Bài thu hoạch: Kỹ năng làm việc nhóm

TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÂY ĐÔ TRUNG TÂM ĐÀO TẠO CHUẨN ĐẦU RA VÀ PTNNL BÀI THU HOẠCH CUỐI CHUYÊN ĐỀ: KỸ NĂNG LÀM VIỆC NHÓM (Team work skills) CÁN BỘ HƯỚNG DẪN: NGƯỜI THỰC HIIỆN: GV: MBA.PHẠM NGỌC PHƯƠNG ĐẶNG THỊ TUYẾT MAI LỚP: ĐH ĐIỀU DƯỠNG 8 HẠN NỘP: 20/08/2016 CẦN THƠ, THÁNG 08/2016 MỤC LỤC LỜI NÓI ĐẦU: Bài thơ “Hòn đá” của Hồ Chí Minh viết như thế này: “Hòn đá to, hòn đá nặng Chỉ một người, nhấc không đặng Hòn đá nặng, hòn đá bền Chỉ một người, nhấc không lên Hòn đá to, hòn đá nặng Nhiều người nhấc, nhấc lên đặng Biết đồng sức, biết đồng lòng Việc gì khó, làm cũng xong” Qua bài thơ trên cho thấy, kỹ năng làm việc nhóm (Team work skills) là một trong những “kỹ năng mềm” vô cùng quan trọng đối với con người trong đời sống hằng ngày cũng như trong công việc. Nhóm không chỉ là nơi tập hợp hai hay nhiều cá nhân làm việc mà còn là nơi tụ họp, nuôi dưỡng và phát huy các kỹ năng khác nhau của các cá nhân trong sự tương trợ lẫn nhau nhằm thỏa mãn những nhu cầu nào đó của các thành viên và cùng đạt tới những mục tiêu cụ thể. Nhóm tồn tại dưới nhiều hình thức: ủy ban, hội đồng, câu lạc bộ, nhóm làm việc.. Trong học tập, nhóm có thể được thành lập do sự phân công của giáo viên hay do một số bạn có cùng mối quan tâm tìm hiểu về một chủ đề nào đó mà kết hợp lại thành nhóm để trao đổi, chia sẻ và giúp đỡ lẫn nhau nhằm đạt kết quả học tập tốt hơn. Trong nghiên cứu, nhóm có thể được thành lập bởi một số nhà khoa học trẻ có cùng định hướng nghiên cứu hay có cùng chuyên ngành. Nhưng phổ biến hơn là sự thành lập nhóm xung quanh một đề tài hay dự án nghiên cứu nào đó. Đặc biệt, hành vi của một nhóm là một cái gì đó lớn hơn tổng thể các hành vi cá nhân trong nhóm, tức là khi hợp lại thành nhóm, các cá nhân hành động khác với khi họ đứng đơn lẻ (1+1>2). Nhiều nghiên cứu cho rằng: năng suất và hiệu quả của mỗi cá nhân khi làm việc theo nhóm cao hơn hẳn so với năng suất và hiệu quả trung bình của mỗi cá nhân khi làm việc riêng lẻ. Vì nhóm có thể tận dụng những gì tốt nhất của mỗi cá nhân cả trong và ngoài chuyên môn. Thông qua làm việc, mỗi cá nhân sẽ tự rèn luyện thêm các kỹ năng sống và kỹ năng làm việc, giúp cá nhân đó trưởng thành hơn trong học tập và nghiên cứu. Câu 1: Đối với bạn, nhóm nào là quan trọng nhất, tại sao? Hãy trình bày những đóng góp của bạn đối với những nhóm mà bạn đang tham gia trong thực tế. Đối với bạn, nhóm nào là quan trọng nhất, tại sao? Con người là một sinh vật xã hội, điều đó có nghĩa là chúng ta không thể sống và làm việc một mình. Ngay từ khi sinh ra, chúng ta đã gắn mình với một nhóm cơ bản nhất: “Gia đình”. Sau đó, khi lớn hơn, bước vào nhà trường chúng ta sẽ có thêm những người bạn và nếu phù hợp sẽ tạo thành các nhóm bạn. Bản thân chúng ta, với năng lực và tính cách sẽ có những ảnh hưởng lên nhóm, đồng thời cũng chịu tác động của