Đồ án Thiết kế mạch chỉnh lưu cầu 3 pha Động cơ một chiều

Đồ ỏn Điện tử Cụng suất GVHD: NGUYỄN MẠNH HÀ ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA KHOA ĐIỆN BỘ MễN TỰ ĐỘNG HểA ĐỒ ÁN MễN HỌC ĐIỆN TỬ CễNG SUẤT Đề tài: Thiết kế mạch chỉnh lưu cầu 3 pha Động cơ một chiều GIẢNG VIấN HƯỚNG DẪN : NGUYỄN MẠNH HÀ SINH VIấN THỰC HIỆN : Lấ VĂN NGHĨA MÃ SINH VIấN : 105110055 NHểM : 40 ĐÀ NẴNG 5/2012 SVTH: Lấ VĂN NGHĨA Trang: 1 Đồ ỏn Điện tử Cụng suất GVHD: NGUYỄN MẠNH HÀ GIỚI THIỆU Ngày nay cùng với việc phát triển mạnh mẽ các ứng dụng của khoa học kỹ thuật trong công nghiệp, đặc biệt là trong công nghiệp điện - điện tử thì các thiết bị điện tử có công suất lớn cũng được chế tạo ngày càng nhiều. Và đặc biệt các ứng dụng của nó vào các ngành kinh tế quốc dân và đời sống hàng ngày đã và đang được phát triển hết sức mạnh mẽ. Tuy nhiên để đáp ứng được nhu cầu ngày càng nhiều và phức tạp của công nghiệp thì điện tử công suất luôn phải nghiên cứu để tìm ra giải pháp tối ưu nhất. Đặc biệt với chủ trương công nghiệp hoá - hiện đại hoá của Nhà nước, các nhà máy, xí nghiệp cần phải thay đổi, nâng cao để đưa công nghệ tự động điều khiển vào trong sản xuất. Do đó đòi hỏi phải có thiết bị và phương pháp điều khiển an toàn, chính xác. Đó là nhiệm vụ của điện tử công suất cần phải giải quyết. Để giải quyết được vấn đề này thì nước ta cần phải có đội ngũ thiết kế điện tử công suất. Là sinh viên ngành TỰ ĐỘNG HểA cần phải tự trang bị cho mình có một trình độ và tầm hiểu biết sâu rộng. Chính vì vậy đồ án môn học điện tử công suất là một yêu cầu cấp thiết cho mỗi sinh viên Tự động húa. Đó là điều kiện để cho sinh viên tự tìm hiểu và nghiên cứu kiến thức về điện tử công suất. Mặc dù vậy, với sinh viên năm thứ 4 còn đang ngồi trong ghế nhà trường thì kinh nghiệm thực tế còn chưa có nhiều, do đó cần phải có sự hướng dẫn giúp đỡ của thầy giáo. Qua đây cho em được gửi lời cảm ơn tới thầy NGUYỄN MẠNH HÀ đã tận tình chỉ dẫn, giúp em hoàn thành tốt đồ án môn học này. Xin chõn thành cảm ơn! Sinh viờn: Lấ VĂN NGHĨA ĐT: 0988.312.362 SVTH: Lấ VĂN NGHĨA Trang: 2 Đồ ỏn Điện tử Cụng suất GVHD: NGUYỄN MẠNH HÀ Phaàn I: TOÅNG QUAN VEÀ ẹIEÀU CHặNH I. KHAÙI NIEÄM CHUNG: 1. ẹũnh nghúa: ẹieàu chổnh toỏc ủoọ ủoọng cụ laứ duứng caực bieọn phaựp nhaõn taùo ủeồ thay ủoồi caực thoõng soỏ nguoàn nhử ủieọn aựp hay caực thoõng