Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng tại ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn chi nhánh Thanh Xuân
Hệ thống ngân hàng đóng vai trò quan trọng như mạch máu của nền kinh tế bởi nó là các kênh trung gian huy động vốn và cũng là kênh cung cấp vốn cho nền kinh tế. Kể từ khi nền kinh tế nước ta chuyển từ nền kinh tế tự cung tự cấp sang nền kinh tế nhiều thành phần định hướng xã hội chủ nghĩa, theo cơ chế thị trường có sự quản lí của nhà nước khiến cho thị trường tài chính ngân hàng trở nên sôi động hơn bao giờ hết, các ngân hàng thương mại bước vào cuộc chạy đua tăng vốn điều lệ nhằm đáp ứng nhu cầu khai thác thị trường tài chính còn nhiều tiềm năng như ở nước ta. Khả năng cung ứng tín dụng của các NHTM cũng tăng lên cả về khối lượng cũng như số lượng sản phẩm tín dụng. Hệ thống ngân hàng Việt Nam phải đối mặt với những khó khăn, thách thức chưa từng có trong vòng hơn hai mươi năm đổi mới và kết quả là sự gồng mình với khó khăn thanh khoản, lợi nhuận của nhiều ngân hàng bị ảnh hưởng nặng nề. Do vậy, hoạt động tín dụng không chỉ có vai trò quan trọng đối với nên kinh tế nói chung, với các doanh nghiệp noi riêng mà còn vô cùng quan trọng đối với bản thân mỗi ngân hàng. nói như vậy bởi lẽ hoạt động tín dụng là hoạt động kinh doanh chủ yếu, chiếm tỉ trọng lớn nhất trong tổng tài sản và tạo nguồn thu chính trong mỗi ngân hàng. Tuy nhiên hoạt động này lại luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro, gây tổn thất lớn thậm chí dẫn đến phá sản ngân hàng. Chính vì vậy mà “chất lượng tín dụng” luôn là vấn đề mà bất cứ ngân hàng nào cũng phải đặc biệt quan tâm trong mọi giai đoạn phát triển để hạn chế thấp nhất rủi ro, tổn thất đó. Do vậy em chọn đề tài “ Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng tại NHNo & PTNT chi nhánh Thanh Xuân” với mong muốn góp một phần công sức nhỏ bé của mình vào việc giải quyết những vấn đề tồn tại, những mặt chưa đạt được, ngăn ngừa những rủi ro có thể xảy ra và nâng cao hơn nữa chất lượng tín dụng của chi nhánh nhằm phát triển chi nhánh nói riêng và hệ thống ngân hàng nói chung cũng như sự phát triển ổn định và bền vững của nền kinh tế.
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng tại ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn chi nhánh Thanh Xuân, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lêi Më §Çu
HÖ thèng ng©n hµng ®ãng vai trß quan träng nh m¹ch m¸u cña nÒn kinh tÕ bëi nã lµ c¸c kªnh trung gian huy ®éng vèn vµ còng lµ kªnh cung cÊp vèn cho nÒn kinh tÕ. KÓ tõ khi nÒn kinh tÕ níc ta chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ tù cung tù cÊp sang nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lÝ cña nhµ níc khiÕn cho thÞ trêng tµi chÝnh ng©n hµng trë nªn s«i ®éng h¬n bao giê hÕt, c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i bíc vµo cuéc ch¹y ®ua t¨ng vèn ®iÒu lÖ nh»m ®¸p øng nhu cÇu khai th¸c thÞ trêng tµi chÝnh cßn nhiÒu tiÒm n¨ng nh ë níc ta. Kh¶ n¨ng cung øng tÝn dông cña c¸c NHTM còng t¨ng lªn c¶ vÒ khèi lîng còng nh sè lîng s¶n phÈm tÝn dông. HÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng khã kh¨n, th¸ch thøc cha tõng cã trong vßng h¬n hai m¬i n¨m ®æi míi vµ kÕt qu¶ lµ sù gång m×nh víi khã kh¨n thanh kho¶n, lîi nhuËn cña nhiÒu ng©n hµng bÞ ¶nh hëng nÆng nÒ. Do vËy, ho¹t ®éng tÝn dông kh«ng chØ cã vai trß quan träng ®èi víi nªn kinh tÕ nãi chung, víi c¸c doanh nghiÖp noi riªng mµ cßn v« cïng quan träng ®èi víi b¶n th©n mçi ng©n hµng. nãi nh vËy bëi lÏ ho¹t ®éng tÝn dông lµ ho¹t ®éng kinh doanh chñ yÕu, chiÕm tØ träng lín nhÊt trong tæng tµi s¶n vµ t¹o nguån thu chÝnh trong mçi ng©n hµng. Tuy nhiªn ho¹t ®éng nµy l¹i lu«n tiÒm Èn nhiÒu rñi ro, g©y tæn thÊt lín thËm chÝ dÉn ®Õn ph¸ s¶n ng©n hµng. ChÝnh v× vËy mµ “chÊt lîng tÝn dông” lu«n lµ vÊn ®Ò mµ bÊt cø ng©n hµng nµo còng ph¶i ®Æc biÖt quan t©m trong mäi giai ®o¹n ph¸t triÓn ®Ó h¹n chÕ thÊp nhÊt rñi ro, tæn thÊt ®ã. Do vËy em chän ®Ò tµi “ Gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt lîng tÝn dông t¹i NHNo & PTNT chi nh¸nh Thanh Xu©n” víi mong muèn gãp mét phÇn c«ng søc nhá bÐ cña m×nh vµo viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i, nh÷ng mÆt cha ®¹t ®îc, ng¨n ngõa nh÷ng rñi ro cã thÓ x¶y ra vµ n©ng cao h¬n n÷a chÊt lîng tÝn dông cña chi nh¸nh nh»m ph¸t triÓn chi nh¸nh nãi riªng vµ hÖ thèng ng©n hµng nãi chung còng nh sù ph¸t triÓn æn ®Þnh vµ bÒn v÷ng cña nÒn kinh tÕ.
