Đề tài Nghiên cứu sản xuất nước chấm từ bã malt bia và bánh dầu đậu phộng

Trong mỗi bữa ăn của người Việt Nam thì nước chấm là một gia vị không thể thiếu, nó góp phần tạo cho bữa ăn thêm hương vị. Chính vì thế mà trên thị trường ngày nay có rất nhiều các thương hiệu sản phẩm nước chấm nổi tiếng như nước tương Chinsu, Maggie Đứng trước quá nhiều sự lựa chọn như thế chắc hẳn người tiêu dùng sẽ không khỏi phân vân để chọn cho mình một loại nước chấm phù hợp. Vì vậy để tạo được sự tín dùng của họ thì các cơ sở phải nghiên cứu và chọn ra phương pháp sản xuất tốt nhất để đảm bảo sức khỏe của người tiêu dùng mà vẫn đảm bảo lợi nhuận cho mình. Ngày nay người ta thường sản xuất nước tương bằng hai phương pháp chủ yếu là phương pháp lên men truyền thống bằng việc sử dụng chủng nấm mốc Aspergillus oryzae và phương pháp hóa giải. Đối với phương pháp lên men truyền thống thì nước tương tạo ra đảm bảo an toàn sức khỏe cho người sử dụng. Tuy nhiên, thời gian tạo sản phẩm sẽ kéo dài, tốn chi phí sản xuất mà hiệu suất thủy phân cũng như lượng đạm trong nước chấm chưa được cao lắm. Ngược lại ở phương pháp hóa giải thì lại tỏ ra nổi trội về các điểm này. Đây là phương pháp cho hiệu suất thủy phân cao, rút ngắn thời gian sản xuất lại và giảm bớt các chi phí sản xuất. Tuy nhiên, có một điều không hay ở đây là khả năng tạo ra độc tố 3 – MCPD trong sản phẩm là khá cao. Vậy lý do gì chúng ta không kết hợp hai phương pháp để đưa ra một quy trình sản xuất chung để tạo ra các sản phẩm nước chấm vừa đạt yêu cầu về chất lượng an toàn thực phẩm, vừa tiết kiệm được chi phí sản xuất. Bên cạnh đó việc tái sử dụng, tận dụng những phế liệu, phụ phẩm ở một số các ngành công nghiệp khác đang là vấn đề được khuyến khích hiện nay. Nếu như từ trước tới nay thì người ta chỉ thường sử dụng đậu nành để sản xuất nước tương thì tại sao chúng ta không tận dụng các nguồn phụ phẩm như bã Malt bia thu nhận trong ngành công nghiệp bia và bánh dầu đậu phộng trong công nghiệp ép dầu để lên men sản xuất nước chấm. Với ý nghĩa thực tiễn cao, đồng thời góp phần tận dụng phụ phẩm trong các công nghệ sản xuất, chúng tôi tiến hành thực hiện đề tài: “Nghiên cứu sản xuất nước chấm từ bã malt bia và bánh dầu đậu phộng”. Đề tài này được thực hiện tại Phòng thí nghiệm vi sinh, Khoa Môi trường và Công nghệ Sinh học Trường Đại học Kỹ thuật Công nghệ Tp.Hồ Chí Minh.

