Luận văn Các biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ trường tiểu học của phòng giáo dục huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc

1. Lí do chọn đề tài. Quản lý là một trong những nhân tố quan trọng trong sự phát triển xã hội. Quản lý là một hoạt động phổ biến diễn ra ở mọi lĩnh vực, ở mọi cấp độ và liên quan đến mọi người. C.Mác đã coi quản lý là một đặc điểm vốn có và bất biến về mặt lịch sử của đời sống xã hội. Ông viết:” Bất cứ lao động xã hội trực tiếp hay lao động chung nào mà tiến hành trên một quy mô khá lớn, đều yêu cầu phải có một sự chỉ đạo”(C.Mác và ăng ghen – tập 23.1993), vai trò của quản lý được ông nói lên như một người chỉ huy dàn nhạc “ Một người nhạc sĩ độc tấu thì tự điều khiển lấy mình, nhưng một dàn nhạc thì cần phải có một người nhạc trưởng” (C.Mác và ăng ghen – tập 23.1993). Quản lý là một hoạt động rất phức tạp. ở nước ta đang thực hiện cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa, chúng ta đang thực hiện công nghiệp hoá,hiện đại hoá đất nước, cải cách mở cửa để tiến nhanh đến sự hội nhập với các nước trong khu vực và thế giới, từng bước đưa đất nước ta ngang tầm với các nước tiên tiến. Điều đó đòi hỏi rất lớn vào trình độ tổ chức quản lý, vào hiệu quả , vào chất lượng quản lý ở mỗi ngành, mỗi lĩnh vực cụ thể. Giáo dục - Đào tạo, Khoa học - Công nghệ trong công cuộc phát triển đất nước,đã được Đảng và Nhà nước ta khẳng định là “Quốc sách hàng đầu” (Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VII. 1991) trong sự nghiệp đổi mới; là “khâu đột phá “[43,tr.96]phục vụ công nghiệp hoá,hiện đại hoá; là “nền tảng và động lực” (Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII. 1996) cho công nghiệp hoá,hiện đại hoá, để từng bước xây dựng và phát triển nền kinh tế tri thức trong những thập kỷ đầu tiên của thế kỷ XXI, có nghĩa là chúng ta chấp nhận có cuộc cạnh tranh về trí tuệ trong xu thế toàn cầu hoá. Đó là cuộc đua tranh về trí tuệ sáng tạo, về yếu tố con người của cộng đồng và của toàn xã hội.Chính vì thế Giáo dục - Đào tạo có sứ mạng, nhiệm vụ phù hợp, quản lý giáo dục phải có những cách tiếp cận mới: cách tiếp cận đa dạng hoá và công nghệ hoá đối với qúa trình quản lý giáo dục nhằm phát triển giáo dục đúng như chiến lược phát triển giáo dục - đào tạo giai đoạn 2001 - 2010 của Thủ tướng chính phủ đã chỉ rõ:” Đổi mới quản lý giáo dục là khâu đột phá”(Chiến lược phát triển gíáo dục và đào tạo 2001-2010. 2001) trong 7 giải pháp lớn. Quản lí nói chung, quản lí giáo dục nói riêng đều có những chức năng cơ bản đó là: Kế hoạch hoá; Tổ chức; Chỉ đạo và kiểm tra.Về tầm quan trọng của chức năng kiểm tra Lênin viết:”Chúng ta phải tổ chức kiểm tra nghiêm ngặt công tác của chúng ta. phải kiểm tra thực sự đúng đắn trên quan điểm nền kinh tế quốc dân mà kiểm tra; Phải kiểm tra lại chủ trương của chúng ta đã công bố từng giờ, từng phút, từng giây. .Ban thanh tra công nông không chỉ có nhiệm vụ ,thậm trí không phải nhiệm vụ tóm bắt và vạch mặt mà phải cải tổ Bộ dân uỷ thanh tra công nông để tăng cường sự kiểm tra từ phía quần chúng nhằm tiêu diệt thứ cỏ dại của chủ nghĩa quan liêu”. Tại hội nghị cán bộ thanh tra toàn miền Bắc lần thứ nhất ngày 19/4/1955 Hồ Chủ Tịch đã chỉ rõ:” Sự kiểm tra việc thực hiện được đặt ra một cách đúng đắn là ngọn đèn pha giúp cho làm sáng tỏ tinh thần hoạt động bộ máy trong bất kỳ thời gian nào, chín phần mười những chỗ hỏng, chỗ hở đều do thiếu sự kiểm tra. Thanh tra và kiểm tra thường xuyên đúng đắn, chắc chắn những chỗ hỏng, chỗ hở đều có thể ngăn ngừa được”. Có thể nói rằng chức năng kiểm tra là một mắt xích rất quan trọng , nó giúp cho nhà quản lí xác định được đơn vị, tổ chức của mình đang ở trong tình trạng nào, từ đó có biện pháp điều chỉnh cho phù hợp. Mặt khác chức năng kiểm tra còn là cầu nối giữa nhà quản lí với đối tượng bị quản lí, nơi diễn ra quá trình thông tin, thu nhận thông tin để đánh giá, tư vấn giúp đỡ, thúc