Chuyên đề Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh huyện Đầm Hà - Tỉnh Quảng Ninh với công tác phòng chống nghiện hút ma tuý trong thanh thiếu niên

®oµn thanh niªn céng s¶n hå chÝ minh Häc viÖn thanh thiÕu niªn viÖt nam ------------------------------------------ chuyªn ®Ò tèt nghiÖp §Ò tµi: “ĐOÀN TNCS HỒ CHÍ MINH HUYỆN ĐẦM HÀ - TỈNH QUẢNG NINH VỚI CÔNG TÁC PHÒNG CHỐNG TỆ NẠN NGHIỆN HÚT MA TUÝ TRONG THANH THIẾU NIÊN” Giáo viên hướng dẫn : Nguyễn Thị Quỳnh Hoa Người thực hiện : Vũ Văn Hiếu Lớp : K45C Niên khóa : 2007 - 2009 Quảng Ninh, 11/2009 PhÇn I: më ®Çu 1. Lý do chọn đề tài Trong những năm gần đây, cùng với sự phát triển của kinh tế, văn hoá – xã hội đang chuyển mình theo xu hướng hội nhập kinh tế quốc tế đã đạt được những thành tựu to lớn. Với chính sách mở cửa, hội nhập kinh tế quốc tế, Việt Nam đã và đang là một nước phát triển và có nhiều tiềm năng trong những năm gần đây. Tuy nhiên đứng trước những thành tựu đã đạt được Việt Nam cũng phải đối mặt với những khó khăn, thử thách mà Đảng, Nhà nước ta đã xác định và đối mặt với nó từng ngày, từng giờ và trên mọi mặt trận. Như chúng ta đã biết, theo theo thống kê hàng năm thì thanh niên trong độ tuổi từ 16 – 35 tuổi ở nước ta chiếm khoảng gần 70% dân số cả nước và là nguồn nhân lực chính dồi dào, là chủ nhân tương lai của đất. Trong mọi thời kì, và trên mọi lĩnh vực thanh niên luôn luôn được xác định là lực lượng xung kích đi đầu. Những năm gần đây, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm chăm lo đến thế hệ trẻ, thế hệ “ Chủ nhân tương lai của đất nước”. Nhà nước ta ®ã ban hành nhiều chủ chương, chỉ thị, nghị quyết về thanh niên và công tác thanh niên như: nghị quyết 25/NQCP ngày 25/10/2008 v/v “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đói với công tác thanh niên trong thời kì Công Nghiệp Hoá - Hiện Đại Hoá đất nước”. Cùng với sự hội nhập kinh tế quốc tế đã đưa thanh niên Việt Nam có một tầm nhìn mới mẻ và chiến lược có chiều sâu hơn, đặc biệt là có nhiều cơ hội hơn. Tuy nhiên trong những cơ hội đó cũng có nhiều khó khăn, thử thách và cạm bẫy đó là mặt trái của nền kinh tế thị trường, là môi trường thuận lợi cho việc vận chuyển buôn bán, tàng trữ và nghiện hút các chát ma tuý. Nghiện hút và xử dụng các chất ma tuý nó không chỉ ảnh hưởng đến sức khoẻ của thanh niên, ảnh hưởng đến chất lượng nòi giống, suy sụp về kinh tế mà còn là con đường dẫn đến phạm tội, trộm cắp cướp giật, giết người, gây dối trật tự an ninh xã hội và đặc biệt là dẫn tới lây nhiễm HIV. Trong nhiều hoàn cảnh khác nhau, nhiều thanh thiếu