Bảo hiểm hoả hoạn thực trạng - Giải pháp đối với Tổng Công ty Bảo Việt

Lêi më ®Çu Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, c«ng cuéc ®æi míi cña ChÝnh phñ víi viÖc chuyÓn nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang c¬ chÕ thÞ tr­êng ®· më ra c¬ héi kinh doanh, lµm ¨n lín cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ gãp phÇn ®Èy nhanh tiÕn tr×nh t­ nh©n ho¸ t¹i ViÖt Nam. Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò ®ang ®­îc c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ quan t©m lµ b¶o hiÓm nãi chung vµ b¶o hiÓm tµi s¶n nãi riªng do vai trß quan träng cña chóng trong viÖc b¶o toµn vèn, h×nh thµnh t©m lý æn ®Þnh, an t©m cho ng­êi ®­îc b¶o hiÓm trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. §©y còng lµ mèi quan t©m lín ®èi víi c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm ViÖt Nam, nhÊt lµ tõ khi thÞ tr­êng b¶o hiÓm ®· chuyÓn tõ "thÞ tr­êng cña ng­êi b¸n" thµnh "thÞ tr­êng cña ng­êi mua". VÊn ®Ò nghiªn cøu, c¶i tiÕn, ¸p dông vµ triÓn khai c¸c lo¹i h×nh b¶o hiÓm míi ®ang trë thµnh mét trong nh÷ng chiÕn l­îc quan träng mµ c¸c c«ng ty b¶o hiÓm sö dông ®Ó c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. §èi víi nh÷ng c¸n bé b¶o hiÓm còng nh­ nh÷ng ai ®ang nghiªn cøu, häc tËp trªn lÜnh vùc nµy, nghiÖp vô B¶o hiÓm Ho¶ ho¹n ®· kh«ng cßn xa l¹. Tuy nhiªn, lµm thÕ nµo ®Ó hiÓu thÊu ®¸o, t­êng tËn c¬ së lý luËn vµ thùc tÕ triÓn khai lo¹i h×nh nµy cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn ViÖt Nam mµ vÉn ®¸p øng ®­îc víi nhu cÇu ngµy cµng ®a d¹ng vµ phøc t¹p cña c¸c doanh nghiÖp ®ang lµ c©u hái lín ®Æt ra víi tÊt c¶ c¸c c«ng ty b¶o hiÓm ho¹t ®éng t¹i ViÖt nam. ChÝnh v× vËy, em ®· chän ®Ò tµi “B¶o hiÓm ho¶ ho¹n thùc tr¹ng- gi¶i ph¸p ®èi víi Tæng C«ng ty B¶o ViÖt “ lµm néi dung nghiªn cøu. Môc ®Ých cña ®Ò tµi nh»m tËp hîp, hÖ thèng ho¸ c¸c nguyªn t¾c lý luËn ®­îc ¸p dông chung trong lo¹i h×nh B¶o hiÓm Ho¶ ho¹n, c¸c ®Æc ®iÓm riªng biÖt cña lo¹i h×nh, còng nh­ nh÷ng c«ng t¸c cÇn thiÕt trong viÖc triÓn khai nghiÖp vô. Ngoµi ra, ®Ò tµi còng dµnh mét phÇn ®Ò cËp ®Õn thùc tÕ t×nh h×nh triÓn khai nghiÖp vô t¹i Tæng C«ng ty B¶o hiÓm ViÖt Nam - c«ng ty b¶o hiÓm ®Çu tiªn tiÕn hµnh lo¹i h×nh b¶o hiÓm míi mÎ nµy trong nh÷ng n¨m võa qua. Ch­¬ng I Mét sè c¬ së lý luËn vÒ b¶o hiÓm ho¶ ho¹n trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng I. Vµi nÐt vÒ lÞnh sö b¶o hiÓm ho¶ ho¹n HiÖp héi b¶o hiÓm ho¶ ho¹n lÇn ®Çu tiªn ra ®êi trªn thÕ giíi lµ ë §øc n¨m 1591 mang tªn Feuer Casse. Mét thêi gian ng¾n sau ®ã xuÊt hiªn thªm vµi C«ng ty n÷a nh­ng kh«ng ®Ó l¹i dÊu Ên g× lín cho tíi gi÷a thÕ kû 17. N¨m 1666 ®É xÈy ra mét vô