Xuất khẩu (hay xuất cảng) trong lý luận thương mại quốc tế được hiểu là việc bán hàng hóa và dịch vụ cho nước ngoài trên cơ sở dùng tiền tệ làm phương tiện thanh toán. Lịch sử phát triển của thương mại quốc tế gắn liền với sự hình thành và phát triển của hoạt động xuất khẩu. Việc mở rộng xuất khẩu không những giúp cho đất nước tăng thu ngoại tệ, phục vụ cho nhu cầu nhập khẩu các mặt hàng cần thiết, mà hiện nay xuất khẩu còn được coi là chìa khóa của tăng trưởng kinh tế đối với mỗi quốc gia.
Là đất nước có nền kinh tế lớn thứ 11 trên thế giới và lớn thứ hai ở khu vực Mĩ Latinh, được dự đoán sẽ trở thành một trong 5 cường quốc kinh tế thế giới vào năm 2050, Mexico còn được biết đến như là nền kinh tế tiêu biểu phát triển theo định hướng xuất khẩu và hiện đang đứng thứ 8 trên thế giới về kim ngạch xuất khẩu với những mặt hàng nổi bật như máy móc, ô tô, thiết bị điện tử, dầu thô, nông sản… Vậy Mexico đã áp dụng những biện pháp nào, thực hiện những chính sách gì để có thể đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu?
Nắm bắt được tầm quan trọng của hoạt động xuất khẩu, Nhà nước ta đã và đang thực hiện nhiều biện pháp thúc đẩy các ngành kinh tế theo định hướng xuất khẩu, khuyến khích các khu vực tư nhân mở rộng xuất khẩu để giải quyết công ăn việc làm và tăng thu ngoại tệ. Nhưng bản thân hoạt động ngoại thương ở nước ta hiện nay còn chứa đựng nhiều những bất cập như tình trạng xuất khẩu bừa bãi, gian lận thương mại, trốn thuế…
Vì thế, nhóm em lựa chọn đề tài “CHÍNH SÁCH XUẤT KHẨU CỦA MEXICO” với mong muốn đem đến một cái nhìn toàn diện về những biện pháp thúc đẩy hoạt động xuất khẩu của quốc gia này, từ đó so sánh với chính sách xuất khẩu của Việt Nam hiện nay để rút ra những bài học kinh nghiệm hữu ích.
27 trang |
Chia sẻ: lvbuiluyen | Lượt xem: 2934 | Lượt tải: 4
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Chính sách xuất khẩu của Mexico, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
( LỜI MỞ ĐẦU (
Xuất khẩu (hay xuất cảng) trong lý luận thương mại quốc tế được hiểu là việc bán hàng hóa và dịch vụ cho nước ngoài trên cơ sở dùng tiền tệ làm phương tiện thanh toán. Lịch sử phát triển của thương mại quốc tế gắn liền với sự hình thành và phát triển của hoạt động xuất khẩu. Việc mở rộng xuất khẩu không những giúp cho đất nước tăng thu ngoại tệ, phục vụ cho nhu cầu nhập khẩu các mặt hàng cần thiết, mà hiện nay xuất khẩu còn được coi là chìa khóa của tăng trưởng kinh tế đối với mỗi quốc gia.
Là đất nước có nền kinh tế lớn thứ 11 trên thế giới và lớn thứ hai ở khu vực Mĩ Latinh, được dự đoán sẽ trở thành một trong 5 cường quốc kinh tế thế giới vào năm 2050, Mexico còn được biết đến như là nền kinh tế tiêu biểu phát triển theo định hướng xuất khẩu và hiện đang đứng thứ 8 trên thế giới về kim ngạch xuất khẩu với những mặt hàng nổi bật như máy móc, ô tô, thiết bị điện tử, dầu thô, nông sản… Vậy Mexico đã áp dụng những biện pháp nào, thực hiện những chính sách gì để có thể đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu?