đẩy đối tượng quản lí đi đúng hướng. Kiểm tra nội bộ trường học nói chung , trường Tiểu học (TH) nói riêng đã được Quyết định 478/QĐ của Bộ trưởng bộ giáo dục và đào tạo, ngày 11-3-1993 về việc ban hành quy chế tổ chức và hoạt động của hệ thống thanh tra giáo dục và đào tạo khẳng định:” Các hoạt động kiểm tra phải được tiến hành thường xuyên công khai, dân chủ, kết quả kiểm tra phải được ghi nhận bằng văn bản và được lưu trữ, hiệu trưởng hay thủ trưởng phải chịu trách nhiệm về các kết luận kiểm tra này.” Chúng ta đang thực hiện chiến lược phát triển giáo dục 2001 - 2010, trong những năm đầu với các chương trình đổi mới nội dung chương trình, sách giáo khoa, phương pháp dạy học., song vẫn còn “những biểu hiện tiêu cực, thiếu kỉ cương trong giáo dục đang có chiều hướng gia tăng. chất lượng hiệu quả giáo dục còn thấp. “ (NQTW2- khoá VIII.1997), đây chính là những “chỗ hỏng”, “chỗ hở”của quản lí. Đòi hỏi phải thường xuyên đổi mới công tác quản lí có nghĩa là phải thường xuyên đổi mới hoạt động thanh tra, kiểm tra “Đặc biệt chú trọng đến công tác thanh tra giáo dục và đảm bảo chất lượng giáo dục thông qua việc tổ chức và chỉ đạo hệ thống kiểm định chất lượng “á”(Chiến lược phát triển gíáo dục và đào tạo 2001-2010. 2001) ,.Vậy đổi mới hoạt động kiểm tra nội bộ trường học là chúng ta phải làm gì? làm như thế nào ? Đổi mới quản lí hoạt động kiểm tra nội bộ trường học của phòng giáo dục ra sao ?.Trong những năm qua công tác thanh tra, kiểm tra của phòng giáo dục - đào tạo Yên lạc - Vĩnh phúc đã tổ chức tiến hành thường xuyên ở các nhà trường góp phần vào việc duy trì kỷ cương nề nếp trong các nhà trường nói chung, các trường Tiểu học nói riêng.Đồng thời nắm bắt kịp thời các thông tin từ cơ sở để có những biện pháp chỉ đạo phù hợp. Tuy nhiên nhận thức về công tác quản lí hoạt động kiểm tra nội bộ các trường học của cán bộ quản lí các cấp còn nhiều hạn chế. Công tác quản lí hoạt động kiểm tra nội bộ các trường học của phòng giáo dục vẫn còn nhiều vấn đề tồn tại, các biện pháp quản lí chưa được hoàn thiện, đồng bộ. Nghiệp vụ kiểm tra nội bộ trường học của hiệu trưởng còn nhiều lúng túng, chưa cập nhật. Hơn nữa đội ngũ cán bộ quản lý nhà trường hiện nay họ là những giáo viên giỏi, có chút ít năng lực quản lý được lựa chọn làm cán bộ quản lý nhưng chưa được đào tạo cơ bản và có hệ thống về quản lý giáo dục. ở họ kinh nghiệm có thể có nhiều nhưng lý luận quản lý thì còn hạn chế. Các điều kiện trang bị cho hoạt động quản lí còn nhiều thiếu thốn.,do đó hiệu quả của việc thanh tra, kiểm tra nội bộ nhà trường chưa cao, dẫn đến hiệu quả giáo dục - đào tạo còn thấp và nói chung công tác “quản lý giáo dục - đào tạo còn những mặt yếu kém , bất cập”, vì vậy trong giai đoạn hiện nay, để đạt được mục tiêu quản lý nhà trường nói chung, trường Tiểu học nói riêng, người hiệu trưởng phải coi trọng chức năng kiểm tra của mình. Việc xác định cơ sở lí luận , khảo sát và nghiên cứu thực trạng tình hình quản lí hoạt động kiểm tra nội bộ nhà trường Tiểu học nhằm đề xuất những biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ nhà trường của phòng giáo dục huyện (quận) là vấn đề cần được nghiên cứu. Những thành quả nghiên cứu về vấn đề này sẽ góp phần vào việc thực hiện tư tưởng chỉ đạo của Đảng và Nhà nước trong chiến lược phát triển giáo dục 2001 - 2010 là “đổi mới quản lý giáo dục”, nhằm “nâng cao rõ rệt chất lượng và hiệu quả giáo dục”. Vì vậy tôi chọn đề tài:“ Các biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ trường Tiểu học của phòng giáo dục huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc” để nghiên cứu với hy vọng được góp một phần nhỏ bé giải quyết vấn đề lý luận và thực tiễn cuả sự nghiệp phát triển giáo dục ở địa phương . 2. Mục đích nghiên cứu. Nghiên cứu thực trạng việc quản lí hoạt động kiểm tra nội bộ trường học để đề xuất các biện pháp quản lí hoạt động kiểm tra nội bộ trường Tiểu học của phòng giáo dục cấp huyện nhằm góp phần duy trì kỉ cương nền nếp, nâng cao chất lượng giáo dục bậc học Tiểu học. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu. 4.1. Khách thể nghiên cứu: Quá trình quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ trường Tiểu học 4.2. Đối tượng nghiên cứu. Những biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ trường Tiểu học 4. Giả thuyết khoa học. Quá trình quản lí hoạt động kiểm tra nội bộ trường Tiểu học của phòng giáo dục đã thu được những kết quả đáng kể. Nếu phòng giáo dục - đào tạo áp dụng những biện pháp quản lí hoạt động kiểm tra nội bộ trường Tiểu học do tác giả đề xuất thì sẽ góp phần nâng cao được kỉ cương nền nếp các nhà trường và chất lượng giáo dục ở bậcTiểu học . 5. Nhiệm vụ nghiên cứu. 5.1 Xác định cơ sở lý luận về quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ trường Tiểu học trên cơ sở tổng hợp những công trình đã nghiên cứu về vấn đề này. 5.2. Nghiên cứu thực trạng về quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ trường Tiểu học cuả phòng giáo dục huyện Yên Lạc, tỉmh Vĩnh Phúc. 5.3. Đề xuất và khảo nghiệm một số biện pháp quản lí hoạt động kiểm tra nội bộ trường Tiểu học 6. Phương pháp nghiên cứu 6.1 Các phương pháp nghiên cứu lý luận (lí thuyết). 6.1.1. Phương pháp phân tích và tổng hợp lí thuyết. 6.1.2. Phương pháp phân loại và hệ thống hoá lí thuyết. 6.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn. 6.2.1.Phương pháp quan sát. 6.2.2. Phương pháp điều tra. 6.2.3. . Phương pháp chuyên gia. 6.2.4. Phương pháp phân tích và tổng kết kinh nghiệm. 6.3. Các phương pháp bổ trợ. 6.3.1. Phương pháp thống kê toán học. 6.3.2. Phương pháp thử nghiệm kiểm chứng. 7- Giới hạn và phạm vi nghiên cứu +Tập trung nghiên cứu thực trạng và các biện pháp quản lí hoạt động kiểm tra nội bộ trường Tiểu học trên địa bàn huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc, để từ đó xây dựng những luận cứ về việc quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ trường Tiểu học. + Chỉ tập trung vào việc xây dựng các biện pháp chủ yếu để quản lí có hiệu quả hoạt động kiểm tra nội bộ trường tiểu học của người hiệu trưởng. 8- Cấu chúc luận văn Luận văn gồm có 94 trang, không kể phần tài liệu tham khảo và phần phụ lục, Phần 1: Mở đầu gồm có 06 trang. Phần 2: Nội dung. Toàn bộ nội dung nghiên cứu chủ yếu được thể hiện qua 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận của biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ trường Tiểu học gồm có 34 trang Chương 2: Thực trạng hoạt động kiểm tra nội bộ trường Tiểu học và thực trạng quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ trường Tiểu học của phòng giáo dục huyện yên lạc tỉnh vĩnh phúc gồm có 27 trang. Chương 3: Biện pháp quảnlý hoạt đông kiểm tra nội bộ trường Tiểu học của phòng giáo dục gồm có 22 trang. Phần 3: Kết luận và kiến nghị gồm có 5 trang Cuối luận văn là bản kê các tài liệu tham khảo và một số mẫu phiếu điều tra, phụ biểu trong quá trình nghiên cứu.

doc169 trang | Chia sẻ: tuandn | Lượt xem: 4598 | Lượt tải: 3download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Các biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ trường tiểu học của phòng giáo dục huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lời cảm ơn Tác giả xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến: -Trường Đại học sư phạm Hà Nội các thầy giáo , các cô giáo khoa Tâm lý giáo dục, khoa Quản lý giáo dục, cán bộ phòng quản lý khoa học đã tận tình giảng dạy và giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi hoàn thành luận văn. - Các đồng chí lãnh đạo, chuyên viên phòng giáo dục Yên Lạc, các cán bộ quản lý giáo dục, các trường Tiểu học của huyện Yên Lạc đã giúp đỡ và tạo điều kiện cho tội nghiên cứu và hoàn thành luận văn này. - Đặc biệt là sự giúp đỡ tận tình của thầy giáo: TS. Từ Đức Văn người trực tiếp hướng dẫn tôi hoàn thành luận văn này. - Do thời gian nghiên cứu