niên đang là nạn nhân chính của tệ nạn này và không ít người đã trở thành tội phạm, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng. Theo thống kê hàng năm thì số lượng thanh thiếu niên nghiện hút và xử dụng các chat ma tuý là rất lớn khoảng trên 70% trong số 100.000 người nghiện hút và xử dụng ma tuý là lứa tuổi thanh thiếu niên. Trong thời gian gần đây, tỉ lệ nghiện hút ma tuý trong thanh thiếu niên trong cả nước không nhưng giảm mà cón có xu hướng gia tăng, đặc biệt là ở các thành phố lớn, các thị xã và các tỉnh có đường biên giới tiếo giáp với các nước trong khu vực Đông Nam Á. Ma tuý không chừa một ai và nó đang từng ngày, từng giờ len lỏi vào từng ngõ ngách, từng góc phố làng quê, từng gia đình để phá hoại và cướp đi hạnh phúc của từng gia đình. Vấn đề nghiện hút các chất ma tuý nó không chỉ là hiểm hoạ của từng gia đình, của Việt Nam nói riêng mà là của toàn nhân loại nói chung. Đứng trước tình trạng đó, Đảng và Nhà nước ta đã ban hành nhiều chủ trương, chỉ thị, nghị quyết, biện pháp phòng chống ma tuý và các tệ nạn xã hội. Nhận thấy trách nhiệm phòng chống, loại trừ ma tuý ra khỏi cộng đồng không phải của riêng ai mà là của toàn xã hội, toàn nhân loại nói chung, đặc biệt là các tổ chức chính trị xã hội trong đó có tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Trong thời gian gần đây tại địa phương nơi tôi cư trú, tình trạng nghiện hút và xử dụng các chất ma tuý đang có những dấu hiệu khá phổ biến. Chính vì điều đó và bằng những kiến thức đã được học, cùng những kinh nghiệm tích luỹ được, là một cán bộ Đoàn trong tương lai với lòng nhiệt tình say mê tìm hiểu tôi muốn góp một chút công sức nhỏ bé của mình vào công tác phòng chống tệ nạn nghiện hút ma tuý trong thanh thiếu niên trên địa bàn nơi tôi sinh sống. Để làm được điều này tôi đã mạnh dạn lựa chọn chuyên đề : “ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh huyện Đầm Hà - tỉnh Quảng Ninh với công tác phòng chống nghiện hút ma tuý trong thanh thiếu niên” làm đề tài tốt nghiệp. Trong quá trình nghiên cứu, tôi nhận thấy chuyên đề này không phải là mới mà trước đó cũng đã có rất nhiều chuyên đề viết về ma tuý. Tuy nhiên, các chuyên đề đó chưa đi sâu nghiên cứu các vấn đề nóng bỏng trên địa bàn. Do vậy, chuyên đề mà tôi nghiên cứu sẽ làm sáng tỏ vấn đề trên và là chuyên để tôi hoàn thành chương trình học Trung cấp lý luận chính trị và nghiệp vụ công tác Đoàn - Hội - Đội tại Học viện thanh thiếu niên Việt Nam. 2. Mục đích nghiên cứu của chuyên đề 2.1. Tìm hiểu và thực trạng công tác phòng chống tệ nạn nghiện hút ma túy