc ngoµi th«ng qua xuÊt khÈu trùc tiÕp c¸c c«ng ty thêng sö dông hai h×nh thøc chñ yÕu lµ
§¹i diÖn b¸n hµng
§¹i lÝ ph©n phèi
1.1.4.2. XuÊt khÈu gi¸n tiÕp (xuÊt khÈu uû th¸c)
Lµ ho¹t ®éng b¸n hµng trùc tiÕp cña c«ng ty cho kh¸ch hµng cña m×nh ë thÞ trêng níc ngoµi. ®Ó th©m nhËp thÞ trêng níc ngoµi th«ng qua xuÊt khÈu trùc tiÕp c¸c c«ng ty thêng sö dông hai h×nh thøc chñ yÕu lµ
§¹i diÖn b¸n hµng
§¹i lÝ ph©n phèi
1.1.4.3. XuÊt khÈu liªn doanh
Lµ mét ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸ trªn c¬ së liªn doanh víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c nh»m phèi hîp xuÊt khÈu vµ kh¶ n¨ng xuÊt khÈu trªn c¬ së c¸c bªn cïng chÞu rñi ro vµ chia sÎ lîi nhuËn.
1.1.4.4. XuÊt khÈu hµng ®æi hµng
Lµ ph¬ng thøc xuÊt khÈu mµ trong ®ã ngêi xuÊt khÈu ®ång thêi lµ ngêi nhËp khÈu víi lîng hµng ho¸ vµ dÞch vô trao ®æi víi nhau cã gi¸ trÞ t¬ng ®¬ng.
1.1.4.5. Giao dÞch t¸i xuÊt
Lµ viÖc tiÕp tôc xuÊt khÈu ra níc ngoµi nh÷ng mÆt hµng tríc ®©y ®· nhËp khÈu víi nguyªn d¹ng khi nhËp ( cã thÓ qua s¬ chÕ hoÆc kh«ng qua s¬ chÕ).
1.1.4.6. XuÊt khÈu t¹i chç
Lµ viÖc b¸n c¸c s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô cho ngêi níc ngoµi ë trong níc. ViÖc trao ®æi bu«n b¸n vµ hµng ho¸ kh«ng vît qua biªn giíi quèc gia.
1.1.4.7. Gia c«ng quèc tÕ
Lµ h×nh thøc xuÊt khÈu mµ trong ®ã mét bªn nhËp khÈu nguyªn liÖu vµ b¸n thµnh phÈm cho bªn kh¸c.
1.1.4.8. XuÊt khÈu theo nghÞ ®Þnh th (xuÊt khÈu tr¶ nî)
§©y lµ h×nh thøc mµ doanh nghiÖp xuÊt khÈu theo chØ tiªu cña Nhµ níc ®Ó tiÕn hµnh xuÊt khÈu mét hoÆc mét sè mÆt hµng nhÊt ®Þnh cho ChÝnh phñ ë níc ngoµi trªn c¬ së nghÞ ®Þnh th ®· kÝ gi÷a chÝnh phñ .
1.2. Quan ®iÓm vÒ hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp.
1.2.1. Quan ®iÓm vÒ hiÖu qu¶ kinh doanh
* §Ó hiÓu kh¸i niÖm hiÖu qu¶ kinh doanh tríc hÕt ta xem xÐt kh¸i niÖm kinh doanh
§©y lµ mét kh¸i niÖm còng kh«ng Ýt c¸ch hiÓu kh¸c nhau.Cã ngêi cho kinh doanh lµ viÖc dïng c«ng søc vµ tiÒn cña ®Ó tæ chøc c¸c ho¹t ®éng nh»m môc ®Ých kiÕm lêi trªn thÞ trêng. Cã ngêi cho kinh doanh lµ viÖc bá ra mét sè vèn ban ®Çu vµo ho¹t ®éng trªn thÞ trêng ®Ó thu l¹i lîng vèn lín h¬n sau mét kho¶ng thêi gian nµo ®Êy
Nh vËy, nÕu lo¹i bá c¸c phÇn kh¸c nhau nãi vÒ ph¬ng diÖn, ph¬ng thøc, kÕt qu¶ cô thÓ cña ho¹t ®éng kinh doanh th× cã thÓ hiÓu kinh doanh lµ c¸c ho¹t ®éng nh»m môc ®Ých sinh lêi cña c¸c chñ thÓ kinh doanh trªn thÞ trêng