§èi tîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu
§èi tîng nghiªn cøu cña ®Ò tµi lµ chÊt lîng tÝn dông ë gãc ®é thuÇn tuý lµ cho vay, v× kh¶ n¨ng vµ thêi gian cã h¹n nªn em kh«ng ®a ra nghiªn cøu c¸c ph¹m trï kh¸c cña tÝn dông nh b¶o l·nh, cho thuª...
Ph¹m vi nghiªn cøu cña ®Ò tµi
§Ò tµi nghiªn cøu nh÷ng lÝ luËn chung, thùc tiÔn ho¹t ®éng vµ chÊt lîng tÝn dông t¹i NHNo & PTNT chi nh¸nh Thanh Xu©n.
Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu cña ®Ò tµi
§Ò tµi nghiªn cøu ®· sö dông c¸c ph¬ng ph¸p tæng hîp nh: ph¬ng ph¸p ph©n tÝch, chän läc, so s¸nh, tæng hîp, thu thËp th«ng tin.
Môc ®Ých nghiªn cøu
Th«ng qua nghiªn cøu thùc tr¹ng t¹i NHNo & PTNT chi nh¸nh Thanh Xu©n Hµ Néi, tõ ®ã rót ra nh÷ng gi¶i ph¸p kiÕn nghÞ gãp phÇn nhá bÐ vµo viÖc b¶o ®¶m an toµn trong ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng.
KÕt cÊu cña kho¸ luËn
Më ®Çu
Ch¬ng 1: LÝ luËn chung vÒ chÊt lîng tÝn dông cña c¸c NHTM
Ch¬ng 2:Thùc tr¹ng chÊt lîng tÝn dông t¹i NHNo&PTNT chi nh¸nh Thanh Xu©n, Hµ Néi
Ch¬ng 3: Gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt lîng tÝn dông t¹i NHNo&PTNT chi nh¸nh Thanh Xu©n, Hµ Néi
KÕt luËn
Ch¬ng 1
LÝ luËn chung vÒ chÊt lîng tÝn dông cña c¸c NHTM
1.1 TÝn dông trong ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng
1.1.1 Kh¸i niÖm vµ ®Æc trng cña tÝn dông
TÝn dông (credit) xuÊt ph¸t tõ ch÷ la tinh lµ credo – sù tin tëng, tÝn nhiÖm lÉn nhau. Nãi c¸ch kh¸c, tÝn dông lµ quan hÖ vay mîn vèn lÉn nhau dùa trªn sù tin tëng sè vèn ®ã sÏ ®îc hoµn l¹i vµo mét ngµy x¸c ®Þnh trong t¬ng lai. Cã thÓ ®Þnh nghÜa tÝn dông mét c¸ch ®Çy ®ñ nh sau: TÝn dông lµ quan hÖ chuyÓn nhîng t¹m thêi mét lîng gi¸ trÞ (díi h×nh thøc tiÒn tÖ hoÆc hiÖn vËt) tõ ngêi së h÷u sang ngêi sö dông ®Ó sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh thu håi vÒ mét lîng gi¸ trÞ lín h¬n lîng gi¸ trÞ ban ®Çu. Nh vËy mét quan hÖ tÝn dông ph¶i tho¶ m·n nh÷ng ®Æc trng sau:
Thø nhÊt, lµ quan hÖ chuyÓn nhîng mang tÝnh t¹m thêi. §èi tîng cña sù chuyÓn nhîng cã thÓ lµ tiÒn tÖ hoÆc hµng ho¸ díi h×nh thøc kÐo dµi thêi gian thanh to¸n trong quan hÖ mua b¸n hµng ho¸. TÝnh chÊt t¹m thêi cña sù chuyÓn nhîng ®Ò cËp tíi thêi gian sö dông lîng gi¸ trÞ ®ã. Thùc chÊt trong quan hÖ tÝn dông chØ cã sù chuyÓn nhîng quyÒn sö dông lîng gi¸ trÞ t¹m thêi nhµn rçi trong kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh mµ kh«ng cã sù thay ®æi quyÒn së h÷u ®èi víi lîng gi¸ trÞ ®ã. Nã lµ kÕt qu¶ cña sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c ®èi t¸c tham gia qu¸ tr×nh chuyÓn nhîng ®Ó ®¶m b¶o sù phï hîp gi÷a thêi gian nhµn rçi vµ thêi gian cÇn sö dông lîng gi¸ trÞ ®ã.