trong thanh thiếu niên của Đoàn thanh niên huyện Đầm Hà - tỉnh Quảng Ninh. Qua đó giúp cho mỗi thanh niên, thiếu niên có ý thức phòng tránh và đẩy lùi tệ nạn nghiện hút ma túy ra khỏi đời sống cộng đồng. 2.2. Thông qua khảo sát, nghiên cứu để tìm ra các nguyên nhân và đưa ra các giải pháp khả thi phù hợp với tình hình địa phương để góp phần vào việc phòng chống nghiện hút ma túy trong thanh thiếu niên trên địa bàn huyện Đầm Hà - tỉnh Quảng Ninh. 2.3. Đưa ra các đề xuất kiến nghị với tổ chức Đảng, chính quyền địa phương và tổ chức Đoàn cấp trên 3. Nhiệm vụ của chuyên đề 3.1. Tìm hiểu thực trạng tình hình nghiện hút ma túy trong thanh thiếu niên trên địa bàn huyện Đầm Hà – tỉnh Quảng Ninh. 3.2. Tập hợp và xử lý số liệu thu thập được tại địa bàn huyện Đầm Hà -tỉnh Quảng Ninh liên quan đến vấn đề ma tuý. 3.3. Nghiên cứu, tham khảo các tài liệu có liên quan đến vấn đề phòng chống tệ nạn nghiện hút ma túy trong thanh niên nhằm phân tích tổng hợp, bổ sung và khẳng định cơ sở lý luận của chuyên đề 3.4. Tìm ra những nguyên nhân, đâu là nguyên nhân chính, nguên nhân chủ quan hay nguyên nhân khách quan. 3.5 Đưa ra các giả pháp khả thi cho tổ chức Đảng, chính quyền địa phương và tổ chức Đoàn cấp trên. 4. Đối tượng nghiên cứu của chuyên đề Hoạt động phòng chống tệ nạn nghiện hút ma túy trong thanh thiếu niên của Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh - huyện Đầm Hà- tỉnh Quảng Ninh. 5. Phạm vi nghiên cứu của chuyên đề 5.1. Thời gian: Từ năm 2007 đến nay 5.2. Không gian: Trên địa bàn huyện Đầm Hà- tỉnh Quảng Ninh. 5.3. Lứa tuổi: Từ 16 đến 35 tuổi. 6. Khách thể nghiên cứu của chuyên đề 6.1 Đoàn viên thanh niên các xã, thị trấn, các đơn vị, cơ quan liên quan đến vấn đề trên toàn huyện. 6.2 Thanh thiếu niên là đối tượng nghiện hút. 6.3 Cán bộ Đoàn - Hội. 6.4 Một số đồng chí là cán bộ Đảng, chính quyền, các ban ngành đoàn thể. 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Phương pháp tổng hợp, thống kê và phân tích tài liệu 7.2. Phương pháp đọc và sưu tầm tài liệu liên quan đến vấn đề ma túy và nghiện hút ma túy. 7.3. Toạ Đàm trao đổi (nếu có) 7.4. Tham dự các hội thi, hội nghị tổng kết, nghe báo cáo. PHẦN ii: NéI DUNG A: CƠ SỞ LÝ LUẬN TIẾP CẬN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 1. Một số khái niệm cơ bản. 1.1 Khái niệm về tệ nạn xã hội Tệ nạn xã hội là hiện tượng xã hội bao gồm những hành vi sai lệch các chuẩn mực xã hội (từ các vi phạm những nguyên tắc về nối sống, truyền thống văn hoá, đạo đức xã hội, trái với thuần phong mĩ tục, các giá trị xã hội đen các vi phạm các quy tắc đã được thể chế hoá bằng pháp luật), mang tính đạo đức, truyền thống văn hoá dân tộc và những hậu quả nghiêm trọng đến đời sống kinh tế - văn hoá – xã hội của đất nước. (khái niêm theo sách cẩm nang thanh niên với phòng chống các tệ nạn xã hội). 