52 trang | Chia sẻ: lvbuiluyen | Lượt xem: 2263 | Lượt tải: 1

Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Nghiên cứu sản xuất nước chấm từ bã malt bia và bánh dầu đậu phộng, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

CHÖÔNG I: GIÔÙI THIEÄU 1.1. ÑAËT VAÁN ÑEÀ Trong moãi böõa aên cuûa ngöôøi Vieät Nam thì nöôùc chaám laø moät gia vò khoâng theå thieáu, noù goùp phaàn taïo cho böõa aên theâm höông vò. Chính vì theá maø treân thò tröôøng ngaøy nay coù raát nhieàu caùc thöông hieäu saûn phaåm nöôùc chaám noåi tieáng nhö nöôùc töông Chinsu, Maggie… Ñöùng tröôùc quaù nhieàu söï löïa choïn nhö theá chaéc haún ngöôøi tieâu duøng seõ khoâng khoûi phaân vaân ñeå choïn cho mình moät loaïi nöôùc chaám phuø hôïp. Vì vaäy ñeå taïo ñöôïc söï tín duøng cuûa hoï thì caùc cô sôû phaûi nghieân cöùu vaø choïn ra phöông phaùp saûn xuaát toát nhaát ñeå ñaûm baûo söùc khoûe cuûa ngöôøi tieâu duøng maø vaãn ñaûm baûo lôïi nhuaän cho mình. Ngaøy nay ngöôøi ta thöôøng saûn xuaát nöôùc töông baèng hai phöông phaùp chuû yeáu laø phöông phaùp leân men truyeàn thoáng baèng vieäc söû duïng chuûng naám moác Aspergillus oryzae vaø phöông phaùp hoùa giaûi. Ñoái vôùi phöông phaùp leân men truyeàn thoáng thì nöôùc töông taïo ra ñaûm baûo an toaøn söùc khoûe cho ngöôøi söû duïng. Tuy nhieân, thôøi gian taïo saûn phaåm seõ keùo daøi, toán chi phí saûn xuaát maø hieäu suaát thuûy phaân cuõng nhö löôïng ñaïm trong nöôùc chaám chöa ñöôïc cao laém. Ngöôïc laïi ôû phöông phaùp hoùa giaûi thì laïi toû ra noåi troäi veà caùc ñieåm naøy. Ñaây laø phöông phaùp cho hieäu suaát thuûy phaân cao, ruùt ngaén thôøi gian saûn xuaát laïi vaø giaûm bôùt caùc chi phí saûn xuaát. Tuy nhieân, coù moät ñieàu khoâng hay ôû ñaây laø khaû naêng taïo ra ñoäc toá 3 – MCPD trong saûn phaåm laø khaù cao. Vaäy lyù do gì chuùng ta khoâng keát hôïp hai phöông phaùp ñeå ñöa ra moät quy trình saûn xuaát chung ñeå taïo ra caùc saûn phaåm nöôùc chaám vöøa ñaït yeâu caàu veà chaát löôïng an toaøn thöïc phaåm, vöøa tieát kieäm ñöôïc chi phí saûn xuaát. Beân caïnh ñoù vieäc taùi söû duïng, taän duïng nhöõng pheá lieäu, phuï phaåm ôû moät soá caùc ngaønh coâng nghieäp khaùc ñang laø vaán ñeà ñöôïc khuyeán khích hieän nay. Neáu nhö töø tröôùc tôùi nay thì ngöôøi ta chæ thöôøng söû duïng ñaäu naønh ñeå saûn xuaát nöôùc töông thì taïi sao chuùng ta khoâng taän duïng caùc nguoàn phuï phaåm nhö baõ Malt bia thu nhaän trong ngaønh coâng nghieäp bia vaø baùnh daàu ñaäu phoäng trong coâng nghieäp eùp daàu ñeå leân men saûn xuaát nöôùc chaám. Vôùi yù nghóa thöïc tieãn cao, ñoàng thôøi goùp phaàn taän duïng phuï phaåm trong caùc coâng ngheä saûn xuaát, chuùng toâi tieán haønh thöïc hieän ñeà taøi: “Nghieân cöùu saûn xuaát nöôùc chaám töø baõ malt bia vaø baùnh daàu ñaäu phoäng”. Ñeà taøi naøy ñöôïc thöïc hieän taïi Phoøng thí nghieäm vi sinh, Khoa Moâi tröôøng vaø Coâng ngheä Sinh hoïc Tröôøng