Báo cáo Xây dựng bài giảng trực tuyến cho học phần kiến trúc xây dựng

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT  BÁO CÁO TỔNG KẾT ĐỀ TÀI KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ CẤP TRƯỜNG XÂY DỰNG BÀI GIẢNG TRỰC TUYẾN CHO HỌC PHẦN KIẾN TRÚC XÂY DỰNG MÃ SỐ: T2019 - 06 – 139 Chủ nhiệm đề tài: TS. KTS. Phan Tiến Vinh Đà Nẵng, 7/2020 ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT  BÁO CÁO TỔNG KẾT ĐỀ TÀI KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ CẤP TRƯỜNG XÂY DỰNG BÀI GIẢNG TRỰC TUYẾN CHO HỌC PHẦN KIẾN TRÚC XÂY DỰNG MÃ SỐ: T2019 - 06 – 139 Xác nhận của cơ quan chủ trì đề tài (ký, họ tên, đóng dấu) Chủ nhiệm đề tài TS. KTS. Phan Tiến Vinh Đà Nẵng, 7/2020 i DANH SÁCH THÀNH VIÊN THAM GIA NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI VÀ ĐƠN VỊ PHỐI HỢP CHÍNH. 1. THÀNH VIÊN THAM GIA NGHIÊN CỨU: STT Họ tên Đơn vị công tác Chức danh, học vị 1 Phan Tiến Vinh Khoa KT Xây dựng, Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật, ĐHĐN GVC. TS. KTS 2. ĐƠN VỊ PHỐI HỢP CHÍNH: STT Tên đơn vị phối hợp Địa chỉ Ghi chú ii MỤC LỤC Trang bìa - Phụ bìa MỤC LỤC ...................................................................................................................... ii BẢN PHOTO HỢP ĐỒNG TRIỂN KHAI THỰC HIỆN .............................................iv DANH MỤC HÌNH VẼ .................................................................................................. v DANH MỤC CÁC BẢNG .......................................................................................... viii DANH MỤC VIẾT TẮT ................................................................................................ix THÔNG TIN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ....................................................................... x PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 0.1 TỔNG QUAN VỀ TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU THUỘC LĨNH VỰC ĐỀ TÀI Ở TRONG VÀ NGOÀI NƯỚC ........................................................................... 1 0.2 TÍNH CẤP THIẾT ............................................................................................. 1 0.3 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU .............................................................................. 2 0.4 CÁCH TIẾP CẬN .............................................................................................. 2 0.5 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..................................................................... 2 0.6 ĐỐI TƯỢNG ..................................................................................................... 2 0.7 PHẠM VI NGHIÊN CỨU ................................................................................. 2 0.8 NỘI DUNG NGHIÊN CỨU .............................................................................. 2 0.9 BỐ CỤC CỦA BÁO CÁO TỔNG KẾT ........................................................... 2 CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VỀ GIÁO DỤC TRỰC TUYẾN (E-LEARNING) .......... 4 1.1. Khái niệm ........................................................................................................... 4 1.2. Một số ưu điểm và hạn chế của E-Learning ...................................................... 5 1.2.1. Ưu điểm ....................................................................................................... 5 1.2.2. Hạn chế ....................................................................................................... 5 1.3. Một số hình thức E-Learning ............................................................................. 6 1.4. Lịch sử phát triển của E-Learning ..................................................................... 7 1.5. Tình hình sử dụng E-Learning trong giảng dạy trên thế giới và Việt Nam ....... 8 1.5.1. Trên thế giới ................................................................................................ 