1.2. Khái niệm về ma túy Theo tæ chøc Y tÕ ThÕ giíi IMS: Ma tuý theo nghÜa réng lµ mét thùc thÓ ho¸ häc hoÆc lµ nh÷ng thùc thÓ hçn hîp, kh¸c víi nh÷ng c¸i ®­îc ®ßi hái ®Ó duy tr× søc khoÎ b×nh th­êng, viÖc sö dông nh÷ng c¸i ®ã sÏ lµm biÕn ®æi chøc n¨ng sinh häc vµ tinh thÇn cña con ng­êi. Trong c¸ch hiÓu ®¬n gi¶n, ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ mäi chÊt mµ khi ®­a vµo c¬ thÓ sèng sÏ lµm thay ®æi mét hoÆc nhiÒu chøc n¨ng cña c¬ thÓ (sinh lý hoÆc c¶ t©m sinh lý). Nã bao gåm c¸c chÊt bÞ cÊm nh­: Thuèc phiÖn, Hªr«in ®Õn nh÷ng chÊt chØ sö dông h¹n chÕ theo chØ ®Þnh cña thÇy thuèc ®Ó ch÷a bÖnh nh­: Moocphin, Xeluxen vµ nh÷ng chÊt sö dông hîp ph¸p nh­: Thuèc lá, rượu ... Ma tuý ®­îc hiÓu theo nghÜa hÑp, th«ng dông: Lµ mét sè th¶o méc ®­îc ho¸ chÊt, cã t¸c dông kÝch thÝch m¹ch thÇn kinh hoÆc g©y ¶o gi¸c dïng ®Ó ch÷a bÖnh ®óng liÒu, ®óng lóc, ®ïng bÖnh th× cã t¸c dông tèt, vÝ dô nh­: Moocphin, Dolagan cã t¸c dông gi¶m ®au. NÕu dïng vµo môc ®Ých gi¶i trÝ vêi liÒu cao ®Ó cã c¶m gi¸c ®Æc biÖt, dïng nhiÒu lÇn thµnh thãi quen, trë thµnh nhu cÇu vµ dÉn ®Õn nghiÖn. Theo b¸o c¸o khoa häc cña Bé Néi vô (nay lµ Bé C«ng an - m· sè KX 04-14) th× ma tuý lµ nh÷ng chÊt mµ ng­êi ta dïng mét thêi gian sÏ g©y tr¹ng th¸i nghiÖn hay nãi c¸ch kh¸c lµ tr¹ng th¸i phô thuéc vµo thuèc. Tõ nh÷ng kh¸i niÖm trªn cã thÓ ®i ®Õn mét kh¸i niÖn thèng nhÊt vÒ ma tuý nh­ sau: “Ma tuý cã nguån gèc tù nhiªn hay tæng hîp khi th©m nhËp vµo c¬ thÓ con ng­êi sÏ g©y t¸c dông lµm thay ®æi tr¹ng th¸i, ý thøc, trÝ tuÖ, t©m tr¹ng cña ng­êi ®ã. NÕu dïng lÆp l¹i lµm nhiÒu lÇn sÏ lµm cho con ng­êi bÞ lÖ thuéc vµo nã, lóc ®ã g©y tæn th­¬ng vµ nguy h¹i cho c¸ nh©n vµ céng ®ång”. Tõ xa x­a, nhiÒu bé l¹c trªn thÕ giíi ®· biÕt sö dông mét sè c©y cá ®Ó ¨n, hót lµm s¶ng kho¸i tinh thÇn vµ chèng l¹i mái mÖt. ViÖc trång vµ sö dông thuèc phiÖn ®Ó ch÷a bÖnh nh­: §au bông, ho, nhøc ®Çu, Øa ch¶y, ®­îc b¾t ®Çu c¸ch ®©y hµng ngµn n¨m ë khu vùc §Þa Trung H¶i, Nam ¸, Trung ¸. Víi tiÕn bé khoa häc kü thuËt ng­êi ta ®· x¸c ®Þnh ®­îc c¸c thµnh phÇn ho¹t chÊt trªn c¸c lo¹i c©y cá nªu trªn, t¸ch vµ chiÕt xuÊt c¸c ho¹t chÊt tinh khiÕt. §Çu thÕ kû XIX d­îc sÜ ng­êi §øc Sertune ®· chiÕt xuÊt ®­îc C«cain tõ c©y Cocaethreylon. Do qu¸ tr×nh t×m kiÕm c¸c lo¹i thuèc ch÷a bÖnh ng­êi ta ®· dùa vµo c¸c chÊt cã s½n trong