Bài thuyết trình Bộ ba bất khả thi

GVHD: TS.Trần Thị Bích Dung Nhóm Thuyết trình: Nhóm 10 BỘ BA BẤT KHẢ THI Kinh tế vĩ mô NỘI DUNG TRÌNH BÀY Liên hệ tại Việt Nam Thực tiễn tại Trung Quốc Lý thuyết bộ ba bất khả thi cổ điển Độc lập tiền tệ Ổn định tỷ giá Hội nhập tài chính Lý thuyết bộ ba bất khả thi Minh hoạ nguyên lý bộ ba bất khả thi Lý thuyết bộ ba bất khả thi hiện đại Thuyết tam giác mở rộng của Yigang và Tangxian Chính sách tiền tệ độc lập Lý thuyết bộ ba bất khả thi hiện đại Dự trữ ngoại hối đóng vai trò quan trọng trong mẫu hình bộ ba bất khả thi, nhất là tại các quốc gia đang phát triển: Chế độ tỷ giá hỗn hợp đòi hỏi các quốc gia phải gia tăng dự trữ ngoại hối để bảo đảm duy trì tỷ giá trong một vùng mục tiêu nào đó theo kế hoạch của chính phủ Gần đây các nước đang phát triển nắm giữ đến ba phần tư dự trữ ngoại hối toàn cầu, phần lớn tập trung ở Châu Á Trung Quốc là quốc gia có dự trữ ngoại hối tăng ấn tượng nhất cả về khối lượng dự trữ ngoại hối tuyệt đối lẫn tỷ lệ dự trữ ngoại hối trên GDP từ khoảng 1% vào năm 1980 lên xấp xỉ 41% vào năm 2006 (và sau đó là gần 50% vào năm 2008). Các nền kinh tế mới nổi thì dự trữ ngoại hối được tích lũy nhiều hơn. Ngược lại, các quốc gia công nghiệp hóa lại ngày càng giảm đi dự trữ ngoại hối của mình. Dự trữ ngoại hối Tỷ lệ dự trữ ngoại hối trên GDP của các nước đang phát triển, các nước phát triển, châu Á và Trung Quốc Thực tiễn tại Trung Quốc Chính sách của Trung Quốc là đóng cửa tài khoản vốn Bộ quản lý Ngoại hối (SAFE) đã đưa ra một chính sách mới, theo đó các ngân hàng buộc phải giữ nhiều ngoại tệ bằng bút tệ hơn Bắt đầu tháng 01/2011, các điều khoản hạn chế về dòng FDI ra bên ngoài cũng sẽ không còn gay gắt như trước Các nền kinh tế mới nổi thì dự trữ ngoại hối được tích lũy nhiều hơn. Ngược lại, các quốc gia công nghiệp hóa lại ngày càng giảm đi dự trữ ngoại hối của mình. Tác động của các dòng vốn vào đối với chính sách tiền tệ của Trung Quốc Vấn đề kiểm soát vốn Chính sách tỷ giá của Trung Quốc Đồng Nhân dân tệ luôn bị đặt dưới áp lực tăng giá, đặc biệt kể từ khi cơ chế cố định tỷ giá NDT/USD được thay thế bằng cơ chế cho phép tăng giá đồng nhân dân tệ dần so với đồng đô la từ năm 2005. Trung Quốc lại duy trì chế độ tỷ giá cố định trong một thời gian dài Từ tháng 4 năm 2008- tháng 4 năm 2010 , tỷ giá đồng Nhân dân tệ được giữ cố định ở mức xấp xỉ 6.8 NDT/USD. Kiềm giữ tỷ giá và định giá thấp đồng tiền để tăng lợi thế về thương mại quốc tế đã không còn là một giải pháp hữu hiệu đối với quốc gia này. Chính sách tỷ giá của Trung Quốc Tỷ giá hối đoái đồng nhân dân tệ trong giai đoạn 2002-2012 Chính sách điều hành kinh tế vĩ mô Theo lý thuyết Bộ ba bất khả thi, khi là một nền kinh tế hướng nội,Trung Quốc có thể có được một chính sách tiền tệ độc lập. Chính sách tỷ giá cố định với đồng USD đang tác động đến sự độc lập của chính sách tiền tệ. Tính đến năm 2013, dự trữ ngoại hối của TQ đã tăng lên đến 3.400 tỷ đô la. Các quốc gia lo sợ việc tích trữ một lượng lớn đô la trong một quốc gia có thể gây đảo lộn thị trường tài chính toàn