* NÕu xÐt vÒ kÕt qu¶ cô thÓ cña ho¹t ®éng kinh doanh ta cã thuËt ng÷ hiÖu qu¶ kinh doanh
+ Trong qu¸ khø còng nh hiÖn t¹i cßn cã nhiÒu quan niÖm kh¸c nhau vÒ thuËt ng÷ nµy. Tuy nhiªn, ta cã thÓ chia c¸c quan niÖm nµy thµnh c¸c nhãm c¬ b¶n sau
- Quan ®iÓm thø nhÊt cho r»ng: hiÖu qu¶ kinh doanh lµ kÕt qu¶ thu ®îc trong ho¹t ®éng kinh doanh , lµ doanh thu tiªu thô hµng ho¸
- Quan ®iÓm thø hai cho r»ng: hiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét quan hÖ tØ lÖ gi÷a phÇn t¨ng thªm cña kÕt qu¶ vµ phÇn t¨ng thªm cña chi phÝ. Quan ®iÓm nµy ®· nãi lªn quan hÖ so s¸nh mét c¸ch t¬ng ®èi gi÷a kÕt qu¶ ®¹t ®îc vµ chi phÝ bá ra ®Ó ®¹t ®îc kÕt qu¶ ®ã, nhng quan ®iÓm nµy còng cã h¹n chÕ lµ l¹i chØ xÐt tíi phÇn kÕt qu¶ vµ chi phÝ bæ sung
- Quan ®iÓm thø ba cho r»ng: hiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét ®¹i lîng so s¸nh gi÷a kÕt qu¶ thu ®îc vµ chi phÝ bá ra ®Ó cã ®îc kÕt qu¶ ®ã
Quan ®iÓm nµy ®· ph¶n ¸nh ®îc mèi liªn hîp b¶n chÊt cña hiÖu qu¶ kinh doanh , v× nã g¾n ®îc kÕt qu¶ víi c¸c chi phÝ. Tuy nhiªn, kÕt qu¶ vµ chi phÝ ®Òu lu«n lu«n vËn ®éng, nªn quan ®iÓm nµy cha biÓu hiÖn ®îc t¬ng quan vÒ lîng vµ chÊt gi÷a kÕt qu¶ vµ chi phÝ
- Quan ®iÓm thø t cho r»ng: hiÖu qu¶ kinh doanh ph¶i thÓ hiÖn ®îc mèi quan hÖ gi÷a sù vËn ®éng cña kÕt qu¶ víi sù vËn ®éng cña chi phÝ t¹o ra kÕt qu¶ ®ã, ®ång thêi ph¶n ¸nh ®îc tr×nh ®é sö dông c¸c nguån lùc s¶n xuÊt
* Tõ c¸c quan ®iÓm trªn ta cã thÓ thÊy ®îc b¶n chÊt cña hiÖu qu¶ kinh doanh
HiÖu qu¶ kinh doanh b¶n chÊt lµ mét ph¹m trï kinh tÕ ph¶n ¸nh tr×nh ®é sö dông c¸c nguån lùc s¶n xuÊt, tr×nh ®é tæ chøc vµ qu¶n lý cña doanh nghiÖp ®Ó thùc hiÖn ë møc cao nhÊt c¸c môc tiªu kinh tÕ - x· héi vµ chi phÝ thÊp nhÊt
HiÖu qu¶ kinh doanh ph¶i ®îc xem xÐt ë c¶ hai mÆt ®Þnh tÝnh vµ ®Þnh lîng
VÒ mÆt ®Þnh tÝnh, møc ®é hiÖu qu¶ kinh doanh lµ nh÷ng lç lùc cña doanh nghiÖp vµ ph¶n ¸nh tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp ®ång thêi g¾n nh÷ng lç lùc ®ã víi viÖc ®¸p øng c¸c môc tiªu vµ yªu cÇu cña doanh nghiÖp vµ cña x· héi.
VÒ mÆt ®Þnh lîng, hiÖu qu¶ kinh doanh biÓu hiÖn t¬ng quan so s¸nh gi÷a kÕt qu¶ thu ®îc víi chi phÝ bá ra ®Ó ®¹t ®îc kÕt qu¶ ®ã. HiÖu qu¶ kinh doanh chØ cã ®îc khi kÕt qu¶ thu ®îc lín h¬n chi phÝ bá ra, møc chªnh lÖch nµy cµng lín th× hiÖu qu¶ cµng cao vµ ngîc l¹i.