Thø hai, tÝnh hoµn tr¶. Lîng vèn ®îc chuyÓn nhîng ph¶i hoµn tr¶ ®óng h¹n c¶ vÒ thêi gian vµ gi¸ trÞ bao gåm hai bé phËn: gèc vµ l·i. PhÇn l·i ®¶m b¶o cho lîng gi¸ trÞ hoµn tr¶ lín h¬n lîng gi¸ trÞ ban ®Çu. Sù chªnh lÖch nµy lµ gi¸ tr¶ cho quyÒn sö dông vèn t¹m thêi. Nãi c¸ch kh¸c, nã lµ gi¸ tr¶ cho sù hi sinh quyÒn sö dông vèn hiÖn t¹i cña ngêi së h÷u v× thÕ nã ph¶i ®ñ hÊp dÉn ®Ó ngêi së h÷u cã thÓ hi sinh quyÒn sö dông ®ã.
Thø ba, quan hÖ tÝn dông dùa trªn c¬ së sù tÝn ngìng gi÷a ngêi cho vay vµ ngêi ®i vay. Ngêi cho vay tin tëng r»ng vèn sÏ ®îc hoµn tr¶ khi ®Õn h¹n, ngêi ®i vay còng tin tëng vµo kh¶ n¨ng ph¸t huy hiÖu qu¶ cña vèn vay. Sù gÆp gì gi÷a ngêi ®i vay vµ cho vay ë ®iÓm nµy sÏ lµ ®iÒu kiÖn h×nh thµnh nªn quan hÖ tÝn dông. C¬ së cña sù tin tëng nµy cã thÓ do uy tÝn cña ngêi ®i vay, do gi¸ trÞ tµi s¶n thÕ chÊp vµ do sù b¶o l·nh cña bªn thø ba.
C¬ së kh¸ch quan cua sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn quan hÖ tÝn dông lµ m©u thuÉn vèn cã cña qu¸ tr×nh tuÇn hoµn vèn tiÒn tÖ trong x· héi, ®ã còng lµ mét lóc cã chñ thÓ kinh tÕ t¹m thêi d thõa vÒ mét kho¶n vèn tiÒn tÖ trong khi c¸c chñ thÓ kinh tÕ kh¸c l¹i cã nhu cÇu bæ sung vèn. NÕu t×nh tr¹ng nµy kh«ng ®îc gi¶i quyÕt th× qu¸ tr×nh s¶n xuÊt sÏ bÞ ngng trÖ ë chñ thÓ nµy trong khi vèn ®ang n»m im ë chñ thÓ kh¸c. KÕt qu¶ lµ nguån lùc x· héi kh«ng ®îc sö dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nh»m ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt ®îc tiÕn hµnh liªn tôc. T×nh tr¹ng thõa thiÕu vèn so víi nhu cÇu x¶y ra thêng xuyªn trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña c¸c chñ thÓ kinh tÕ trong x· héi xuÊt ph¸t tõ sù kh«ng ¨n khíp gi÷a thu nhËp vµ chi tiªu, vÒ thêi gian còng nh khèi lîng. §ã lµ sù kh«ng trïng khíp gi÷a thu nhËp vµ chi tiªu cña hé gia ®×nh, cña c¸c chñ thÓ s¶n xuÊt kinh doanh vµ cña ng©n s¸ch nhµ níc. Nh vËy, chøc n¨ng cña tÝn dông lµ ph©n phèi l¹i nguån vèn tiÒn tÖ trong ph¹m vi toµn x· héi, nghÜa lµ tÝn dông thùc hiÖn viÖc di chuyÓn c¸c kho¶n vèn t¹m thêi nhµn rçi ®Õn n¬i ph¸t sinh c¸c nhu cÇu vÒ vèn. Ho¹t ®éng thu chi cña Ng©n s¸ch nhµ níc còng ®îc coi lµ mét ph¬ng thøc ph©n phèi l¹i tuy nhiªn nã hoµn toµn kh«ng thÝch hîp víi viÖc ph©n phèi l¹i c¸c kho¶n vèn t¹m thêi nhµn rçi cho nh÷ng nhu cÇu vÒ vèn t¹m thêi. C¸c ®Æc trng riªng cã cña quan hÖ tÝn dông cho phÐp nã trë thµnh mét ph¬ng thøc cã hiÖu qu¶ nhÊt trong viÖc ph©n phèi l¹i c¸c kho¶n vèn nhµn rçi trong x· héi. Bëi lÏ, viÖc ph©n phèi vèn trong quan hÖ tÝn dông lu«n g¾n víi c¸c ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o tÝnh hoµn tr¶ vµ cã l·i, c¸c ko¶n vèn nhµn rçi sÏ ®îc ph©n bæ cho c¸c ®èi tîng cã kh¶ n¨ng tho¶ m·n nh÷ng ®iÒu kiÖn tÝn dông mét c¸ch tèt nhÊt. Vµ nh vËy vèn ®îc giao cho ngêi sö dung cã hiÖu qu¶ nhÊt. B»ng c¸ch ®ã, tÝn dông gãp phÇn vµo viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn vµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña x· héi.
