Luận văn Nghiên cứu thiết kế chế tạo máy thu vệ tinh băng tần C dùng trong truyền dẫn thông tin vệ tinh Vinasat

Đại học khtn – Đại học QGHN Luận văn thạc sỹ Nguyễn Đức Hùng 1 LỜI MỞ ĐẦU Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học kỹ thuật, thông tin vô tuyến bằng vệ tinh ra đời và phát triển nhằm mục đích cải thiện các nhược điểm của mạng vô tuyến mặt đất, đạt được dung lượng cao hơn, băng tần rộng hơn, nó có ý nghĩa chính trị, kinh tế xã hội to lớn, đem lại dịch vụ mới và thuận tiện với chi phí thấp. Hiện nay ở Việt Nam ngành công nghệ vũ trụ đang được đầu tư nghiên cứu, đây là hướng đi mới, mở ra nhiều lợi ích to lớn cho đất nước. Trong thông tin vệ tinh các bộ thu phát đóng vai trò rất quan trọng, đây là bộ phận ảnh hưởng chính đến chất lượng tín hiệu vệ tinh. Để chế tạo máy thu vệ tinh phải trải qua nhiều khâu với nhiều modul khác nhau và cần nhiều thời gian, công sức. Trong khuôn khổ luận văn này, cùng với việc tìm hiểu lí thuyết về máy thu tín hiệu vệ tinh, kĩ thuật siêu cao tần em chỉ đi sâu nghiên cứu thiết kế chế tạo module: Bộ khuếch đại tạp âm thấp băng tần C. Với tên đề tài: “Nghiên cứu thiết kế chế tạo máy thu vệ tinh băng tần C dùng trong truyền dẫn thông tin vệ tinh Vinasat”. Bằng lí thuyết và thực nghiệm, Luận văn đã thực hiện được các nội dung sau: Tìm hiểu tổng quan về hệ thống thu phát thông tin vệ tinh Tìm hiểu về kĩ thuật siêu cao tần Nghiên cứu, thiết kế, chế tạo module khuếch đại tạp âm thấp băng C Điểm mới của đề tài thể hiện ở việc mạnh dạn nghiên cứu thiết kế chế tạo mạch cao tần ở tần số siêu cao, trên dải tần siêu cao đòi hỏi kích thước mạch điện rất nhỏ, dẫn đến rất khó chế tạo chính xác. Bên cạnh đó do linh kiện kích thước lớn dẫn đến có nhiều điện dung kí sinh làm mất phối hợp trở kháng của toàn mạch, vì vậy việc chế tạo tại tần số cao như vậy là vấn đề rất phức tạp. Luận văn cũng tạo tiền đề để nhóm nghiên cứu đi sâu lĩnh vực siêu cao tần và thông tin vệ tinh tiến tới có thể triển khai tích hợp các mạch cao tần trên chip tương tự. Đây là xu hướng mới, đảm bảo cho bộ thu nhỏ gọn, tiêu tốn ít năng lượng, rất phù hợp với việc gắn trên các vệ tinh. Đại học khtn – Đại học QGHN Luận văn thạc sỹ Nguyễn Đức Hùng 2 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG THU PHÁT THÔNG TIN VỆ TINH 1.1 Đôi nét về lịch sử thông tin vệ tinh Vào cuối thế kỷ thứ 19 nhà khoa học người Nga Tsiolkovsky (1857 – 1935) đã đưa ra các khái niệm cơ bản về tên lửa đẩy dùng nguyên liệu lỏng. Ông cũng đưa ra các ý tưởng về các loại tên lửa đẩy nhiều tầng, các tàu vũ trụ có người điều khiển dùng để thăm dò vũ trụ. Lý thuyết về tên lửa đẩy dùng nguyên liệu lỏng của ông đã được ông Robert Hutchinson Goddard thử nghiệm thành công vào năm 1926. Tháng 5 năm 1945 Arthur Clark tác giả của mô hình viễn tưởng thông tin toàn cầu đã đưa ra ý tưởng sử dụng hệ thống 3 vệ tinh địa tĩnh dùng để phát thanh và quảng bá trên toàn thế giới. Kỷ nguyên của thông tin vệ tinh bắt đầu từ tháng 10/1957 khi Liên Xô đã phóng thành công vệ tinh nhân tạo Sputnick-1 đầu tiên trên thế giới. Những năm sau đó được đánh dấu bằng nhiều sự kiện như: năm 1958 