C¶ hai mÆt ®Þnh tÝnh vµ ®Þnh lîng cña hiÖu qu¶ kinh doanh cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau kh«ng t¸ch rêi nhau.
Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, khi mµ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi lu«n ®Ò cao vÊn ®Ò an toµn cho ngêi tiªu dïng, an toµn vÖ sinh, m«i trêng vÊn ®Ò lao ®éng vµ tr¸ch nhiÖm x· héi th× hiÖu qu¶ kinh doanh tõ khi cßn g¾n víi hiÖu qu¶ chÝnh trÞ - x· héi
1.2.2. Ph©n lo¹i hiÖu qu¶ kinh doanh.
Trong thùc tÕ cã nhiÒu lo¹i hiÖu qu¶ kinh doanh kh¸c nhau ®Ó tiÖn cho viÖc qu¶n lý vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ta thêng ph©n lo¹i hiÖu qu¶ kinh doanh theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau.
1.2.2.1. HiÖu qu¶ tµi chÝnh vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ quèc d©n
HiÖu qu¶ tµi chÝnh lµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp vÒ mÆt kinh tÕ tµi chÝnh ®îc biÓu hiÖn qua c¸c chØ tiªu thu chi trùc tiÕp cña doanh nghiÖp.
HiÖu qu¶ kinh tÕ quèc d©n lµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp vÒ mÆt chÝnh trÞ - x· héi - m«i trêng.
1.2.2.2. HiÖu qu¶ tuyÖt ®èi vµ hiÖu qu¶ so s¸nh
§©y lµ hai h×nh thøc biÓu hiÖn mèi quan hÖ gi÷a kÕt qu¶ vµ chi phÝ.
HiÖu qu¶ tuyÖt ®èi ®îc tÝnh b»ng c«ng thøc
HiÖu qu¶ t¬ng ®èi ph¶n ¸nh tr×nh ®é sö dông c¸c yÕu tè s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp.
1.2.2.3. HiÖu qu¶ tæng hîp vµ hiÖu qu¶ bé phËn
HiÖu qu¶ kinh doanh tæng hîp lµ hiÖu qu¶ kinh doanh tÝnh chung cho toµn doanh nghiÖp.
HiÖu qu¶ kinh doanh bé phËn lµ hiÖu qu¶ tÝnh riªng cho tõng bé phËn cña doanh nghiÖp hoÆc tõng yÕu tè s¶n xuÊt.
1.2.2.4. HiÖu qu¶ tríc m¾t vµ hiÖu qu¶ l©u dµi
NÕu c¨n cø vµo thêi gian mang l¹i hiÖu qu¶ cã hiÖu qu¶ tríc m¾t vµ hiÖu qu¶ l©u dµi, c¨n cø vµo ®èi tîng xem xÐt cã hiÖu qu¶ trùc tiÕp vµ hiÖu qu¶ gi¸n tiÕp.
ViÖc ph©n lo¹i hiÖu qu¶ theo c¸c c¨n cø nh trªn chØ cã tÝnh chÊt t¬ng ®èi, mét chØ tiªu cã thÓ võa lµ hiÖu qu¶ tuyÖt ®èi võa lµ hiÖu qu¶ tµi chÝnh, võa lµ hiÖu qu¶ l©u dµi....
1.2.3.C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp.
1.2.3.1. ChØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh tæng hîp
C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ kinh doanh tæng hîp cña doanh nghiÖp bao gåm lîi nhuËn, tû suÊt lîi nhuËn so víi tæng vèn kinh doanh, tØ suÊt lîi nhu©n so víi doanh thu, tû suÊt lîi nhuËn so víi tæng chi phÝ...
* Lîi nhuËn: ChØ tiªu lîi nhuËn ®îc tÝnh theo c«ng thøc sau:
P= D - (Z + Th + TT)
Trong c«ng thøc trªn
P: Lîi nhuËn cña doanh nghiÖp trong kú kinh doanh
D: Doanh thu cña doanh nghiÖp trong kú kinh doanh
Z: Gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp trong kú kinh doanh
TT: C¸c tæn thÊt sau mçi kú kinh doanh
Trong c¬ chÕ thÞ trêng lîi nhuËn võa ®îc coi lµ nh©n tè ®Ó tÝnh to¸n hiÖu qu¶ kinh tÕ võa ®îc coi lµ mét chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp cña doanh nghiÖp.
