Đề tài Hạch toán tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả tiêu thụ hàng hoá tại Công ty cổ phần Dược phẩm Thiên Tân

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI: “Hạch toán tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả tiêu thụ hàng hoá tại Công ty cổ phần Dược phẩm Thiên Tân” MỤC LỤC Lời nói đầu .................................................................................................1 Phần thứ nhất: Lý luận chung về hạch toán tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả kết quả tiêu thụ hàng hoá ...................... 3 I. Sự cần thiết phải hạch toán tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả kết quả tiêu thụ hàng hoá ..................................................................... 3 1. Khái niệm và đặc diểm của hàng hoá................................................ 3 2. Tiêu thụ được thực hiện như thế nào ................................................ 3 3. Các phương thức tiêu thụ hàng hoá .................................................. 4 a. Phương thức tiêu thụ trực tiếp ...................................................... 4 b. Phương thức tiêu thụ theo phương thức chuyển hàng chờ chấp nhận. .................................................................................... 6 c. Phương thức bán hàng qua các đại lý ( ký gửi) . ........................... 6 d. Phương thức bán hàng trả góp: ..................................................... 7 e. Phương thức tiêu thụ nội bộ.......................................................... 7 4. Các yêu cầu quản lý tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả kết quả tiêu thụ hàng hoá .......................Error! Bookmark not defined. a. Nội dung yêu cầu quản lý nghiệp vụ tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả kết quả tiêu thụ hàng hoáError! Bookmark not defined. b. Nội dung yêu cầu kế toán hàng hoá và xác định kết quả kết quả tiêu thụ hàng hoá....................Error! Bookmark not defined. 5. Vai trò của kế toán trong quản lý tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả kết quả tiêu thụ hàng hoá......Error! Bookmark not defined. a. Ý nghĩa của việc tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả kết quả tiêu thụ hàng hoá....................Error! Bookmark not defined. b. Vai trò của kế toán trong quản lý tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả kết quả tiêu thụ hàng hoá.Error! Bookmark not defined. 6. Nhiệm vụ của kế toán trong quản lý tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả kết quả tiêu thụ hàng hoá.............................................. 7 II. Đánh giá hàng hoá. ..............................Error! Bookmark not defined. 1. Đánh giá hàng hoá theo giá vốn :......Error! Bookmark not defined. 2. Đánh giá hàng hoá theo giá hạch toán.Error! Bookmark not defined. III. Hạch toán chi tiết hàng hoá................................................................. 8 2. Các phương pháp hạch toán chi tiết hàng hoá. .................................. 9 a. Phương pháp ghi thẻ song song..................................................... 9 b. Phương pháp sổ đối chiếu luân chuyển....................................... 10 c. Phương pháp sổ số dư................................................................. 11 IV. Hạch toán tổng hợp tiêu thụ hàng hoá. ............................................. 12 1. Hạch toán tiêu thụ hàng hoá theo phương pháp kê khai thường xuyên.............................................................................................. 12 a. Các chứng từ kế toán sử dụng. .................................................... 12 b. Các tài khoản kế toán sử dụng. ................................................... 12 c. Trình tự hạch toán........................................................................... 14 2. Hạch toán tiêu thụ hàng hoá theo phương pháp kiểm kê định kỳ. ... 16 a. Các tài khoản kể toán sử dụng. ................................................... 16 b. Trình tự hạch toán: ..................................................................... 