bạn bè cả về điều tốt lẫn điều xấu: “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng”. Nhờ các hoạt động trong nhóm, chúng ta vừa phát triển những kỹ năng cá nhân, thu nạp những kiến thức, kinh nghiệm cho bản thân, đồng thời góp phần vào các hoạt động đem lại những giá trị về vật chất và tinh thần cho tập thể, cộng đồng. Ngay từ xa xưa, ông bà ta đã có câu: “Một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao”. Nhóm có thể tồn tại dưới nhiều hình thức khác nhau như: nhóm học tập, nhóm làm việc nhưng đối với tôi, nhóm quan trọng nhất chính là “Gia đình”. Như trong cuốn “Cổ học tinh hoa”, từng có một mẩu chuyện về thầy Mạnh Tử, kể: “ngày xưa, nhà thầy Mạnh Tử ở gần nghĩa địa, Mạnh Tử thấy người ta đào huyệt rồi lăn ra khóc lóc nên làm theo. Thấy không ổn, mẹ Mạnh Tử mới dời nhà ra gần chợ. Không ngờ, Mạnh Tử lại bắt chước người ta tập thói điêu ngoa, xảo trá và gian dối. Lúc này, mẹ Mạnh Tử quyết định dời nhà cạnh trường học. Một lần nữa, bà thấy Mạnh Tử bắt chước người ta, đua đòi học tập và lễ phép với mọi người”. Vậy mới nói, con người từ lúc sinh ra chỉ là một con người về mặt sinh học, chưa hề có các nhận thức và kỹ năng sống. Nếu con người lúc này bị tách ra khỏi thế giới loài người, buộc sống cùng với loài vật, thì con người cũng chẳng qua là động vật mà thôi. Vậy nên, mỗi con người từ khi mới là phôi thai trong bụng mẹ, rồi cất tiếng khóc chào đời cho đến khi nhắm mắt xuôi tay đều gắn liền với gia đình. Gia đình chính là chỗ dựa vững chắc bảo vệ cho mỗi cá nhân, mỗi thành viên trong gia đình trước mọi phong ba trong cuộc sống. Gia đình là trường học đặc biệt đầu tiên của mỗi người, tại trường học đầu tiên và đặc biệt này, người cha, người mẹ là những giáo viên chuyên cần dạy cho chúng ta từng lời nói, từng bước đi, từng việc làm, ảnh hưởng rất lớn đến quá trình hình thành và phát triển nhân cách, cũng như phát triển về thể lực, trí lực của con cái. Ở tuổi ấu thơ, gia đình chính là cả thế giới đối với mỗi người. Một con người bình thường, không thể sống mà không tham gia một nhóm gia đình nào. Thế mới có câu: “Thà ăn bắp hột chà vôi, chẳng thà giàu có mồ côi một mình”. Mỗi người đều được sinh ra trong một gia đình, sống với họ trong suốt thời gian ấu thơ, thậm chí có người còn sống với họ cho đến khi nhắm mắt xuôi tay. Có một số người khác, khi lớn lên, họ tự tạo ra một gia đình nhỏ của chính mình. Mối quan hệ được duy trì trong một nhóm gia đình chính là mối quan hệ yêu thương, chia sẻ, quan tâm, thông cảm và tha thứ cho nhau. Không có một nhóm hay bất cứ một mối quan hệ nào mà chúng ta nhận được nhiều tình cảm hơn trong một nhóm gia đình. Đây chính là môi trường sống lý tưởng cho mỗi cá nhân. Mỗi cá nhân chính là sản phẩm giáo dục của nhóm gia đình. Bên cạnh đó, gia đình còn là nơi lưu giữ, bảo tồn, truyền dạy, phát huy tốt nhất cho các thành viên trong gia đình những giá trị văn hóa