Giải quyết việc làm là một trong những mối quan tâm hàng đầu của mỗi quốc gia hiện
nay, đặc biệt là những quốc gia đang phát triển có lực lượng lao động lớn nhưViệt Nam.
Chiến lược phát triển kinh tếxã hội giai đoạn 2001 – 2010 nêu rõ: “Giải quyết việc làm là
yếu tốquyết định đểphát huy nhân tốcon người, ổn định và phát triển kinh tế, làm lành
mạnh xã hội đáp ứng nguyện vọng chính đáng và yêu cầu bức xúc của nhân dân”. Thế
nhưng việc đảm bảo thịtrường này hoạt động hiệu quảgặp rất nhiều khó khăn do vấp
phải hiện tượng bất đối xứng thông tin giữa các chủthểtrong thịtrường. Đây là thực
trạng phổbiến và nan giải không chỉ ởthịtrường giao dịch việc làm mà còn diễn ra ởcác
thịtrường khác, nhưng chính hậu quảcủa nó lên thịtrường giao dịch việc làm lại làm cho
các thịtrường khác không thểhoạt động được vì thiếu đầu vào lao động và đầu ra thu
nhập đểmua hàng hóa. Do đó, em chọn đềtài “Bất đối xứng thông tin trong thịtrường
giao dịch việc làm” đểnhìn nhận thực trạng này.
25 trang |
Chia sẻ: lvbuiluyen | Lượt xem: 5464 | Lượt tải: 3
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Bất đối xứng thông tin trên thị trường giao dịch việc làm, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Bất đối xứng thông tin trong thị trường giao dịch việc làm
Page 1
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH
ĐẠI HỌC KINH TẾ - LUẬT
Bài tiểu luận
BẤT ĐỐI XỨNG THÔNG TIN TRÊN
THỊ TRƯỜNG GIAO DỊCH VIỆC LÀM
Gv hướng dẫn: TSKH. Phạm Đức Chính
Sinh viên thực hiện: Lê Thị Ly Na
Bất đối xứng thông tin trong thị trường giao dịch việc làm
Page 2
• Lý do chọn đề tài:
Giải quyết việc làm là một trong những mối quan tâm hàng đầu của mỗi quốc gia hiện
nay, đặc biệt là những quốc gia đang phát triển có lực lượng lao động lớn như Việt Nam.
Chiến lược phát triển kinh tế xã hội giai đoạn 2001 – 2010 nêu rõ: “Giải quyết việc làm là
yếu tố quyết định để phát huy nhân tố con người, ổn định và phát triển kinh tế, làm lành
mạnh xã hội đáp ứng nguyện vọng chính đáng và yêu cầu bức xúc của nhân dân”. Thế
nhưng việc đảm bảo thị trường này hoạt động hiệu quả gặp rất nhiều khó khăn do vấp
phải hiện tượng bất đối xứng thông tin giữa các chủ thể trong thị trường. Đây là thực
trạng phổ biến và nan giải không chỉ ở thị trường giao dịch việc làm mà còn diễn ra ở các
thị trường khác, nhưng chính hậu quả của nó lên thị trường giao dịch việc làm lại làm cho
các thị trường khác không thể hoạt động được vì thiếu đầu vào lao động và đầu ra thu
nhập để mua hàng hóa. Do đó, em chọn đề tài “Bất đối xứng thông tin trong thị trường
giao dịch việc làm” để nhìn nhận thực trạng này.
• Mục đích nghiên cứu:
Hiểu được bản chất vấn đề bất đối xứng thông tin giữa nhà tuyển dụng và người lao động
thông qua hệ quả lựa chọn nghịch và rủi ro đạo đức, từ đó đưa ra kiến nghị.
• Đối tượng nghiên cứu:
Các chủ thể tham gia trên thị trường giao dịch việc làm gồm: người lao động, người sử
dụng lao động, các trung tâm giới thiệu việc làm và Nhà nước.
• Phạm vi nghiên cứu:
Thực trạng diễn ra tại Việt Nam hiện nay.