một bức điện được phát qua vệ tinh SCORE, năm 1960 vệ tinh thông tin ECHO với việc chuyển tiếp tín hiệu thụ động, năm 1962 có TELSTAR và RELEY, năm 1963 có vệ tinh địa tĩnh đầu tiên. Năm 1965, hệ thống thông tin vệ tinh thương mại đầu tiên trên thế giới là INTELSAT1 với tên gọi EARLY BIRD ra đời. Cũng năm đó, vệ tinh thông tin liên lạc đầu tiên của Liên Xô có tên gọi là MOLNYA được phóng lên quỹ đạo elip. Từ đó đến nay đánh dấu Sự tiến bộ vượt bậc trong công nghệ chế tạo vệ tinh, tên lửa đẩy và công nghệ các trạm mặt đất, thông tin vệ tinh không những chỉ dùng cho các dịch vụ thông tin quốc tế, truyền hình mà còn dược dùng cho thông tin khí tượng, nghiên cứu vũ trụ, thăm dò trái đất, thông tin an toàn cứu nạn v.v... Sau đây là một số mốc thời gian đánh dấu sự phát triển của thông tin vệ tinh: 1945-Arthur Clark đề xuất sử dụng các vệ tinh địa tĩnh dùng cho thông tin quảng bá. 1957-Liên Xô phóng thành công vệ tinh nhân tạo đầu tiên (Sputnik-1). 1964-Thành lập tổ chức thông tin vệ tinh quốc tế INTCLSAT. Đại học khtn – Đại học QGHN Luận văn thạc sỹ Nguyễn Đức Hùng 3 1965-Phóng vệ tinh INTELSAT - 1 (Early Bird) và MOLNYA. 1971-Thành lập tổ chức INTERSPUTNICK gồm Liên xô, và 9 nước xã hội chủ nghĩa. 1972-1976 Canada, Mỹ, Liên Xô và Indonesia sử dụng vệ tinh cho thông tin nội địa. 1979-Thành lập tổ chức thông tin hàng hải quốc tế qua vệ tinh INMARSAT. 1984-Nhật Bản đưa vào sử dung hệ thống truyền hình trực tiếp qua vệ tinh. 1987-Thử nghiệm thành công vệ tinh phục vụ cho thông tin di động qua vệ tinh. Thời kỳ từ 1999 đến nay ra đời những ý tưởng và hình thành những hệ thống thông tin di động và thông tin băng rộng toàn cầu sử dụng vệ tinh. Các hệ thống điển hình như: Global star, Iridium, Ico, Skybrigde, Teledesic. Một hệ thống thông tin vệ tinh bao gồm phần không gian (Space segment) và phần mặt đất (Ground segment). Hình 1.1 Phần không gian và phần mặt đất của hệ thống thông tin vệ tinh Đại học khtn – Đại học QGHN Luận văn thạc sỹ Nguyễn Đức Hùng 4 Hình 1.2a Hình ảnh vệ tinh 1.2 Ở Việt Nam Đầu năm 2008, Việt nam đã phóng vệ tinh đầu tiên Vinasat1. Đại học khtn – Đại học QGHN Luận văn thạc sỹ Nguyễn Đức Hùng 5 Hình 1.2b Ngày 16 tháng 5 năm 2012 vệ tinh Vinasat2 đã được phóng lên quỹ đạo. Cùng với việc phóng vệ tinh Vinasat, các tổ chức sẽ có nhu cầu thiết lập hàng loạt trạm mặt đất để triển khai hệ thống thông tin qua vệ tinh. Do đó việc tìm hiểu các đặc điểm của các hệ thống vệ tinh trong các băng tần sẽ đem lại nhiều lợi ích và phù hợp với tình hình phát triển công nghệ thông tin vệ tinh của Việt nam hiện nay. Các vệ tinh này hoạt động ở band C và band Ku, việc tập chung nghiên cứu khai thác sử dụng triệt để băng tần là vấn đề hết sức quan trọng. Do tín hiệu thu được ở mặt đất từ vệ tinh bị suy hao rất lớn, mặt khác do ảnh hưởng của môi trường nên tín hiệu thu được bị ảnh hưởng mạnh của nhiễu. Để giải quyết vấn đề này, các bộ phát đáp của vệ tinh phải có phẩm chất tốt, chính xác, kích thước và khối lượng nhỏ và sử dụng ít năng lượng. Sóng vô tuyến trong thông tin liên lạc vệ tinh cần phải xuyên qua tầng điện li và khí quyển bao quanh trái đất, nên