truyền thống, cũng như tiếp nhận những giá trị văn hóa hiện đại tạo nên những giá trị văn hóa tốt đẹp, vừa truyền thống vừa hiện đại. Từ đó, góp phần hình thành nên nhân cách mỗi người hoàn thiện vừa chuẩn mực, vừa truyền thống, góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc, vừa hiện đại góp phần hòa nhập vào thế giới. Vì vậy, gia đình là một nhóm quan trọng, rất cần thiết và không thể thiếu đối với mỗi cá nhân. Hãy trình bày những đóng góp của bạn đối với những nhóm mà bạn đang tham gia trong thực tế. Khoa học kỹ thuật ngày càng phát triển kéo theo những yêu cầu khắt khe hơn trong công việc, không có cá nhân nào hoàn hảo về mọi mặt và cũng không ai có thể làm tất cả mọi việc một mình. Làm việc nhóm giúp các thành viên hỗ trợ nhau, giúp đỡ nhau, đồng thời phát huy được thế mạnh của mỗi cá nhân, giúp cho công việc đạt hiệu suất cao hơn rất nhiều. Ngay từ ghế giảng đường đại học, các bạn sinh viên với môi trường hiện nay đã có nhiều cơ hội tiếp cận với cơ hội “tập làm việc nhóm”. Tôi cũng vậy. Trong thực tế, tôi đã và đang tham gia vào rất nhiều nhóm: đơn giản có những nhóm chính thức và những nhóm không chính thức. Nhưng cho dù tôi có tham gia vào bất kỳ nhóm nào đi chăng nữa, thì tôi cũng cố gắng hết sức tham gia vào các hoạt động của nhóm, để hoàn thiện nhóm và phát triển nhóm ngày càng tốt hơn, hướng tới mục tiêu chung mà cả nhóm đề ra lúc ban đầu. Ở trường, tôi tham gia nhóm “bạn học tập”, nhóm này của chúng tôi được giảng viên bộ môn phân cho để làm các bài tập hay bài thuyết trình mà giảng viên đó giao cho nhóm hoàn thành. Khi tham gia nhóm này, mặc dù có một vài thành viên trong nhóm này không thích tôi, nhưng tôi luôn cố gắng tham gia vào hoạt động chung của nhóm, tích cực đưa ra các ý kiến đóng góp của bản thân, gạt bỏ những mâu thuẫn cá nhân để hoạt động nhóm được tốt hơn. Tôi còn khuyến khích các bạn khác cùng trao đổi ý kiến thảo luận để rồi đưa ra được câu trả lời hoàn thiện nhất. Ngoài nhóm bạn học tập, tôi còn tham gia vào nhóm “hát với quê hương”. Nhóm này được tạo ra vì các bạn trong nhóm đều có cùng sở thích là đàn, ca, nhảy múa. Chúng tôi tham gia hoạt động nhóm, tích cực trao đổi cái mới, cái hay với các thành viên khác, để nhóm phát triển hơn. Chúng tôi còn thường xuyên tổ chức các buổi giao lưu văn nghệ với các nhóm văn hóa văn nghệ khác ở Cần Thơ. Không đơn giản chỉ có thế, nhóm “Hát với quê hương” của chúng tôi còn tổ chức nhiều buổi hoạt động từ thiện như tặng sách vở, áo quần cho những trẻ có hoàn cảnh khó khăn. Mỗi thành viên nhóm chúng tôi đều tích cực cho hoạt động này, như: kêu gọi mọi người ai có sách vở cũ không xài nữa mà còn nguyên, chưa hư hỏng, có thể quyên góp cho chúng tôi; hay, ai có quần áo cũ mặc chật hay gì đó, cũng có thể đưa chúng tôi để tặng cho trẻ em nghèo. Gần đây, chúng tôi đã phát thành công 50 bộ sách và áo quần cho trẻ em Phú Tân huyện Châu Thành. Câu 