Một số vấn đề về tuyển dụng lao động tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần nhà Hà Nội

Lêi nãi ®Çu Ngµy nay vÊn ®Ò bè trÝ mét c¸n bé ®óng vÞ trÝ, cã n¨ng lùc phï hîp, hay tuyÓn chän ®­îc mét ng­êi lao ®oäng cã tr×nh ®é chuyªn m«n, cã tay nghÒ, trung thµnh víi doanh nghiÖp, g¾n bã víi c«ng ciÖc lµ mét vÊn ®Ò quan träng ®­îc nhiÒu doanh nghiÖp quan t©m. ThËm chÝ viÖc bè trÝ sö dông nguån nh©n lùc nh­ thÕ nµo cho hîp lý, x©y dùng ®­îc mét hÖ thèng hoµn chÝnh ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ lu«n lu«n lµ môc tiªu quan träng hµng ®Çu cña c¸c doanh nghiÖp. V× vËy c¸c doanh nghiÖp ®· vµ ®ang hoµn thiÖn dÇn c«ng t¸c tuyÓn dông nh»m ®¹t ®­îc môc tiªu trªn. ViÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c tuyÓn dông cña doanh nghiÖp cßn mang ý nghÜa x· héi lµ ®Þnh h­íng, h­íng nghiÖp cho ng­êi lao ®éng cã mét thuËn lîi cho viÖc chän mét c«ng viÖc phï hîp víi kh¶ n¨ng, ®ång thêi hä còng ph¸t huy, ph¸t triÓn kh¶ n¨ng cña b¶n th©n. Tr­íc t×nh h×nh hiÖn nay xu h­íng sinh viªn c¸c tr­¬ng §¹i häc kinh tÕ nãi riªng vµ c¸c tr­êng §¹i häc nãi chung ®Òu tËp trung vµo ngµnh ng©n hµng, kh«ng nh÷ng chØ sinh viªn mµ ngay c¶ nh÷ng ng­êi lao ®éng kh¸c ®ang ch­a cã viÖc hay ®· cã ®Òu cã ý muèng xin vµo ng©n hµng. Cã thÓ nãi ngµnh ng©n hµng ®ang lµ ngµnh hÊp dÉn ®èi víi ng­êi lao ®éng nãi chung. V× vËy nhu cÇu tuyÓn lao ®éng ë c¸c ng©n hµng ®­îc toµn x· héi quan t©m, ®Æc biÖt c«ng t¸c tuyÓn dông lao ®éng nh­ thÕ nµo ®­îc ng­êi lao ®éng quan t©m nhiÒu vµ tÝnh c¹nh tranh trong qu¸ tr×nh tuyÓn chän vµ sö dông lao ®éng còng trë nªn gay g¾t. ChÝnh v× vËy ngµnh ng©n hµng nãi chung cÇn hoµn thiÖn c«ng t¸c tuyÓn dông lao ®éng nh»m t¹o ra ®­îc tÝnh kh¸ch quan trong tuyÓn chän, còng nh­ lùa chän ®­îc ng­êi lao ®éng phï hîp víi yªu cÇu cña ng©n hµng. XuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh thùc tÕ t¹i ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn nhµ Hµ Néi (HaBuBank), ngay tõ khi thµnh lËp ng©n hµng ®· chó träng ®Õn c«ng t¸c tuyÓn dông lao ®éng. Nh­ng trong t×nh h×nh míi víi sù ph¸t triÓn cña ng©n hµng cïng víi nhu cÇu vÒ lao ®éng cßn lín, th× c«ng t¸c tuyÓn dông cña ng©n hµng vÉn cßn mét sè ®iÓm h¹n chÕ mÆc dï c«ng t¸c nµy lu«n ®­îc ng©n hµng th­êng xuyªn quan t©m nghiªn cøu hoµn thiÖn. ChÝnh v× vËy, bµi viÕt nµy nghiªn cøu vÊn ®Ò: “Mét sè vÊn ®Ò vÒ tuyÓn dông lao ®éng t¹i Ng©n hµng Th­¬ng m¹i Cæ phÇn nhµ Hµ Néi”. Néi dung bµi viÕt gåm 3 phÇn: PhÇn I: C¬ së lý luËn cña tuyÓn dông lao ®éng. PhÇn II: Ph©n tÝch t×nh h×nh tuyÓn dông lao ®éng t¹i ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn nhµ Hµ Néi. PhÇn III: X©y dùng ph­¬ng h­íng hoµn thiÖn c«ng t¸c