Ho¶ ho¹n khñng khiÕp ë L«n §«n. Vô Ho¶ ho¹n kÐo dµi n¨m ngµy. Thiªu huû gÇn nh­ toµn bé thµnh phè ®· kÝch thÝch sù ra ®êi cña b¶o hiÓm ho¶ ho¹n. Mét nhµ vËt lý ng­êi Anh tªn lµ NICHOLAS BARBEN chuyÓn ngh¹ch sang lÜnh vùc x©y dùng trong thêi gian x©y dùng l¹i thµnh phè ®· ®ång thêi còng b¾t ®Çu b¶o hiÓm ho¶ ho¹n cho c¸c ng«i nhµ míi x©y dùng. Ban ®©u «ng ®iÒu khiÓn C«ng ty theo kiÓu C«ng ty t­ nh©t nh­ng sau ®ã n¨m 1680 «ng ®æi thµnh C«ng ty cæ phÇn mang tªn lµ “ The Fire Office “. Mét sè C«ng ty kh¸c còng theo ®ã ra ®êi trong ®ã cã Hand in Hand n¨m 1696 vµ Sun Fire Office n¨m 1710. C«ng ty b¶o hiÓm ®Çu tiªn thµnh c«ng ë Mü lµ C«ng ty b¶o hiÓm t­¬ng hç, do Benfamir Franklin vµ mét sè thµnh viªn kh¸c s¸ng lËp n¨m 1752, mang tªn lµ The Philadenphia Contributionship chuyªn b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n cho nhµ cöa. C«ng ty b¶o hiÓm cæ phÇn ®Çu tiªn ë Mü mang tªn lµ The insurance company of Noth America ®­îc thµnh lËp n¨m 1792. XuÊt ph¸t tõ nhu cÇu thùc tÕ. B¶o hiÓm ho¶ ho¹n ®· ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ trë thµnh nghiÖp vô truÒn thèng víi phÝ thu hµng n¨m rÊt cao. ë NhËt, sè phÝ b¶o hiÓm ho¶ ho¹n thu hµng n¨m 1993 lµ 1.017.008 triÖu yªn ( trªn 10 tû ®« la) chiÕm 15,5% doanh thu nghiÖp vô b¶o hiÓm phÝ nh©n thä. II . Sù cÇn thiÕt vµ vai trß cña b¶o hiÓm h¶o ho¹n Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ngµy cµng ph¸t triÓn th× nhu cÇu tËp trung vËt t­, hµng ho¸ rÊt lín, quy tr×nh c«ng nghÖ ngµy cµng phøc t¹p vµ nh÷ng lo¹i m¸y mãc hiÖn ®¹i sÏ ®­îc phæ biÕn h¬n. Trong khi ®ã, khoa häc kü thuËt an toµn th­êng ®i sau, nguån vèn sö dông cho c¸c biÖn ph¸p an toµn th­êng rÊt thÊp so víi vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt thªm vµo ®ã ®iÒu kiÖn tù nhiªn ngµy cµng kh¾c nghiÖt vµ ®· khiÕn cho kh¶ n¨ng x¶y ra rñi ro tai n¹n nhiÒu h¬n so víi møc ®é thiÖt h¹i vÒ ng­êi vµ cña nghiªm trong h¬n. ChØ tÝnh riªng ho¶ ho¹n mçi n¨m n­íc ta xÈy ra hµng ngh×n vô Ho¶ ho¹n næ, lµm chÕt hoÆc bÞ th­¬ng hµng tr¨m ng­êi, thiÖt h¹i vÒ tµi s¶n hµng chôc tû ®ång. Cã nh÷ng vô Ho¶ ho¹n lµm thiªu huû hµng tr¨m nãc nhµ, toµn bé khu chî lín hoÆc c¶ mét c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh hµng chôc tû ®ång, lµm cho hµng ngh×n ng­êi kh«ng cßn nhµ ë hµng ngh×n hé kinh doanh ph¶i ®iªu ®øng vi mÊt hÕt toµn bé hµng ho¸, tiÒn cña , kh«ng cßn chç kinh doanh lµm cho hµng tr¨m c«ng nh©n kh«ng cßn n¬i lµm viÖc. Sè liÖu thèng kª vÒ ho¶ ho¹n ë ViÖt Nam cña côc c¶nh s¸t phßng Ho¶ ho¹n ch÷a Ho¶ ho¹n trong 5 n¨m 1998-2003 nh­ sau: B¶ng 1_ Ho¶ ho¹n ë ViÖt Nam trong n¨m 1998-2002 N¨m Sè vô §Þa ®iÓm Nghµnh kinh tÕ ThiÖt h¹i Thµnh phè N«ng th«n Nhµ n­íc TËp thÓ T­ nh©n Liªn doanh ChÕt Th­¬ng tËt Tµi s¶n(tû ®ång) 1998 949 678 270 273 60 619 4 47 111 40019 1999 941 657 284 238 39 664 7 65 110 43418 2000 1026 670 356 277 44 704 3 127 465 86218 2001 1055 750 305 199 27 825 2 88 215 215102 2002 1091 720 372 226 33 830 5 105 140 92660 VËy lµm thÕ nµo doanh nghiÖp tr¸ch ®­îc tæn thÊt b¶o toµn nguån vèn kinh doanh cña m×nh? Thùc ra nã cßn nhiÒu biªn ph¸p sö dông nh­ sö dông c¸c biÖn ph¸p an toµn, thµnh lËp quü dù tr÷ ®Ò phßng xÈy ra tæn thÊt...Tr­íc ®©y chóng ta cã mét vµi C«ng ty b¶o hiÓm ho¶ ho¹n t¹i miÒn Nam trong thêi kú Ph¸p thuéc song sang n¨m 1975 do c¬ chÕ bao cÊp, nhµ n­íc ®øng ra bï ®¾p mäi thiÖt h¹i, b¶o ®¶m tµi chÝnh cho c¸c doanh nghiÖp khi kh«ng may gÆp rñi ro nªn b¶o hiÓm nãi chung vµ b¶o hiÓm ho¶ ho¹n nãi riªng kh«ng cã m¶nh ®Êt ph¸t triÓn. Trong ®iÒu kiªn nÒn kinh tÕ chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng hiªn nay c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù chñ vÒ nguån tµi chÝnh, tham gia b¶o hiÓm tµi s¶n mµ cô thÓ lµ b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n vÉn lµ ph­¬ng ¸n tèi ®a. Theo quy t¾c b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n hiÖn nay vÉn sö dông ë c¸c C«ng ty b¶o hiÓm trong n­íc, ng­êi tham gia b¶o hiÓm cã thÓ tham gia ®¨ng ký b¶o hiÓm cho nh÷ng tµi s¶n nh­ nhµ cña trang thiÕt bÞ hµng ho¸, nguyªn vËt liÖu cña m×nh...Ngoµi Ho¶ ho¹n lµ rñi ro chÝnh hä cßn ®¨ng ký cho c¸c rñi ro phô nh­ næ, gi«ng b·o, ®éng ®Êt n­íc ch¶y hay rß rØ trµn tõ bÓ chøa ®­êng èng hoÆc thiÕt bÞ ch÷a Ho¶ ho¹n, xe cé hay sóc vËt ®©m vµo....Trong tr­¬ng hîp xÈy ra tæn thÊt, c¸c C«ng ty b¶o hiÓm båi th­êng cho nh÷ng thiÖt h¹i trùc tiÕp tõ c¸c nguyªn nh©n kÓ trªn vµ c¶ nh÷ng chi tiÕt cÇn thiÕt hîp lý nh»m h¹n chÕ tæn thÊt tµi s¶n ®­îc b¶o hiÓm trong vµ ngay khi chÊy. Tuy nhiªn Ho¶ ho¹n kh«ng chØ g©y thiÖt h¹i trùc tiÕp ®Õn cho con ng­êi vµ tµi s¶n mµ nã cßn ®Ó l¹i nh÷ng thiÖt h¹i vµ tæn th©t khæng lå cho c¸c doanh nghiÖp. Trªn thùc tÕ sau khi Ho¶ ho¹n ho¹t ®éng s¶n xuÊt kh«ng thÓ ph¸t triÓn theo kÕ ho¹ch kinh doanh ®Æt ra, c¸c doanh nghiÖp sÏ mÊt kho¶n lîi nhuËn do nhµ x­ëng, m¸y mãc bÞ h­ h¹i. §Ó tr¸nh bÞ ph¸ s¶n hä ph¶i tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p kh«i phôc l¹i s¶n xuÊt. Bªn c¹ch viÖc duy tr× chi tr¶ tiÒn l­¬ng cho nh©n c«ng vµ thanh to¸n c¸c chi phÝ cè ®Þnh nh­ tiÒn thuª nhµ x­ëng, khÊu hao, ®iÖn n­íc l·i xuÊt ng©n hµng c¸c doanh nghiÖp cßn ph¶i thuª thªm nh©n viªn lµm viÖc thªm giê ®Ó hoµn tÊt ®¬n ®Æt hµng tån ®äng...Râ rµng nh÷ng kh¸m ph¸ nµy kh«ng ®­îc båi th­êng theo ®¬n b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n. §Ó ®¸p øng ®­îc c¸c