Khóa luận Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tại ngân hàng thương mại cổ phần công thương Việt Nam chi nhánh Bình Phước

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ TP. HCM KHOA KẾ TOÁN – TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH BÌNH PHƢỚC Ngành: KẾ TOÁN Chuyên ngành: KẾ TOÁN NGÂN HÀNG Giảng viên hướng dẫn : ThS. CHÂU VĂN THƯỞNG Sinh viên thực hiện : TRẦN NGUYỄN THẢO DUNG MSSV: 0954030093 Lớp: 09DKNH1 TP. Hồ Chí Minh, 2013 BM05/QT04/ĐT Khoa: KẾ TOÁN – TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG PHIẾU GIAO ĐỀ TÀI KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP (Phiếu này được dán ở trang đầu tiên của quyển báo cáo ĐA/KLTN) 1. Họ và tên sinh viên đƣợc giao đề tài ...................................................................... MSSV: ………………… Lớp: ........... Ngành : .......................................................................................................... Chuyên ngành : .......................................................................................................... 2. Tên đề tài : ................................................................................................................. ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... 3. Các dữ liệu ban đầu : ................................................................................................ ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... 4. Các yêu cầu chủ yếu : ................................................................................................ ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... 5. Kết quả tối thiểu phải có: 1) ................................................................................................................................. 2) ................................................................................................................................. 3) ................................................................................................................................. 4) ................................................................................................................................. Ngày giao đề tài: ……./……../……… Ngày nộp báo cáo: ……./……../……… Chủ nhiệm ngành (Ký và ghi rõ họ tên) TP. HCM, ngày … tháng … năm ………. Giảng viên hƣớng dẫn chính (Ký và ghi rõ họ tên) Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Châu Văn Thưởng SVTH: Trần Nguyễn Thảo Dung Lớp: 09DKNH1 LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đây là đề tài nghiên cứu của tôi. Những kết quả và các số liệu trong khóa luận tốt nghiệp này được thực hiện tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam Chi nhánh Bình Phước, không sao chép dưới bất kỳ hình thức nào khác. Tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm trước nhà trường về sự cam đoan này. TP. Hồ Chí Minh, ngày…..tháng…..năm 2013 Sinh viên thực hiện Trần Nguyễn Thảo Dung Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Châu Văn Thưởng SVTH: Trần Nguyễn Thảo Dung Lớp: 09DKNH1 LỜI CẢM ƠN Là sinh viên của khoa Kế toán – Tài Chính – Ngân hàng, Trường Đại học Kỹ Thuật Công Nghệ TP. Hồ Chí Minh, sau bốn năm nghiên cứu và học tập cùng với sự hướng dẫn và chỉ dạy của Thầy (Cô) tại trường, em đã có được nền tảng kiến thức nhất định. Với những kiến thức và kinh nghiệm có được, em có thể tự tin bước vào cuộc sống và tìm cho mình một công việc phù hợp với năng lực và khả năng để có thể nuôi sống bản thân, chăm lo cho gia đình và đóng góp cho xã hội. Qua khóa luận tốt nghiệp này em xin chân thành cảm ơn Ban Giám Đốc, Trưởng phó phòng Quản lý rủi ro và xử lý nợ xấu cùng tập thể các cán bộ tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Công thương Việt Nam Chi nhánh Bình Phước đã hướng dẫn em trong quá trình thực tập. Em xin chân thành cảm ơn quý Thầy (Cô) đã truyền dạy những kiến thức quý báu, đặc biệt là Thầy Châu Văn Thưởng đã tận tình chỉ bảo, góp ý hướng dẫn em hoàn thành khóa luận tốt nghiệp. Cuối cùng, em xin gửi lời cảm ơn đến gia đình, người thân cùng bạn bè đã hỗ trợ em thực hiện khóa luận tốt nghiệp trong thời gian qua. Em xin chân thành cảm ơn! Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Châu Văn Thưởng SVTH: Trần Nguyễn Thảo Dung i Lớp: 09DKNH1 MỤC LỤC Trang DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ........................................................................ iii DANH MỤC CÁC BẢNG ....................................................................................... iv DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ VÀ SƠ ĐỒ ............................................................... v LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................................ 