Toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế - đó là xu thế chung của toàn Thế Giới, là đích hướng đến của mỗi quốc gia. Và Việt Nam cũng không nằm ngoài xu thế chung đó. Việt Nam đã và đang có những bước phát triển và chuyển mình mạnh mẽ để bắt kịp guồng quay chung của nền kinh tế Thế Giới. Tuy nhiên, tình hình kinh tế Việt Nam trong 3 năm trở lại đây gặp nhiều bất ổn và đang có dấu hiệu đi xuống. Trong đó, rủi ro trong hệ thống Ngân hàng tăng lên, lòng tin thị trường sụt giảm mạnh - đó là những minh chứng rõ nhất cho tình trạng của nền kinh tế Việt Nam nói chung, và hoạt động của hệ thống các NHTM Việt Nam nói riêng. Vậy phải làm gì để các NHTM Việt Nam bắt kịp nhịp độ phát triển của các NHTM Thế Giới?
Có thể thấy trong thời gian qua, hệ thống Ngân hàng Việt Nam đã từng bước đổi mới và phát triển. Tuy nhiên, sự phát triển đó còn nhiều bất cập và chưa thực sự bền vững. Vì vậy, chúng ta cần phải từng bước tạo lập hệ thống Ngân hàng Việt Nam lớn mạnh cả về năng lực hoạch định chính sách, năng lực quản lý, cũng như mạnh về trình độ công nghệ, kỹ thuật hiện đại để có thể bắt nhịp với nền kinh tế thị trường. Trong quá trình đó, chúng ta không thể phủ nhận vai trò của hoạt động thanh toán qua Ngân hàng, đặc biệt là hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt. Thông qua đó, tạo điều kiện đẩy nhanh quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Vì vậy, trong nhu cầu của nền kinh tế thị trường, đòi hỏi mỗi NHTM cần phải mở rộng dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt, sử dụng linh hoạt, đa dạng các hình thức thanh toán.
62 trang |
Chia sẻ: tuandn | Lượt xem: 2111 | Lượt tải: 3
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Chuyên đề Một số giải pháp mở rộng dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt tại Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn huyện Kim Động tỉnh Hưng Yên, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
MỤC LỤC
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
NHTM
Ngân hàng thương mại
NHNN
Ngân hàng Nhà nước
NHN0 & PTNT
Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn
Agribank
Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn
TTKDTM
Thanh toán không dùng tiền mặt
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1: Tình hình huy động vốn của Agribank Kim Động từ 2010 - 2012.
Bảng 2.2: Tình hình hoạt động cho vay và đầu tư tại Agribank Kim Động từ 2010 - 2012.
Bảng 2.3: Tình hình cung ứng dịch vụ tại Agribank Kim Động từ 2010 - 2012.
Bảng 2.4: Kết quả hoạt động kinh doanh tại Agribank Kim Động từ 2010 - 2012.
Bảng 2.5: Doanh số thanh toán qua Agribank Kim Động từ 2010 - 2012.
Bảng 2.6: Số món thanh toán qua Agribank Kim Động từ 2010 - 2012.
Bảng 2.7: Thu nhập hoạt động thanh toán tại Agribank Kim Động từ 2010 - 2012.
Bảng 2.8: Cơ cấu dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt tại Agribank Kim Động từ 2010 - 2012.
LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế - đó là xu thế chung của toàn Thế Giới, là đích hướng đến của mỗi quốc gia. Và Việt Nam cũng không nằm ngoài xu thế chung đó. Việt Nam đã và đang có những bước phát triển và chuyển mình mạnh mẽ để bắt kịp guồng quay chung của nền kinh tế Thế Giới. Tuy nhiên, tình hình kinh tế Việt Nam trong 3 năm trở lại đây gặp nhiều bất ổn và đang có dấu hiệu đi xuống. Trong đó, rủi ro trong hệ thống Ngân hàng tăng lên, lòng tin thị trường sụt giảm mạnh - đó là những minh chứng rõ nhất cho tình trạng của nền kinh tế Việt Nam nói chung, và hoạt động của hệ thống các NHTM Việt Nam nói riêng. Vậy phải làm gì để các NHTM Việt Nam bắt kịp nhịp độ phát triển của các NHTM Thế Giới?