cầu Sự tăng trưởng của dự trữ ngoại hối Trung Quốc Chính sách điều hành kinh tế vĩ mô Bài học kinh nghiệm từ Trung Quốc TQ đã có những thành công nhất định trong việc trung hoà các biến số kinh tế vĩ mô Lạm phát của TQ trong một số thời kì vẫn ở mức khá thấp và tương đương với nhiều nước đang phát triển khác Dòng vốn đầu tư đổ xô vào TQ đã mang lại hiệu quả thực sự, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế Dù đã có những thành công nhưng TQ vẫn không tránh khỏi những tác động mà lý thuyết bộ ba bất khả thi đã nói Việc duy trì chính sách tỷ giá cố định trong xu hướng dòng vốn ngoại ngày càng một gia tăng, và chính sách vô hiệu hoá ngày càng tỏ ra không hiệu quả, đã làm cho TQ mất đi tính tự chủ trong chính sách tiền tệ Những kinh nghiệm của TQ,đặc biệt là về chính sách can thiệp vô hiệu hoá thực sự là một bài học cho Việt Nam Liên hệ Việt Nam Kiểm soát dòng vốn vào Nguồn: D. Ostry và đồng sự (2010), Figure 1 Dự trữ ngoại hối Việt Nam Tăng trưởng dự trữ ngoại hối Việt Nam từ 2007-2012 Tự do hóa đồng vốn Việt Nam Nguồn vốn FDI chảy vào Việt Nam đang suy giảm Giai đoạn 2005-2010, Việt Nam đã chiếm trên 10,29% tổng FDI, đạt cao nhất tới 17% trong năm 2008 Tuy nhiên, sang năm 2009, vốn FDI vào Việt Nam có dấu hiệu tăng chậm lại so với trước và tạo một xu hướng giảm vào năm 2010 và 2011 Kết thúc năm 2012, vốn FDI đăng ký mới chỉ đạt hơn 13 tỷ USD, chỉ bằng 84,7% năm 2011 và kém khá xa kế hoạch đề ra từ đầu năm là thu hút 15-17 tỷ USD Trong 2 tháng năm 2013, tổng vốn đầu tư cấp mới và tăng thêm là 630,3 triệu USD, bằng 38,1% so với cùng kỳ năm 2012 Dòng FDI vào Việt Nam có xu hướng chậm lại so với thời gian trước, và có vẻ như dòng vốn đang tìm đến các điểm dừng chân khác trong khu vực, nơi mà có ít rủi ro và hấp dẫn hơn Việt Nam Tự do hóa đồng vốn Việt Nam Tự do hóa đồng vốn Việt Nam Trong số các nước khu vực Đông Nam Á, thì Singapore dẫn đầu danh sách về thu hút FDI, tiếp sau đó là Thái Lan, Indonesia, Malaysia, Việt Nam Lượng vốn FDI đổ vào Việt Nam rất lớn ngay sau thời điểm Việt Nam gia nhập WTO năm 2007. Đi kèm với đó là chính sách tung tiền ra để đảm bảo tiền đồng không lên giá thể hiện qua tín dụng tăng Kết quả là lạm phát năm 2008 tăng rất nhanh, lên mức đỉnh hơn 20%.  Từ đó, Ngân hàng Nhà nước đã thi hành nhiều biện pháp mạnh như khống chế lãi suất tiền gửi dưới mức 12% rồi mới lỏng dần về cuối năm để kiềm chế lạm phát.  Với dòng vốn vào nhiều cộng với tung tiền ra để giữ tiền đồng không tăng giá đã làm chính sách tiền tệ không độc lập khi phải thực hiện các biện pháp bị động để kiềm chế lạm phát. Một đỉnh của tam giác bất khả thi bị hi sinh Tự do hóa đồng vốn Việt Nam Giải pháp điều hành nền kinh tế VN - Giải pháp cho kiểm soát vốn - Giải pháp cho chính sách tỷ giá - Giải pháp cho chính sách tiền tệ Giải pháp chủ đạo Giải pháp bổ trợ - Phân quyền, phân nhiêm và công bố thông tin - Vai trò tư vấn của giới học thuật và hội đồng chuyên gia - Hấp thụ nguồn vốn Giải pháp chủ đạo Giải pháp cho kiểm soát vốn: Thể hiện rõ quan điểm, Việt Nam đang kiểm soát vốn có chọn