Vì sao các giám đốc tài chính quan tâm đến các quyền chọn:
- Thứ nhất: Các công tu thường xuyên dùng quyền chọn đối với hàng hóa, tiền và
lãi suất để giảm thiểu rủi ro.
Ví dụ: Một công ty đóng hộp thịt muốn đặt một mức trần cho chi phí thịt bò, có thể
sử dụng một quyền chọn để mua gia súc sống.
- Thứ hai: Nhiều dự án đầu tư vốn bao gồm sẵn một quyền chọn để mở rộng hoạt
động trong tương lai.
Ví dụ: Một công ty đầu tư vào một bản quy ền cho phép công ty khai thác một công
nghệ mới hay có thể mua một miếng đất kế cận để có quyền chọn gia tăng công suất
trong tương lai.
Trong mỗi trường hợp, công ty đang chi tiền ngày nay cho cơ hội đầu tư
thêm sau này. Nói cách khác, công ty đang mua các cơ hội tăng trưởng.
Lý do khác để các giám đốc tài chính cần hiểu rõ các quyền chọn là các quyền chọn
này thường được kèm thêm vào một phát hành chứng khoán doanh nghiệp và, vì
vậy, cung cấp cho nhà đầu tư hay công ty sự linh hoạt trong việc thay đổi các điều
khoản của phát hành.
Trên thực tế, chúng ta thấy rằng bất cứ khi nào một công ty vay tiền, công ty tạo ra
một quyền chọn. Lý do là người vay không bị bắt buộc phải trả nợ khi đáo hạn. N ếu
giá trị tài sản của công ty thấp hơn số nợ, công ty sẽ chọn giải pháp không thực hiện
nghĩa vụ thanh toán nợ và các trái chủ sẽ thu giữ tài sản công ty. Như vậy, khi công
ty vay tiền, nhà cho vay trên thực tế đã thụ đắc công ty và các cổ đông được quy ền
chọn để mua lại công ty bằng cách thanh toán hết nợ.
20 trang |
Chia sẻ: oanh_nt | Lượt xem: 1657 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem nội dung tài liệu Chuyên đề Nhận diện và đánh giá các quyền chọn, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
CHUYÊN ĐỀ:
NHẬN DIỆN VÀ ĐÁNH GIÁ CÁC
QUYỀN CHỌN
Giới thiệu:
Vì sao các giám đốc tài chính quan tâm đến các quyền chọn:
- Thứ nhất: Các công tu thường xuyên dùng quyền chọn đối với hàng hóa, tiền và
lãi suất để giảm thiểu rủi ro.
Ví dụ: Một công ty đóng hộp thịt muốn đặt một mức trần cho chi phí thịt bò, có thể
sử dụng một quyền chọn để mua gia súc sống.
- Thứ hai: Nhiều dự án đầu tư vốn bao gồm sẵn một quyền chọn để mở rộng hoạt
động trong tương lai.
Ví dụ: Một công ty đầu tư vào một bản quyền cho phép công ty khai thác một công
nghệ mới hay có thể mua một miếng đất kế cận để có quyền chọn gia tăng công suất
trong tương lai.
Trong mỗi trường hợp, công ty đang chi tiền ngày nay cho cơ hội đầu tư
thêm sau này. Nói cách khác, công ty đang mua các cơ hội tăng trưởng.
Lý do khác để các giám đốc tài chính cần hiểu rõ các quyền chọn là các quyền chọn
này thường được kèm thêm vào một phát hành chứng khoán doanh nghiệp và, vì
vậy, cung cấp cho nhà đầu tư hay công ty sự linh hoạt trong việc thay đổi các điều
khoản của phát hành.
Trên thực tế, chúng ta thấy rằng bất cứ khi nào một công ty vay tiền, công ty tạo ra
một quyền chọn. Lý do là người vay không bị bắt buộc phải trả nợ khi đáo hạn. Nếu
giá trị tài sản của công ty thấp hơn số nợ, công ty sẽ chọn giải pháp không thực hiện
nghĩa vụ thanh toán nợ và các trái chủ sẽ thu giữ tài sản công ty. Như vậy, khi công
ty vay tiền, nhà cho vay trên thực tế đã thụ đắc công ty và các cổ đông được quyền
chọn để mua lại công ty bằng cách thanh toán hết nợ.