Nắm bắt được tầm quan trọng của hoạt động xuất khẩu, Nhà nước ta đã và đang thực hiện nhiều biện pháp thúc đẩy các ngành kinh tế theo định hướng xuất khẩu, khuyến khích các khu vực tư nhân mở rộng xuất khẩu để giải quyết công ăn việc làm và tăng thu ngoại tệ. Nhưng bản thân hoạt động ngoại thương ở nước ta hiện nay còn chứa đựng nhiều những bất cập như tình trạng xuất khẩu bừa bãi, gian lận thương mại, trốn thuế…
Vì thế, nhóm em lựa chọn đề tài “CHÍNH SÁCH XUẤT KHẨU CỦA MEXICO” với mong muốn đem đến một cái nhìn toàn diện về những biện pháp thúc đẩy hoạt động xuất khẩu của quốc gia này, từ đó so sánh với chính sách xuất khẩu của Việt Nam hiện nay để rút ra những bài học kinh nghiệm hữu ích.
Cuối cùng, xin chân thành cảm ơn cô Vũ Huyền Phương đã giúp đỡ nhóm em hoàn thành bài tiểu luận này!
KHÁI QUÁT VỀ ĐẤT NƯỚC MEXICO
Hệ thống chính trị
Tên quốc gia: Liên bang Mexico
Chính phủ: Cộng hoà Liên bang
Thủ đô: Mexico City
Tổng thống: Felipe Calderon
Đặc điểm địa lí
Vị trí địa lý: Mexico nằm ở phía Bắc châu Mỹ, phía Bắc giáp Mỹ, phía Đông giáp vịnh Mexico, phía Nam giáp biển Caribê, Bêlice và Guatêmala, phía Tây giáp Thái Bình Dương.
Diện tích : 1,964,375 km2
Biên giới trên bộ: 4.353 km
Đường bờ biển: 9.330 km
Tài nguyên: dầu mỏ, bạc, kim loại màu, vàng, chì, thiếc, khí đốt, gỗ.
Con người
Dân số: 113,724,226
Tỷ lệ tăng trưởng dân số: 1,18 %
Tỷ lệ dân di cư: - 3,38/1000 dân
Tôn giáo: Thiên chúa giáo (97%)
Ngôn ngữ: tiếng Tây Ba Nha
TỔNG QUAN VỀ NỀN KINH TẾ MEXICO
Khái quát về kinh tế
Mexico là một nền kinh tế thị trường hỗn hợp và được xếp vào nhóm các quốc gia có thu nhập trung bình trên. Đây là nền kinh tế lớn thứ 11 thế giới dựa trên GDP và là nền kinh tế lớn thứ hai ở khu vực Mỹ Latinh.
Sau cuộc khủng hoảng kinh tế trầm trọng năm 1994, Mexico đã phục hồi ấn tượng bằng cách xây dựng một nền kinh tế đa dạng và hiện đại. Với dân số đông và một nền kinh tế phát triển vững chắc, Mexico được dự báo có thể sẽ trở thành một trong 5 cường quốc kinh tế thế giới vào năm 2050 theo thứ tự lần lượt là Trung Quốc, Mỹ, Ấn Độ, Brazil và Mexico.
GDP
GDP (PPP): 1.567 nghìn tỷ USD (đứng thứ 12 trên thế giới)
GDP đầu người (PPP): 13.900 USD (đứng thứ 85 trên thế giới)
Tốc độ tăng trưởng GDP thực tế: 5,5% (đứng thứ 61 trên thế giới)
Phân bổ GDP theo ngành: Nông nghiệp: 3,9%; Công nghiệp: 32,6%; Dịch vụ: 63,5%
Tỷ lệ lạm phát: 4.2%
Lực lượng lao động
Lực lượng lao động: 46,99 triệu, trong đó nông nghiệp: 13,7%; công nghiệp: 23,4%; dịch vụ: 62,9%
Tỷ lệ thất nghiệp: 5,6%
Kim ngạch xuất nhập khẩu
Xuất khẩu:
Mặt hàng xuất khẩu chủ lực: máy móc và thiết bị điện tử, dầu, trái cây, rau quả, cà phê, bông.
Thị trường xuất khẩu chủ yếu: Mỹ 73,5%, Canada 7,5%
Kim ngạch xuất khẩu: 298,5 tỷ USD
Nhập khẩu
Mặt hàng nhập khẩu chủ yếu: máy móc sản xuất thiết bị kim loại, sản phẩm về sắt thép, máy nông nghiệp, thiết bị điện tử, phụ tùng ô tô, thiết bị sửa chữa, phụ tùng xe máy, máy bay.
Thị trường nhập khẩu chủ yếu: Mỹ 60,6%, Trung Quốc 6,6%,
Kim ngạch xuất khẩu: 306 tỷ USD
Thuế: Mức thuế chung của Mexico dao động từ 0-35%. Ngoài thuế nhập khẩu, hàng hoá nhập vào Mexico còn phải chịu 15% thuế giá trị gia tăng.
