Hệ sinh thái biển là một phần của hệ thống thuỷ sản
lớn nhất trên hành tinh, bao gồm hơn 70% bề mặt
của Trái Đất.
Được chia làm các hệ sinh thái điển hình: đại
dương, rạn san hô, cửa sông ven biển và đầm phá,
thảm cỏ biển, rừng ngập mặn.
44 trang |
Chia sẻ: oanh_nt | Lượt xem: 3098 | Lượt tải: 3
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Bài thuyết trình Sự thích nghi và đa dạng của cá trong hệ sinh thái biển, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
ĐỀ TÀI:
THỰC HIỆN: NHÓM 1
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
NHÓM THỰC HIỆN
Nguyễn Trường An 08116001
Nguyễn Minh Hiếu 08116049
Trương Thị Thúy Hằng 08116043
Vũ Thị Ngọc Nhung 08116108
Trần Quang Thái 08116154
Nguyễn Ngọc Trường 08116183
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
NỘI DUNG TRÌNH BÀY
I. Giới thiệu hệ sinh thái biển
II. Sự thích nghi của cá trong hệ sinh thái biển
1. Sự phân bố của cá theo tầng nước
2. Một số đặc điểm thích nghi của cá với sự thay đổi
môi truờng
III. Sự đa dạng của cá trong hệ sinh thái biển
1. Đặc điểm khu hệ cá biển Việt Nam
2. Sự đa dạng của khu hệ cá biển Việt Nam
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
I. GIỚI THIỆU HỆ SINH THÁI BIỂN
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
I. GIỚI THIỆU HỆ SINH THÁI BIỂN
Hệ sinh thái biển là một phần của hệ thống thuỷ sản
lớn nhất trên hành tinh, bao gồm hơn 70% bề mặt
của Trái Đất.
Được chia làm các hệ sinh thái điển hình: đại
dương, rạn san hô, cửa sông ven biển và đầm phá,
thảm cỏ biển, rừng ngập mặn.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
I. GIỚI THIỆU HỆ SINH THÁI BIỂN
1. Rạn san hô
Phân bố ở vùng nhiệt
đới và cận nhiệt( 300
vĩ tuyến Bắc- 300 vĩ
tuyến Nam).
Là một hệ sinh thái rất
đa dạng và phong phú
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
I. GIỚI THIỆU HỆ SINH THÁI BIỂN
2. Thảm cỏ biển
Là một nhóm thực
vật có hoa sống
dưới nước vùng
nhiệt đới và ôn đới.
Thích nghi với môi
trường nuớc mặn
và ở vùng nước
nông.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
I. GIỚI THIỆU HỆ SINH THÁI BIỂN
3. Rừng ngập mặn
Là hệ sinh thái
thuộc vùng nhiệt
đới và cận nhiệt
đới.
Có tính đa dạng
sinh học rất cao, là
nơi cư trú của
nhiều loài cá và ấu
trùng.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
II.SỰ THÍCH NGHI CỦA CÁ TRONG HỆ
SINH THÁI BIỂN:
1. Sự phân bố cá theo tầng nước
1.1 Cá sống nổi hoặc cá tầng trên
Cá nổi nhỏ (như cá nục, cá cơm, cá bạc má...)
thường tập trung ở vùng nước ven bờ.
Cá nổi lớn (như cá ngừ sọc dưa, cá ngừ bò, cá ngừ
chấm, cá ngừ vằn, cá nục đỏ đuôi, cá cờ, cá
nhám...) thường sống ở biển khơi thường di cư
theo các dòng hải lưu.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
II.SỰ THÍCH NGHI CỦA CÁ TRONG HỆ
SINH THÁI BIỂN:
1. Sự phân bố cá theo tầng nước
1.2 Cá sống ở gần đáy và đáy
Nhóm cá có chiều dài dưới 100mm gồm cá Phèn,
cá Đù, cá Liệt.