I. QUYỀN CHỌN MUA, QUYỀN CHỌN BÁN VÀ CỔ PHẦN:
Thị trường các quyền chọn Chicago – CBOE (Chicago Board Options Exchange)
được thành lập năm 1973 cho phép các nhà đầu tư mua và bán các quyền chọn đối
với cổ phần. Thị trường này thành công ngay lập tức và được một số các thị trường
khác sao chép.
Ngoài các quyền chọn đối với cổ phần thường của cá nhân, hiện nay các nhà đầu tư
có thể giao dịch các quyền chọn đối với chỉ số chứng khoán, trái phiếu, hàng hóa và
tiền tệ.
QUYỀN CHỌN MUA:
Một quyền chọn mua cho chủ sở hữu của nó quyền để mua cổ phần với một giá
thực hiện được ấn định cụ thể vào ngày hay trước ngày thực hiện đã được ấn
định trước.
Quyền chọn chỉ có thể được thực hiện vào một ngày cụ thể được gọi là quyền chọn
mua theo kiểu Châu Âu.
Hoặc quyền chọn có thể được thực hiện vào ngày hay bất kỳ thời điểm nào trước
ngày đáo hạn, được gọi là quyền chọn mua theo kiểu Mỹ.
Ngày thực hiện Giá thực hiện
(USD)
Giá quyền chọn mua
(USD)
Giá quyền chọn bán
(USD)
Tháng 10/1998 80 8,875 3,25
Tháng 01/1999 80 11,375 4,75
Tháng 01/1999 85 8,625 6,875
Bảng 23.1: Giá của các quyền chọn mua và quyền chọn bán cổ phần Intel trong
tháng 7/1998.
Xem xét cột thứ 3 của bảng, dòng đầu tiên cho thấy rằng với 8,875$ bạn có thể mua
một quyền chọn để mua một cổ phần của chứng khoán Intel với giá 80$ vào tháng
10 hay trước tháng 10/1998. Ở dòng kế tiếp, với giá 11,375$ bạn có thể gia hạn
quyền chọn mua cổ phần Intel đến tháng 1/1999. Dòng cuối cùng cho thấy giá
quyền chọn mua một cổ phần Intel với giá 85$ vào hay trước tháng 1/1999.
Thành quả của việc đầu tư vào quyền chọn mua cổ phần Intel tùy thuộc vào điều gì
xảy ra cho giá cổ phần. Nếu giá cổ phần vào cuối kỳ sáu tháng này thấp hơn giá
thực hiện 85$, quyền chọn mua của bạn không có giá trị. Ngược lại, nếu giá cổ phần
lớn 85$, bạn sẽ có lợi khi thực hiện quyền chọn mua của mình để mua cổ phần.
Ví dụ: Giá cổ phần Intel tăng lên 100$, lúc đó giá trị quyền chọn mua có giá trị là:
100$ - 85$ = 15$
QUYỀN CHỌN BÁN:
Một quyền chọn bán cho chủ sở hữu của nó quyền để bán cổ phần với một giá
thực hiện được ấn định cụ thể vào ngày hay trước ngày thực hiện đã được ấn
định trước.
Xem xét cột cuối cùng của bảng, dòng cuối cùng cho thấy rằng với 6,875$ bạn có
thể mua một quyền chọn để bán một cổ phần của chứng khoán Intel với giá 85$ vào
bất kỳ thời điểm nào trong vòng 6 tháng tới.
Quyền chọn bán sinh lợi trong các trường hợp ngược lại với trường hợp mà
quyền chọn mua sinh lợi.
Thành quả của việc đầu tư vào quyền chọn bán cổ phần Intel cũng tùy thuộc vào
điều gì xãy ra cho giá cổ phần. Nếu giá cổ phần trước kỳ đáo hạn lớn hơn giá thực
hiện 85$, bạn sẽ có lợi hơn khi bán cổ phần trên thị trường và lúc này quyền chọn
bán của bạn không có giá trị. N gược lại, nếu giá cổ phần trước kỳ đáo hạn nhỏ hơn
85$, bạn sẽ có lợi khi mua cổ phần với giá t hấp và thực hiện quyền chọn bán của
mình để bán cổ phần mà bạn đã mua trên thị trường. Trong trường hợp này, giá trị
quyền chọn bán vào ngày thực hiện là phần chênh lệch giữa 85$ và giá thị trường.