lọc Kiểm soát nhưng không bóp nghẹt dòng vốn Ưu tiên kiểm soát dòng vốn ra (outflow) đối với cả FDI và FII Xây dựng lộ trình mở cửa tài khoản vốn. Tuy nhiên, đích đến không phải là tự do hóa tài chính hoàn toàn Định hướng dòng vốn và kiểm soát hiệu quả đầu tư Giải pháp chủ đạo Thống kê của IMF về các chế độ tỷ giá hối đoái Chính sách tỷ giá của Việt Nam Chính sách tỷ giá ở VN: Tỷ giá của Việt Nam là tỷ giá cố định có điều chỉnh Sau khi điều chỉnh tỷ giá cho phù hợp với cung cầu thị trường, áp lực phá giá đồng nội tệ đã giảm đi Trong giai đoạn tới, Việt Nam có thể phải tiếp tục phá giá ở một mức vừa phải để cân bằng lại dự trữ ngoại hối sau đà sụt giảm nghiêm trọng năm 2010 Nhâp siêu vẫn là vấn đề nền kinh tế cần giải quyết trong khi xuất khẩu Việt Nam chưa tìm lại được vị thế sau cuộc khủng hoảng toàn cầu 2008 Giải pháp: Tiếp tục giữ ổn định tỷ giá trong ngắn hạn Chuẩn bị cho đợt điều chỉnh phá giá nhẹ đồng tiền trong giai đoạn từ 6-12 tháng tới Cân đối và đề ra mức dự trữ ngoại hối mục tiêu Giải pháp cho chính sách tiền tệ Chính sách tiền tệ kiềm chế lạm phát : Chính sách tiền tệ phải nhất quán Chính sách tiền tệ cần sự hỗ trợ từ chính sách tài khóa Điều hành chính sách tiền tệ phải phối hợp nhịp nhàng với tính kiên định trong chính sách tỷ giá Chú ý đến mặt trái của chính sách tiền tệ thông qua công cụ lãi suất Huớng  dòng vốn cho khu vực sản suất thực, giảm bớt đầu cơ Tính toán độ trễ của chính sách đối với các biến vĩ mô khác Nhóm giải pháp bổ trợ Phân quyền, phân nhiệm và công bố thông tin: Chính phủ cần giữ vai trò là “nhạc trưởng”, hoặc ủy quyền cho NHNN điều hành thống nhất bộ ba chính sách Các nhà điều hành chính sách phải cẩn trọng hơn trong phát biểu, và phải có quy định về những trường hợp được phép công bố thông tin dưới góc độ cá nhân hay dưới góc độ cơ quan quản lý Vấn đề quản lý báo chí cũng cần quan tâm trong hoàn cảnh nhiều ý kiến, nhiều quan điểm có thể ảnh hưởng xấu đến hiệu quả chính sách. Mức độ phối hợp và thực thi đồng bộ chính sách của chính phủ. Vai trò tư vấn của giới học thuật và hội đồng chuyên gia: Cẩn thận với nhận định quá tốt đẹp về tình hình kinh tế trong tương lai được đưa ra bởi các tổ chức, định chế quốc tế Đón nhận tương lai toàn cầu hóa trong điều kiện phối hợp với hội đồng chuyên gia Giới học thuật cần chủ động nghiên cứu và đưa khuyến nghị cho cơ quan quản lý Nhóm giải pháp bổ trợ Hấp thu nguồn vốn trong một nền kinh tế mở cửa: Kinh tế Việt Nam bất ổn từ nội tại chứ không phải do bên ngoài tác động vào Bên cạnh quyết định kiểm soát vốn hay không, cần phải cân nhắc khả năng hấp thụ vốn, hiệu quả đầu tư của dòng vốn đối với nền kinh tế Lượng vốn FDI là một chỉ tiêu quan trọng, nhưng hiệu quả của FDI mới thực sự là yếu tố quan trọng hàng đầu Khi dòng vốn FII vào ồ ạt với quy mô lớn sẽ gây mất cân bằng về mặt vĩ mô, hoặc nhà đầu tư có thể rút vốn quy mô lớn và đột ngột gây ra sự khủng hoảng và sụp đổ của thị trường tài chính trong nước. Chúng ta có thể học theo cách thức của Trung Quốc trong việc kiểm soát và hấp thu nguồn vốn đầu tư gián tiếp