8 1.5.2. Tại Việt Nam ............................................................................................... 9 Chương II: CÁC CƠ SỞ ĐỂ XÂY DỰNG BÀI GIẢNG TRỰC TUYẾN CHO HỌC PHẦN “KIẾN TRÚC XÂY DỰNG” ............................................................................ 10 iii 2.1. Xu hướng phát triển giáo dục trực tuyến tại các trường đại học hướng đến nền giáo dục 4.0 ................................................................................................................ 10 2.1.1. Xu hướng phát triển công nghệ với Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 ... 10 2.1.2. Tác động của CMCN 4.0 đến lĩnh vực giáo dục đào tạo .......................... 10 2.1.3. Xu hướng phát triển giáo dục trực tuyến tại các trường đại học cao đẳng ở Việt Nam trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 ............................. 11 2.2. Hệ thống quản lý học trực tuyến - LMS .......................................................... 11 2.2.1. Khái niệm: ................................................................................................. 11 2.2.2. Thành phần chính: .................................................................................... 12 2.2.3. Chức năng ................................................................................................. 12 2.3. Hệ thống LMS tại trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật ..................................... 13 2.3.1. Giới thiệu ................................................................................................... 13 2.3.2. Thành phần chính ...................................................................................... 14 2.4. Lựa chọn phần mềm tạo bài giảng trực tuyến .................................................. 14 2.4.1. Giới thiệu một số phần mềm phổ biến ...................................................... 14 2.4.2. Một số ưu nhược điểm của Zoom Cloud Meetings ................................... 16 2.4.3. Thực tế triển khai sử dụng Zoom Cloud Meetings trong đào tạo trực tuyến ở học kỳ 219 của chủ nhiệm đề tài ......................................................................... 16 2.5. Đề cương chi tiết học phần “Kiến trúc Xây dựng” trong chương trình đào tạo của chuyên ngành Công nghệ kỹ thuật xây dựng ...................................................... 17 Chương III: XÂY DỰNG BÀI GIẢNG TRỰC TUYẾN CHO HỌC PHẦN “KIẾN TRÚC XÂY DỰNG” .................................................................................................... 22 3.1. Thiết kế lịch trình và các hoạt động cho học phần “Kiến trúc Xây dựng” trên hệ thống LMS của trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật .............................................. 22 3.2. Xây dựng bài giảng trực tuyến cho học phần “Kiến trúc Xây dựng” trên hệ thống LMS của trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật ................................................... 25 3.2.1. Tạo mới khóa học “Kiến trúc Xây dựng” cho học kỳ 219 (học kỳ II - năm học 2019-2020) ...................................................................................................... 25 3.2.2. Xây dựng các nội dung khóa học “Kiến trúc Xây dựng” trên hệ thống LMS của UTE ......................................................................................................... 27 3.3. Tạo và đưa bài giảng video lên hệ thống LMS ................................................ 31 3.3.1. Tạo bài giảng video bằng phần mềm Zoom Cloud Meetings ................... 31 iv 3.3.2. Đưa bài giảng *.mp4 lên kênh YouTube ................................................... 35 3.3.3. Đưa các tài liệu video bài giảng - file *.mp4 - của từng tuần lên LMS.... 36 3.4. Kết quả đạt được - ............................................................................................ 37 3.5. Sao lưu, phục hồi khóa học trên hệ thống LMS .............................................. 44 3.5.1. Sao lưu khóa học trên hệ thống LMS ........................................................ 