* Tû suÊt lîi nhuËn
* Tû suÊt lîi nhuËn so víi tæng vèn kinh doanh:
P1 Cho biÕt mét ®ång vèn s¶n xuÊt (chi phÝ) th× t¹o ®îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. §©y lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh chÝnh x¸c hiÖu qu¶ vµ nã thêng ®îc dïng ®Ó so s¸nh gi÷a c¸c doanh nghiÖp víi nhau.
* Tû suÊt lîi nhuËn so víi doanh thu xuÊt khÈu:
P2 cho biÕt mét ®ång doanh thu th× t¹o ®îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn
* Tû suÊt lîi nhuËn so víi tæng chi phÝ.
P3 cho biÕt víi mét ®ång chi phÝ bá ra th× doanh nghiÖp sÏ cã ®îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn .
1.2.3.2. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ bé phËn
* Møc vèn hao phÝ cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm.
ChØ tiªu nµy ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
Sv =
Trong c«ng thøc trªn:
Sv: SuÊt hao phÝ vèn
V: Tæng vèn
Q: S¶n lîng (tÝnh theo s¶n phÈm)
ChØ tiªu nµy cho biÕt ®îc hiÖu qu¶ sö dông c¸c lo¹ivèn cña doanh nghiÖp. Lîng vèn sö dông trong qu¸ tr×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp.
ChØ tiªu trªn cßn ®îc cô thÓ ho¸ cho tõng lo¹i vèn nh sau
, , : suÊt phÝ vèn ®Çu t, vèn cè ®Þnh, vèn lu ®éng
C¸c chØ tiªu nµy cho thÊy mét ®¬n vÞ vèn sÏ t¹o ra ®îc bao nhiªu s¶n phÈm hµng ho¸. C¸c suÊt hao phÝ cµng thÊp th× hiÖu qu¶ cµng cao vµ ngîc l¹i.
* Thêi h¹n thu håi vèn ®Çu t
Thêi h¹n thu håi vèn ®Çu t ph¶n ¸nh kho¶ng thêi gian mµ vèn ®Çu t dÇn dÇn ®îc thu håi l¹i sau mçi k× kinh doanh
Thêi h¹n thu håi vèn ®Çu t ®ù¬c x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc
VDT: tæng sè vèn ®Çu t cho k× kinh doanh ®ã
P: lîi nhuËn thu ®îc sau mçi k× kinh doanh
mµ cµng ng¾n th× hiÖu qu¶ dông vè ®Çu t cµng cao vµ ngîc l¹i
* HÖ sè hiÖu qu¶ sö dông vèn ®Çu t
§©y lµ chØ tiªu nghÞch ®¶o cña chØ tiªu thêi h¹n thu håi vèn ®Çu t
* N¨ng suÊt lao ®éng (W)
Q khèi lîng hµng ho¸ t¹o ra trong k×
L: sè lîng lao ®éng b×nh qu©n k× kinh doanh
ChØ tiªu cho biÕt khèi lîng s¶n phÈm hµng ho¸ ®îc t¹o ra trªn mét ®Çu ngêi. ChØ tiªu nµy cµng cao th× hiÖu qu¶ kinh doanh cµng lín
* SuÊt hao phÝ lao ®«ng sèng
ChØ tiªu nµy lµ chØ tiªu nghÞch ®¶o cña chØ tiªu n¨ng suÊt lao ®éng
ChØ tiªu cho biÕt lîng hao phÝ lao ®éng cho viÖc t¹o ra mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. chØ tتu nµy cµng thÊp chøng tá doanh nghiÖp sö dông lao ®éng cµng cã hiÖu qu¶
* Doanh thu b×nh qu©n mét lao ®éng
DTBQ1l®
* Møc sinh lêi cña mét lao ®éng
LN/L§
1.2.4. Quan niÖm vÒ hiÖu qu¶ kinh doanh xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp
HiÖu qu¶ xuÊt khÈu còng lµ hiÖu qu¶ kinh doanh nãi chung, nã còng biÓu hiÖn sù t¬ng quan gi÷a kÕt qu¶ ®¹t ®îc vµ chi phÝ bá ra ®Ó ®¹t ®îc kÕt qu¶ ®ã
§èi víi mét c«ng ty kinh doanh c¶ néi ®Þa lÉn kinh doanh xuÊt khÈu th× hiÖu qu¶ kinh doanh xuÊt khÈu chØ lµ mét bé phËn cña hiÖu qu¶ kinh doanh nãi chung cña c«ng ty. Cßn ®èi víi c«ng ty chØ kinh doanh xuÊt k