tuyÓn dông lao ®éng. PhÇn I: C¬ s¬ lý luËn cña tuyÓn dông lao ®éng. I - Ph©n tÝch c«ng viÖc lµ c¬ së cña tuyÓn dông lao ®éng: 1) Ph©n tÝch c«ng viÖc: “Ph©n tÝch c«ng viÖc ®ã lµ qu¸ tr×nh thu thËp c¸c t­ liÖu vµ ®¸nh gi¸ mét c¸ch cã hÖ thèng c¸c th«ng tin quan träng liªn quan ®Õn b¶n chÊt mét c«ng viÖc cô thÓ” Cã thÓ nãi ph©n tÝch c«ng viÖc lµ mét tiÕn tr×nh m« t¶ vµ ghi l¹i môc tiªu cña mét c«ng viÖc, c¸c nhiÖm vô vµ ho¹t ®éng cña nã, c¸c ®iÒu kiÖn hoµn thµnh c«ng viÖc, c¸c kü n¨ng, kiÕn thøc vµ th¸i ®é cÇn thiÕt ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc. Hay mét c¸ch chÝnh x¸c h¬n, ph©n tÝch c«ng viÖc lµ ®Þnh râ tÝnh chÊt vµ ®Æc ®iÓm c«ng viÖc ®ã qua quan s¸t - theo dâi vµ nghiªn cøu, nh»m x¸c ®Þnh râ nh÷ng nhiÖm vô, nh÷ng chøc n¨ng n¨ng lùc vµ tr¸ch nhiÖm ®ßi hái cña c«ng viÖc ®èi víi ng­êi thùc hiÖn c«ng viÖc ®ã. Tãm l¹i ph©n tÝch c«ng viÖc sÏ cung cÊp cho nhµ qu¶n trÞ mét b¶n tãm t¾t c¸c nhiÖm vô vµ tr¸ch nhiÖm cña mét c«ng viÖc nµo ®ã mèi t­¬ng quan cña c«ng viÖc ®ã víi c«ng viÖc kh¸c, kiÕn thøc vµ kü n¨ng cÇn thiÕt vµ c¸c ®iÒu kiÖn lµm viÖc: Thùc chÊt môc ®Ých cña ph©n tÝch c«ng viÖc lµ ®Ó tr¶ lêi nh÷ng c©u hái sau: + Nh©n viªn thùc hiÖn nh÷ng c«ng t¸c g×? + Khi nµo c«ng viÖc ®­îc hoµn tÊt? + C«ng viÖc ®­îc thùc hiÖn ë ®©u? + C«ng nh©n lµm viÖc ®ã nh­ thÕ nµo? + T¹i sao ph¶i thùc hiÖn c«ng viÖc ®ã? + §Ó thùc hiÖn c«ng viÖc ®ã cÇn héi ®ñ nh÷ng tiªu chuÈn tr×nh ®é nµo? ViÖc tr¶ lêi ®­îc chÝnh x¸c c¸c c©u hái nµy cã ý nghÜa rÊt quan träng trong c«ng t¸c tuyÓn dông lao ®éng bëi v×: Ph©n tÝch c«ng viÖc sÏ gióp cho nhµ qu¶n trÞ còng nh­ ng­êi lao ®éng hiÓu râ ®­îc c«ng viÖc cÇn thùc hiÖn vµ tiªu chuÈn ®Ó thùc hiÖn còng nh­ kÕt qu¶ cÇn ®¹t ®­îc, ®iÒu nµy sÏ b¶o ®¶m thµnh c«ng h¬n trong viÖc bè trÝ s¾p xÕp, thuyªn chuyÓn vµ th¨ng th­ëng nh©n viªn mét c¸ch kÞp thêi vµ hîp lý. Kh«ng nh÷ng thÕ mµ cßn t¹o kÝch thÝch lao ®éng, g¾n bã ®­îc ng­êi lao ®éng ®èi víi c«ng viÖc vµ khÝch lÖ ph¸t triÓn n¨ng lùc c¸ nh©n. §Æc biÖt ph©n tÝch c«ng viÖc gióp lo¹i bá ®­îc nh÷ng bÊt b×nh ®¼ng vÒ møc l­¬ng qua viÖc x¸c ®Þnh râ nhiÖm vô vµ tr¸ch nhiÖm cña c«ng viÖc. §ång thêi gi¶m bít ®­îc sè ng­êi cÇn ph¶i thay thÕ do thiÕu hiÓu biÕt vÒ c«ng viÖc hay tr×nh ®é thÊp. Ph©n tÝch c«ng viÖc còng gióp cho tiÕt kiÖm thêi gian vµ søc lùc qua viÖc tiªu chuÈn ho¸ c«ng viÖc vµ tõ ®ã gióp nhµ qu¶n trÞ cã c¬ së lµm kÕ ho¹ch vµ ph©n chia thêi biÓu c«ng t¸c: Ph©n tÝch c«ng viÖc cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi tuyÓn mé, tuyÓn chän vµ cã thÓ nãi ph©n tÝch c«ng viÖc lµ c¬ së cña tuyÓn chän v× ®Ó tuyÓn mé tuyÓn chän mét c¸n bé cã tr×nh ®é, kü n¨ng, n¨ng lùc phï hîp th× ®iÒu tr­íc tiªn cÇn x¸c ®Þnh râ lµ c¸n