Đề tài nghiên cứu hoạt động xuất khẩu hàng dệt may của công ty nói riêng và Việt Nam nói chung qua một số năm gần đây nhằm tìm ra các yếu tố chủ quan và khách quan làm sụt giảm doanh số xuất khẩu hàng dệt may tại công ty Dệt Kim Đông Xuân

Lêi më ®Çu 1. Sù cÇn thiÕt nghiªn cøu cña ®Ò tµi: §Æc tr­ng quan träng cña t×nh h×nh thÕ giíi ngµy nay lµ xu h­íng quèc tÕ ho¸. NÒn kinh tÕ thÕ giíi ngµy cµng ph¸t triÓn, mçi n­íc dï lín hay nhá ®Òu ph¶i tham gia vµo sù ph©n c«ng lao ®éng khu vùc vµ quèc tÕ. Ngµy nay kh«ng mét d©n téc nµo cã thÓ ph¸t triÓn ®Êt n­íc m×nh mµ chØ b»ng tù lùc c¸nh sinh. §Æc biÖt ®èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn nh­ ViÖt Nam th× viÖc nhËn thøc ®Çy ®ñ nh÷ng ®Æc tr­ng quan träng nµy vµ øng dông vµo t×nh h×nh thùc tÕ ®Êt n­íc cã tÇm quan träng h¬n bao giê hÕt. ë n­íc ta, Khi x¸c ®Þnh nh÷ng quan ®iÓm lín vÒ c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, héi nghÞ ®¹i biÓu toµn quèc gi÷a nhiÖm kú kho¸ VII cña §¶ng ®· kh¼ng ®Þnh “kiªn tr× chiÕn l­îc h­íng m¹nh vÒ xuÊt khÈu ®ång thêi thay thÕ nhËp khÈu nh÷ng s¶n phÈm trong n­íc s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶, ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh cña ®Êt n­íc còng nh­ cña tõng vïng, tõng ngµnh, tõng lÜnh vùc trong tõng thêi kú, kh«ng ngõng n©ng cao søc m¹nh c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng trong n­íc, thÞ tr­êng khu vùc vµ thÞ tr­êng thÕ giíi” . Thùc hiÖn ®­êng lèi ®æi míi do §¶ng khëi x­íng vµ l·nh ®¹o, trong nh÷ng n¨m qua th­¬ng m¹i ViÖt Nam ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu b­íc ®Çu quan träng, gãp phÇn t¹o nªn nh÷ng biÕn ®æi s©u s¾c nÒn kinh tÕ - x· héi n­íc ta vµ vÞ thÕ míi trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. ViÖt Nam ®· thiÕt lËp ®­îc nhiÒu mèi quan hÖ ngo¹i giao víi nhiÒu n­íc, tiÕp tôc më réng ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng theo h­íng ®a d¹ng ho¸, ®a ph­¬ng ho¸, tÝch cùc héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi, tham gia c¸c tæ chøc th­¬ng m¹i quèc tÕ nh­ ASEAN, AFTA, APEC ...vµ ®ang tõng b­íc tiÕn tíi viÖc ra nhËp vµo tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi WTO. §iÒu nµy ®· ®Æc biÖt lµm cho lÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu ngay cµng trë nªn s«i ®éng. Trong sè 10 mÆt hµng cã gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu lín nhÊt cña ViÖt Nam, ph¶i kÓ ®Õn hµng dÖt may. Tuy ®øng ë vÞ trÝ thø hai, nh­ng ®©y lµ mÆt hµng cã nhiÒu lîi thÕ so s¸nh vµ cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn cao. H¬n n÷a, víi ®iÒu kiÖn t×nh h×nh n­íc ta hiÖn nay, tËp trung ph¸t triÓn hµng dÖt may lµ hoµn toµn phï hîp. Nh­ vËy, c¶ vÒ mÆt lý luËn vµ thùc tiÔn, ®Ò tµi “mot so bien phap day manh xuat khau hang det may tai cong ty det kim dong xuan” gãp phÇn gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra lµ quan träng vµ hÕt søc cÇn thiÕt. 