Nhóm cá có chiều dài 100-200mm là nhóm cá
chiếm sản lượng cao nhất bao gồm cá Lượng, cá
Miễn Sành, cá Căng, cá Trác
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
II.SỰ THÍCH NGHI CỦA CÁ TRONG HỆ
SINH THÁI BIỂN:
1. Sự phân bố cá theo tầng nước
1.2 Cá sống ở gần đáy và đáy
1.2.1 Sinh sản:
Các loài cá đẻ phân đợt và có mùa đẻ kéo dài,
có nhiều loài có mùa đẻ kéo dài gần suốt năm.
Đa số các loài cá thường đẻ trứng ở các vùng
nước nông ven bờ, gần cửa sông, quanh các
đảo hoặc trong các vịnh.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
II.SỰ THÍCH NGHI CỦA CÁ TRONG HỆ
SINH THÁI BIỂN:
1. Sự phân bố cá theo tầng nước
1.2 Cá sống ở gần đáy và đáy
1.2.2 Dinh dưỡng:
Cá đáy có thành phần thức ăn rộng và không có
sự lựa chọn chặt chẽ trong khi bắt mồi.
Phần lớn các loài cá thuộc loại ăn tạp.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
II. SỰ THÍCH NGHI CỦA CÁ TRONG HỆ
SINH THÁI BIỂN:
2. Một số đặc điểm thích nghi của cá với sự
thay đổi môi trường
Sự thích nghi với môi truờng của cá theo 2 hướng:
bên trong và bên ngoài cơ thể.
2.1 Sự thích nghi bên trong cơ thể của cá
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
2. Một số đặc điểm thích nghi của cá với sự
thay đổi môi trường
2.1 Sự thích nghi bên trong cơ thể của cá
Sự thích nghi của thận cá biển
Nước biển có nồng độ thẩm thấu cao hơn nồng
độ thẩm thấu của máu cá, do đó cá dễ bị mất
nước. Vì thế thận có một số biến đổi để chống
lại sự mất nước.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
2.1 Sự thích nghi bên trong cơ thể của cá
Giảm tỉ lệ lọc quản cầu (ở thận cá có quản cầu).
Thành của vi quản thận được cấu tạo đặc biệt để
tăng khả năng hấp thu nước do cá uống nước
biển.
Thải tích cực các muối hóa trị I, II qua mang, nước
tiểu và phân.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
2.2 Sự thích nghi bên ngoài cơ thể
2.2.1 Dây thần kinh ngoại biên
Là đường dây thần kinh đi dọc theo thân cá, giúp
cá cảm nhận mức độ rung động trong nước, xác
định tốc độ, hướng bơi, và ngay cả kích thước của
của kẻ thù hay con mồi.
Giúp cá tìm mồi, tránh né kẻ thù, định dạng các đối
tượng cố định trong nước.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
2.2 Sự thích nghi bên ngoài cơ thể
2.2.1 Dây thần kinh ngoại biên
Thông qua dây thần kinh ngoại biên và một số cơ
quan nhận cảm khác(râu) cá có thể nhận biết được
sự thay đổi các yếu tố môi trường báo hiệu cho cá
biết đã đến mùa sinh sản hay di lưu sinh sản.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
2.2 Sự thích nghi bên ngoài cơ thể
2.2.2 Tầm nhìn
Mắt của các loài cá sống tầng mặt có khả năng
nhận diện màu sắc tốt. Khi độ sâu tăng lên làm
cho ánh sáng giảm và nước đục hơn. Vì thế tầm
nhìn của cá bị hạn chế( có thể giảm tới vài cm).
Vì vậy cấu tạo mắt của cá sẽ thay đổi để có thể
thích nghi với môi truờng.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
2.2 Sự thích nghi bên ngoài cơ thể
2.2.2 Tầm nhìn
Một số loài cá, ví dụ như họ cá Vược, với khả
năng do thám siêu việt do có những góc nhìn đặc
biệt, giúp nó thậm chí nhận diện được đối tượng
theo góc nhìn 3 chiều.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
2.2 Sự thích nghi bên ngoài cơ thể
2.2.3 Thính giác
Âm thanh truyền dưới nước rất khó khăn, cá
không có tai ngoài nên khả năng nghe rất kém,
kém hơn cả khả năng nhận cảm rung động
trong nước.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
2.2 Sự thích nghi bên ngoài cơ thể
2.2.3 Thính giác
Cá cấu tạo đặc biệt là tai trong. Các tuyến tụy
trong tai trong của cá vẫn có khả năng nhận
thấy âm thanh và đồng thời giúp cá cân đối giữa
âm thanh thông thường trong sóng nước và tạp
âm.