cần phải chọn tần số suy hao nhỏ nhất trong khoảng “cửa sổ vô tuyến” từ 1GHz đến 30GHz các băng tần được sử dụng nhiều hơn cả là band C và band Ku. Band C: Từ 4-8GHz thường sử dụng dải tần 5.85-7.025GHz cho tuyến phát lên, và dải tần 3.7- 4.2GHz cho tuyến phát xuống Band Ku: Từ 12.4 -18GHz thường sử dụng dải tần 12.75-13.25GHz và 14-14.5 GHz cho tuyến phát lên, dải tần 10.7-11.7GHz cho tuyến phát xuống. Đại học khtn – Đại học QGHN Luận văn thạc sỹ Nguyễn Đức Hùng 6 Hình 1.3 Vùng phủ của vệ tinh Vinasat 1 band C Hình 1.4 Vùng phủ của vệ tinh VINASAT1 band Ku 1.3 Đặc trưng cơ bản của thông tin liên lạc qua vệ tinh Hệ thống liên lạc qua vệ tinh có những ưu điểm chủ yếu như sau Đại học khtn – Đại học QGHN Luận văn thạc sỹ Nguyễn Đức Hùng 7  Vùng phủ sóng rộng, do quỹ đạo của vệ tinh có độ cao lớn so với trái đất, các vệ tinh có thể nhìn thấy một vùng rộng của trái đất.  Dung lượng thông tin lớn, do sử dụng băng tần công tác rộng và kĩ thuật đa truy nhập cho phép đạt dung lượng lớn trong thời gian ngắn mà ít loại hình thông tin khác có được.  Độ tin cậy và chất lượng thông tin cao, do liên lạc trực tiếp giữa vệ tinh và trạm mặt đất, xác suất hư hỏng trên tuyến liên lạc rất thấp và ảnh hưởng do nhiễu và khí quyển không đáng kể.  Tính linh hoạt cao, do hệ thống liên lạc vệ tinh được thiết lập nhanh chóng và có thể thay đổi linh hoạt tùy theo yêu cầu sử dụng.  Có khả năng ứng dụng trong thông tin di động là thông tin liên lạc toàn cầu. Do có nhiều ưu điểm nổi trội so với các loại hình thông tin khác, nên hệ thống thông tin vệ tinh có rất nhiều ứng dụng trong thực tế, điện thoại, truyền hình, thông tin di động, truyền số liệu, Internet, các dịch vụ đào tạo và y tế từ xa, truyền tin cho ngư dân trên biển, dự báo thời tiết, đảm bảo an ninh quốc phòng...Với sự tiến bộ nhanh chóng của công nghệ chế tạo, phóng vệ tinh và công nghệ chế tạo các thiết bị thông tin liên lạc, thiết bị đo lường và điều khiển từ xa, nguồn điện cho vệ tinhđã cho phép tăng dung lượng bộ phát đáp và áp dụng nhiều kĩ thuật truyền dẫn tín hiệu mới để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của cuộc sống. Hình 1.5 Sơ đồ khối hệ thống thu tín hiệu Đại học khtn – Đại học QGHN Luận văn thạc sỹ Nguyễn Đức Hùng 8 Chức năng các module trong hệ thống   Bộ khuyếch đại tạp âm thấp (LNA): đây là một modul khuyếch đại đặc biệt, sử dụng trong các hệ vô tuyến để khuyếch đại những tín hiệu rất yếu được thu từ anten. Nó thường được đặt rất gần anten thu để giảm thiểu suy hao. Khi sử dụng bộ khuyếch đại này ở máy thu thì ồn nhiễu của những tầng sau sẽ được giảm bởi hệ số khuyếch đại của nó. Trong khi đó, ồn nhiễu của LNA lại được cộng trực tiếp vào tín hiệu nhận được. Việc sử dụng LNA là cần thiết để tăng công suất tín hiệu mong muốn, còn tạp nhiễu sẽ được xử lý ở những tầng tiếp theo.   Bộ đảo tần xuống: về bản chất bộ đảo tần lên và xuống là giống nhau, chỉ khác tín hiệu đầu vào và vị trí sử dụng. Nếu như bộ đảo tần lên được sử dụng ở khối phát thì bộ đảo tần xuống được chế tạo để dùng cho khối thu. Tín hiệu cao tần UHF khi qua bộ này sẽ được chuyển về tín hiệu trung tần IF mang thông tin.   