Đề tài Thực trạng khai thác bảo hiểm tại công ty cổ phần bảo hiểm Petrolimex

Lêi c¶m ¬n. Trong suèt qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i c«ng ty cæ phÇn b¶o hiÓm Petrolimex em ®· nhËn ®­îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña c¸c thÇy c« gi¸o , c¸n bé c«ng ty Pjico. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy c« ®· trang bÞ cho em nh÷ng kiÕn thøc vÒ mÆt lý luËn, nhÊt lµ trong lÜnh vùc b¶o hiÓm , ®Æc biÖt em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c« gi¸o CN.Bïi Quúnh Anh ®· tËn t×nh chØ b¶o h­íng dÉn vµ gãp ý kiÕn gióp em hoµn thµnh chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp cña m×nh. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì cña c¸c c¸n bé t¹i c«ng ty cæ phÇn b¶o hiÓm Petrolimex ®· t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho em trong thêi gian thùc tËp cung cÊp cho em nh÷ng tµi liÖu còng nh­ nh÷ng kinh nghiÖm quý b¸u vÒ c«ng viÖc.ChÝnh nhê sù gióp ®ì ®ã, b¶n th©n em ®· hiÓu ®­îc phÇn nµo thùc tÕ mµ tr­íc ®©y em míi chØ ®­îc biÕt qua s¸ch vë,tõ ®ã ®Ó hoµn thµnh chuyªn ®Ò thùc tËp. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c b¹n sinh viªn ®· gióp t«i trong suèt qu¸ tr×nh häc tËp. Sinh viªn Ph¹m T­ Duy Môc lôc Môc lôc 2 Lêi nãi ®Çu 4 Ch­¬ngI: Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cña b¶o hiÓm vµ c«ng t¸c khai th¸c b¶o hiÓm . 6 I. Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan vµ t¸c dông cña b¶o hiÓm . 6 1.Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan. 6 2.T¸c dông cña b¶o hiÓm . 8 II.B¶n chÊt cña b¶o hiÓm 9 1.C¸c ®Þnh nghÜa vÒ b¶o hiÓm . 9 2. B¶n chÊt cña b¶o hiÓm 10 III.§Æc ®iÓm cña s¶n phÈm b¶o hiÓm . 11 1.S¶n phÈm b¶o hiÓm lµ s¶n phÈm dÞch vô ®Æc biÖt. 11 2. S¶n phÈm b¶o hiÓm lµ s¶n phÈm kh«ng mong ®îi. 11 3. S¶n phÈm b¶o hiÓm khã x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh doanh trong tõng kú (b¸n-mua-båi th­êng) 12 4. S¶n phÈm b¶o hiÓm lµ s¶n phÈm kh«ng ®­îc b¶o hé ®éc quyÒn 12 IV. C«ng t¸c khai th¸c b¶o hiÓm 12 1.Vai trß cña kh©u khai th¸c 12 2. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn kh©u khai th¸c 13 2.1 Kh«ng gian thêi gian 13 2.2 Sè khai th¸c viªn vµ tr×nh ®é chuyªn m«n cña khai th¸c viªn 14 2.3.N¨ng suÊt khai th¸c . 14 3. Quy tr×nh khai th¸c b¶o hiÓm 14 3.1 LËp kÕ ho¹ch khai th¸c tõng kú. 14 3.2 X¸c ®Þnh biÖn ph¸p khai th¸c b¶o hiÓm cô thÓ. 15 3.3 C¸c biÖn ph¸p hç trî khai th¸c b¶o hiÓm. 16 3.4 Tæ chøc thùc hiÖn khai th¸c b¶o hiÓm 17 3.5 §¸nh gi¸ rót kinh nghiÖm. 20 4.ChØ tiªu ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ khai th¸c b¶o hiÓm . 20 4.1 C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ kÕt qu¶. 