Đề tài Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Chi nhánh Công ty Cổ phần Khoáng sản Quảng Trị - Xí nghiệp khai thác đá SCC

iii MỤC LỤC PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ..................................................................................................1 I.1 Lý do nghiên cứu........................................................................................................1 I.2 Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................................2 I.3 Đối tượng nghiên cứu.................................................................................................2 I.4 Phạm vi nghiên cứu....................................................................................................2 I.5 Phương pháp nghiên cứu...........................................................................................3 I.6 Kết cấu của đề tài .......................................................................................................3 PHẦN II: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ................................................4 CHƯƠNG 1:CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TRONG DOANH NGHIỆP .....................................4 1.1 Những vấn đề cơ bản về chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm .............................4 1.1.1 Khái niệm chi phí sản xuất .....................................................................................4 1.1.2 Phân loại chi phí sản xuất .......................................................................................4 1.1.3 Khái niệm và chức năng của giá thành sản phẩm ..................................................6 1.1.4 Phân loại giá thành sản phẩm .................................................................................7 1.2 mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm ........................................8 1.3 Nội dung công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo phương pháp kê khai thường xuyên .............................................................................................9 1.3.1 Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất ........................................................................9 1.3.2 Phương pháp tập hợp chi phí sản xuất..................................................................10 1.3.3 Phương pháp kế toán chi phí sản xuất ..................................................................10 1.3.4 Kế toán tổng hợp chi phí sản xuất ........................................................................13 1.3.5 Đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ ....................................................................14 1.3.6 Đối tượng và kỳ tính giá thành.............................................................................16 1.3.7 Phương pháp tính giá thành sản phẩm..................................................................16 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CN CÔNG TY CỔ PHẦN KHOÁNG SẢN QUẢNG TRỊ - XÍ NGHIỆP KHAI THÁC ĐÁ SCC....................................................20 2.1 Giới thiệu khái quát về chi nhánh công ty cổ phần khoáng sản quảng trị - xí nghiệp khai thác đá scc..............................................................................................................20 2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển của chi nhánh công ty....................................20 2.1.2 Chức năng, nhiệm vụ của Xí nghiệp ....................................................................21 TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ iv 2.1.3 Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của Xí nghiệp.....................................................21 2.1.4 Các nguồn lực chủ yếu của Xí nghiệp ..................................................................24 2.1.5 Tổ chức bộ máy kế toán tại Xí nghiệp .................................................................29 2.2 Thực trạng công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại xí nghiệp khai thác đá scc ..................................................................................................32 2.2.1 Quy trình sản xuất sản phẩm ................................................................................32 2.2.2 Đặc điểm chi phí sản xuất tại Xí nghiệp ..............................................................32 2.2.3 Nội dung kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Xí nghiệp khai thác đá SCC ...................................................................................................................34 CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP GÓP PHẦN HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CHI NHÁNH CÔNG TY CỔ PHẦN KHOÁNG SẢN QUẢNG TRỊ - XÍ NGHIỆP KHAI THÁC ĐÁ SCC .............................................................................................................56 3.1 Đánh giá chung về công tác kế toán của doanh nghiệp...........................................56 3.2 Đánh giá