Đề tài Phát triển hoạt động cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Huế

Khóa luận tốt nghiệp i LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn tốt nghiệp đại học của mình, lời đầu tiên tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Ban giám hiệu nhà trường cùng toàn thể quý thầy cô giáo Trường Đại học Kinh tế Huế, những người đã giảng dạy những kiến thức bổ ích, quý báu cho tôi trong suốt những năm tháng học tập tại trường. Tôi xin cảm ơn quý thầy cô giáo khoa Tài chính – Ngân hàng, đặc biệt là cô Trần Thị Bích Ngọc là người đã trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ tận tình để tôi hoàn thành tốt khóa luận. Đồng thời, tôi xin gửi lời cảm ơn đến Ban Giám Đốc cùng các anh chị cán bộ nhân viên trong Phòng giao dịch An Cựu - Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Huế, đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình thực tập và thu thập số liệu tại chi nhánh cũng như đóng góp ý kiến bổ ích cho tôi hoàn thành đợt thực tập của mình với kết quả như mong đợi. Trong bài khóa luận này mặc dù bản thân tôi đã cố gắng nỗ lực hết mình để giải quyết các yêu cầu và mục đích đặt ra, xong do kiến thức và kinh nghiệm thực tế còn hạn chế nên không thể tránh khỏi những thiếu sót. Tôi rất mong nhận được sự chỉ bảo, bổ sung ý kiến đóng góp của quý thầy cô giáo, để bài khóa luận của tôi được hoàn thiện hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn! Huế, tháng 05 năm 2016 Tác giả Trần Thị Thu Kiều Trường ại học Kinh tế Đại học Huế Khóa luận tốt nghiệp ii TÓM TẮT KHÓA LUẬN Trên nền tảng cơ sở lý luận và thực tiễn hoạt động ngân hàng, thấy được sự cần thiết của hoạt động cho vay trong ngân hàng, từ đó, tôi đã chọn phân tích đề tài “Phát triển hoạt động cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Huế” giai đoạn 2013 - 2015. Đề tài nêu lên một số khái niệm cơ bản về hoạt động tín dụng, vai trò của hoạt động này, thực trạng cho vay KHCN của BIDV Thừa Thiên Huế, từ đó đưa ra một số giải pháp cũng như định hướng cho sự phát triển hoạt động cho vay KHCN trong tương lai. Kết quả phân tích cho thấy, trong những năm qua BIDV Thừa Thiên Huế luôn là ngân hàng mạnh trên địa bàn với nhiều thế mạnh vượt trội. Năm 2016, Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam vừa nhận giải thưởng “Ngân hàng bán lẻ tốt nhất Việt Nam 2016” và “Sản phẩm cho vay nhà ở tốt nhất Việt Nam 2016” do tạp chí The Asian Banker bình chọn và trao tặng. Đã thấy được tiềm năng phát triển rất lớn trong hoạt động cho vay KHCN của BIDV nói chung và BIDV Thừa Thiên Huế nói riêng. Tuy nhiên, ngân hàng vẫn còn tồn tại một số hạn chế cho sự phát triển cho vay KHCN: sự hạn chế về các chính sách của khách hàng, về mạng lưới phân phối chưa đáp ứng đủ nhu cầu, năng lực đội ngũ nhân viên và công tác truyền thông chưa đạt hiệu quả cao. Để đẩy mạnh hoạt động cho vay khách hàng cá nhân tại BIDV Thừa Thiên Huế, duy trì và phát triển thị phần cho vay KHCN tại địa bàn, đề tài đã đề xuất một số giải pháp như xây dựng hoàn thiện chính sách khách hàng nhằm nâng cao chất lượng phục vụ ngân hàng, nghiên cứu đưa ra thị trường các sản phẩm tín dụng đa dạng đi đôi với việc mở rộng kênh phân phối, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong hoạt động cho vay KHCN. Đồng thời, đề tài đưa ra một số kiến nghị đối với các cơ quan nhà nước cũng như Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam nhằm phát triển hoạt động cho vay khách hàng cá nhân. Trường Đại học Kinh tế Đại học Huế Khóa luận tốt nghiệp iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT BIDV Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam AGRIBANK Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam Vietinbank Ngân hàng thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam Vietcombank Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam ACB Ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu Việt Nam ATM Máy rút tiền tự động TMCP Thương mại cổ phần TCTD Tổ chức tín dụng TSBĐ Tài sản bảo đảm TTK GTCG BIC QHKHCN KHCN KHDN Thẻ tiết kiệm Giấy tờ có giá Tổng công ty Bảo hiểm BIDV Quan hệ khách hàng cá nhân Khách hàng cá nhân Khách hàng doanh nghiệp DN Doanh nghiệp NHTM Ngân hàng thương mại NHNN TKTG Ngân hàng Nhà nước Tài khoản tiền gửi PGD POS QTK IT Phòng giao dịch Point of Sale – Điểm bán hàng Quỹ tiết kiệm Information Technology – Công nghệ thông tin Trường Đại họ Kinh tế Đại học Huế Khóa luận tốt nghiệp iv MỤC LỤC .................................................................................................................i LỜI CẢM ƠN TÓM TẮT KHÓA LUẬN ........................................................................................... ii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ......................................................................... iii MỤC LỤC .....................................................................................................................iv DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, BIỂU ĐỒ ................................................................ viii DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU .................................................................................ix PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ ................................................................................................ 1 1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................................ 1 2. Mục tiêu nghiên cứu .................................................................................................. 1 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................................ 2 4. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................................... 2 5. Kết cấu của luận văn ................................................................................................. 3 PHẦN 2: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ............................................... 4 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN CỦA NHTM ............................................................................................... 4 1.1. Cơ sở lý luận về tín dụng và cho vay khách hàng cá nhân ................................. 4 1.1.1. Tín dụng ngân hàng ................................................................................................. 4 1.1.1.1. Hoạt động cấp tín dụng của ngân hàng ............................................................. 4 1.1.1.2. Quy trình tín dụng .............................................................................................. 5 1.1.1.3. Bảo đảm tín dụng ................................................................................................ 7 1.1.2. Cho vay khách hàng cá nhân................................................................................... 9 1.1.2.1. Khái niệm ............................................................................................................ 9 Trường Đại học Kinh tế Đại học Huế Khóa luận tốt nghiệp v 1.1.2.2. Phân loại dịch vụ cho vay khách hàng cá nhân ............................................... 10 1.1.2.3. Mở rộng cho vay khách hàng cá nhân ............................................................. 10 1.1.2.4. Vai trò của hoạt động cho vay khách hàng cá nhân ........................................ 12 1.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến mở rộng hoạt động cho vay KHCN của NHTM 13 1.2.1. Các nhân tố chủ quan về phía ngân hàng ............................................................ 13 1.2.2. Các nhân tố khách quan ........................................................................................ 16 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN CỦA BIDV THỪA THIÊN HUẾ .................................................................. 19 2.1. Giới thiệu về ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam và chi nhánh Huế .. 19 2.1.1. Giới thiệu tổng quan về ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam ............ 19 2.1.2. Giới thiệu về ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Huế ........... 19 2.1.3. Cơ cấu tổ chức của BIDV Thừa Thiên Huế ......................................................... 20 2.2. Tình hình hoạt động kinh doanh của ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Huế ......................................................................................... 22 2.2.1. Kết quả hoạt động kinh doanh của BIDV giai đoạn 2011 - 2015 ........................ 22 2.2.2. Tình hình chung của BIDV Thừa Thiên Huế ...................................................... 23 2.2.2.1. Tình hình sử dụng lao động .............................................................................. 23 2.2.2.2. Tình hình huy động vốn .................................................................................... 25 2.2.2.3. Tình hình cho vay ............................................................................................. 28 2.2.2.4. Kết quả kinh doanh ........................................................................................... 29 2.3. Thực trạng hoạt động cho vay khách hàng cá nhân của ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Huế ..................................................... 30 2.3.1. Các sản phẩm cho vay dành cho KHCN tại BIDV Thừa Thiên Huế hiện nay ............ 30 Trường Đại học Kinh tế Đại học Huế Khóa luận tốt nghiệp vi 2.3.3. Thực trạng hoạt động cho vay khách hàng cá nhân của ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Huế ........................................................... 