20 4.2 C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ 20 Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng khai th¸c b¶o hiÓm t¹i c«ng ty cæ phÇn b¶o hiÓm Petrolimex. 22 I .Vµi nÐt vÒ thÞ tr­êng b¶o hiÓm phi nh©n thä ViÖt Nam. 22 2. VÒ c«ng ty cæ phÇn b¶o hiÓm Petrolimex. 23 2.1 Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn. 23 2.2 Tæ chøc bé m¸y vµ c¸n bé. 25 2.3. C¸c nghiÖp vô triÓn khai 28 1.Quy tr×nh khai th¸c b¶o hiÓm cña c«ng ty. 29 1.1. LËp kÕ ho¹ch khai th¸c b¶o hiÓm 29 1.2. X©y dùng vµ ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p khai th¸c. 30 1.3. Tæ chøc khai th¸c. 30 1.4. KiÓm tra gi¸m s¸t qu¸ tr×nh khai th¸c b¶o hiÓm 31 1.5. §¸nh gi¸ kinh nghiÖm trong c«ng t¸c khai th¸c 31 2. T×nh h×nh khai th¸c cña Pjico . 31 2.1. T×nh h×nh khai th¸c tÝnh theo doanh thu nhãm nghiÖp vô b¶o hiÓm hµng h¶i. 31 2.2 Doanh thu phÝ b¶o hiÓm nhãm nghiÖp vô phi hµng h¶i 34 2.3 T×nh h×nh khai th¸c tÝnh theo doanh thu nhãm nghiÖp vô b¶o hiÓm kü thuËt vµ tµi s¶n. 37 2.4 §¸nh gi¸ kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña c«ng ty. 39 Ch­¬ng III: Mét sè biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ khai th¸c bao hiÓm t¹i c«ng ty cæ phÇn b¶o hiÓm Petrolimex 42 I. Nh÷ng thuËn lîi khã kh¨n vµ ph­¬ng ph¸p ho¹t ®éng trong thêi gian tíi cña c«ng ty trong c«ng t¸c khai th¸c 42 1.ThuËn lîi 42 2. Nh÷ng khã kh¨n 43 3. Ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng trong thêi gian tíi 44 II. BiÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ khai th¸c b¶o hiÓm t¹i c«ng ty. 45 1.BiÖn ph¸p ë cÊp vÜ m« 46 2. C¸c biÖn ph¸p ë cÊp vi m«. 47 2.1 TiÕp cËn kh¸ch hµng. 47 2.2 X©y dùng vµ qu¶n lý ®éi ngò ®¹i lý,khai th¸c viªn b¶o hiÓm 48 2.3 Thùc hiÖn tèt c¸c biÖn ph¸p hç trî khai th¸c 49 KÕt luËn 57 Tµi liÖu tham kh¶o 58 Lêi nãi ®Çu B¶o hiÓm lµ mét ngµnh tµi chÝnh rÊt ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ ngµnh kinh doanh b¶o hiÓm ®· cã mét vÞ trÝ quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Víi c¸c n­íc ph¸t triÓn, ngµnh kinh doanh b¶o hiÓm ®· ®ãng gãp tõ 5% ®Õn 10% GDP . ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m 1990-1995 sù t¨ng tr­ëng cña ngµnh b¶o hiÓm ®¹t b×nh qu©n 40%/n¨m vµ tõ n¨m 1996 tíi nay ®¹t tèc ®é t¨ng tr­ëng 25% sè l­îng c«ng ty b¶o hiÓm tham gia vµo thÞ tr­êng ®ang kh«ng ngõng t¨ng lªn. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nµy, ®Êt n­íc ®ang chuyÓn h­íng ®i lªn, héi nhËp nÒn kinh tÕ thÕ giíi, gia nhËp vµo c¸c tæ chøc nh­ ASEAN, AFTA, APEC,WTO… ®ang ®Æt ra yªu cÇu më cöa thÞ tr­êng dÞch vô, kiÓm to¸n, ng©n hµng; h¬n n÷a lµ nhËn thøc cña ng­êi d©n thay ®æi, nhu cÇu vÒ b¶o hiÓm n©ng cao. Thªm vµo ®ã c¸c c«ng ty ho¹t ®éng ®Òu v× môc ®Ých lîi nhuËn nªn c¹nh tranh gay g¾t víi