về công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm của doanh nghiệp..................................................................................................................58 3.3 Một số giải pháp nhằm góp phần hoàn thiện công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thánh sản phẩm tại chi nhánh công ty cổ phần khoáng sản quảng trị xí nghiệp khai thác đá scc ..................................................................................................60 PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .....................................................................63 III.1 Kết luận: ................................................................................................................63 III.2 Kiến nghị ...............................................................................................................64 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ vDANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT CPSX Chi phí sản xuất CN Chi nhánh VCSH Vốn chủ sở hữu XDCB Xây dựng cơ bản TSCĐ Tài sản cố định SXKD Sản xuất kinh doanh NVL TT Nguyên vật liệu trực tiếp NCTT Nhân công trực tiếp SXC Sản xuất chung TK Tài khoản BHXH Bảo hiểm xã hội BHYT Bảo hiểm y tế BHTN Bảo hiểm thất nghiệp KPCĐ Kinh phí công đoàn CCDC Công cụ dụng cụ SPDD Sản phẩm dở dang UBND Ủy ban nhân dân CTCP Công ty cổ phần XN Xí nghiệp VLĐ Vốn lưu động VCĐ Vốn cố định HĐKD Hoạt động kinh doanh BH và CCDV Bán hàng và cung cấp dịch vụ TNDN Thu nhập doanh nghiệp PCCN Phòng chống cháy nổ NL Nhiên liệu PS Phát sinh P.TC HC Phòng tổ chức hành chính TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ vi DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Tình hình lao động tại Chi nhánh Công ty Cổ phần Khoáng Sản Quảng Trị - Xí nghiệp khai thác đá SCC qua 2 năm 2010-2011 ..................................24 Bảng 2.2: Tình hình tài sản, nguồn vốn qua 2 năm 2010-2011 ....................................26 Bảng 2.3: Tình hình kết quả HĐKD của Xí nghiệp qua 2 năm 2010-2011 ..................28 Bảng 2.4: Đơn giá tiền lương bộ phận sản xuất ............................................................40 Bảng 2.5: Bảng hệ số bổ sung .......................................................................................41 Bảng 2.6: Bảng hệ số chức danh công việc ...................................................................42 TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ vii DANH MỤC BIỂU Biểu mẫu 2.1: Phiếu lệnh...............................................................................................36 Biểu mẫu 2.2: Phiếu xuất kho........................................................................................37 Biểu mẫu 2.3: Sổ theo dõi Chi phí NVL .......................................................................38 Biểu mẫu 2.4: Nhật ký chứng từ TK 621 .....................................................................39 Biểu mẫu 2.5: Sổ cái tài khoản 621 ...............................................................................39 Biểu mẫu 2.6: Mẫu bảng tính tổng quỹ lương công nhân bộ phận Mỏ.........................43 Biểu mẫu 2.7: Mẫu bảng thanh toán tiền lương ............................................................44 Biểu mẫu 2.8: Bảng phân bổ tiền lương và các khoản trích theo lương .......................46 Biểu mẫu 2.9: Mẫu sổ chi tiết trả công nhân viên.........................................................46 Biểu mẫu 2.10: Nhật ký chứng từ TK 622 ....................................................................47 Biểu mẫu 2.11: Sổ cái tài khoản 622 .............................................................................48 Biểu mẫu 2.12: Mẫu phiếu chi ......................................................................................49 Biểu mẫu 2.13: Bảng tập hợp chi phí sản xuất chung ...................................................50 Biểu mẫu 2.14: Nhật ký chứng từ TK 627 ....................................................................51 Biểu mẫu 2.15: Sổ cái TK 627 ......................................................................................51 Biểu mẫu 2.16: Sổ cái tài khoản 154 .............................................................................52 Biểu mẫu 2.17: Bảng tính giá thành sản phẩm Quý III/2011........................................55 TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ viii DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.1 : Hạch toán chi phí nguyên liệu, vật liệu trực tiếp ........................................11 Sơ đồ 1.2: Hạch toán chi phí nhân công trực tiếp .........................................................12 Sơ đồ 1.3: Hạch toán chi phí sản xuất chung ................................................................13 Sơ đồ 1.4: Kế toán tổng hợp chi phí sản xuất................................................................14 Sơ đồ 1.5: Trình tự tính giá thành theo phương pháp kết chuyển song song................18 Sơ đồ 1.6: Trình tự tính giá thành theo phương pháp kết chuyển tuần tự từng