2: Phân tích các yếu tố để tạo nên một nhóm thành công? Chắc hẳn ai cũng đã từng tham gia vào một trò chơi đồng đội nào đó như: bóng đá, bóng chuyền, bóng rổ, chèo thuyền, kéo co, đánh đu; các nhóm nhảy, múa, hát, đàn Thành công của nhóm phụ thuộc vào quá trình tương tác và sự đóng góp của tất cả các thành viên. Một đội bóng thành công không có dấu chân của những kẻ lười biếng, trì trệ. Một nhóm hát không thể thành công nếu có những thành viên thiếu sự nhiệt tình, hăng say và hành động “lỗi nhịp” so với nhóm. Nhóm trong công việc cũng vậy, để đạt được thành công không chỉ cần họ nói mà cần họ phải bắt tay với những người khác để triển khai hành động một cách nghiêm túc. Trên thực tế, có những người không hề thích thú với việc bắt tay với người khác, không thể hòa hợp với người khác, không biết cách tạo ra các mối quan hệ tốt đẹp, thậm chí thường gặp phải những rắc rối hay xung đột với các thành viên trong nhóm vì một lẽ là họ chưa có kỹ năng làm việc nhóm. Vậy kỹ năng làm việc nhóm là gỉ? Kỹ năng làm việc nhóm là khả năng tương tác giữa các thành viên trong một nhóm nhằm phát triển tiềm năng, năng lực của tất cả các thành viên và thúc đẩy hiệu quả công việc. Vậy, để tạo nên một nhóm thành công thì bắt buộc mỗi cá nhân phải đảm bảo các yếu tố sau: Một là: Thống nhất mục tiêu của cả nhóm, có kế hoạch làm việc rõ ràng: Một tập hợp người không thể gọi là nhóm nếu họ không có cùng mục tiêu, nhiều khi là nhiều mục tiêu, có thể rất lớn nhưng có khi tầm thường như gặp nhau để thư giãn bằng trò chuyện trao đổi Trong lớp học, mục tiêu chung là học hỏi. Trong một tập thể, nếu người ta không chia sẻ những mục tiêu giống nhau thì sẽ có sự phân hóa thành nhiều nhóm. Mục tiêu chính là động lực, là kim chỉ nam cho hoạt động của nhóm. Mục tiêu phải khả thi, nhận diện được và góp phần thực hiện mục đích lâu dài của nhóm. Nhóm làm việc mà không có mục tiêu rõ ràng sẽ dẫn đến sự mơ hồ, cảm tính trong giải quyết vấn đề. Theo đó, khó có sự đồng thuận của nhóm, hiệu quả làm việc nhóm hoặc không đạt, hoặc đạt được nhưng không cao. Chúng ta nên xây dựng mục tiêu theo tiêu chí SMART: + Specific: cụ thể, rõ ràng, dễ hiểu. + Measurable: đo đếm được. + Agreed: được nhất trí. + Realistic: thực tế, không viển vông. + Time constrained: có thời hạn xác định. Mục tiêu gắn liền với nhu cầu quyền lợi của thành viên, có tính thách đố và thiết thân với họ. Sự tham gia xây dựng mục tiêu chung sẽ đem lại hứng thú cho thành viên, nhóm trưởng giỏi là người biết tạo sự hài hòa giữa các mục tiêu chung và riêng. Hai là: Mỗi cá nhân phải hiểu rõ mục tiêu của mình trong sự phối hợp mục tiêu chung của cả nhóm: Trong xã hội luôn tồn tại rất nhiều kiểu nhóm khác nhau: nhóm gia đình, bạn bè, học tập, nghiên cứu, sản xuất, vui chơi, thể thao Nhóm có thể được thành lập dựa trên mối quan hệ, sở thích hay mối quan tâm chung của các thành viên. Một người có