17 3. Hạch toán các khoản giảm trừ doanh thu. ....................................... 18 a. Chiết khấu bán hàng. .................................................................. 18 b. Hàng bán bị trả lại. ..................................................................... 18 c. Giảm giá hàng bán...................................................................... 19 V. Hạch toán tổng hợp xác định kết quả kết quả tiêu thụ hàng hoá......... 20 1. Hạch toán chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp. ............ 20 a. Hạch toán chi phí bán hàng,........................................................ 20 b. Hạch toán chi phí quản lý doanh nghiệp. .................................... 22 2. Hạch toán xác định kết quả kết quả tiêu thụ hàng hoá..................... 24 a. Các tài khoản sử dụng................................................................. 24 b. Trình tự hạch toán ...................................................................... 24 VI. Hệ thống sổ sách tổng hợp về hạch toán tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả kết quả tiêu thụ hàng hoá................................................ 25 Phần thứ hai: Tình hình thực tế về công tác tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả kết quả tiêu thụ hàng hoá tại Công ty cổ phần Dược liệu Thiên Tân....................................... 29 A. Đặc điểm tình hình chung của Công ty cổ phần Dược phẩm Thiên Tân ..................................................................................................... 33 I. Quá trình hình thành và phát triển của Công ty. .............................. 33 II. Đặc điểm hoạt động sản xuấtcủa Công ty cổ phần Dược phẩm Thiên Tân. ...................................................................................... 34 III. Tổ chức bộ máy quản lý, chức năng nhiệm vụ của các phòng ban................................................................................................. .35 IV. Cơ cấu tổ chức hệ thống sản xuất kinh doanh............................... 40 V. Tổ chức công tác kế toán của công ty ................................................ 41 B. Tình hình thực tế về công tác kế toán tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả kết quả tiêu thụ hàng hoá................................................ 46 I. Hạch toán tiêu thụ hàng hoá ở Công ty............................................ 37 1. Quản lý tiêu thụ hàng hoá tại Công ty......................................... 37 2. Các phương thức tiêu thụ Công ty đang áp dụng. ....................... 38 3. Phương pháp tính giá vốn của Công ty. ...................................... 40 4. Hạch toán nghiệp vụ tiêu thụ hàng hoá tại Công ty..................... 40 5. Hạch toán các khoản giảm trừ doanh thu. ................................... 53 6. Hạch toán tổng hợp nghiệp vụ tiêu thụ thành phẩm tại Công ty cổ phần Dược phẩm TWI ....................................................... 53 II. Hạch toán nghiệp vụ xác định kết quả kết quả tiêu thụ hàng hoá....................................................Error! Bookmark not defined. 1. Hạch toán các khoản chi phí cho kết quả tiêu thụ hàng hoá.Error! Bookmark not defined. 2. Hạch toán nghiệp vụ xác định kết quả kết quả tiêu thụ hàng hoá................................................Error! Bookmark not defined. Phần thứ ba: Nhận xét và kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả kết quả tiêu thụ hàng hoá ở Công ty cổ phần Dược phẩm Thiên Tân..................................................................................... 62 I. Một số nhận xét về công tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả kết quả tiêu thụ hàng hoá ở Công ty cổ phần Dược phẩm Thiên Tân........ 62 1. Nhận xét chung............................................................................... 62 2. Cụ thể tại Công ty cổ phần Dược phẩm Thiên Tân ......................... 63 a. Ưu điểm...................................................................................... 63 b. Một số tồn tại cần khắc phục. ..................................................... 