khoản mục ...................................................................................................19 Sơ đồ 2.1: Tổ chức bộ máy của Công ty cổ phần Khoáng sản Quảng Trị ...................22 Sơ đồ 2.2: Tổ chức bộ máy kế toán tại Xí nghiệp ........................................................29 Sơ đồ 2.3: Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức nhật ký chứng từ ............................30 Sơ đồ 2.4: Quy trình sản xuất sản phẩm tại Xí nghiệp khai thác đá SCC .....................32 TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ ix TÓM TẮT NGHIÊN CỨU Khóa luận bao gồm 3 phần như sau: Phần I: Đặt vấn đề Trong phần này, bao gồm các nội dung: Lý do chọn đề tài, Mục tiêu, Đối tượng nghiên cứu, Phương pháp nghiên cứu, Phạm vi nghiên cứu và Kết cấu của đề tài. Phần II: Nội dung và kết quả nghiên cứu Phần này bao gồm có 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại doanh nghiệp sản xuất. Phần này nêu ra các khái niệm, các cách phân loại về chi phí sản xuất, giá thành sản phẩm, phương pháp tập hợp và phân bổ chi phí sản xuất các loại chi phí: Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí sản xuất chung; đối tượng tính giá thành và kỳ tính giá thành; đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ và tính giá thành sản phẩm. Chương 2: Thực trạng công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Chi nhánh Công ty Cổ phần Khoáng sản Quảng Trị - Xí nghiệp khai thác đá SCC. Chương này gồm có 2 nội dung sau: Thứ nhất, Trình bày khái quát về công ty: Lịch sử hình thành và phát triển; chức năng, nhiệm vụ và nguồn lực của đơn vị: tình hình lao động, tài sản, nguồn vốn, kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh qua 2 năm (2010 – 2011). Thứ hai, Đi sâu vào tìm hiểu công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Xí nghiệp: cụ thể số liệu quý III/2011. Chương 3: Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán chi phí và tính giá thành sản phẩm tại Xí nghiệp. Chương này nêu lên đánh giá của tác giả về công tác kế toán của đơn vị nói chung và công tác kế toán chi phí và tính giá thành nói riêng. Chỉ ra được những ưu điểm và nhược điểm trong thực tiễn và đưa ra một số giải pháp góp phần hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành tại doanh nghiệp. Phần 3: Kết luận và kiến nghị Phần này tác giả chỉ ra những vấn đề đã giải quyết được, chưa giải quyết được trong đề tài cũng như đề xuất một số hướng nghiên cứu của đề tài trong thời gian tới. TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ Khóa luận tốt nghiệp SVTH: Nguyễn Thị Thanh Thủy 1 PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ I.1 Lý do nghiên cứu Hòa nhập trong nền kinh tế thị trường, cùng với chính sách mở cửa hội nhập, đã đặt các doanh nghiệp trong nước trước những thách thức phải đối mặt đó là quy luật cạnh tranh. Cuộc chiến này không chỉ diễn ra ở những doanh nghiệp trong cùng một ngành mà còn diễn ra ở nhiều lĩnh vực khác nhau. Đứng trước tình thế đó, đòi hỏi các doanh nghiệp phải nổ lực để đảm bảo sự tồn tại và phát triển của mình thông qua các chiến lược sản xuất kinh doanh. Khi phân tích tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh tại một doanh nghiệp, thì chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm là những chỉ tiêu kinh tế quan trọng. Để có được những số liệu trên chúng ta không thể không nhắc tới vai trò to lớn của hạch toán kế toán. Là một bộ phận trong công tác hạch toán kế toán tại doanh nghiệp, kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm là một bộ phận góp phần hoàn thiện chức năng phản ánh thông tin, kiểm tra, giám sát của kế toán. Việc tổ chức kế toán đúng, hợp lý, chính xác chi phí sản xuất và tính đúng, tính đủ giá thành sản phẩm có ý nghĩa rất lớn trong công tác quản lý chi phí, giá thành sản phẩm; trong việc kiểm tra tính hợp lệ, hợp pháp của chi phí phát sinh ở doanh nghiệp. Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm có ý nghĩa tổng hợp trong toàn bộ công tác kế toán tại doanh nghiệp, giúp cho các nhà quản lý ra các quyết định đúng đắn trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh để từ đó đạt được kết quả cao với mức chi phí bỏ ra ít nhất. Có thể nói rằng: kế toán chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm là tấm gương phản chiếu toàn bộ các biện pháp kinh tế, tổ chức quản lý và kỹ thuật mà doanh nghiệp thực hiện trong quá trình sản xuất kinh doanh. Việc phân tích đánh giá đúng đắn kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh chỉ có thể dựa trên giá thành sản phẩm chính xác. Tính chính xác của giá thành sản phẩm lại chịu ảnh hưởng của kết quả tổng hợp chi phí sản xuất. Do vậy tổ chức tốt công tác kế toán chi phí và tính giá thành sản phẩm để đảm bảo xác định đúng nội dung, phạm vi chi phí cấu thành trong giá thành, xác định đúng lượng giá trị các yếu tố chi phí đã dịch chuyển vào sản phẩm hoàn thành là yêu cầu cấp bách và ngày càng phải hoàn thiện đổi mới công tác đó là rất cần thiết đối với doanh nghiệp. TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ Khóa luận tốt nghiệp SVTH: Nguyễn Thị