1.1.2 Ph©n lo¹i tÝn dông
Ph©n lo¹i tÝn dung lµ viÖc s¾p xÕp c¸c kho¶n cho vay theo tõng nhãm dùa trªn mét sè tiªu thøc nhÊt ®Þnh. Sau ®©y lµ mét sè tiªu thøc c¬ b¶n:
1.1.2.1 Theo thêi h¹n tÝn dông
TÝn dông ng¾n h¹n: lµ lo¹i tÝn dông cã thêi h¹n hoµn tr¶ díi mét n¨m, ®îc sö dông ®Ó bï ®¾p sù thiÕu hôt vèn l ®éng cña c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c nhu cÇu chi tiªu ng¾n h¹n cña c¸c c¸ nh©n.
TÝn dông trung h¹n: Lµ lo¹i tÝn dông cã thêi h¹n hoµn tr¶ tõ mét n¨m ®Õn díi n¨m n¨m, ®îc sö dông ®Ó ®Çu t mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh, c¶i tiÕn hoÆc ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ më réng s¶n xuÊt kinh doanh, x©y dùng c¸c dù ¸n míi cã quy m« nhá, thêi gian thu håi vèn nhanh vµ lµ nguån h×nh thµnh vèn lu ®éng thêng xuyªn cña doanh nghiÖp. Trong n«ng nghiÖp, chñ yÕu lµ cho vay trung h¹n ®Ó ®Çu t vµo c¸c ®èi tîng nh m¸y cµy, m¸y b¬m níc, x©y dông c¸c v¬n c©y c«ng nghiÖp.
TÝn dông dµi h¹n: Lµ lo¹i tÝn dông cã thêi h¹n hoµn tr¶ trªn 5 n¨m ®îc sö dông ®Ó cÊp vèn cho x©y dùng c¬ b¶n, ®Çu t x©y dùng xÝ nghiÖp míi, c¸c c«ng tr×nh thuéc c¬ së h¹ tÇng ( ®êng x¸, bÕn c¶ng, s©n bay...), c¶i tiÕn më réng víi quy m« lín.
1.1.2.2 Theo h×nh thøc tµi trî
Cho vay: Cho vay lµ viÖc ng©n hµng ®a tiÒn cho kh¸ch hµng víi cam kÕt kh¸ch hµng hoµn tr¶ c¶ gèc vµ l·i trong kho¶ng thêi gian x¸c ®Þnh. C¸c h×nh thøc cho vay mµ ng©n hµng cã thÓ thùc hiÖn cho kh¸ch hµng gåm: thÊu chi, cho vay tõng lÇn, cho vay theo h¹n møc, cho vay lu©n chuyÓn, cho vay tr¶ gãp, cho vay gi¸n tiÕp.
ChiÕt khÊu th¬ng phiÕu: Lµ viÖc ng©n hµng øng tríc tiÒn cho kh¸ch hµng t¬ng øng víi gi¸ trÞ th¬ng phiÕu trõ ®i phÇn thu nhËp cña ng©n hµng ®Ó së h÷u mét th¬ng phiÕu cha ®Õn h¹n hoÆc mét giÊy nî.
Cho thuª tµi s¶n: Ho¹t ®éng chñ yÕu cña NHTM lµ cho vay ®Ó kh¸ch hµng mua tµi s¶n. tuy nhiªn trong nhiÒu trêng hîp kh¸ch hµng kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn vay, NHTM sÏ mua tµi s¶n theo yªu cÇu cñakh¸ch hµng ®Ó cho hä thuª. Cho thuª cã hai h×nh thøc lµ cho thuª ho¹t ®éng vµ cho thuª tµi chÝnh.