2. Môc ®Ých nghiªn cøu: Trong thêi gian gÇn ®©y, t×nh h×nh xuÊt khÈu cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam nãi chung vµ c«ng ty DÖt Kim §«ng Xu©n nãi riªng gÆp nhiÒu trë ng¹i. Nguyªn nh©n lµ do t×nh h×nh thÞ tr­êng tµi chÝnh vµ tiÒn tÖ trªn thÕ giíi cã nhiÒu biÕn ®éng khiÕn cho ®Çu t­ gi¶m sót dÉn ®Õn c¸c c«ng ty xuÊt khÈu hµng dÖt may thiÕu vèn l­u ®éng. MÆt kh¸c c¬ së vËt chÊt, c¸c trang thiÕt bÞ kÜ thuËt cña ngµnh dÖt may cßn thÊp so víi mÆt b»ng chung trªn thÕ giíi còng ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng xuÊt khÈu nhÊt lµ sang c¸c thÞ tr­êng ®ßi hái hµm l­îng chÊt x¸m cao nh­ EU, NhËt B¶n... Bªn c¹nh ®ã, thÞ tr­êng EU do h¹n chÕ quota, søc mua cña thÞ tr­êng NhËt B¶n gi¶m sót do ®ång Yªn mÊt gi¸ nªn hµng dÖt may phÇn th× kh«ng cã chç ®Ó xuÊt, phÇn xuÊt ®­îc th× gi¸ xuÊt thÊp h¬n so víi c¸c n¨m tr­íc. Sù c¹nh tranh cña c¸c s¶n phÈm cïng lo¹i cña Trung Quèc còng lµ mét nh©n tè khiÕn cho kh¶ n¨ng xuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt Nam vµi n¨m qua liªn tôc sót gi¶m. Nh÷ng vÊn ®Ò cÊp b¸ch trªn th«i thóc khiÕn cÇn ph¶i ®­a ra nh÷ng biÖn ph¸p nh»m gãp phÇn c¶i thiÖn t×nh h×nh xuÊt khÈu hµng dÖt may ë c«ng ty DÖt Kim §«ng Xu©n nãi riªng vµ ViÖt Nam nãi chung. 3. §èi t­îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu: §èi t­îng ®­îc nghiªn cøu trong ®Ò tµi nµy lµ t×nh h×nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng dÖt may t¹i c«ng ty DÖt Kim §«ng Xu©n vµ c¸c yÕu tè kh¸c cã liªn quan nh­ c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm, mÉu m· hµng xuÊt khÈu... nh»m ®­a ra mét sè biÖn ph¸p thóc ®Êy ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng dÖt may t¹i c«ng ty DÖt Kim §«ng Xu©n. §Ò tµi nghiªn cøu ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng dÖt may cña c«ng ty nãi riªng vµ ViÖt Nam nãi chung qua mét sè n¨m gÇn ®©y nh»m t×m ra c¸c yÕu tè chñ quan vµ kh¸ch quan lµm sôt gi¶m doanh sè xuÊt khÈu hµng dÖt may t¹i c«ng ty DÖt Kim §«ng Xu©n. 4. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu: C¸c ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu ®­îc ¸p dông trong ®Ò tµi lµ c¸c ph­¬ng ph¸p ®iÒu tra thèng kª nh­ d·y sè thêi gian, thu thËp sè liÖu thèng kª, ph©n tæ sè liÖu...còng nh­ c¸c ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu kinh tÕ, x· héi kh¸c råi so s¸nh, ph©n tÝch ®Ó t×m ra nguyªn nh©n lµm suy gi¶m ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng dÖt may råi tõ ®ã ®­a ra mét sè biÖn ph¸p nh»m thóc ®Èy ho¹t ®éng nµy. 5. KÕt cÊu cña ®Ò tµi: Néi dung ®Ò tµi chia lµm ba ch­¬ng : Ch­¬ng I : Lý luËn chung vÒ xuÊt khÈu hµng ho¸ cña doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. Ch­¬ng II : Thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng dÖt may ë c«ng ty DÖt Kim §«ng Xu©n. Ch­¬ng III : Mét sè biÖn ph¸p ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng dÖt may t¹i c«ng ty DÖt Kim §«ng Xu©n. Trong qu¸ tr×nh t×m hiÓu vµ hoµn thµnh ®Ò tµi, t«i ®· ®­îc sù h­íng dÉn chØ b¶o tËn t×nh, chi tiÕt cña thÇy gi¸o - TiÕn sÜ NguyÔn Thõa Léc, sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸c b¸c, c¸c c«, c¸c chó trong c«ng ty DÖt Kim §«ng Xu©n. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n vµ rÊt mong nhËn ®­îc sù gãp ý, bæ sung ®Ó nh÷ng biÖn ph¸p trong ®Ò tµi nµy cã thÓ gãp phÇn gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng hiÖn nay cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng dÖt may t¹i c«ng ty DÖt Kim §«ng Xu©n. Ch­¬ng I Lý luËn chung vÒ xuÊt khÈu hµng ho¸ cña doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. I. kh¸i niÖm, c¸c h×nh thøc xuÊt khÈu vµ vai trß cña xuÊt khÈu: 1. Kh¸i niÖm: XuÊt khÈu hµng ho¸ hiÓu theo ph¹m trï kinh tÕ cã nghÜa lµ ho¹t ®éng kinh doanh hµng ho¸ gi÷a hai bªn tham gia ho¹t ®éng kinh doanh cã quèc tÞch kh¸c nhau, ng«n ng÷ còng kh¸c nhau còng nh­ kh¸c nhau vÒ v¨n ho¸, chÝnh trÞ... hiÓu theo ph¹m vi ®Þa lý, ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸ cã nghÜa lµ qu¸ tr×nh hµnh ho¸ vµ tiÒn tÖ di chuyÓn tõ quèc gia nµy sang quèc gia kh¸c ®­îc sù cho phÐp vµ ®ång ý cña chÝnh quyÒn c¸c n­íc. XuÊt khÈu hµng ho¸ lµ ho¹t ®éng kinh doanh bu«n b¸n ë ph¹m vi quèc tÕ. Nã kh«ng ph¶i lµ hµnh vi bu«n b¸n riªng lÎ mµ lµ c¶ mét hÖ thèng c¸c quan hÖ mua b¸n phøc t¹p cã tæ chøc c¶ bªn trong vµ bªn ngoµi nh»m b¸n s¶n phÈm, hµng ho¸ s¶n xuÊt trong n­íc ra n­íc ngoµi thu ngo¹i tÖ, qua ®Èy m¹nh s¶n xuÊt hµng ho¸ ph¸t triÓn, chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ æn ®Þnh tõng b­íc n©ng cao møc sèng nh©n d©n. Kinh doanh xuÊt nhËp khÈu còng chÝnh lµ ho¹t ®éng kinh doanh quèc tÕ ®Çu tiªn cña mét doanh nghiÖp. Ho¹t ®éng nµy ®­îc tiÕp tôc ngay c¶ khi doanh nghiÖp ®· ®a d¹ng ho¸ ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. XuÊt khÈu hµng ho¸ n»m trong lÜnh vùc ph©n phèi vµ l­u th«ng hµng ho¸ cña mét qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng, nh»m môc ®Ých liªn kÕt s¶n xuÊt víi tiªu dïng cña n­íc nµy víi n­íc kh¸c. NÒn s¶n xuÊt x· héi ph¸t triÓn nh­ thÕ nµo phô thuéc rÊt nhiÒu vµo ho¹t ®éng kinh doanh nµy. 2. C¸c h×nh thøc xuÊt khÈu: a/ XuÊt khÈu uû th¸c Trong ph­¬ng thøc nµy, ®¬n vÞ cã hµng xuÊt khÈu lµ bªn uû th¸c giao cho ®¬n vÞ xuÊt khÈu gäi lµ bªn nhËn uû th¸c tiÕn hµnh xuÊt khÈu mét hoÆc mét sè l« hµng nhÊt ®Þnh víi danh nghÜa cña m×nh (bªn nhËn uû th¸c) nh­ng víi chi phÝ cña bªn uû th¸c. VÒ b¶n chÊt, chi phÝ tr¶ cho bªn nhËn uû th¸c chÝnh lµ tiÒn thu lao tr¶ cho ®¹i lý. Theo nghÞ ®Þnh 64-H§BT, chi phÝ uû th¸c xuÊt khÈu kh«ng cao h¬n 1% cña tæng sè doanh thu ngo¹i tÖ vÒ xuÊt khÈu theo ®iÒu kiÖn FOB t¹i ViÖt Nam. ¦u nh­îc ®iÓm cña xuÊt khÈu uû th¸c: -¦u ®iÓm: C«ng ty nhËn uû th¸c