Luận văn Một số giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả công tác đấu thầu tại Công ty xây dựng Sông Đà II

------ Luận văn Một số giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả công tác đấu thầu tại Công ty xây dựng Sông Đà II LU ẬN V ĂN T ỐT NGHI ỆP Nguy ễn M ạnh C ường QLKT 39B LỜI NÓI ĐẦ U Trong m t vài n m g n ây ho t ng u th u xây l p i v i các d án có v n u t ư n ưc ngoài, các công trình tr ng im c a Nhà n ưc trong lnh v c xây d ng c ơ s h t ng, các công trình xây d ng v i quy mô l n tr nên sôi ng h ơn bao gi h t. Cùng v i quá trình ó, các doanh nghi p xây d ng Vi t Nam ang t ng bưc ti p c n d n v i các hình th c kinh nghi m m i, v i th c ti n v k thu t kinh doanh qu c t và nhi u v n có liên quan n ho t ng u th u. Tuy nhiên, Vi t Nam ho t ng u th u còn là v n m i m ch ti n hành m t vài n m tr l i ây và ch ưa hoàn ch nh v nhi u m t. Cùng v i iu này, nhi u doanh nghi p xây d ng c ng ang ph i t iu ch nh ti n t i thích ng hoàn toàn v i ph ươ ng th c c nh tranh m i. Vì th , ho t ng u th u t i các doanh nghi p này không tránh kh i b t c p và g p nh ng khó kh n d n n hi u qu ho t ng u th u xây l p ch ưa cao, nh h ưng tr c ti p t i i s ng, vi c làm c a ng ưi lao ng c ng nh ư tình hình s n xu t kinh doanh c a ơn v . Là mt ơn v ho t ng trong l nh v c kinh doanh xây l p Công ty xây d ng Sông à II c ng không tránh kh i nh ng khó kh n v ưng m c nh ư trên. Qua th i gian th c t p t i Công ty Sông à II k t h p v i nh ng ki n th c ã h c trên gh nhà tr ưng em m nh d n i sâu tìm hi u và nghiên c u tài “ Một s ố gi ải pháp và ki ến ngh ị nh ằm nâng cao hi ệu qu ả công tác đấu th ầu” vi mong mu n góp ph n gi i quy t nh ng khó kh n, v ưng m c trên. V m t k t c u, ngoài ph n m u và k t lu n, lu n v n ưc chia thành 3 ch ươ ng chính sau: Ch ươ ng I: Nh ững v ấn đề c ơ b ản v ề ho ạt độ ng đấ u th ầu Ch ươ ng II: Tình hình th ực hi ện công tác đấ u th ầu t ại Công ty xây d ựng Sông Đà II 1 LU ẬN V ĂN T ỐT NGHI ỆP Nguy ễn M ạnh C ường QLKT 39B Ch ươ ng III: M ột s ố gi ải pháp và ki ến ngh ị nh ằm nâng cao hi ệu qu ả công tác đấu th ầu t ại Công ty xây d ựng Sông Đà II Vì trình và th i gian có h n, lu n v n này khó có th tránh ưc nh ng thi u sót em r t mong nh n ưc nh ng ý ki n óng góp c a th y cô giáo c ng nh ư các cán b Công ty xây d ng Sông à II tài ưc hoàn thi n t t h ơn. Qua bài vi t này cho phép em g i l i c m ơn t i các cô chú trong phòng KTKH - Công ty xây d ng Sông à II - Tng công ty xây d ng Sông à, chú Nguy n V n Sinh Th c s - Phó giám c công ty xây d ng Sông à II, chú Nguy n Tr ng Hi n tr ưng phòng KTKH và c bi t là cô giáo T.S oàn Th Thu Hà -Khoa khoa h c qu n lý-Tr ưng HKTQD ã t n tình hưng d n, ch b o và giúp em trong quá trình nghiên c u hoàn thành lu n vn t t nghi p. 2 LU ẬN V ĂN T ỐT NGHI ỆP Nguy ễn M ạnh C ường QLKT 39B CH NG I NH NG V N C B N V HO T NG U TH U I. M ỘT S Ố KHÁI NI ỆM CHUNG 1. Khái ni ệm đấ u th ầu nói chung u th u là quá trình l a ch n nhà th u áp ng ưc các yêu c u c a bên m i th u trên c ơ s c nh tranh gi a các nhà th u.  "Bên m i th u" là ch d án, ch u t ư ho c pháp nhân i di n hp pháp c a ch d án, ch u t ư ưc giao trách nhi m th c hi n công vi c u th u.  "Nhà th u" là t ch c kinh t có t ư cách pháp nhân tham gia u th u. Trong tr ưng h p u th u tuy n ch n t ư v n, nhà th u có th là cá nhân. Nhà th u là nhà xây d ng trong u th u xây l p; là nhà cung c p trong u th u mua s m hàng hoá; là nhà t ư v n trong u th u tuy n ch n t ư v n; là nhà u t ư trong u th u l a ch n i tác u t ư. Nhà th u trong nưc là nhà th u có t ư cách pháp nhân Vi t Nam và ho t ng h p pháp t i Vi t Nam. 2. Khái ni ệm v ề đấ u th ầu xây d ựng u th u xây d ng là quá trình l a ch n các nhà th u áp ng ưc các yêu c u v xây d ng, l p t thi t b các công trình, h ng m c công trình, c a bên m i th u trên c ơ s c nh tranh gi a các nhà th u xây d ng. 3. Ý ngh ĩa c ủa công tác đấ u th ầu Trong s nghi p công nghi p hoá, hi n i hoá n n kinh t n ưc nhà, ngày càng có nhi u các d án u t ư và xây d ng trong n ưc c ng nh ư u t ư nưc ngoài. Các công trình òi h i ngày càng cao v ch t l ưng, k thu t, ti n và giá c . Vì v y, câu h i t ra v i các ch u t ư là làm th nào l a ch n ưc các t ch c và cá nhân có kh n ng th c hi n t t nh t nh ng công vi c trong chu trình c a d án ? Lch s phát tri n và qu n lý d án trong n ưc và qu c t ã kh ng nh, u th u là ph ươ ng pháp có hi u qu cao nh t th c hi n m c tiêu này, m b o cho s thành công c a ch u t ư. u th u ưc xem nh ư m t ph ươ ng pháp qu n lý d án có hi u qu nh t hi n nay trên c ơ s ch ng c quy n, t ng c ưng kh n ng c nh tranh gi a các nhà th u. 3 LU ẬN V ĂN T ỐT NGHI ỆP Nguy ễn M ạnh C ường QLKT 39B 4. Vai trò c ủa đấ u th ầu trong xây d ựng 4.1. Đối v ới các nhà th ầu - i v i nhà th u xây d ng, th ng th u ng ngh a v i vi c mang l i công n vi c làm cho cán b công nhân viên, nâng cao uy tín c a nhà th u trên th ươ ng tr ưng, thu ưc l i nhu n, tích lu thêm ưc nhi u kinh nghi m trong thi công và qu n lý, ào t o ưc i ng cán b , công nhân k thu t v ng tay ngh , máy móc thi t b thi công ưc t ng c ưng. - Ho t ng u th u ưc t ch c theo nguyên t c công khai và bình ng, nh ó các nhà th u s có iu ki n phát huy n m c cao nh t c ơ h i tìm ki m công trình và kh n ng c a mình trúng th u. 4.2. Đối v ới ch ủ đầ u t ư - Thông qua u th u, ch u t ư s l a ch n ưc các nhà th u có kh n ng áp ng ưc t t nh t các yêu c u kinh t , k thu t, ti n t ra c a công trình. Trên c ơ s ó giúp cho ch u t ư v a s dng hi u qu , ti t ki m v n u t ư, ng th i v n m b o ưc ch t l ưng c ng nh ư ti n công trình. - Thông