B¶o l·nh ng©n hµng: Lµ cam kÕt b»ng v¨n b¶n cña ng©n hµng víi bªn cã quyÒn vÒ viÖc thùc hiÖn nghÜa vô tµi chÝnh thayy cho kh¸ch hµng khi kh¸ch hµng kh«ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®Çy ®ñ nghÜa vô ®· cam kÕt víi bªn nhËn b¶o l·nh. Kh¸ch hµng ph¶i nhËn nî vµ hoµn tr¶ cho ng©n hµng sè tiÒn ®· ®îc tr¶ thay. NÕu ph©n theo môc tiªu bao l·nh gåm c¸c lo¹i sau: b¶o l·nh dù thÇu, b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång, b¶o l·nh ®¶m b¶o hoµn tr¶ tiÒn øng tríc, b¶o l·nh hoµn tr¶ vèn vay, b¶o l·nh ®¶m b¶o thanh to¸n.
1.1.2.3 Theo møc ®é tÝn nhiÖm
TÝn dông cã ®¶m b¶o: Lµ h×nh thøc cÊp tÝn dông cã ®am b¶o hoÆc ngêi b¶o l·nh ®øng ra b¶o ®¶m cho kho¶n tiÒn vay.
TÝn dông kh«ng cã tµi s¶n ®¶m b¶o: La h×nh thøc tÝn dông kh«ng cã tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè hoÆc sù b¶o l·nh cña ngêi thø ba, mµ viÖc cho vay chØ dùa vµo uy tÝn cña b¶n th©n kh¸ch hµng.
1.1.2.4 Theo xuÊt xø tÝn dông
TÝn dông trùc tiÕp: Lµ h×nh thøc tÝn dông mµ theo ®ã ng©n hµng sÏ cung cÊp vèn trùc tiÕp cho ngêi cã nhu cÇu sö dông vèn ®ång thêi ngêi vay trùc tiÕp hoµn tr¶ nî ng©n hµng. Møc ®é rñi ro cña ng©n hµng trong trêng hîp nµy thÊp v× tËn dông ®îc tr×nh ®é cña c¸n bé tÝn dông khi mµ hä trùc tiÕp lµm viÖc víi ngêi vay ®Ó xem xÐt tríc khi quyÕt ®Þnh cho vay.
TÝn dông gi¸n tiÕp: Lµ h×nh thøc tÝn dông trong ®ã ng©n hµng kh«ng trùc tiÕp cung cÊp vèn cho ngêi cã nhu cÇu vay vèn mµ lµ mua l¹i c¸c khÕ íc hoÆc chøng tõ ®· ph¸t sinh va cßn trong thêi h¹n thanh to¸n.
Ngoµi ra cßn cã nh÷ng tiªu thøc ph©n lo¹i kh¸c nh:
Theo ®èi tîng tÝn dông th× cã tÝn dông vèn lu ®éng, tÝn dông vèn cè ®Þnh.
Theo môc ®Ých tÝn dông cã tÝn dông bÊt ®éng s¶n, tÝn dông n«ng nghiÖp, tÝn dông c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh, tÝn dông c¸ nh©n, cho thuª.
Theo ph¬ng ph¸p hoµn tr¶ cã tÝn dông kh«ng cã thêi h¹n cô thÓ, tÝn dông cã thêi h¹n.
1.1.3 Vai trß cña tÝn dông
1.1.3.1 §èi víi ng©n hµng
MÆc dï NHTM ho¹t ®éng kinh doanh ®a n¨ng, nhng tÝn dông lµ ho¹t ®éng chñ yÕu chiÕm kho¶ng 60% nguån vèn cña ng©n hµng. Do vËy, lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng tÝn dông còng chiÕm tØ träng chñ yÕu trong thu nhËp cña c¸c ng©n hµng ë níc ta hiÖn nay.
1.1.3.2 §èi víi kh¸ch hµng
Mäi dÞch vô cung cÊp ra thÞ trêng ®Òu ph¶i tho¶ m·n mét hay nhiÒu nhu cÇu nµo ®ã cña kh¸ch hµng vµ ho¹t ®éng tÝn dông còng kh«ng ph¶i lµ ngo¹i lÖ, nã tho¶ m·n nhu cÇu vÒ ph¬ng diÖn thanh to¸n cña kh¸ch hµng. Trong giai ®o¹n hiÖn nay nhu cÇu ®ã ngµy cµng gia t¨ng. §Æc biÖt lµ ®èi víi nh÷ng nhu cÇu cÊp thiÕt mµ kh«ng cã nguån thanh to¸n hoÆc kh«ng cã vèn th× sÏ g©y thiiÖt h¹i cho kh¸ch hµng nãi riªng vµ cho nÒn kinh tÕ nãi chung.