tù nhiªn ®Ó chÕ biÕn thµnh c¸c chÊt b¸n tæng hîp hoÆc tæng hîp toµn phÇn ®Ó thu ®­îc c¸c chÊt cã cÊu tróc c¬ b¶n h¬n. Bªn c¹nh nh÷ng mÆt tÝch cùc cßn cã nh÷ng mÆt h¹n chÕ, v× trong c¸c chÊt b¸n tæng hîp vµ tæng hîp toµn phÇn ®ã l¹i cã nhiÒu tÝnh chÊt g©y nghiÖn trong qu¸ tr×nh sö dông hoÆc sö dông ngoµi môc ®Ých y häc. V× vËy, nguån gèc cu¶ ma tuý b¾t nguån tõ tù nhiªn, b¸n tæng hîp vµ tæng hîp. Ma tuý tù nhiªn lµ ma tuý thu ®­îc b»ng c¸ch thu h¸i tù nhiªn hoÆc trång. VÝ dô nh­: Thuèc phiÖn vµ c¸c s¶n phÈm cña nã (Moocphin, cocain, Nicotin) Coca, cÇn sa vµ c¸c chÕ phÈm cña nã. Ma tuý b¸n tæng hîp lµ c¸c chÊt ®­îc ®iÒu chÕ tõ c¸c s¶n phÈm ma tuý tù nhiªn b»ng c¸ch cho t¸c dông víi mét sè ho¹t chÊt ma tuý tù nhiªn ban ®Çu. Ma tuý tæng hîp lµ Ma tuý ®­îc ®iÒu chÕ b»ng ph­¬ng ph¸p tæng hîp hãa häc toµn phÇn, tõ c¸c chÊt ®­îc gäi lµ TiÒn chÊt. VÝ dô nh­: Methten, Dolagan. 1.3. Đặc điểm về ma túy - Lµm cho ng­êi sö dông quen thuèc, lu«n cã sù ham muèn tiÕp tôc dïng kh«ng kiÒm chÕ ®­îc vµ buéc ph¶i sö dông nã b»ng bÊt cø gi¸ nµo. - G©y cho ng­êi sö dông cã khuynh h­íng t¨ng kh«ng ngõng liÒu dïng sau lu«n muèn t¨ng h¬n liÒu dïng tr­íc míi cã t¸c dông vµ dÇn dÉn ®Õn nghiÖn. - Lµm cho ng­êi sö dông lu«n lÖ thuéc vÒ tinh thÇn vµ thÓ chÊt. NÕu ®· bÞ nghiÖn mµ ngõng sö dông thuèc sÏ bÞ héi chøng cai thuèc lµm cho vËt v·, g©y nªn nh÷ng ph¶n øng sinh lý bÊt lîi, thËm chÝ cã thÓ ®e do¹ ®Õn tÝnh m¹ng cña ng­êi nghiÖn. 1.4. Phân loại ma túy Ma tuý ®­îc ph©n lo¹i theo nhiÒu c¸ch thøc kh¸c nhau nh­ng th­êng dùa vµo c¸c yªu tè sau: Ph©n lo¹i theo nguån gèc: Ma tuý tù nhiªn vµ ma tuý tæng hîp. Ph©n lo¹i theo t¸c dông t©m sinh lý. - Ma tuý cã nguån gèc tù nhiªn §ã lµ lo¹i ma tuý tån t¹i trong tù nhiªn, con ng­êi cã thÓ khai th¸c ®­îc b»ng c¸c ph­¬ng ph¸p th« s¬, c¸c thµnh phÇn ho¸ häc ban ®Çu kh«ng bÞ thay ®æi v× kh«ng cÇn bµo chÕ g× thªm nh­ c©y thuèc phiÖn, cÇn sa, c©y Coca, c©y cµtha. C©y thuèc phiÖn: Hay cßn gäi lµ c©y Anh tóc, cã tªn khoa häc lµ PapaverSommiferum. Tõ qu¶ xanh cña c©y Anh tóc ng­êi ta trÝch lÊy nhùa. Thµnh phÇn cña nhùa cã chøa tíi 20 alcaloi (moocphin, c«dªin, narc«tin) gäi lµ thuèc phiÖn, cã mµu ®en, ®Æc qu¸nh. Tõ thuèc phiÖn ng­êi ta chiÕt xuÊt ra moocphin, tinh chÕ ra Hªr«in d¹ng bét tr¾ng vµ xèp. §©y lµ lo¹i ma tuý chñ lùc, m¹nh nhÊt, dÔ dµng g©y cho ng­êi nghiÖn sù lÖ thuéc vÒ thÓ x¸c lÉn tinh thÇn. C©y C«ca: Cã tªn khoa häc lµ Erythoroxylum, ho¹t chÊt chÝnh cña c©y c«ca lµ c«cain (tõ 0,3 ®Õn 1%). Lo¹i c©y nµy th­êng mäc thµnh bôi, xanh quanh n¨m, chÝnh tõ c«ca ng­êi ta chiÕt xuÊt ra c«cain. Ng­êi