44 3.5.2. Phục hồi khóa học trên hệ thống LMS ...................................................... 46 KẾT LUẬN ................................................................................................................... 50 KIẾN NGHỊ ................................................................................................................... 51 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO BẢN PHOTO THUYẾT MINH ĐỀ TÀI ĐÃ ĐƯỢC PHÊ DUYỆT BẢN PHOTO HỢP ĐỒNG TRIỂN KHAI THỰC HIỆN MINH CHỨNG CÁC SẢN PHẨM CỦA ĐỀ TÀI v DANH MỤC HÌNH VẼ STT Tên hình Nội dung Trang 1. Hình 2.1 Giao diện LMS của Trường ĐH SPKT. 14 2. Hình 2.2 Giao diện LMS của Trường ĐH SPKT - sau khi đăng nhập. 15 3. Hình 2.3 Giao diện phần mềm Zoom Cloud Meeting. 15 4. Hình 2.4 Sử dụng phần mềm Zoom trong giảng dạy trực tuyến – Lớp học phần 219CTKNDD01 – buổi học ngày 28/4/2020 – GV. Phan Tiến Vinh. 16 5. Hình 3.1 Vị trí tạo - sửa - phục hồi Khóa học trên giao diện LMS của UTE. 25 6. Hình 3.2 Vị trí Tạo khóa học mới trên giao diện LMS của UTE. 26 7. Hình 3.3 Nhập thông tin của khóa học trên giao diện LMS của UTE. 26 8. Hình 3.4 Bật chế độ chỉnh sửa trên giao diện LMS của UTE. 27 9. Hình 3.5 Kết quả việc tạo diễn đàn “Góc tư vấn học tập” trên LMS của UTE. 28 10. Hình 3.6 File “Đề cương chi tiết” và “Lịch trình giảng dạy” trên LMS. 29 11. Hình 3.7 Vị trí bật chế độ chỉnh sửa nội dung cho từng tuần trên LMS. 29 12. Hình 3.8 Kết quả chỉnh sửa nội dung cho Tuần 1 trên LMS. 30 13. Hình 3.9 Kết quả Đưa các tài liệu bài giảng – file pdf - cho từng Tuần 1 trên LMS. 31 14. Hình 3.10 Giao diện cập nhật đề thi giữa kỳ trên LMS. 31 15. Hình 3.11 Giao diện hộp thoại New Meeting trên Zoom. 32 16. Hình 3.12 Giao diện hộp thoại Share Screen trên Zoom. 32 17. Hình 3.13 Giao diện hộp thoại Share Screen trên Zoom. 33 18. Hình 3.14 Giao diện hộp thoại Annotate trên Zoom. 33 19. Hình 3.15 Giao diện Zoom trong quá trình ghi hình. 34 20. Hình 3.16 Quá trình tạo file video sau khi ghi hình trên Zoom. 34 21. Hình 3.17 Tên và vị trí các file video được tạo sau buổi ghi hình. 35 vi 22. Hình 3.18 Giao diện hộp thoại “Kênh của bạn”. 35 23. Hình 3.19 Giao diện hộp thoại để lựa chọn chế độ hiển thị. 36 24. Hình 3.20 Giao diện hộp thoại thể hiện kết quả việc đăng tải video lên YouTube. 36 25. Hình 3.21 Giao diện hộp thoại “Thêm một URL mới vào Tuần 13”. 37 26. Hình 3.22 Kết quả Đưa các tài liệu bài giảng - file video - cho Tuần 13 trên LMS. 37 27. Hình 3.23 Giao diện khi đăng nhập vào LMS (UTE). 38 28. Hình 3.24 Giao diện trên LMS sau khi kích hoạt Bài giảng “Kiến trúc Xây dựng”. 38 29. Hình 3.25 Giao diện trên LMS sau khi kích hoạt file “Đề cương chi tiết”. 39 30. Hình 3.26 Giao diện trên LMS sau khi kích hoạt file “Lịch trình giảng dạy”. 39 31. Hình 3.27 Giao diện trên LMS sau khi kích hoạt “Góc tư vấn học tập”. 40 32. Hình 3.28 Giao diện trên LMS sau khi kích hoạt “Video bài giảng Tuần 1”. 40 33. Hình 3.29 Nội dung các bài giảng từ tuần 2 đến tuần 3 trên LMS. 41 34. Hình 3.30 Nội dung các bài giảng từ tuần 4 đến tuần 5 trên LMS. 41 35. Hình 3.31 Nội dung các bài giảng từ tuần 6 đến tuần 7 trên LMS. 42 36. Hình 3.32 Nội dung các bài giảng từ tuần 8 đến tuần 9 trên LMS. 42 37. Hình 3.33 Nội dung các bài giảng từ tuần 10 đến tuần 11 trên LMS. 43 38. Hình 3.34 Nội dung các bài giảng từ tuần 12 đến tuần 13 trên LMS. 43 39. Hình 3.35 Nội dung các bài giảng từ tuần 14 đến tuần 15 trên LMS. 44 40. Hình 3.36 Giao diện hộp thoại sao lưu khóa học 44 41. Hình 3.37 Giao diện hộp thoại lựa chọn các thiết lập sao lưu 45 42. Hình 3.38 Giao diện hộp thoại thực hiện việc sao lưu khóa học trên LMS 45 43. Hình 3.39 Kết thúc việc sao lưu khóa học trên LMS 46 44. Hình 3.40 Vị trí phục hồi Khóa học trên giao diện LMS của UTE 46 45. Hình 3.41 Vị trí chứa file sao lưu của khóa học cần phục hồi trên giao 47 vii diện LMS 46. Hình 3.42 Xác nhận việc phục hồi khóa học trên giao diện LMS của UTE 47 47. Hình 3.43 Xác định đích đến để phục hồi khóa học trên giao diện LMS của UTE 48 48. Hình 