kho¶n chi phÝ trªn, nhiÒu doanh nghiÖp ®· sö dông c¸c quü dù tr÷, hoÆc vay vèn tõ ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc cho vay kh¸c, song c¸c ph­¬ng ph¸p nµy hoµn toµn thô ®éng . Mét biÖn ph¸p hiÖn nay ®ang kh¼ng ®Þnh tÝnh ­u viÖt víi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®ã lµ tham gia b¶o hiÓm gi¸n ®o¹n kinh doanh. Víi lo¹i h×nh nµy, c¸c doanh nghiÖp kh«ng nh÷ng ®­îc båi th­êng tµi chÝnh cho c¸c kho¶n chi phÝ nãi trªn mµ cßn ®­îc bï ®¾p phÇn lîi nhuËn rßng bÞ mÊt m¸t mµ lÏ ra hä ®­îc mµ kh«ng bÞ tæn th­¬ng. Nh­ vËy cã thÓ nãi r»ng b¶o hiÓm ho¶ ho¹n ®· h¹n chÕ tèi thiÓu møc ¶nh h­ëng cña c¸c rñi ro tíi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. B»ng viÖc ®ãng gãp mét kho¶n phÝ nhá ( th­êng lµ mét phÇn ngµn gi¸ trÞ cña tµi s¶n) ng­êi ®­îc b¶o hiÓm cã thÓ ®Çu t­ tèi ®a vµ triÖt ®Ó nguån vèn nhµn rçi cho ph¸t triÓn ho¹t ®éng s¶n xuÊt, bëi hä kh«ng ph¶i trÝch lËp quü dù phßng tr­êng hîp xÈy ra rñi ro vµ quan träng h¬n, bªn c¹nh viÖc ®­îc båi th­êng khi xÈy ra tæn thÊt hä cã mét t©m lý an t©m khi tiÕn hµnh c«ng viÖc kinh doanh cña m×nh. Tham gia b¶o hiÓm c¸c doanh nghiÖp cßn ®­îc c¸c C«ng ty t­ vÊn vÒ c¸c biÖn ph¸p phßng tr¸ch tæn thÊt, t¨ng c­êng biÖn ph¸p phßng Ho¶ ho¹n ch÷a Ho¶ ho¹n vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch qu¶n lý rñi ro nh»m ®¶m b¶o sù an toµn cao nhÊt. Bªn c¹nh viÖc mang l¹i lîi Ých trªn cho c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm ho¶ ho¹n còng ®ãng vai trß quan träng trong viÖc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. Bêi v× th«ng qua viÖc h­íng dÉn c¸c doangh nghiÖp thùc hiÖn nh÷ng biÖn ph¸p an toµn, c¸c C«ng ty b¶o hiÓm gãp phÇn h¹n chÕ tæn thÊt tai n¹n gióp kh¸ch hµng cña hä cã ®iÒu kiÖn thóc ®Èy më réng s¶n xuÊt nh­ mong muèn. MÆt kh¸c, mét phÇn kh«ng nhá kho¶n phÝ thu ®­îc tõ lo¹i h×nh nµy ®­îc C«ng ty b¶o hiÓm ®ãng gãp vµo ng©n s¸ch nhµ n­íc ®Ó chÝnh phñ sö dông c¸c môc ®Ých x· héi. III. ViÖc thùc hiÖn b¶o hiÓm ho¶ ho¹n ë ViÖt Nam ë ViÖt Nam b¶o hiÓm ho¶ ho¹n b¾t ®Çu ®­îc thùc hiÖn tõ n¨m 1989 sau khi cã quyÕt ®Þnh sè 06/TCQ§ ngµy 17/1/1989 cña bé tr­ëng bé tµi chÝnh ban hµnh quy t¾c vÒ b¶o hiÓm ho¶ ho¹n. Sau mét thêi gian thùc hiÖn ®Ó phï hîp h¬n víi t×nh h×nh thùc tÕ, Bé tµi chÝnh l¹i cã quyÕt ®Þnh sè 142/TCQ§ ban hµnh quy t¾c vµ biÓu phÝ míi vµ quyÕt ®Þnh sè 212/TCQ§ ngµy 12/4/1993 ban hµnh biÓu phÝ vµ b¶o hiÓm ho¶ ho¹n vµ c¸c rñi ro ®Æc biÖt víi c¸c møc phÝ tèi ®a thay cho biÓu phÝ b¶o hiÓm ho¶ ho¹n theo quyÕt ®Þnh sè 142/TCQ§. §Õn nay b¶o hiÓm ho¶ ho¹n ®· ®­îc thùc hiÖn trong kh¾p c¶ n­íc. NÕu nh­ n¨m 1991 sè ®¬n vÞ ho¶ ho¹n cÊp ra míi chØ cã 413 th× tíi n¨m 1994 con sè nµy ®· lªn tíi 2000 gi¸ trÞ tµi s¶n n¨m 1991 lµ 1000 tû ®ång th× n¨m 1992 trªn 4000 tû, n¨m 1993 lµ 7000 vµ n¨m 1994 trªn 14000 tû ®å ng. Sè tiÒn b¶o hiÓm phÝ t­¬ng øng cña c¸c n¨m ®ã lµ 4,5 tû, 10,2 tû, 21,3 tû vµ 3902 tû. B¶o viÖt còng ph¶i chi båi th­êng thiÖt h¹i nhiÒu vô Ho¶ ho¹n lín nh­ C«ng ty giÇy HiÖp H­ng trªn 10 tû, C«ng ty d­îc §ång Th¸p 4,5 tû ®ång, chî ®ång xu©n trªn 8 tû ®ång, C«ng ty s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu s«ng BÐ gÇn 18 tû ®ång...Cã thÓ nãi r»ng b¶o hiÓm ho¶ ho¹n ®· dÇn dÇn ®i vµo tiÒm thøc cña con ng­êi ViÖt Nam, ®¸p øng ®ßi hái tÊt yÕu cña x· héi vµ ngµy cµng cñng cè v÷ng ch¾c vÞ trÝ quan träng cña m×nh trong c¬ cÊu chung cña nghµnh b¶o hiÓm ViÖt Nam. Tõ khi b¾t ®Çu b¶o hiÓm ho¶ ho¹n tíi nay. Tæng C«ng ty b¶o hiÓm ViÖt Nam ®· tæ chøc nhiÒu ®ît tËp huÊn nghiÖp vô, ®· lµm nhiÒu v¨n b¶n tµi liÖu h­ìng dÉn. Tuy nhiªn sè ng­êi trùc tiÕp tham gia tËp huÊn kh«ng ph¶i lµ nhiÒu, tµi liÖu h­íng dÉn còng r¶i r¸c, kh«ng tËp trung h¬n n÷a theo thêi gian b¶n th©n nh÷ng tµi liÖu ®· ban hµnh trë nªn l¹i l¹c hËu ®ßi hái ph¶i hoµn thiÖn bæ xông thªm. Ngay c¶ quan ®iÓm biÖn ph¸p thùc hiªn nghiÖp vô còng cã sù thay ®æi c¨n b¶n. NÕu nh­ tr­íc ®©y chóng ta tiÕn hµnh b¶o hiÓm trong ®iÒu kiªn ®éc quyÒn th× nay hoµn toµn ng­îc l¹i chóng ta ph¶i c¹nh tranh víi nhiÒu ®èi thñ trong vµ ngoµi n­íc, hiÖu qu¶ kinh doanh ®· trë thµnh th­íc ®o quan träng cho ho¹t ®éng cña C«ng ty. §iÒu ®ã ph¶i ®ßi hái c¸c c¸n bé nghiÖp vô, ngoµi c¸c phÈm chÊt kh¸c cña ng­êi b¸n hµng, ph¶i hÕt søc nhanh nhËy trong viÖc ®­a ra c¸c tû lÖ phÝ cã søc c¹nh tranh nh­ng ph¶i ®¸p øng ®óng chuÈn mùc quy ®Þnh ®Ó ®¶m b¶o kinh doanh cã l·i vµ ®¸p øng yªu cÇu cña nhµ nhËn t¸i b¶o hiÓm. §«ng thêi cïng víi viÖc më réng kinh doanh, chóng ta còng ph¶i chó ý ®Õn viÖc kiÓm so¸t sù tÝch tô rñi ro, nhÊt lµ c¸c rñi ro thiªn tai nh­ b·o, lò lôt ®Ó tr¸nh c¸c tr­êng hîp tån thÊt hµng lo¹t. Trong viÖc gi¶i quyÕt båi th­êng còng ph¶i ®¶m b¶o chÝnh x¸c, ®óng ®iÒu kiÖn cña ®¬n b¶o hiÓm vµ nhanh chãng h¬n. MÆt kh¸c ng­êi b¶o hiÓm còng ph¶i t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý rui ro, cïng víi kh¸ch hµng lµm tèt c«ng t¸c h¹n chÕ tæn thÊt... XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ ®ã C«ng ty B¶o ViÖt ®· khai th¸c tèt thÞ tr­êng b¶o hiÓm trong n­íc vÒ lÜnh vùc b¶o hiÓm ho¶ ho¹n. Do ®ã nh÷ng n¨m gÇn ®©y doanh sè cña phßng b¶o hiÓm h¶o ho¹n t¨ng tõ ®ã lµm t¨ng doanh thu cña C«ng ty B¶o ViÖt. IV. Mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n Rñi ro cã thÓ lùa chän ®Ó b¶o hiÓm Mçi rñi ro cã thÓ ®­îc nªu thµnh tªn riªng. HÇu hÕt c¸c C«ng ty trªn thÕ giíi ®Òu chÊp nhËn ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p tiªu chuÈn khi cÊp ®¬n b¶o hiÓm vµ l­u tr÷, sö dông sè liÖu c¸c rñi ro nµy ®­îc ®­a vµo phô lôc cña “ Quy t¾c b¶o hiÓm ho¶ ho¹n vµ c¸c rñi ro ®Æc biÖt”. Dïng ¸p dông mÉu ®¬n b¶o hiÓm ho¶ ho¹n vµ c¸c rñi ro ®Æc biÖt tiªu chuÈn cña thÞ tr­êng b¶o hiÓm L«n §«n ( standard Fire and Special Perils Policy) hay ( Quy t¾c b¶o hiÓm ho¶ ho¹n vµ c¸c rñi ro ®Æc biÖt” cña ViÖt Nam th× rñi ro chÝnh ®­îc b¶o hiÓm th× còng lµ b¶o hiÓm ho¶ ho¹n. Rñi ro A cßn cã rñi ro B- næ, C- m¸y bay vµ...r¬i vµo, E- næi lo¹n b¹o ®éng d©n sù... ®­îc coi lµ c¸c rñi ro phô. C¸c rñi ro phô ®ã kh«ng ®­îc b¶o hiÓm riªng mµ chØ cã thÓ b¶o hiÓm cïng víi rñi ro ho¶ ho¹n. C¸c rñi ro phô ®ã còng kh«ng ®­îc b¶o hiÓm mét c¸ch tù ®éng mµ chØ ®­îc b¶o hiÓm khi kh¸ch hµng yªu cÇu víi ®iÒu kiÖn ph¶i ®ãng thªm phÝ vµ ph¶i ®­îc ghi râ trong giÊy yªu cÇu vµ giÊy chøng nhËn b¶o hiÓm. D­íi ®©y chóng ta sÏ xem xÐt mét sè rñi ro c¬ b¶n dÔ g©y hiÓu lÇm cßn c¸c rñi ro kh¸c th× hiÓu theo tªn gäi cña chóng Ho¶ ho¹n Rñi ro nµy thùc chÊt bao gåm 3 phÇn: Ho¶ ho¹n , sÐt vµ næ. Ho¶ ho¹n : Trong ®¬n b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n tiªu chuÈn kh«ng ®Þnh nghÜa râ thÕ nµo lµ ho¶ ho¹n v× ng­êi ta hiÓu nã theo nghÜa th«ng dông nghÜa lµ sÏ ®­îc coi lµ ho¶ ho¹n nÕu cã ®ñ 3 yÕu tè sau ®©y Ph¶i thùc sù cã ph¸t löa Löa ®ã kh«ng ph¶i lµ löa chuyªn dïng VÒ vËt chÊt ®¸m löa ph¶i bÊt ngê ngÉu nhiªn víi ng­êi ®­îc b¶o hiÓm chø kh«ng ph¶i lµ cè ý cã chñ ®Þnh cña hä hoÆc ®ång lo· cña hä. Tuy nhiªn ho¶ ho¹n ®­îc xÈy ra do bÊt cÈn cña ng­êi ®­îc b¶o hiÓm vÉn thuéc ph¹m vi ®­îc båi th­êng. Khi cã ®Çy ®ñ 3 yÕu tè trªn vµ co thiÖt h¹i vÒ vËt chÊt do nh÷ng nguyªn nh©n ®­îc coi lµ hîp lý g©y ra nh÷ng thiÖt h¹i ®ã ®­îc båi th­êng dï cho lµ bÞ Ho¶ ho¹n. MÆc dï kh«ng ®­îc nªu râ trong ®¬n b¶o hiÓm nh­ng thiÖt h¹i do ho¶ ho¹n ë ®©y bao gåm cã: ThiÖt h¹i do khãi mµ nguån löa g©y ra thuéc ph¹m vi thuéc tr¸ch nhiÖm b¶o hiÓm ThiÖt h¹i do n­íc dïng ®Ó chøa Ho¶ ho¹n ThiÖt h¹i do ph¸ rì ®Ó ng¨n chÆn Ho¶ ho¹n lan ThiÖt h¹i do viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô ch÷© Ho¶ ho¹n ThiÖt h¹i mµ ng­êi ®­îc b¶o hiÓm ph¶i g¸nh chÞu do viÖc b¶o vÖ tµi s¶n vµ kiÓm so¸t sù ph¸t triÓn cña ngän löa. Tuy vËy ho¶ ho¹n ë ®©y lo¹i trõ: Næ ro ¶nh h­ëng cña ho¹ ho¹n §éng ®Êt ngÇm Tµi s¶n bÞ ph¸ huû hay h­ háng do + Do bÞ lªn men hoÆc to¶ nhiÖt +Qu¸ tr×nh sö lý b»ng nhiÖt ViÖc lo¹i trõ nµy nh»m thèng nhÊt kh¸i niÖm ho¶ ho¹n ®­îc dïng trong toµn bé ®în vÞ b¶o hiÓm b»ng nh÷ng rñi ro phô riªng biÖt Næ : Theo rñi ro ho¶ ho¹n, ph¹m vi b¶o hiÓm bao gåm: C¸c tr­¬ng hîp ho¶ ho¹n do næ ngÉu nhiªn ®­îc b¶o hiÓm nh­ vËy ë ®©y chØ cã nh÷ng