có hạn, bản luận văn này chắc chắn không thể tránh được những thiếu sót. Tác giả rất mong nhận được sự giúp đỡ, chỉ dẫn và trân trọng tiếp thu các ý kiến phê bình đóng góp của các nhà khoa học, các thầy cô và đồng nghiệp. TÓM TẮT phần Mở đầu 1. Lí do chọn đề tài. Quản lý là một trong những nhân tố quan trọng trong sự phát triển xã hội. Quản lý là một hoạt động phổ biến diễn ra ở mọi lĩnh vực, ở mọi cấp độ và liên quan đến mọi người. C.Mác đã coi quản lý là một đặc điểm vốn có và bất biến về mặt lịch sử của đời sống xã hội. Ông viết:” Bất cứ lao động xã hội trực tiếp hay lao động chung nào mà tiến hành trên một quy mô khá lớn, đều yêu cầu phải có một sự chỉ đạo”(C.Mác và ăng ghen – tập 23.1993), vai trò của quản lý được ông nói lên như một người chỉ huy dàn nhạc “ Một người nhạc sĩ độc tấu thì tự điều khiển lấy mình, nhưng một dàn nhạc thì cần phải có một người nhạc trưởng” (C.Mác và ăng ghen – tập 23.1993). Quản lý là một hoạt động rất phức tạp. ở nước ta đang thực hiện cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa, chúng ta đang thực hiện công nghiệp hoá,hiện đại hoá đất nước, cải cách mở cửa để tiến nhanh đến sự hội nhập với các nước trong khu vực và thế giới, từng bước đưa đất nước ta ngang tầm với các nước tiên tiến. Điều đó đòi hỏi rất lớn vào trình độ tổ chức quản lý, vào hiệu quả , vào chất lượng quản lý ở mỗi ngành, mỗi lĩnh vực cụ thể. Giáo dục - Đào tạo, Khoa học - Công nghệ trong công cuộc phát triển đất nước,đã được Đảng và Nhà nước ta khẳng định là “Quốc sách hàng đầu” (Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VII. 1991) trong sự nghiệp đổi mới; là “khâu đột phá “[43,tr.96]phục vụ công nghiệp hoá,hiện đại hoá; là “nền tảng và động lực” (Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII. 1996) cho công nghiệp hoá,hiện đại hoá, để từng bước xây dựng và phát triển nền kinh tế tri thức trong những thập kỷ đầu tiên của thế kỷ XXI, có nghĩa là chúng ta chấp nhận có cuộc cạnh tranh về trí tuệ trong xu thế toàn cầu hoá. Đó là cuộc đua tranh về trí tuệ sáng tạo, về yếu tố con người của cộng đồng và của toàn xã hội.Chính vì thế Giáo dục - Đào tạo có sứ mạng, nhiệm vụ phù hợp, quản lý giáo dục phải có những cách tiếp cận mới: cách tiếp cận đa dạng hoá và công nghệ hoá đối với qúa trình quản lý giáo dục nhằm phát triển giáo dục đúng như chiến lược phát triển giáo dục - đào tạo giai đoạn 2001 - 2010 của Thủ tướng chính phủ đã chỉ rõ:” Đổi mới quản lý giáo dục là khâu đột phá”(Chiến lược phát triển gíáo dục và đào tạo 2001-2010. 2001) trong 7 giải pháp lớn. Quản lí nói chung, quản lí giáo dục nói riêng đều có những chức năng cơ bản đó là: Kế hoạch hoá; Tổ chức; Chỉ đạo và kiểm tra.Về tầm quan trọng của chức năng kiểm tra Lênin viết:”Chúng ta phải tổ chức kiểm tra nghiêm ngặt công tác của chúng ta... phải kiểm tra thực sự đúng đắn trên quan điểm nền kinh tế quốc dân mà kiểm tra; Phải kiểm tra lại chủ trương của chúng ta đã công bố từng giờ, từng phút, từng giây... .Ban thanh tra công nông không chỉ có nhiệm vụ ,thậm trí không phải nhiệm vụ tóm bắt và vạch mặt mà phải cải tổ Bộ dân uỷ thanh tra công nông để tăng cường sự kiểm tra từ phía quần chúng nhằm tiêu diệt thứ cỏ dại của chủ nghĩa quan liêu”. Tại hội nghị cán bộ thanh tra toàn miền Bắc lần thứ nhất ngày 19/4/1955 Hồ Chủ Tịch đã chỉ rõ:” Sự kiểm tra việc thực hiện được đặt ra một cách đúng đắn là ngọn đèn pha giúp cho làm sáng tỏ tinh thần hoạt động bộ máy trong bất kỳ thời gian nào, chín phần mười những chỗ hỏng, chỗ hở đều do thiếu sự kiểm tra. Thanh tra và kiểm tra thường xuyên đúng đắn, chắc chắn những chỗ hỏng, chỗ hở đều có thể ngăn ngừa được”. Có thể nói rằng chức năng kiểm tra là một mắt xích rất quan trọng , nó giúp cho nhà quản lí xác định được đơn vị, tổ chức của mình đang ở trong tình trạng nào, từ đó có biện pháp điều chỉnh cho phù hợp. Mặt khác chức năng kiểm tra còn là cầu nối giữa nhà quản lí với đối tượng bị quản