Tỷ giá hối đoái
Dự trữ ngoại hối: 116 tỷ USD
Tiền tệ: Mexican peso (MXN)
Nợ công: 36,8% GDP
Chính sách đối ngoại
Mexico là một trong ba thành viên sáng lập của Hiệp định chung về thuế quan và mậu dịch (GATT), tiền thân của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) (1995).
Mexico đã kí hiệp định thương mại tự do với các nước như Chile (1992), Mỹ và Canada (NAFTA) (1994), Colombia và Venezuela (1995), Costa Rica (1995), Bolivia (1995), Nicaragua (1998), Iceland, Liechtenstein, Na Uy và Thụy Sĩ (EFTA) (2001).
Mexico cũng là thành viên của nhiều tổ chức quốc tế khác: Liên Hợp Quốc (UN), Tổ chức các nước châu Mỹ (OAS), Tổ chức liên kết kinh tế các nước Mỹ Latinh (ALADI), Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC), Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD).
Mexico đã ký Hiệp định Tự do Thương mại (FTA) với hơn 40 quốc gia trong đó có Mỹ, Nhật Bản, Liên minh Châu Âu (EU), các nước Trung Mỹ và Nam Mỹ. Khoảng 90% mậu dịch của Mexico có FTA.
Tình hình hoạt động ngoại thương
Mexico hiện là nước xuất khẩu lớn thứ 8 trên thế giới, trong đó xuất khẩu sang Hoa Kỳ và Canada chiếm tới 90% tổng kim ngạch và xuất khẩu các mặt hàng công nghiệp chiếm 85%.
Ngoại thương ngày càng giữ vai trò lớn đối với tăng trưởng kinh tế của Mexico. Theo số liệu của IMF, trong giai đoạn 2002 – 2006, tỷ lệ của kim ngạch thương mại đóng góp trong GDP đã tăng từ 50,9% lên 60,3%, trong đó xuất khẩu chiếm tới hơn 28% GDP.
Các mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của Mexico là hàng công nghiệp, dầu mỏ và các sản phẩm của dầu mỏ, bạc, hoa quả, rau, cà phê, bông. Mặc dù dầu mỏ là mặt hàng có tốc độ tăng trưởng về kim ngạch xuất khẩu và tỷ lệ lớn nhất (đã tăng gấp đôi trong giai đoạn từ 2001-2006) lên tới 15% tổng kim ngạch xuất khẩu vào năm 2006 nhưng các mặt hàng công nghiệp mới là nhóm hàng quan trọng nhất, bình quân hàng năm chiếm tới hơn 80% tổng kim ngạch.
Các mặt hàng nhập khẩu chủ yếu của Mexico là máy móc về kim loại, các sản phẩm của nhà máy thép, máy móc nông nghiệp, thiết bị điện, linh kiện ô tô để lắp ráp, máy bay, linh kiện máy bay. Trong tổng kim ngạch nhập khẩu của Mexico, nhập khẩu của ngành công nghiệp khai khoáng, chủ yếu là nhiên liệu và kim loại màu, có tốc độ tăng trưởng cao hơn mức tăng trưởng trung bình.
CHÍNH SÁCH XUẤT KHẨU CỦA MEXICO
Chính sách phát triển xuất khẩu
Chính sách chuyển dịch cơ cấu xuất khẩu
Chính sách hình thành và phát triển các vùng sản xuất hàng xuất khẩu
Mexico là một nền kinh tế theo định hướng xuất khẩu nên việc hình thành và phát triển nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ xuất khẩu theo từng vùng có ý nghĩa rất quan trọng. Dựa trên điều kiện địa lí và khí hậu của Mexico, có thể chia thành 3 vùng sản xuất chủ yếu: phía Bắc, phía Nam và vùng Trung tâm Mexico.
Phía Bắc Mexico
Tại Monterrey:
Monterrey là một trung tâm công nghiệp lớn ở miền Bắc Mexico. Tại đây, ngoài những sản phẩm như xi măng, thủy tinh, phụ tùng ô tô, một trong những ngành công nghiệp được chú trọng nhất chính là sản xuất thép. Thép được sản xuất tại Monterrey chiếm một nửa thổng sản lượng thép của Mexico, tạo nguồn xuất khẩu lớn sang Mỹ và Canada.