1.1.3.3 §èi víi nÒn kinh tÕ vµ x· héi
TÝn dông gãp phÇn thóc ®Èy qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi
Vai trß quan träng nhÊt cña tÝn dông lµ cung øng vèn mét c¸ch kÞp thêi cho c¸c nhu cÇu s¶n xuÊt vµ tiªu dïng cña c¸c chñ thÓ kinh tÕ trong x· héi. Nhê ®ã mµ c¸c chñ thÓ nµy cã thÓ ®Èy nhanh tèc ®é s¶n xuÊt còng nh tèc ®é tiªu thô s¶n phÈm. §iÒu nµy gióp cho c¸c nhµ s¶n xuÊt tÝch cùc t×m kiÕm c¬ héi ®Çu t míi vµ n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt cña x· héi. C¸c nguån vèn tÝn dông ®îc cung øng lu«n kÌm theo c¸c ®iÒu kiÖn tÝn dông ®Ó h¹n chÕ rñi ro ®¹o ®øc vµ rñi ro lùa chän ®èi nghÞch buéc nh÷ng ngêi ®i vay ph¶i quan t©m thùc sù ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn ®Ó ®¶m b¶o mèi quan hÖ l©u dµi víi c¸c tæ chøc cung øng tÝn dông.
TÝn dông lµ kªnh chuyÓn t¶i t¸c ®éng cña nhµ níc ®Õn c¸c môc tiªu vÜ m«.
C¸c môc tiªu vÜ m« cña nÒn kinh tÕ gåm æn ®Þnh gi¸ c¶, t¨ng trëng kinh tÕ vµ t¹o c«ng ¨n viÖc lµm. ViÖc ®¶m b¶o ®¹t ®îc môc tiªu kinh tÕ vÜ m« hµi hoµ phô thuéc mét phÇn vµo khèi lîng vµ c¬ cÊu tÝn dông xÐt c¶ vÒ mÆt thêi h¹n còng nh ®èi tîng tÝn dông. VÊn ®Ò nµy, ®Õn lît nã l¹i phô thuéc vµo c¸c ®iÒu kiÖn tÝn dông nh l·i suÊt, ®iÒu kiÖn vay, yªu cÇu thÕ chÊp, b¶o l·nh vµ chñ tr¬ng më réng tÝn dông ®îc quy ®Þnh trong chÝnh s¸ch tÝn dông tõng thêi k×. Nh vËy th«ng qua viÖc thay ®æi vµ ®iÒu chØnh c¸c ®iÒu kiiÖn tÝn dông, nhµ níc cã thÓ thay ®æi quy m« tÝn dông hoÆc chuyÓn híng vËn ®éng cña nguån vèn tÝn dông, nhê ®ã mµ ¶nh hëng ®Õn tæng cÇu cña nÒn kinh tÕ c¶ vÒ quy m« còng nh kÕt cÊu. Sù thay ®æi cña tæng cÇu díi t¸c ®éng cña cÝnh s¸ch tÝn dông sÏ t¸c ®éng ngîc l¹i tíi tæng cung vµ c¸c ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kh¸c. §iÓm c©n b»ng cuèi cïng gi÷a tæng cung vµ tæng cÇu sÏ cho phÐp ®¹t ®îc c¸c môc tiªu vÜ m« cÇn thiÕt.
TÝn dông lµ c«ng cô thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch x· héi
C¸c chhÝnh s¸ch x· héi vÒ mÆt b¶n chÊt ®îc ®¸p øng b»ng nguån tµi trî kh«ng hoµn l¹i tõ ng©n s¸ch nhhµ níc. Song ph¬ng thøc tµi trî nµy thêng bÞ h¹n chÕ vÒ quy m«, thiÕu hiÖu qu¶ vµ cã xu híng bÞ thay thÕ bëi ph¬ng thøc tµi trî cã hoµn l¹i cña tÝn dông nh»m duy tr× nguån cung cÊp tµi chÝnh vµ cã ®iÒu kiÖn më réng quy m« tÝn dông chÝnh s¸ch. Th«ng qua ph¬ng thøc tµi trî nµy, c¸c môc tiªu chÝnh s¸ch ®îc ®¸p øng mét c¸ch chñ ®éng vµ hiÖu qu¶ h¬n.