Bất đối xứng thông tin trong thị trường giao dịch việc làm
Page 3
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN
1.1 Thị trường giao dịch việc làm:
1.1.1 Khái niệm:
Thị trường lao động, theo nhà kinh tế học Nga Kostin Leonit Alecxeevich là “Một cơ chế
hoạt động tương hỗ giữa những người sử dụng LĐ và người LĐ trong một không gian
kinh tế xác định, thể hiện những quan hệ kinh tế và pháp lý giữa họ với nhau”.
Thị trường giao dịch việc là một bộ phận nhỏ hơn trong toàn cảnh thị trường lao động,
nhưng là bộ phận tối quan trọng trong việc đưa cung và cầu LĐ gặp nhau, là cầu nối cho
việc xác định đầu vào LĐ. Đối với người nắm giữ sức LĐ sẽ được tạo ra cơ hội để nhận
chỗ làm việc, nơi mà anh ra có thể làm việc, thể hiện khả năng, và nhận thu nhập để tái
sản xuất sức lao động của mình. Đối với người thuê LĐ sẽ có cơ hội tăng lợi nhuận kinh
tế. Trên thị trường sẽ hình thành những quan hệ việc làm. Vì vậy, nó xác định nội dung
đích thực của thị trường LĐ như thị trường việc làm.
1.1.2 Vai trò:
Thị trường giao dịch việc làm cung cấp đầu vào cho doanh nghiệp, đồng thời tạo thu
nhập cho chính người LĐ và đơn vị môi giới tạo nên khả năng tiêu thụ hàng hóa khác do
DN, cá nhân sản xuất ra. Do đó, sự sụp đổ hay tắc nghẽn của thị trường sẽ kéo theo sự trì
trệ và tắc nghẽn của thị trường hàng hóa khác.
Thị trường giao dịch việc làm gồm 4 chủ thể sau: những người thuê LĐ (người mua),
những người làm thuê (người bán sức LĐ), các tổ chức môi giới trung gian (trung tâm
giới thiệu việc làm Nhà nước và tư nhân, sàn giao dịch việc làm…) và Chính Phủ.
Bất đối xứng thông tin trong thị trường giao dịch việc làm
Page 4
1.1.3 Thông tin trên thị trường giao dịch việc làm là một loại hàng hóa công
không thuần túy:
Theo P.Samuelson, hàng hóa công là loại hàng hóa mà chi phí để nhận dịch vụ từ nó đối
với mỗi người sử dụng là bằng không, và không thể cấm mọi người sử dụng.
Thông tin mang tính chất của hàng hóa công cộng. Việc tiêu dùng thông tin không mang
tính cạnh tranh, nghĩa là việc sử dụng thông tin của người này không cản trở lợi ích từ
việc sử dụng thông tin của người khác. Đồng thời, thông tin cũng không mang tính loại
trừ vì chi phí để ngăn cản người khác không được tiếp cận thông tin rất tốn kém và không
khả thi.
Trong thực tế, thông tin về việc làm nếu thông qua đơn vị môi giới phải bị thu một khoản
lệ phí, khi đó thông tin này mang tính loại trừ. Như vậy, thông tin trên thị trường giao
dịch việc làm là một loại hàng hóa công không thuần túy.
1.2 Lý thuyết về thông tin bất cân xứng:
1.2.1 Khái niệm:
Bất đối xứng thông tin là tình huống phát sinh khi một bên không nhận biết đầy đủ về đối
tác của mình, dẫn đến những quyết định không chính xác trong quá trình giao dịch. Nói
cách khác, thông tin bất đối xứng là tình trạng trong một giao dịch có một bên có thông
tin đầy đủ hơn và tốt hơn bên còn lại.
Chênh lệch thông tin bao gồm những vấn đề chủ yếu như sau:
- Thông tin không đầy đủ, không chính xác.
- Thông tin không thể thu thập được, thông tin bị che giấu.
1.2.2 Hệ quả của thông tin bất cân xứng:
Bất đối xứng thông tin trong thị trường giao dịch việc làm
Page 5
Bất đối xứng thông tin là một thất bại của thị trường. Theo J.Stinglizt và Akerlor thì vấn
đề thông tin có thể hoặc gây ra sự sụp đổ của toàn bộ thị trường, hoặc đưa thị trường vào
tình huống lựa chọn ngược đối với các sản phẩm chất lượng thấp.