lí, nơi diễn ra quá trình thông tin, thu nhận thông tin để đánh giá, tư vấn giúp đỡ, thúc đẩy đối tượng quản lí đi đúng hướng. Kiểm tra nội bộ trường học nói chung , trường Tiểu học (TH) nói riêng đã được Quyết định 478/QĐ của Bộ trưởng bộ giáo dục và đào tạo, ngày 11-3-1993 về việc ban hành quy chế tổ chức và hoạt động của hệ thống thanh tra giáo dục và đào tạo khẳng định:” Các hoạt động kiểm tra phải được tiến hành thường xuyên công khai, dân chủ, kết quả kiểm tra phải được ghi nhận bằng văn bản và được lưu trữ, hiệu trưởng hay thủ trưởng phải chịu trách nhiệm về các kết luận kiểm tra này...” Chúng ta đang thực hiện chiến lược phát triển giáo dục 2001 - 2010, trong những năm đầu với các chương trình đổi mới nội dung chương trình, sách giáo khoa, phương pháp dạy học..., song vẫn còn “những biểu hiện tiêu cực, thiếu kỉ cương trong giáo dục đang có chiều hướng gia tăng... chất lượng hiệu quả giáo dục còn thấp... “ (NQTW2- khoá VIII.1997), đây chính là những “chỗ hỏng”, “chỗ hở”của quản lí. Đòi hỏi phải thường xuyên đổi mới công tác quản lí có nghĩa là phải thường xuyên đổi mới hoạt động thanh tra, kiểm tra “Đặc biệt chú trọng đến công tác thanh tra giáo dục và đảm bảo chất lượng giáo dục thông qua việc tổ chức và chỉ đạo hệ thống kiểm định chất lượng “á”(Chiến lược phát triển gíáo dục và đào tạo 2001-2010. 2001) ,.Vậy đổi mới hoạt động kiểm tra nội bộ trường học là chúng ta phải làm gì? làm như thế nào ? Đổi mới quản lí hoạt động kiểm tra nội bộ trường học của phòng giáo dục ra sao ?.Trong những năm qua công tác thanh tra, kiểm tra của phòng giáo dục - đào tạo Yên lạc - Vĩnh phúc đã tổ chức tiến hành thường xuyên ở các nhà trường góp phần vào việc duy trì kỷ cương nề nếp trong các nhà trường nói chung, các trường Tiểu học nói riêng.Đồng thời nắm bắt kịp thời các thông tin từ cơ sở để có những biện pháp chỉ đạo phù hợp. Tuy nhiên nhận thức về công tác quản lí hoạt động kiểm tra nội bộ các trường học của cán bộ quản lí các cấp còn nhiều hạn chế. Công tác quản lí hoạt động kiểm tra nội bộ các trường học của phòng giáo dục vẫn còn nhiều vấn đề tồn tại, các biện pháp quản lí chưa được hoàn thiện, đồng bộ. Nghiệp vụ kiểm tra nội bộ trường học của hiệu trưởng còn nhiều lúng túng, chưa cập nhật. Hơn nữa đội ngũ cán bộ quản lý nhà trường hiện nay họ là những giáo viên giỏi, có chút ít năng lực quản lý được lựa chọn làm cán bộ quản lý nhưng chưa được đào tạo cơ bản và có hệ thống về quản lý giáo dục. ở họ kinh nghiệm có thể có nhiều nhưng lý luận quản lý thì còn hạn chế. Các điều kiện trang bị cho hoạt động quản lí còn nhiều thiếu thốn...,do đó hiệu quả của việc thanh tra, kiểm tra nội bộ nhà trường chưa cao, dẫn đến hiệu quả giáo dục - đào tạo còn thấp và nói chung công tác “quản lý giáo dục - đào tạo còn những mặt yếu kém , bất cập”, vì vậy trong giai đoạn hiện nay, để đạt được mục tiêu quản lý nhà trường nói chung, trường Tiểu học nói riêng, người hiệu trưởng phải coi trọng chức năng kiểm tra của mình. Việc xác định cơ sở lí luận , khảo sát và nghiên cứu thực trạng tình hình quản lí hoạt động kiểm tra nội bộ nhà trường Tiểu học nhằm đề xuất những biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ nhà trường của phòng giáo dục huyện (quận) là vấn đề cần được nghiên cứu. Những thành quả nghiên cứu về vấn đề này sẽ góp phần vào việc thực hiện tư tưởng chỉ đạo của Đảng và Nhà nước trong chiến lược phát triển giáo dục 2001 - 2010 là “đổi mới quản lý giáo dục”, nhằm “nâng cao rõ rệt chất lượng và hiệu quả giáo dục”. Vì vậy tôi chọn đề tài:“ Các biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ trường Tiểu học của phòng giáo dục huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc” để nghiên cứu với hy vọng được góp một phần nhỏ bé giải quyết vấn đề lý luận và thực tiễn cuả sự nghiệp phát triển giáo dục ở địa phương . 