Chuyên đề Hoàn thiện công tác đấu thầu quốc tế mua sắm hàng hoá tại tổng công ty thăm dò khai thác dầu khí

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN KHOA THƯƠNG MẠI & KINH TẾ QUỐC TẾ    CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP TỐT NGHIỆP Đề tài: HOÀN THIỆN CÔNG TÁC ĐẤU THẦU QUỐC TẾ MUA SẮM HÀNG HOÁ TẠI TỔNG CÔNG TY THĂM DÒ KHAI THÁC DẦU KHÍ Hà nội, 05/2009 Giáo viên hướng dẫn : TS. TẠ VĂN LỢI Họ và tên sinh viên : ĐẶNG THỊ ÁNH Chuyên ngành : KINH DOANH QUỐC TẾ Lớp : KDQT A Khóa : 47 Hệ : CHÍNH QUY Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: TS. Tạ Văn Lợi Đặng Thị Ánh KDQT 47A 2 LỜI CAM ĐOAN Em xin cam đoan Chuyên đề Thực tập Tốt nghiệp này là công trình nghiên cứu của riêng em dưới sự hướng dẫn của TS. Tạ Văn Lợi – Chủ nhiệm bộ môn Kinh doanh quốc tế, Khoa Thương mại & Kinh tế quốc tế cùng với sự giúp đỡ của các anh chị cán bộ công nhân viên Tổng Công ty Thăm Dò Khai Thác Dầu khí (PVEP) Trong quá trình thực hiện, em có tham khảo một số tài liệu, luận văn tốt nghiệp và các sách báo, tạp chí, website có liên quan đến đề tài nhưng không hề sao chép từ bất kỳ một chuyên đề thực tập hoặc luận văn nào. Nếu sai em xin hoàn toàn chịu trách nhiệm và mọi hình thức kỉ luật của Nhà trường. Sinh viên thực hiện. ĐẶNG THỊ ÁNH Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: TS. Tạ Văn Lợi Đặng Thị Ánh KDQT 47A 3 MỤC LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ..................................................................... 9 DANH MỤC BẢNG BIỂU HÌNH VẼ VÀ MINH HOẠ ................................... 10 LỜI MỞ ĐẦU ................................................................................................... 12 CHƯƠNG I: NHỮNG VẤN ĐỀ LÍ LUẬN CHUNG VỀ ĐẤU THẦU VÀ ĐẤU THẦU MUA SẮM HÀNG HOÁ. ..................................................................... 16 1.1. NHỮNG VẤN ĐỀ LÍ LUẬN CƠ BẢN VỀ ĐẤU THẦU QUỐC TẾ. . 16 1.1.1. Khái quát về đấu thầu, đấu thầu quốc tế ............................................ 16 1.1.2. Phân loại đấu thầu quốc tế ................................................................ 17 1.1.2.1. Căn cứ theo hình thức : có 6 hình thức đấu thầu ........................ 17 1.1.2.2. Căn cứ theo phương thức............................................................ 19 1.1.3.Vai trò của đấu thầu quốc tế ............................................................... 21 1.1.4. Các điều kiện trong đầu thầu quốc tế ................................................ 23 1.2. ĐẤU THẦU QUỐC TẾ MUA SẮM HÀNG HÓA ................................ 24 1.2.1. Khái niệm và đặc điểm của đấu thầu mua sắm hàng hoá ................... 24 1.2.1.1. Khái niệm ................................................................................... 24 1.2.1.2. Đặc điểm của đấu thầu mua sắm hàng hoá................................. 24 1.2.2. Một số thuật ngữ thường dùng trong đấu thầu mua sắm hàng hoá ..... 25 1.2.3.Các công việc của bên mời thầu mua sắm hàng hóa ........................... 27 1.2.3.1. Chuẩn bị đấu thầu ...................................................................... 27 1.2.3.2. Tổ chức đấu thầu ........................................................................ 28 1.2.3.3. Đánh giá hồ sơ dự thầu .............................................................. 30 1.2.3.4. Trình duyệt, thẩm định, phê duyệt và thông báo kết quả ............. 31 1.2.3.5. Thương thảo hoàn thiện hợp đồng và kí hợp đồng ...................... 32 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: TS. Tạ Văn Lợi Đặng Thị Ánh KDQT 47A 4 1.2.4. Các nhân tố tác động đến đấu thầu mua sắm hàng hoá ...................... 32 1.2.4.1. Chính sách của Nhà nước và cơ chế quản lý kinh tế ................... 32 1.2.4.2. Thị trường và cạnh tranh trên thị trường. ................................... 33 1.2.4.3. Thông tin .................................................................................... 34 1.2.4.4. Vốn đầu tư .................................................................................. 