bé ®ã sÏ ®­îc lµm c«ng viÖc g× vµ ph¶i cã tr×nh ®é chuyªn m«n kü n¨ng g×? Hay ®©y chÝnh lµ nh÷ng tiªu chuÈn ®­îc x©y dùng ra nh»m thùc hiÖn tuyÓn chän. ViÖc x©y dùng nh÷ng tiªu chuÈn cµng chÝnh x¸c bao nhiªu th× viÖc tuyÓn chän cã hiÖu qu¶ bÊy nhiªu, v× qua ®ã sÏ chän ®­îc ng­êi phï hîp víi c«ng viÖc. §Ó x©y dùng ®­îc nh÷ng tiªu chuÈn chÝnh x¸c th× tÊt yÕu ta ph¶i thùc hiÖn c«ng t¸c ph©n tÝch c«ng viÖc thËt tèt vµ ph©n tÝch c«ng viÖc sÏ gióp ®­a ra nh÷ng yªu cÇu, tiªu chuÈn thùc hiÖn c«ng viÖc vµ tiªu chuÈn ®èi víi ng­êi thùc hiÖn mét c¸ch chÝnh x¸c, cô thÓ. Ngoµi ra ph©n tÝch c«ng viÖc còng cßn gióp cho ng­êi lao ®éng hiÓu ®­îc râ m×nh cÇn cã tr×nh ®é g×? ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc ®ã còng nh­ c«ng viÖc ®ã lµ lµm nh÷ng c¸i g×? ChÝnh v× vËy ph©n tÝch c«ng viÖc cã vai trß quan träng ®èi víi c¶ ng­êi lao ®éng tham gia tuyÓn mé, tuyÓn chän vµ c¶ ®èi víi nhµ qu¶n trÞ thùc hiÖn c«ng t¸c tuyÓn mé, tuyÓn chän. Tãm l¹i ph©n tÝch c«ng viÖc ®­a ra b¶ng tãm t¾t, miªu t¶ c«ng viÖc vµ nh÷ng tiªu chuÈn thùc hiÖn c«ng viÖc còng nh­ b¶n yªu cÇu ®èi víi ng­êi thùc hiÖn c«ng viÖc chÝnh lµ c¬ së ®Ó tuyÓn chän lao ®éng. Trong qu¸ tr×nh sö dông bè trÝ c¸n bé c¸c nhµ qu¶n trÞ dùa trªn nh÷ng tiªu chuÈn ®­îc x©y dùng b¬Ø ph©n tÝch c«ng viÖc mµ ®¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc. Tõ nh÷ng tiªu chuÈn ®ã nhµ qu¶ trÞ còng ®¸nh gi¸ ®­îc tr×nh ®é cña c¸n bé vµ x©y dùng kÕ ho¹c ph¸t triÓn ®µo t¹o nh»m n©ng cao tr×nh ®é c¸n bé cho phï hîp víi yªu cÇu cña c«ng viÖc. §Æc biÖt quan träng h¬n lµ ph©n tÝch c«ng viÖc sÏ gióp nhµ qu¶n trÞ thùc hiÖn kÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc vµ hoµn thiÖn bé m¸y tæ chøc cã hiÖu qu¶ h¬n. Nh­ vËy trong qu¸ tr×nh sö dông Nguån nh©n lùc nãi chung th× c¸c nhµ qu¶n trÞ ph¶i th­êng xuyªn thùc hiÖn vµ sö dông ph©n tÝch c«ng viÖc hay cã thÓ nãi ph©n tÝch c«ng viÖc còng chÝnh lµ c¬ së ®Ó sö dông nguån nh©n lùc cã hiÖu qu¶. Tãm l¹i ph©n tÝch c«ng viÖc thùc sù lµ c«ng t¸c cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi tuyÓn dông lao ®éng. Nã t¸c ®éng lín ®Õn hiÖu qu¶ cña tuyÓn dông.ThËm chÝ, nã quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng trong c«ng t¸c tuyÓn dông lao ®éng. §Õn ®©y ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng “ph©n tÝch c«ng viÖc lµ c¬ së cña tuyÓn dông lao ®éng”. ChÝnh v× vËy ta cÇn ph¶i thùc hiÖn tèt ph©n tÝch c«ng viÖc, muèn nh­ vËy ta cÇn tu©n thñ nh÷ng yªu cÇu cÇn thiÕt cña ph©n tÝch c«ng viÖc: + C«ng viÖc ph¶i ®­îc x¸c ®Þnh mét c¸ch chÝnh x¸c. + NhiÖm vô bæn phËn vµ tr¸ch nhiÖm còng nh­ tiªu chuÈn cña c«ng viÖc ph¶i ®­îc m« t¶ râ rµng. + Nh÷ng ®ßi hái cña c«ng viÖc ®è víi ng­êi thùc