Ví dụ: Giá cổ phần Intel là 65$, lúc đó giá trị quyền chọn bán có giá trị là:
85$ - 65$ = 20$
BÁN QUYỀN CHỌN MUA, QUYỀN CHỌN BÁN VÀ CỔ PHẦN:
1.3.1. Bán quyền chọn mua:
Nếu bạn bán một quyền chọn mua, điều này có nghĩa là bạn hứa sẽ giao số cổ phần
của bạn nếu người mua quyền chọn yêu cầu bạn.
Tài sản của người mua là nợ của người bán. Chính người mua mới luôn luôn
có quyền chọn để thực hiện hay không, người bán chỉ đơn thuần làm điều mà
người mua yêu cầu.
Nếu vào ngày thực hiện, giá cổ phần thấp hơn giá thực hiện, người mua sẽ không
thực hiện quyền chọn mua và nợ của người bán sẽ bằng 0.
Nếu giá thị trường cao hơn giá thực hiện 85$, người mua sẽ thực hiện quyền chọn
mua và người bán sẽ phải giao số cổ phần cho người mua với giá 85$. Lúc này,
người bán bị thiệt phần chênh lệch giữa giá cổ phần và giá thực hiện nhận được từ
người mua.
Ví dụ: Giá thực hiện quyền chọn là 85$
Giá thị trường là 100$
Người mua thực hiện quyền chọn:
- Người bán bị thiệt: 100$ - 85$ = 15$
- Lãi của người mua: 100$ - 85$ = 15$
Vậy: phần thua thiệt của người bán chính là lãi của người mua và cứ mỗi đôla
người mua kiếm được, người bán thiệt mất một đôla.
Thành quả của
bạn
Thành quả của
bạn
Thành quả của
bạn
Giá cổ phần
tương lai
85$ 85$ 85$
(a) (b) (c)
Hình 23.1: Vị thế của người bán
(a): Giá trị của vị thế người bán quyền chọn mua
(b): Giá trị của vị thế người bán quyền chọn bán
(c): Giá trị của vị thế người bán cổ phần
1.3.2. Bán quyền chọn bán:
Cũng bằng cách tương tự như trên, ta thấy rằng người bán quyền chọn bán đã đồng
ý chi trả giá thực hiện cho cổ phần khi người mua quyền chọn bán yêu cầu.
Trong ví dụ trên, người bán sẽ an toàn trong trường hợp giá thị trường của cổ phần
vẫn ở mức cao hơn 85$ nhưng sẽ mất tiền nếu giá cổ phần sụt thấp hơn giá này.
II . THUẬT GIẢ KIM TÀI CHÍNH VỚ I CÁC QUYỀN CHỌN
2.1. Chiến lược dành cho những người thích đùa (chiến lược 1)
Hình 2.1: Chiến lược dành cho người thích đùa
- 85$
85$ Giá cổ phần
- 85$
85$ Giá cổ phần
- 85$
85$ Giá cổ phần
Bán quyền chọn
mua
+ =
Mua cổ phần
Không hướng lên
Giá cổ phần
tương lai
Giá cổ phần
tương lai
85$
85$ 85$
Giá cổ phần
tương lai
Giá cổ phần
tương lai
Giá cổ phần
tương lai
Thành quả của bạn Thành quả của bạn Thành quả của bạn
Thành quả của việc mua một cổ phần chứng khoán Intel thể hiện ở sơ đồ thứ
nhất, trong khi đó sơ đồ t hứ hai cho thấy thành quả của việc bán một quyền chọn mua
với giá thực hiện 85$. Sơ đồ thứ 3 cho thấy kết quả của việc kết hợp hai vị thế này.
Thành quả là chiến lược không thắng: Nếu giá cổ phần sụt thấp hơn 85$, bạn
thua lỗ; Nếu giá cổ phần cao hơn 85$, người mua quyền chọn mua của bạn sẽ thực hiện
quyền chọn, bạn phải giao cổ phần của mình cho họ với giá thực hiện 85$. Vì vậy, bạn
thua lỗ ở phần hướng xuống và từ bỏ cơ hội hưởng lợi. Tuy nhiên bạn cũng được an ủi
bằng việc đã nhận một khoản tiền khi bạn bán quyền chọn mua với giá 8,625$ trong
tháng 7/1998.