33 2.3.4. Nguyên nhân ảnh hưởng tác động đến sự phát triển cho vay KHCN tại BIDV Thừa Thiên Huế ............................................................................................................... 41 2.4. Phân tích tính cạnh tranh của các sản phẩm cho vay khách hàng cá nhân BIDV so với các đối thủ cạnh tranh trên địa bàn ..................................................... 48 2.4.1. Nhận định điểm mạnh, điểm yếu trong năng lực cạnh tranh của BIDV ............ 48 2.4.2. Phân tích tính cạnh tranh của các sản phẩm cho vay khách hàng cá nhân BIDV so với các đối thủ cạnh tranh trên địa bàn ........................................................... 51 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG CHO VAY KHCN CỦA BIDV THỪA THIÊN HUẾ ......................................................................................... 59 3.1. Định hướng mở rộng cho vay khách hàng cá nhân ........................................... 59 3.1.1. Định hướng chung ................................................................................................. 59 3.1.2. Định hướng và chiến lược phát triển hoạt động cho vay khách hàng cá nhân của BIDV Việt Nam. ......................................................................................................... 60 3.1.3. Định hướng mở rộng cho vay khách hàng cá nhân ............................................. 61 3.2. Giải pháp mở rộng hoạt động cho vay KHCN tại BIDV Thừa Thiên Huế .... 62 3.2.1. Thường xuyên đánh giá và cải tiến sản phẩm cho vay của ngân hàng .............. 62 3.2.2. Đẩy mạnh các hoạt động truyền thông và Marketing .......................................... 63 3.2.3. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ tín dụng ...................................................... 63 3.2.4. Mở rộng kênh phân phối ........................................................................................ 64 PHẦN 3: KẾT LUẬN .................................................................................................. 66 1. Kết quả đạt được của đề tài ................................................................................. 66 2. Hạn chế của đề tài ................................................................................................. 66 3. Hướng phát triển của đề tài ................................................................................... 66 Trường Đại học Kinh tế Đại học Huế Khóa luận tốt nghiệp vii TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................... 67 PHỤ LỤC 01 ................................................................................................................ 68 PHỤ LỤC 02 ................................................................................................................ 73 Trường Đại học Kinh tế Đại học Huế Khóa luận tốt nghiệp viii DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, BIỂU ĐỒ Sơ đồ 2.1: Mô hình tổ chức của BIDV Thừa Thiên Huế .............................................. 21 Biểu đồ 2.1: Biểu đồ quy mô dư nợ KHCN của BIDV Thừa Thiên Huế ..................... 34 Biểu đồ 2.2: Biểu đồ tỷ trọng tín dụng của BIDV Thừa Thiên Huế ............................. 35 Trường Đại học Kinh tế Đại học Huế Khóa luận tốt nghiệp ix DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 2.1: Số liệu tăng trưởng của BIDV từ năm 2011 – 2015 ..................................... 22 Bảng 2.2: Nguồn nhân lực của BIDV Thừa Thiên Huế giai đoạn 2013 - 2015 ............ 23 Bảng 2.3: Tình hình Huy động vốn của BIDV Thừa Thiên Huế giai đoạn 2013 – 2015 .... 25 Bảng 2.4: Tình hình dư nợ tín dụng của BIDV Thừa Thiên Huế giai đoạn 2013 – 2015 ...... 28 Bảng 2.5: Kết quả hoạt động kinh doanh của BIDV Thừa Thiên Huế giai đoạn 2013 – 2015 .... 29 Bảng 2.6: Tình hình cho vay KHCN của BIDV Thừa Thiên Huế giai đoạn 2011 – 2015 ..... 33 Bảng 2.7: Cơ cấu dư nợ cho vay KHCN theo sản phẩm giai đoạn 2013 - 2015 ........... 36 Bảng 2.8: Số lượng KHCN và KHDN của BIDV Thừa Thiên Huế giai đoạn 2013 – 2015 .. 40 Bảng 2.9: Tỷ lệ nợ xấu cho vay KHCN của BIDV Thừa Thiên Huế giai đoạn 2013 - 2015 ...... 41 Bảng 2.11: Ý kiến của khách hàng về nguồn thông tin giới thiệu sản phẩm ................ 43 Bảng 2.13: Ý kiến của khách hàng về sản phẩm cho vay KHCN của BIDV Thừa Thiên Huế ........ 46 Bảng 2.14: Chỉ tiêu tài chính 5 ngân hàng có thị phần lớn năm 2015 .......................... 51 Bảng 2.15: Lãi suất cho vay đối với KHCN của một số ngân hàng lớn đầu năm 2016 .............. 54 Bảng 2.16: So sánh các sản phẩm cho vay KHCN tiêu biểu của 5 ngân hàng lớn ...... 