hiÖn c«ng viÖc ®Ó thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ ph¶i tr×nh bµy ®Çy ®ñ, kh«ng thiÕu sãt. Qu¸ tr×nh tiÕn hµnh ph©n tÝch c«ng viÖc bao gåm c¸c b­íc sau: B­íc 1: X¸c ®Þnh danh môc c¸c c«ng viÖc cÇn ph©n tÝch. Trong b­íc nµy ta cÇn x¸c ®Þnh danh môc c¸c c«ng viÖc cã néi dung thay ®æi, c¸c c«ng viÖc míi ph¸t sinh cã thÓ thu thËp qua b¶ng l­¬ng, th¶o luËn trùc tiÕp víi c¸n bé l·nh ®¹o, s¬ ®å vÒ c¬ cÊu tæ chøc. B­íc 2: Lùa chän c¸c ph­¬ng ph¸p thu thËp th«ng tin thiÕt kÕ c¸c biÓu mÉu ghi chÐp hoÆc c¸c b¶ng c©u hái cÇn thiÕt. B­íc 3: TiÕn hµnh thu thËp th«ng tin. Nh÷ng th«ng tin thu thËp ®­îc sÏ dïng cho viÕt b¶n miªu t¶ c«ng viÖc vµ b¶n yªu cÇu c«ng viÖc ®«Ý víi ng­êi thùc hiÖn c«ng viÖc. B­íc 4: X©y dùng b¶n miªu t¶ c«ng viÖc vµ b¶n tiªu chuÈn hay yªu cÇu ®èi víi ng­êi thùc hiÖn c«ng viÖc . C¸c b¶n nµy x©y dùng dùa trªn ph©n tÝch nh÷ng th«ng tin thu thËp ®­îc, qu¸ tr×nh viÕt 2 b¶n nµy cã thÓ theo tr×nh tù sau: + ViÕt b¶n th¶o lÇn thø nhÊt. + LÊy ý kiÕn gãp ý cña ng­êi lao ®éng vµ nh÷ng ng­êi l·nh ®¹o bé phËn cã liªn quan. + Söa l¹i b¶n th©n vµ x¸c lËp sù chÝnh x¸c cña b¶n th¶o. + Tæ chøc héi th¶o nÕu cÇn thiÕt. + LÊy ch÷ ký phª chuÈn cña ng­êi l·nh ®¹o cao trong doanh nghiÖp tr­íc khi ban hµnh thùc hiÖn. B­íc 5: X©y dùng b¶n tiªu chuÈn thùc hiÖn c«ng viÖc viÖc x©y dùng tiªu chuÈn thùc hiÖn c«ng viÖc ®­îc thùc hiÖn dùa trªn nh÷ng th«ng tin thu thËp ®­îc vµ nh÷ng th«ng tin ph©n tÝch cña hai b¶n miªu t¶ c«ng viÖc vµ b¶n tiªu chuÈn ®èi víi ng­êi thùc hiÖn, còng víi nh÷ng ý kiÕn cña ng­êi lao ®éng vµ ng­êi l·nh ®¹o. Lùa chän ph­¬ng ph¸p thu thËp th«ng tin lµ mét trong nh÷ng b­íc quan träng ®èi víi ph©n tÝch c«ng viÖc tuú tõng c«ng viÖc cô thÓ mµ cã nh÷ng ph­¬ng ph¸p thu thËp th«ng tin mét c¸ch phï hîp. C¸c ph­¬ng ph¸p thu thËp th«ng tin bao gåm: * Quan s¸t: lµ ph­¬ng ph¸p trong ®ã ng­êi nghiªn cøu quan s¸t 1 hay 1 nhãm ng­êi lao ®éng thùc hiÖn c«ng viÖc vµ ghi l¹i ®Çy ®ñ nh÷ng ho¹t ®éng lao ®éng vµ ghi l¹i ®Çy ®ñ nh÷ng ho¹t ®éng lao ®éng nµo ®­îc thùc hiÖn? T¹i sao cÇn ph¶i thùc hiÖn? vµ ®­îc thùc hiÖn nh­ thÕ nµo? §Ó ho·n c¸c bé phËn kh¸c nhau cña c«ng viÖc. ViÖc quan s¸t ®ã c¸c c¸c th«ng tin ®­îc ghi chÐp l¹i theo c¸c biÓu mÉu ®­îc quy ®Þnh s½n. + ¦u ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p: - Gióp ta cã thÓ nghiªn cøu c«ng viÖc tuú theo møc ®é chi tiÕt mµ ta muèn. - C¸c tµi liÖu thu ®­îc rÊt phong phó. + Nh­îc ®iÓm: TÝnh hîp lý vµ tÝnh tin cËy bÞ h¹n chÕ do ¶nh h­ëng bëi yÕu tè chñ quan cña ng­êi quan s¸t. * Ghi chÐp c¸c sù kiÖn ngÉu nhiªn: §ã lµ ph­¬ng ph¸p ghi chÐp l¹i hµnh vi cña nh÷ng ng­êi lao ®éng lµm viÖc cã hiÖu qu¶ vµ kh«ng hiÖu qu¶. ¦u ®iÓm: cho ta mét c¸i