Ñaïi hoïc Kyõ thuaät Coâng ngheä Tp.Hoà Chí Minh. . MUÏC TIEÂU ÑEÀ TAØI Taän duïng vieäc söû duïng moät soá phuï phaåm trong ñôøi soáng haøng ngaøy ñeå nghieân cöùu, xaây döïng quy trình saûn xuaát nöôùc töông saïch baèng phöông phaùp baùn hoùa giaûi nheï. . YÙ NGHÓA ÑEÀ TAØI 1.3.1. YÙ nghóa thöïc teá Ñaây laø tính chaát khaù quan trong ñoái vôùi ñeà taøi vì: + Ñaùp öùng ñuùng vôùi nguyeän voïng cuûa ngöôøi tieâu duøng veà moät saûn phaåm nöôùc chaám saïch vaø an toaøn. + Nghieân cöùu tìm ra phöông phaùp saûn xuaát nöôùc chaám toát nhaát khoâng nhöõng ñaït yeâu caàu veà chaát löôïng an toaøn thöïc phaåm maø coøn tieát kieäm ñöôïc chi phí saûn xuaát, haï giaù thaønh saûn phaåm. + Naâng cao giaù trò kinh teá, giaù trò söû duïng cuûa caùc phuï phaåm trong ñôøi soáng nhö baõ Malt bia vaø baùnh daàu ñaäu phoäng trong vieäc taän duïng chuùng ñeå laøm nguyeân lieäu saûn xuaát nöôùc chaám. 1.3.2. YÙ nghóa khoa hoïc Ñeà taøi naøy ñuùc keát töø taát caû nhöõng kieán thöùc em ñaõ ñöôïc hoïc suoát 04 naêm treân giaûng ñöôøng Ñaïi hoïc vaø caû quaù trình laøm Luaän vaên toát nghieäp taïi phoøng thí nghieäm Vi sinh cuûa tröôøng Ñaïi hoïc Kyõ Thuaät Coâng Ngheä Tp. Hoà Chí Minh. Nhöõng phaân tích, ñaùnh giaù trong baøi ñeàu döïa treân caùc cô sôû khoa hoïc cuûa nhöõng nguoàn taøi lieäu coù lieân quan ñaùng tin caäy. Beân caïnh ñoù coøn coù nhöõng chæ daãn, nhaän ñònh cuûa caùc thaày coâ chuyeân moân cuûa Khoa Moâi Tröôøng vaø Coâng ngheä Sinh hoïc. 1.4. NOÄI DUNG THÖÏC HIEÄN + Thu thaäp caùc taøi lieäu coù lieân quan vaø böôùc ñaàu nghieân cöùu, tìm hieåu veà caùc phöông phaùp, quy trình saûn xuaát nöôùc chaám leân men töø ñaäu naønh. + Khaûo saùt tyû leä moác toát nhaát ñeå hieäu suaát thuûy phaân nguyeân lieäu laø cao nhaát vaø coù höông vò töông ñöông vôùi caùc saûn phaåm coù treân thò tröôøng. + Khaûo saùt tìm ra tyû leä phoái troän giöõa baõ Malt vaø baùnh daàu trong nguyeân lieäu thích hôïp ñeå naâng cao hieäu quaû saûn xuaát nöôùc chaám. + Tìm ra phöông phaùp saûn xuaát nöôùc chaám phuø hôïp ñaït yeâu caàu saûn phaåm coù chaát löôïng an toaøn vaø tieát kieäm chi phí saûn xuaát. 1.5. PHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU Do kinh phí vaø thôøi gian (14 tuaàn) haïn heïp neân ñeà taøi nghieân cöùu chæ döøng laïi ôû quy moâ phoøng thí nghieäm vaø chæ böôùc ñaàu söû duïng moät soá caùc phuï phaåm nhaát ñònh laø baõ Malt bia vaø baùnh daàu ñaäu phoäng ñeå xaây döïng quy trình saûn xuaát nöôùc töông saïch. CHÖÔNG II: TOÅNG QUAN TAØI LIEÄU 2.1. GIÔÙI THIEÄU CHUNG VEÀ NÖÔÙC CHAÁM LEÂN MEN VAØ CAÙC PHÖÔNG PHAÙP SAÛN XUAÁT NÖÔÙC CHAÁM 2.1.1. Giôùi thieäu chung veà nöôùc chaám 2.1.1.1. Vai troø cuûa nöôùc chaám trong ñôøi soáng haøng ngaøy ÔÛ Vieät Nam coù raát nhieàu saûn phaåm leân men nhö bia, röôïu, muoái chua rau quaû, caùc thöùc uoáng leân men… Nhöng phoå bieán hôn heát laø moät loaïi gia vò maø chuùng ta thöôøng söû duïng trong