34 1.3. CÁC QUY ĐỊNH CỦA TỔ CHỨC QUỐC TẾ VỀ ĐẤU THẦU MUA SẮM HÀNG HÓA ......................................................................................... 35 1.3.1. Hướng dẫn của WB .......................................................................... 35 1.3.1.1. Tạo ra sự cạnh tranh tối đa ........................................................ 35 1.3.1.2. Đảm bảo công khai. .................................................................... 36 1.3.1.3. Phương pháp đánh giá HSDT ..................................................... 36 1.3.2. Hướng dẫn của ADB......................................................................... 36 1.3.2.1. Cạnh tranh ................................................................................. 37 1.3.2.2. Phương pháp đánh giá HSDT ..................................................... 38 1.3.2.3. Qui trình thực hiện. .................................................................... 39 1.4. KINH NGHIỆM ĐẤU THẦU QUỐC TẾ MUA SẮM HÀNG HÓA CỦA CÁC CÔNG TY HÀN QUỐC, TRUNG QUỐC VÀ BÀI HỌC CHO VIỆT NAM.............................................................................................................. 40 1.4.1. Các công ty ở Hàn Quốc ................................................................... 40 1.4.2. Các công ty ở Trung Quốc ................................................................ 41 1.4.3. Bài học đối với Việt Nam ................................................................. 43 1.5. SỰ CẦN THIẾT CỦA VIỆC HOÀN THIỆN CÔNG TÁC ĐẤU THẦU QUỐC TẾ MUA SẮM HÀNG ...................................................................... 45 1.5.1. Do đặc điểm của ngành dầu khí ........................................................ 45 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: TS. Tạ Văn Lợi Đặng Thị Ánh KDQT 47A 5 CHƯƠNG II:THỰC TRẠNG CÔNG TÁC ĐẤU THẦU MUA SẮM HÀNG HÓA Ở PVEP. .................................................................................................. 47 2.1. KHÁI QUÁT VỀ PVEP .......................................................................... 47 2.1.1. Tổng quan về mô hình bộ máy tổ chức của PVEP ............................ 47 2.1.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của PVEP ............................ 47 2.1.1.3. Nhiệm vụ..................................................................................... 51 2.1.1.4. Mục tiêu ..................................................................................... 51 2.1.2. Đặc điểm về kinh tế kỹ thuật của PVEP ............................................ 52 2.1.2.1. Đặc điểm về ngành nghề và sản phẩm kinh doanh ...................... 52 2.1.2.2. Đặc điểm về khu vực hoạt động thăm dò và khai thác ................ 52 2.1.3. Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của PVEP ............................ 53 2.1.3.1. Báo cáo về tình hình khai thác sản phẩm dầu và khí trong thời thời qua ................................................................................................... 53 2.1.3.2. Tình hình hoạt động thăm dò ...................................................... 56 2.1.3.3. Kết quả về doanh thu của TCT qua các năm ............................... 56 2.1.3.4. Tình hình gia tăng trữ lượng dầu khí qua các năm ..................... 58 2.2. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG ĐẤU THẦU QUỐC TẾ MUA SẮM HÀNG HÓA Ở PVEP. ................................................................................... 60 2.2.1. Nội dung ĐTMSHH ở PVEP ........................................................... 60 2.2.1.1. Quy định phân cấp quyết định đầu tư và mua sắm hàng hóa của PVEP ...................................................................................................... 60 2.2.1.2. Quy định về nội dung mua sắm hàng hóa của PVEP .................. 62 2.2.2. Quy trình đấu thầu quốc tế MSHH ở PVEP ...................................... 63 2.2.2.1. Chuẩn bị đấu thầu ...................................................................... 65 2.2.2.3. Đánh giá hồ sơ dự thầu. ............................................................. 