nh×n trùc tiÕp vµo c¸c ho¹t ®éng mµ ng­êi lao ®éng thùc hiÖn ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc, cho ta thÊy tÝnh linh ®éng cña viÖc thùc hiÖn c«ng viÖc ë nhiÒu ng­êi kh¸c nhau. Nh­îc ®iÓm: dßi hái tèi thiÓu thêi gian ®Ó thu thËp th«ng tin vµ cã h¹n chÕ trong viÖc x©y dùng c¸c hµnh vi trung b×nh ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc. + NhËt ký c«ng viÖc: §ã lµ ph­¬ng ph¸p trong ®ã ng­êi lao ®éng tù ghi chÐp l¹i c¸c ho¹t ®éng lao ®éng cña m×nh ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc. ¦u ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ gióp ta thu thËp th«ng tin theo c¸c sù kiÖn thùc tÕ xÈy ra. Nh­îc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p lµ viÖc ghi chÐp khã b¶o ®¶m ®­îc liªn tôc vµ nhÊt qu¸n vµ khã t¹o ®iÒu kiÖn so s¸nh c«ng viÖc cña nh÷ng ng­êi lao ®éng kh¸c nhau. * Pháng vÊn: trong ph­¬ng ph¸p nµy ng­êi lao ®éng miªu t¶ cho ta biÕt viÖc g× cÇn ph¶i ®­îc thùc hiÖn, t¹i sao ph¶i thùc hiÖn vµ thùc hiÖn nh­ thÕ nµo. C¸c th«ng tin ®­îc ghi l¹i theo nh÷ng biÓu mÉu ®­îc ghi s½n. + Héi th¶o chuyªn gia: trong ph­¬ng ph¸p nµy c¸c chuyªn gia bao gåm nh÷ng c«ng nh©n lµnh nghÒ, nh÷ng ng­êi am hiÓu c«ng viÖc vµ nh÷ng ng­êi l·nh ®¹o cÊp chuyªn gia ®­îc mêi dù mét héi th¶o luËn vÒ nh÷ng c«ng viÖc cÇn t×m hiÓu. C¸c ý kiÕn trao ®æi gi÷a c¸c thµnh viªn sÏ lµm s¸ng tá vµ bæ sung thªm c¸c chi tiÕt mµ ng­êi nghiªn cøu kh«ng thu ®­îc tõ c¸c ph­¬ng ph¸p tr­íc. ¦u ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p lµ gióp ta thu thËp ®­îc nhiÒu th«ng tin ®Ó phôc vô c«ng viÖc nghiªn cøu song ph­¬ng ph¸p nµy còng cã nh­îc ®iÓm tèn nhiÒu kinh phÝ vµ thêi gian. * Sö dông b¶ng c©u hái ®­îc thiÕt kÕ s½n: Trong ph­¬ng ph¸p nµy ng­êi lao ®éng ®­îc nhËn mét danh môc c¸c nhiÖm vô hoÆc mét danh môc c¸c hµnhvi hoÆc c¶ 2 danh môc ®ã lµ cã tr¸ch nhiÖm ph¶i ®iÒn c©u tr¶ lêi theo c¸c yªu cÇu vµ h­íng dÉn ghi trong ®ã, danh môc c¸c nhiÖm vô h­íng vµo viÖc t×m hiÓu c¸i g× ®­îc thùc hiÖn (tøc lµ h­íng vµo c«ng viÖc) cßn danh môc hµnh vi h­íng vµo t×m hiÓu c«ng viÖc cÇn ph¶i thùc hiÖn nh­ thÕ nµo tøc lµ h­íng vµo con ng­êi. Mçi mét nhiÖm vô vµ 1 hµnh vi th× ®­îc ®¸nh gi¸ theo gi¸c ®é cã ®­îc thùc hiÖn hay kh«ng ®­îc thùc hiÖn. NÕu ®­îc thùc hiÖn th× ®­îc m« t¶ theo c¸c ®Æc tr­ng nh­ tÇn sè l¾p ®Æt, tÇm quan träng ­íc tÝnh vÒ hao phÝ thêi gian ®Ó thùc hiÖn vµ mèi quan hÖ víi c¸c nhiÖm vô kh¸c thuéc c«ng viÖc. ¦u ®iÓm lµ dÔ sö dông Ýt tèn phÝ h¬n so víi c¸c ph­¬ng ph¸p kh¸c v× ng­êi lao ®éng cã thÓ ®iÒn c©u hái ngoµi giê lµm viÖc, cã thÓ ph¸t c©u hái cho nhiÒu ®èi t­îng cïng mét lóc vµ c¸c th«ng tin cã thÓ xö lý l­îng ho¸ trªn m¸y tÝnh. Tuy nhiªn ph­¬ng ph¸p nµy còng