soỏ maùch nhử ủieọn trụỷ phuù, thay ủoồi tửứ thoõng… Tửứ ủoự taùo ra caực ủaởc tớnh cụ mụựi ủeồ coự nhửừng toỏc ủoọ laứm vieọc mụựi phuứ hụùp vụựi yeõu caàu. Coự hai phửụng phaựp ủeồ ủieàu chổnh toỏc ủoọ ủoọng cụ:  Bieỏn ủoồi caực thoõng soỏ cuỷa boọ phaọn cụ khớ tửực laứ bieỏn ủoồi tyỷ soỏ truyeàn chuyeồn tieỏp tửứ truùc ủoọng cụ ủeỏn cụ caỏu maựy saỷn suaỏt.  Bieỏn ủoồi toỏc ủoọ goực cuỷa ủoọng cụ ủieọn. Phửụng phaựp naứy laứm giaỷm tớnh phửực taùp cuỷa cụ caỏu vaứ caỷi thieọn ủửụùc ủaởc tớnh ủieàu chổnh. Vỡ vaọy, ta khaỷo saựt sửù ủieàu chổnh toỏc ủoọ theo phửụng phaựp thửự hai. Ngoaứi ra caàn phaõn bieọt ủieàu chổnh toỏc ủoọ vụựi sửù tửù ủoọng thay ủoồi toỏc ủoọ khi phuù taỷi thay ủoồi cuỷa ủoọng cụ ủieọn. Veà phửụng dieọn ủieàu chổnh toỏc ủoọ, ủoọng cụ ủieọn moọt chieàu coự nhieàu ửu vieọt hụn so vụựi caực loaùi ủoọng cụ khaực. Khoõng nhửừng noự coự khaỷ naờng ủieàu chổnh toỏc ủoọ deó daứng maứ caỏu truực maùch ủoọng lửùc, maùch ủieàu khieồn ủụn giaỷn hụn, ủoàng thụứi laùi ủaùt chaỏt lửụùng ủieàu chổnh cao trong daừy ủieàu chổnh toỏc ủoọ roọng. 2. Caực chổ tieõu kyừ thuaọt ủeồ ủaựnh giaự heọ thoỏng ủieàu chổnh toỏc ủoọ: Khi ủieàu chổnh toỏc ủoọ cuỷa heọ thoỏng truyeàn ủoọng ủieọn ta caàn chuự yự vaứ caờn cửự vaứo caực chổ tieõu sau ủaõy ủeồ ủaựnh giaự chaỏt lửụùng cuỷa heọ thoỏng truyeàn ủoọng ủieọn: a) Hửụựng ủieàu chổnh toỏc ủoọ: Hửụựng ủieàu chổnh toỏc ủoọ laứ ta coự theồ ủieàu chổnh ủeồ coự ủửụùc toỏc ủoọ lụựn hụn hay beự hụn so vụựi toỏc ủoọ cụ baỷn laứ toỏc ủoọ laứm vieọc cuỷa ủoọng cụ ủieọn treõn ủửụứng ủaởc tớnh cụ tửù nhieõn. b) Phaùm vi ủieàu chổnh toỏc ủoọ (Daừy ủieàu chổnh): Phaùm vi ủieàu chổnh toỏc ủoọ D laứ tổ soỏ giửừa toỏc ủoọ lụựn nhaỏt nmax vaứ toỏc ủoọ beự nhaỏt nmin maứ ngửụứi ta coự theồ ủieàu chổnh ủửụùc taùi giaự trũ phuù taỷi laứ ủũnh mửực: D = nmax/nmin. Trong ủoự: - nmax: ủửụùc giụựi haùn bụỷi ủoọ beàn cụ hoùc. SVTH: Lấ VĂN NGHĨA Trang: 3 Đồ ỏn Điện tử Cụng suất GVHD: NGUYỄN MẠNH HÀ - nmin: ủửụùc giụựi haùn bụỷi phaùm vi cho pheựp cuỷa ủoọng cụ, thoõng thửụứng ngửụứi ta choùn nmin laứm ủụn vũ. Phaùm vi ủieàu chổnh caứng lụựn thỡ caứng toỏt vaứ phuù thuoọc vaứo yeõu caàu cuỷa tửứng heọ thoỏng, khaỷ naờng tửứng phửụng phaựp ủieàu chổnh. c) ẹoọ cửựng cuỷa ủaởc tớnh cụ khi ủieàu chổnh toỏc ủoọ: ẹoọ cửựng:  = M/n. Khi  caứng lụựn tửực M caứng lụựn vaứ n nhoỷ nghúa laứ ủoọ oồn ủũnh toỏc ủoọ caứng lụựn khi phuù taỷi thay ủoồi nhieàu. Phửụng phaựp ủieàu chổnh toỏc ủoọ toỏt nhaỏt laứ phửụng phaựp maứ giửừ nguyeõn hoaởc naõng cao ủoọ cửựng cuỷa ủửụứng ủaởc tớnh cụ. Hay noựi caựch khaực  caứng lụựn thỡ caứng toỏt. d) ẹoọ baống phaỳng hay ủoọ lieõn tuùc trong ủieàu chổnh toỏc ủoọ: Trong phaùm vi ủieàu chổnh toỏc ủoọ, coự nhieàu caỏp toỏc ủoọ. ẹoọ lieõn tuùc khi ủieàu chổnh toỏc ủoọ  ủửụùc ủaựnh giaự baống tổ soỏ giửừa hai caỏp toỏc ủoọ keà nhau: = n /n  i i+1 trong ủoự: - ni: Toỏc ủoọ ủieàu chổnh ụỷ caỏp thửự i. - ni + 1: Toỏc ủoọ ủieàu chổnh ụỷ caỏp thửự ( i + 1 ). Vụựi ni vaứ ni + 1 ủeàu laỏy taùi moọt giaự trũ moõmen naứo ủoự.  tieỏn caứng gaàn 1 caứng toỏt, phửụng phaựp ủieàu chổnh toỏc ủoọ caứng lieõn tuùc. Luực naứy hai caỏp toỏc ủoọ baống nhau, khoõng coự nhaỷy caỏp hay coứn goùi laứ ủieàu chổnh toỏc ủoọ voõ caỏp.   1 : Heọ thoỏng ủieàu chổnh coự caỏp. e) Toồn thaỏt naờng lửụùng khi ủieàu chổnh toỏc ủoọ: Heọ thoỏng truyeàn ủoọng ủieọn coự chaỏt lửụùng cao laứ moọt heọ thoỏng coự hieọu suaỏt laứm vieọc cuỷa ủoọng cụ  laứ cao nhaỏt khi toồn hao naờng lửụùng P ù ụỷ mửực thaỏp nhaỏt.  phu f) Tớnh kinh teỏ cuỷa heọ thoỏng khi ủieàu chổnh toỏc ủoọ: Heọ thoỏng ủieàu chổnh toỏc ủoọ truyeàn ủoọng ủieọn coự tớnh kinh teỏ cao nhaỏt laứ moọt heọ thoỏng ủieàu chổnh phaỷi thoỷa maừn toỏi ủa caực yeõu caàu kyừ thuaọt cuỷa heọ thoỏng. ẹoàng thụứi heọ thoỏng phaỷi coự giaự thaứnh thaỏp nhaỏt, chi phớ baỷo quaỷn vaọn haứnh thaỏp nhaỏt, sửỷ duùng thieỏt bũ phoồ thoõng nhaỏt vaứ caực thieỏt bũ maựy moực coự theồ laộp raựp laón cho nhau. II. ẹAậC TÍNH Cễ CUÛA ẹOÄNG Cễ ẹIEÄN: 1. ẹaởc tớnh cụ cuỷa ủoọng cụ ủieọn moọt chieàu kớch tửứ ủoọc laọp: Khi nguoàn ủieọn moọt chieàu coự coõng suaỏt voõ cuứng lụựn vaứ ủieọn aựp khoõng ủoồi thỡ maùch kớch tửứ thửụứng maộc song song vụựi maùch phaàn ửựng, luực naứy ủoọng cụ ủửụùc goùi laứ ủoọng cụ kớch tửứ song song. Uổ Trang: 4 SVTH: Lấ VĂN NGHĨA Rf E RKT CKT Đồ ỏn Điện tử Cụng suất GVHD: NGUYỄN MẠNH HÀ Uổ RKT CKT IKT Rf E Sụ ủoàI noỏi daõy cuỷa ủoọng cụ Sụ ủoà noỏi daõy cuỷa ủoọng cụ kớch tửứ song song kớch tửứ ủoọc laọp Khi nguoàn ủieọn moọt chieàu coự coõng suaỏt khoõng ủuỷ lụựn thỡ maùch ủieọn phaàn ửựng vaứ maùch kớch tửứ maộc vaứo hai nguoàn moọt chieàu ủoọc laọp vụựi nhau, luực naứy ủoọng cụ ủửụùc goùi laứ ủoọng cụ kớch tửứ ủoọc laọp. a) Phửụng trỡnh ủaởc tớnh cụ: Theo sụ ủoà treõn coự theồ vieỏt phửụng trỡnh caõn baống ủieọn aựp cuỷa maùch phaàn ửựng nhử sau: Uử = Eử + (Rử + Rt)Iử (1-1) trong ủoự: Uử _ ủieọn aựp phaàn ửựng.