Tại Tijuana: Tijuana cũng là một trong nhiều trung tâm sản xuất lớn của Mexico, đây là nơi tập trung khoảng 550 maquiladoras (maquiladorass là các nhà máy lắp ráp hay sản xuất hàng hóa từ vật liệu nhập cảng miễn thuế, rồi lại xuất cảng trở lại quốc gia nguyên xuất). Các maquiladoras tại Tijuana, thường tận dụng lợi thế của Hiệp định Thương mại Bắc Mỹ (NAFTA), chủ yếu nhận hàng nhắm vào thị trường Hoa Kỳ.
Trung tâm Mexico
Tại Mexico City: đây là một trong những trung tâm kinh tế quan trọng nhất ở châu Mỹ Latinh. Vào năm 1970, gần 52% lực lượng lao động của thành phố làm việc trong lĩnh vực công nghiệp, nhưng tình trạng này đã thay đổi đáng kể trong giai đoạn sau và đến năm 2000, 70% lực lượng lao động theo chính sách của chính phủ đã chuyển sang hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ.
Tại Guadalajara: Guadalajara có nền kinh tế và cơ sở hạ tầng công nghiệp lớn thứ ba ở Mexico. Nền kinh tế của thành phố bao gồm hai lĩnh vực chính là công nghiệp và dịch vụ, sử dụng lực lượng lao động chiếm khoảng 60% dân số. Hầu hết tăng trưởng kinh tế của thành phố kể từ năm 1990 đều được gắn với đầu tư nước ngoài. Các công ty quốc tế đã tận dụng lợi thế là nguồn lao động tương đối rẻ nhưng được đào tạo tốt và có năng suất cao để thiết lập tại đây các nhà máy sản xuất. Các sản phẩm sản xuất ra chủ yếu là thực phẩm và đồ uống, hàng dệt may, phụ tùng ô tô, thiết bị điện tử, dược phẩm, giày dép, đồ gỗ và sản phẩm thép…
Phía Nam Mexico
Tại Acapulco: Acapulco là một thành phố và cũng là một cảng biển lớn của Mexico. Dịch vụ du lịch là hoạt động kinh tế chính của Acapulco và khoảng 73% dân số của thành phố có liên quan đến hoạt động du lịch và cảng biển. Ngoài ra, các sản phẩm công nghiệp của thành phố được chú trọng là các sản phẩm sữa, xi măng; sản phẩm nông nghiệp bao gồm cà chua, ngô, dưa hấu, dưa hấu…
Tại Puerto Vallarta:
Puerto Vallarta là một thành phố nằm ven biển, do vậy gần 50% lực lượng lao động của thành phố làm việc trong ngành công nghiệp du lịch có liên quan đến các khách sạn, nhà hàng, dịch vụ cá nhân và vận chuyển. Tuy nhiên, thành phố vẫn tiếp tục được định hướng phát triển các lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp và thương mại. Sản phẩm nông nghiệp của thành phố chủ yếu là bột ngô, ngô ngọt, đậu khô, ớt tươi, dưa hấu, thuốc lá, gia súc. Sản phẩm công nghiệp bao gồm các loại thực phẩm và đồ uống, đồ nội thất, vật tư xây dựng.
Chính sách phát triển các ngành sản xuất và xuất khẩu
Công nghiệp
Từ những năm 1940 cho đến cuối những năm 1970 Mexico chủ yếu phát triển kinh tế dựa trên sự can thiệp mạnh mẽ của nhà nước để thúc đấy sản xuất công nghiệp thay thế hàng nhập khẩu. Song từ những năm 1980 và đặc biệt là sau khi tham gia vào NAFTA và WTO, chính phủ Mexico đã có nhiều thay đổi mang tính căn bản trong chính sách đẩy mạnh sản xuất hàng công nghiệp dành cho thị trường xuất khẩu như là chú trọng đầu tư và phát triển công nghiệp theo chiều sâu, từng bước giảm dần xuất khẩu những ngành công nghiệp chế biến sử dụng nhiều lao động với công nghệ thấp để phát triển xuất khẩu những ngành công nghiệp đòi hỏi lao động lành nghề và kỹ thuật cao như máy móc và thiết bị điện tử, ô tô và phụ tùng ô tô, hóa chất cơ bản. Các trung tâm công nghiệp chính được chú trọng phát triển của Mexico bao gồm Mexico City, Monterrey và Guadalajara do lực lượng lao động dồi dào và có tay nghề cao, thị trường tiêu dùng rộng lớn, chi phí phân phối thấp và hệ thống thông tin liên lạc nhanh chóng, thuận tiện.