cã nh­îc ®iÓm lµ thiÕt kÕ b¶ng c©u hái tèn nhiÒu thêi gian vµ ®¾t tiÒn ng­êi nghiªn cøu kh«ng tiÕp xóc trùc tiÕp víi ®èi t­îng nªn dÔ g©y t×nh tr¹ng hiÓu sai c¸c c©u hái. * Phèi hîp c¸c ph­¬ng ph¸p: Trong ph­¬ng ph¸p nµy ng­êi ta nghiªn cøu sö dông kÕt hîp nhiÒu ph­¬ng ph¸p ë trªn cïng mét lóc tuú theo c«ng viÖc cÇn nghiªn cøu. 2- B¶n m« t¶ c«ng viÖc, b¶n x¸c ®Þnh yªu cÇu ®èi víi ng­êi thùc hiÖn c«ng viÖc. Nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn môc ®Ých cuèi cïng cña ph©n tÝch c«ng viÖc lµ x©y dùng ®­îc ba b¶n: b¶n miªu t¶ c«ng viÖc, b¶n yªu cÇu ®èi víi ng­êi thùc hiÖn c«ng vµ b¶n tiªu chuÈn thùc hiÖn c«ng viÖc. Ba b¶n nµy chÝnh lµ c¬ së ®Ó nhµ qu¶n trÞ thùc hiÖn c«ng t¸c tuyÓn dông lao ®éng, thËm chÝ cã thÓ nãi ba b¶n nµy c«ng cô cña tuyÓn dông. ThËt vËy ba b¶n nµy gióp cho nhµ qu¶n trÞ thùc hiÖn tuyÓn chän ®­îc nh÷ng ng­êi lao ®éng phï hîp, cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn tèt c«ng viÖc, kh«ng nh÷ng thÕ mµ dùa vµo b¶n tiªu chuÈn thùc hiÖn c«ng viÖc nhµ qu¶n trÞ sÏ ®¸nh gi¸ ®­îc chÝnh x¸c hiÖu qu¶ lµm viÖc cña ng­êi lao ®éng vµ tõ ®ã cã nh÷ng quyÕt ®Þnh hîp lý. Bªn c¹nh ®ã ba b¶n trªn còng cã ý nghÜa ®èi víi ng­êi lao ®éng. B¶n miªu t¶ c«ng viÖc vµ b¶n yªu cÇu ®èi víi ng­êi thùc hiÖn sÏ gióp cho ng­êi lao ®éng hiÓu ®­îc râ b¶n chÊt c«ng viÖc m×nh thùc hiÖn còng nh­ nh÷ng kü n¨ng, tr×nh ®é cÇn cã, ®iÒu quan träng h¬n lµ b¶n tiªu chuÈn thùc hiÖn gióp cho ng­êi lao ®éng x¸c ®Þnh ®­îc râ kÕt qu¶ hay thµnh tÝch mµ hä cÇn ph¶i ®¹t ®­îc. Còng chÝnh sù hiÓu râ vÒ b¶n chÊt c«ng viÖc vµ tiªu chuÈn thùc hiÖn sÏ gióp cho ng­êi lao ®éng cã ®Þnh h­íng trong nghÒ nghiÖp v× hä sÏ biÕt ®­îc phÇn nµo sù phï hîp cña c«ng viÖc ®èi víi m×nh vµ hä cã kÕ ho¹ch ph¸t triÓn n¨ng lùc, tr×nh ®é cho phï hîp víi c«ng viÖc vµ tÊt nhiªn vÒ phÝa nhµ qu¶n trÞ còng sÏ ®Þnh h­íng ph¸t triÓn cho ng­êi lao ®éng. Tãm l¹i, ba b¶n cña ph©n tÝch c«ng viÖc cã vai trß rÊt quan träng ®èi víi c«ng t¸c tuyÓn dông lao ®éng nãi riªng vµ qu¶n trÞ nh©n lùc nãi chung. Ba b¶n nµy thùc sù lµ c«ng cô quan träng trong tuyÓn dông lao ®éng. * B¶n m« t¶ c«ng viÖc lµ mét v¨n b¶n viÕt gi¶i thÝch vÒ c¸c nhiÖm vô, tr¸ch nhiÖm, c¸c ®iÒu kiÖn lµm viÖc vµ c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn mét c«ng viÖc cô thÓ, b¶n m« t¶ c«ng viÖc gåm cã c¸c néi dung sau: - X¸c ®Þnh c«ng viÖc: chøc danh cña c«ng viÖc, m· sè cña c«ng viÖc, ngµy x©y dùng b¶n m« t¶ c«ng viÖc, ®Þa ®iÓm thùc hiÖn c«ng viÖc (tøc lµ cho biÕt c«ng viÖc ®ã thuéc bé phËn nµo trong doanh nghiÖp), tªn t¸c gi¶, xÕp h¹ng c«ng viÖc vµ ng­êi l·nh ®¹o trùc tiÕp. - Tãm t¾t c«ng viÖc, nhiÖm vô vµ c¸c tr¸ch nhiÖm, ®ã lµ phÇn t­êng thuËt viÕt mét c¸ch chÝnh