Có thể thấy trong thời gian qua, hệ thống Ngân hàng Việt Nam đã từng bước đổi mới và phát triển. Tuy nhiên, sự phát triển đó còn nhiều bất cập và chưa thực sự bền vững. Vì vậy, chúng ta cần phải từng bước tạo lập hệ thống Ngân hàng Việt Nam lớn mạnh cả về năng lực hoạch định chính sách, năng lực quản lý, cũng như mạnh về trình độ công nghệ, kỹ thuật hiện đại để có thể bắt nhịp với nền kinh tế thị trường. Trong quá trình đó, chúng ta không thể phủ nhận vai trò của hoạt động thanh toán qua Ngân hàng, đặc biệt là hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt. Thông qua đó, tạo điều kiện đẩy nhanh quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Vì vậy, trong nhu cầu của nền kinh tế thị trường, đòi hỏi mỗi NHTM cần phải mở rộng dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt, sử dụng linh hoạt, đa dạng các hình thức thanh toán. Nhận thức được điều đó, trong quá trình thực tập tại Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn chi nhánh huyện Kim Động, đề tài: “Một số giải pháp mở rộng dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt tại Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn huyện Kim Động tỉnh Hưng Yên” đã được lựa chọn làm chuyên đề thực tập tốt nghiệp. Thông qua đó, em muốn đề xuất một số giải pháp, kiến nghị nhằm hoàn thiện và mở rộng loại hình dịch vụ thanh toán này.
2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là: Thực trạng thanh toán không dùng tiền mặt và một số giải pháp nhằm mở rộng dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt tại NHN0 & PTNT Kim Động.
Phạm vi nghiên cứu: Công tác thanh toán không dùng tiền mặt tại NHN0 & PTNT Kim Động thông qua số liệu 3 năm 2010, 2011, 2012.
3. Phương pháp nghiên cứu
Với đề tài trên, tác giả đã sử dụng các phương pháp chủ yếu như phương pháp so sánh, phương pháp phân tích - tổng hợp, phương pháp mô tả và khái quát đối tượng nghiên cứu. Trong đó, phương pháp phân tích - tổng hợp là phương pháp được được sử dụng nhiều nhất trong đề tài này.
4. Kết cấu của đề tài
Kết cấu chuyên đề thực tập tốt nghiệp gồm 3 chương:
Chương 1: Những vấn đề lý luận chung về mở rộng dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt
Chương 2: Thực trạng mở rộng dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt tại ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Kim Động
Chương 3: Giải pháp mở rộng dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt tại ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Kim Động
Do thời gian nghiên cứu chưa nhiều và trình độ của bản thân còn hạn chế nên bài viết này chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót. Vì vậy, em rất mong nhận được sự góp ý của thầy cô và các bạn để bài viết hoàn thiện hơn.
Qua đây, em xin chân thành cảm ơn cô giáo Phi Hồng Hạnh cùng tập thể cán bộ, nhân viên Ngân hàng Agribank chi nhánh Kim Động đã tạo điều kiện hướng dẫn và nhiệt tình giúp đỡ để em có thể hoàn thành tốt chuyên đề thực tập tốt nghiệp của mình.
Em xin chân thành cảm ơn!
Sinh viên
Nguyễn Hồng Nhung
CHƯƠNG 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ MỞ RỘNG DỊCH VỤ THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
1.1. Khái quát chung về dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt của Ngân hàng thương mại
Trong nền kinh tế thị trường, hoạt động thanh toán là một yêu cầu khách quan, là điều kiện cần thiết phục vụ cho quá trình tái sản xuất xã hội. Hoạt động thanh toán được thực hiện dưới hai hình thức là thanh toán bằng tiền mặt và thanh toán không dùng tiền mặt. Thanh toán bằng tiền mặt là việc chi trả trực tiếp bằng tiền mặt trong các quan hệ thanh toán thu chi giữa các thành phần kinh tế trong xã hội. Khi đó tiền tệ đóng vai trò là vật môi giới trong quá trình lưu thông. Tuy nhiên, khi sản xuất và trao đổi hàng hóa phát triển đến một trình độ cao hơn, thì việc thanh toán trực tiếp bằng tiền mặt tỏ ra không còn ưu việt nữa, đòi hỏi một phương thức hiện đại hơn, phù hợp hơn ra đời. Chính vì vậy, thanh toán không dùng tiền mặt xuất hiện đã dần thay thế cho phương thức thanh toán bằng tiền mặt, giờ đây, hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt đã dần trở thành một trong những hoạt động dịch vụ quan trọng của các Ngân hàng.
Khái niệm thanh toán không dùng tiền mặt
Trên thực tế, thanh toán không dùng tiền mặt vẫn còn khá mới mẻ đối với một số nước trên Thế giới, đặc biệt là các nước đang phát triển. Vì vậy, khó có thể có một cái nhìn chính xác và đồng nhất về loại hình dịch vụ thanh toán này giữa các quốc gia. Hiện nay, vẫn còn rất nhiều những định nghĩa khác nhau về thanh toán không dùng tiền mặt:
Thanh toán không dùng tiền mặt trong nền kinh tế quốc dân là tổng hợp các khoản thanh toán được thực hiện bằng cách trích tài khoản hoặc bù trừ giữa các đơn vị thông qua trung gian là Ngân hàng hoặc các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán.
Thanh toán không dùng tiền mặt là hình thức dịch chuyển số tiền nhất định từ tài khoản của đơn vị này sang tài khoản của đơn vị khác bằng các thể thức thanh toán của Ngân hàng như: Ủy nhiệm thu, Ủy nhiệm chi, Séc… trong cùng địa phương hoặc khác địa phương.
Tuy nhiên có thể rút ra một khái niệm chung nhất, khái quát nhất như sau: “Thanh toán không dùng tiền mặt là việc chi trả tiền hàng hóa, dịch vụ giữa các chủ thể được thực hiện bằng cách trích chuyển khoản hoặc bù trừ công nợ lẫn nhau thông qua hệ thống tài khoản ở Ngân hàng mà không phải dùng đến tiền mặt.”
Các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt
Séc thanh toán
Séc là lệnh trả tiền của chủ tài khoản, được lập trên mẫu do Ngân hàng nhà nước quy định, yêu cầu ngân hàng phục vụ mình trích tiền từ tài khoản tiền gửi của mình để trả cho người thụ hưởng có tên trên séc hay người cầm tờ séc đó.
Như vậy, chủ thể tham gia thanh toán Séc gồm: người ký phát, người thụ hưởng và Ngân hàng. Trong đó, mỗi bên có quyền lợi và nghĩa vụ nhất định trong thanh toán Séc.
Theo nghị định số 30/CP của Chính phủ ngày 09/5/1996 và thông tư hướng dẫn số 07/TT-NH1 của NHNN Việt Nam ngày 27/12/1996 về quy chế phát hành và sử dụng Séc, thanh toán Séc gồm các loại sau:
Séc chuyển khoản
Séc chuyển khoản là do chủ tài khoản phát hành và giao trực tiếp cho người thụ hưởng để thanh toán tiền hàng hóa dịch vụ và các khoản thanh toán khác. Khi phát hành séc chuyển khoản, chủ tài khoản phải gạch bỏ hai đường song song chéo góc hoặc phải có chữ “Chuyển khoản” ở mặt trước tờ séc trước khi giao cho người thụ hưởng.