(V) Eử _ sửực ủieọn ủoọng phaàn ửựng.(V) R _ ủieọn trụỷ cuỷa maùch phaàn ửựng.( ) ử  R _ ủieọn trụỷ phuù trong maùch phaàn ửựng.( ) t  Iử _ doứng ủieọn maùch phaàn ửựng.(A) Vụựi Rử = rử + rcf + ri + rct rử _ ủieọn trụỷ cuoọn daõy phaàn ửựng. rcf _ ủieọn trụỷ cuoọn cửùc tửứ phuù. rb _ ủieọn trụỷ cuoọn buứ. rct _ ủieọn trụỷ tieỏp xuực cuỷa choồi ủieọn. Sửực ủieọn ủoọng Eử cuỷa phaàn ửựng ủoọng cụ ủửụùc xaực ủũnh theo bieồu thửực: pN E K (1-2) ử     2a trong ủoự: p _ soỏ ủoõi cửùc tửứ chớnh, N _ soỏ thanh daón taực duùng cuỷa cuoọn daõy phaàn ửựng. a _ soỏ ủoõi maùch nhaựnh song song cuỷa cuoọn daõy phaàn ửựng,  _ tửứ thoõng kớch tửứ dửụựi moọt cửùc tửứ, Wb.  _ toỏc ủoọ goực, rad/s. SVTH: Lấ VĂN NGHĨA Trang: 5 Đồ ỏn Điện tử Cụng suất GVHD: NGUYỄN MẠNH HÀ pN K  _ heọ soỏ caỏu taùo cuỷa ủoọng cụ. 2a Neỏu bieồu dieón sửực ủieọn ủoọng theo toỏc ủoọ quay n (vong/phuựt) thỡ E K n (1-3) ử  c 2 n n vaứ    60  9.55 pN Vỡ vaọy E n ử  60a  pN K : Heọ soỏ sửực ủieọn ủoọng cuỷa ủoọng cụ, c  60a K K 0.105K . c  9.55  Tửứ ủoự ta coự: U R R ử ử  f I (1-4)     ử K K ủaõy laứ phửụng trỡnh ủaởc tớnh cụ ủieọn cuỷa ủoọng cụ. Maởt khaực moõmen ủieọn tửứ Mủt cuỷa ủoọng cụ ủửụùc xaực ủũnh bụỷi: M = K I (1-5) ủt  ử M suy ra I ủt ử  K thay giaự trũ Iử vaứo (1-4) ta ủửụùc: U R R ử ử  f .M (1-6)   K  2 ủt  K Neỏu boỷ qua caực toồn thaỏt cụ vaứ toồn thaỏt theựp thỡ moõmen cụ treõn truùc ủoọng cụ baống moõmen ủieọn tửứ, ta kyự hieọu laứ M. Nghúa laứ Mủt = Mcụ = M. U R R ử ử  f .M (1-7)   K  2  K ẹaõy laứ phửụng trỡnh ủaởc tớnh cụ cuỷa ủoọng cụ ủieọn moọt chieàu kớch tửứ ủoọc laọp. Giaỷ thieỏt phaàn ửựng ủửụùc buứ ủuỷ, tửứ thoõng cuỷa ủoọng cụ   const , thỡ caực phửụng trỡnh ủaởc tớnh cụ ủieọn (1-4) vaứ phửụng trỡnh ủaởc tớnh cụ (1-7) laứ tuyeỏn tớnh. ẹoà thũ cuỷa chuựng ủửụùc bieồu dieón treõn hỡnh laứ nhửừng ủửụứng thaỳng. SVTH: Lấ VĂN NGHĨA Trang: 6 Đồ ỏn Điện tử Cụng suất GVHD: NGUYỄN MẠNH HÀ   o o ủm ủm Iõm Inm I Mõm Mnm M ẹaởc tớnh cụ ủieọn cuỷa ủoọng cụ ủieọn ẹaởc tớnh cụ cuỷa ủoọng cụ ủieọn moọt chieàu kớch tửứ ủoọc laọp. moọt chieàu kớch tửứ ủoọc laọp. Theo caực ủoà thũ treõn, khi