64 II. Một số kiến nghị nhàm hoàn thiện công tác tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả kết quả tiêu thụ hàng hoá ở Công ty Cổ phần Dược phẩm Thiên Tân........................................................................ 65 Kết luận....................... .............................................................................. 67 Tài liệu tham khảo ................................................................................... 68 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Vò ThÞ Hay - KTC - K13 LỜI NÓI ĐẦU Chúng ta muốn tồn tại trong xã hội ngày nay, chúng ta phải lao động, nói đến lao động trước hết phải nói đến hoạt động sản xuất kết quả tiêu thụ hàng hoá, trong đó vấn đề cần quan tâm nhất là hiệu quả kinh tế. Đây là sự so sánh giữa toàn bộ chi phí bỏ ra và kết quả thu lại được. Muốn làm được điều này đòi hỏi mỗi chúng ta phải có tri thức trong hoạt động sản xuất và quản lý. Tiêu thụ hàng hoá là khâu cuối cùng của hoạt động sản xuất kết quả tiêu thụ hàng hoá, nó có vị trí đặc biệt quan trọng đối với các doanh nghiệp, nó góp phần to lớn đến sự tồn tại và phát triển của các doanh nghiệp. Trong nền kinh tế thị trường hiện nay, khâu tiêu thụ hàng hoá của quá trình sản xuất, kết quả tiêu thụ hàng hoá tại các doanh nghiệp gắn liền với thị trường, luôn luôn vận động và phát triển theo sự biến động phức tạp của các doanh nghiệp. Chính vì vậy, công tác hạch toán tiêu thụ hàng hoá, luôn luôn được nghiên cứu, tìm tòi, bổ xung để được hoàn thiện hơn, cả về lý luận lẫn thực tiễn, nhằm mục đích không ngừng nâng cao chất lượng hàng hoá, hiệu quả của sản xuất, hiệu năng của quản lý. Trong những năm gần đây, thị trường nước ngoài là một vấn đề nổi trội vần quan tâm của các doanh nghiệp sản xuất hàng hoá. Từ khi thực hiện chính sách mở cửa Việt Nam đã thiết lập được nhiều mối quan hệ hợp tác thương mại với nhiều nước trên thế giới. Ngược lại hàng hoá của các nước cũng tràn vào Việt Nam với khối lượng khá lớn nên công tác hạch toán tiêu thụ hàng hoá càng cần phải được hoàn thiện hơn. Cùng với sự gia tăng của các doanh nghiệp sản xuất thuốc trong nước và khối lượng thuocó trên thị trường tăng với tốc độ nhanh cùng với chất lượng, đa dạng về mẫu mã, phong phú về chủng loại. Trong bối cảnh đó, mức độ cạnh tranh trên thị trường thuốc phòng và chữa bệnh ngày càng gay gắt và quyết liệt. Để tồn tại và phát triển, ngoài việc sản xuất và cung cấp cho thị trường một khối lượng sản phẩm nhất định với chất lượng cao, chủng loại, mẫu mã phù hợp với các doanh nghiệp cần phải thực hiện tốt công tác hạch toán thiêu thụ hàng hoá. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Vò ThÞ Hay - KTC - K13 Xây dựng tổ chức công tác hạch toán kế toán khoa học hợp lý là một trong những cơ sở cung cấp thông tin quan trọng nhất cho việc ra quyết định chỉ đạo, điều hành sản xuất, kết quả tiêu thụ hàng hoá có hiệu quả. Công tác kế toán nói chung, hạch toán tiêu thụ hàng hoá nói riêng ở các doanh nghiệp đã được hoàn thiện dần song mới chỉ đáp ứng được yêu câù của quản lý ở các doanh nghiệp với mức độ còn hạn chế. Bởi vậy, bổ sung và hoàn thiện hơn nữa công tác kế toán nói chung, hạch toán tiêu thụ hàng hoá nói riêng luôn là mục tiêu hàng đầu ở các doanh nghiệp. Nhận thức được tầm quan trọng của công tác hạch toán tiêu thụ hàng hoá, trong thời gian thực tập tại Công ty cổ phần Dược phẩm Thiên Tân em đã đi sâu tìm hiểu và nghiên cứu lý luận của công việc hạch toán tiêu thụ hàng hoá ở Công ty. Hoạt động tiêu thụ hàng hoá của Công ty rất đa dạng và phong phú, cùng với số vốn kiến thức ít ỏi học được trên ghế nhà trường, em mạnh dạn chọn đề tài"Hạch toán tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả tiêu thụ hàng hoá tại Công ty cổ phần Dược phẩm Thiên Tân". Vì thời gian thực tập ngắn và bản thân em còn bị hạn chế nên đề tài không tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận được sự góp ý, chỉ đạo chân tình của cô giáo để đề tài của em được hoàn thiện hơn. Nội dung chính của đề tài gồm 3 phần: Phần I : Lý