qua u th u, ch u t ư c ng s n m b t ưc quy n ch ng, qu n lý có hi u qu và gi m thi u ưc các r i ro phát sinh trong quá trình th c hi n d án u t ư do toàn b quá trình t ch c u th u và th c hi n k t qu u th u ưc tuân th ch t ch theo quy nh c a pháp lu t và sau khi ch u t ư ã có s chu n b k lưng, y v m i m t. - ánh giá úng các h s ơ d th u òi h i i ng cán b th c hi n công tác u th u c a ch u t ư ph i t nâng cao trình c a mình v các m t nên vi c áp d ng ph ươ ng th c u th u còn giúp cho ch u t ư nâng cao trình và n ng l c c a cán b công nhân viên. 4.3. Đối v ới Nhà n ước - u th u góp ph n nâng cao hi u qu c a công tác qu n lý Nhà nưc v u t ư và xây d ng, qu n lý s d ng v n m t cách có hi u qu , h n ch và lo i tr ưc các tình tr ng nh ư: th t thoát lãng phí 4 LU ẬN V ĂN T ỐT NGHI ỆP Nguy ễn M ạnh C ường QLKT 39B vn u t ư c bi t là v n ngân sách, các hi n t ưng tiêu c c phát sinh trong xây d ng c ơ b n. - u th u t o nên s c nh tranh m i và lành m nh trong l nh v c xây dng c ơ b n, thúc y s phát tri n c a n n kinh t hàng hoá trong ngành c ng nh ư trong n n kinh t qu c dân. II. M ỘT S Ố V ẤN ĐỀ V Ề QUY CH Ế ĐẤ U TH ẦU 1. Ph ạm vi và đối t ượng áp d ụng 1. 1. Ph ạm vi áp d ụng Quy ch u th u áp d ng l a ch n nhà th u cho các d án u t ư t i Vi t Nam ph i ưc t ch c u th u và th c hi n t i Vi t Nam. 1. 2. Đối t ượng áp d ụng  Các d án u t ư th c hi n theo Quy ch Qu n lý u t ư và xây d ng có quy nh ph i th c hi n Quy ch u th u là các d án có s d ng vn ngân sách nhà n ưc, v n tín d ng do nhà n ưc b o lãnh, v n tín dng u t ư phát tri n c a nhà n ưc, v n u t ư phát tri n, bao g m: a. Các d án u t ư xây d ng m i, c i t o, s a ch a l n, nâng c p các d án ã u t ư xây d ng. b. Các d án u t ư mua s m tài s n k c thi t b , máy móc không cn l p t và s n ph m công ngh khoa h c m i. c. Các d án s d ng v n ngân sách nhà n ưc quy ho ch vùng, lãnh th , quy ho ch phát tri n ngành, quy ho ch xây d ng ô th nông thôn.  Các d án liên doanh, h p ng h p tác kinh doanh ho c c ph n có s tham gia c a các t ch c kinh t nhà n ưc (các doanh nghi p nhà nưc) t 30% tr lên vào v n pháp nh, v n kinh doanh ho c v n c ph n.  Các d án s d ng ngu n v n tài tr c a các t ch c qu c t ho c ca t ch c n ưc ngoài ưc th c hi n trên c ơ s n i dung iu ưc ưc các bên ký k t (các bên tài tr và các bên Vi t Nam). Trưng hp có nh ng n i dung trong d th o iu ưc khác v i Quy ch này 5 LU ẬN V ĂN T ỐT NGHI ỆP Nguy ễn M ạnh C ường QLKT 39B thì c ơ quan ưc giao trách nhi m àm phán ký k t iu ưc ph i trình Th t ưng chính ph xem xét, quy t nh tr ưc khi ký k t.  