nhau… §iÒu ®ã cho thÊy r»ng nÕu lµm tèt c«ng t¸c khai th¸c sÏ lµ ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò cho sù thµnh c«ng cña c¸c c«ng ty b¶o hiÓm . C«ng ty cæ phÇn b¶o hiÓm Petrolimex (tªn giao dÞch lµ PJICO) còng lµ mét ®¬n vÞ tiÕn hµnh kinh doanh b¶o hiÓm nªn c«ng t¸c khai th¸c ®ãng vai trß quan träng trong qóa tr×nh triÓn khai c¸c nghiÖp vô b¶o hiÓm . NhËn thÊy tÇm quan träng cña c«ng t¸c nµy nªn em ®· quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi “Thùc tr¹ng khai th¸c b¶o hiÓm t¹i c«ng ty cæ phÇn b¶o hiÓm Petrolimex” lµm chuyªn ®Ò thùc tËp cña m×nh.Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn chuyªn ®Ò ®­îc kÕt cÊu thµnh ba ch­¬ng: Ch­¬ngI: Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cña b¶o hiÓm vµ c«ng t¸c khai th¸c b¶o hiÓm . Ch­¬ngII: Thùc tr¹ng khai th¸c b¶o hiÓm t¹i c«ng ty cæ phÇn b¶o hiÓm Petrolimex. Ch­¬ngIII: Mét sè biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ khai th¸c b¶o hiÓm t¹i c«ng ty cæ phÇn b¶o hiÓm Petrolimex. MÆc dï ®· ®­îc nghiªn cøu kü vÒ mÆt lý thuyÕt còng nh­ thùc tÕ song bµi viÕt khong thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt em rÊt mong nhËn ®­îc ý kiÕn cña thÇy c« vµ c¸c b¹n. Ch­¬ngI: Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cña b¶o hiÓm vµ c«ng t¸c khai th¸c b¶o hiÓm . I. Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan vµ t¸c dông cña b¶o hiÓm . 1.Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan. Trong cuéc sèng sinh ho¹t còng nh­ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh hµng ngµy dï ®· lu«n lu«n chó ý ng¨n ng­µ vµ ®Ò phßng nh­ng con ng­êi vÉn cã nguy c¬ gÆp ph¶i nh÷ng rñi ro bÊt ngê x¶y ra. C¸c rñi ro ®ã cã nhiÒu nguyªn nh©n vÝ dô nh­: C¸c rñi ro do m«i tr­êng thiªn nhiªn: B·o lôt,®éng ®Êt, rÐt,h¹n h¸n,dÞch bÖnh… C¸c rñi ro x¶y ra do sù tiÕn bé vµ ph¸t triÓn cña khoa häc vµ kü thuËt.Khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn, mét mÆt thóc ®Èy s¶n xuÊt vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho cuéc sèng cña con ng­êi:nh­ng mÆt kh¸c còng g©y ra nhiÒu tai n¹n bÊt ngê nh­ tai n¹n « t«, hµng kh«ng ,tai n¹n lao ®éng… C¸c rñi ro m«i tr­êng x· héi.§©y còng lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n g©y ra rñi ro cho con ng­êi. Ch¼ng h¹n, nÕu x· héi qu¶n lý chÆt chÏ, mäi ng­êi sèng vµ lµm viÖc theo ph¸p luËt th× sÏ kh«ng x¶y ra hiÖn t­îng trém c¾p; nÕu lµm tèt c«ng t¸c ch¨m sãc søc khoÎ sÏ h¹n chÕ ®­îc èm ®au bÖnh tËt; nÕu mäi ng­êi cã ý thøc h¬n th× sÏ gi¶m ®­îc nh÷ng rñi ro kh«ng ®¸ng cã nh­ ho¶ ho¹n lò lôt… BÊt kÓ do nguyªn nh©n g×, khi rñi ro x¶y ra th­êng ®em l¹i cho con ng­êi nh÷ng khã kh¨n trong cuéc sèng nh­ mÊt hoÆc gi¶m thu nhËp,ph¸ ho¹i nhiÒu tµi