1.2 Kh¸i qu¸t vÒ chÊt lîng tÝn dông
1.2.1 Quan niÖm vÒ chÊt lîng tÝn dông
ChÊt lîng tÝn dông ®îc hiÓu lµ sù ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng ( ngêi vay tiÒn), phï hîp víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi vµ ®¶m b¶o sù tån t¹i, ph¸t triÓn cuña ng©n hµng. Nh vËy, CLTD lµ mét kh¸i niÖm võa cô thÓ ( thÓ hiÖn qua chØ tiªu lîi nhu©n, nî qu¸ h¹n, rñi ro tÝn dông...), võa mang tÝnh trõu tîng (thÓ hiÖn trong viÖc thu hót kh¸ch hµng, kh¶ n¨ng c¹nh tranh ...). Do ®ã ng©n hµng nµo hiÓu râ ®îc ®óng b¶n chÊt cña CLTD sÏ giµnh th¾ng lîi trong ho¹t ®éng kinh doanh vµ ®øng v÷ng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. ChÊt lîng tÝn dông thÓ hiÖn trªn nhiÒu khÝa c¹nh:
§èi víi b¶n th©n ng©n hµng: CLTD ®îc hiÓu ë ph¹m vi, møc ®é, giíi h¹n tÝn dông ph¶i phï hîp víi thùc lùc cña b¶n th©n ng©n hµng vµ ®¶m b¶o ®îc tÝnh c¹nh tranh trªn thÞ trêng víi nguyªn t¾c hoµn tr¶ ®óng h¹n vµ cã l·i, h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt rñi ro trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, mang l¹i lîi nhuËn vµ ®¶m b¶o thanh kho¶n cho ng©n hµng. Bëi ho¹t ®éng tÝn dông lµ ho¹t ®éng truyÒn thèng cña ng©n hµng, lµ chøc n¨ng c¬ b¶n cña NHTM. Thu nhËp tõ ho¹t ®éng tÝn dông lµ thu nhËp chÝnh cña ng©n hµng chiÕm kho¶ng 60% tæng thu nhËp. Tuy nhiªn rñi ro trong lÜnh vùc nµy còng rÊt cao. V× vËy ho¹t ®éng tÝn dông lµnh m¹nh cã chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ cao ®¶m b¶o duy tr× ho¹t ®éng cña ng©n hµng gãp phÇn lµnh m¹nh hÖ thèng ng©n hµng.
§èi víi kh¸ch hµng: CLTD thÓ hiÖn ë chç tÝn dông ph¸t ra ph¶i cã mét møc l·i suÊt hîp lÝ ®Ó kh¸ch hµng kh«ng ph¶i chÞu gi¸ cao vµ k× h¹n hîp lÝ ®Ó tiÖn cho kÕ ho¹ch sö dông vèn vay vµ tr¶ nî cho ng©n hµng, thñ tôc ®¬n gi¶n vµ thuËn tiÖn cho kh¸ch hµng, thu hót ®îc nhiÒu kh¸ch hµng nhng vÉn ®¶m b¶o ®îc nguyªn t¾c tÝn dông.
§èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi: CLTD lµ sù phôc vô ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸, gãp phÇn gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm, khai th¸c kh¶ n¨ng tiÒm tµng cña nÒn kinh tÕ, thóc ®Èy qu¸ tr×nh tÝch tô vµ tËp trung s¶n xuÊt, gi¶i quyÕt tèt mèi quan hÖ gi÷a t¨ng trëng kinh tÕ vµ t¨ng trëng tÝn dông.
CLTD lµ mét thuËt ng÷ ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ ho¹t ®éng tÝn dông cña NHTM. CLTD chØ ®îc ®¸nh gi¸ sau khi kh¸ch hµng ®· sö dông mét kho¶n tÝn dông nµo ®ã. CLTD ®îc c¸u thµnh bëi hai yÕu tè lµ møc ®é an toµn vµ kh¶ n¨ng sinh lêi cña ng©n hµng do ho¹t ®éng tÝn dông mang l¹i:
Thø nhÊt, møc ®é an toµn tÝn dông: Rñi ro tÝn dông ®îc ®Þnh nghÜa lµ kho¶n lç tiÒm tµng vèn cã khi cÊp tÝn dông cho mét kh¸ch hµng. Rñi ro tÝn dông ph¸t sinh trong trêng hîp ng©n hµng kh«ng thu ®îc ®Çy ®ñ c¶ gèc vµ l·i cña kho¶n vay, hoÆc lµ viÖc thanh to¸n nî gèc vµ l·i kh«ng ®óng ki h¹n t¹i thêi ®iÓm ng©n hµng cÊp tÝn dông cho kh¸ch hµng vµ chÊp nhËn giÊy nhËn nî cña kkh¸ch hµng. N©ng cao CLTD gióp ng©n hµng ph©n t¸n còng nh gi¶m thiÓu ®îc tíi møc thÊp nhÊt rñi ro tÝn dông.
Thø hai, kh¶ n¨ng sinh lêi cña ng©n hµng do c¸c kho¶n tÝn dông mang l¹i: tÝn dông lµ ho¹t ®éng chñ yÕu t¹o ra lîi nhuËn cho c¸c NHTM, v× vËy CLTD ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh ®Õn kh¶ n¨ng sinh lêi cho c¸c ng©n hµng.