Các d án c n l a ch n i tác u t ư th c hi n: a. i v i d án u t ư trong n ưc, ch th c hi n khi có t hai nhà u tư tr lên cùng mu n tham gia m t d án. b. i v i d án có v n u t ư n ưc ngoài, ch t ch c u th u theo quy ch này khi có t hai nhà u t ư tr lên cùng mu n tham gia m t d án ho c Th t ưng Chính ph có yêu c u ph i u th u l a ch n i tác u tư th c hi n d án. u th u khi có t hai nhà u t ư tr lên cùng mu n tham gia bao g m: + Các d án liên doanh + Các d án th c hi n theo hình th c h p ng h p tác kinh doanh + Các d án BOT, BT, BTO. + Các d án khác c n l a ch n i tác u t ư. 2. Nguyên t ắc đấ u th ầu Nh m m b o tính úng n, khách quan, công b ng và hi u qu trong u th u, ch th qu n lý d án ph i m b o nghiêm túc các nguyên t c sau: 2. 1. Nguyên t ắc cạnh tranh v ới điều ki ện ngang nhau Mi cu c u th u u ph i d ưc th c hi n v i s tham gia c a m t s nhà th u có n ng l c hình thành m t cu c c nh tranh m nh m . iu ki n t ra v i các ơn v ng th u và thông tin cung c p cho h ph i ngang nhau, nh t thi t không có s phân bi t i x . 2. 2. Nguyên t ắc d ữ li ệu đầ y đủ Các nhà th u ph i nh n ưc y tài li u u th u v i các thông tin chi ti t, rõ ràng và có h th ng v quy mô, kh i l ưng, quy cách, yêu c u ch t lưng c a công trình hay hàng hoá d ch v c n cung ng, v ti n và iu ki n th c hi n. m b o nguyên t c này, ch th qu n lý d án ph i nghiên c u, tính toán, cân nh c th u áo tiên li u r t k và r t ch c ch n v mi y u t có liên quan, ph i c g ng tránh tình tr ng chun b s ơ sài, t c trách. 2. 3. Nguyên t ắc đánh giá công b ằng Các h s ơ ph i ưc ánh giá m t cách không thiên v theo cùng m t chu n m c và ưc ánh giá b i m t h i ng xét th u có n ng l c và 6 LU ẬN V ĂN T ỐT NGHI ỆP Nguy ễn M ạnh C ường QLKT 39B ph m ch t. Lý do '' ưc ch n " hay 'b lo i " ph i dưc gi i thích y tránh ng v c. 2. 4. Nguyên t ắc trách nhi ệm phân minh Theo nguyên t c này không ch ngh a v , quy n l i c a các bên liên quan ưc c p và chi ti t hoá trong h p ng, mà ph m vi trách nhi m c a mi bên t ng ph n vi c u ưc phân nh rõ ràng không m t sai sót nào không có ng ưi ch u trách nhi m. M i bên có liên quan u ph i bi t rõ mình ph i gánh ch u nh ng h u qu gì n u có s ơ xu t và do ó m i bên u ph i n l c t i a trong vi c ki m soát b t tr c và phòng ng a r i ro. 2. 5. Nguyên t ắc "ba ch ủ th ể " Trong quá trình th c hi n d án luôn luôn có s ư hi n di n ng th i ca ba ch th ; ch công trình, nhà th u và k s ư t ư v n. Trong ó, "k s ư t ư vn " hi n di n nh ư m t nhân t m b o cho h p ng luôn ưc th c hi n mt cách nghiêm túc n t ng chi ti t, m i s b t c p v k thu t ho c v ti n ưc phát hi n k p th i, nh ng bi n pháp iu ch nh thích h p ưc ưa ra úng lúc. ng th i, "k s ư t ư v n" c ng là nhân t h n ch t i a v i nh ng mưu toan, thông ng ho c tho hi p, "châm ch ưc" gây thi t h i cho nh ng ch ích th c s c a d án (Nhi u iu kho n ưc thi hành bu c "k s ư tư v n" ph i là chuyên gia có trình , n ng l c ph m ch t và ph i làm úng vai trò c a ng ưi tr ng tài công minh, m n c m, ưc c ra b i m t công ty t ư v n chuyên ngành, công ty này c ng ph i ưc l a ch n thông qua u th u theo m t quy trình ch t ch ) 2. 