Bộ khuyếch đại trung tần khuếch đại công suất tín hiệu trung tần sau khi lấy ra khỏi bộ trộn tần số trước khi được xử lý ở các tầng tiếp theo. Đại học khtn – Đại học QGHN Luận văn thạc sỹ Nguyễn Đức Hùng 9   Bộ tách sóng: có nhiệm vụ tách lấy thông tin mong muốn.  bộ khuếch đại thị tần, khuếch đại âm thanh là thông tin cần truyền tải để phát ra loa  Loa: là bộ phận dùng để phát âm thanh.   Anten phát và anten thu Để xây dựng hoàn chỉnh hệ thống thu phát thông tin vệ tinh cần chế tạo đầy đủ các module kể trên. Nhưng trong khuôn khổ luận văn này chỉ tập trung vào nghiên cứu, thiết kế, chế tạo tuyến thu cao tần dải rộng vì vậy cần phải chế tạo bộ khuếch đại tạp âm thấp LNA. Đại học khtn – Đại học QGHN Luận văn thạc sỹ Nguyễn Đức Hùng 10 CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN VỀ SIÊU CAO TẦN 2.1 Lý thuyết đường truyền: 2.1.1 Mô hình tương đương tham số tập trung của đường truyền Hình 2.1 Dây dẫn song song và sơ đồ tương đương Nhìn chung, các đường truyền đều có dạng một cặp dây dẫn song song để tín hiệu điện áp truyền qua. Trước hết, chúng ta khảo sát một đường truyền gồm một cặp dây dẫn song song như hình vẽ. Hai dây dẫn này được mô hình hoá bằng: - Điện dung song song tính theo chiều dài đơn vị của dây dẫn C [ F/m] - Điện dẫn song song tính theo đơn vị dài [S/m] Một dòng điện dọc theo chiều dài dây dẫn sẽ tạo ra một dòng điện trong dây dẫn theo chiều ngược lại, đó là thành phần cảm ứng. cũng sẽ có một điện trở hữu hạn nối tiếp trong các dây dẫn. - Điện cảm nối tiếp tính theo chiều dài đơn vị [ H/m] - Điện trở nối tiếp tính theo chiều dài đơn vị [ /m] Đại học khtn – Đại học QGHN Luận văn thạc sỹ Nguyễn Đức Hùng 11 Điện áp và dòng điện là các hàm của thời gian 2.1.2 Phương trình sóng và nghiệm Ta viết phương trình Kirchoff cho mạch điện tương đương trong hình 2.1, ta có: t U zCzUGII zzzzz     (2.1) t U zLzIRUU zzzzz     (2.2) Nếu đường truyền ∆z ngắn thì: z U zUU z I zII zzzz z zzz        ; (2.3) Do đó ta có: t U zCzUG z I zII zz z zz       (2.4) Suy ra:            t U CGU z I z z z (2.5) Và                        z I zI t zLzR z I zI z U zUU zz z z z zz (2.6) Bỏ qua số hạng chữa (∆z)2 và chia cho ∆z ta được            t I LRI z U z z z (2.7) Cặp phương trình (2.5) và (27) được gọi là cặp phương trình điện báo và hoàn toàn có tính chất khái quát, các điện áp và dòng điện trên đây ở bất kỳ vị trí hay thời điểm nào qua bốn tham số dây dẫn G, C, R và L. Đại học khtn – Đại học QGHN Luận văn thạc sỹ Nguyễn Đức Hùng 12 Thông thường thì ta chỉ quan tâm đến một tín hiệu hình sin tần số đơn dạng: tjeUU 0 (2.8) Lấy vi phân phương trình trên ta có: UjeUj t U tj      0 (2.9) Trong trường hợp này, (2.5) và (2.7) trở thành:   z z UCjG z I    (2.10)   z z ILjR z U    (2.11) Ta thấy phương trình (2.10) và (2.11) giống dạng của phương trình điện báo Maxwell. Thay thế giá trị Iz vào phương trình (2.10) và Uz vào phương trình (2.11) ta được    zzz UUCjGLjR z U     2 2 (2.12)    zz z IICjGLjR z I     2 2 (2.13) Phương trình (2.12) và (2.13) là các phương trình sóng một chiều cho điện áp và dòng điện. Từ đó, nghiệm của nó có dạng:     