Thanh Thủy 2 Chi nhánh Công ty Cổ phần Khoáng sản Quảng Trị - Xí nghiệp khai thác đá SCC là một một doanh nghiệp với chức năng là khai thác và chế biến đá xây dựng. Đặc điểm sản xuất các sản phẩm tại Xí nghiệp là phải trải qua các công đoạn mới ra thành phẩm, chất lượng sản phẩm lại phụ thuộc vào chất lượng của nguyên liệu thô, việc hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ở công ty còn gặp những khó khăn, để chất lượng công tác kế toán ngày một hoàn thiện, phục vụ tốt nhất cho yêu cầu phát triển ngày càng cao của Xí nghiệp thì cần giải quyết những khó khăn đó. Hiểu được tầm quan trọng của công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm có vai trò đặc biệt quan trọng trong công công tác hạch toán kinh tế ở tất cả các doanh nghiệp, tôi đã chọn đề tài: “Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Chi nhánh Công ty Cổ phần Khoáng sản Quảng Trị - Xí nghiệp khai thác đá SCC” I.2 Mục tiêu nghiên cứu - Tìm hiểu và tập hợp những vấn đề lý luận có liên quan đến kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại doanh nghiệp. - Tìm hiểu thực trạng công tác kế toán chí phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Chi nhánh Công ty cổ phần Khoáng sản Quảng Trị - Xí nghiệp khai thác đá SCC. - Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán chi phí và tính giá thành sản phẩm góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong tương lai. I.3 Đối tượng nghiên cứu Là các chứng từ, sổ sách và phương pháp kế toán chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm tại CN Công ty cổ phần Khoáng sản Quảng Trị-Xí nghiệp khai thác đá SCC. I.4 Phạm vi nghiên cứu - Về nội dung: Tập trung nghiên cứu và giải quyết một số vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan đến kế toán chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm tại Chi nhánh Công ty cổ phần Khoáng sản Quảng Trị - Xí nghiệp khai thác đá SCC. - Về thời gian: Tập trung nghiên cứu từ ngày 01/04/2010 đến ngày 31/12/2011. Số liệu về chi phí tại Xí nghiệp thu thập để làm đề tài là Quý III/2011 - Về không gian: Tại Xí nghiệp khai thác đá SCC. TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ Khóa luận tốt nghiệp SVTH: Nguyễn Thị Thanh Thủy 3 I.5 Phương pháp nghiên cứu  Phương pháp tài liệu: Tham khảo tài liệu như sách, giáo trình, chế độ chuẩn mực kế toán, báo tạp chí, trang web điện tửnhằm trang bị những kiến thức cơ bản về mặt cơ sở lý luận làm định hướng cho đề tài nghiên cứu.  Phương pháp quan sát, phỏng vấn và thu thập tài liệu: Trong suốt quá trình thực tập tại xí nghiệp, phương pháp này được sử dụng để thu thập các sổ sách, chứng từ, báo cáo và tìm hiểu thông tin liên quan tới vấn đề nghiên cứu.  Phương pháp tổng hợp, phân tích: Phương pháp này được sử dụng để xử lý, tổng hợp, phân tích các thông tin hữu ích trên chứng từ, sổ sách và báo cáo liên quan tới vấn đề nghiên cứu. I.6 Kết cấu của đề tài Ngoài phần đặt vấn đề và kết luận, kết cấu của khóa luận gồm 3 nội dung chính: Chương I: Cơ sở lý luận về kế toán tập hợp CPSX và tính giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp sản xuất. Chương II: Thực trạng công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại CN Công ty cổ phần Khoáng sản Quảng Trị - Xí nghiệp khai thác đá SCC. Chương III: Một số giải pháp góp phần hoàn thiện công tác kế toán chi phí và tính giá thành sản phẩm tại Chi nhánh Công ty cổ phần Khoáng sản Quảng Trị - Xí nghiệp khai thác đá SCC. TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ Khóa luận tốt nghiệp SVTH: Nguyễn Thị Thanh Thủy 4 PHẦN II: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TRONG DOANH NGHIỆP 1.1 Những vấn đề cơ bản về chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm 1.1.1 Khái niệm chi phí sản xuất - Chi phí sản xuất là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ các khoản chi phí đã đầu tư cho việc sản xuất sản phẩm của doanh nghiệp trong một thời kỳ nhất định (tháng, quý, năm). (Võ Văn Nhị, 2007) 1.1.2 Phân loại chi phí sản xuất Để quản lý và hạch toán chi phí sản xuất, người ta phân loại chi phí sản xuất theo nhiều cách khác nhau: 1.1.2.1 Phân loại chi phí theo nội dung kinh tế Theo cách phân loại này thì những chi phí sản xuất trong doanh nghiệp có chung tính chất kinh tế sẽ được xếp chung vào một yếu tố chi phí, không kể chi phí đó chi ra ở đâu và dùng vào mục đích gì (trực tiếp sản xuất hay phục vụ quản lý). Theo quy định hiện hành thì có 5 yếu tố chi phí: - Chi phí nguyên liệu, vật liệu: bao gồm toàn bộ giá trị nguyên liệu, vật liệu, phụ tùng thay thế, công cụ, dụng cụ xuất dùng cho sản xuất, kinh doanh trong kỳ báo cáo trừ nguyên liệu, vật liệu bán hoặc xuất cho XDCB. - Chi phí nhân công: Bao gồm toàn bộ chi phí trả cho người lao động (thường xuyên hay tạm thời) về tiền lương, tiền công và các khoản phụ cấp, trợ cấp có tính chất lương trong kỳ báo cáo trước khi trừ các khoản giảm trừ. Bao gồm cả chi phí bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, kinh phí công đoàn, bảo hiểm thất nghiệp, mà doanh nghiệp phải nộp nhà nước theo quy định. - Chi phí khấu hao TSCĐ: Bao gồm chi phí khấu hao