ta dïng c«cain ban ®Çu thÊy ngÊt ng©y, l¬ m¬, sau ®ã bån chån, bøt røt, mÊt ngñ. C«cain cã t¸c dông kÝch thÝch thÇn kinh vµ g©y nghiÖn, nÕu dïng liÒu cao sÏ ®Ó l¹i di chøng rèi lo¹i chøc n¨ng c¬ quan thÇn kinh, g©y ngé ®éc cho con ng­êi (ch©n tay co qu¾p, liÖt h« hÊp tuÇn hoµn, cã thÓ dÉn ®Õn tö vong). N¨m 1886 mét d­îc sÜ ng­êi Mü ®· t×m ®­îc c¸ch pha chÕ chÊt C«ca vµ n­íc C«cac«la cã thªm khÝ CO2 ®­îc ra ®êi. ChÝnh v× vËy viÖc trång c©y C«ca ®Ó phôc vô s¶n xuÊt n­íc gi¶i kh¸t C«cac«la vÉn ®­îc më réng, ph¸t triÓn ë nhiÒu n­íc nªn còng kh«ng thÓ tr¸nh khái tÖ n¹n nghiÖn hót C«cain ë nhiÒu n­íc nh­ hiÖn nay. C©y CÇn sa: Cã tªn khoa häc lµ Canabissodiva hay cßn gäi lµ c©y Gai dÇu, gai mÌo, s¶n phÈm cña c©y CÇn sa lµ hashish. C©y CÇn sa ë ViÖt Nam ®­îc trång nhiÒu ë An Giang vµ Kiªn Giang. Trªn thÕ giíi trång nhiÒu ë Ên §é, Pakistan, Iran, Thæ NhÜ Kú. C©y CÇn sa lµ lo¹i c©y th¶o méc, th©n th¼ng cao tõ 2-3m, tõng ®o¹n ph©n thµnh nhiÒu cµnh l¸ vµ th­êng ®­îc gieo vµo th¸ng 8 hµng n¨m. ViÖc sö dông nhùa c©y cÇn sa ®· ®­îc biÕt ®Õn tõ l©u v× thuèc g©y cho ng­êi ta c¶m gi¸c khoan kho¸i dÔ thë, thÇn kinh ®­îc kÝch thÝch m¹nh, sau ®ã dÉn ®Õn nh÷ng ¶o gi¸c, mÊt kh¸i niÖm vÒ kh«ng gian thêi gian cÇn dïng víi liÒu ngµy cµng cao h¬n vµ dÉn ®Õn nghiÖn. C©y CaTha: Tªn khoa häc lµ Cathrdulis. Tõ h¬n 700 n¨m nay ng­êi ¶ rËp ®· nghiÖn nhai l¸ Cµtha, ng­êi nhai l¸ c©y Catha lóc ®Çu c¶m thÊy s¶ng kho¸i, h­ng phÊn cao ®é nh­ng sau ®ã nãi nhiÒu ®Õn ®é nãi n¨ng bõa b·i, nãi lung tung vµ kh«ng lµm chñ ®­îc b¶n th©n dÉn ®Õn nh÷ng hµnh ®éng qu¸ khÝch, cã khi cßn bÞ rèi lo¹i thÇn kinh bëi c¸c ho¹t chÊt cña c©y cµtha lµ Cathinon, Cathinon cã cÊu t¹o ho¸ häc vµ cã t¸c dông giång nh­ mét lo¹i thuèc tæng hîp g©y nghiÖn. - Ma tuý tæng hîp Ma tuý tæng hîp lµ lo¹i ma tuý kh«ng cã nguån gèc tù nhiªn mµ do con ng­êi t¹o ra tõ c¸c chÊt hay hîp chÊt cã trong tù nhiªn nh­ng kh«ng ph¶i lµ ma tuý. Qua bµo chÕ, d­íi t¸c dông ph¶n øng ho¸ häc con ng­êi t¹o ra chÊt lµm mª mÈn, h­ng phÊn khi sö dông nh­ ma tuý tù nhiªn, nh­ng t¸c ®éng cña nã m¹nh mÏ vµ nhanh chãng h¬n nhiÒu. VÝ dô nh­ lo¹i ma tuý míi thuéc nhãm Amphetamin (ATS), Methamphetamin, c¸c chÊt ma tuý h­íng thÇn, nguy hiÓm h¬n c¶ Hªr«in, nÆng gÊp 500 lÇn so víi thuèc phiÖn. - Ma tuý ph©n lo¹i theo t¸c dông t©m sinh lý: §ã lµ c¸c chÊt ma tuý an thÇn g©y mª, c¸c chÊt ma tuý kÝch thÝch g©y ¶o gi¸c. - C¸c chÊt ma tuý an thÇn g©y mª: §ã lµ c¸c chÊt ma tuý lµm h­ng phÊn cùc ®é, con ng­êi th­êng kh«ng lµm chñ ®­îc hµnh vi cña m×nh. VÝ dô nh­: C«ca, c«cain, Cunphetamin. - C¸c chÊt ma tuý