thiÖt h¹i do næ mµ kh«ng g©y Ho¶ ho¹n vÊn ®Ò cßn l¹i lµ: Tæn thÊt vµ thiÖt h¹i do næ nh­ng kh«ng g©y chay th× kh«ng ®­îc båi th­êng trõ tr­¬ng hîp næ nåi kh¬i khÝ phôc vô cho sinh ho¹t, víi ®iÒu kiÖn vô næ ®ã kh«ng ph¶i do c¸c nguyªn nh©n bÞ lo¹i trõ Tæn thÊt do chay xuÊt ph¸t tõ næ th× ®­îc båi th­êng víi ®iÒu kiÖn lµ sù næ kh«ng ph¶i do c¸c nguyªn nh©n bÞ lo¹i trõ Tæn thÊt hoÆc thiÖt h¹i do næ xuÊt ph¸t tõ Ho¶ ho¹n: ThiÖt h¹i ban ®Çu do Ho¶ ho¹n ®­îc båi th­êng nh­ng nh÷ng tæn thÊt do hËu qu¶ cña næ th× kh«ng SÐt : Theo kh¸i niÖm th«ng th­êng ®­îc ¸p dông trong ®¬n b¶o hiÓm lµ ng­êi ®­îc b¶o hiÓm sÏ ®­îc båi th­êng khi tµi s¶n bÞ ph¸ huû trùc tiÕp do sÐt hoÆc bÞ sÐt ®¸nh g©y Ho¶ ho¹n. Tuy nhiªn, còng theo kh¸i niÖm th«ng th­êng th× sÐt ®¸nh mµ kh«ng ph¸t löa hoÆc kh«nng pha huû trùc tiÕp tµi s¶n th× kh«ng thuéc ph¹m vi tr¸ch nhiÖm båi th­êng. ë ®©y cÇn l­u ý trõ khi trõ khi tia sÐt ph¸ huû trùc tiÕp c¸c thiÕt bÞ ®iÖn ®­îc båi th­êng, cßn tia sÐt lµm thay ®æi dßng ®iÖn dÉn tíi thiÖt h¹i cho thiÕt bÞ ®iÖn th× kh«ng ®­îc båi th­êng. 2. Côm rñi ro Mét nhãm nh÷ng ng«i nhµ hoÆc kho tµng ngoµi trêi ë liÒn kÒ nhau trong mét khu vùc, t¸ch biÖt víi nh÷ng ng«i nhµ kho tµng ngoµi trêi kh¸c vÒ kh«ng gian C¸c ng«i nhµ hoÆc kho tµng ngoµi têi ®­îc coi lµ t¸ch biÖt nhau vÒ kh«ng gian nÕu kho¶ng c¸ch gi÷a chóng lµ kho¶ng c¸ch tèi thiÓu. Kho¶ng c¸ch tèi thiÓu lµ kho¶ng c¸ch tÝnh b»ng chiÒu cao cña ng«i nhµ cao nhÊt hoÆc v­ît qu¸ 20m nÕu tµi s¶n lµ lo¹i dÔ Ho¶ ho¹n vµ qua 10m nÕu tµi s¶n lµ lo¹i kh«ng Ho¶ ho¹n hoÆc khã Ho¶ ho¹n. Kho¶ng c¸ch trªn 20m ®­îc coi lµ t¸ch biÖt vÒ kh«ng gian. 3. §¬n vÞ rñi ro Mét sè ng«i nhµ, bé phËn cña nhµ kho ngoµi trêi liÒn nhau nh­ng t¸ch biÖt víi c¸c ng«i nhµ, bé phËn nhµ kho ngoµi trêi kh¸c vÒ kh«ng gian hoÆc cÊu tróc. §¬n vÞ rñi ro ®­îc coi lµ t¸ch biÖt vÒ kh«ng gian khi kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c ng«i nhµ hoÆc kho ngoµi trêi b»ng vËt liÖu kh«ng Ho¶ ho¹n ®¶m b¶o 10m. §èi víi kho ngoµi trêi b»ng vËt liÖu dÔ Ho¶ ho¹n, kho¶n c¸ch ®ã ph¶i ®¶m b¶o 20. §¬n vÞ rñi ro ®­îc coi lµ c¸ch biÖt vÒ mÆt cÊu tróc nÕu c¸c ng«i nhµ bé phËn nhµ hoÆc kho ®­îc ng¨n b»ng t­êng chèng Ho¶ ho¹n. Phong ®­îc ng¨n c¸ch chèng Ho¶ ho¹n nÕu: Kh«ng lín h¬n 10% diÖn tÝch cã tÇng b»ng phßng ®ã §­îc ng¨n c¾t b»ng t­êng ch«ng Ho¶ ho¹n TrÇn lµm b»ng vËt liÖu kh«ng Ho¶ ho¹n. 4.T­¬ng ng¨n Ho¶ ho¹n. Lµ t­êng ng¨n Ho¶ ho¹n ®Ó chia ng«i nhµ hoÆc kho ngoµi trêi thµnh nhiÒu ®¬n vÞ rñi ro §Æc ®iÓm x©y dùng cña t­êng ng¨n Ho¶ ho¹n: t­êng ng¨n Ho¶ ho¹n ph¶i cã giíi h¹n chiu löa Ýt nhÊt 90 ®é Ph¶i ®­îc x©y kÝn c¸c tÇng vµ kh«ng ®­îc so le nhau NÕu m¸i nhµ lµ lo¹i khã Ho¶ ho¹n th× t­êng