Séc chuyển khoản áp dụng thanh toán trong trường hợp người phát hành và người thụ hưởng có mở tài khoản tại cùng một chi nhánh ngân hàng hoặc thanh toán khác chi nhánh ngân hàng. Séc chuyển khoản được phát hành theo nguyên tắc số dư của tài khoản phải đảm bảo thanh toán cho tờ séc. Nếu cùng một thời điểm có nhiều tờ séc nộp vào ngân hàng nhưng số dư không đủ đảm bảo thanh toán thì ngân hàng phải ưu tiên thanh toán theo thứ tự phát hành, tờ séc nào phát hành trước sẽ được thanh toán trước. Nếu tài khoản không đủ số dư để thanh toán, séc sẽ bị ngân hàng từ chối thanh toán, chủ tài khoản phải chịu trách nhiệm thanh toán tờ séc đó và những khoản tiền phạt phát sinh liên quan đến khiếu nại và khởi kiện.
Nói chung, séc chuyển khoản thường được áp dụng đối với những khách hàng tín nhiệm lẫn nhau, có quan hệ làm ăn lâu dài, thường xuyên. Chính vì vậy, Séc chuyển khoản rất hay được những khách hàng có mối quan hệ thân thiết sử dụng để thực hiện giao dịch thanh toán cho đối tác.
Séc bảo chi
Trong quá trình thanh toán, nếu người bán không tín nhiệm khả năng chi trả của người mua thì yêu cầu người trả tiền sử dụng séc bảo chi để đảm bảo khả năng thanh toán.
Séc bảo chi thực chất là séc chuyển khoản được ngân hàng đảm bảo khả năng chi trả bằng cách trích trước số tiền trên séc (từ tài khoản tiền gửi hoặc tiền vay) của người trả tiền sang tài khoản riêng (tài khoản đảm bảo thanh toán séc bảo chi) chỉ phục vụ thanh toán cho tờ séc.
Ủy nhiệm chi - chuyển tiền
Ủy nhiệm chi
Ủy nhiệm chi là lệnh chi tiền của chủ tài khoản được lập theo mẫu in sẵn, yêu cầu ngân hàng phục vụ mình trích tài khoản của mình trả cho người thụ hưởng.
Ủy nhiệm chi được dùng trong thanh toán các khoản tiền hàng hóa dịch vụ hoặc chuyển tiền trong cùng hoặc khác chi nhánh ngân hàng. Khi nhận được ủy nhiệm chi, trong vòng 1 ngày làm việc, ngân hàng phục vụ người trả tiền phải hoàn tất lệnh chi hoặc từ chối thực hiện nếu tài khoản của khách hàng không đủ tiền hoặc lệnh chi không hợp lệ.
Nói chung, hình thức thanh toán ủy nhiệm chi rất đơn giản, tiết kiệm chi phí, thuận tiện cho khách hàng sử dụng và thuận tiện trong việc ứng dụng công nghệ thanh toán hiện đại nên tốc độ thanh toán nhanh, phạm vi thanh toán rộng rãi. Chính vì vậy, ở Việt Nam hiện nay, hình thức thanh toán ủy nhiệm chi được sử dụng rất phổ biến và chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng doanh số thanh toán qua ngân hàng.
Ủy nhiệm chi - Séc chuyển tiền
Trường hợp khách hàng ở địa phương này muốn mua hàng hoặc giao dịch thanh toán với đơn vị ở địa phương khác có thể sử dụng hình thức Séc chuyển tiền. Séc chuyển tiền do ngân hàng phát hành cho khách hàng để phục vụ việc thanh toán của khách hàng khi đến địa phương khác.
Thời hạn hiệu lực của Séc chuyển tiền là 30 ngày kể từ khi khách hàng làm thủ tục cho đến khi khách hàng nộp séc vào ngân hàng xin thanh toán.
Ủy nhiệm thu
Ủy nhiệm thu là giấy ủy nhiệm đòi tiền do người thụ hưởng lập và gửi vào ngân hàng nhờ thu tiền về số lượng hàng hóa đã giao hoặc dịch vụ đã cung ứng.
Ủy nhiệm thu được áp dụng thanh toán giữa các chủ thể mở tài khoản cùng ngân hàng hoặc khác ngân hàng, cùng hệ thống hoặc khác hệ thống. Tuy nhiên, trước khi áp dụng, các chủ thể thanh toán phải thống nhất các điều kiện thanh toán gắn với ủy nhiệm thu và thông báo bằng văn bản cho ngân hàng để ngân hàng làm căn cứ thực hiện các ủy nhiệm thu.