71 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: TS. Tạ Văn Lợi Đặng Thị Ánh KDQT 47A 6 2.2.2.4. Trình duyệt, thẩm định, phê duyệt và thông báo kết quả ............ 73 2.2.2.5. Thương thảo, hoàn thiện hợp đồng và ký kết hợp đồng. .............. 78 2.2.3. Thực trạng đấu thầu mua sắm hàng hóa của PVEP ........................... 80 2.2.3.1. Hình thức và phương thức thực hiện đấu thầu ............................ 80 2.2.3.2. Nội dung hàng hóa tiến hành đấu thầu mua sắm ........................ 82 2.2.3.4. Hiệu quả về chi phí ..................................................................... 86 2.2.3.5. Hiệu quả về mặt thời gian ........................................................... 88 2.2.4. Các vấn đề phát sinh trong quá trình thực hiện .............................. 89 2.2.4.1. Về quy trình ................................................................................ 89 2.2.4.2. Về nội dung thực hiện ................................................................. 90 2.2.4.3. Về cơ chế .................................................................................... 91 2.2.4.4. Tổng hợp về các vướng mắc hiện nay. ........................................ 92 2.2.5. Các biện pháp hoàn thiện hoạt động ĐTMSHH ở PVEP ................... 93 2.3. ĐÁNH GIÁ VỀ HOẠT ĐỘNG ĐẤU THẦU QUỐC TẾ MUA SẮM HÀNG HÓA Ở PVEP. ................................................................................... 96 2.3.1. Thành tựu đạt được ........................................................................... 96 2.3.1.1. Tiết kiệm được chi phí đầu tư ..................................................... 96 2.3.1.2. Đảm bảo tuân theo quy định của pháp luật đấu thầu Việt Nam .. 97 2.3.1.3. Chất lượng kế hoạch đấu thầu tốt, khôn ngoan trong các lựa chọn hình thức và phương thức đấu thầu. ........................................................ 98 2.3.1.4. Linh hoạt trong quản lý tiến độ hợp đồng sau đấu thầu. ............. 99 2.3.2. Những tồn tại trong đấu thầu quốc tế mua sắm hàng hóa của PVEP . 99 2.3.2.1. Chậm tiến độ thực hiện đấu thầu, gây ảnh hưởng tới thời gian thực hiện hợp đồng ................................................................................ 100 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: TS. Tạ Văn Lợi Đặng Thị Ánh KDQT 47A 7 2.3.2.2. Hiệu quả đám phán ký kết hợp đồng trực tiếp thấp, đặc biệt là nhà thầu chỉ định. ........................................................................................ 100 2.3.2.3. Xem nhẹ công tác kiểm tra tư cách nhà thầu............................. 101 2.3.3. Nguyên nhân của những tồn tại ....................................................... 102 2.3.3.1. Hạn chế về trình độ ngoại ngữ của nhân sự chấm thầu quốc tế 102 2.3.3.2. Chưa bố trí đầy đủ nhân sự có năng lực đàm phán và chưa xác định các ngưỡng có thể chấp nhận được khi đàm phán ký kết hợp đồng. .............................................................................................................. 102 2.3.3.3. Chưa cập nhật được thông tin về công nghệ ............................. 103 CHƯƠNG III: CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC ĐẤU THẦU MUA SẮM HÀNG HÓA Ở PVEP. ................................................................. 104 3.1. CƠ HỘI VÀ THÁCH THỨC CỦA HOẠT ĐỘNG ĐẤU THẦU QUỐC TẾ MUA SẮM HÀNG HÓA TRONG BỐI CẢNH HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ. ................................................................................................... 104 3.1.1. Cơ hội ............................................................................................. 104 3.1.2. Thách thức ...................................................................................... 107 3.2. MỤC TIÊU CHIẾN LƯỢC CỦA PVEP VÀ ĐỊNH HƯỚNG HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG ĐẤU THẦU QUỐC TẾ MUA SẮM HÀNG HÓA. 108 3.2.1.. Mục tiêu chiến lược của TCT đến năm 2015 ....................................... 