Có hai hệ quả do thông tin bất cân xứng gây ra: lựa chọn ngược và tâm lý ỷ lại:
- Sự lựa chọn ngược ( lựa chọn bất lợi - adverse selection - AS)
Là kết quả của thông tin bị che đậy, nó xảy ra trước khi thực hiện giao dịch, hay nói cách
khác là trước khi thực hiện hợp đồng. Trong hoạt động mua bán thì chi phí lựa chọn bất
lợi sẽ do người mua gánh chịu.
- Rủi ro đạo đức (tâm lí ỷ lại- moral hazard – MH)
Xảy ra sau khi thực hiện giao dịch do cá nhân hay tổ chức không còn động lực để cố
gắng hay hành động một cách hợp lý như trước khi giao dịch xảy ra.
1.2.3 Bất cân xứng thông tin trên thị trường giao dịch việc làm:
Thông tin trên thị trường giao dịch việc làm rất quan trọng, nó giúp cho người thuê lao
động và cả người LĐ xây dựng kế hoạch hoạt động trong tương lai của họ. Bất đối xứng
thông tin trên thị trường giao dịch việc làm thể hiện khi:
- Người LĐ không được cung cấp thông tin cần thiết về công việc hoặc công ty
tuyển dụng mình, bị động trong việc ký hợp đồng LĐ, dẫn đến bất đồng trong
quan hệ sản xuất về sau khi tiến hành công việc, không thỏa mãn về chế độ lương
thưởng, trợ cấp, thăng tiến…và những kỳ vọng quá xa.
- Người thuế LĐ không nắm rõ thông tin về lao động, đặc biệt khi sức lao động là
loại “hàng hóa” đặc biệt, chỉ được thẩm định khi dùng, tạo nên hiện tượng “quả
chanh” trong lựa chọn và thuê mướn.
- Người môi giới thiếu thông tin về người thuê mướn lao động và không cung cấp
thông tin rộng khắp đến người LĐ, hình thành các sản giao dịch hoặc các công ty
dịch vụ việc làm ảo hoặc kém hiệu quả.
1.2.4 Giải pháp khắc phục:
Bất đối xứng thông tin trong thị trường giao dịch việc làm
Page 6
Giải pháp tư nhân:
- Phát tín hiệu:
Michael Spence đã nghiên cứu trên thị trường lao động. Michael Spence xem việc thuê
lao động là một quyết định đầu tư không chắc chắn. Tính không chắc chắn ở đây là việc
thuê lao động mà người chủ không biết được khả năng đóng góp, khả năng tạo ra năng
suất của người lao động là bao nhiêu. Vì thế việc thuê lao động có thể thuê được lao động
có chất lượng hoặc không. Một trong những phương cách giúp người chủ thuê được lao
động có năng lực đó là ông chủ có thể xem qua chất lượng bằng cấp, kinh nghiệm…của
người lao động. Đó được gọi là những tín hiệu được phát ra của người lao động. Như
vậy việc phát tín hiệu này đã làm giảm thông tin bất cân xứng giữa những người lao động
và ông chủ.
• Cơ chế sàng lọc
Cơ chế sàng lọc của J. Stiglitz cũng là lý thuyết phát triển lý thuyết của Michael Spence.
Theo ông bất cứ hàng hóa nào cũng đều có những đặc tính khác nhau như chất lượng
khác nhau, mẫu mã khác nhau nên cần phải phân loại chúng. Đối với lao động cũng có
lao động có khả năng, tay nghề cao và lao động có khả năng, tay nghề thấp. Vì vậy không
thể trả lương theo một mức lương cân bằng. Để khuyến khích người có khả năng cao, tạo
ra năng suất lao động cao thì cần phải trả lương cao để khuyến khích họ. Đối với người
có khả năng thấp, việc cố gắng đạt được một mức năng suất sản xuất để nhận được lương
cao sẽ tốn chi phí rất lớn so với người có khả năng cao. Vì vậy việc phân nhóm lao động
để trả lương là việc làm cần thiết để khuyến khích những người có khả năng nâng cao
trình độ và mang lại hiệu quả cao cho xã hội.