Khi nhận được ủy nhiệm thu, trong vòng 1 ngày làm việc, ngân hàng phục vụ của bên trả tiền phải trích tài khoản của khách hàng để trả cho bên thụ hưởng nhằm hoàn tất việc thanh toán. Nếu tài khoản của người trả tiền không đủ thanh toán thì ngân hàng sẽ lưu Ủy nhiệm thu vào hồ sơ Ủy nhiệm thu chưa trả tiền và báo cho ngân hàng của người thụ hưởng biết. Sau khi tài khoản của người trả tiền đủ số dư để thanh toán thì hoàn tất việc chi trả và tiền phạt nộp chậm đối với người trả tiền.
Thư tín dụng (L/C)
Thư tín dụng là một văn bản pháp lý trong đó ngân hàng mở thư tín dụng cam kết trả tiền cho người bán nếu họ xuất trình được bộ chứng từ phù hợp với nội dung của thư tín dụng. Thư tín dụng hình thành trên cơ sở của hợp đồng mua bán, nhưng sau khi được thiết lập nó lại độc lập với hợp đồng mua bán.
Thông thường hình thức thanh toán theo thư tín dụng được áp dụng trong trường hợp các chủ thể thanh toán có quan hệ kinh tế nhưng khác địa phương để đảm bảo số tiền hàng hóa dịch vụ đã cung ứng theo hợp đồng được thanh toán ngay. Thời hạn hiệu lực thanh toán của thư tín dụng là 03 thánh kể từ ngày ngân hàng bên mua nhận mở thư tín dụng. Thanh toán theo hình thức thư tín dụng khá phức tạp, theo quy định thì thư tín dụng được mở với số tiền tối thiểu tương đối lớn là 10 triệu đồng. Thư tín dụng đã mở thì không được bổ sung số tiền, muốn bổ sung thì phải mở một thư tín dụng khác. Mỗi thư tín dụng chỉ thanh toán cho một khách hàng một lần, nếu là trường hợp đặc biệt được thanh toán 2 lần. Sau khi thư tín dụng đã được mở mà không sử dụng, khi hết hiệu lực sẽ bị hủy bỏ và số tiền trên tài khoản thư tín dụng sẽ được chuyển vào tài khoản tiền gửi của người trả tiền.
Thẻ thanh toán
Thẻ thanh toán là công cụ thanh toán hiện đại, thanh toán bằng thẻ được thực hiện trên cơ sở ứng dụng công nghệ tin học trong ngân hàng qua hệ thống mạng máy vi tính. Thẻ thanh toán có thể dùng để thanh toán và rút tiền ở các máy rút tiền tự động. Thẻ thanh toán do ngân hàng phát hành và việc thanh toán thẻ có thể thông qua một ngân hàng đại lý thanh toán.
Thẻ thanh toán có nhiều loại, song có một số loại phổ biến:
Thẻ ghi Nợ
Khách hàng sử dụng loại thẻ này không phải ký quỹ vào tài khoản đảm bảo thanh toán thẻ, căn cứ để thanh toán thẻ là số dư tiền gửi của khách hàng và mức thanh toán tối đa mà ngân hàng cấp cho khách hàng.
Đối tượng khách hàng được sử dụng loại thẻ này là các khách hàng truyền thống, có uy tín với ngân hàng.
Thẻ ký quỹ thanh toán
Để được sử dụng thẻ, khách hàng ký quỹ vào tài khoản đảm bảo thanh toán thẻ thông qua việc trích tài khoản tiền gửi hoặc được ghi nhớ vào bộ nhớ của thẻ.
Loại thẻ này áp dụng rộng rãi cho mọi khách hàng.
Thẻ tín dụng
Thẻ tín dụng là hình thức ngân hàng cho khách hàng vay tiền để mua thẻ, mức tiền vay là hạn mức thanh toán của thẻ, khi đó, khách hàng chỉ được thanh toán số tiền trong phạm vi hạn mức tín dụng đó.