caùc böõa aên haøng ngaøy, ñoù laø “ Nöôùc töông”. Ngoaøi ra, chuùng ta coù theå goïi chung caùc loaïi gia vi nhö theá naøy vôùi teân goïi chung laø nöôùc chaám. Töø laâu, töông laø moät loaïi thöïc phaåm leân men truyeàn thoáng, giaøu acid amin, coù muøi vò ñaëc tröng. Chuùng coù taùc duïng kích thích tieâu hoaù neân khi duøng trong böõa aên khoâng chæ coù lôïi cho söùc khoeû maø taïo theâm vò ngon cho moùn aên. Chính vì theá maø coù theå noùi ñaây laø moät loaïi gia vò khoâng theå thieáu trong ñôøi soáng cuûa ngöôøi Vieät. 2.1.1.2. Ñaëc ñieåm cuûa nöôùc chaám leân men Veà maët sinh hoaù nöôùc töông laø saûn phaåm thuyû phaân nguyeân lieäu giaøu protein töø ñoäng vaät hay thöïc vaät, döôùi taùc duïng xuùc taùc cuûa caùc hoaù chaát nhö acid, bazô maïnh hoaëc döôùi taùc duïng cuûa enzyme. Do ñoù thaønh maø phaàn chính cuûa noù thöôøng bao goàm nöôùc, acid amine, muoái, caùc peptide troïng löôïng phaân töû thaáp… Ngaøy nay, ngoaøi caùch leân men truyeàn thoáng baèng naám moác Aspergillus oryzae ngöôøi ta coøn söû duïng phöông phaùp hoaù giaûi ñeå saûn xuaát nöôùc chaám coù giaù trò dinh döôõng, höông vò thôm ngon vaø ñaït ñoä ñaïm cao. Neáu saûn xuaát theo phöông phaùp hoaù giaûi seõ nhanh hôn, cho hieäu quaû thuyû phaân toát hôn. Tuy nhieân neáu saûn xuaát nöôùc chaám vôùi möùc gioáng thuaàn chuaån, ñaûm baûo ñieàu kieän voâ khuaån toát thì saûn phaåm taïo ra cuõng seõ thôm ngon, coù vò ñaëc tröng rieâng. Ñaëc bieät laø loaïi nöôùc töông saûn xuaát theo coâng ngheä baùn hoaù giaûi, keát hôïp nhöõng öu ñieåm cuûa hai phöông phaùp treân seõ laø höôùng giaûi quyeát lí töôûng trong vieäc saûn xuaát ra loaïi nöôùc chaám ñaït yeâu caàu veø chaát löôïng cuõng nhö vieäc ñaûm baûo haøm löôïng 3 – MCPD ôû möùc thaáp, ñaûm baûo söùc khoeû cho ngöôøi tieâu duøng 2.1.1.3. Tình hình saûn xuaát chung Xì daàu coù nguoàn goác töø Trung Quoác coå ñaïi vaø baét ñaàu töø thôøi kyø ñoù noù ñaõ xaâm nhaäp vaøo aåm thöïc truyeàn thoáng cuûa nhieàu neàn vaên hoùa AÙ Ñoâng. Xì daàu ñöôïc söû duïng roäng raõi nhö laø moät phaàn khoâng theå thieáu ñeå taïo höông vò trong neàn aåm thöïc Trung Hoa, aåm thöïc Nhaät Baûn, aåm thöïc Philippines, aåm thöïc Trieàu Tieân... Tuy nhieân, caàn löu yù raèng maëc duø beà ngoaøi khaù gioáng nhau, nhöng caùc loaïi xì daàu ñöôïc saûn xuaát taïi caùc khu vöïc khaùc nhau laø khoâng gioáng nhau veà muøi vò, höông thôm, ñoä maën vaø thôøi haïn söû duïng. Chính vì theá, coù theå laø khoâng hôïp lyù khi thay theá moät loaïi xì daàu cho moät loaïi xì daàu khaùc trong aåm thöïc cuûa moät neàn vaên hoùa naøo ñoù. Laø moät ñaát nöôùc AÙ Ñoâng, ngöôøi Vieät cuõng ñaõ quen vôùi vieäc söû duïng caùc loaïi nöôùc chaám trong caùc böõa aên haøng ngaøy. Vì nhu caàu söû duïng treân maø hieän nay treân thò tröôøng coù raát nhieàu thöông hieäu nöôùc chaám leân men noåi tieáng nhö Tam Thaùi Töû, Chinsu, Nhò Ca… Ngaøy nay vôùi söï phaùt trieån