Ở một số loài cá còn có khả năng phát ra sóng
siêu âm để liên lạc với nhau trong sinh sản, kết
đàn, di lưu…
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
2.2 Sự thích nghi bên ngoài cơ thể
2.2.4 Khứu giác
Cá có khả năng đánh mùi tốt dưới nước so với
các thú vật khác. Mùi được đánh hơi từ hệ thống
các dây thần kinh dọc bên trong mũi cá.
Khả năng đánh mùi tốt của cá giúp cá tìm bạn đời
trong sinh sản, phát hiện kẻ thù để lẩn trốn.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
2.2 Sự thích nghi bên ngoài cơ thể
2.2.4 Khứu giác
Khả năng đánh mùi
của cá còn kết hợp
với tầm nhìn và dây
thần kinh ngoại biên
để có thể cải thiện tối
đa khả năng bắt mồi
và thông báo cho các
cá khác trong đàn để
lẩn trốn kẻ thù.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
III. SỰ ĐA DẠNG CỦA CÁ TRONG HỆ SINH
THÁI BIỂN
1. Đặc điểm khu hệ cá biển Việt Nam
Khu hệ cá biển của Việt Nam đến tháng 1/2005
có 2458 loài (khoảng 130 loài kinh tế), tăng 420
loài so với danh sách được cập nhật năm 1985
(có 2038 loài).
Cá ở vùng biển Việt Nam đa dạng và phong phú
về số lượng họ, nhưng số lượng loài trong một
giống không nhiều, số lượng cá thể trong một loài
không lớn.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
III. SỰ ĐA DẠNG CỦA CÁ TRONG HỆ SINH
THÁI BIỂN
1. Đặc điểm khu hệ cá biển Việt Nam
Đa số các loài cá biển Việt Nam phân bố rộng rãi ở
vùng biển lân cận và vùng biển thuộc khu vực
nhiệt đới và cận nhiệt đới.
Dựa đặc điểm địa hình có thể chia vùng biển Việt
Nam thành 4 khu vực khai thác cá biển chính: vịnh
Bắc Bộ, biển Miền Trung, biển Miền Đông Nam Bộ
và vịnh Thái Lan.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
III. SỰ ĐA DẠNG CỦA CÁ TRONG HỆ SINH
THÁI BIỂN
1. Đặc điểm khu hệ cá biển Việt Nam
Đoàn khảo sát Việt - Xô (1981 - 85) đã xác định
được ở đây có 961 loài cá, trong đó có 60 loài cá
kinh tế.
Gồm 3 nhóm sinh thái chính: nhóm cá tầng trên
(trích, lẹp, thu, khế, chim trắng, chim đen, vv.), nhóm
cá đáy (cá đuối, bơn, bống biển, vv.) và nhóm cá
san hô (cá bướm, mú, nóc, vv.).
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
III. SỰ ĐA DẠNG CỦA CÁ TRONG HỆ SINH
THÁI BIỂN
2. Sự đa dạng của khu hệ cá biển Việt Nam
2.1. Cá nổi hoặc cá tầng trên
Gồm khoảng 260 loài, chiếm 13% tổng số loài.
Cá nổi ven bờ: kích thước nhỏ,như cá Trích
(Sardinella), cá Đé (Ilisha), cá Khế (carangidae), cá
Cơm (Anchoviella).
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
cá Khế (Carangidae)
cá Trích (Sardinella)
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
III. SỰ ĐA DẠNG CỦA CÁ TRONG HỆ SINH
THÁI BIỂN
2. Sự đa dạng của khu hệ cá biển Việt Nam
2.1. Cá nổi hoặc cá tầng trên
Cá nổi ngoài khơi: có kích thước lớn hoặc vừa sống
ở vùng nước sâu có sự di động xa như họ cá Thu
Ngừ (Scombridae), họ cá Chuồn (Exocoetidae).