Giải pháp của Chính Phủ:
Bất đối xứng thông tin trong thị trường giao dịch việc làm
Page 7
+ Cấp giấy phép chứng nhận, chứng nhận tư cách pháp nhân, chứng nhận chất lượng sản
phẩm.
+ Kiểm tra kiểm soát (trong hoạt động), kiểm tra an toàn vệ sinh thực phẩm, đóng dấu
chất lượng và cấp phép lưu thông. Kiểm tra, đối chiếu thực tế và tiêu chuẩn đăng ký.
+ Thành lập hiệp hội bảo vệ người tiêu dùng.
+ Cung cấp thông tin về quy hoạch, dịch bệnh, về nhà đầu tư và dự báo về cung cầu thị
trường trong nước và quốc tế.
+ Thiết lập thể chế (xây dựng khung pháp lý), để có biện pháp chế tài, xử phạt.
Bất đối xứng thông tin trong thị trường giao dịch việc làm
Page 8
CHƯƠNG 2: BẤT ĐỐI XỨNG THÔNG TIN TRÊN THỊ TRƯỜNG GIAO DỊCH
VIỆC LÀM VIỆT NAM HIỆN NAY
2.1 Đặc điểm thị trường giao dịch việc làm ở Việt Nam hiện nay:
Thị trường giao dịch việc làm ở Việt Nam ra đời chủ yếu để đáp ứng nhu cầu việc làm
cấp thiết tại thời điểm đất nước ngày càng hội nhập vào nền kinh tế thế giới, cơ cấu kinh
tế chuyển dịch mạnh theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa để phát triển đất nước.
Tuy ra đời đã một thời gian dài nhưng nhìn chung, thị trường giao dịch việc làm ở Việt
Nam vẫn đang trong giai đoạn đầu phát triển do các trung tâm giao dịch việc làm vẫn
chưa chuyên nghiệp, tính kết nối trong hệ thống chưa chặt chẽ, tần suất và phạm vi hoạt
động chưa sâu rộng, thông tin phục vụ cho công tác tư vấn, giới thiệu việc làm còn thiếu
cả về qui mô và chủng loại, đặc biệt là thông tin về nhu cầu tuyển dụng lao động theo
ngành nghề, trình độ cho những năm tới.
Các đơn vị môi giới trung gian phát triển với nhiều hình thức đa dạng, bao gồm các trung
tâm giới thiệu việc làm, sàn giao dịch việc làm, hội chợ việc làm…Theo chủ trương của
Chính Phủ, hiện này hầu hết các tỉnh, thành phố đều có các sàn giao dịch việc làm, trong
đó, có 44 sàn đang hoạt động định kỳ, thường xuyên với tần suất 1 phiên/tháng, nhiều
trung tâm tổ chức sàn giao dịch việc làm với tần suất 2 phiên/tháng. Mức đầu tư cho một
sàn giao dịch việc làm ở mỗi địa phương không phải là thấp (5-7 tỷ đồng), nhưng tỷ lệ
tìm việc qua trung tâm chỉ đạt 14%; người sử dụng lao động qua trung tâm cũng chỉ đạt
16,4% (thống kê được đưa ra tại hội nghị đánh giá hiệu quả hoạt động của các sàn giao
dịch việc làm giai đoạn 2006 - 2010 và công tác dự báo nhu cầu nhân lực). Kết quả, tỷ lệ
lao động thất nghiệp ở Việt Nam vẫn không được cải thiện, tình trạng cung không gặp
Bất đối xứng thông tin trong thị trường giao dịch việc làm
Page 9
cầu tại các sàn giao dịch việc làm tiếp tục diễn ra. Nhiều nơi, sàn giao dịch việc làm thậm
chí chỉ dựng lên cho có. Đây là một thực trạng mà xã hội đáng lưu tâm.