2. Mục đích nghiên cứu. Nghiên cứu thực trạng việc quản lí hoạt động kiểm tra nội bộ trường học để đề xuất các biện pháp quản lí hoạt động kiểm tra nội bộ trường Tiểu học của phòng giáo dục cấp huyện nhằm góp phần duy trì kỉ cương nền nếp, nâng cao chất lượng giáo dục bậc học Tiểu học. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu. 4.1. Khách thể nghiên cứu: Quá trình quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ trường Tiểu học 4.2. Đối tượng nghiên cứu. Những biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ trường Tiểu học 4. Giả thuyết khoa học. Quá trình quản lí hoạt động kiểm tra nội bộ trường Tiểu học của phòng giáo dục đã thu được những kết quả đáng kể. Nếu phòng giáo dục - đào tạo áp dụng những biện pháp quản lí hoạt động kiểm tra nội bộ trường Tiểu học do tác giả đề xuất thì sẽ góp phần nâng cao được kỉ cương nền nếp các nhà trường và chất lượng giáo dục ở bậcTiểu học . 5. Nhiệm vụ nghiên cứu. 5.1 Xác định cơ sở lý luận về quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ trường Tiểu học trên cơ sở tổng hợp những công trình đã nghiên cứu về vấn đề này. 5.2. Nghiên cứu thực trạng về quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ trường Tiểu học cuả phòng giáo dục huyện Yên Lạc, tỉmh Vĩnh Phúc. 5.3. Đề xuất và khảo nghiệm một số biện pháp quản lí hoạt động kiểm tra nội bộ trường Tiểu học 6. Phương pháp nghiên cứu 6.1 Các phương pháp nghiên cứu lý luận (lí thuyết). 6.1.1. Phương pháp phân tích và tổng hợp lí thuyết. 6.1.2. Phương pháp phân loại và hệ thống hoá lí thuyết. 6.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn. 6.2.1.Phương pháp quan sát. 6.2.2. Phương pháp điều tra. 6.2.3. . Phương pháp chuyên gia. 6.2.4. Phương pháp phân tích và tổng kết kinh nghiệm. 6.3. Các phương pháp bổ trợ. 6.3.1. Phương pháp thống kê toán học. 6.3.2.. Phương pháp thử nghiệm kiểm chứng. 7- Giới hạn và phạm vi nghiên cứu +Tập trung nghiên cứu thực trạng và các biện pháp quản lí hoạt động kiểm tra nội bộ trường Tiểu học trên địa bàn huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc, để từ đó xây dựng những luận cứ về việc quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ trường Tiểu học. + Chỉ tập trung vào việc xây dựng các biện pháp chủ yếu để quản lí có hiệu quả hoạt động kiểm tra nội bộ trường tiểu học của người hiệu trưởng. 8- Cấu chúc luận văn Luận văn gồm có 94 trang, không kể phần tài liệu tham khảo và phần phụ lục, Phần 1: Mở đầu gồm có 06 trang. Phần 2: Nội dung. Toàn bộ nội dung nghiên cứu chủ yếu được thể hiện qua 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận của biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ trường Tiểu học gồm có 34 trang Chương 2: Thực trạng hoạt động kiểm tra nội bộ trường Tiểu học và thực trạng quản lý hoạt động kiểm tra nội bộ trường Tiểu học của phòng giáo dục huyện yên lạc tỉnh vĩnh phúc gồm có 27 trang. Chương 3: Biện pháp quảnlý hoạt đông kiểm tra nội bộ trường Tiểu học của phòng giáo dục gồm có 22 trang. Phần 3: Kết luận và kiến nghị gồm có 5 trang Cuối luận văn là bản kê các tài liệu tham khảo và một số mẫu phiếu điều tra, phụ biểu trong quá trình nghiên cứu. PHẦN II: NỘI DUNG Chương 1 Cơ sở lý luận của đề tài Chương 1 có 34 trang (từ trang 13 đến trang 46) trình bày 6 vấn đề cơ bản sau: I. Lịch sử nghiên cứu vấn đề. Giáo dục được coi là đồng nghĩa với sự phát triển. Có thể khẳng định rằng không có giáo dục thì không có bất kỳ một sự phát triển nào đối với con người, đối với kinh tế, đối với văn hoá. Chính vì vậy trên thế giới, bất kỳ một quốc gia nào, một dân tộc nào lại không quan tâm đến sự phát triển của giáo dục. Từ xa xưa, Khổng Tử (551 - 479 TrCN) - Triết gia nổi tiếng thế giới, nhà sư phạm mẫu mực Trung Quốc cho rằng: Đất nước muốn phồn vinh, yên bình người quản lý đất nước cần chú trọng đến ba yếu tố: Thứ (dân đông); Phú (dân giàu); Giáo (dân được giáo dục). Như vậy, giáo dục được coi là yếu tố không thể thiếu trong việc ổn định và phát triển đất nước. Khổng Tử còn cho rằng, việc giáo dục là rất