luận chung về hạch toán tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả tiêu thụ hàng hoá Phần II : Tình hình thực tế về công tác tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả kết quả tiêu thụ hàng hoá tại Công ty Cổ phần Dược phẩm Thiên Tân Phần III: Nhận xét và kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả kết quả tiêu thụ hàng hoá tại Công ty Cổ phần Dược phẩm Thiên Tân Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Vò ThÞ Hay - KTC - K13 PHẦN THỨ NHẤT LÝ LUẬN CHUNG VỀ HẠCH TOÁN TIÊU THỤ HÀNG HOÁ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ TIÊU THỤ HÀNG HOÁ TRONG DOANH NGHIỆP KINH DOANH THƯƠNG MẠI I. SỰ CẦN THIẾT PHẢI HẠCH TOÁN TIÊU THỤ HÀNG HOÁ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ TIÊU THỤ HÀNG HOÁ . 1. Khái niệm và đặc diểm của hàng hoá. Hàng hoá được coi là mua vào khi thông qua quá trình mua bán và doanh nghiệp thương mại phải nắm được quyền sở hữu về hàng hoá (đã thanh toán tiền hàng hoặc chấp nhận). Mục đích mua hàng hoá là để bán cho nhu cầu tiêu dùng trong nước và mua để xuất khẩu ra nước ngoài. Ngoài ra hàng hoá trong các doanh nghiệp thương mại có thể được sử dụng để góp vốn liên doanh, để trả lương, thưởng, biếu tặng, quảng cáo, chào hàng hoặc đổi lấy hàng hoá khác. 2. Tiêu thụ được thực hiện như thế nào ? Tiêu thụ hàng hoá là quá trình trao đổi để thực hiện giá trị của hàng hoá, tức là chuyển hoá vốn của doanh nghiệp từ trạng thái của vật chất tiền tệ và hình thành kết qủa của bán hàng, trong đó doanh nghiệp giao hàng cho khách hàng và khách hàng trả tiền cho doanh nghiệp theo giá thoả thuận. Thông qua quá trình tiêu thụ, nhu cầu của người sử dụng một phần nào đó được thoả mãn và giá trị của hàng hoá đó được thực hiện . Quá trình tiêu thụ cơ bản được chia làm hai giai đoạn : - Giai đoạn thứ nhất: Đơn vị bán xuất giao hàng cho đơn vị mua thông qua hợp đồng kinh tế đã được ký. Đây là quá trình vận động của hàng hoá nhưng chưa xác định được kết quả của việc bán hàng. - Giai đoạn thứ hai: Khi khách hàng nhận được hàng theo đúng chủng loại trên hợp đồng kinh tế, khách hàng trả tiền hoặc chấp nhận trả tiền. Đến đây quá trình bán hàng kết thúc, hàng hoá được coi là tiêu thụ và hình thành kết quả kết quả tiêu thụ hàng hoá . Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Vò ThÞ Hay - KTC - K13 Những đặc điểm của quá trình tiêu thụ : - Có sự thỏa thuận giữa người mua, người bán về số lượng, chất lượng chất loại của hàng hoá trên cơ sở hợp đồng kinh tế. - Có sự thay đổi quyền sở hữu, quyền sử dụng hàng hoá từ người bán sang người mua thông qua quá trình bán hàng. - Người bán giao cho người mua một lượng hàng hoá và nhận được tiền hoặc được chấp nhận thanh toán. Khoản tiền này được gọi là doanh thu bán hàng, được dùng để bù đắp các khoản chi phí đã bỏ ra trong quá trình sản xuất kết quả tiêu thụ hàng hoá và hình thành nên kết quả của việc tiêu thu hàng hoá trong kỳ của doanh nghiệp. Tiêu thụ hàng hoá bao gồm : - Tiêu thụ ra ngoài: Là việc bán hàng cho các đơn vị khác hoặc cá nhân trong và ngoài doanh nghiệp . - Tiêu thụ nội bộ: Là việc bán hàng giữa các đơn vị thành viên cùng trong tổng công ty, tập đoàn ... Khi tiêu thụ hàng hoá được thực hiện thì doanh nghiệp phải thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước theo luật định tính trên khối lượng sản phẩm tiêu thụ ra ngoài doanh nghiệp hoặc tiêu thụ nội bộ . Giá bán đơn vị sản phẩm là giá bán thực tế ghi trên hoấ đơn GTGT, là căn cứ đểtính doanh thu bán hàng thực hiện được trong kỳ. 3. Các phương thức tiêu thụ hàng hoá : Có 4 phương thức tiêu thụ hàng hoá chủ yếu. a. Phương thức tiêu thụ trực tiếp : Tiêu thụ trực tiếp là phương thức giao hàng cho người mua trực tiếp tại kho (hoặc trực tiếp taị phân xưởng không qua kho) của doanh nghiệp. Hàng hoá khi bàn giao cho khách hàng được khách hàng trả tiền hay chấp nhận thanh toán, số hàng hoá này chính thức coi là tiêu thụ thì khi đó doanh nghiệp bán hàng mất quyền sở hữu về số hàng hoá đó. Phương thức này bao gồm bán buôn bán lẻ: - Bán buôn: Bán buôn là quá trình bán hàng cho các đơn vị sản xuất