x¸c vµ tãm t¾t vÒ c«ng viÖc, phÇn nµy cho biÕt c«ng viÖc ®ã lµ g×? Nã cÇn ph¶i ®­îc thùc hiÖn nh­ thÕ nµo? Vµ t¹i sao? Nh÷ng ho¹t ®éng c¬ b¶n ph¶i ®­îc thùc hiÖn vµ nh÷ng tr¸ch nhiÖm. - C¸c ®iÒu kiÖn lµm viÖc gåm: ®iÒu kiÖn vÒ m«i tr­êng vËt chÊt hay ph­¬ng tiÖn lµm viÖc, sè giê lµm viÖc c¸c ®iÒu kiÖn vÒ vÖ sinh an toµn lao ®éng, c¸c ph­¬ng tiÖn ®i l¹i ®Ó phôc vô c«ng viÖc, c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c cã liªn quan. - Dù phª chuÈn ®ã lµ sù chÝnh x¸c cña b¶n ph¸t th¶o m« t¶ c«ng viÖc cÇn ®­îc duyÖt l¹i bëi chÝnh nh÷ng ng­êi thùc hiÖn c«ng viÖc ®­îc lùa chän ®Ó nghiªn cøu vµ ng­êi l·nh ®¹o trùc tiÕp cña hä ®ång thêi tr­íc khi ban hµnh ®Ó sö dông c«ng viÖc b¶n m« t¶ c«ng viÖc ph¶i ®­îc phª chuÈn bëi ng­oõi qu¶n lý cÊp cao. * B¶n x¸c ®Þnh yªu cÇu c«ng viÖc ®èi víi ng­êi thùc hiÖn (hay lµ b¶n tiªu chuÈn vÒ chuyªn m«n ®èi víi ng­êi thùc hiÖn). B¶n nµy cho thÊy nh÷ng ®ßi hái cña c«ng viÖc ®èi víi ng­êi thùc hiÖn bao gåm c¸c yªu cÇu vÒ c¸c kü n¨ng cÇn ph¶i cã c¸c kinh nghiÖm c¸c kiÕn thøc, tr×nh ®é gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, c¸c ®Æc tr­ng vÒ tinh thÇn vµ thÓ lùc vµ c¸c yªu cÇu nh­: Ngo¹i ng÷, vi tÝnh, am hiÓu vÒ v¨n ho¸ c¸c d©n téc, t­ c¸ch ph¸p lý .v.v... vµ c¸c ®iÒu kiÖn lµm viÖc cã liªn quan nh­ ®i c«ng t¸c xa... *B¶n tiªu chuÈn thùc hiÖn c«ng viÖc: §ã lµ mét hÖ thèng c¸c yªu cÇu vÒ mÆt sè l­îng vµ chÊt l­îng cña sù thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô ®­îc quy ®Þnh trong b¶n m« t¶ c«ng viÖc. II- TuyÓn mé tuyÓn chän lao ®éng: 1- TuyÓn mé lao ®éng: TuyÓn mé lµ qu¸ tr×nh thu hót nh÷ng ng­êi cã kh¶ n¨ng, cã tr×nh ®é tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau ®Õn ®¨ng ký, nép ®¬n t×m viÖc hay tham gia dù tuyÓn. TuyÓn mé lµ mét kh©u ®Çu tiªn cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi toµn bé qu¸ tr×nh víi toµn bé qu¸ tr×nh tuyÓn chän. TuyÓn mé lµ c¶ mét qu¸ tr×nh phøc t¹p vµ nã còng chÞu ¶nh h­ëng cña nhiÒu yÕu tè. C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh tuyÓn mé gåm: - C¸c yÕu tè bªn trong doanh nghiÖp nh­ uy tÝn cña doanh nghiÖp, c¸c ho¹t ®éng x· héi cña doanh nghiÖp vµ qu¶ng c¸o, c¸c quan hÖ víi c«ng ®oµn c¸c chÝnh s¸ch vÒ tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng phóc lîi x· héi, ®iÒu kiÖn lµm viÖc vµ vÒ ®èi xö víi con ng­êi cña doanh nghiÖp, chÝnh s¸ch vÒ nh©n sù vµ c¸c chi phÝ tuyÓn mé. TÊt c¶ c¸c yÕu tè nµy ®­îc ng­êi lao ®éng rÊt quan t©m vµ ®©y chÝnh lµ ®iÓm hÊp dÉn thu hót ng­êi lao ®éng khi doanh nghiÖp tiÕn hµnh tuyÓn mé. - C¸c yÕu tè bªn ngoµi cña doanh nghiÖp còng cã nh÷ng ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh tuyÓn mé cña doanh nghiÖp, c¸c yÕu