Cơ sở lý luận của Kiểm toán Nhà nước khu vực trong cơ cấu tổ chức Kiểm toán Nhà nước

Lêi nãi ®Çu Sù ph¸t triÓn cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc lu«n g¾n liÒn víi kh¶ n¨ng kiÓm so¸t cã hiÖu qu¶ c¸c ho¹t déng vÒ tµi chÝnh c«ng trong nÒn kinh tÕ.ViÖc më réng ho¹t ®éng cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc trªn mäi vïng l·nh thæ , lÜnh vùc ho¹t ®éng cña nÒn tµi chÝnh c«ng lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan .Do ®ã sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ngµy cµng v÷ng ch¾c cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc trªn c¸c vïng l·nh thæ lµ mét ch­¬ng tr×nh kh«ng thÓ thiÕu ®­îc ®Ó ph¸t triÓn vµ b¶o ®¶m cho ho¹t ®éng KiÓm to¸n Nhµ n­íc ngµy cµng cã hiÖu qu¶ cao h¬n . §Ó t¨ng c­êng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc ph¶i gi¶i quyÕt vÊn ®Ò vÒ tæ chøc vµ c¬ chÕ ho¹t ®éng cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc nh­ thÕ nµo trong tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ vµ sù ph¸t triÓn cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc , trong ®ã viÖc nghiªn cøu xem xÐt c¬ së lý luËn cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc lµ mét viÖc lµm cÇn thiÕt ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò trªn . XuÊt ph¸t tõ sù quan t©m vÒ vÊn ®Ò nµy em ®· chän ®Ò tµi “ C¬ së lý luËn cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc trong c¬ cÊu tæ chøc KiÓm to¸n Nhµ n­íc “ . §Ò ¸n kÕt cÊu gåm 3 phÇn: PhÇn I: Vai trß , vÞ trÝ cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc . PhÇnII: M« h×nh tæ chøc bé m¸y ,c¬ chÕ ho¹t ®éng vµ c¸c mèi quan hÖ cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc . PhÇn III: M« h×nh KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc ë mét sè n­íc trªn thÕ giíi . V× thêi gian vµ n¨ng lùc chuyªn m«n cã h¹n nªn bµi viÕt cña em sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt . Em rÊt mong nhËn ®­îc ý kiÕn ®ãng gãp cña thÇy gi¸o . Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy !! PhÇn néi dung I.Vai trß ,vÞ trÝ cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc: 1.Néi dung vµ b¶n chÊt KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc: 1.1.KiÓm to¸n Nhµ n­íc vµ KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc: Trªn thÕ giíi sù ra ®êi cña c¬ quan KiÓm to¸n Nhµ n­íc lµ do nhu cÇu ®ßi hái kh¸ch quan cña viÖc kiÓm tra , gi¸m s¸t ho¹t ®éng nÒn tµi chÝnh c«ng . §Ó ®¶m b¶o c¬ së ph¸p lý cho viÖc x©y dùng c¬ cÊu tæ chøc vµ c¬ chÕ ho¹t ®éng cña m×nh th× HiÕn ph¸p cña mçi n­íc ®Òu cã ghi nh÷ng ®iÒu kho¶n cô thÓ vÒ ®Þa vÞ ph¸p lý vµ tÝnh chÊt ho¹t ®éng cña c¬ quan KiÓm to¸n Nhµ n­íc . C¸c néi dung c¬ b¶n cô thÓ vÒ vÞ trÝ , chøc n¨ng nhiÖm vô , quyÒn h¹n , tæ chøc….®­îc quy ®Þnh trong bé luËt kiÓm to¸n . Ho¹t ®éng cña c¬ quan KiÓm to¸n Nhµ n­íc trªn thÕ giíi cã vai trß rÊt to lín trong viÖc thiÕt lËp vµ gi÷ v÷ng kû luËt tµi chÝnh c«ng,ph¸t hiÖn vµ ng¨n ngõa c¸c hµnh vi tham nhòng vµ l·ng phÝ Ng©n s¸ch Nhµ n­íc ,t¹o niÒm tin cËy trong c¸c c¬ quan kinh tÕ , gióp cho Quèc héi vµ ChÝnh phñ qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh nÓn tµi chÝnh quèc gia mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt. KiÓm to¸n Nhµ n­íc ViÖt Nam ra ®êi n¨m 1994 dùa trªn c¬ së ph¸p lý lµ nghÞ ®Þnh 70/CP ngµy 