các đn vị kết quả tiêu thụ hàng hoá thương mại để tiếp tục đưa vào quá trình sản xuất, gia Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Vò ThÞ Hay - KTC - K13 công chế biến tạo ra sản phẩm mới hoặctiếp tục được chuyển bán. Do đó đối tượng của bán buôn rất đa dạng và phong phú có thể là cơ sở sản xuất, đơn vị kết quả tiêu thụ hàng hoá thương mại trong nước và ngoài nước hoặc các công ty thương mại tư nhân. Đặc trưng của phương thức này là kết thúc nghiệp vụ bán hàng, hàng hoá vẫn nằn trong lĩnh vực lưu thông, chưa đivào lĩnh vực tiêu dùng. Hàng bán theo phương thức này thường là với khối lượng lớn và nhiều hình thức thanh toán. Do đó muốn quản lý tốt thì phải lập chứng từ cho từng lần bán . Khi thực hiện bán hàng, bên mua sẽ có người đến nhận hàng trực tiếp tại kho của doanh nghiệp. Khi người nhận đã nhận đủ số hàng và ký xác nhận trên chứng từ bán hàng thì số hàng đó không thuoọc quyền sở hữu của doanh nghiệp nữa mà được coi là hàng đã bán. Khi bên mua trả tiền hoặc chấp nhận thanh toán thì doanh nghiệp hạch toán vào doanh thu và doanh nghiệp phải thực hiện nghĩa vụ Nhà nước. Chứng từ kế toán sử dụng là hoá đơn GTGT hoặc phiếu xuất kho do doanh nghiệp lập, chứng từ này được lập thành 3 liên: 1 liên giao cho người nhận hàng, 2 liên chuyển cho phòng kế toán để làm thủ tục thanh toá. - Bán lẻ: Theo hình thức này, hàng hoá đượcbán trực tiếp cho người tiêudùng, bán lẻ là giai đoạn cuối cùng của quá trình vận động của hàng hoá từ nơi sản xuất đến nơi tiêu dùng. Đối tượng của bán lẻ là mọi cá nhân trongvà ngoài nước muốn có một giá trị sử dụng nào đó không phân biệt giai cấp, quốc tịch. Đặc trưng cùa phương thức bán lẻ làkết thúc nghiệp vụ bán hàng thì sản phẩm rời khỏi lĩnh vực lưu thông đi vào lĩnh vực tiêu dùng giá trị sử dụng của sản phẩm được thực hiện. Hàng bán lẻ thường có khối lượng nhỏ, và thanh toán ngay và thường bằng tiền mặt nên thường ít lập chứng từ chotừng lần bán. Bán lẻ đượcchia làm 2 hình thức: +.Bán lẻ thu hồi trực tiếp . + Bán lẻ thu hồi tập trung. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Vò ThÞ Hay - KTC - K13 b. Phương thức tiêu thụ theo phương thức chuyển hàng chờ chấp nhận. Căn cứ vào hợp đồng đã ký, đến ngày giao hàng, doanh nghiệp sẽ xuất kho để chuyển hàng cho bên mua bằng phương tiện của mình hoặc đi thuê ngoài đến địa điểm đã ghi trong hợp đồng, chi phí vận chuyển này do bên nào chịu tuỳ thuộc vào sự thoả thuận của hai bên và được ghi trong hợp đồng kinh tế. Hàng gửi đi vẫn thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp, khi người mua thông báo đã được nhận hàng vàchấp nhận thanh toán thì số hàng đó được coi là tiêu thụ, doanh nghiệp hạch toán và doanh thu. Chứng từ sử dụng trong trường hợp này là hoá đơn GTGT hoặc hoá đơn kiêm phiếu xuất kho do doanh nghiệp lập, chứng từ này được lập thành 4 liên: 1 liên gửi cho người mua, 2 liên gửi cho phòng kế toán để làm thủ tục thanh toán, 1 liên thủ kho giữ . c. Phương thức bán hàng qua các đại lý ( ký gửi) . Hàng hoá gửi đại lý bán vẫn thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp và chưa được coi là tiêu thụ.Doanh nghiệp chỉ được hạch toán và doanh thu khi bên nhận đại lý thanh toán tiền hoặc chấp nhận thanh toán. Khi bán được hàng thì doanh nghiệp phải trả cho người nhận đạ ilý một khoản tiền gọi là hoa hồng. Khoản tiền này được coi như một phần chi phí bán hàng và được hạch toán vào tài khoản bán hàng . Doanh nghiệp có nghĩa vụ nộp thuế tiêu thụ mà không được trừ đi phần hoa hồng trả cho bên nhận đạilý. * Các trường hợp hàng hoá gửi đi được coi là tiêu thụ . - Hàng hoá bán bán theo phương thức bán hàng trực tiếp. - Hàng hoá gửi bán chỉ được coi làtiêu thụ và hạch toán vào doanh thu và giá vốn trong các trường hợp sau : + Doanh nghiệp nhận được tiền do khách hàng trả. + Khách hàng đã nhận được hàng và chấp nhận thanh toán. + Khách hàng đã ứng trước số tiền mua hàng về số hàng sẽ chuyển đến. + Số hàng gửi bán áp dụng phương thức thanh toán theo kế hoạch thông qua nhân hàng. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Vò ThÞ Hay - KTC - K13 d. Phương thức