s¶n lµm ng­ng trÖ s¶n xuÊt vµ kinh doanh cña nhiÒu tæ chøc, doanh nghiÖp,c¸ nh©n …lµm ¶nh h­ëng ®Õn ®êi sèng kinh tÕ x· héi nãi chung. §Ó ®èi phã c¸c rñi ro, con ng­êi ®· cã nhiÒu biÖn ph¸p kh¸c nhau nh»m kiÓm so¸t còng nh­ kh¾c phôc hËu qu¶ rñi ro x¶y ra. HiÖn nay theo qua niÖm cña c¸c nhµ qu¶n lý rñi ro cã hai nhãm biÖn ph¸p ®èi phã rñi ro vµ hËu qu¶ cña rñi ro ng©y ra- ®ã lµ nhãm biÖn ph¸p kiÓm so¸t rñi ro vµ nhãm biÖn ph¸p tµi trî rñi ro. +Nhãm biÖn ph¸p kiÓm so¸t rñi ro bao gåm c¸c biÖn ph¸p tr¸nh nÐ rñi ro ,ng¨n ngõa tæn thÊt ,gi¶m thiÓu rñi ro .C¸c biÖn ph¸p nµy th­êng ®­îc sö dông ®Ó ng¨n chÆn hoÆc gi¶m thiÓu kh¶ n¨ng x¶y ra rñi ro . -Tr¸nh nÐ ®­¬c rñi ro lµ biÖn ph¸p ®­îc sö dông th­êng xuyªn trong cuéc sèng .Mçi ng­êi, mçi ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh ®Òu lùa chän nh÷ng biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó nÐ tr¸nh rñi ro cã thÓ x¶y ra,tøc lo¹i trõ c¬ héi dÉn ®Õn tæn thÊt.Ch¼ng han,®Ó tr¸nh c¸c lo¹i tai n¹n giao th«ng ng­êi ta h¹n chÕ viÖc ®i l¹i; tr¸nh tai n¹n lao ®éng ng­êi ta chän nh÷ng nghÒ kh«ng nguy hiÓm … Tr¸nh nÐ rñi ro chØ víi nh÷ng rñi ro cã thÓ tr¸nh nÐ ®­îc.Nh­ng trong cuéc sèng cã rÊt nhiÒu nh÷ng rñi ro kh«ng thÓ tr¸nh nÐ ®­îc. -Ng¨n ngõa tæn thÊt: C¸c biÖn ph¸p ng¨n ngõa tæn thÊt ®­a ra c¸c hµnh ®éng lµm gi¶m tæn thÊt hoÆc gi¶m møc thiÖt h¹i do tæn thÊt g©y ra. VÝ dô, ®Ó gi¶m thiÓu c¸c tai n¹n lao ®éng, ng­êi ta tæ chøc c¸c kho¸ häc n©ng cao tr×nh ®é cña ng­êi lao ®éng hay n©ng cao chÊt l­îng c¸c ho¹t ®éng ®¶m b¶o an toµn lao ®éng ; ®Ò phßng chèng ho¶ ho¹n nguêi ta thùc hiÖn tèt viÖc phßng ch¸y ch÷a ch¸y … -Gi¶m thiÓu tæn thÊt : ng­êi ta cã thÓ gi¶m thiÓu tæn thÊt th«ng qua c¸c biÖn ph¸p lµm gi¶m gi¸ trÞ thiÖt h¹i khi tæn thÊt ®¨ x¶y ra. VÝ dô, nh­ khi cã háa ho¹n , ®Ó gi¶m thiÓu tæn thÊt ng­êi ta cè g¾ng cøu c¸c tµi s¶n cßn dïng ®­îc ; hay trong mét tai n¹n giao th«ng, ®Ó gi¶m thiÓu c¸c thiÖt h¹i vÒ ng­êi vµ cña, ng­êi ta ®­a ngay nh÷ng ng­¬i bÞ th­¬ng tíi n¬i cÊp cøu vµ ®iÒu trÞ… MÆc dï c¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t rñi ro rÊt cã hiÖu qu¶ trong ng¨n chÆn hoÆc gi¶m thiÓu rñi ro nh­ng khi rñi ro ®· x¶y ra, ng­êi ta kh«ng thÓ l­êng hÕt ®­îc hËu qu¶. +Nhãm c¸c biÖn ph¸p tµi trî rñi ro bao gåm c¸c biÖn ph¸p chÊp nh©n rñi ro vµ b¶o hiÓm .§©y lµ c¸c biÖn ph¸p ®­îc sö dông tr­íc khi rñi ro x¶y ra víi môc ®Ých kh¾c phôc c¸c hËu qu¶ rñi ro g©y ra nÕu cã. -ChÊp nhËn rñi ro : §©y lµ h×nh thøc mµ ng­êi gÆp ph¶i tæn thÊt tù chÊp nhËn kho¶n tæn thÊt ®ã.Mét tr­êng hîp ®iÓn h×nh cña chÊp nhËn rñi ro lµ tù b¶o hiÓm .Cã rÊt nhiÒu c¸ch thøc kh¸c nhau trong biÖn ph¸p chÊp nh©n rñi ro ,tuy nhiªn cã thÓ chia lµm hai nhãm: ChÊp nhËn rñi ro thô ®éng vµ chÊp