Thẻ rút tiền mặt (ATM)
Thẻ ATM có chức năng chuyên biệt để rút tiền mặt nên chủ thẻ phải ký quỹ một số tiền bằng số tiền trên thẻ. Hiện nay, thẻ ATM dùng để rút tiền tại các máy ATM, chủ thẻ có thể thực hiện giao dịch thanh toán như chuyển tiền, thanh toán các chi phí như điện, nước, điện thoại…
Vai trò của thanh toán không dùng tiền mặt
Thanh toán không dùng tiền mặt được tổ chức thành một hệ thống thống nhất, trong hệ thống này, Ngân hàng đóng vai trò là một trung tâm thanh toán. Mọi hoạt động trao đổi, mua bán hàng hóa dịch vụ đều được kết thúc bằng hoạt động thanh toán. Chính vì vậy, việc tổ chức tốt công tác thanh toán, đặc biệt là thanh toán không dùng tiền mặt có ý nghĩa kinh tế rất lớn, ý nghĩa này được thể hiện qua các mặt sau:
Đối với khách hàng
Một là, đáp ứng nhu cầu thanh toán một cách kịp thời và đảm bảo an toàn về vốn cũng như tài sản cho khách hàng: Thông qua thẻ ATM, khách hàng có thể đáp ứng kịp thời nhu cầu mua sắm của mình, đặc biệt là đối với những sản phẩm, hàng hóa có giá trị lớn mà không gặp phải bất tiện khi mang nhiều tiền bên mình - vừa không an toàn, lại rất khó khăn trong quá trình vận chuyển.
Hai là, tiện lợi và linh hoạt trong thanh toán trong và ngoài nước: Hiện nay, nhằm đáp ứng nhu cầu thanh toán trong và ngoài nước, nhiều Ngân hàng đã cho ra đời nhiều loại hình thanh toán khác nhau, rất đa dạng và tiện lợi cho việc lựa chọn của khách hàng. Rất nhiều loại thẻ thanh toán được chấp nhận trên phạm vi Thế Giới như: thẻ Visa, Amex, Diners Club hay Master Card… Đồng thời, với dịch vụ kiều hối đang được nhiều Ngân hàng sử dụng dành riêng cho đối tượng khách hàng đang sinh sống ở nước ngoài có thể gửi và tiến hành thanh toán trong nước thông qua tài khoản đã mở tại Ngân hàng.
Ba là, tiết kiệm thời gian và chi phí: Với việc sử dụng các loại hình thanh toán không dùng tiền mặt, khách hàng chỉ cần gửi yêu cầu và các giấy tờ cần thiết đến Ngân hàng, nhờ Ngân hàng thanh toán hộ mà không cần trực tiếp thanh toán cho cá nhân, đơn vị kia. Như vậy, khách hàng có thể tiết kiệm được thời gian cũng như các chi phí liên quan đến việc đi lại, vận chuyển hay bảo quản tiền.
Đối với Ngân hàng
Một là, việc thanh toán bù trừ giữa các Ngân hàng trở nên thuận lợi và nhanh chóng: Trước đây, khi tiền mặt vẫn là phương tiện thanh toán chủ yếu trong các hoạt động trao đổi mua bán, các hoạt động của Ngân hàng với các thành phần kinh tế khác trở nên rất khó khăn. Nhưng khi hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt ra đời, tiền mặt dần được thay thế bởi các loại hình thanh toán khác, hoạt động thanh toán giữa các Ngân hàng chỉ cần thông hệ thống máy tình và xử lý thanh toán bù trừ là có thể hoàn tất quá trình thanh toán một cách nhanh chóng.
Hai là, dễ kiểm soát việc lưu thông tiền tệ: Thông qua hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt, Ngân hàng có thể biết được phần nào hoạt động thanh toán của khách hàng, từ đó có thể tổng hợp số liệu nhằm nắm bắt được tình hình biến động vốn chung của cả nền kinh tế. Từ đó, Ngân hàng có thể sử dụng các đòn bẩy kinh tế như: lãi suất, hạn mức tín dụng, tỷ giá hối đoái… nhằm kiểm soát và điều tiết lượng tiền trong nền kinh tế.