108 3.2.2. Định hướng về đấu thầu quốc tế mua sắm hàng hóa đến năm 2015 của PVEP ........................................................................................................ 110 3.3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG ĐẤU THẦU QUỐC TẾ MUA SẮM HÀNG HÓA. .......................................................... 111 3.3.1. Sử dụng ma trận SWOT để phân tích khả năng tổ chức đấu thầu quốc tế mua sắm hàng hóa ở PVEP. .................................................................. 111 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: TS. Tạ Văn Lợi Đặng Thị Ánh KDQT 47A 8 điểm yếu thì TCT sẽ làm gì...................................................................... 111 3.3.2. Tăng cường hoạt động của bộ phận marketing trong việc thu thập xử lý thông tin phục vụ cho công tác đấu thầu ............................................... 113 3.3.3. Hoàn thiện quy trình và kỹ thuật để nâng cao chất lượng hồ sơ mời thầu ........................................................................................................... 114 3.3.4. Tìm kiếm và thuê tư vấn nước ngoài ............................................... 115 3.3.5. Tăng cường đào tạo ngoại ngữ cho đội ngũ chuyên gia chấm ......... 117 3.3.6. Bồi dưỡng năng lực chuyên môn cho đội ngũ cán bộ làm công tác đấu thầu ........................................................................................................... 118 3.3.7. Thực hiện đấu thầu qua mạng để cắt giảm chi phí, thời gian và tăng tính minh bạch trong đấu thầu................................................................... 120 3.4. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ VỚI CƠ QUAN QUẢN LÝ VĨ MÔ. ................ 122 3.4.1. Kiến nghị với cơ quan ban ngành quản lí và ban hành về hoạt động đấu thầu. ................................................................................................... 122 3.4.1.1. Sửa đổi luật đấu thầu đối với ngành dầu khí ............................. 122 3.4.1.2. Nâng cao năng lực chuyên môn cán bộ trong hệ thống quản lý đấu thầu ....................................................................................................... 124 3.4.2. Kiến nghị với nhà nước ................................................................... 125 3.4.2.1. Tiếp tục hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật phù hợp với thông lệ quốc tế và quy định của WTO .................................................. 125 3.4.2.2. Công tác thanh tra kiểm tra ..................................................... 126 3.4.2.3. Giảm bớt thủ tục hành chính..................................................... 127 KẾT LUẬN ..................................................................................................... 128 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO…………………...............................129 PHỤ LỤC …………………………………………………………………......131 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: TS. Tạ Văn Lợi Đặng Thị Ánh KDQT 47A 9 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT 1. PVEP LÀ TỔNG CÔNG TY THĂM DÒ KHAI THÁC DẦU KHÍ 2. TCT TỔNG CÔNG TY 3. WB NGÂN HÀNG THẾ GIỚI 4. ADB NGÂN HÀNG PHÁT TRIỂN CHÂU Á 5. ICB ĐẤU THẦU CẠNH TRANH QUỐC TẾ 6. HSMT HỒ SƠ MỜI THẦU 7. HSDT HỒ SƠ DỰ THẦU 8. MSHH MUA SẮM HÀNG HÓA 9. HSYC HỒ SƠ YÊU CẦU Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: TS. Tạ Văn Lợi Đặng Thị Ánh KDQT 47A 10 DANH MỤC BẢNG BIỂU HÌNH VẼ VÀ MINH HOẠ I/ BẢNG BIỂU Bảng 2.1: Kết quả khai thác khí các năm ..................................................... 55 Bảng 2.2: Khối lượng công tác thăm dò thẩm định ...................................... 56 Bảng 2.3: Kết quả doanh thu các năm .......................................................... 57 Bảng 2.4: Gia tăng trữ lượng dầu khí ........................................................... 58 Bảng 2.5: Cơ cấu số lượng các gói thầu đấu thầu quốc tế mua sắm hàng hóacủa PVEP theo hình thức và phương thức đấu thầu quốc tế ................................ 