nhËn rñi ro chñ ®éng. Trong chÊp nhËn rñi ro thô ®éng ng­êi gÆp tæn thÊt kh«ng cã sù chuÈn bÞ tr­íc vµ hä cã thÓ ph¶i vay m­în ®Ó kh¾c phôc hËu qu¶ tæn thÊt. §èi víi chÊp nhËn rñi ro chñ ®éng, ng­êi ta lËp ra quü dù tr÷ dù phßng vµ quü nµy chØ ®­îc sö dông ®Ó bï ®¾p tæn thÊt do rñi ro g©y ra.Tuy nhiªn, viÖc nµy dÉn ®Ðn viÖc nguån vèn kh«ng ®­îc sö dông mét c¸ch tèi ­u hoÆc nÕu ®i vay th× sÏ bÞ ®éng vµ cßn gÆp ph¶i c¸c vÊn ®Ò gia t¨ng l·i suÊt… -B¶o hiÓm: §©y lµ mét phÇn quan träng trong c¸c ch­¬ng tr×nh qu¶n lý rñi ro cña c¸c tæ chøc còng nh­ c¸ nh©n. Theo quan ®iÓm cña c¸c nhµ qu¶n lý rñi ro, b¶o hiÓm lµ sù chuyÓn giao rñi ro trªn c¬ së hîp ®ång. Theo quan ®iÓm x· héi , b¶o hiÓm kh«ng chØ lµ chuyÓn giao rñi ro mµ cßn lµ sù gi¶m rñi ro do viÖc tËp trung mét sè lín c¸c rñi ro cho phÐp cã thÓ tiªn ®oµn vÒ c¸c tæn thÊt khi chóng x¶y ra.B¶o hiÓm lµ cong cô ®èi phã víi hËu qu¶ tæn thÊt rñi ro g©y ra, cã hiÖu qu¶ nhÊt. Nh­ vËy b¶o hiÓm ra ®êi lµ ®ßi hái kh¸ch quan cña cuéc sèng, cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh . 2.T¸c dông cña b¶o hiÓm . Do ®ßi hái vÒ sù tù chñ vµ an toµn vÒ tµi chÝnh còng nh­ c¸c nhu cÇu cña con ng­êi, ho¹t ®éng b¶o hiÓm ngµy cµng ph¸t triÓn vµ kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi mçi c¸ nh©n doanh nghiÖp vµ mçi quèc gia .Ngµy nay sù giao l­u kinh tÕ , v¨n ho¸ gi÷a c¸c quèc gia cµng ph¸t triÓn th× b¶o hiÓm còng ngµy cµng më réng. V× vËy, kh¸i niÖm b¶o hiÓm trë nªn gÇn gòi g¾n bã víi con ng­êi , víi c¸c ®¬n vi s¶n xuÊt kinh doanh. Cã ®­îc quan hÖ ®ã v× b¶o hiÓm ®· mang l¹i lîi Ých kinh tÕ thiÕt thùc cho mäi ®¬n vÞ , mäi thµnh viªn cã tham gia b¶o hiÓm . T¸c dông ®ã ®­îc thÓ hiÖn: -Ng­êi tham gia b¶o hiÓm ®­îc trî cÊp, båi th­êng nh÷ng thiÖt h¹i thùc tÕ do rñi ro bÊt ngê g©y ra thuéc ph¹m vi b¶o hiÓm . Nhê ®ã hä nhanh chãng æn ®Þnh kinh tÕ , kh«i phôc ®êi sèng vµ s¶n xuÊt kinh doanh… -Nhê cã b¶o hiÓm nh÷ng ng­êi tham gia ®ãng gãp mét sè quü t¹o thµnh nguån quü b¶o hiÓm lín ngoµi chi tr¶ hay båi th­êng cßn lµ nguån vèn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ… - B¶o hiÓm nhÊt lµ b¶o hiÓm th­¬ng m¹i cßn ®ãng gãp tÝch luü cho ng©n s¸ch… -B¶o hiÓm cïng víi ng­êi tham gia b¶o hiÓm thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®Ò phßng ng¨n ngõa tai n¹n x¶y ra nh»m gi¶m bít vµ h¹n chÕ hËu qu¶ thiÖt h¹i -B¶o hiÓm lµ chç dùa tinh thÇn cho mäi ng­êi ,mäi tæ chøc, gióp hä yªn t©m trong cuéc sèng ,trong sinh ho¹t s¶n xuÊt kinh doanh ;b¶o hiÓm thÓ hiÖn tÝnh céng ®ång , t­¬ng trî, nh©n v¨n s©u s¾c. -B¶o hiÓm cßn gãp phÇn thóc ®Èy ph¸t triÓn quan hÖ kinh tÕ gi÷a c¸c n­íc, nhÊt lµ th«ng qua ho¹t ®éng t¸i b¶o hiÓm . -Cuèi cïng, ho¹t ®éng b¶o hiÓm thu hót mét sè lao ®éng nhÊt ®Þnh, gãp phÇn gi¶m bít t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp cho x· héi. II.B¶n chÊt cña b¶o hiÓm 1.C¸c ®Þnh nghÜa vÒ b¶o hiÓm . “B¶o hiÓm lµ mét ph­¬ng ph¸p lËp quü dù tr÷ b»ng tiÒn do nh÷ng ng­êi cã cïng kh¶ n¨ng gÆp mét lo¹i rñi ro nµo ®ã ®ãng gãp t¹o nªn”. §Þnh nghÜa nµy míi ®Ò cËp ®Õn ph­¬ng ph¸p lËp quü dù tr÷ b¶o hiÓm ,mµ ch­a râ ph­¬ng thøc sö dông nã. “B¶o hiÓm lµ ho¹t ®éng thÓ hiÖn ng­êi b¶o hiÓm cam kÕt båi th­êng (theo quy luËt thèng kª) cho ng­êi tham gia b¶o hiÓm trong tõng tr­êng hîp x¶y ra rñi ro thuéc ph¹m vi b¶o hiÓm víi ®iÒu kiÖn ng­êi tham gia nép mét kho¶n phÝ cho chÝnh anh ta ho¨c cho ng­êi thø ba”; §iÒu nµy cã nghÜa lµ ng­êi tham gia chuyÓn rñi ro cho ng­êi b¶o hiÓm b»ng c¸ch nép kho¶n phÝ ®Ó h×nh thµnh quü dù tr÷. Khi ng­êi tham gia gÆp rñi ro dÉn tíi tæn thÊt nhµ b¶o hiÓm lÊy quü dù tr÷ trî cÊp hoÆc båi th­êng thiÖt haÞ thuéc ph¹m vi b¶o hiÓm cho ng­êi tham gia. Ph¹m vi b¶o hiÓm lµ nh÷ng rñi ro mµ ng­êi tham gia d¨ng ký víi ng­êi b¶o hiÓm §©y lµ ®Þnh nghÜa mang tÝnh chung nhÊt cña b¶o hiÓm. Cã ®Þnh nghÜa chØ râ ®Æc tr­ng riªng cña mét lo¹i b¶o hiÓm. Ch¼ng h¹n “B¶o hiÓm x· héi lµ sù ®¶m b¶o ®êi sèng vËt chÊt cho ng­êi lao ®äng vµ gia ®×nh khi cã nguy c¬ mÊt an toµn vÒ kinh tÕ do bÞ gi¶m hoÆc mÊt kh¶ n¨ng lao ®éng th«ng qua sö dông nguån quü huy ®éngu tõ ng­êi tham gia vµ sù tµi trî cña Nhµ n­íc”. §Þnh nghÜa nµy chØ râ môc ®Ých cña b¶o hiÓm x· héi lµ ®am b¶o ®êi sèng cho ng­êi lao ®éng vµ gia ®×nh hä th«ng qua sö dông quü huy ®éng tõ ng­êi tham gia (ng­êi sö dông vµ ng­êi lao ®éng) vµ sù tµi trî cña Nhµ n­íc ®Ó trî cÊp cho ng­êi lao ®éng trong tr­êng hîp ng­êi lao ®éng bÞ gi¶m søc lao ®éng (do èm ®au, tai n¹n lao ®éng vµ bÖnh nghÒ nghiÖp…) hoÆc mÊt søc lao ®éng (hÕt tuæi lao ®éng…) 2. B¶n chÊt cña b¶o hiÓm Môc ®Ých chñ yÕu cña b¶o hiÓm lµ gãp phÇn æn ®Þnh kinh tÕ cho ng­êi tham gia tõ ®ã kh«i phôc vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt ®êi sèng; ®ång thêi t¹o nguån vèn cho ph¸t triÓn kinh tÕ vµ x· héi cña ®Êt n­íc. Thùc chÊt cña ho¹t ®éng b¶o hiÓm lµ qu¸ tr×nh ph©n phèi l¹i tæng s¶n phÈm trong n­íc gi÷a nh÷ng ng­êi tham gia nh»m ®¸p øng nhu cÇu tµi chÝnh ph¸t sinh khi tai n¹n, rñi ro bÊt ngê x¶y ra g©y tæn thÊt ®èi víi ng­êi tham gia b¶o hiÓm . Ph©n phèi trong b¶o hiÓm lµ ph©n phèi kh«ng ®Òu, kh«ng b»ng nhau, nghÜa lµ kh«ng ph¶i ai tham gia còng ®­îc ph©n phèi vµ ph©n phèi víi sè tiÒn nh­ nhau. Ph©n phèi trong b¶o hiÓm lµ ph©n phèi cho sè Ýt ng­êi tham gia b¶o hiÓm kh«ng may gÆp rñi ro bÊt ngê g©y thiÖt h¹i ®Õn s¶n xuÊt vµ ®êi sãng trªn c¬ së møc thiÖt h¹i thùc tÕ vµ ®iÒu kiÖn b¶o hiÓm. §iÒu ®ã còng cã nghÜa, ph©n phèi trong b¶o hiÓm kh«ng mang tÝnh båi hoµn, tøc lµ dï cã tham