Nông nghiệp
Tương tự như các nước phát triển khác, tỷ lệ GDP của khu vực nông nghiệp đối với nền kinh tế Mexico ngày càng nhỏ. Nông nghiệp chiếm 25% GDP trong năm 1970 nhưng giảm xuống chỉ còn 3,9% trong năm 2006. Tuy vậy, chính phủ vẫn duy trì một mức sản lượng nông nghiệp ổn định để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước đồng thời xuất khẩu ra thị trường nước ngoài. Những chiến lược tiêu biểu mà Mexico áp dụng đối với lĩnh vực nông nghiệp bao gồm: xúc tiến để đa dạng hóa và mở rộng thị trường xuất khẩu, đặc biệt đối với các sản phẩm mà thị trường nước ngoài có nhu cầu lớn (bơ, xoài, ổi, ớt…); hỗ trợ chuyển đổi sản xuất, tăng diện tích canh tác các nông sản có trị giá xuất khẩu cao; tăng đầu tư các công trình thủy lợi và hệ thống tưới tiêu; tăng đầu tư cơ sở hạ tầng, giao thông vận tải; đẩy mạnh nghiên cứu để tăng cường hiệu quả và giảm thiểu chi phí sản xuất; nâng cao chất lượng của các cơ quan kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm và kiểm dịch thực vật…
Dịch vụ
Các ngành dịch vụ ước tính đóng góp khoảng 75% tổng GDP của đất nước và sử dụng đến 58% lực lượng lao động. Trong thời gian gần đây, chính phủ Mexico hướng đến quan tâm phát triển các loại hình dịch vụ như: thương mại, tài chính, ngân hàng, dịch vụ hàng hải, hàng không, xây dựng, bảo hiểm…, trong đó đặc biệt được chú trọng là chính dịch vụ du lịch tại các thành phố ven biển và giáp biên giới có lợi thế mạnh về điều kiện địa lý và cảnh quan.
Chính sách phát triển thị trường xuất khẩu
Khu vực châu Á – Thái Bình Dương
Thị trường châu Á – Thái Bình Dương là một thị trường rộng lớn, trong thời gian gần đây đã thu hút được sự chú ý của các nhà xuất khẩu Mexico mà trọng tâm của công tác thị trường tại khu vực này chủ yếu là hai nước Trung Quốc và Nhật Bản.
Trung Quốc
Trung Quốc là thị trường lớn với 1,3 tỷ dân và 13 tỉnh, 5 khu tự trị, 5 thành phố trực thuộc TW, mỗi địa phương đều có nhu cầu khác nhau về xuất nhập khẩu. Trong một thời gian dài, Mexico đã xem Trung Quốc như một đối thủ cạnh tranh về sản xuất và xuất khẩu. Nhưng gần đây, các nhà đầu tư Mexico đã bắt đầu nhìn nhận thị trường lớn nhất thế giới này như một bạn hàng quan trọng đầy tiềm năng. Trung Quốc hiện đã trở thành nước nhập khẩu hàng hóa lớn thứ bảy của Mexico. Xuất khẩu của Mexico sang Trung Quốc tăng gấp 9 lần, từ 204 triệu lên đến 1,9 tỷ USD trong giai đoạn 2000 – 2007. Mặt hàng chủ yếu được Mexico đưa vào thị trường Trung Quốc là rau quả, trái cây, thực phẩm chế biến và hóa phẩm tiêu dùng.
Nhật Bản
Với số dân 126,8 triệu người, tổng sản phẩm quốc dân GNP hàng năm đạt gần 500 nghìn tỷ USD và mức sống của người dân khá cao (GDP bình quân đầu người năm 2010 là 43.168 USD). Nhật Bản là thị trường tiêu dùng lớn thứ 2 trên thế giới sau Mỹ và cũng là thị trường nhập khẩu hàng hóa lớn. Mexico có rất nhiều thuận lợi trong việc xuất khẩu hàng hóa sang Nhật Bản. Thực tế cho thấy, Nhật Bản là một trong những bạn hàng thương mại quan trọng của Mexico. Nhật Bản chính là quốc gia châu Á đầu tiên mà Mexico kí kết Hiệp định đối tác kinh tế (EPA) và cũng là lần đầu tiên trong đàm phán thương mại, Nhật Bản đồng ý mở cửa thị trường của mình để nhập khẩu những sản phẩm nông nghiệp có ưu đãi từ Mexico. Xuất khẩu của Mexico sang Nhật Bản tăng đều qua các năm và năm 2008 đã lên đến 18,8 tỷ USD.