thể cùng lúc là thành viên của nhiều nhóm khác nhau. Nhưng một khi đã là thành viên của một nhóm nào đó, họ đều đảm nhận một vai trò nhất định và thể hiện tinh thần trách nhiệm đối với công việc cũng như với các thành viên khác trong nhóm. Mỗi người đều có ý nghĩa riêng của mình, mỗi người đều có lý do để tồn tại trong nhóm đó và mỗi người là một mắt xích không thể thiếu trong chuỗi liên kết nhóm. Chẳng hạn trong nhóm gia đình, có các vai trò khác nhau như: ông, bà, cha, mẹ, anh, chị, em hay trong một nhóm thực hiện dự án xây dựng bao gồm: chủ đầu tư, giám đốc dự án, kế toán, thư ký, nhân viên hành chính; một nhóm thiết kế dự án mới bao gồm: quản lý dự án, nhóm trưởng, thiết kế hệ thống, lập trình viên, kiểm thử. Làm việc nhóm không phải là ỷ lại, dựa dẫm, đùn đẩy hay thậm chí phó mặc cho các thành viên khác trong nhóm. Một người có trách nhiệm là luôn làm việc với tính tự giác và tinh thần kỷ luật cao độ. Họ biết mình cần phải đầu tư thời gian, công sức để hoàn thành nhiệm vụ, thậm chí có đôi khi còn phải biết hi sinh “cái tôi” vì thành công chung của cả nhóm. Hơn ai hết, họ hiểu rằng, một đội bóng chiến thắng thì tất cả các thành viên đều thắng; nếu một đội bóng bại trận, thì tất cả họ đều thua. Ba là: Gây dựng và duy trì niềm tin của mọi người trong nhóm: Trong bất kỳ mối quan hệ nào hoặc trong môi trường làm việc theo nhóm, sự tin tưởng là một yếu tố vô cùng quan trọng. Không nên tiết lộ những bí mật cá nhân, chi tiết dự án mới hoặc bất kỳ ý tưởng phát kiến mới trừ khi đó là vì lợi ích của nhóm hay tổ chức. Môi trường làm việc nhóm hiệu quả là nơi mà mọi người thoải mái chấp nhận rủi ro hợp lý trong giao tiếp, ủng hộ các quan điểm và thực thi hành động. Các thành viên trong nhóm tin tưởng lẫn nhau và lắng nghe ý kiến của nhau sẽ giúp nhóm ngày càng phát triển hoàn thiện hơn. Bốn là: Hiểu và vận dụng tốt động cơ của cá nhân gia nhập nhóm, hướng vào mục đích chung của nhóm: Mỗi một cá nhân gia nhập nhóm đều có một động cơ riêng của mình. Một người quản lý khéo léo và thông minh, họ sẽ biết cách vận dụng tốt những động cơ riêng này, để hoàn thành mục đích chung của nhóm. Năm là: Phản hồi liên tục thông tin và chia sẻ thông tin liên quan đến kết quả công việc nhóm: Thông tin là trách nhiệm của cả người nói và người nghe. Người nói phải chủ động tìm kiếm cơ hội thể hiện những ý tưởng theo một cách chính xác và rõ ràng – người nghe phải chủ động tìm cách hiểu những điều đã được nói và yêu cầu xác minh rõ những điều chưa chắc chắn. Cuối cùng, cả hai bên phải chắc chắn rằng những ý tưởng đã được truyền đạt một cách chính xác, có thể bằng cách người nghe tóm tắt lại những gì đã được truyền đạt theo một cách khác. Sáu là: Hỗ trợ đồng đội: cháy thành vạ lây: Bài học tuyệt vời từ loài ngỗng: “Vào mùa thu, khi thấy đàn ngỗng bay về phương Nam để tránh đông theo hình chữ V, bạn có tự hỏi những nguyên nhân khoa học nào