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
cá Thu Ngừ
(Scombridae)
họ cá Chuồn
(Exocoetidae)
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
III. SỰ ĐA DẠNG CỦA CÁ TRONG HỆ SINH
THÁI BIỂN
2. Sự đa dạng của khu hệ cá biển Việt Nam
2.2 Cá sống gần đáy và đáy
Gồm khoảng 1432 loài, chiếm 69% tổng số loài.
Cá đáy gần bờ: như cá Hồng (Lutianidae), cá Phèn
(Mullidae), cá Sạo (Pomadasyidae), cá Lượng
(Nemipteidae)...
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
cá Hồng (Lutianidae)
cá Lượng (Nemipteidae)
cá Sạo (Pomadasyidae)
cá Phèn (Mullidae),
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
cá Chào Mào (Satyrichthys sp) cá Đèn Lồng (Myctophidae)
cá Chimeara fantasma
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
III. SỰ ĐA DẠNG CỦA CÁ TRONG HỆ SINH
THÁI BIỂN
2. Sự đa dạng của khu hệ cá biển Việt Nam
2.2 Cá sống gần đáy và đáy
Cá đáy biển sâu:như cá Chimeara fantasma, cá
Chào Mào (Satyrichthys sp), cá Bàn Chân
(Lopphiidae), cá Đèn Lồng (Myctophidae), cá Mù
Làn (Scorpaenidae).
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
III. SỰ ĐA DẠNG CỦA CÁ TRONG HỆ SINH
THÁI BIỂN
2. Sự đa dạng của khu hệ cá biển Việt Nam
Vd:Cá rạn san hô:
Gồm khoảng 340 loài, chiếm 16,6% tổng số loài.
Đại diện có các loài thuộc các họ cá Bướm
(Chaetodontidae), cá Thia (Pomacentridae), cá Bàn
Chài (Labridae), cá Mỏ Vẹt (Scaridae), cá Nóc
(Tetrodontidae), cá Nóc Hòm (Ostracidae)...
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
cá Bướm (phía trên) cá Nóc Hòm (phía dưới)
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
cá Nóc (Tetrodontidae) cá Nóc Hòm (Ostracidae)
cá Bàn Chài (Labridae) cá Mỏ Vẹt (Scaridae)
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
III. SỰ ĐA DẠNG CỦA CÁ TRONG HỆ SINH
THÁI BIỂN
2. Sự đa dạng của khu hệ cá biển Việt Nam
Việc phân chia các nhóm như trên chỉ mang tính
chất tương đối vì nhiều loài phân bố rộng khắp
trong vùng biển Việt Nam chỉ khác cỡ cá và thời
gian cư trú.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
IV. TỔNG KẾT
Nguồn lợi cá biển Việt Nam vô cùng phong phú
nhưng tình trạng khai thác quá mức, sử dụng
phương tiện đánh bắt mang tính hủy diệt đã làm
giảm tính đa dạng của khu hệ cá biển Việt Nam.
Vì thế, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính
quyền nhà nước và địa phương với người dân
trong việc quản lí nguồn tài nguyên biển nói chung,
khu hệ cá nói riêng để Việt Nam trở thành một
quốc gia giàu có, đi lên từ kinh tế biển.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
NGUỒN TÀI LIỆU
s&content=11&article=32
px?param=15F8aWQ9MjEwNDkmZ3JvdXBpZD0m
a2luZD0ma2V5d29yZD1jJWMzJWEx&page=3
loi-ca-bien-mien-trung-viet-nam-.166852.html
me=News&file=article&sid=133
Bộ Thủy Sản,1996. Nguồn lợi thủy sản Việt Nam.
Nhà xb Nông Nghiệp, Hà Nội, trang 324 – 390.
Ngyễn Văn Tư, Giáo trình Sinh Lý Cá và Giáp Xác,
trang 55 – 70.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
For evaluation only.
THE END!