Iử = 0 hoaởc M = 0 ta coự: U ử (1-8)    o K ủửụùc goùi laứ toỏc ủoọ khoõng taỷi lyự tửụỷng cuỷa ủoọng cụ. Coứn khi o 0 ta coự: o  U I I (1-9) ử  R R  nm ử  f vaứ M K I M (1-   nm  nm 10) Inm , Mnm ủửụùc goùi laứ doứng ủieọn ngaộn maùch vaứ moõmen ngaộn maùch. Maởt khaực, phửụng trỡnh ủaởc tớnh (1-4), (1-7) cuừng coự theồ ủửụùc vieỏt ụỷ daùng: U R ử .I (1-    ử  o   K K 11) U R ử .M (1-   K  2  o    K 12) trong ủoự: U R R R . ử  ử  f o  K SVTH: Lấ VĂN NGHĨA Trang: 7 Đồ ỏn Điện tử Cụng suất GVHD: NGUYỄN MẠNH HÀ R R .I .M   K ử  2  K  ủửụùc goùi laứ ủoọ suùt toỏc ủoọ ửựng vụựi giaự trũ cuỷa M. Ta coự theồ bieồu dieón ủaởc tớnh cụ ủieọn vaứ ủaởc tớnh cụ trong heọ ủụn vũ tửụng ủoỏi, vụựi ủieàu kieọn tửứ thoõng laứ ủũnh mửực ,    ủm  I M R trong ủoự   ,I ,M ,R    I  M  R o ủm ủm cb U ( R ủm ủửụùc goùi laứ ủieọn trụỷ cụ baỷn). cb  I ủm Tửứ (1-4), (1-7) ta vieỏt ủửụùc ủaởc tớnh cụ ủieọn vaứ ủaởc tớnh cụ ụỷ ủụn vũ tửụng ủoỏi:   1 RI (1- 13)   1 RM (1-14) 2. Xeựt aỷnh hửụỷng caực tham soỏ ủeỏn ủaởc tớnh cụ: Tửứ phửụng trỡnh ủaởc tớnh cụ (1-7) ta thaỏy coự ba tham soỏ aỷnh hửụỷng ủeỏn ủaởc tớnh cụ: tửứ thoõng ủoọng cụ , ủieọn aựp phaàn ửựng U vaứ ủieọn trụỷ phaàn ửựng  ử ủoọng cụ. Ta laàn lửụùt xeựt aỷnh hửụỷng cuỷa tửứng tham soỏ ủoự. a) AÛnh hửụỷng cuỷa ủieọn trụỷ phaàn ửựng: Giaỷ thieỏt U = U = const vaứ const . ử ủm    ủm  Muoỏn thay ủoồi ủieọn trụỷ maùch phaàn ửựng ta noỏi theõm ủieọn trụỷ phuù Rt vaứo maùch phaàn ửựng. Trong trửụứng hụùp naứy toỏc ủoọ khoõng taỷi lyự tửụỷng: U ủm const o  K   ủm M K 2 ẹoọ cửựng cuỷa ủaởc tớnh cụ:    ủm  var     R R   ử  f Khi R caứng lụựn, caứng nhoỷ nghúa laứ ủaởc tớnh cụ caứng doỏc. ệÙng vụựi t  Rf = 0 ta coự ủaởc tớnh cụ tửù nhieõn: K 2   ủm  (1- TN   R ử 17) SVTH: Lấ VĂN NGHĨA Trang: 8 Đồ ỏn Điện tử Cụng suất GVHD: NGUYỄN MẠNH HÀ coự giaự trũ lụựn nhaỏt neõn ủaởc tớnh cụ tửù nhieõn coự ủoọ cửựng hụn taỏt TN caỷ caực ủửụứng ủaởc tớnh coự ủieọn trụỷ phuù. Nhử vaọy khi thay ủoồi ủieọn trụỷ phuù Rf ta ủửụùc moọt hoù ủaởc tớnh bieỏn trụỷ coự daùng nhử hỡnh veừ.  o TN(Rn) Rf 1 Rf 2 Rf3 Mc M Rf4 Hỡnh veừ: Caực ủaởc tớnh cuỷa ủoọng cụ moọt chieàu kớch tửứ ủoọc laọp khi thay ủoồi ủieọn trụỷ phuù maùch phaàn ửựng ệÙng vụựi moọt phuù taỷi Mc naứo ủoự, neỏu Rf caứng lụựn thỡ toỏc ủoọ cụ caứng giaỷm, ủoàng thụứi doứng ủieọn ngaộn maùch vaứ moõmen ngaộn maùch cuừng giaỷm. Cho neõn ngửụứi ta thửụứng sửỷ duùng phửụng phaựp naứy ủeồ haùn cheỏ doứng ủieọn vaứ ủieàu chổnh toỏc ủoọ ủoọng cụ phớa dửụựi toỏc ủoọ cụ baỷn. b) AÛnh hửụỷng cuỷa ủieọn aựp phaàn ửựng: Giaỷ thieỏt tửứ thoõng const , ủieọn trụỷ phaàn ửựng R = const.    