Khu vực Bắc Mỹ
Sau khi kí Hiệp định thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA) vào năm 1994, khu vực Bắc Mỹ đã trở thành thị trường xuất khẩu quan trọng nhất đối với Mexico và trọng tâm của Mexico tại khu vực này chính là thị trường Hoa Kỳ và thị trường Canada.
Hoa Kỳ
Xuất khẩu của Mexico vào thị trường Hoa Kỳ (2000 – 2007)
(Nguồn: Viện địa lí và thống kê tin học Mexico)
Hoa Kỳ là nước có GDP lớn bằng 6 nước G7 cộng lại (trên 14.000 tỷ USD), xuất khẩu tới trên 1.000 tỷ USD và nhập khẩu trên 1.200 USD, lớn hàng đầu thế giới với nhu cầu rất đa dạng, nắm những đỉnh cao về khoa học và công nghệ. Điều kiện địa lý giáp biên giới cùng với việc ký kết Hiệp định thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA) vào năm 1994 đã tạo điều kiện thuận lợi cho Mexico xuất khẩu hàng hóa vào thị trường Hoa Kỳ và trên thực tế, Hoa Kỳ chính là thị trường xuất khẩu quan trọng nhất của Mexico, chiếm đến 73,5%. Các sản phẩm có giá trị cao nhất mà Mỹ nhập khẩu từ Mexico bao gồm dầu thô, ô tô, thiết bị điện máy và linh kiện, thiết bị viễn thông, máy tính, trái cây, rau quả… Mexico là nhà cung cấp dầu đến Mỹ lớn thứ hai chỉ sau Canada. Trong năm 2010, lượng xuất khẩu dầu của nước này là 1,36 triệu thùng dầu thô/ ngày và khoảng 84% trong số đó là xuất sang Mỹ. Theo số liệu của Bộ Thương mại Mỹ, trong sáu tháng đầu năm 2011, doanh thu xuất khẩu dầu thô của Mexico sang thị trường Mỹ đã tăng 40,5% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt mức 18,383 tỷ USD. Bên cạnh đó, trong hai quý đầu năm nay, xuất siêu của Mexico sang thị trường Mỹ đã đạt mức 35,7 tỷ USD, trong đó kim ngạch xuất khẩu đạt 109,6 tỷ USD.
Canada
Ngoài Hoa Kì, Canada cũng là một trong những đối tác thương mại quan trọng của Mexico tại thị trường Bắc Mỹ. NAFTA đã tạo điều kiện cho hai nước xây dựng một mối quan hệ năng động, thịnh vượng. Với trên 16,5 tỷ USD giá trị hàng nhập khẩu năm 2009, Mexico đã trở thành nhà cung cấp hàng hóa lớn thức ba của Canada. Các sản phẩm chủ lực được Mexico xuất sang thị trường Canada chính là dầu thô và các sản phẩm từ dầu, ô tô, rau quả, trái cây, thực phẩm chế biến, đồ uống, hóa chất, khoáng sản, thiết bị thông tin và công nghệ truyền thông.
Khu vực châu Âu
Xuất khẩu của Mexico vào thị trường EU (2007 – 2009)
(Nguồn: Ủy ban Châu Âu)
Thị trường châu Âu là thị trường tiêu thụ trực tiếp, mặc dù dân số chỉ hơn 500 triệu người nhưng dung lượng lớn vào bậc nhất thế giới, chiếm 40% kim ngạch buôn bán thế giới (trong đó EU chiếm 35%) và đang có xu hướng tăng lên, giá hàng hóa tại đây thường cao hơn các thị trường khác. Tuy nhiên, tiêu chuẩn chất lượng hàng hóa mà EU đòi hỏi rất cao, bởi vậy, chất lượng hàng hóa xuất khẩu sang khu vực này được Mexico hết sức chú trọng. Về giá trị thương mại, Mexico đứng thứ 21 trong số các đối tác thương mại của EU với lượng hàng xuất khẩu đạt giá trị đỉnh điểm 13,6 tỷ euro trong năm 2008 và đạt 9,9 tỷ euro trong năm 2009. Mặc hàng xuất khẩu quan trọng nhất của Mexico sang EU là dầu thô, máy móc và thiết bị điện tử, thiết bị vận tải và y tế.