tè bªn ngoµi nh­ c¸c ®iÒu kiÖn vÒ thÞ tr­êng lao ®éng, sù c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp vÒ thuª m­ín lao ®éng, c¸c xu h­íng kinh tÕ thêi ®¹i vµ quan niÖm x· héi vÒ mét sè ngµnh nghÒ ®Æc biÖt. Trong qu¸ tr×nh tuyÓn mé c¸c doanh nghiÖp rÊt quan t©m ®Õn nguån tuyÓn mé, tuú theo yªu cÇu cña c«ng viÖc trong doanh nghiÖp mµ thùc hiÖn tuyÓn mé ë nguån bªn trong hay ë bªn ngoµi doanh nghiÖp. Nguån bªn trong doanh nghiÖp th­êng ®­îc ¸p dông ®èi víi vÞ trÝ lµm cao h¬n møc khëi ®iÓm cña c¸c nghÒ hay cã thÓ nãi ®ã lµ nh÷ng vÞ trÝ quan träng trong doanh nghiÖp nh­ cÊp qu¶n lý hay l·nh ®¹o. Tuy nhiªn còng cã thÓ lµ vÞ trÝ viÖc lµm kh¸c nh­ng ®é phøc t¹p cña c«ng viÖc nhiÒu h¬n vµ tr¸ch nhiÖm cao h¬n. V× tuyÓn mé trong doanh nghiÖp nªn thñ tôc trë nªn kh¸ phøc t¹p, th«ng th­êng c¸c doanh nghiÖp th­êng sö dông b¶ng th«ng b¸o vÒ c«ng viÖc ®ã lµ b¶ng th«ng b¸o vÒ vÞ trÝ c«ng viÖc cÇn tuyÓn ng­êi vµ th«ng b¸o nµy ®­îc göi ®Õn tÊt c¶ c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn cña doanh nghiÖp. Trong b¶ng th«ng b¸o nµy cã ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ c¸c nhiÖm vô thuéc c«ng viÖc vµ c¸c yªu cÇu vÒ tr×nh ®é. Ngoµi ra doanh nghiÖp cã thÓ niªm yÕt b¶n th«ng b¸o vÒ c«ng viÖc ë nh÷ng n¬i ®­îc nhiÒu ng­êi chó ý tíi. MÆt kh¸c, c¸c nhµ qu¶n trÞ trong doanh nghiÖp còng cã thÓ khuyÕn khÝch nh÷ng ng­êi cã ®ñ ®iÒu kiÖn th«ng qua nghiªn cøu hå s¬ l­u tr÷ tham gia tuyÓn mé hay doanh nghiÖp cã thÓ sö dông sù giíi thiÖu cña c«ng nh©n viªn ®Ó ph¸t hiÖn nh÷ng ng­êi cã n¨ng lùc phï hîp. ViÖc tuyÓn mé tõ nguån néi bé cña doanh nghiÖp cã ­u ®iÓm rÊt lín lµ doanh nghiÖp biÕt râ vÒ ng­êi lao ®éng cã thÓ dù ®o¸n kh¶ n¨ng lµm viÖc cña hä nÕu ®­îc vµo vÞ trÝ míi, c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ®Þnh h­íng ®¬n gi¶n lµ ®µo t¹o nh÷ng ng­êi bªn ngoµi, ®Æc biÖt doanh nghiÖp sÏ tiÕt kiÖm ®­îc kinh phÝ. Tuy vËy viÖc tuyÓn mé nµy còng cã nh÷ng h¹n chÕ lµ kh«ng thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp nhá vµ dÔ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng tr× trÖ thiÕu phong c¸ch míi, thiÕu sù tiÕp xóc víi thÞ tr­êng lao ®éng vµ sù c¹nh tranh cña bªn ngoµi. Do ®ã nguån tuyÓn mé tõ bªn ngoµi doanh nghiÖp còng lµ nguån mµ doanh nghiÖp thùc hiÖn tuyÓn mé vµ nguån nµy rÊt phong phó nªn còng rÊt thu hót sù quan t©m cña c¸c doanh nghiÖp. Nguån tuyÓn mé bªn ngoµi doanh nghiÖp cã rÊt nhiÒu, sau ®©y lµ mét sè nguån chÝnh sau: * B¹n bÌ cña nh©n viªn: c¸c nh©n viªn ®ang lµm trong doanh nghiÖp th­êng biÕt râ b¹n bÌ cña m×nh ®ang cÇn mét viÖc lµm vµ hä cã thÓ trë thµnh mét c«ng nh©n tèt. Hä th­êng giíi thiÖu cho c«ng ty nh÷ng ng­êi cã kh¶ n¨ng vµ cã chÊt l­în