gia ®ãng gãp vµo quü b¶o hiÓm nh­ng kh«ng tæn thÊt th× kh«ng ®­îc ph©n phèi. Ho¹t ®éng b¶o hiÓm dùa trªn nguyªn t¾c “Sè ®«ng bï sè Ýt”, Nguyªn t¾c ®­îc qu¸n triÖt trong qu¸ tr×nh lËp quü dù trï b¶o hiÓm còng nh­ qu¸ tr×nh ph©n phèi båi th­êng, qu¸ tr×nh ph©n t¸n rñi ro… Ho¹t ®éng b¶o hiÓm cßn liªn kÕt, g¾n bã c¸c thµnh viªn trong x· héi cïng v× lîi Ých chung cña céng ®ång, v× sù æn ®Þnh, sù phån vinh cña ®Êt n­íc. B¶o hiÓm víi nguyªn t¾c “S讫ng bï sè Ýt” còng thÓ hiÖn tÝnh t­¬ng trî, tÝnh x· héi vµ nh©n v¨n s©u s¾c cña x· héi tr­íc rñi ro cña mçi thµnh viªn. III.§Æc ®iÓm cña s¶n phÈm b¶o hiÓm . Ng­êi ta th­êng nãi r»ng b¶o hiÓm ®­îc b¸n chø kh«ng ph¶i lµ ®­îc mua, bëi v× c¸c kh¸ch hµng cÇn ®­îc th«ng b¸o gi¶i thÝch vÒ lo¹i s¶n phÈm phï hîp víi nhu cÇu cña hä vµ bëi s¶n phÈm b¶o hiÓm mang ®Æc ®iÓm riªng: 1.S¶n phÈm b¶o hiÓm lµ s¶n phÈm dÞch vô ®Æc biÖt. S¶n phÈm b¶o hiÓm , tr­íc hÕt lµ sù ®¶m b¶o vÒ mÆt vËt chÊt tr­íc rñi ro cho kh¸ch hµng vµ kÌm theo lµ c¸c dÞch vô hç trî liªn quan; bëi s¶n phÈm b¶o hiÓm lµ sù cam kÕt cña ng­êi b¶o hiÓm (ng­êi b¸n dÞch vô ) ®èi víi ng­êi mua (ng­êi tham gia ),vÒ viÖc båi th­êng hay tr¶ tiÒn b¶o hiÓm cho nh÷ng tæn thÊt thuéc ph¹m vi b¶o hiÓm . §ã lµ nh÷ng s¶n phÈm v« h×nh mµ ng­êi b¸n kh«ng thÓ chØ ra ®­îc mµu s¾c ,kÝch th­íc hay h×nh d¹ng cña nã vµ ng­êi mua còng kh«ng c¶m nhËn ®­îc b»ng c¸c gi¸c quan cña m×nh nh­ cÇm , n¾m, ngöi …Ng­êi mua buéc ph¶i tin vµo lêi ng­êi b¸n lµ nhµ b¶o hiÓm vµ chÝnh kh©u khai th¸c tèt sÏ t¹o ®­îc lßng tin cña kh¸ch hµng , gãp phÇn kh«ng nhá vµo thµnh c«ng cña nghiÖp vô b¶o hiÓm . 2. S¶n phÈm b¶o hiÓm lµ s¶n phÈm kh«ng mong ®îi. Ng­êi tham gia b¶o hiÓm kh«ng nhËn ®­îc lîi Ých cña s¶n phÈm ngay lËp tøc.Ng­êi ta mua b¶o hiÓm nh­ng kh«ng bao giê mong muèn x¶y ra rñi ro ,tæn thÊt ®Ó nhËn ®­îc tiÒn b¶o hiÓm . §Ó kh¸ch hµng sím nhËn thÊy ®­îc lîi Ých cña s¶n phÈm b¶o hiÓm c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm cÇn chØ râ nh÷ng lîi Ých tr­íc m¾t vµ nh÷ng dÞch vô hç trî ,®Ò phßng h¹n chÕ rñi ro hoÆc qu¶ng c¸o ng­êi thËt viÖc thËt…Nh÷ng c«ng viÖc nµy tiÕn hµnh ngay ë kh©u khai th¸c . 3. S¶n phÈm b¶o hiÓm khã x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh doanh trong tõng kú (b¸n-mua-båi th­êng) Quü b¶o hiÓm ®­îc thµnh lËp tõ sù ®ãng gãp phÝ b¶o hiÓm tõ ng­êi tham gia b¶o hiÓm , c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm kh«ng ph¶i bá vèn tr­íc. Nhµ b¶o hiÓm sÏ sö dông quü nµy thùc hiÖn nghÜa vô víi bªn ®­îc b¶o hiÓm khi x¶y ra sù cè b¶o hiÓm .Sù cè b¶o hiÓm cã thÓ x¶y ra hoÆc kh«ng x¶y ra do ®ã viÖc båi th­êng cã thÓ x¶y ra ngay sau khi b¸n còng cã thÓ sau mét thêi gian dµi hoÆc kh«ng x¶y ra.V× vËy kh«ng thÓ tÝnh chÝnh x¸c hiÖu qu¶ cña mét s¶n phÈm b¶o hiÓm vµo thêi ®iÓm b¸n s¶n phÈm hoÆc trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. 