tjzz eeUeUtzU  21,   (2.14)     tjzz eeIeItzI  21,   (2.15) Ở đây, U1,U2, I1, và I2 là các hằng số của phép tính tích phân và được xác định bằng các điều kiện biên của dây cụ thể,  được gọi là hệ số truyền sóng phức và được xác định như sau:   CjGLjR   (2.16) Đại học khtn – Đại học QGHN Luận văn thạc sỹ Nguyễn Đức Hùng 13 Ta thấy hệ số truyền sóng là hàm của tần số. Theo phương trình (2.16) hệ số truyền sóng  chứa cả phần thực và phần ảo nên nó được viết dưới dạng:  j (2.17) Thay thế (2.17) vào nghiệm tổng quát (2.14), (2.15)      ztjzztjz eeUeeUtzU    21, (2.18a)      ztjzztjz eeIeeItzI    21, (2.18b) Trong hai nghiệm trên thì số hạng thứ nhất ( bao gồm U1 hoặc I1), thừa số ze  có biên độ giảm khi z tăng. Thành phần hàm mũ thứ hai  ztje   có giá trị biên độ là 1 và góc biểu thị pha của tín hiệu tăng lên theo thời gian và giảm đi theo khoảng cách. Tại thời điểm t = t1 và vị trí z = L1, pha nhận một giá trị 111 Lt   . Tại thời điểm sau đó t = t2> t1 có thể thấy pha với giá trị 1 xuất hiện ở một vị trí khác z = L2. Bởi vì pha 22111 LtLt   , và t2> t1 nên cần phải có L2> L1 vì cả  và  đều dương, do đó điểm của pha dịch chuyển theo hướng z dương. Số hạng thứ nhất này biểu thị một sóng truyền về phía trước, hay sóng tiến hoặc sóng thuận có biên độ giảm theo hàm mũ tương ứng với khoảng cách truyền. Số hạng thứ hai (liên quan đến U2 và I2 ) biểu thị sóng truyền theo hướng z âm hay sóng lùi hoặc sóng ngược có biên độ giảm khi z âm ( khi thời gian tăng lên). Như vậy nghiệm toàn bộ của phương trình sóng là tổng của hai sóng lan truyền theo hai hướng ngược nhau.   zb z f eUeUzU   (2.19a)   zb z f eIeIzI   (2.19b) Các chỉ số f và b là tương ứng với sóng sóng tới và sóng phản xạ. Đại học khtn – Đại học QGHN Luận văn thạc sỹ Nguyễn Đức Hùng 14 Vì tham số  của phương trình (2.18) biểu thị sự suy giảm biên độ của các sóng, nó thường được gọi là hệ số suy giảm có đơn vị tính là dB/m hoặc np/m (neper). Nếu biểu thị sự suy giảm công suất W1 và W2, ta có:  21 W/Wlog10N ; (tính theo đơn vị dB)  21 W/Wlog5,0N ; (tính theo đơn vị neper) Sóng sẽ suy giảm N khi biên độ của nó thay đổi exp(-N) giữa hai điểm của một dây dẫn. từ hai tý số trên đây ta có thể rút ra 1 neper = 8,868 dB. Biên độ của sóng giảm đi 1/e (  37%) sau mỗi khoảng cách 1/. Số hạng  mô tả sự biến thiên về pha của các sóng lan truyền và được gọi là hằng số pha. Các đơn vị của  là radian/m hoặc độ/m. Độ dài của một bước sóng () khi pha có độ lệch là 2, do đó:  2 hoặc    2  (2.20) Trong trường hợp dây dẫn lý tưởng và không có tổn hao (R=G= 0) thì  = 0 và LC  . Theo (2.16) và áp dụng các phương trình điện báo (2.10) và (2.11) ta có dòng truyền sóng:    zz eUeU LjR zI        00 (2.21) So sánh (2.22b) và (2.24) ta định nghĩa được Z0 bởi sóng tới và sóng phản xạ:      0 0 0 0 0 I U I U Z (2.22) Ta gọi Z0 là trở kháng sóng hay trở kháng đặc trưng của đường truyền. Đại học khtn – Đại học QGHN Luận văn thạc sỹ Nguyễn Đức Hùng 15 CjG LjRLjR Z         0 (2.23) Nếu dây dẫn không tổn hao ta có: C L Z 0 (2.24) 2.1.3 Vận tốc pha và vận tốc nhóm Ta thường muốn biết vận tốc của một tín hiệu chuyển qua một đường