2.2. Chiến lược kết hợp một cổ phiếu và một quyền chọn bán (chiến lược 2)
Hình 2.2: Chiến lược kết hợp mua một cổ phiếu và mua một quyền chọn bán
Trong hình 2.2, sơ đồ thứ nhất cho thấy thành quả của việc mua một cổ phần
Intel; sơ đồ thứ hai cho thấy thành quả của việc mua một quyền chọn bán cổ phần Intel
với giá thực hiện là 85$; và sơ đồ thứ ba là kết quả của việc kết hợp hai vị thế này.
Kết quả của việc kết hợp mua một cổ phần Intel và mua một quyền chọn bán cổ
phần Intel với giá thực hiện 85$: Nếu giá cổ phần Intel tăng cao hơn 85$, dĩ nhiên bạn
sẽ không thực hiện quyền chọn bán của mình, giá trị quyền chọn của bạn bằng zero; và
phần bạn nhận được đó chính là phần lãi từ đầu tư của bạn vào cổ phần. Tuy nhiên, nếu
như giá cổ phần sụt thấp hơn 85$, bạn sẽ thực hiện quyền chọn bán của mình và bán cổ
phần với giá 85$.
Như vậy, bằng cách cộng thêm một quyền chọn bán vào đầu tư của bạn vào cổ
phần, bạn đã tự bảo vệ mình khỏi thua lỗ. Việc kết hợp một cổ phần và một quyền chọn
bán còn được gọi là một quyền chọn bán có tính bảo vệ. Tất nhiên cái gì cũng có cái giá
của nó, và chi phí mà bạn phải trả để tự bảo vệ mình khỏi thua lỗ đó chính là phí quyền
chọn mà bạn đã trả hồi tháng 7/2008 là 6,875$, đây chính là mức giá hiện hành cho các
nhà giả kim tài chính.
2.3. Chiến lược mua một quyền chọn mua và để riêng một số tiền đủ để chi
trả giá thực hiện (chiến lược 3)
Mua cổ phần
+ =
Mua quyền chọn
bán
Bảo vệ phần
hướng xuống
Thành quả của bạn Thành quả của bạn Thành quả của bạn
85$ 85$ 85$ Giá cổ phần
tương lai
Giá cổ phần
tương lai
Giá cổ phần
tương lai
Ở chiến lược 2, chúng ta đã thấy được các quyền chọn bán có thể được sử dụng
để bảo vệ phần hướng xuống như thế nào. Bây giờ chúng ta sẽ xem xét cách các quyền
chọn mua có thể được sử dụng để đạt được thành quả tương tự.
Hình 2.3: Chiến lược mua một quyền chọn mua và để riêng một số tiền đủ để chi trả giá thực
hiện
Quan sát hình 2.3, sơ đồ thứ nhất cho thấy thành quả từ việc ký thác hiện giá của 85$
vào ngân hàng, bất cứ điều gì xảy ra cho giá cổ phần Intel thì ngân hàng cũng thanh
toán đủ 85$; sơ đồ thứ hai cho thấy thành quả của một quyền chọn mua cổ phần Intel
với giá thực hiện 85$; sơ đồ thứ ba cho thấy điều gì xảy ra nếu kết hợp hai vị thế này.
Kết quả của việc kết hợp mua một quyền chọn mua và để riêng một số
tiền đủ để chi trả giá thực hiện:
Khi giá cổ phần Intel sụt thấp hơn 85$, bạn không thực hiện quyền chọn
mua của mình và như vậy quyền chọn mua của bạn không có giá trị, tuy nhiên
bạn vẫn còn đủ 85$ trong ngân hàng.
Khi giá cổ phần Intel tăng cao hơn 85$, bạn sẽ thực hiện quyền chọn mua
của mình. Với mỗi đô la mà giá cổ phần Intel tăng cao hơn 85$, đầu tư của bạn
vào quyền chọn mua sẽ đem lại cho bạn thêm một đô la. Chẳng hạn, giá cổ phần
Intel tăng lên 100$, bạn sẽ có 85$ trong ngân hàng và một quyền chọn mua trị
giá 15$.