6. Nguyên t ắc tuân th ủ nghiêm ng ặt s ự qu ản lý th ống nh ất c ủa nhà nước Theo nguyên t c này m i ho t ng trong quá trình u th u các bên liên quan nh t thi t ph i tuân theo Quy ch qu n lý u th u do Chính ph ban hành nh m m b o tính úng n, khách quan, công b ng và có tính cnh tranh trong u th u. 2. 7. Nguyên t ắc b ảo lãnh, b ảo hành và b ảo hi ểm thích đáng Các kho n v b o lãnh, b o hành và b o hi m ph i ưc c p trong túi h s ơ d th u c a các nhà th u và ph i ưc s ch p nh n c a ch d án. 7 LU ẬN V ĂN T ỐT NGHI ỆP Nguy ễn M ạnh C ường QLKT 39B Vi các d án s d ng v n Ngân sách Nhà n ưc, v n tín d ng do Nhà nưc b o lãnh, v n tín d ng u t ư phát tri n c a Nhà n ưc, vn u t ư phát tri n c a doanh nghi p Nhà n ưc ph i mua b o hi m công trình xây d ng ng phó v i thi t h i do nh ng r i ro b t ng và không l ưng tr ưc. i tưng b o hi m b t bu c c ng bao g m c các s n ph m t ư v n, v t t ư thi t b, nhà x ưng ph c v thi công và ng ưi lao ng c a các t ch c t ư v n và nhà th u xây l p trong quá trình th c hi n d án. Nh ư v y, chính s tuân th các nguyên t c nói trên ã kích thích s c gng nghiêm túc c a các bên và thúc y s h p tác gi a các bên nh m vào mc tiêu áp ng t t nh t các yêu c u v ch t l ưng, k thu t, tài chính, ti n c a d án và do ó m b o l i ích thích áng c a c ch d án và nhà th u, góp ph n ti t ki m các ngu n l c xã h i. i v i các ơn v d th u, vi c làm quen v i ho t ng u th u là cách h u hi u giúp h tích lu ki n th c và kinh nghi m, t ng c ưng n ng l c c nh tranh trong u th u. 3. Hình th ức l ựa ch ọn nhà th ầu và ph ươ ng th ức áp d ụng 3. 1. Hình th ức l ựa ch ọn nhà th ầu a. Đấu th ầu r ộng rãi u th u r ng rãi là hình th c u th u không h n ch s l ưng các nhà th u tham gia. Bên m i th u ph i thông báo công khai v các iu ki n, th i gian d th u trên các ph ươ ng ti n thông tin i chúng t i thi u 10 ngày tr ưc khi phát hành h s ơ m i th u. u th u r ng rãi là hình th c ch y u ưc áp dng trong u th u. b. Đấu th ầu h ạn ch ế u th u h n ch là hình th c u th u mà bên m i th u m i m t s nhà th u (t i thi u là 5) có n ng l c tham d . Danh sách nhà th u tham d ph i ưc ng ưi có th m quy n ho c c p có th m quy n ch p thu n. Hình th c này ch ưc xem xét áp d ng khi có m t trong các iu ki n sau : + Ch có m t s nhà th u có kh n ng áp ng ưc yêu c u c a gói th u. + Các ngu n v n s d ng yêu c u ph i ti n hành u th u h n ch . + Do tình hình c th c a gói th u mà vi c u th u h n ch có l i th . c. Ch ỉ đị nh th ầu 8 LU ẬN V ĂN T ỐT NGHI ỆP Nguy ễn M ạnh C ường QLKT 39B Ch nh th u là hình th c ch n tr c ti p nhà th u áp ng yêu c u c a gói th u th ươ ng th o hoàn thi n h p ng. Hình th c này ch ưc áp d ng trong các tr ưng h p c bi t