1.2.2 C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸
CLTD lµ mét ph¹m trï hÕt søc phøc t¹p vµ trõu tîng. Do vËy ®Ó ®¸nh gi¸ ®îc CLTD mét c¸ch chÝnh x¸c t¬ng ®èi ngêi ta ph¶i dùa vµo nh÷ng tiªu thøc nhÊt ®Þnh. Thùc tÕ ngêi ta vÉn thêng sö dông nh÷ng chØ tiªu ®Þnh tÝnh vµ c¸c chØ tiªu ®Þnh lîng sau:
1.2.2.1 ChØ tiªu ®Þnh tÝnh
a, Uy tÝn cña ng©n hµng
C¹nh tranh lµ quy luËt cña tù nhiªn, lµ ®éng lùc thóc ®Èy kinh tÕ ph¸t triÓn. C¹nh tranh chØ xuÊt hiÖn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. §Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn c¸c ng©n hµng ph¶i chÊp nhËn c¹nh tranh nh sù lùa chän tÊt yÕu. Trong cïng mét m«i trêng nh nhau, c¸c ng©n hµng ph¶i tËn dông ®îc nh÷ng u thÕ cña m×nh ®Ó vît lªn ®èi thñ c¹nh tranh, khh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña m×nh trong nÒn kinh tÕ. NÕu mét ng©n hµng cã uy tÝn th× sÏ thu hót ®îc nhiÒu kh¸ch hµng vµ khi ®ã sè kh¸ch hµng cã chÊt lîng, lµm ¨n uy tÝn sÏ t¨ng. §ã lµ mét dÊu hiÖu cho thÊy CLTD kh¶ quan.
b, TÝn dông ng©n hµng ph¶i ®¶m b¶o gãp phÇn vµo sù t¨ng trëng, ph¸t triÓn kinh tÕ t¹i ®Þa ph¬ng vµ kh¶ n¨ng t¹o viÖc lµm cho nguån nh©n lùc x· héi.
XuÊt ph¸t tõ vai trß cña tÝn dông ng©n hµng nh ®· ®Ò cËp ë trªn, viÖc n©ng cao CLTD sÏ gãp phÇn vµo viÖc ®æi míi nÒn kinh tÕ quèc d©n nãi chung vµ nÒn kinh tÕ gia ®×nh nãi riªng. §©y lµ hÖ qu¶ tÊt yÕu khi c¶ ng©n hµng vµ kh¸ch hµng ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. CLTD ®îc coi lµ tèt khi nã gãp phÇn n©ng cao n¨ng lîng s¶n xuÊt cho doanh nghiÖp, gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm, t¨ng thu nhËp, n©ng cao møc sèng d©n c, thÓ hiÖn ë sù æn ®Þnh cña nÒn tµi chÝnh tiÒn tÖ quèc gia.
c, ViÖc chÊp hµnh tèt ph¸p luËt, c¸c chØ ®¹o cña nhµ níc, cña ngµnh còng nh tu©n thñ triÖt ®Ó c¸c nguyªn t¾c cho vay cña ng©n hµng ®¶m b¶o sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn.
§Ó CLTD tèt kh«ng chØ phô thuéc riªng vµo ng©n hµng mµ nã phô thuéc rÊt lín vµo ng©n hµng mµ nã vay vèn. Mét kho¶n tÝn dông ®îc coi lµ hiÖu qu¶ khi c¸c nguyªn t¾c cho vay ®îc tu©n thñ triÖt ®Ó.
1.2.2.2 ChØ tiªu ®Þnh lîng
a, Tæng d nî
Tæng d nî lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh khèi lîng tiÒn ng©n hµng cÊp cho nÒn kinh tÕ t¹i mét thêi ®iÓm. Tæng d nî bao gån d nî cho vay ng¾n h¹n, trung h¹n vµ dµi h¹n. Tæng d nî cµng cao thÓ hiÖn quy m« ng©n hµng cµng lín v× ng©n hµng cã lín míi cã c¬ héi më réng quy m« tÝn dông. Vµ ngîc l¹i, tæng d nî thÊp chøng tá ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng yÕu kÐm, kh«ng cã kh¶ n¨ng më réng kh¸ch hµng, kh¶ n¨ng tiÕp thÞ cua ng©n hµng cha tèt, tr×nh ®é cña CBTD thÊp ... MÆc dï vËy chØ tiªu nµy cao th× cha h¼n chÊt lîng kho¶n vay tèt bëi nÕu cø cã kh¸ch hµng lµ ng©n hµng cho vay ht× sÏ lµm quy m« tÝn dông t¨ng lªn nhng chÊt lîng kh«ng ®¶m b¶o rÊt dÔ dÉn ®Õn rñi ro mÊt vèn tõ ®ã ¶nh hëng ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh. Song nÕu tæng d nî t¨ng lªn liªn tôc qua c¸c n¨m th× l¹i cho thÊy chiÒu híng t¨ng lªn cña CLTD.
b, Tû lÖ nî
Theo quyÕt ®Þnh sè 493/2005/Q§/NHNN ngµy 22 th¸ng 4 n¨m 2005 cña Thèng ®èc NHNN ViÖt Nam vÒ ph©n lo¹i nî, trÝch lËp vµ sö dông dù phßng ®Ó xö lÝ rñi ro tÝn dông trong ho¹t ®éng ng©n hµng cña c¸c TCTD vµ quyÕt ®Þnh 18/2007/Q§-NHNN vÒ viÖc söa ®æi bæ sung mét sè ®iÒu cña quy ®Þnh vÒ ph©n lo¹i nî, trÝch lËp vµ sö d