xuÊt khÈu kh«ng ph¶i bá vèn vµo kinh doanh, tr¸nh ®­îc rñi ro trong kinh doanh mµ vÉn thu ®­îc mét kho¶n lîi nhuËn lµ hoa hång cho xuÊt khÈu. Do chØ thùc hiÖn hîp ®ång uû th¸c xuÊt khÈu nªn tÊt c¶ c¸c chi phÝ tõ nghiªn cøu thÞ tr­êng, giao dÞch ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång vµ thùc hiÖn hîp ®ång kh«ng ph¶i chi, dÉn tíi gi¶m chi phÝ trong ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty. -Nh­îc ®iÓm: do kh«ng ph¶i bá vèn vµo kinh doanh nªn hiÖu qu¶ kinh doanh thÊp kh«ng b¶o ®¶m tÝnh chñ ®éng trong kinh doanh. ThÞ tr­êng vµ kh¸ch hµng bÞ thu hÑp v× C«ng ty kh«ng cã liªn quan tíi viÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng vµ t×m kh¸ch hµng. b/ XuÊt khÈu trùc tiÕp: Trong ph­¬ng thøc nµy, ®¬n vÞ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp ký kÕt hîp ®ång ngo¹i th­¬ng, víi t­ c¸ch lµ mét bªn ph¶i tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång ®ã. Hîp ®ång ký kÕt gi÷a hai bªn ph¶i phï hîp víi luËt lÖ quèc gia vµ quèc tÕ, ®ång thêi b¶o ®¶m ®­îc lîi Ých quèc gia vµ ®¶m b¶o uy tÝn kinh doanh cña doanh nghiÖp. §Ó thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu, ®¬n vÞ kinh doanh ph¶i tiÕn hµnh c¸c kh©u c«ng viÖc: Giôc më L/C vµ kiÓm tra luËn chøng (nÕu hîp ®ång quy ®Þnh sö dông ph­¬ng ph¸p tÝn dông chøng tõ), xin giÊy phÐp xuÊt khÈu, chuÈn bÞ hµng ho¸ lµm thñ tôc h¶i quan, giao hµng lªn tµu, mua b¶o hiÓm, lµm thñ tôc thanh to¸n vµ gi¶i quyÕt khiÕu n¹i (nÕu cã). ¦u nh­îc ®iÓm cña h×nh thøc xuÊt khÈu trùc tiÕp: -¦u ®iÓm: Víi ph­¬ng thøc nµy, ®¬n vÞ kinh doanh chñ ®éng trong kinh doanh, tù m×nh cã thÓ th©m nhËp thÞ tr­êng vµ do vËy cã thÓ ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr­êng, gîi më, kÝch thÝch nhu cÇu. NÕu ®¬n vÞ tæ chøc ho¹t ®éng kinh doanh tèt sÏ ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh doanh cao, tù kh¼ng ®Þnh m×nh vÒ s¶n phÈm, nh·n hiÖu ... dÇn dÇn ®­a ®­îc uy tÝn vÒ s¶n phÈm trªn thÕ giíi. - Nh­îc ®iÓm: Trong ®iÒu kiÖn ®¬n vÞ míi tham gia kinh doanh th× ¸p dông h×nh thøc nµy rÊt khã do ®iÒu kiÖn vèn s¶n xuÊt h¹n chÕ, th«ng tin vÒ th­¬ng tr­êng quèc tÕ cßn Ýt, uy tÝn nh·n hiÖu s¶n phÈm cßn xa l¹ víi kh¸ch hµng quèc tÕ. c/ Gia c«ng hµng xuÊt khÈu. Gia c«ng hµng xuÊt khÈu lµ mét ph­¬ng thøc kinh doanh trong ®ã mét bªn (gäi lµ bªn nhËn gia c«ng) nhËp khÈu nguyªn liÖu hoÆc b¸n thµnh phÈm cña mét bªn kh¸c (gäi lµ bªn ®Æt gia c«ng) ®Ó chÕ biÕn ra thµnh phÈm giao l¹i cho bªn ®Æt gia c«ng vµ nhËn thï lao ( gäi lµ chi phÝ gia c«ng). Tãm l¹i, gia c«ng xuÊt khÈu lµ ®­a c¸c yÕu tè s¶n xuÊt (chñ yÕu lµ nguyªn vËt liÖu) tõ n­íc ngoµi vÒ ®Ó s¶n xuÊt hµng ho¸ theo yªu cÇu cña bªn ®Æt hµng, nh­ng kh«ng ph¶i ®Ó tiªu dïng trong n­íc mµ ®Ó xuÊt khÈu thu ngo¹i tÖ chªnh lÖch do ho¹t ®éng gia c«ng ®em l¹i. V× vËy, suy cho cïng, gia c«ng xuÊt khÈu lµ h×nh thøc xuÊt khÈu lao ®éng, nh­ng lµ lo¹i lao ®éng