1 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI ..................................................... 3 1.1. Hoạt động tín dụng của ngân hàng thương mại .............................................. 3 1.1.1. Khái niệm tín dụng và tín dụng ngân hàng ............................................ 3 1.1.2. Vai trò của tín dụng ngân hàng đối với nền kinh tế ............................... 4 1.1.3. Các hình thức tín dụng của ngân hàng ................................................... 6 1.2. Chất lượng tín dụng của ngân hàng ................................................................ 8 1.2.1. Khái niệm chất lượng tín dụng............................................................... 8 1.2.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng ................................... 9 1.2.3. Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng tín dụng ........................................... 11 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG CHẤT LƢỢNG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNGTẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƢƠNG VIỆT NAMCHI NHÁNH BÌNH PHƢỚC ......................................................................................... 15 2.1. Khái quát về Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam Chi nhánhBình Phước ................................................................................................................... 15 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển........................................................... 15 2.1.2. Bộ máy tổ chức các phòng ban ............................................................ 16 2.1.3. Các sản phẩm cung cấp ........................................................................ 17 2.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng và hoạt động kinh doanhcủa ngân hàng ............................................................................................................. 18 2.2.1. Các nguyên nhân khách quan............................................................... 18 2.2.2. Các nhân tố từ phía Ngân hàng ............................................................ 27 2.2.3. Nguyên nhân từ phía khách hàng ......................................................... 30 2.3. Kết quả hoạt động kinh doanh của Chi nhánh Bình Phước .......................... 31 2.3.1. Hoạt động huy động vốn ...................................................................... 31 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Châu Văn Thưởng SVTH: Trần Nguyễn Thảo Dung ii Lớp: 09DKNH1 2.3.2. Hoạt động cho vay ............................................................................... 37 2.3.3. Kết quả hoạt động kinh doanh của Chi nhánh ..................................... 47 2.4. Thực trạng chất lượng tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam Chi nhánh Bình Phước ................................................................................ 50 2.4.1. Thực trạng chất lượng tín dụng tại Chi nhánh ..................................... 50 2.4.2. Đánh giá chất lượng tín dụng tại Chi nhánh ........................................ 56 CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH BÌNH PHƢỚC .................................................................................................................... 63 3.1. Định hướng hoạt động kinh doanh của Chi nhánh trong thời gian tới ......... 63 3.1.1. Chỉ tiêu kế hoạch .................................................................................. 63 3.1.2. Phương hướng hoạt động ..................................................................... 63 3.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam Chi nhánh Bình Phước ........................................................... 64 3.2.1. Huy động vốn ....................................................................................... 64 3.2.2. Cho vay ................................................................................................ 66 3.2.3. Quy trình tín dụng ................................................................................ 68 3.2.4. Xử lý nợ quá hạn, nợ xấu ..................................................................... 68 3.2.5. Một số giải pháp khác .......................................................................... 69 3.3. Kiến nghị ...................................................................................................... 71 3.3.1. Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước .................................................... 71 3.3.2. Kiến nghị đối với Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam Chi nhánhBình Phước ........................................................................................... 71 3.3.3. Kiến nghị đối với Chính phủ và các bộ ngành có liên quan ................ 72 3.3.4. Kiến nghị đối với chính quyền địa phương ......................................... 73 KẾT LUẬN .............................................................................................................. 74 TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 75 PHỤ LỤC ................................................................................................................. 76 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Châu Văn Thưởng SVTH: Trần Nguyễn Thảo Dung iii Lớp: 09DKNH1 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Diễn giải ATM Automated Teller Machine - Máy rút tiền tự động BOT Built Operation Transfer – Hợp đồng kinh tế - kinh doanh - chuyển giao CIC Credit Information Center – Trung tâm thông tin tín dụng CP Chính phủ CT Chỉ thị CTCP Công ty cổ phần DNNN Doanh nghiệp nhà nước DNTN Doanh nghiệp tư nhân GDP Gross Domestic Product - Tổng sản phẩm quốc nội KHCN Khách hàng cá nhân KHDN Khách hàng doanh nghiệp L/C Letter of Credit – Tín dụng chứng từ MTV Một thành viên NHTM Ngân hàng thương mại NXB Nhà xuất bản QĐ Quyết định TMCP Thương mại cổ phần TNHH Trách nhiệm hữu hạn TT Thông tư TTg Thủ tướng USD Đơn vị tiền tệ của nước Mỹ VND Đơn vị tiền tệ của nước Việt Nam WTO World Trade Organnization – Tổ chức thương mại thế giới Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Châu Văn Thưởng SVTH: Trần Nguyễn Thảo Dung iv Lớp: 09DKNH1 DANH MỤC CÁC BẢNG Trang Bảng 2.1: Kết quả huy động vốn theo kỳ hạn .......................................................... 33 Bảng 2.2: Kết quả huy động vốn theo đối tượng khách hàng .................................. 35 Bảng 2.3: Cơ cấu dư nợ theo đối tượng khách hàng ................................................ 39 Bảng 2.4: Cơ cấu dư nợ theo loại hình doanh nghiệp .............................................. 42 Bảng 2.5: Cơ cấu dư nợ theo kỳ hạn ........................................................................ 43 Bảng 2.6: Cơ cấu dư nợ theo loại tiền ...................................................................... 46 Bảng 2.7: Kết quả hoạt động kinh doanh của Chi nhánh ......................................... 48 Bảng 2.8: Cơ cấu các nhóm nợ ................................................................................. 50 Bảng 2.9: Tỷ lệ nợ quá hạn và nợ xấu ...................................................................... 52 Bảng 2.10: Tổng dư nợ/Tổng vốn huy động ............................................................ 54 Bảng 2.11: Hệ số thu nợ ........................................................................................... 55 Bảng 2.12: Vòng quay vốn tín dụng ......................................................................... 56 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Châu Văn Thưởng SVTH: Trần Nguyễn Thảo Dung v Lớp: 09DKNH1 DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ VÀ SƠ ĐỒ Trang Sơ đồ 2.1: Bộ máy tổ chức Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam Chi nhánh Bình Phước ................................................................................................................ 16 Biểu đồ 2.1: Tốc độ tăng trưởng GDP ...................................................................... 19 Biểu đồ 2.2: Kim ngạch xuất khẩu, nhập khẩu và cán cân thương mạihàng hóa của Việt Nam ................................................................................................................... 20 Biểu đồ 2.3: Tình hình huy động vốn của Chi nhánh ............................................... 32 Biểu đồ 2.4: Cơ cấu nguồn vốn huy động theo đối tượng khách hàng .................... 36 Biểu đồ 2.5: Tình hình dư nợ tại Chi nhánh ............................................................. 37 Biểu đồ 2.6: Cơ cấu dư nợ theo đối tượng khách hàng ............................................ 40 Biểu đồ 2.7: Cơ cấu dư nợ theo kỳ hạn .................................................................... 45 Biểu đồ 2.8: Cơ cấu dư nợ theo loại tiền .................................................................. 47 Biểu đồ 2.9: Tỷ lệ nợ xấu ......................................................................................... 