ng¨n Ho¶ ho¹n ph¶i c¸ch m¸i nhµ Ýt nhÊt lµ 30m NÕu cã c¸c cÊu kiÖn kh¸c n»m trong t­êng ng¨n Ho¶ ho¹n ph©n ®é dÇy cßn l¹i còng ph¶i ®¶m b¶o giíi h¹n chÞu löa tèi thiÕu Kh«ng ®­îc ®Ó vËt liÖu cÊu kiÖn dÔ Ho¶ ho¹n v¾t nganh qua t­êng ng¨n Ho¶ ho¹n. T­êng ng¨n Ho¶ ho¹n ph¶i x©y c¸ch nh÷ng lç hë trªn m¸i Ýt nhÊt 5m. V. §¸nh gi¸ rñi ro §¸nh gi¸ rñi ro lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô hÕt søc quan träng trong c«ng t¸c qu¶n lý rñi ro. Cã lµm tèt c«ng c«ng viÖc ®¸nh gi¸ rñi ro th× míi cã thÓ thùc hiÖn ®ù¬c c«ng t¸c qu¶n lý rñi ro. §èi víi ng­êi khai th¸c b¶o hiÓm viÖc ®¸nh gi¸ rñi ro sÏ gióp hä quyÕt ®Þnh cã nhËn b¶o hiÓm hay kh«ng, møc phÝ bao nhiªu. Tµi liÖu vÒ ®Þnh gi¸ rñi ro coi nh­ b¸o c¸o cña hä trong hå s¬ vÒ kh¸ch hµng, nã còng lµ tµi liÖu ®Ó b¸o c¸o cho c¸c nhµ nhËn b¶o hiÓm vµ còng lµ c¬ së ®èi chiÕu khi gi¶i quyÕt båi th­êng. NÕu viÖc ®iÒu tra ®¸nh gi¸ rñi ro ®­îc thùc hÞªn mét c¸ch ®Çy ®ñ, kü l­ìng, kÕt hîp víi b¶ng h­ìng dÉn tÝnh phÝ hoÆc sö dông ch­¬ng tr×nh tÝnh phÝ b¶o hiÓm trªn m¸y vi tÝnh, c¸n bé khai th¸c hoµn toµn cã thÓ tÝnh to¸n ngay ®­îc mét c¸ch chÝnh x¸c tû lÖ phÝ. §iÒu nµy gióp cho viÖc chñ ®éng, nhanh chãng trong khai th¸c, tr¸ch ®­îc t×nh tr¹ng ph¶i tham kh¶o, hái han, tèn kÐm mÊt thêi giê. Ch­¬ng II T×nh h×nh triÓn khai nghiÖp vô b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n t¹i B¶o ViÖt I. ThÞ tr­êng b¶o hiÓm ViÖt Nam - Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña nghiÖp vô b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n Tæng C«ng ty b¶o hiÓm ViÖt Nam ( gäi t¾t lµ B¶o ViÖt ) ®­îc thµnh lËp tõ ngµy 15.1.1965 theo QuyÕt ®Þnh sè 179/CP ngµy 17.12.1964 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ, lµ doanh nghiÖp nhµ n­íc duy nhÊt ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô b¶o hiÓm. B¶o ViÖt cã nhiÖm vô thµnh lËp quü dù tr÷ b¶o hiÓm tõ sù ®ãng gãp, tham gia b¶o hiÓm cña c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh. Tõ n¨m 1981, B¶o ViÖt ®· thµnh lËp c¸c c«ng ty chi nh¸nh ë c¸c tØnh, ®Þa ph­¬ng ®Ó tiÕn hµnh c¸c dÞnh vô b¶o hiÓm. Ho¹t ®éng cña c¸c chi nh¸nh kh«ng nh÷ng gióp B¶o ViÖt triÓn khai b¶o hiÓm trªn ph¹m vi c¶ n­íc mµ cßn h×nh thµnh mét m¹nh l­íi ®¶m b¶o an toµn tµi chÝnh cho toµn bé ng­êi ®­îc b¶o hiÓm. Trong h¬n 30 n¨m qua, ë ViÖt nam tõ "b¶o hiÓm " ®ång nghÜa víi "B¶o ViÖt " vµ ng­îc l¹i lóc nµo ng­êi ta còng nghÜ r»ng chØ duy nhÊt cã mét c«ng ty b¶o hiÓm ho¹t ®éng trªn l·nh thæ ViÖt Nam. §iÒu ®ã cã lý do cña nã. Ngoµi sù hiÖn diÖn vµ ®ãng gãp cña B¶o ViÖt ®èi víi nÒn kinh tÕ, x· héi vµ víi mçi gia ®×nh, trong suèt thêi gian qua kh«ng thÊy nãi ®Õn mét tªn c«ng ty b¶o hiÓm nµo kh¸c.