d­íi d¹ng ®­îc sö dông(®­îc thÓ hiÖn trong hµng ho¸) chø kh«ng ph¶i d­íi d¹ng xuÊt khÈu nh©n c«ng ra n­íc ngoµi. Gia c«ng xuÊt khÈu lµ mét ph­¬ng thøc phæ biÕn trong th­¬ng m¹i quèc tÕ. Ho¹t ®éng nµy ph¸t triÓn sÏ khai th¸c ®­îc nhiÒu lîi thÕ cña hai bªn: bªn ®Æt gia c«ng vµ bªn nhËn gia c«ng. 3. Vai trß cña xuÊt khÈu ®èi víi doanh nghiÖp vµ nÒn kinh tÕ quèc d©n: XuÊt khÈu hµng ho¸ cã vai trß to lín ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña mçi quèc gia. NÒn s¶n xuÊt x· héi cña mét n­íc ph¸t triÓn nh­ thÕ nµo, phô thuéc rÊt lín vµo lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh doanh nµy. Th«ng qua xuÊt khÈu cã thÓ lµm t¨ng ngo¹i tÖ thu ®­îc, c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n, t¨ng thu cho ng©n s¸ch, kÝch thÝch ®æi míi c«ng nghÖ, c¶i biÕn c¬ cÊu kinh tÕ, t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm vµ n©ng cao møc sèng cña ng­êi d©n. §èi víi nh÷ng n­íc mµ tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ cßn thÊp nh­ n­íc ta, nh÷ng nh©n tè tiÒm n¨ng lµ tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ lao ®éng, cßn nh÷ng yÕu tè thiÕu hôt lµ vèn, thÞ tr­êng vµ kh¶ n¨ng qu¶n lý. ChiÕn l­îc h­íng vÒ xuÊt khÈu vÒ thùc chÊt lµ gi¶i ph¸p më cöa nÒn kinh tÕ nh»m tranh thñ vèn vµ kÜ thuËt cña n­íc ngoµi, kÕt hîp chóng víi tiÒm n¨ng trong n­íc vÒ lao ®éng vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn ®Ó t¹o ra sù t¨ng tr­ëng m¹nh cho nÒn kinh tÕ, gãp phÇn rót ng¾n kho¶ng c¸ch víi c¸c n­íc giµu. Nh­ vËy ®èi víi mäi quèc gia còng nh­ n­íc ta, xuÊt khÈu thùc sù cã vai trß quan träng thÓ hiÖn: Ho¹t ®éng xuÊt khÈu t¹o nguån vèn ngo¹i tÖ quan träng cho nhËp khÈu vµ tÝch luü ph¸t triÓn s¶n xuÊt, phôc vô c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt n­íc. Trong kinh doanh quèc tÕ, xuÊt khÈu kh«ng ph¶i lµ chØ ®Ó thu ngo¹i tÖ vÒ, mµ lµ víi môc ®Ých ®¶m b¶o cho nhu cÇu nhËp khÈu hµng ho¸ dÞch vô kh¸c nh»m tho¶ m·n nhu cÇu tiªu dïng, t¨ng tr­ëng nÒn kinh tÕ vµ tiÕn tíi xuÊt siªu (xuÊt khÈu > nhËp khÈu), tÝch luü ngo¹i tÖ (thùc chÊt lµ ®¶m b¶o ch¾c ch¾n h¬n nhu cÇu nhËp khÈu trong t­¬ng lai). XuÊt khÈu vµ nhËp khÈu trong th­¬ng m¹i quèc tÕ võa lµ ®iÒu kiÖn, võa lµ tiÒn ®Ò cña nhau, xuÊt khÈu ®Ó nhËp khÈu vµ nhËp khÈu ®Ó ph¸t triÓn xuÊt khÈu. Muèn nhËp khÈu, chóng ta ph¶i cã ngo¹i tÖ, cã c¸c nguån ngo¹i tÖ sau: - XuÊt khÈu hµng ho¸. dÞch vô. - ViÖn trî, ®i vay, ®Çu t­ .... - Liªn doanh ®Çu t­ n­íc ngoµi víi ta. - C¸c dÞch vô thu ngo¹i tÖ: ng©n hµng, du lÞch ... Cã thÓ thÊy r»ng, trong c¸c nguån trªn th× xuÊt khÈu hµng ho¸, dÞch vô lµ nguån quan träng nhÊt v×: nã chiÕm tû träng lín, ®ång thêi lµ kh¶ n¨ng b¶o ®¶m tr¶ ®­îc c¸c kho¶n ®i vay, viÖn trî ... trong t­¬ng lai. Nh­ vËy c¶ vÒ dµi h¹n vµ ng¾n h¹n, xuÊt khÈu lu«n lµ c©u hái quan träng cho nhËp khÈu. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu ph¸t huy ®­îc c¸c lîi thÕ cña ®Êt n­íc. §Ó xuÊt khÈu ®­îc, c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt khÈu ph¶i lùa chän ®­îc nh÷ng ngµnh nghÒ, mÆt hµng cã tæng chi phÝ (chi phÝ s¶n xuÊt vµ chi phÝ xuÊt khÈu) nhá h¬n gi¸ trÞ trung b×nh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. Hä ph¶i dùa vµo nh÷ng ngµnh hµng, nh÷ng mÆt hµng khai th¸c ®­îc c¸c lîi thÕ cña ®Êt n­íc c¶ vÒ t­¬ng ®èi vµ tuyÖt ®èi. VÝ dô nh­ trong c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu mòi nhän cña ta th× dÇu má, thuû s¶n, g¹o, than ®¸ lµ nh÷ng mÆt hµng khai th¸c lîi thÕ tuyÖt ®èi nhiÒu h¬n (v× chØ mét sè n­íc cã ®iÒu kiÖn ®Ó s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng nµy). Cßn hµng may mÆc khai th¸c chñ yÕu lîi thÕ so s¸nh vÒ gi¸ nh©n c«ng rÎ. So s¸nh tiÒn l­¬ng b×nh qu©n cña c«ng nh©n may c¸c n­íc Ch©u ¸ STT N­íc L­¬ng (USD/th¸ng) 1 ViÖt Nam 30 2 Indonesia 83 3 Malayxia 100 4 Singapore 120 5 Hång K«ng 415 6 Hµn Quèc 612 7 §µi Loan 767 Tuy nhiªn, ph©n biÖt lîi thÕ tuyÖt ®èi vµ lîi thÕ so s¸nh chØ mang ý nghÜa t­¬ng ®èi. C¸c lîi thÕ cÇn khai th¸c ë n­íc ta lµ nguån lao ®éng dåi dµo, cÇn cï, gi¸ thuª rÎ, nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn phong phó vµ ®Þa thÕ ®Þa lý ®Ñp. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu gãp phÇn lµm chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, ®Þnh h­íng vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Chóng ta biÕt r»ng cã hai xu h­íng xuÊt khÈu: xuÊt khÈu ®a d¹ng vµ xuÊt khÈu mòi nhän. XuÊt khÈu ®a d¹ng: lµ cã mÆt hµng nµo xuÊt khÈu ®­îc th× xuÊt khÈu nh»m thu ®­îc nhiÒu ngo¹i tÖ nhÊt, nh­ng víi mçi mÆt hµng th× l¹i nhá bÐ vÒ quy m«, chÊt l­îng thÊp (v× kh«ng ®­îc tËp trung ®Çu t­) nªn kh«ng hiÖu qu¶. XuÊt khÈu hµng mòi nhän: XuÊt khÈu hµng mòi nhän lµm thay ®æi c¬ cÊu ngµnh vµ c¶ c¬ cÊu trong néi bé mét ngµnh theo h­íng khai th¸c tèi ­u lîi thÕ so s¸nh cña ®Êt n­íc. MÆt kh¸c, trªn thÞ tr­êng thÕ giíi yªu cÇu vÒ hµng ho¸ dÞch vô ë møc chÊt l­îng cao, c¹nh tranh gay g¾t. ChØ cã c¸c doanh nghiÖp ®ñ m¹nh ë mçi n­íc míi tham gia thÞ tr­êng thÕ giíi. Do ®ã, c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu ph¶i n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, gi¶m chi phÝ ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn. HiÖn nay, ®©y lµ h­íng xuÊt khÈu chñ yÕu cña n­íc ta, cã kÕt hîp víi xuÊt khÈu ®a d¹ng ®Ó t¨ng thu ngo¹i tÖ. Toµn bé c¸c t¸c ®éng trªn lµm cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn t¨ng tr­ëng theo h­íng tÝch cùc. §ã lµ ý nghÜa kinh tÕ cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu cã t¸c ®éng tÝch cùc tíi viÖc gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, t¹o thu nhËp vµ t¨ng møc sèng. VÒ ng¾n h¹n, ®Ó tËp trung ph¸t triÓn c¸c ngµnh hµng xuÊt khÈu th× ph¶i cÇn thªm lao ®éng, cßn ®Ó xuÊt khÈu cã hiÖu qu¶ th× ph¶i tËn dông ®­îc lîi thÕ lao ®éng nhiÒu, gi¸ rÎ ë n­íc ta. XuÊt khÈu cßn t¹o nguån vèn ®Ó nhËp khÈu vËt phÈm tiªu dïng thiÕt yÕu, phôc vô ®êi sèng vµ ®¸p øng ngµy mét phong phó vµ tèt h¬n nhu cÇu tiªu dïng cña nh©n d©n, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cho ng­êi lao ®éng. ChÝnh v× thÕ mµ chóng ta chñ tr­¬ng ph¸t triÓn ngµnh nghÒ cÇn nhiÒu lao ®éng nh­ ngµnh may mÆc. Víi mét ®Êt n­íc gÇn 80 triÖu d©n, tû lÖ thÊt nghiÖp t­¬ng ®èi cao th× ®©y lµ mét vÊn ®Ò cã ý nghÜa rÊt lín trong ®iÒu kiÖn n­íc ta hiÖn nay. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu më réng vµ t¨ng c­êng c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cña n­íc ta. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®em l¹i ngo¹i tÖ, gãp phÇn lµm c©n b»ng c¸n c©n thanh to¸n, lµ mét trong bèn ®iÒu kiÖn ®¸nh gi¸ nÒn kinh tÕ cña mét n­íc: GDP, l¹m ph¸t, thÊt nghiÖp vµ c¸n c©n thanh to¸n. Cao h¬n n÷a lµ xuÊt siªu, t¨ng tÝch luü ngo¹i tÖ, lu«n ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n víi ®èi t¸c, t¨ng ®­îc tÝn nhiÖm. Qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu, hµng ho¸ ViÖt Nam ®­îc bÇy b¸n trªn thÞ tr­êng thÕ giíi, khuyÕch tr­¬ng ®­îc tiÕng vang vµ sù hiÓu biÕt. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµm cho c¸c quan hÖ kinh tÕ chÆt chÏ h¬n, lµm tiÒn ®Ò thóc ®Èy c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i kh¸c nh­ dÞch vô du lÞch, ng©n hµng, ®Çu t­, hîp t¸c, liªn doanh... Tãm l¹i : th«ng qua xuÊt khÈu sÏ gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt x· héi, b»ng viÖc më réng trao ®æi vµ thóc ®Èy viÖc tËn dông c¸c lîi thÕ, c¸c tiÒm n¨ng vµ c¬ héi cña ®Êt n­íc. Cho ®Õn nay, tuy ch­a l©u vµ còng ch­a nhiÒu, song chóng ta còng thÊy ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng mõng tõ chÝnh s¸ch më réng th­¬ng m¹i, giao l­u kinh tÕ víi n­íc ngoµi, víi träng t©m lµ xuÊt khÈu. N­íc ta ®· tõng b­íc chuyÓn m×nh víi nhÞp ®é s¶n xuÊt b»ng nh÷ng c«ng nghÖ, khoa häc tiªn tiÕn. Tin t­ëng r»ng víi h­íng ®i ®óng ®¾n, víi nh÷ng ­u thÕ cña m×nh vµ sù l·nh ®¹o s¸ng suèt cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, ViÖt Nam sÏ trë thµnh mét m¾t xÝch quan träng trong nÒn kinh tÕ thÕ giíi. II. Néi dung ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸ cña doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. 1. Nghiªn cøu thÞ tr­êng xuÊt khÈu. Nghiªn cøu thÞ tr­êng lµ mét trong nh÷ng viÖc lµm cÇn thiÕt ®Çu tiªn ®èi víi bÊt cø mét c«ng ty nµo muèn tham gia vµo thÞ tr­êng thÕ giíi. ViÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng tèt sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nhµ kinh doanh nhËn ra ®­îc quy luËt vËn ®éng cña tõng lo¹i hµng hãa cô thÓ th«ng qua sù biÕn ®éng nhu cÇu, møc cung øng, gi¸ c¶ thÞ tr­êng tõ ®ã ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ tr­êng. Qu¸ tr×nh nghiªn cøu thÞ tr­êng lµ qu¸ tr×nh thu nhËp