Như vậy, bạn đã được bảo vệ hoàn toàn trước bất kỳ sự sụt giá nào và
tham gia đầy đủ vào bất ký sự gia tăng nào trong giá cổ phần; tất nhiên cái giá
của bạn phải trả đó chính là phí quyền chọn mua mà bạn đã mua vào tháng
7/1998 là 8,625$.
Mối liên hệ giữa chiến lược 2 và chiến lược 3:
Không kể đến giá cổ phần tương lai, cả hai chiến lược đầu tư 1&2 đều cung cấp
các thành quả tương tự: Nếu bạn mua một cổ phần và một quyền chọn bán để sáu tháng
Ký thác ngân
hàng chi trả 85$
Mua quyền chọn
mua
+ =
Bảo vệ phần
hướng xuống
sau bạn bán cổ phần này lại với giá 85$ thì bạn cũng nhận được thành quả tương tự như
trường hợp mua một quyền chọn mua và để riêng một số tiền đủ để chi trả 85$ giá thực
hiện.
Vì vậy, nếu bạn cam kết giữ cả hai gói cho đến cuối kỳ hạn 6 tháng, cả hai gói sẽ
bán với cùng giá ngày hôm nay. Điều này cho ta một mối tương quan cơ bản giữa các
quyền chọn theo kiểu Châu Âu:
Giá trị quyền chọn mua + Hiện giá của giá thực hiện = Quyền chọn bán +
giá cổ phần
Tương quan này không đúng cho các quyền chọn theo kiểu Hoa Kỳ trong trường
hợp bạn thực hiện các quyền chọn khi chưa đến hạn.
Trong trường hợp cổ phần chi trả cổ tức trước ngày quyền chọn của bạn đến hạn
(các nhà đầu tư mua quyền chọn không được hưởng cổ tức này) thì tương quan sẽ là:
Giá trị quyền chọn mua + Hiện giá của giá thực hiện = Quyền chọn bán +
giá cổ phần – hiện giá của cổ tức.
2.4. Giao dịch quyền chọn được áp dụng tương tự trong nợ doanh nghiệp
Công ty Circular đã vay 50$ mỗi cổ phần. Không may là hiện t ại doanh nghiệp đang
trong thời điểm khó khăn, giá thị trường của các tài sản công ty sụt giảm còn 30$, trong
đó, trái phiếu của Circular sụt xuống 25$ và giá cổ phần là 5$. Bảng cân đối kế toán
theo giá thị trường của Circular như sau:
Công ty Circular File ( Giá trị thị trường)
Giá trị tài sản 30$ 25$ Trái phiếu
5$ Cổ phần
30$ 30$
Giá trị doanh
nghiệp
Nếu bây giờ nợ của Circular đến hạn trả, công ty không thể nào hoàn trả 50$ đã vay.
Circular không thực hiện nghĩa vụ, các trái chủ sẽ nhận giá trị tài sản là 30$ và các cổ
đông không nhận gì hết. Thực tế thì một năm nữa mới đến hạn trả nợ nên hiện tại cổ
phần của công ty Circular vẫn có trị giá là 5$. Vì thế trong một năm có thể Circular sẽ
thoát khỏi khó khăn, giá trị doanh nghiệp sẽ tăng đủ để Circular có thể trả hết nợ cho
các trái chủ và có phần cho các cổ đông.
Khi một doanh nghiệp vay tiền, người cho vay trên thực tế thụ đắc công ty, cổ đông có
được quyền chọn mua tài sản của doanh nghiệp. Các trái chủ đã bán cho họ quyền chọn
mua này. Bảng cân đối kế toán của Circular File như sau:
Công ty Circular ( Giá trị thị trường)
Giá trị tài sản 30$ 25$
Giá trị trái phiếu = Giá trị tài sản -
Giá trị quyền chọn mua
5$
Cổ phần = Giá trị
quyền chọn mua
30$ 30$
Giá trị doanh nghiệp =
Giá trị tài sản
Hình 2.4. Giá trị của cổ phần thường của Circular bằng giá trị của một quyền chọn mua đối với
tài sản của doanh nghiệp với giá thực hiện 50$.