cuûa khoa hoïc coâng ngheä maø caùc quy trình saûn xuaát nöôùc töông ngaøy caøng ñöôïc naâng cao caû veà chaát löôïng laãn hieäu quaû. Ngoaøi phöông phaùp leân men truayeàn thoáng, ngöôøi ta coøn aùp duïng nhieàu caùch khaùc nhaèm naâng cao hieäu quaû kinh teá vaø chaát löôïng saûn phaåm nhö phöông phaùp hoùa giaûi hoaëc baùn hoùa giaûi. Tuy nhieân, trong thôøi gian qua ngöôøi tieâu duøng ñaõ khaù hoang mang veà vuï trong nöôùc chaám coù chöùa ñoäc toá 3 – MCPD vöôït möùc cho pheùp. Ñieàu naøy ñaõ ít nhieàu aûnh höôûng ñeán thoùi quen, vaên hoùa cuûa ngöôøi Vieät cuõng nhö giaù trò kinh teá maø noù ñaõ mang laïi. Vaø cho ñeán baây giôø tình hình söû duïng nöôùc chaám treân thò tröôøng ñaõ töông ñoái oån ñònh vôùi söï caên thieäp cuûa caùc cô quan thaåm quyeàn. Vì vaäy maø vaán ñeà ñaët ra baây giôø laø cho duø phöông phaùp naøo ñi nöõa thì vaán ñeà veä sinh an toaøn thöïc phaåm phaûi ñöôïc ñaët leân haøng ñaàu, ñoù laø tieâu chí chung cho caùc nhaø saûn xuaát nöôùc chaám hieän nay. (Hoaøng Thò Nöõ, 2007) 2.1.2. Coâng ngheä saûn xuaát nöôùc chaám leân men 2.1.2.1. Cô sôû khoa hoïc cuûa phöông phaùp saûn xuaát nöôùc chaám Ñoái vôùi phöông phaùp leân men truyeàn thoáng Cô sôû khoa hoïc cuûa phöông phaùp naøy laø taän duïng heä men cuûa vi sinh vaät phaùt trieån treân nguyeân lieäu giaøu ñaïm, ñeå qua quaù trình thuûy phaân protein coù trong nguyeân lieäu seõ cho nöôùc chaám. Bôûi vaäy trong quaù trình saûn xuaát, ngöôøi saûn xuaát phaûi nuoâi moác toát môùi coù theå trieät ñeå thuûy phaân protein, naâng cao hieäu suaát taän duïng nguyeân lieäu, haï giaù thaønh saûn phaåm. Ñoái vôùi phöông phaùp hoùa giaûi Cô sôû khoa hoïc cuûa vieäc saûn xuaát nöôùc chaám baèng phöông phaùp hoùa giaûi laø duøng hoùa chaát ñeå thuûy phaân protein cuûa nguyeân lieäu thaønh nöôùc chaám. Bôûi vaäy, trong quaù trình saûn xuaát ñoøi hoûi caùc nhaø saûn xuaát phaûi ñaûm baûo toát caùc ñieàu kieän veà nhieät ñoä vaø thôøi gian ñeå phaûn öùng xaûy ra moät caùch trieät ñeå. Muïc ñích cuoái cuøng cuõng laø ñeå naâng cao hieäu suaát söû duïng nguyeân lieäu vaø haï giaù thaønh saûn phaåm. (Nguyeãn Thò Dieäu Bích, 2007) 2.1.2.2. Vi sinh vaät trong saûn xuaát nöôùc chaám Trong saûn xuaát coâng nghieäp, ñieàu caàn thieát laø phaûi taïo ñöôïc gioáng vi sinh vaät thuaàn chuûng. Ñaûm baûo gioáng khi ñöa vaøo saûn xuaát phaûi ñaûm baûo caùc ñieàu kieän sau + Coù aûnh höôûng toát ñeán söï taïo thaønh höông cho saûn phaåm + Coù hoaït löïc protease cao + Khoâng chöùa ñoäc toá Aflatoxin + Khaû naêng taêng sinh toát, deã nuoâi trong ñieàu kieän thöôøng + Thôøi gian nuoâi moác ngaén vaø cho ra protease coù hoaït löïc cao. Gioáng moác duøng trong saûn xuaát nöôùc chaám coù theå laø Aspergillus oryzae, Aspergillus sojae, Aspergillus teriol, Aspergillus niger … 2.1.2.3. Qui trình saûn xuaát nöôùc chaám Qui trình saûn xuaát nöôùc chaám truyeàn thoáng Khoâ ñaäu naønh hoaëc khoâ laïc