th«ng tin, sè liÖu vÒ thÞ tr­êng, so s¸nh ph©n tÝch sè liÖu ®ã vµ rót ra kÕt luËn, tõ ®ã lËp ra kÕ ho¹ch Marketing. Nghiªn cøu thÞ tr­êng lµ xem xÐt kh¶ n¨ng th©m nhËp vµ më réng thÞ tr­êng. Nghiªn cøu thÞ tr­êng ®­îc thùc hiÖn theo hai b­íc: Nghiªn cøu kh¸i qu¸t vµ nghiªn cøu chi tiÕt . Nghiªn cøu kh¸i qu¸t cña thÞ tr­êng lµ cung cÊp nh÷ng th«ng tin vÒ quy m«, c¬ cÊu, sù vËn ®éng cña thÞ tr­êng, c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn thÞ tr­êng nh­ m«i tr­êng c¹nh tranh, m«i tr­¬ng chÝnh trÞ ph¸p luËt, khoa häc c«ng nghÖ, m«i tr­êng v¨n ho¸ x· héi, m«i tr­êng ®Þa lý sinh th¸i... Nghiªn cøu chi tiÕt cña thÞ tr­êng cho biÕt tËp qu¸n mua hµng cña thÞ tr­êng, nh÷ng thãi quen vµ nh÷ng ¶nh h­ëng ®Õn nh÷ng hµnh vi mua hµng cña ng­êi tiªu dïng. Nghiªn cøu thÞ tr­êng cã hai ph­¬ng ph¸p chÝnh: Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu thÞ tr­êng t¹i bµn lµ thu nhËp nh÷ng th«ng tin tõ c¸c nguån tµi liÖu ®· ®­îc xuÊt b¶n c«ng khai, xö lý c¸c th«ng tin ®ã. Nghiªn cøu t¹i bµn lµ ph­¬ng ph¸p phæ th«ng nhÊt, v× nã ®ì tèn kÐm vµ phï hîp víi kh¶ n¨ng cña ng­êi xuÊt khÈu míi tham gia vµo thÞ tr­êng. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu t¹i hiÖn tr­êng lµ viÖc thu thËp th«ng tin chñ yÕu th«ng qua tiÕp xóc trùc tiÕp. 1.1. Lùa chän mÆt hµng kinh doanh. Môc ®Ých cña lùa chän mÆt hµng xuÊt khÈu lµ lùa chän mÆt hµng kinh doanh thÝch hîp mang l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt mÆt hµng ®ã võa ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña thÞtr­êng võa phï hîp víi kh¶ n¨ng kinh nghiÖm c¶u doanh nghiÖp. Khi lùa chän mÆt hµng c¸c doanh nghiÖp ph¶i nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò: - MÆt hµng thÞ tr­êng ®ang cÇn g×? Doanh nghiÖp ph¶i nh¹y bÐn, biÕt thu nhËp, ph©n tÝch vµ sö dông c¸c th«ng tin vÒ thÞ tr­êng xuÊt khÈu, vËn dông c¸c quan hÖ b¸n hµng... ®Ó cã ®­îc nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt vÒ mÆt hµng, quy c¸ch, chñng lo¹i. - T×nh h×nh tiªu thô mÆt hµng ®ã nh­ thÕ nµo? ViÖc tiªu dông c¸c lo¹i mÆt hµng th­êng tu©n theo mét tËp qu¸n tiªu dïng nhÊt ®Þnh, phï thuéc vµo thêi gian tiªu dïng, thÞ hiÕu tiªu dïng, quy luËt biÕn ®éng cña quan hÖ cung cÇu... - MÆt hµng ®ã ®ang ë giai ®o¹n nµo cña chu kú sèng Mét lµ giai ®o¹n triÓn khai. §©y lµ giai ®o¹n ®Çu cña s¶n phÈm, s¶n phÈm míi xuÊt hiÖn trªn thÞ tr­êng. Vµ ch­a cã c¸c s¶n phÈm kh¸c c¹nh tranh nªn cÇn ®Èy m¹nh c«ng t¸c qu¶ng c¸o, xóc tiÕn ®Ó kh¸ch hµng biÕt ®Õn s¶n phÈm. Hai lµ giai ®o¹n t¨ng tr­ëng ë giai ®o¹n nµy s¶n phÈm b¾t ®Çu ®­îc b¸n trªn thÞ tr­êng vµ còng b¾t ®Çu cã sù c¹nh tranh. Doanh nghiÖp cÇn ®Èy m¹nh b¸n hµng, ®­a ra nhiÒu s¶n phÈm chñng lo¹i s¶n phÈm ®éc ®¶o ®Ó t¹o m«i tr­êng tèt cho doanh nghiÖp, t¨ng kh¶ n¨ng chän lùa cña kh¸ch hµng Ba lµ giai ®o¹n b·o hoµ. §©y lµ giai ®o¹n cã møc c¹nh tranh lªn tíi møc quyÕt liÖt gi÷a c¸c