cho kiểu bay này? Mỗi khi một con ngỗng vỗ cánh, nó tạo ra một lực đẩy cho con ngỗng bay sau nó. Bằng cách bay theo hình chữ V, đàn ngỗng tiết kiệm được 71% sức lực so với khi bay từng con một. Khi là thành viên của một nhóm, cùng chia sẻ những mục tiêu chung, ta sẽ đi đến nói ta muốn nhanh hơn và dễ dàng hơn, vì ta đang đi dựa trên sự tin tưởng lẫn nhau. Mỗi khi con ngỗng bay lạc khỏi đội hình chữ V, nó nhanh chóng cảm thấy sức nặng và những khó khăn của việc bay một mình để rồi nhanh chóng trở lại đàn và tận hưởng sức mạnh tập thể. Nếu chúng ta cũng cảm nhận sự tinh tế như loài ngỗng, ta sẽ chia sẻ thông tin với những người cùng mục tiêu như chúng ta. Khi con ngỗng đầu đàn mệt mỏi, nó sẽ chuyển sang vị trí bên cạnh và một con ngỗng khác sẽ dẫn đầu. Chia sẻ vị trí lãnh đạo sẽ đem lại lợi ích cho tất cả và những công việc khó khăn nên được thay phiên nhau đảm nhận. Tiếng kêu của đàn ngỗng từ đằng sau sẽ động viên những con đi đầu giữ được tốc độ của chúng. Những lời động viên tạo nên sức mạnh cho những người đang ở đầu con sóng, giúp họ giữ vững tốc độ, thay vì để họ mỗi ngày phải chịu đựng áp lực công việc và sự mệt mỏi triền miên. Cuối cùng khi một con ngỗng bị bệnh hay bị thương rơi xuống, hai con ngỗng khác sẽ rời khỏi bầy để cùng xuống với con ngỗng bị thương và bảo vệ nó. Chúng sẽ ở lại cho đến khi nào con ngỗng bị thương có thể bay lại được hoặc là chết và khi đó sẽ nhập vào một đàn khác và bay về phương Nam.” Nếu ta có tinh thần của loài ngỗng, chúng ta sẽ sát cánh bên nhau khi có khó khăn.. Bảy là: Tôn trọng từng cá nhân và cả tập thể nhóm: Để hợp tác hiệu quả, các thành viên trong nhóm cần hiểu và tôn trọng những thành viên khác thể hiện qua việc động viên, hỗ trợ nhau, nỗ lực biến chúng thành hiện thực. Tôn trọng năng lực, quan điểm và hành động của nhau để giảm thiểu xung đột, đảm bảo hoạt động suôn sẻ và nâng cao năng suất. Khi cách thành viên trong nhóm thể hiện sự tôn trọng lẫn nhau nghĩa là đang đóng góp sức mình vào sự thành công trong việc tổ chức các hoạt động nhóm. Tám là: Giải quyết sai lầm và bế tắc công việc trên cơ sở vì quyền lợi nhóm: Giải quyết sai lầm: Sự thành công lâu dài của một nhóm phụ thuộc vào việc nhóm giải quyết những sai lầm như thế nào. Xu hướng cơ bản của người Anh là gạt bỏ những sai lầm và tiếp tục giai đoạn tiếp theo – đây là một xu hướng sai lầm. Bất kỳ một sai sót nào cũng nên được cả nhóm tìm hiểu. Làm thế không phải để đổ lỗi cho ai đó (vì sai lầm là do cả nhóm và một người nào đó chỉ làm theo nhiệm vụ được giao) mà để kiểm tra những nguyên nhân và tìm kiếm phương pháp kiểm soát và ngăn chặn sự lặp lại sai lầm đó. Một lỗi lầm chỉ xảy ra một lần khi nó được giải quyết một cách đúng đắn. Một thực tiễn đặc biệt hữu dụng đó là ủy quyền thực hiện một giải pháp sửa chữa đã được thống nhất cho chính cá nhân hay nhóm con đã mắc lỗi. Biện pháp này cho phép nhóm có được sự