cần thiết cho mọi người: "Hữu giáo vô loại". Nhật Bản đầu thế kỷ XIX, Hàn Quốc, Đài Loan những thập niên 70;80 của thế kỷ XX là những bài học quý giá về tập trung đầu tư, chăm lo cho sự phát triển giáo dục. Các quốc gia khan hiếm tài nguyên như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan đã lấy tiềm năng nguồn lực con người làm động lực chủ yếu cho quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Việc gia tăng sức mạnh nguồn lực con người được các quốc gia này thực hiện bằng các cuộc cách mạng về Giáo dục - Đào tạo. Hàn Quốc là một nước nghèo không có tài nguyên thiên nhiên, chỉ sau 25 năm đã trở thành một quốc gia có nền kinh tế, công nghệ đứng thứ 11 thế giới. Sự thần kỳ này được thực hiện bởi sự đầu tư đúng mức cho giáo dục; bởi sự học tập chăm chỉ, ý chí quyết vươn lên của người dân Hàn Quốc. Để giữ vững vị trí hàng đầu thế giới về kinh tế, khoa học và công nghệ; Nước Mỹ đặc biệt rất chú trọng đến sự phát triển giáo dục bằng sự đầu tư tài chính lớn và sự quan tâm, chia sẻ của toàn xã hội. Trong thông điệp gửi quốc dân của tổng thống Mỹ Bill Clintơn ngày 04/02/1997 đã kêu gọi: "tôi đưa ra lời kêu gọi hành động để cho nước Mỹ bước vào thế kỷ XXI, hành động để duy trì nền kinh tế của chúng ta, hành động để tăng cường nền giáo dục, công nghệ, khoa học…". Vì ông cho rằng: "giáo dục là vấn đề an ninh quốc gia tối quan trọng đối với tương lai của chúng ta (nước Mỹ)". ở Việt Nam ngay từ khi lập nước Đảng và Nhà nước ta đã rất quan tâm đến giáo dục, coi sự dốt nát (do thiếu giáo dục) nguy hiểm như giặc ngoại xâm, ngày nay càng coi trọng giáo dục hơn, Nghị quyết Hội nghị lần thứ 2 Ban chấp hành trung ương Đảng khoá VIII đã khẳng định:’’Phải thực sự coi giáo dục - đào tạo là quốc sách hàng đầu”, toàn xã hội chăm lo đến sự nghiệp giáo dục. Vì mọi người nhận thức được: Giáo dục ngày nay được coi là nền tảng cho sự phát triển khoa học kỹ thuật, là cội nguồn để "dân giàu - nước mạnh - xã hội công bằng, dân chủ, văn minh". Các nhà nghiên cứu giáo dục trong và ngoài nước đã có nhiều công trình nghiên cứu về lý luận giáo dục, đặc biệt là về quản lý giáo dục: Nguyễn Ngọc Quang - Những khái niệm cơ bản về quản lý giáo dục; Đặng Quốc Bảo - Một số khái niệm về quản lý giáo dục - đào tạo; M.I.Cônđacốp - Cơ sở lý luận khoa học quản lý giáo dục… Các công trình trên là cẩm nang cho các nhà quản lý giáo dục các cấp trong lý luận cũng như thực tiễn quản lý giáo dục, quản lý nhà trường. Về quản lý nhà trường, các tác giả: Nguyễn Ngọc Quang, Hà Sỹ Hồ, Đặng Quốc Bảo đã nêu lên những nguyên tắc chung của việc quản lý hoạt động dạy - học, từ đó chỉ rõ một số biện pháp quản lý nhà trường. Một trong số các biện pháp hữu hiệu để duy trì, điều chỉnh hoạt động của hệ quản lý đi đúng mục tiêu, kế hoạch đó là các biện pháp kiểm tra, thanh tra, đánh giá kết quả công việc trong từng giai đoạn nhất định. Tác giả Hà Sỹ Hồ trong cuốn: "Những bài giảng về quản lý trường học", đã cho rằng: "Chức năng kiểm tra đặc biệt quan trọng vì quá trình quản lý đòi hỏi những thông tin chính xác, kịp thời về thực trạng của đối tượng quản lý, về việc thực hiện các quyết định đã đề ra, tức là đòi hỏi những liên hệ ngược chính xác, vững chắc giữa các phân hệ quản lý…". Ông khẳng định: "Quản lý mà không kiểm tra thì quản lý sẽ ít hiệu quả và trở thành quản lý quan liêu"(Cơ sở khoa học quản lý – Nguyễn Minh Đạo .1997). Tác giả Nguyễn Ngọc Quang trong "những khái niệm cơ bản về lý luận, quản lý giáo dục" cho rằng: Quá trình quản lý diễn ra qua năm giai đoạn: chuẩn bị kế hoạch hoá; kế hoạch hoá; tổ chức; chỉ đạo và kiểm tra, trong đó, giai đoạn 5 - kiểm tra, là giai đoạn cuối cùng, kết thúc một chu trình quản lý. Kiểm tra giúp cho việc chuẩn bị tích cực cho kỳ kế hoạch tiếp theo. Kiểm tra tốt, đánh giá được sâu sắc và chuẩn bị trạng thái cuối cùng của hệ (nhà trường) thì đến kỳ kế hoạch (năm học) tiếp theo việc soạn thảo kế hoạch năm học mới sẽ thuận lợi, kế