Chính sách chuyển dịch cơ cấu sản phẩm xuất khẩu
Khi đề cập nghiên cứu mô hình công nghiệp hoá của Mexico chúng ta nhận thấy nước này những năm đầu gia nhập NAFTA có những nét chung của những nước công nghiệp mới (NICs) ở châu Á như khởi đầu bằng phát triển các ngành thay thế nhập khẩu và sau chuyển sang chính sách phát triển các ngành công nghiệp hướng đến xuất khẩu. Tuy nhiên, Mexico cũng có một số chính sách rất riêng biệt trên con đường phát triển. Từ loại hình công nghiệp sử dụng nhiều lao động Mexico hướng đến công nghiệp sử dụng nhiều vốn và kỹ thuật cùng với định hướng ưu tiên xuất khẩu. Lấy xuất khẩu làm thước đo thành công kinh tế, lấy thu hút vốn đầu tư nước ngoài làm nền tảng cơ sở cho tiến bộ kỹ thuật và chuyển giao công nghệ. Nhờ thế mà sau gần 20 năm sau cuộc khủng hoảng tiền tệ năm 1994, đến nay Mexico đã trở thành nước xuất khẩu lớn thứ 8 trên thế giới.
Chính sách và biện pháp hỗ trợ xuất khẩu
Xây dựng các mặt hàng xuất khẩu chủ lực
Hàng chủ lực có thể hiểu là những hàng hóa có điều kiện sản xuất ở trong nước với hiệu quả kinh tế cao hơn những hàng hóa khác; có thị trường tiêu thụ tương đối ổn định chiếm tỷ trọng cao trong tổng kim ngạch xuất khẩu của một quốc gia. Trên cơ sở đó, cơ cấu xuất khẩu của một quốc gia được chia thành ba nhóm, trong đó đứng đầu và giữ vị trí quan trọng nhất chính là nhóm mặt hàng xuất khẩu chủ lực. Đây là loại hàng chiếm vị trí quyết định trong kim ngạch xuất khẩu do có thị trường ngoài nước và điều kiện sản xuất trong nước thuận lợi. Mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Mexico trước hết là các sản phẩm công nghiệp, tiếp đó là dầu thô và các mặt hàng nông sản.
Hàng công nghiệp
Vấn đề xây dựng các mặt hàng xuất khẩu chủ lực đã được chính phủ Mexico chú trọng ngay từ những năm 1980. Tận dụng những lợi thế về địa lí, tài nguyên và công nghệ, các chính sách đẩy mạnh sản xuất những mặt hàng công nghiệp dành cho thị trường xuất khẩu đã được thực hiện. Từ năm 1980 đến năm 2010, sản xuất công nghiệp của Mexico tăng trung bình 2,18%/ năm, bình quân hàng năm chiếm tới hơn 80% tổng kim ngạch xuất khẩu. Các ngành công nghiệp chủ đạo của Mexico bao gồm công nghiệp ô tô, thiết bị điện tử, hóa dầu, xi măng, dệt may, khai khoáng, thực phẩm và đồ uống.
Sản xuất công nghiệp của Mexico (2002 – 2010)
(Nguồn: TradingEconomics.com)
Ngành công nghiệp ô tô là một trong những ngành công nghiệp quan trọng nhất ở Mexico, được công nhận đạt tiêu chuẩn chất lượng quốc tế. Ngành công nghiệp ô tô ở Mexico khác với các nước Mỹ Latinh và các nước đang phát triển ở chỗ nó không chỉ thực hiện chức năng lắp ráp đơn thuần mà còn được định hướng đi sâu vào nghiên cứu và sản xuất các bộ phận phức tạp để nâng cao giá trị xuất khẩu.
Dầu thô
Giá trị dầu xuất khẩu của Mexico (1980 – 2010)
(Nguồn: IMF – Triển vọng kinh tế thế giới 2010)
Sau khi phát hiện các mỏ dầu khổng lồ tại vùng gần trung tâm vịnh Mexico, kể từ năm 1901, thương mại