53 Trường Đại họ Kinh tế Đại học Huế Khóa luận tốt nghiệp 1 PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài Trong xu thế toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế, các tổ chức kinh tế trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng đang trên đà phát triển và cạnh tranh sôi động. Với vai trò là mạch máu trong quá trình vận hành kinh tế, các ngân hàng thương mại tại Việt Nam có vai trò rất quan trọng trong việc kiềm chế lạm phát, điều hòa và thúc đẩy sự tăng trưởng kinh tế. Ngân hàng là cầu nối giữa các tổ chức, cá nhân, thu hút vốn ở nơi tạm thời nhàn rỗi và bơm vào nơi khan hiếm. Đối với ngân hàng, hoạt động cho vay là hoạt động quan trọng nhất vì nó mang lại thu nhập cao nhất cho ngân hàng. Tuy nhiên, cho vay cũng là hoạt động tiềm ẩn nhiều rủi ro. Trong thời gian gần đây, cho vay khách hàng cá nhân là mảng hoạt động được sự quan tâm đầu tư phát triển của các NHTM nói chung và ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam nói riêng. Hoạt động cho vay khách hàng cá nhân của BIDV Thừa Thiên Huế đang ngày càng phát triển và đạt được kết quả tốt. Tuy nhiên, với sự phát triển của các ngân hàng như hiện nay, để giữ vững vị thế của mình cũng như tăng khả năng cạnh tranh, ngân hàng BIDV phải không ngừng phát triển, cải tiến các sản phẩm dịch vụ, làm thỏa mãn hơn nữa nhu cầu của khách hàng. Trên cơ sở đó, tôi chọn thực hiện đề tài: “Phát triển hoạt động cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Huế”, nhằm tìm ra những điểm mạnh cần được phát huy và những hạn chế ngân hàng cần khắc phục để tăng tính cạnh tranh cho các sản phẩm cho vay khách hàng cá nhân của ngân hàng BIDV đối với các ngân hàng khác trong địa bàn. 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1. Mục tiêu chung Phân tích thực trạng hoạt động cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển - Chi nhánh Huế tìm ra những điểm mạnh cần được phát huy và những hạn chế ngân hàng cần khắc phục để tăng tính cạnh tranh cho các sản Trường Đại ọc Kinh tế Đại học Huế Khóa luận tốt nghiệp 2 phẩm cho vay KHCN của ngân hàng BIDV đối với các ngân hàng khác trong địa bàn, từ đó đưa ra một số giải pháp phát triển hoạt động cho vay KHCN. 2.2. Mục tiêu cụ thể Để đạt được mục tiêu chung trên cần có các mục tiêu cụ thể như sau: - Hệ thống hóa lý luận về hoạt động cho vay khách hàng cá nhân. - Phân tích thực trạng cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng BIDV Thừa Thiên Huế qua 3 năm từ 2013 đến năm 2015. - Đánh giá khả năng cạnh tranh của các sản phẩm cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng BIDV Thừa Thiên Huế. - Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh của các sản phẩm cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng BIDV Thừa Thiên Huế. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Hoạt động cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng BIDV Thừa Thiên Huế. 3.2. Phạm vi nghiên cứu 3.2.1. Giới hạn không gian Các sản phẩm cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng BIDV Thừa Thiên Huế. 3.2.2. Giới hạn thời gian Đánh giá thực trạng hoạt động cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng BIDV Thừa Thiên Huế trong giai đoạn 2013 - 2015. 4. Phương pháp nghiên cứu 4.1. Phương pháp thu thập số liệu 4.1.1. Đối với số liệu thứ cấp - Nguồn thông tin bên trong ngân hàng: là các số liệu và tài liệu do ngân hàng cung cấp (kết quả hoạt động kinh doanh của chi nhánh, hoạt động huy động vốn, tình hình cho vay giai đoạn 2013 – 2015, nợ quá hạn, dư nợ cho vay KHCN,). Trường Đại ọc Kinh tế Đại học Huế Khóa luận tốt nghiệp 3 - Nguồn thông tin bên ngoài: được thu thập từ các loại sách báo, tạp chí, từ các trang web của các ngân hàng khác 4.1.2. Đối với số liệu sơ cấp Số liệu sơ cấp được thu thập bằng phương pháp phỏng vấn trực tiếp khách hàng đang sử dụng các sản phẩm cho vay khách hàng cá nhân của ngân hàng BIDV cũng như các ngân hàng khác tại thành phố Huế. 4.2. Phương pháp phân tích số liệu 4.2.1. Đối với số liệu thứ cấp + Phương pháp phân tích: Từ các số liệu thu thập được tiến hành tính toán, thống kê, xử lý với sự trợ giúp của phần mềm Excel. + Phương pháp so sánh: so sánh, đối chiếu các chỉ tiêu giữa các năm để đánh giá sự biến động, thay đổi qua từng giai đoạn. + Phương pháp tổng hợp: sau khi phân tích, so sánh kết quả đạt được tiến hành đánh giá, tổng hợp lại vấn đề nghiên cứu, rút ra các kết luận. 4.2.2. Đối với số liệu sơ cấp Sử dụng phần mềm Excel để xử lý số liệu, thông tin thu thập được. 5. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung của Luận văn được thể hiện qua 3 chương như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận về hoạt động cho vay khách hàng cá nhân của NHTM. Chương 2: Thực trạng hoạt động cho vay khách hàng cá nhân của BIDV Thừa Thiên Huế. Chương 3: Giải pháp phát triển hoạt động cho vay khách hàng cá nhân của BIDV Thừa Thiên Huế. Trường Đại học Kinh tế Đại học Huế Khóa luận tốt nghiệp 4 PHẦN 2: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN CỦA NHTM 1.1. Cơ sở lý luận về tín dụng và cho vay khách hàng cá nhân 1.1.1. Tín dụng ngân hàng 1.1.1.