thừa được các mặt mạnh để tiếp tục phát huy, phát hiện được lệch lạc để uốn nắn, loại trừ. Tác giả kết luận: "như vậy, theo lý thuyết xibecnêtic, kiểm tra giữ vai trò liên hệ nghịch trong quá trình quản lý. Nó giúp cho chủ thể quản lý điều khiển một cách tối ưu hệ quản lý. Không có kiểm tra, không có quản lý" . Trong các đề tài thi tốt nghiệp cử nhân khoa học quản lý giáo dục và báo cáo thu hoạch về công tác thanh tra giáo dục của các lớp huấn luyện cán bộ thanh tra liên ngành những năm gần đây, các tác giả cũng có đề cập đến một số vấn đề chung về công tác thanh tra giáo dục, kiểm tra nội bộ trường học nhưng chủ yếu về các vấn đề thanh tra, đánh giá một giáo viên, một nhà trường, kiểm tra giáo viên…. do vậy, vấn đề quản lý HĐKTNB trường học nói chung và KTNB trường Tiểu học nói riêng của phòng giáo dục rất cần được nghiên cứu; những lý luận về HĐKTNB trường Tiểu học và quản lý HĐKTNB trường Tiểu học vẫn rất cần được tiếp tục nghiên cứu, làm sáng tỏ và ứng dụng ngay trong thực tiễn phong phú của các đơn vị cơ sở giáo dục. Những tài liệu đã dẫn viết về công tác thanh tra, kiểm tra, đánh giá trong giáo dục của các nhà nghiên cứu lý luận giáo dục là những tư liệu quý, thiết thực giúp chúng tôi tham khảo trong quá trình thực hiện đề tài: nghiên cứu lý luận, khảo sát thực trạng công tác quản lý hoạt động KTNB trường Tiểu học của phòng giáo dục Yên Lạc – Vĩnh Phúc, từ đó đề xuất một số biện pháp quản lý HĐKTNB trường Tiểu học nhằm góp phần thực hiện thắng lợi những mục tiêu giáo dục trong giai đoạn mới. II. Một số khái niệm cơ bản của đề tài . 1. Quản lý. Quản lý là một hệ thống xã hội, có tính khoa học và tính nghệ thuật tác động có tổ chức, có hướng đích của chủ thể quản lý lên khách thể quản lý (đối tượng quản lý) bằng các phương pháp, công cụ thích hợp nhằm đạt các mục tiêu đề ra. 2. Quản lý giáo dục. Quản lý giáo dục làhệ thống những tác động có mục đích, có kế hoạch, hợp quy luật ở tất cả các cấp khác nhau đến tất cả các khâu, các bộ phận của hệ thống nhằm đảm bảo cho các cơ quan trong hệ thống giáo dục vận hành, đảm bảo sự phát triển và mở rộng về cả số lượng cũng như chất lượng để đạt tới mục tiêu giáo dục. 3. Kiểm tra: Kiểm tra là quá trình xem xét thực tiễn, đánh giá thực trạng, khuyến khích cái tốt, phát hiện những lệch lạc và điều chỉnh nhằm đạt tới những mục tiêu đã đặt ra và góp phần đưa toàn bộ hệ thống quản lý tới một trình độ cao hơn. 4. Kiểm tra nội bộ trường học. Kiểm tra nội bộ trường học là hoạt động nghiệp vụ quản lý của người hiệu trưởng nhằm điều tra, theo dõi, xem sét, kiểm soát, phát hiện, kiểm nghiệm sự diễn biến và kết quả các hoạt động giáo dục trong phạm vi nội bộ nhà trường và đánh giá kết quả các hoạt động giáo dục có phù hợp với các mục tiêu, kế hoạch, chuẩn mực, quy chế đã đề ra hay không. Qua đó kịp thời động viên mặt tốt, điều chỉnh, uốn nắn những mặt chưa đạt chuẩn nhằm nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo trong nhà trường. 5. Khái niệm về thanh tra giáo dục, phân biệt giữa thanh tra giáo dục và kiểm tra nội bộ trường học. - Thanh tra giaó dục là kiểm tra mang tính chất nhà nước của hệ thống thanh tra giáo dục đối với các cơ quan trường học và cá nhân cấp dưới với nhiệm vụ đánh giá việc thực hiện, phát hiện những thành tích cũng như những sai lệch và điều chỉnh nhằm tạo điều kiện cho các đối tượng hoàn thành nhiệm vụ góp phần duy trì trật tự kỷ cương trong quản lý giáo dục và đưa toàn bộ hệ thống tới trình độ cao hơn. - Phân biệt các khái niệm thanh tra giáo dục , kiểm tra nội bộ a. Giống nhau: - Mục đích: Cả hai đều đi sâu kiểm tra, theo dõi các hoạt động giảng dạy và giáo dục để giúp đỡ đối tượng hoàn thành tốt nhiệm vụ. - Chức năng: Đều tạo lập kênh thông tin phản hồi trong QLGD. - Nội dung công việc: Về thực chất đều là hoạt động kiểm tra đánh giá. b. Khác nhau: Về các mặt tính chất (Chủ yếu là tư cách pháp nhân), tổ chức, hoạt động, đối tượn
Luận văn liên quan