Thị trường giao dịch việc làm là một dạng thị trường đặc biệt, gắn liền với các yếu tố “lao
động”, “sức LĐ”, “các mối quan hệ LĐ” nên cần sự hỗ trợ và can thiệp từ Nhà nước, đặc
biệt cần phát triển song hành với mục tiêu an sinh xã hội để phát triển bền vững.
Số trung tâm giới thiệu việc làm, số phiên giao dịch việc làm,
số lượt người được giới thiệu việc làm phân theo tỉnh/thành phố
trong năm 2009
Kết quả GTVL
STT Tỉnh/Thành phố
Số lượng
trung tâm Tổng số Tr.đó: Nữ
Số phiên giao
dịch/năm
(phiên)
1 Hà Nội 7 75,216 32,108 48
2 Vĩnh Phúc 2 5,146 3,156 12
3 Bắc Ninh 3 32,156 19,426 24
4 Hải Dương 6 26,015 15,046 24
5 Hải Phòng 1 690 215 0
6 Hưng Yên 3 853 369 24
7 Thái Bình 1 870 195 12
8 Hà Nam 1 3,126 1,250 12
9 Nam Định 1 2,848 2,014 0
10 Ninh Bình 2 264 115 0
11 Hà Giang 1 531 315 0
12 Cao Bằng 1 508 207 0
13 Bắc Kạn 1 119 30 0
14 Tuyên Quang 1 1,781 981 0
15 Lào Cai 2 949 321 0
16 Yên Bái 3 285 95 0
17 Thái Nguyên 2 8,000 2,583 12
18 Lạng Sơn 2 1,950 1,860 0
19 Quảng Ninh 3 5,250 3,940 12
Bất đối xứng thông tin trong thị trường giao dịch việc làm
Page 10
20 Bắc Giang 2 310 109 12
21 Phú Thọ 2 369 142 12
22 Điện Biên 1 96 26 0
23 Lai Châu 1 683 382 0
24 Sơn La 2 220 89 0
25 Hòa Bình 2 2,400 450 12
26 Thanh Hóa 4 4,992 1,861 24
27 Nghệ An 1 459 193 0
28 Hà Tĩnh 1 450 210 12
29 Quảng Bình 3 130 20 0
30 Quảng Trị 1 582 359 12
31 Thừa Thiên - Huế 2 905 423 12
32 Đà Nẵng 4 34,850 14,230 12
33 Quảng Nam 2 3,016 1,654 12
34 Quảng Ngãi 1 723 301 0
35 Bình ĐỊnh 1 786 293 12
36 Phú Yên 3 6,307 5,146 12
37 Khánh Hòa 2 4,328 2,510 12
38 Kon Tum 1 209 59 0
39 Gia Lai 1 253 128 0
40 Đắk Lắk 1 3,010 1,655 0
41 Đắk Nông 2 1,750 551 0
42 Lâm đồng 1 2,283 1,138 12
43 Ninh Thuận 1 560 295 0
44 Bình Thuận 2 1,580 954 0
45 Bình Phước 3 196 54 12
46 Tây Ninh 3 108 21 0
47 Bình Dương 3 45,062 36,214 24
48 Đồng Nai 2 598 216 12
49 Bà Rịa - Vũng Tàu 2 1,036 471 12
50 Tp. Hồ Chí Minh 5 51,035 26,301 24
51 Long An 2 4,350 2,156 12
Bất đối xứng thông tin trong thị trường giao dịch việc làm
Page 11
52 Tiền Giang 3 5,194 2,514 12
53 Bến Tre 1 7,565 3,652 12
54 Trà Vinh 2 450 231 0
55 Vĩnh Long 2 4,250 2,678 0
56 Đồng Tháp 2 2,560 1,150 12
57 An Giang 2 2,550 1,550 0
58 Kiên Giang 2 1,483 951 0
59 Cần Thơ 2 350 128 12
60 Hậu Giang 1 1,302 142 0
61 Sóc Trăng 1 307 138 0
62 Bạc Liêu 1 111 85 0
63 Cà Mau 2 228 89 12
Tổng 128 365,697 195,769 504
* Nguồn: Cục Việc làm
2.2 Bất đối xứng thông tin trên thị trường giao dịch việc làm:
2.2.1 Lựa chọn nghịch:
2.2.1.1 Đối với người lao động:
Lựa chọn nghịch trên thị trường giao dịch việc làm đều có thể xảy ra vói cả người lao
động, doanh nghiệp, và cả các trung tâm môi giới việc làm do hiện tượng bất đối xứng
thông tin giữa các cả thể trong quá trình tiến hành giao dịch việc làm. Lựa chọn nghịch
xảy ra khi giao dịch việc làm này chưa hoàn tất, khả năng lựa chọn sai lầm ngoài mòng
muốn của các chủ thể trên thị trường lại rất cao.