53 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Châu Văn Thưởng SVTH: Trần Nguyễn Thảo Dung 1 Lớp: 09DKNH1 LỜI MỞ ĐẦU 1.Tính cấp thiết của đề tài Việt Nam đang trong tiến trình hội nhập nền kinh tế quốc tế, nhiều cơ hội mở ra nhưng bên cạnh đó là những thách thức mà nước ta phải đối mặt. Nhà nước đã ban hành các chính sách và biện pháp với mục tiêu ổn định nền kinh tế phát triển và tăng trưởng ổn định, trong đó Ngân hàng thương mại (NHTM) được biết đến như một công cụ tài chính, đóng vai trò quan trọng trong công cuộc trên. Thật vậy, một trong những nhiệm vụ quan trọng của Ngân hàng thương mại là góp phần điều tiết nguồn vốn trong nền kinh tế lưu thông một cách phù hợp bằng hoạt động huy động vốn và cho vay. Chính vì vậy Ngân hàng thương mại có hoạt động hiệu quả thì mới phát huy được vai trò của mình đối với nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa của nước ta. Tuy nhiên các Ngân hàng thương mại đang phải đối mặt với nhiều khó khăn: nợ xấu gia tăng, sự cạnh tranh của các ngân hàng nước ngoài, khả năng thanh khoản…Cụ thể hơn, trong quá trình thực tập – nghiên cứu tại Ngân hàng Thương mại cổ phần (TMCP) Công thương Việt Nam Chi nhánh Bình Phước em nhận thấy ngân hàng không những phải đối mặt với những khó khăn trên mà còn mắc một số tồn tại trong hoạt động tín dụng. Việc nâng cao chất lượng tín dụng cho ngân hàng là hết sức cần thiết, chính vì vậy em đã chọn đề tài: “Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam Chi nhánh Bình Phƣớc” 2. Tình hình nghiên cứu  Dựa vào các số liệu về chất lượng và hiệu quả hoạt động tín dụng tại Ngân hàng để phân tích, tính toán, so sánh các chỉ tiêu, từ đó thể hiện được tình hình chất lượng và hiệu quả hoạt động tín dụng tại Ngân hàng.  Phân tích mối quan hệ giữa chất lượng và hiệu quả tín dụng  Tìm ra nguyên nhân dẫn đến những khiếm khuyết trong hoạt động tín dụng tại ngân hàng và đề ra những kiến nghị, biện pháp cải thiện chất lượng và hiệu quả hoạt động tín dụng. Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Châu Văn Thưởng SVTH: Trần Nguyễn Thảo Dung 2 Lớp: 09DKNH1 3. Mục đích nghiên cứu Tìm hiểu về thực trạng quản lý tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam Chi nhánh Bình Phước. Từ đó đưa ra các giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam Chi nhánh Bình Phước 4. Nhiệm vụ nghiên cứu Có 3 nhiệm vụ chính:  Hệ thống hóa các vấn đề lý luận liên quan tới vấn đề nghiên cứu của khóa luận.  Mô tả thực trạng, phân tích, đánh giá thực trạng chất lượng tín dụng.  Đề xuất các biện pháp, giải pháp, kiến nghị. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu Bằng những kiến thức đã có, em đã sử dụng một số phương pháp trong việc nghiên cứu đề tài:  Phương pháp thu thập số liệu từ báo cáo hoạt động kinh doanh của Chi nhánh  Phương pháp phân tích thống kê  Phương pháp so sánh sự biến động của các dãy số qua các năm  Phương pháp phỏng vấn cán bộ tại đơn vị 6. Các kết quả đạt đƣợc của đề tài Dự kiến với kết quả nghiên cứu: Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam Chi nhánh Bình Phước sẽ nhận ra được tầm quan trọng của việc quản lý chất lượng tín dụng từ đó có thể nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng nói riêng và hiệu quả hoạt động nói chung của ngân hàng. 7. Kết cấu của khóa luận tốt nghiệp Ngoài phần mở đầu và kết luận, khóa luận được chia làm 3 chương:  Chƣơng 1: Cơ sở lý luận của đề tài  Chƣơng 2: Thực trạng chất lượng hoạt động tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam Chi nhánh Bình Phước.  Chƣơng 3: Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam Chi nhánh Bình Phước. Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Châu Văn Thưởng SVTH: Trần Nguyễn Thảo Dung 3 Lớp: 09DKNH1 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI 1.1. Hoạt động tín dụng của ngân hàng thƣơng mại 1.1.1. Khái niệm tín dụng và tín dụng ngân hàng 1.1.1.1. Khái niệm tín dụng Tín dụng ra đời từ rất sớm so với sự phát triển của môn kinh tế học và lưu truyền từ đời này sang đời khác. Tín dụng xuất phát từ nguồn gốc Latinh: Credium – tức là sự tin tưởng, tín nhiệm. Tín dụng được diễn giải theo ngôn ngữ dân gian nước ta là sự vay mượn. Trong thực tế, tín dụng hoạt động rất phong phú và đa dạng, có thể được định nghĩa như sau: Tín dụng là quan hệ vay mượn, quan hệ sử dụng vốn lẫn nhau giữa người đi vay và người cho vay dựa trên nguyên tắc hoàn trả. Tín dụng được biểu hiện qua sơ đồ sau: Chủ thể cho vay Cho vay vốn Chủ thể đi vay Hoàn trả vốn và lãi Trong mối quan hệ này thể hiện các nội dung sau:  Người cho vay chuyển giao quyền sử dụng cho người đi vay một lượng giá trị nhất định chứ không làm thay đổi quyền sở hữu chúng. Giá trị này thể hiện dưới hình thái tiền tệ hoặc dưới hình thái hiện vật như hàng hóa, máy móc thiết bị, bất động sản…  Người đi vay chỉ sử dụng vốn tạm thời trong một thời gian nhất định, sau khi hết thời hạn sử dụng theo thỏa thuận của hai bên, người đi vay phải hoàn trả cho người cho vay.  Giá trị được hoàn trả thông thường lớn hơn giá trị lúc cho vay hay nói cách khác người đi vay phải trả thêm phần lợi tức. 1.1.1.2. Khái niệm tín dụng ngân hàng Tín dụng ngân hàng là quan hệ tín dụng giữa các ngân hàng với các xí nghiệp, tổ chức kinh tế, các tổ chức và cá nhân được thực hiện dưới hình thức ngân Khó