4. S¶n phÈm b¶o hiÓm lµ s¶n phÈm kh«ng ®­îc b¶o hé ®éc quyÒn Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng mang tÝnh chÊt c¹nh tranh hoµn h¶o, cÇu vÒ mçi lo¹i s¶n phÈm nµo ®ã t¨ng lªn lËp tøc sÏ cã ngay nh÷ng s¶n phÈm thay thÕ mang mµu s¾c, tÝnh n¨ng còng nh­ chÊt l­îng t­¬ng tù nh­ s¶n phÈm ®ã (s¶n phÈm cã thÓ ®­îc cÊp b»ng ph¸t minh s¸ng chÕ vµ ®­îc b¶o hé ®éc quyÒn) huèng chi mét hîp ®ång b¶o hiÓm dï b¶n gèc còng kh«ng ®­îc cÊp bÊt kú mét lo¹i giÊy tê g× c«ng nhËn ®éc quyÒn vÒ b¶n quyÒn. VÒ lý thuyÕt, mäi doanh nghiÖp b¶o hiÓm ®Òu cã thÓ b¸n nh÷ng s¶n phÈm t­¬ng tù, thËm chÝ ®­îc sao chÐp cña ®èi thñ c¹nh tranh mµ kh«ng hÒ vi ph¹m ph¸p luËt, ngo¹i trõ tªn vµ c¸c tê r¬i tuyªn truyÒn qu¶ng c¸o. §©y lµ mét vÊn ®Ò mµ khai th¸c viªn cÇn chó ý IV. C«ng t¸c khai th¸c b¶o hiÓm 1.Vai trß cña kh©u khai th¸c Khai th¸c lµ mét kh©u ®Çu tiªn trong qu¸ tr×nh triÓn khai kÕ ho¹ch nghiÖp vô cô thÓ. Nã lµ mét trong nh÷ng kh©u cã vai trß quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i cña mçi nghiÖp vô b¶o hiÓm bëi s¶n phÈm b¶o hiÓm rÊt trõu t­îng nguyªn t¾c ho¹t ®éng ph¶i ®¶m b¶o quy luËt sè ®«ng. V× thÕ, khai th¸c ®­îc cµng nhiÒu th× doanh thu phÝ b¶o hiÓm gèc cµng t¨ng, lîi nhuËn cµng t¨ng, ®Æc biÖt lµ h¹n chÕ ®­îc phÇn nµo møc ®é thiÖt h¹i mang tÝnh th¶m ho¹ vµ bëi v×: - S¶n phÈm b¶o hiÓm lµ s¶n phÈm dÞch vô ®Æc biÖt. C¸c nhµ b¶o hiÓm ngay tõ ®Çu cÇn cè g¾ng m« t¶ s¶n phÈm vÒ ®èi t­îng ph¹m vi, sè tiÒn b¶o hiÓm, phÝ b¶o hiÓm, luËt ph¸p cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm, sù an toµn trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng tõ tr­íc ®Õn nay cña c«ng ty , doanh nghiÖp b¶o hiÓm. - S¶n phÈm b¶o hiÓm lµ s¶n phÈm kh«ng mong ®îi gi¸ trÞ sö dông cña chóng ph¸t huy ngay t¸c dông sau khi ng­êi mua tr¶ tiÒn b¶o hiÓm. V× thÕ cho nªn chØ nh÷ng ng­êi nhËn ra ®­îc rñi ro cã kh¶ n¨ng ph¸t sinh nh÷ng thiÖt h¹i, tæn thÊt cã liªn quan ®Õn m×nh míi thùc sù cÇn c¸c lo¹i h×nh b¶o hiÓm. C¸c khai th¸c viªn khi gÆp kh¸ch hµng nªn g©y ®­îc ¶nh h­ëng ®Õn quyÕt ®Þnh mua hµng cña kh¸ch hµng b»ng c¸ch thiÕt kÕ, ®­a ra lêi giíi thiÖu c¸c s¶n phÈm c¸c s¶n phÈm b¶o hiÓm cña c«ng ty mµ phï hîp víi nhu cÇu ng­¬× mua t¹i mét møc phÝ mµ hä cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh - Dùa vµo chu kú sèng cña mét s¶n phÈm b¶o hiÓm x¸c ®Þnh s¶n phÈm ®ã ®ang ë giai ®o¹n nµo cña chu kú ®Ó t¨ng c­êng kh©u khai th¸c m¹nh h¬n n÷a, th­êng th× ®ã lµ giai ®o¹n më ®Çu vµ giai ®o¹n t¨ng tr­ëng - Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña b¶o hiÓm lµ sè ®«ng bï sè Ýt nh­ vËy th× kh«ng thÓ kh«ng cã kh©u khai th¸c.