3.44 Giao diện “Thực hiện phục hồi” khóa học trên giao diện LMS của UTE 48 49. Hình 3.45 Giao diện phục hồi các sắp đặt quyền của khóa học trên giao diện LMS 49 50. Hình 3.46 Giao diện thông báo việc phục hồi thành công trên giao diện LMS 49 viii DANH MỤC CÁC BẢNG STT Tên bảng Nội dung Trang 1. Bảng 2.1 Nội dung chi tiết học phần 19 2. Bảng 3.1 Lịch trình và hoạt động giảng dạy học phần Kiến trúc Xây dựng trên LMS. 22 ix DANH MỤC VIẾT TẮT - E-learning : Electronic Learning - Giáo dục trực tuyến - LMS : Learning Management System - Hệ thống quản lý học trực tuyến - ĐH SPKT : Đại học Sư phạm Kỹ thuật x ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƯỜNG ĐH SƯ PHẠM KỸ THUẬT CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc THÔNG TIN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 1. Thông tin chung: - Tên đề tài: Xây dựng bài giảng trực tuyến cho học phần Kiến trúc Xây dựng. - Mã số: T2019 - 06 - 139 - Chủ nhiệm: TS. KTS Phan Tiến Vinh - Cơ quan chủ trì: Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật - Thời gian thực hiện: 8/2019 đến 8/2020 2. Mục tiêu: Xây dựng bài giảng trực tuyến cho học phần “Kiến trúc Xây dựng” trên hệ thống quản lý học trực tuyến (LMS) của Trường đại học Sư phạm Kỹ thuật. 3. Tính mới và sáng tạo: - Xây dựng bài giảng trên hệ thống LMS; - Sử dụng phần mềm để tạo bài giảng video; - Sử dụng phần mềm để tổ chức lớp học trực tuyến. 4. Tóm tắt kết quả nghiên cứu: - Xây dựng bài giảng trực tuyến cho học phần “Kiến trúc Xây dựng” trên hệ thống LMS của Trường đại học Sư phạm Kỹ thuật. - Địa chỉ: 5. Tên sản phẩm: - Báo cáo tổng kết đề tài: “Xây dựng bài giảng trực tuyến cho học phần Kiến trúc Xây dựng”. - Bài giảng trực tuyến học phần Kiến trúc Xây dựng trên LMS của Trường đại học Sư phạm Kỹ thuật. 6. Hiệu quả, phương thức chuyển giao kết quả nghiên cứu và khả năng áp dụng: Hiệu quả: - Sản phẩm là tài liệu đào tạo trực tuyến cho các lớp học phần chuyên ngành CNKT Xây dựng, Khoa Kỹ thuật Xây dựng; xi - Góp phần thực hiện chủ trương đẩy mạnh đào tạo trực tuyến tại Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật. - Sản phẩm đề tài sẽ được sử dụng để đào tạo trực tuyến trong các thời gian đến tại Khoa Kỹ thuật Xây dựng. 7. Hình ảnh, sơ đồ minh họa chính Ngày 28 tháng 7 năm 2020 Hội đồng KH&ĐT đơn vị Chủ nhiệm đề tài TS. KTS. Phan Tiến Vinh XÁC NHẬN CỦA TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT xii INFORMATION ON RESEARCH RESULTS 1. General information: Project title: Building an online lecture for the subject of Construction Architecture. Code number: T2019 - 06 - 139 Project Leader: PhD. Arch. Phan Tien Vinh Implementing institution: University of Technology and Education Duration: from 8/2019 to 8/2020 2. Objective(s): Building an online lecture for the subject of Construction Architecture on Learning Management System (LMS). 3. Creativeness and innovativeness: - Building the online lecture on LMS; - Using software to produce lecture videos; - Using software to organize online classroom. 4. Research results: - Building the online lecture for the subject of Construction Architecture on the LMS of University of Technology and Education. - The online lecture can be accessed at 5. Products: - Final report for the project: “Design an online lecture for the subject of Construction Architecture”; - The online lecture was updated on LMS. 6. Effects, transfer alternatives of reserach results and applicability: - Products of this project could be used as e-learning materials for students whose major are Civil Engineering Technology at the Department of Civil Engineering; - Contribute to the policy of promoting e-learning at the University of Technology and Education; - The product of project will be used for e-learning in the coming time at the Civil Engineering Department. 