Nghieàn nhoû Phoái lieäu vaø troän nöôùc Haáp chín Ñaùnh cho tôi ra Nuoâi naám moác Gioáng trung gian Troän nöôùc Caáy gioáng Nöôùc vaø muoái Baõ 2 Nöôùc muoái Trích ly Leân men Baõ 1 Phoái cheá Loïc ruùt Ngaâm röûa Nöôùc 1 Thanh truøng Nöôùc chaám thaønh phaåm Ñem uû Cho gia suùc Nöôùc 2 Hình 2.1: Quy trình saûn xuaát nöôùc chaám baèng phöông phaùp söû duïng vi sinh vaät (Nguyeãn Thò Dieäu Bích, 2007). Thuyeát minh quy trình + Nghieàn nhoû Nhaèm muïc ñích ñeå cho nöôùc thaám ñeàu vaøo nguyeân lieäu khi haáp chín, taêng dieän tích taùc duïng cuûa enzyme vaø dieän tích phaùt trieån cuûa moác. Tuy nhieân neáu boät mòn vaø nhuyeãn quaù thì seõ gaây neân hieän töôïng bò thieáu khí, aûnh höôûng ñeán söï phaùt trieån cuûa naám moác sau naøy. Toát nhaát côõ haït ñaäu naønh ngöôøi ta thöôøng nghieàn laø 1mm. + Phoái lieäu vaø troän nöôùc Ñeå boå sung theâm nguoàn nguyeân lieäu giaøu protein, ñaùp öùng toát nhaát moâi tröôøng dinh döôõng cho naám moác Aspergillus oryzae phaùt trieån ta coù theä boå sung theâm boät baép hoaëc boät mì theo tyû leä 90% khoâ ñaäu ñaõ nghieàn vôùi 10% boät baép hoaëc boät mì. Beân caïnh ñoù ta boå sung nöôùc vaøo khoaûng 60 – 70 % so vôùi löôïng boät treân, roài duøng thìa khuaáy leân sao cho ñoä aåm cuûa nguyeân lieäu ñaït khoaûng 55 – 58 %. + Haáp chín Muïc ñích cuûa vieäc haáp chín nguyeân lieäu : Sau khi haáp chín moâi tröôøng nguyeân lieäu trôû neân thích hôïp ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa naám moác vì moät phaàn cuûa protein seõ bieán thaønh protein coù tính hoøa tan, coøn tinh boät bò hoà hoùa seõ bieán thaønh tinh boät coù tính hoøa tan vaø ñöôøng. Laøm cho protein bieán tính, caùc chaát gaây vaån ñuïc trong quaù trình leân men seõ bò phaân giaûi. Do ñoù saûn phaåm sau naøy thu ñuoc75 seõ khoâng bò vaån ñuïc. Tieâu dieät heát caùc vi sinh vaät baùm treân nguyeân lieäu, taïo ñieàu kieän cho naám phaùt trieån toát nhaát. Ta coù theå naáu chín hoaëc ñem haáp khöû truøng baèng caùc duïng cuï chuyeân duïng nhö autoclave, noài haáp… + Nuoâi caáy naám moác Sau khi haáp chín, cho ra ñaûo tôi roài laøm nguoäi. Sau khi nguyeân lieäu ñaõ nguoäi thì tieán haønh caáy gioáng vaøo. Tröôùc khi caáy gioáng neân troän ñeàu gioáng vôùi moät soá nguyeân lieäu roài raéc ñeàu leân beà maët nguyeân lieäu, ñaùnh tôi ra roài cho vaøo khay, nong daøy khoaûng 1 – 2 cm vaø cho vaøo phoøng nuoâi moác. Phoøng nuoâi moác phaûi giöõ nhieät ñoä töø 28 – 300C, ñoä aåm 85 – 90%. Ñaây laø giai ñoaïn baøo töû moác phaùt trieån vaø laán aùt caùc taïp moác khaùc. Sau ñoù laø ñeán giai ñoaïn sinh tröôûng cuûa moác, nhieät ñoä coù theå taêng leân tôùi 31 – 340C. Khoaûng 3 – 4 giôø sau, khuaån ty baét ñaàu xuaát hieän roõ reät, ta phaûi ñaûo moác ñeå haï nhieät ñoä traùnh laøm aûnh höôûng ñeán söï phaùt trieån cuûa khuaån ty vaø laøm cho enzyme cuûa moác tích tuï khoâng nhieàu. Luùc naøy nhieät ñoä cuûa khoái moác ñaït 