Lựa chọn nghịch xảy ra đối với người lao động khi họ không nắm được nhiều thông tin
về công việc cũng như những chế độ phúc lợi mà đáng lẽ phải được hưởng từ doanh
nghiệp. Người lao động tìm đến công việc qua những tín hiệu do doanh nghiệp phát ra
như: quảng cáo qua các trang web việc làm, báo tìm việc làm, mẩu thông báo tuyển dụng
Bất đối xứng thông tin trong thị trường giao dịch việc làm
Page 12
ở trụ sở công ty hay các địa phương…Cách tìm kiếm này không mất nhiều lệ phí như tìm
đến những trung tâm giới thiệu việc làm cũng tồn tại những lựa chọn nghịch. Đó là thái
độ cố tình che giấu những thông tin cần thiết về quyền lợi cũng như trách nhiệm làm việc
của người lao động. Do doanh nghiệp là người chiếm ưu thế hơn so với người lao động
về việc nắm những thông tin công việc như công việc cụ thể là gì, môi trường như thế
nào, chế độ làm việc ra sao, làm bao nhiêu giờ/ngày…Nhiều người lao động khi được
nhận vào làm rồi mới biết mình đang bị bóc lột sức lao động trên cả thể xác lẫn tinh thần,
làm việc trên 16 giờ/ngày mà không được tăng lương, quan hệ chủ tớ phân biệt rõ rệt qua
hành động, lời nói, bị cắt chế độ lương thưởng, bảo hiểm với những lý do vô lý…Đa số
những người lao động này thuộc lao động phổ thông, trình độ không cao, kém hiểu biết.
Đến khi nhận biết được sự việc xảy ra thì một số người cố gắng chịu đựng vì miếng cơm
manh áo hằng ngày, một số đứng lên chống lại chế độ làm việc khắc nghiệt, nhưng hầu
như tiếng nói của họ không đủ sức chống lại thế lực của các doanh nghiệp, người lao
động bị cô lập và thiệt thòi vì không có đại diện về luật pháp, do đó họ phải cam chịu
những công việc không mong đợi này.
Một khía cạnh khác cũng đáng lưu tâm trong lựa chọn nghịch của người lao động, đó là
tình trạng các trung tâm giao dịch ảo đang xuất hiện nhan nhản, tràn lan trong xã hội hiện
nay. Nắm bắt được đời sống một bộ phận người lao động (đa số là phổ thông hoặc sinh
viên làm thêm) bấp bênh, rất cần việc để trang trải trong cuộc sống, do đó họ thường
không quá cân nhắc trong cách chọn việc, miễn sao có việc là được. Những trung tâm
này xuất hiện khắp nơi, với quy mô nhỏ, rải rác mà người LĐ khó mà nhận biết được.