80 Bảng 2.6: Số lượng các gói thầu đấu thầu quốc tế mua sắm hàng hóa của PVEP ..................................................................................................................... 83 Bảng 2.7: Giá trị trúng thầu của các gói thầu đấu thầu quốc tế mua sắm hàng hóa của PVEP ..................................................................................................... 85 Bảng 2.8: Tiết kiệm qua đấu thầu quốc tế mua sắm hàng hóa của ................ 87 Bảng 2.9: Đánh giá tiến độ hoàn thành của các gói thầu đã thực hiện .......... 88 Bảng 2.10: Tổng hợp các gói thầu còn vướng mắc trong quá trình thực hiện. ..................................................................................................................... 93 Bảng 3.1: Tổng hợp các chỉ tiêu chủ yếu ..................................................... 109 Bảng 3.2: Sản lượng khai thác dầu khí ........................................................ 110 II/ HÌNH VẼ Hình 1.1: Sơ đồ đấu thầu một túi hồ sơ ( 1 giai đoạn ) ................................. 19 Hình 1.2: Sơ đồ đấu thầu hai túi hồ sơ ( 1 giai đoạn ) ................................. 20 Hình 2.1: Sơ đồ cơ cấu tổ chức quản trị ....................................................... 50 Hình 2.2: Biểu đồ khai thác dầu thô qua các năm ........................................ 54 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: TS. Tạ Văn Lợi Đặng Thị Ánh KDQT 47A 11 Hình 2.3: Biểu đồ thực hiện việc khai thác khí ............................................ 55 Hình 2.4: Biểu đồ so sánh gia tăng trữ lượng trong nước và nước ngoài ...... 59 Hình 2.5: Các bước tiến hành đấu thầu quốc tế mua sắm hàng hóa .............. 64 III/MINH HOẠ Minh họa 2.1: Thông báo về chào hàng cạnh tranh ..................................... 66 Minh hoạ 2.2: Các tiều chuẩn đánh giá sơ bộ .............................................. 72 Minh hoạ 2.3: Các tiêu chuẩn đánh giá chi tiết ............................................ 73 Minh hoạ 2.4: Mẫu bảo lãnh thực hiện hợp đồng ........................................ 79 Minh hoạ 2.5: Nội dung các vướng mắc trong đấu thầu .............................. 90 Minh hoạ 2.6: Cơ chế phân cấp ra quyết định đầu tư ................................... 91 Minh hoạ 2.7: Thẩm quyền kí kết văn bản................................................... 92 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp GVHD: TS. Tạ Văn Lợi Đặng Thị Ánh KDQT 47A 12 LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Dầu khí là một ngành đặc biệt trong lĩnh vực khai thác tài nguyên thiên nhiên. Cũng như các loại khoáng sản khác, các sản phẩm dầu mỏ ngày càng có vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc dân. Vì vậy, tìm kiếm và khai thác có hiệu quả nguồn tài nguyên này là công việc có ý nghĩa to lớn, góp phần đáng kể vào sự phát triển của nền kinh tế nước nhà. Mỗi năm ngành Dầu khí đóng góp vào ngân sách nhà nước khoảng 20% GDP. Kể từ khi có chính sách mở cửa của Đảng và Nhà nước đến nay, nhiều hợp đồng về thăm dò khai thác dầu khí ở thềm lục địa Việt Nam đã được ký kết giữa PetroVietnam và các nhà thầu nước ngoài với tổng số vốn đầu tư hơn 30 tỷ USD. Và trong tương lai các con số này sẽ còn tăng lên vì quá trình tìm kiếm thăm dò dầu khí vẫn đang được tiến hành nhằm phát hiện thêm nhiều mỏ dầu nữa trên khắp đất nước. Để thực hiện được mục tiêu trên, một công việc luôn được ngành quan tâm nói chung và tập đoàn dầu khí nói riêng đó là mua sắm hàng hóa là các trang thiết bị, công nghệ hiện đại để phục vụ cho công tác tìm kiếm, thăm dò dầu khí. Từ đó tìm ra được các hàng hóa là các công nghệ trang thiết bị chuyên ngành cũng như không phải chuyên ngành tốt nhất, hiện đại nhất và hiệu quả nhất. Hơn nữa Việt Nam vốn là một quốc gia đang phát triển có nhu cầu về chuyển giao công nghệ là rất lớn. Trong đó hoạt động mua sắm hàng hóa có giá trị cao đang diễn ra sôi nổi đối với các dự án nói chung và dự án dầu khí nói riêng có tầm quan trọng với tổng mức vốn đầu tư hàng năm cho lĩnh vực này chiếm một tỉ lệ không nhỏ trong GDP. Để thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ to lớn này thì việc lựa chọn hình thức để