ủm  ử Khi thay ủoồi ủieọn aựp theo hửụựng giaỷm so vụựi Ủm , ta coự: U Toỏc ủoọ khoõng taỷi: x var ox  K   ủm K 2 ẹoọ cửựng ủaởc tớnh cụ:   ủm  const .    R  ử Nhử vaọy khi thay ủoồi ủieọn aựp ủaởt vaứo phaàn ửựng ủoọng cụ ta ủửụùc moọt hoù ủaởc tớnh cụ song song vụựi ủaởc tớnh cụ tửù nhieõn.  o TN Uõm SVTH: Lấ VĂN NGHĨA Trang: 9 U1 U2 Đồ ỏn Điện tử Cụng suất GVHD: NGUYỄN MẠNH HÀ 01 02 03 04 Hỡnh veừ: Caực ủaởc tớnh cuỷa ủoọng cụ moọt chieàu kớch tửứ ủoọc laọp khi giaỷm aựp ủaởt vaứo phaàn ửựng ủoọng cụ. Ta thaỏy raống khi thay ủoồi ủieọn aựp (giaỷm aựp) thỡ moõmen ngaộn maùch, doứng ủieọn ngaộn maùch cuỷa ủoọng cụ giaỷm vaứ toỏc ủoọ cuừng giaỷm ửựng vụựi moọt phuù taỷi nhaỏt ủũnh. Do ủoự phửụng phaựp naứy cuừng ủửụùc sửỷ duùng ủeồ ủieàu chổnh toỏc ủoọ ủoọng cụ vaứ haùn cheỏ doứng ủieọn khi khụỷi ủoọng. c) AÛnh hửụỷng cuỷa tửứ thoõng: Giaỷ thieỏt ủieọn aựp phaàn ửựng Uử = Ủm =const. ẹieọn trụỷ phaàn ửựng Rử = const. Muoỏn thay ủoồi tửứ thoõng ta thay ủoồi doứng ủieọn kớch tửứ Ikt ủoọng cụ. Trong trửụứng hụùp naứy: U Toỏc ủoọ khoõng taỷi: ủm var ox  K   x K 2 ẹoọ cửựng ủaởc tớnh cụ:   x  var.    R  ử Do caỏu taùo cuỷa ủoọng cụ ủieọn, thửùc teỏ thửụứng ủieàu chổnh giaỷm tửứ thoõng. Neõn khi tửứ thoõng giaỷm thỡ taờng, coứn seừ giaỷm. Ta coự moọt ox  hoù ủaởc tớnh cụ vụựi taờng daàn vaứ ủoọ cuỷa ủaởc tớnh giaỷm daàn khi giaỷm ox tửứ thoõng. Ta nhaọn thaỏy raống khi thay ủoồi tửứ thoõng: U Doứng ủieọn ngaộn maùch: I ủm const nm  R  ử Moõmen ngaộn maùch: M K I var nm   x nm  SVTH: Lấ VĂN NGHĨA Trang: 10 Đồ ỏn Điện tử Cụng suất GVHD: NGUYỄN MẠNH HÀ Caực ủaởc tớnh cụ ủieọn vaứ ủaởc tớnh cụ cuỷa ủoọng cụ khi giaỷm tửứ thoõng ủửụùc bieồu dieón nhử hỡnh veừ:   02 02  2 01  2 01 0 1 0 1  ủm TN Mc ,TN  ủm I Inm Mnm2 Mnm1 Mnm M Hỡnh veừ: ẹaởc tớnh cụ ủieọn vaứ ủaởc tớnh cụ cuỷa ủoọng cụ ủieọn moọt chieàu kớch tửứ ủoọc laọp Vụựi daùng moõmen cuỷa phuù taỷi Mc thớch hụùp vụựi cheỏ ủoọ laứm vieọc cuỷa ủoọng cụ thỡ khi giaỷm tửứ thoõng toỏc ủoọ ủoọng cụ taờng leõn. III. TOÅNG QUAN VEÀ ẹIEÀU CHặNH:  ẹoọng cụ ủieọn moọt chieàu coự nhieàu ửu ủieồm so vụựi caực ủoọng cụ khaực, khoõng nhửừng coự khaỷ naờng ủieàu chổnh toỏc ủoọ deó daứng maứ caỏu truực maùch ủieàu khieồn ủụn giaỷn.  