Theo sự phát triển của công nghệ tiên tiến ngày nay, các trung tâm “ảo” còn xuất hiện
trên mạng internet, nơi mà thu hút một cộng đồng giới trẻ lớn vào tìm việc. Vì cách thức
tìm việc ngày càng hiện đại hóa như vậy nên chúng chỉ cần đưa ra những thủ đoạn, động
cơ hấp dẫn, đánh vào tâm lý cần việc của người lao động là sẽ thu hút được số lượng
người quan tâm lớn. Những chiêu bài đó thường là tuyển làm việc đơn giản, lương hấp
Bất đối xứng thông tin trong thị trường giao dịch việc làm
Page 13
dẫn, có trợ cấp chi phí đi lại, ăn uống đầy đủ, không đòi hỏi kinh nghiệm nhiều,…Chẳng
hạn như: gấp phong bì 2,8 triệu/tháng; trực điện thoại báo giá vé máy bay hoặc báo giá
tour du lịch trong 2 giờ sẽ được thù lao 140.000 đồng/ca, trả tiền ngay sau mỗi ca; giao
thư mời ở các địa chỉ có sẵn cới mức lương 4,5 triệu/tháng…Ngoài ra chúng còn lợi dụng
tên tuổi của những công ty lớn để môi giới ảo hoặc tuyển dụng như: tuyển thu ngân cho
siêu thị BigC, tuyển cộng tác viên cho các chương trình truyền hình,…thực chất đây là
những chiêu lừa để quỵt tiền của người lao động. Do đó, việc cần có một cơ chế quản lý,
giám sát hoạt động của các trung tâm giới thiệu việc làm là vô cùng bức thiết để người
lao động không phải bị thiệt quyền lợi một cách oan ức.
2.2.1.2 Đối với doanh nghiệp:
Lựa chọn nghịch đối với DN xảy ra do trong quá trình tuyển dụng, chủ DN không biết rõ
được thực lực, khả năng, phẩm chất của người mình tuyển có thực sự phù hợp với vị trí
cần tuyển hay không vì đây là những yếu tố mà khi làm việc, người LĐ mới bộc lộ. Do
đó người chủ DN cũng có những rủi ro nhất định. Một khi người LĐ có nguyện vọng
muốn được trúng tuyển công việc thì họ sẽ đưa ra những thông tin có lợi cho bản thân về
bằng cấp, khả năng làm việc, thông tin sức khỏe… Hiện nay, tình trạng làm giấy tờ, bằng
cấp giả đang khá phổ biến. Với chỉ khoảng 1 triệu – 3 triệu là có thể có được một bằng
Anh văn loại B hoặc bằng tin học văn phòng…đây là những loại bằng cần thiết và phổ
biến trong khi tuyển dụng nên nhu cầu rất lớn. Cũng có thể lấy bằng cấp, chứng chỉ học
vị chuyên môn giả từ các trường trung cấp, cao đẳng hay tên tuổi của các trường đại học
khác nhau tùy theo từng mức giá. Giữa tình trạng thật giả lẫn lộn, nhà tuyển dụng rất khó
để phát hiện và sàng lọc các đối tượng để đầu tư nhân lực thật sự hiệu quả.
2.2.2 Rủi ro đạo đức:
Bất đối xứng thông tin trong thị trường giao dịch việc làm
Page 14
Rủi ro đạo đức xảy ra trong giao dịch việc làm do sự chênh lệch thông tin mà bên nắm ưu
thế về thông tin sau khi đã thỏa thuận thống nhất về việc làm đã có những động cơ vi
phạm pháp luật cũng như hợp đồng LĐ, từ đó ảnh hưởng đến lợi ích của bên còn lại.
Rủi ro đạo đức biểu hiện dưới nhiều hình thức, có thể xảy ra đối với người LĐ hay người
sử dụng LĐ. Sau đây sẽ là một số biểu hiện đáng chú ý:
• Vấn đề an toàn lao động:
Theo thống kê, năm 2010, trên cả nước đã xảy ra 5.307 vụ tai nạn lao động, làm 601
người chết và 1.260 người bị thương nặng. Các địa phương có số vụ tai nạn lao động dẫn
đến chết người ở mức cao vẫn là những địa phương tập trung nhiều khu công nghiệp,
doanh nghiệp khai thác mỏ, xây dựng và sử dụng điện, điển hình như TP Hồ Chí Minh,
Quảng Ninh, Hà Nội, Hải Phòng, Bình Dương,…và những ngành nghề để xảy ra nhiều
tai nạn lao động nghiêm trọng trong năm 2010 là khai thác mỏ, xây dựng, lao động giản
đơn và thợ gia công kim loại, lắp ráp cơ khí.
Nghề nghiệp Tổng số
Số vụ có
người
chết
Số vụ có 2
người bị
nạn trở l