1 PHẦN MỞ ĐẦU 0.1 TỔNG QUAN VỀ TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU THUỘC LĨNH VỰC ĐỀ TÀI Ở TRONG VÀ NGOÀI NƯỚC Electronic Learning (E-learning), có nghĩa là giáo dục trực tuyến, là một phương thức đào tạo hiện đại dựa trên công nghệ thông tin. Với các ưu điểm về tính linh hoạt và tiện dụng về thời gian lẫn không gian, E-learning đã xâm nhập vào hầu hết các hoạt động huấn luyện đào tạo và ngày càng được ưa chuộng ở hầu hết các quốc gia trên thế giới. Với E-Learning, người học có thể có thể học mọi lúc mọi nơi, ở văn phòng, ở nhà hoặc bất kỳ địa điểm nào thuận tiện và có thể học nhiều lần. Đây là điều mà các phương pháp giáo dục truyền thống không có được. Tại Việt Nam, việc xây dựng các bài giảng điện tử đã được hầu hết các trường đại học quan tâm phát triển như: Đại học giáo dục (thuộc Đại học quốc gia Hà Nội), Đại học Cần Thơ (2004), Đại học Lâm nghiệp (2009), Đại học kinh tế đà Nẵng, Một số hệ nền tảng cho bài giảng trực tuyến gồm: - Hệ thống thương mại, như: WebCT, Lotus Learning Space, Ilearning, - Hệ thống mã nguồn mở, như: ATutor, Claroline/ Dokeos, Moodle, Trong đó, Moodle là nền tảng được sử dụng phổ biến để xây dựng các bài giảng trực tuyến. Hiện nay, tăng cường đào tạo trực tuyến là chủ trương đang được triển khai quyết liệt tại Trường đại học Sư phạm Kỹ thuật (ĐH SPKT). Theo đó, hệ thống quản lý học tập (Learning Management System - LMS) đã được xây dựng trên nền tảng Moodle và nhiều bài giảng trực tuyến của các giảng viên Trường ĐH SPKT đã được xây dựng trên hệ thống LMS này. [4], [5], [9] 0.2 TÍNH CẤP THIẾT E-learning là một trong những phương pháp hiệu quả, khả thi, tận dụng được các tiến bộ của phương tiện điện tử, internet để truyền tải các kiến thức, kĩ năng, tạo môi trường tương tác cho người học và người học ở bất kì thời gian và địa điểm nào. Ngày nay, E-Learning đã trở nên phổ biến ở nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt là trong thời đại cách mạng 4.0. “Kiến trúc xây dựng” là một học phần chuyên ngành bắt buộc trong chương trình đào tạo bậc Đại học của ngành Công nghệ Kỹ thuật Xây dựng tại Trường ĐH SPKT. 2 Đây là học phần có yêu cầu cung cấp nhiều hình ảnh minh họa, cập nhật thường xuyên các văn bản pháp luật của nhà nước, cần môi trường tương tác giữa người dạy và người học, Vì vậy, với các yêu cầu về đổi mới phương pháp giảng dạy, áp dụng các công nghệ mới hỗ trợ dạy và học nhằm tiến đến một nền giáo dục 4.0 của Trường ĐH SPKT nói chung và khoa KT Xây dựng nói riêng, đề tài “Xây dựng bài giảng trực tuyến cho học phần Kiến trúc Xây dựng” là vô cùng cần thiết và có ý nghĩa thực tiễn cao. 0.3 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU Xây dựng bài giảng trực tuyến cho học phần “Kiến trúc Xây dựng” trên hệ thống LMS của Trường ĐH SPKT. 0.4 CÁCH TIẾP CẬN Tổng hợp và phân tích các tài liệu liên quan, nghiên cứu lý thuyết và thực tiễn vấn đề xây dựng bài giảng trực tuyến trên hệ thống LMS. Từ đó, lựa chọn và sử dụng các phương pháp nghiên cứu phù hợp để giải quyết các vấn đề đặt ra. 0.5 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Phương pháp phân tích - tổng hợp. 0.6 ĐỐI TƯỢNG - Bài giảng trực tuyến trên hệ thống LMS. - Học phần “Kiến trúc Xây dựng”. 0.7 PHẠM VI NGHIÊN CỨU Bài giảng trực tuyến của học phần “Kiến trúc Xây dựng” trên hệ thống LMS dùng cho sinh viên đại học - chuyên ngành Công nghệ kỹ thuật xây dựng - tại Trường ĐH SPKT, Đại học Đà Nẵng. 0.8 NỘI DUNG NGHIÊN CỨU - Nghiên cứu tổng quan về E-Learning. - Đề xuất các cơ sở lý luận và thực tiễn để xây dựng bài giảng trực tuyến cho học phần “Kiến Trúc Xây Dựng”. - Xây dựng bài giảng trực tuyến cho học phần “Kiến Trúc Xây Dựng” trên hệ thống LMS của Trường ĐH SPKT, Đại học Đà Nẵng. 0.9 BỐ CỤC CỦA BÁO CÁO TỔNG KẾT Trên cơ sở mục tiêu nghiên cứu, phạm vi và giới hạn nghiên cứu, Báo cáo có cấu trúc như sau: 3 Phần mở đầu Chương I: Tổng quan về giáo dục trực tuyến (E-Learning) Chương II: Các cơ sở lý luận và thực tiễn để xây dựng bài giảng trực tuyến cho học phần “Kiến Trúc Xây Dựng” Chương III: Xây dựng bài giảng trực tuyến cho học phần “Kiến Trúc Xây Dựng” Phần kết luận, bàn luận và kiến nghị. 4 CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VỀ GIÁO DỤC TRỰC TUYẾN (E-LEARNING) 1.1. Khái ni