sau : +Tr ưng h p b t kh kháng do thiên tai, ch ho , s c c n kh c ph c ngay thì ch d án (ng ưi ưc ng ưi có th m quy n giao trách nhi m qu n lý và th c hi n d án) ưc phép ch nh ngay ơn v có n ng l c th c hi n công vi c k p th i. Trong th i gian 10 ngày k t ngày quy t nh ch nh th u, ch d án ph i báo cáo ng ưi có th m quy n ho c c p có th m quy n v n i dung ch nh th u, ng ưi có th m quy n ho c c p có th m quy n n u phát hi n ch nh th u sai v i quy nh ph i k p th i x lý. + Gói th u có tính cht nghiên c u th nghi m, bí m t qu c gia, bí m t an ninh, bí m t qu c phòng do Th t ưng chính ph quy t nh. + Gói th u có giá tr d ưi 1 t ng i v i mua s m hàng hoá, xây l p; dưi 500 tri u ng i v i t ư v n. B tài chính quy nh c th v ch nh th u mua s m dùng, v t t ư, trang thi t b , ph ươ ng ti n làm vi c th ưng xuyên c a c ơ quan Nhà n ưc, oàn th , doanh nghi p Nhà n ưc; dùng, v t tư, trang thi t b ph ươ ng ti n làm vi c thông th ưng c a l c l ưng v trang. + Gói th u có tính ch t c bi t khác do yêu c u c a c ơ quan tài tr vn, do tính ch t ph c t p v k thu t và công ngh ho c do yêu c u t xu t ca d án, do ng ưi có th m quy n quy t nh u t ư ch nh th u trên c ơ s báo cáo th m nh c a B k ho ch và u t ư, ý ki n b ng vn b n c a c ơ quan tài tr v n và các c ơ quan liên quan khác. + Ph n v n Ngân sách dành cho d án c a các c ơ quan s nghi p th c hi n nhi m v nghiên c u v quy ho ch phát tri n kinh t , quy ho ch phát tri n ngành, quy ho ch chung xây d ng ô th và nông thôn, ã ưc c ơ quan Nhà n ưc có th m quy n giao nhi m v th c hi n thì không ph i u th u, nh ưng ph i có h p ng c th và giao n p s n ph m theo úng quy nh. +Gói th u t ư v n l p báo cáo nghiên c u ti n kh thi, kh thi c a d án u t ư thì không ph i u th u, nh ưng ch u t ư ph i ch n nhà t ư v n phù hp v i yêu c u c a d án. Khi áp d ng hình th c ch nh th u thì ph i xác nh rõ 3 n i dung sau: - Lý do ch nh th u 9 LU ẬN V ĂN T ỐT NGHI ỆP Nguy ễn M ạnh C ường QLKT 39B - Kinh nghi m và n ng l c v m t k thu t, tài chính c a nhà th u ưc ngh ch nh th u. - Giá tr và kh i l ưng ã ưc ng ưi có th m quy n phê duy t làm c n c cho ch nh th u (riêng gói th u xây l p ph i có thi t k và d toán ưc phê duy t theo quy nh) d. Chào hàng c ạnh tranh Hình th c này áp d ng cho nh ng gói th u mua s m hàng hoá có giá tr dưi 2 t ng. M i gói th u ph i có ít nh t 3 chào hàng c a 3 nhà th u khác nhau trên c ơ s chào hàng c a bên m i th u. Vi c chào hàng có th ưc th c hi n b ng cách g i tr c ti p, b ng Fax, b ng ưng b ưu in ho c b ng các ph ươ ng ti n khác. e. Mua s ắm tr ực ti ếp Hình th c mua s m c bi t ưc áp d ng trong tr ưng h p b xung hp ng c ã th c hi n xong (d ưi 1 n m) ho c h p ng ang th c hi n vi iu ki n ch u t ư có nhu c u t ng thêm s l ưng hàng hoá ho c kh i lưng công vi c mà tr ưc ó ã ưc ti n hành u