Nếu giá tương lai của tài sản nhỏ hơn 50$, các cổ đông sẽ không thực hiện quyền
chọn, giá cổ phần sẽ không còn giá trị. Nếu giá của tài sản nhiều hơn 50$, các cổ đông
sẽ nhận giá trị tài sản trừ số tiền 50$ đã trả cho các trái chủ. Các thành quả trong hình
2.4 tương tự như một quyền chọn mua đối với tài sản của doanh nghiệp với giá thực
hiện 50$.
Chúng ta hãy xem mối tương quan cơ bản giữa quyền chọn mua và quyền chọn bán:
Giá trị quyền chọn mua + Hiện giá của giá thực hiện = Giá trị quyền chọn bán + Giá trị
cổ phần.(1)
Để áp dụng tương quan này cho trường hợp của công ty Circular File, chúng ta sẽ diễn
dịch “giá trị cổ phần” thành “ giá trị tài sản” vì cổ phần thường là một quyền chọn mua
tài sản của doanh nghiệp. Vì vậy, “hiện giá của giá thực hiện” là hiện giá của việc các
trái chủ nhận được chi trả hứa hẹn chắc chắn trong năm tới.
Như vậy (1) sẽ tương đương với:
Giá trị quyền chọn mua + Hiện giá của chi trả hứa hẹn cho trái chủ = Giá trị quyền chọn
bán + Giá trị tài sản.
Bây giờ chúng ta có thể giải được bài toán giá trị của trái phiếu của Circular. Giá trị này
bằng giá trị tài sản của doanh nghiệp trừ cho giá của quyền chọn mua của các cổ đông
với các tài sản này:
Giá trị trái phiếu = Giá trị tài sản – Giá trị của quyền chọn mua
= Hiện giá của chi trả hứa hẹn cho các trái chủ - Giá trị quyền chọn bán.
Các trái chủ của Circular trên thực tế đã mua một trái phiếu an toàn và đã cho các cổ
đông quyền chọn bán cho các trái chủ tài sản của doanh nghiệp với giá bằng với số nợ
đã vay.
Giá trị tương lai của cổ phần
Giá trị tương lai của tài sản
50$
0
Như vậy, các trái chủ đang nhận được chi trả hứa hẹn 50$, và họ cũng đã cho các cổ
đông quyền chọn nhận lại 50$ để đổi lấy tài sản của công ty. Nếu giá trị doanh nghiệp
trở nên thấp hơn 50$ được hứa hẹn chi trả cho các trái chủ, các cổ đông sẽ thực hiện
quyền chọn bán của họ.
Trái phiếu rủi ro của Circular bằng với một trái phiếu an toàn trừ cho giá trị quyền chọn
không thực hiện nghĩa vụ trả nợ của các cổ đông. Để định giá trái phiếu rủi ro này, cần
định giá trái phiếu an toàn trừ cho giá trị của quyền chọn không trả nợ. Quyền chọn
không trả nợ bằng với một quyền chọn bán tài sản của doanh nghiệp. Với Circular,
quyền chọn không trả nợ cực kỳ đáng giá vì việc không thực hiện nghĩa vụ trả nợ rất có
khả năng xảy ra.
Bảng cân đối kế toán của Circular theo giá trị tài sản, giá trị quyền chọn bán và hiện
giá của một thanh toán chắc chắn 50$:
Công ty Circular ( Giá trị thị trường)
Giá trị tài
sản 30$ 25$
Giá trị trái phiếu = Hiện giá của chi trả hứa hẹn - giá trị quyền
chọn bán
5$ Cổ phần
= Giá trị tài sản - hiện giá của chi trả hứa
hẹn
+ giá trị quyền chọn bán
30$ 30$ Giá trị doanh nghiệp = Giá trị tài sản
Hình 2.4.1. Có thể xem trái phiếu của Circular (đường đen đậm) tương đương với một trái
phiếu an toàn trừ cho một quyền chọn bán đối với tài sản của doanh nghiệp với giá thực hiện là
50$ (đường đen ở dưới).
Đường đen đậm trong hình 2.4.1 cho thấy thành quả của các trái chủ Circular. Nếu tài
sản của doanh nghiệp có giá trị cao hơn 50$, các trái chủ được thanh toán nợ đầy đủ;
ngược lại nếu giá trị của tài sản doanh nghiệp thấp hơn 50$, doanh nghiệp không thực
hiện nghĩa vụ trả nợ, các trái chủ nhận được giá trị của tài sản.