30 – 320C. Tieáp ñeán laø luùc moác baét ñaàu hình thaønh baøo töû, nhieät ñoä coù xu höôùng giaûm daàn. Vì theá ta phaûi gia nhieät ñeå khoái moác duy trì nhieät ñoä 30 – 320C. Sau ñoù moác baét ñaàu chuyeån sang maøu ngaû vaøng, ñaây laø giai ñoaïn enzyme hình thaønh nhieàu nhaát. Quaù trình nuoâi caáy naám moác keát thuùc khi khoái moác baét ñaàu chuyeån sang maøu vaøng hoa cau vaø thôøi gian keùo daøi khoaûng 36 – 42 giôø. + Giai ñoaïn leân men hoaëc thuûy phaân Leân men laø quaù trình taän duïng enzyme cuûa moác ñeå thuûy phaân caùc chaát coù trong nguyeân lieäu. Trong ñoù, chuû yeáu laø caùc protein vaø tinh boät ñöôïc thuûy phaân taïo thaønh caùc thaønh phaàn caàn thieát cuûa nöôùc chaám. Quaù trình naøy chòu aûnh höôûng cuûa boán yeáu toá chính : Löôïng nöôùc cho vaøo khi leân men Nhieät ñoä khi leân men Thôøi gian leân men Thao taùc khi leân men Sau khi keát thuùc quaù trình leân men, caên cöù vaøo haøm löôïng nöôùc trong dòch men ñeå tính toaùn löôïng muoái vaø nöôùc caàn boå sung cho ñaït noàng ñoä quy ñònh. + Giai ñoaïn trích ly Trích ly ñöôïc tieán haønh ngay sau khi cho muoái vaøo nguyeân lieäu vaø ngaâm. Sau khi trích ly laàn 1 ta thöôøng thu ñöôïc dòch nöôùc chaám ñaäm maøu, coù vò ngoït vaø chieám khoaûng 60 – 80% löôïng nguyeân lieäu leân men. Tieáp ñeán ta cho theâm nöôùc muoái 15 – 18O Be vaøo baõ sau khi trích ly laàn moät vaø ngaâm khoaûng 12 – 16 giôø roài laïi tieán haønh trích ly laàn 2. Ñaây laø caùch laøm vöøa tieát kieäm nguyeân lieäu vöøa naâng cao chaát löôïng nöôùc chaám. Phoái cheá Coù theå pha troän caùc dòch trích ly khaùc nhau vôùi caùc noàng ñoä vaø tyû leä khaùc nhau ñeå thu caùc saûn phaåm nöôùc chaám coù ñoä ñaïm khaùc nhau. + Thanh truøng saûn phaåm Nöôùc chaám sau khi trích ly phaûi tieán haønh thanh truøng ñeå taêng theâm maøu saéc vaø höông vò. Ñoàng thôøi thanh truøng saûn phaåm coøn coù taùc duïng tieâu dieät nhöõng vi sinh vaät trong nguyeân lieäu leân men vaø keùo daøi thôøi gian baûo quaûn. Coù theå ñun tröïc tieáp hoaëc söû duïng caùc noài hôi. Thanh truøng ôû nhieät ñoä 60 – 700C khoaûng 1 giôø 30 phuùt – 2 giôø vì vôùi nhieät ñoä naøy khoâng laøm aûnh höôûng ñeán chaát löôïng cuûa nöôùc chaám. + Ñoùng chai vaø thaønh phaåm Qui trình saûn xuaát nöôùc chaám baèng phöông phaùp hoùa giaûi Khoâ ñaäu hoaëc khoâ laïc NaOH hoaëc Na2CO3 HCl Ñaûo troän Nöôùc Gia nhieät phaân giaûi Trung hoøa Baõ loïc Nöôùc Ngaâm Loïc Baõ loïc 1 Baõ loïc Loïc Thaønh phaåm Baõ loïc 2 Hình 2.2 : Quy trình saûn xuaát nöôùc chaám baèng phöông phaùp hoùa giaûi Ñoái vôùi phöông phaùp hoùa giaûi thì caùc phaân töû protein chuyeån thaønh caùc chaát trung gian töông ñoái ñôn giaûn roài cuoái cuøng thaønh caùc axit amin ñôn giaûn döôùi taùc duïng cuûa HCl. Vôùi quaù trình thuûy phaân treân caùc chaát khaùc cuõng bò bieán ñoåi theo. + Tinh boät è Ñöôøng Mantose è Glucose + Cellulose è Pentose è Fuafaran + Chaát beùo è Glycerin vaø caùc axit beùo Trong phöông phaùp saûn xuaát nöôùc chaám baèng phöông phaùp hoùa giaûi thì caàn chuù yù ñeán ba yeáu toá : Nhieät ñoä thuûy phaân, noàng ñoä acid HCl vaø thôøi gian thuûy phaân. 