ẹeồ ủieàu chổnh toỏc ủoọ ủoọng cụ ủieọn 1 chieàu trong thửùc teỏ coự 2 phửụng phaựp: . ẹieàu chổnh ủieọn aựp caỏp cho phaàn ửựng ủoọng cụ . ẹieàu chổnh ủieọn aựp caỏp cho maùch kớch tửứ cuỷa ủoọng cụ SVTH: Lấ VĂN NGHĨA Trang: 11 Đồ ỏn Điện tử Cụng suất GVHD: NGUYỄN MẠNH HÀ  ẹoỏi vụựi maựy ủieọn nhieàu khi giửừ tửứ thoõng khoõng ủoồi vaứ ủieàu chổnh ủieọn aựp treõn phaàn ửựng thỡ moõmen seừ thay ủoồi. Do ủoự ủoự toỏc ủoọ seừ thay ủoồi.  ẹeồ ủieàu chổnh ủieọn aựp phaàn ửựng ta phaỷi duứng nhửừng boọ nguoàn ủieọn aựp nhử maựy phaựt 1 chieàu, boọ bieỏn ủoồi van hay khueỏch ủaùi tửứ.  Boọ bieỏn ủoồi BD duứng ủeồ bieỏn ủoồi doứng ủieọn xoay chieàu cuỷa lửụựi thaứnh doứng 1 chieàu vaứ ủieàu chổnh giaự trũ suaỏt ủieọn ủoọng Eb cuỷa noự theo yeõu caàu veà caực chổ tieõu kú thuaọt vaứ naờng lửụùng, phửụng phaựp ủieàu aựp ủửụùc ủaựnh giaự toỏt. Trửụực heỏt noự laứ phửụng phaựp ủieàu chổnh trieọt ủeồ, nghúa laứ noự coự theồ ủieàu chổnh toỏc ủoọ trong baỏt kyứ vuứng taỷi naứo, keồ caỷ khi khoõng taỷi lyự tửụỷng. Phửụng phaựp naứy ủaỷm baỷo ủửụùc sai soỏ toỏc ủoọ nhoỷ, khaỷ naờng quaự taỷi lụựn, daỷi ủieàu chổnh roọng vaứ toồn naờng lửụùng ớt.  Maởt khaực, vỡ phaàn tửỷ ủieàu chổnh ủaởt trong maùch ủieàu khieồn cuỷa boọ bieỏn ủoồi vaứ maùch coự coõng suaỏt nhoỷ neõn tớnh ủieàu khieồn cao, thao taực nheù nhaứng vaứ coự khaỷ naờng caỷi thieọn heọ thaứnh tửù ủoọng voứng kớn.  Nhửụùc ủieồm lụựn nhaỏt cuỷa phửụng phaựp ủieàu aựp laứ phaỷi duứng boọ bieỏn ủoồi ủieàu khieồn khaự phửực taùp neõn voỏn ủaàu tử cụ baỷn cao vaứ vaọn haứnh phớ cao.  Tuy nhieõn, nhụứ nhửừng ửu ủieồm ủaừ neõu, phửụng phaựp naứy taùo ra cho maựy saỷn xuaỏt moọt naờng suaỏt cao, ủoàng thụứi toồn thaỏt naờng lửụùng ớt neõn thụứi gian hoaứn voỏn nhanh. Do ủoự phửụng phaựp ủieàu aựp ủửụùc sửỷ duùng roọng raừi, chớnh vỡ vaọy noự ủem laùi cho ủoọng cụ 1 chieàu moọt vũ trớ quan troùng trong thửùc teỏ maứ maựy ủieọn xoay chieàu raỏt khoự caùnh tranh.  