Ba là, tăng doanh thu và lợi nhuận cho Ngân hàng: Thanh toán không dùng tiền mặt tạo điều kiện cho Ngân hàng huy động được nguồn vốn nhàn rỗi của nền kinh tế để tham gia vào hoạt động đầu tư, góp phần vào sự phát triển của nền kinh tế. Có thể thấy, để hoạt động thanh toán được thực hiện, chủ tài khoản phải đảm bảo có đủ số tiền trên tài khoản tại thời điểm diễn ra giao dịch thanh toán. Chính vì yêu cầu đó, trên tài khoản thanh toán của khách hàng luôn tồn tại một số dư nhất định - đây chính là nguồn vốn nhàn rỗi tập trung tại ngân hàng, từ đó, ngân hàng có thể tiến hành các hoạt động đầu tư, cho vay nhằm tìm kiếm lợi nhuận, đồng thời góp phần phát triển nền kinh tế đất nước. Không những vậy, khi khách hàng thực hiện mở tài khoản hay thanh toán, Ngân hàng còn nhận được các khoản thu nhập từ phí như: phí phát hành và sửa đổi L/C, phí dịch vụ thẻ ATM…
Đối với nền kinh tế - xã hội
Một là, giảm khối lượng tiền mặt trong lưu thông: Khi tiến hành thanh toán qua Ngân hàng, tiền mặt không còn đóng vai là công cụ thanh toán. Từ đó, hạn chế được lượng tiền mặt xuất hiện trong lưu thông.
Hai là, tiết kiệm tối đa nguồn chi phí liên quan đến việc phát hành và lưu thông tiền tệ trong xã hội: Đối với hoạt động lưu thông tiền tệ, thanh toán không dùng tiền mặt góp phần làm giảm tỷ trọng tiền mặt trong lưu thông, do đó tiết kiệm tối đa nguồn chi phí liên quan đến việc phát hành và lưu thông tiền tệ trong xã hội như: chi phí in ấn, vận chuyển, bảo quản tiền, chi phí về thời gian thanh toán…
Ba là, góp phần giúp Nhà nước điều tiết được nền kinh tế vĩ mô, kiểm soát được tình trạng lạm phát có thể xảy ra: Mở rộng thanh toán không dùng tiền mặt sẽ giúp Nhà nước điều tiết được nền knih tế vĩ mô cũng như góp phần thực hiện tốt hơn các chính sách tiền tệ, đặc biệt là chính sách tiền tệ thắt chặt nhằm kiểm soát được tình trạng lạm phát có thể xảy ra.
Bốn là, góp phần tăng nhanh vòng quay vốn cho xã hội: Thanh toán không dùng tiền mặt có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tốc độ thanh toán, tốc độ chu chuyển vốn diễn ra nhanh chóng, tạo điều kiện rút ngắn chu kỳ sản xuất, đẩy nhanh quá trình tái sản xuất và tác động trực tiếp đến toàn bộ nền kinh tế quốc dân. Nó được coi là khâu đầu tiên và cũng là khâu cuối cùng của chu kỳ sản xuất. Vì vậy, nếu tổ chức tốt công tác thanh toán sẽ tạo điều kiện rút ngắn chu kỳ sản xuất, tăng nhanh tốc độ luân chuyển vốn, góp phần thúc đẩy phát triển toàn bộ nền kinh tế quốc dân.
Những quy định trong thanh toán không dùng tiền mặt
Nhằm đẩy mạnh công tác thanh toán không dùng tiền mặt, nhiều văn bản pháp quy về hoạt động thanh toán đã được Chính phủ ban hành như Nghị định số 64/2001/NĐ-CP ngày 20/9/2001 về hoạt động thanh toán qua các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán. Mới đây nhất, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Quyết định số 226/2002/