g©y ¶o gi¸c: §ã lµ lo¹i ma tuý g©y nªn sù rèi lo¹i thÇn kinh, míi sö dông lóc ®Çu thÊy c¶m gi¸c h­ng phÊn, cã nh÷ng giÊc m¬ ®Ñp, ly kú vµ tho¸t ly ®­îc thùc t¹i. Nh­ng trong t×nh tr¹ng ¶o gi¸c con ng­êi khã cã thÓ lµm chñ ®­îc hµnh vi cña m×nh. Ma tuý cã nguån gèc nh©n t¹o nh­ Hªr«in tæng hîp vµ c¸c chÊt g©y nghiÖn, ®©y lµ lo¹i ma tuý rÊt ®éc h¹i vµ g©y nghiÖn nÆng, nÕu dïng kh«ng ®óng liÒu sÏ dÉn ®Õn tö vong, ®ã chÝnh lµ nguy c¬ lµm cho tÖ n¹n ma tuý t¨ng vät trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y vµ m¹ng l­íi bu«n b¸n vËn chuyÓn nµy cã nguy c¬ ho¹t ®éng xuyªn quèc gia. V× vËy, ®ßi hái sù phèi hîp gi÷a c¸c quèc gia trong viÖc bµi trõ chèng ma tuý ph¶i ®­îc ®Èy m¹nh nhiÒu h¬n. 1.5. Tác hại của ma túy 1.5.1. Đối với bản thân người nghiện: Ma tuý ph¸ ho¹i thÓ x¸c vµ nh©n c¸ch ng­êi nghiÖn. Ma tuý g©y rèi lo¹i sinh lý, tµn ph¸ huû häai c¬ thÓ ng­êi nghiÖn qua c¸c triÖu chøng ®· ®­îc thèng kª nh­ sau: - G©y rèi lo¹n toµn th©n: 84,0% + G©y mÊt n­íc: 84,3% + Suy nh­îc : 78,1% - Rèi lo¹n vÒ tiªu ho¸: 81,0% + Ch¸n ¨n: 75,0% + N«n hoÆc buån n«n: 87,5% + §i röa, t¸o bãn xe kÏn: 78,1% + §au bông: 53.1% + Rèi lo¹n dinh d­ìng (phï) - Rèi lo¹n tuÇn hoµn: + Tim bÞ lo¹n nhÞp + HuyÕt ¸p t¨ng, gi¶m ®ét ngét - Rèi lo¹n chøc n¨ng thÇn kinh: Khi ®­a ma tuý vµo c¬ thÓ, nã t¸c ®éng ngay ®Õn hÖ thÇn kinh, g©y ra xung ®ét kÝch thÝch hay øc chÕ ë c¸c trung khu cña bÊn cÇu ®¹i n·o, g©y rèi lo¹n c¸c ph¶n x¹ thÇn kinh, nh­: + Chãng mÆt: 81.3% + Nhøc ®Çu: 68,8% + Run ch©n tay: 31,0% + Co giËt c¬: 62,5% Ng­êi nghiÖn ma tuý thÉn thê, chËm ch¹p, u sÇu, trÝ nhí kÐm dÉn ®Õn kÐm th«ng minh, ®Çn ®én, hay quªn, mÊt ®i c¸i c¶m gi¸c khã chÞu b×nh th­êng, kh«ng thÊy m×nh bÈn do ng¹i t¾m, sî giã, sî n­íc. - §Æc biÖt nh÷ng ng­êi tiªm chÝch ma tuý cßn m¾c nhiÒn tai biÕn nguy hiÓm: + L©y nhiÔm HIV/ AIDS + NhiÔm trïng côc bé (Viªm loÐt tÜnh m¹ch) + NhiÔm trïng huyÕt + Viªm t¾c tÜnh m¹ch - Ng­êi nghiÖn ma tuý, nhÊt lµ Hªr«in dÔ m¾c c¸c bÖnh vÒ gan, thËn: Ma tuý lµm cho gan, thËn gi¶m sót viÖc bµi tiÕt chÊt ®éc. C¸c chÊt ®éc tÝch luü, ®äng l¹i trong c¬ thÓ, dÉn ®Õn ¸p xe gan, suy thËn, g©y ra phï, dÔ dÉn ®Õn tö vong. Ng­êi nghiÖn ma tuý bÞ suy gi¶m kh¶ n¨ng chèng ®ì bÖnh tËt, th­êng m¾c c¸c bÖnh nhiÔm khuÈn kÌm theo nh­: ghÎ lë, h¾c lµo, giang mai, lËu, lao. Ma tuý cßn g©y t¸c h¹i l©u dµi cho con c¸i, nßi gièng: C¸c chÊt ma tuý g©y ¶nh h­ëng ®Õn hÖ thèng hoocm«m sinh s¶n, lµm gi¶m ho¹t n¨ng sinh dôc, ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ trÝnh ph©n bµo h×nh thµnh c¸c giao tö, t¹o c¬ héi cho c¸c gien ®éc h¹i cã ®iÒu kiªn ho¹t ho¸, dÉn tíi suy yÕu nßi gièng. Ngoµi c¸c rèi lo¹n vÒ sinh lý, suy sôp c¬ thÓ, søc khoÎ, ma tuý cßn g©y rèi lo¹n t©m lý, huû ho¹i nh©n c¸ch, ®¹o ®øc, tµi n¨ng con ng­êi. V× bÞ lÖ thuéc vµo ma tuý, ®Ó cã tiÒn mua ma tuý, ng­êi nghiÖn s½n sµng lµm bÊt cø ®iÒu g×: Nãi dèi, lõa g¹t, trém c¾p tõ trong nhµ ®Õn hµng xãm l¸ng giÒng, trÊn lét, c­íp giËt, dÉn tíi ph¹m téi c­íp cña giÕt ng­êi. ThËm trÝ cã kÎ d· t©m ®· giÕt c¶ cha mÑ ®Î. Ma tuý lµ t¹i ho¹ khñng khiÕp, ª chÒ. Nã lµm cho ng­êi nghiÖn rèi lo¹n vÒ sinh lý, t©m lý, cuéc sèng r¬i vµo t×nh tr¹ng bÕ t¾c, dÉn tíi téi ph¹m, hñy diÖt c¶ tinh thÇn lÉn thÓ x¸c. 1.5.2. Đối với gia đình người nghiện: Gia ®×nh cã ng­êi m¾c nghiÖn ma tuý (lµ chång, vî, con, ch¸u) ph¶i g¸nh chÞu ngµy cµng nhiÒu nçi bÊt h¹nh dÉn ®Õn: Ng­êi nghiÖn kh«ng chÞu hoc hµnh, lµm lông, kh«ng lµm ra cña c¶i, l¹i ph¶i chi ngµy cµng nhiÒu tiÒn ®Ó mua ma tuý víi liÒu l­îng ngµy cµng cao, dÉn tíi gia ®×nh c¹n kiÖt vÒ kinh tÕ, thÊm chÝ “khuynh gia b¹i s¶n”. ë thµnh phè th× cã chuyÖn “nhµ lÇu tan trong èng tiªm chÝch”, ë miÒn nói th× cã chuyÖn “con tr©u chui qua c¸i tÈu hót thuèc phiÖn”. ChuyÖn t­ëng nh­ ®ïa, nh­ng l¹i m« t¶ s©u s¾c b»ng h×nh t­îng cña c¶i trong nhµ ph¶i b¸n ®i ®Ó mua ma tuý. NhiÒu ng­êi nghiÖn b¸n dÇn tµi s¶n trong nhµ, b¸n c¶ nhµ, ®Êt ®Ó mua ma tuý, ®Ó råi lang thang ¨n mµy, ¨n xin. Sù bÊt hoµ th­êng xuyªn sÈy ra gi÷a nh÷ng ng­êi nghiÖn ma tuý víi c¸c thµnh viªn trong gia ®×nh do m©u thuÉn vÒ lèi sèng, th¸i ®é c­ xö, tóng quÉn vÒ kinh tÕ, lµm cho t×nh c¶m trong gia ®×nh bÞ tæn thÊt, h¹nh phóc gia ®×nh tan vì, vî chång ly h«n, thanh danh gia ®×nh bÞ hoen è. Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra cña Bé Lao ®éng vµ th­¬ng binh x· héi cho thÊy hiÖn nay cã h¬n 90% gia ®×nh cã ng­êi nghiÖn hót bÞ sa sót vÒ kinh tÕ, 70% cÆp vî chång bÞ nghiÖn hót ph¶i ly tan. NhiÒu gia ®×nh cã ng­êi nghiÖn (bè, mÑ, vî, chång, anh em..) liªn tôc bÞ bÊt hoµ, 24% ng­êi th©n tõ bá tr¸ch nhiÖm ®èi víi ng­êi nghiÖn ma tuý. §· cã nhiÒu bµ mÑ bÊt lùc tr­íc con c¸i, ph¶i lÊy c¸i chÕt ra ®Ó c¶nh tØnh con c¸i. 1.5.3. Đối với toàn thể xã hội: Ma tuý kh«ng chØ g©y t¸c h¹i ®èi víi b¶n th©n, gia ®×nh ng­êi nghiÖn mµ ma tuý chÝnh lµ t¸c nh©n ¶nh h­ëng lín ®Õn t×nh h×nh kinh tÕ, chÝnh trÞ cña ®Êt n­íc. Mét ng­êi bÞ nghiÖn cã thÓ tr¹ng èm yÕu, l­îng tµi s¶n lµm ra kh«ng ®¸ng kÓ, trong khi ®ã hä l¹i dïng mét l­îng tµi s¶n rÊt lín vµo viÖc hót chÝch thuèc phiÖn. Sù tæn phÝ vÒ kinh tÕ, søc lùc do nan ma tuý g©y ra cho x· héi rÊt lín. Hµng chôc v¹n ng­êi cã søc lao ®éng tèt, tµi n¨ng ®ang