Caỏu truực maùch ủoọng lửùc cuỷa heọ truyeàn ủoọng ủieàu chổnh toỏc ủoọ ủoọng cụ ủieọn 1 chieàu bao giụứ cuừng caàn coự boọ bieỏn ủoồi. Caực boọ bieỏn ủoồi naứy caỏp cho phaàn ửựng cuỷa ủoọng cụ hoaởc maùch kớch tửứ cuỷa ủoọng cụ. Hieọn nay, trong coõng nghieọp sửỷ duùng caực boọ bieỏn ủoồi chớnh:  Boọ bieỏn ủoồi maựy ủieọn goàm: ủoọng cụ sụ caỏp keựo maựy phaựt 1 chieàu hoaởc maựy ủieọn khueỏch ủaùi (KẹM)  Boọ bieỏn ủoồi ủieọn tửứ: khueỏch ủaùi tửứ (KẹT)  Boọ bieỏn ủoồi chổnh lửu baựn daón : chổnh lửu Tiristor (CLT)  Boọ bieỏn ủoồi xung aựp 1 chieàu: Tiristor hoaởc Transitor (BBẹXA) Tửụng ửựng vụựi vieọc sửỷ duùng caực boọ bieỏn ủoồi maứ ta coự caực heọ truyeàn ủoọng nhử:  Heọ truyeàn ủoọng maựy phaựt – ủoọng cụ (F – ẹ)  Heọ truyeàn ủoọng maựy ủieọn khueỏch ủaùi – ủoọng cụ (MẹKẹ – ẹ)  Heọ truyeàn ủoọng khueỏch ủaùi tửứ – ủoọng cụ (KẹT – ẹC)  Heọ truyeàn ủoọng chổnh lửu Tiristor – ủoọng cụ (T – ẹ)  Heọ truyeàn ủoọng xung aựp – ủoọng cụ (XA – ẹC). Theo caỏu truực maùch ủieàu khieồn caực heọ truyeàn ủoọng, ủieàu chổnh toỏc ủoọ ủoọng cụ moọt chieàu coự loaùi ủieàu khieồn theo maùch chớnh (ta coự heọ truyeàn ủoọng ủieàu chổnh tửù ủoọng) vaứ loaùi ủieàu khieồn maùch hụỷ (heọ truyeàn ủoọng ủieàu khieồn “hụỷ”). Heọ ủieàu chổnh tửù ủoọng truyeàn ủoọng ủieọn coự caỏu truực phửực taùp, SVTH: Lấ VĂN NGHĨA Trang: 12 Đồ ỏn Điện tử Cụng suất GVHD: NGUYỄN MẠNH HÀ nhửng coự chaỏt lửụùng ủieàu chổnh cao vaứ daỷi ủieàu chổnh roọng hụn so vụựi heọ truyeàn ủoọng “hụỷ”. Ngoaứi ra caực heọ truyeàn ủoọng ủieàu chổnh toỏc ủoọ ủoọng cụ moọt chieàu coứn ủửụùc phaõn loaùi theo truyeàn ủoọng coự ủaỷo chieàu quay vaứ khoõng ủaỷo chieàu quay. ẹoàng thụứi tuứy thuoọc vaứo caực phửụng phaựp haừm, ủaỷo chieàu maứ ta coự truyeàn ủoọng laứm vieọc ụỷ moọt goực phaàn tử, hai goực phaàn tử vaứ boỏn goực phaàn tử. Trong phaàn naứy, chuựng ta nghieõn cửựu caực tớnh chaỏt toồng quaựt, cuừng nhử tớnh chaỏt rieõng cuỷa tửứng heọ truyeàn ủoọng ủieàu chổnh toỏc ủoọ ủoọng cụ moọt chieàu. 1. Nguyeõn lyự ủieàu chổnh ủieọn aựp phaàn ửựng: ẹeồ ủieàu chổnh ủieọn aựp phaàn ửựng ủoọng cụ moọt chieàu caàn coự thieỏt bũ nguoàn nhử maựy phaựt ủieọn moọt chieàu kớch tửứ ủoọc laọp, caực boọ chổnh lửu ủieàu khieồn v.v... Caực thieỏt bũ nguoàn naứy coự chửực naờng bieỏn naờng lửụùng ủieọn xoay chieàu thaứnh moọt chieàu coự sửực ủieọn ủoọng Eb ủieàu chổnh ủửụùc nhụứ tớn hieọu ủieàu khieồn Ủk . Vỡ laứ nguoàn coự coõng suaỏt hửừu haùn so vụựi ủoọng cụ neõn caực boọ bieỏn ủoồi naứy coự ủieọn trụỷ trong Rb vaứ ủieọn caỷm Lc khaực khoõng. ~ Rb Rổõ LK uõk b õk u BBÂ Â E (u ) Eổ Hỡnh: S