tin tưởng và sự tự giác sửa đổi. Giải quyết bế tắc: Nếu hai quan điểm đối lập tồn tại trong cùng một nhóm thì phải có một hành động gì đó để giải quyết ngay. Nhiều chiến lược khả thi cùng tồn tại. Một nhóm con có thể thảo luận quan điểm của nhóm khác để hiểu rõ hơn nó. Một nguyên tắc chung nên được nhấn mạnh và sự khác biệt cần phải được nhìn thấy để có một chiến lược thay thế khác. Mỗi nhóm có thể thảo luận trên nền của một nhiệm vụ ban đầu. Nhưng trước hết nhóm nên quyết định dành bao nhiêu thời gian để thảo luận những lợi ích thực tế và sau đó giải quyết xong vấn đề đó sau thời gian đó, nếu vấn đề không quan trọng, hãy tung đồng xu. Chín là: Công khai, minh bạch trong đánh giá thành tích và phân chia lợi ích: Nếu một ai đó làm việc gì đó, đừng ngần ngại khen. Điều này không chỉ củng cố những việc làm đáng khen ngợi mà còn làm giảm đi những phản hồi tiêu cực có thể có sau này. Sự tiến triển của nhiệm vụ cũng được nhấn mạnh. Người quản lý cũng nên công bằng, minh bạch trong đánh giá thành tích của người khác, đừng vì lợi ích cá nhân mà mù quáng trong phân chia lợi ích cho thành viên trong nhóm. Điều này ảnh hưởng không tốt đến hiệu quả làm việc của nhóm về sau. Mười là: Khai thông ngay những vướng mắc tư tưởng và bất đồng cá nhân từ ban đầu từ ban đầu trước khi nó trở thành mâu thuẫn lớn: Các thành viên trong nhóm rõ ràng là sẽ có những ý kiến khác nhau, không thể tránh khỏi những tình huống xung đột. Một trong những điều của kỹ năng làm việc nhóm cần có là phải giải quyết xung đột trong nhóm. Ngay cả khi đối với những vấn đề quan trọng, nếu biết xử lý một cách chuyên nghiệp sẽ ít gây ra tổn hại cho người khác hơn. Không nên để những ý kiến bất đồng gây ảnh hưởng đến kết quả làm việc nhóm. Nhóm cần thỏa thuận quy trình xem xét, phân tích, đánh giá và giải quyết các vấn đề trong nhóm cũng như những xung đột. Không nên ủng hộ những xung đột cá nhân hoặc chia bè kết phải khi xảy ra xung đột. Thay vào đó, các thành viên nhóm cần hướng đến một giải pháp chung. Mười một là: Hành động hợp lý tùy theo giai đoạn phát triển của nhóm: Các bạn hiện đang làm việc trong một nhóm ổn định hay đã có nhiều kinh nghiệm trong làm việc nhóm sẽ nhận thấy rằng, hoạt động của nhóm luôn trải qua những bước phát triển khác nhau. Nhưng đối với các bạn có ít dịp tham gia làm việc nhóm, giai đoạn đầu sẽ có cảm giác làm việc nhóm có vẻ không hiệu quả như một cá nhân làm việc. Vì vậy, việc hiểu các giai đoạn phát triển của nhóm, biết cách giải quyết những vấn đề ở mỗi giai đoạn sẽ giúp nhóm hoạt động ổn định, khi đó, sức mạnh của tập thể được phát huy và mọi thành viên đều hưởng được lợi ích nhóm mang lại. Mười hai là: Sử dụng quyền lực đúng mức: Rất hiếm khi tất cả mọi việc theo đúng kế hoạch, do đó hãy thiết lập một hệ thống báo cáo giúp chúng ta giải quyết bất sự chênh lệch hướng nào. Nếu một quyết định được đưa ra mà không được đồng