2.2. GIÔÙI THIEÄU CHUNG VEÀ NAÁM MOÁC ASPERGILLUS ORYZAE Hình 2.3: Hình naám moác Aspergillus oryzae 2.2.1. Phaân loaïi Giôùi : Naám Ngaønh : Ascomycota Lôùp : Eurotiomycetes Boä : Eurotiales Hoï : Trychocomaceae Gioáng : Aspergillus Loaøi : Aspergillus oryzae 2.2.2. Caáu taïo cô quan dinh döôõng Chuûng naám moác Aspergillus oryzae coù caáu taïo sôïi phaân nhaùnh nhöng khaùc vôùi nhieàu loaøi naám baäc thaáp khaùc (Phycomyces) ôû choã laø chuùng coù theå daïng sôïi, coù maøu vaøng hoa cau, raát maûnh (chieàu ngang 5-7 mm). Nhöõng sôïi naøy sinh tröôûng ôû ngoïn, vöøa daøi vöøa phaân nhaùnh, phaùt trieån nhanh taïo thaønh moät ñaùm chaèng chòt caùc sôïi ñöôïc goïi laø khuaån ty hay sôïi naám (Hypha) hôïp laïi thaønh heä sôïi naám (Mycelium). Coù 2 loaïi khuaån ty Khuaån ty cô chaát (hay khuaån ty dinh döôõng) Ñaây laø loaïi khuaån ty kích thöôùc nhoû, maøu traéng, phaùt trieån saâu vaøo cô chaát giuùp naám moác baùm chaët vaøo cô chaát vaø haáp thuï thöùc aên chöùa trong ñoù. Caùc khuaån ty naøy beän laïi thaønh khoái daøi aên saâu vaøo cô chaát huùt chaát dinh döôõng. Khi giaø heä sôïi naøy ngaõ sang maøu vaøng Khuaån ty khí sinh Loaïi naøy coù kích thöôùc lôùn hôn khuaån ty cô chaát nhieàu laàn, trong suoát. Chuùng phaùt trieån treân beà maët cô chaát vaø höôùng vaøo khoâng khí ñeå huùt oxy vaø töø khuaån ty khí sinh veà sau seõ coù moät soá sôïi phaùt trieån thaønh cô quan sinh saûn ñaëc bieät mang baøo töû. Aspergillus oryzae laø nhöõng cô theå hieáu khí soáng hoaïi sinh hoaëc kí sinh, khoâng coù khaû naêng quang hôïp taïo chaát höõu cô maø soáng nhôø khaû naêng haáp thuï caùc loaïi thöùc aên coù saün qua beà maët khuaån ty. Sôïi naám coù vaùch ngaên chia sôïi thaønh nhieàu teá baøo (naám ña baøo). Moãi sôïi naám phaùt trieån thaønh nhöõng boä phaän khaùc nhau. Döôùi cuøng, nôi tieáp giaùp vôùi moâi tröôøng dinh döôõng laø sôïi naám. 2.2.3. Ñaëc tính sinh hoùa 2.2.3.1. Ñieàu kieän phaùt trieån cuûa naám moác Aspergillus oryzae + Ñoä aåm moâi tröôøng 45 % toái öu cho söï hình thaønh baøo töû, 55 – 58 % toái öu cho söï hình thaønh enzyme. + PH moâi tröôøng töø 5.5 – 6.5. + Ñoä aåm khoâng khí laø 85 – 95%. + Nhieät ñoä nuoâi caáy laø 27 – 300C. Ñaây laø chuûng naám moác hieáu khí hoaøn toaøn. + Thôøi gian taïo baøo töû 60 – 70 giôø. Thôøi gian taïo enzym amylase laø 30 – 36 giôø. 2.2.3.2. Heä enzym cuûa naám moác Aspergillus oryzae Naám moác coù khaû naêng toång hôïp raát nhieàu loaïi enzyme caàn thieát cho caùc hoaït ñoäng soáng vaø ñeå thích öùng vôùi moïi hoaøn caûnh nhö protease, amylase, pectinase, oxidase, xenlulase… Tuy nhi

Các file đính kèm theo tài liệu này:

DO AN TOT NGHIEP.DOC
MOT SO DU LIEU KHAC.DOC
TRANG BIA .doc