truyền. Vận tốc pha mô tả tốc độ truyền lan trong dây dẫn của một điểm có pha không đổi, trong khi vận tốc nhóm mô tả truyền lan trong dây dẫn của một nhóm tần số ( tức thông tin). Hình 2.2 Tín hiệu điều biên đường truyền. Để minh hoạ những tham số này, ta xem xét một tín hiệu điều biên nén tần số mang (AM/SC) truyền qua một dây dẫn không tổn hao. Tần số sóng mang là và tín hiệu thông tin được điều chế và sóng mang ở tần số . Nếu tín hiệu thông tin đơn giản là sóng hình sin có tần số đơn, thì toàn bộ tín hiệu sẽ có các thành phần ở hai tần số với cùng một biên độ, biên tần dưới bằng  -  và biên độ tần trên bằng  + . Ta có LC  , các điện áp trong đường truyền phụ thuộc vào biên độ tần trên ( UUp) và biên tần dưới (ULo) là: Đại học khtn – Đại học QGHN Luận văn thạc sỹ Nguyễn Đức Hùng 16        100 expexp  jUztjUU ccUp  (2.25)        200 expexp  jUztjUU ccLo  (2.26) Toàn bộ tín hiệu là . Theo công thức Euler ta có:       sincosexp jj  , tín hiệu là:         21210 sinsincoscos  jjUU                                     2 cos 2 sin2 2 cos 2 cos2 212121210  jU (2.7) Vì tcc     2 21 và tcc     2 21 , toàn bộ tín hiệu có thể viết thành:    zt cezUU   cos2 0 (2.8) Trong đó thừa số của hàm mũ là một số hạng biểu thị pha ở tần số sóng mang trong đó thông tin gửi trong tín hiệu này là hàm bao biên độ theo hàm số cosin. Ta sẽ tìm được các vận tốc pha và vận tốc nhóm khi xét một điểm có pha không đổi trong sóng mang và đường bao tương ứng. Vận tốc pha: Tại thời điểm t = t1 và vị trí z = L1 số hạng sóng mang có một pha 1. Tại thời điểm t = t2 có thể tìm thấy pha này ở vị trí L2. Vì 111 Lt   = 22 Lt   vận tốc mà điểm pha sóng mang không đổi chuyển động là:        12 12 tt LL v (2.29) Trong đó v được gọi là vận tốc pha. Vận tốc nhóm: pha của đường bao điều biên là: 22112 LtLt   . Do đó, vận tốc của điểm pha đường bao không đổi chuyển động, tức vận tốc nhóm là: Đại học khtn – Đại học QGHN Luận văn thạc sỹ Nguyễn Đức Hùng 17 0 12 12           tkhi tt LL vg     (2.30) Đối với dây dẫn không tổn hao ta có LC  do đó LC v LC v g 1 ; 1 1                     (2.31) Khi đó ta thấy các vận tốc pha và vận tốc nhóm bằng nhau, do đó pha sóng mang và pha đường bao sẽ có cùng vận tốc và duy trì một mối quan hệ bất biến khi toàn bộ tín hiệu truyền qua dây dẫn. Trong các trường hợp có tổn hao, các vận tốc pha và nhóm chắc chắn phải khác nhau, và do đó đường bao chuyển động với một vận tốc khác với sóng mang. Điều quan trọng hơn là các vận tốc thường là hàm của tần số. Điều này có thể gây ra sự méo tín hiệu trầm trọng bởi vì các dải biên tần dưới và dải biên tần trên chuyển động với các vận tốc khác nhau và đến cuối đường truyền tại các thời điểm khác nhau. Khi vận tốc pha và nhóm là hàm của tần số thì đường truyền sẽ làm méo tín hiệu truyền qua nó. Ảnh hưởng này nghiêm đến mức nào tuỳ thuộc vào các vận tốc của tín hiệu và chiều dài đường dây. 2.1.4 Các đại lượng đặc trưng Ta xét một dây dẫn với trở kháng đặc trưng Z0, hệ số truyền  và được giới hạn bởi trở kháng tải Zt. Hình 2.3 Các đường truyền với một trở kháng tải. Đại học khtn – Đại học QGHN Luận văn thạc sỹ Nguyễn Đức Hùng 18