2.5. Nhận diện quyền chọn
Trái phiếu an toàn
Giá trị tương lai của trái phiếu/quyền chọn
Trái phiếu của Circular
Quyền chọn bán, thành
quả của người bán
Giá trị tương lai của
tài sản doanh nghiệp
50$
Các quyền chọn ít khi đến với một cái nhãn to đính kèm. Vì vậy vấn đề quan trọng và
khó khăn nhất là nhận diện quyền chọn. Khi bạn không chắc là bạn đang xử lý một
quyền chọn bán hay một quyền chọn mua hay một kết hợp cả hai thì tốt nhất là bạn hãy
vẽ một sơ đồ vị thế.
Để hiểu rõ vấn đề này, chúng ta hãy xem xét ví dụ sau:
Công ty Flat iron & Mangle đề nghị với chủ tịch công ty là bà Highen một chương trình
tưởng thưởng khích lệ như sau: Cuối năm, bà Highen sẽ được chi trả một khoản tiền
thưởng là 50.000$ cho mỗi đô la mà giá cổ phần Flatiron vượt quá con số hiện hành
120$. Tuy nhiên, mức thưởng tối đa được ấn định là 2 triệu $.
Hình 2.5.1. Thành quả từ một trong các “ tấm vé của bà Higden tùy thuộc vào giá cổ
phần của Flat iron.
Bạn có thể xem bà Higden đang sở hữu 50.000 tấm vé, mỗi tấm sẽ không chi trả gì cả
nếu giá cổ phần xuống thấp hơn 120$, giá trị của mỗi vé sẽ tăng 1$ cho mỗi đô la tăng
giá trong giá cổ phần cho đến mức tối đa: 2.000.000/50.000 = 40$.
III. ĐIỀU GÌ ẤN ĐỊNH GIÁ TRỊ QUYỀN CHỌN
Cho đến bây giờ chúng tôi chưa đề cập gì đến việc giá trị của một quyền chọn
được ấn định như thế nào. Tuy nhiên chúng ta biết một quyền chọn có giá trị khi đáo
hạn.
Giá trị của quyền chọn trong thí dụ về quyền chọn mua cổ phần Intel
Giá cổ phần Intel < 85$ vào ngày thực hiện:
Quyền chọn mua không được thực hiện
Giá cổ phần Intel > 85$ vào ngày thực hiện:
Quyền chọn mua có giá trị = GTCP- 85$
Theo sơ đồ vị thế của Bachelier, trương quan này được mô tả bằng đường in đậm (màu
đỏ) trong hình sau:
Thành quả
Giá cổ phần
120$ 160$
Hình 3.1: Giá trị của một quyền chọn mua trước ngày đáo hạn của nó (đường ngắt quãng). Giá
trị này tùy thuộc vào giá cổ phần. Giá trị quyền chọn mua này luôn cao hơn giá trị của nó khi
thực hiện ngay bây giờ (đường đậm đỏ). Nó không bao giờ có giá trị cao hơn giá của chính cổ
phần (đường xanh đậm)
Qua hình vẽ chúng ta có thể thấy, giá của quyền chọn trước khi đáo hạn luôn lớn hơn
giá của nó nếu thực hiện ngay bây giờ (trừ điểm A). Điều này không có gì đáng ngạc
nhiên. Rõ ràng các chủ sở hữu của các quyền chọn hy vọng giá cổ phần sẽ tăng, do đó
họ mới quyết định mua quyền chọn. Tại bất kỳ thời điểm nào trước khi quyền chọn đáo
hạn , thậm trí tại thời điểm mà giá cổ phần < giá thực hiện, nếu thực hiện ngay quyền
thì giá quyền chọn = 0 (do quyền chọn không được thực hiện), thì những người nắm giữ
quyền chọn hy vọng rằng trong tương lai giá cổ phần sẽ > giá thực hiện, do đó quyền
chọn sẽ có giá trị > 0.
Đường chéo góc (xanh đậm) là giới hạn trên của quyền chọn. Tại sao ? Vì cổ phần cho
một thành quả cuối cùng cao hơn, bất kể điều gì xảy ra. Nếu vào ngày đáo hạn, giá cổ
phần cao hơn giá thực hiện, quyền chọn có gi