11/7/1994 cña ChÝnh phñ vµ quyÕt ®Þnh 61/TTg ngµy 24/1/1995 cña Thñ T­íng ChÝnh phñ qui ®Þnh chøc n¨ng , nhiÖm vô , quyÒn h¹n , c¬ cÊu tæ chøc vµ c¬ chÕ ho¹t ®éng cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc . Theo qui ®Þnh cña c¸c v¨n b¶n ph¸p lý th× KiÓm to¸n Nhµ n­íc cã c¬ cÊu tæ chøc bao gåm kiÓm to¸n c¸c chuyªn ngµnh ( kiÓm to¸n ng©n s¸ch Nhµ n­íc ; kiÓm to¸n ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n vµ c¸c ch­¬ng tr×nh , dù ¸n ,vay nî , viÖn trî ChÝnh phñ ; kiÓm to¸n Doanh nghiÖp Nhµ n­íc ; kiÓm to¸n ch­¬ng tr×nh ®Æc biÖt), kiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc vµ c¸c c¬ quan ®¬n vÞ thuéc vµ trùc thuéc kh¸c. 1.2. Néi dung vµ b¶n chÊt cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc: Do tÝnh chÊt ho¹t ®éng nghÒ nghiÖp lµ ph¶i ®éc lËp kh¸ch quan víi c¸c ®¬n vÞ ®­îc kiÓm to¸n vµ duy tr× tÝnh ®éc lËp nµy trªn mäi gãc ®é ho¹t ®éng kiÓm to¸n , hÖ thèng tæ chøc bé m¸y KiÓm to¸n Nhµ n­íc ®­îc tæ chøc theo nguyªn t¾c tËp trung thèng nhÊt tõ Trung ­¬ng ®Õn c¸c khu vùc trong c¶ n­íc . ChÝnh v× vËy mµ KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc cã thÓ ®­îc hiÓu theo c¸c néi dung sau : KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc lµ mét bé phËn cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc ®Æt t¹i c¸c khu vùc theo vïng l·nh thæ ,cã chøc n¨ng kiÓm to¸n theo ph¹m vi ph©n c«ng cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc Trung ­¬ng. KiÓm to¸n Nhµ n­íc hoµn toµn ®éc lËp kh¸ch quan víi c¸c cÊp chÝnh quyÒn thuéc khu vùc l·nh thæ ho¹t ®éng , chØ tu©n thñ ph¸p luËt trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n. Chøc n¨ng , nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc kh«ng t¸ch rêi chøc n¨ng ,nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc Trung ­¬ng theo luËt ®Þnh. Ho¹t ®éng KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc ph¶i tu©n thñ c¸c chuÈn mùc vµ qui tr×nh kiÓm to¸n chung do Tæng KiÓm to¸n Nhµ n­íc qui ®Þnh. C¸c b¸o c¸o kÕt qu¶ kiÓm to¸n cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc ph¶i ®­îc göi vÒ KiÓm to¸n Nhµ n­íc Trung ­¬ng ®Ó xö lý , ®¸nh gi¸ tr­íc khi ®­îc ph¸t hµnh göi ®Õn Quèc héi ,ChÝnh phñ vµ c¸c c¬ quan liªn quan kh¸c ( kÓ c¶ ®¬n vÞ ®­îc kiÓm to¸n ). Tãm l¹i , KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc vÒ thùc chÊt lµ mét bé phËn kh«ng thÓ t¸ch rêi cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc , ®­îc KiÓm to¸n Nhµ n­íc Trung ­¬ng giao cho thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô cô thÓ trong tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn nhÊt ®Þnh vÒ kiÓm to¸n víi c¸c ®èi t­îng thuéc ph¹m vi kiÓm to¸n Nhµ n­íc theo vïng l·nh thæ mµ KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu v­c qu¶n lý. 2.Vai trß vµ ®Þa vÞ ph¸p lý cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc: 2.1. Vai trß cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc: Sù ra ®êi cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc c¸c khu vùc lµ kÕt qu¶ ph¸t triÓn tÊt yÕu cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc. Khi mµ KiÓm to¸n Nhµ n­íc ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c chøc n¨ng cña m×nh theo luËt ®Þnh th× còng cã nghÜa lµ tÊt c¶ c¸c ®èi t­îng thuéc ph¹m vi cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc ph¶i ®­îc kiÓm to¸n th­êng xuyªn hµng n¨m trªn c¸c mÆt kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh vÒ thu, chi ng©n s¸ch , kiÓm to¸n sù tu©n thñ ph¸p luËt vµ kiÓm tra c¸c ho¹t ®éng . V× vËy , KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc vÒ thùc chÊt lµ c¸nh tay nèi dµi cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc trªn c¸c vïng l·nh thæ , c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh ®Þa ph­¬ng mµ th«i. Vai trß cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc rÊt to lín thÓ hiÖn trªn c¸c mÆt sau ®©y: Thø nhÊt , ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng ,nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc trªn lÜnh vùc kiÓm so¸t tµi chÝnh c«ng theo vïng l·nh thæ trong ph¹m vi c¶ n­íc . KiÓm to¸n Nhµ n­íc ®­îc coi lµ c¬ quan kiÓm tra tµi chÝnh c«ng tèi cao , cã vai trß hÕt søc quan träng trong c¬ cÊu chung cña nhµ n­íc ph¸p quyÒn . B¶n th©n c¬ cÊu tæ chøc KiÓm to¸n Nhµ n­íc ph¶i lu«n t­¬ng thÝch víi c¬ cÊu c¸c cÊp hµnh chÝnh , víi ®èi t­îng kiÓm to¸n cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc . KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc ®­îc h×nh thµnh theo vïng l·nh thæ hay c¸c cÊp chÝnh quyÒn hoÆc d­íi d¹ng v¨n phßng ®¹i diÖn….lµ ®Ó tho¶ m·n yªu cÇu trªn , ®Ó ®¸p øng ®­îc chøc n¨ng , nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n vµ luËt ®Þnh ®· ®Æt ra ®èi víi KiÓm to¸n Nhµ n­íc. Thø hai , víi tÝnh chÊt lµ bé phËn cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc ®Æt t¹i c¸c khu vùc theo l·nh thæ hoÆc theo ®¬n vÞ hµnh chÝnh , KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc thùc sù trë thµnh lùc l­îng kiÓm tra t¹i chç ®èi víi c¸c ho¹t ®éng sö dông tµi chÝnh c«ng . Nã cã t¸c dông ph¸t hiÖn vµ ng¨n ngõa kÞp thêi c¸c tÖ n¹n tham nhòng cho c¸c cÊp chinh quyÒn kÓ c¶ viÖc thùc hiÖn c¸c qui ph¹m ph¸p luËt , viÖc ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ vïng ®ã . Thø ba , Ho¹t ®éng KiÓm to¸n Nhµ n­íc nãi chung vµ KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc nãi riªng lu«n lµ ®éng lùc thóc ®Èy c¸c quan hÖ kinh tÕ – x· héi , th«ng qua ®ã t¹o niÒm tin gi÷a c¸c ®èi t¸c kinh tÕ , gi÷a c¸c cÊp chÝnh quyÒn víi c«ng chóng . §©y chÝnh lµ t¸c dông to lín nhÊt cña ho¹t ®éng KiÓm to¸n Nhµ n­íc nãi chung trong ph¹m vi khu vùc nhÊt ®Þnh do KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc ®¶m nhiÖm . 2.2. §Þa vÞ ph¸p lý cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc vµ KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc: Theo nh÷ng ®iÒu kho¶n trong HiÕn ph¸p vµ ®¹o luËt vÒ KiÓm to¸n Nhµ n­íc th× c¬ quan KiÓm to¸n Nhµ n­íc cã vÞ trÝ lµ mét c¬ quan thuéc ChÝnh phñ ( C¬ quan h×nh ph¸p ) hay Quèc héi ( C¬ quan lËp ph¸p ) hoÆc ®­îc xÕp vµo lo¹i c¬ quan thuéc ngµnh t­ ph¸p . VÝ dô ë Mü , KiÓm to¸n Nhµ n­íc cña Hoa Kú ( GAO ) lµ mét c¬ quan trung lËp trong ngµnh lËp ph¸p cña chÝnh quyÒn Liªn bang . Tæ chøc GAO cã nhiÖm vô b¸o c¸o vµ chÞu tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp tr­íc Quèc héi . Tr¸ch nhiÖm tr­íc tiªn cña c¸c kiÓm to¸n viªn thuéc GAO lµ thùc hiÖn chøc n¨ng kiÓm to¸n theo yªu cÇu cña Quèc héi ; ë V­¬ng quèc Anh , c¬ quan KiÓm to¸n Nhµ n­íc ( NAO ) ®­îc thµnh lËp n¨m 1983 lµ tæ chøc trùc thuéc Quèc héi ; ë CHLB §øc c¬ quan KiÓm to¸n Nhµ n­íc Liªn bang còng nh­ c¸c Bang ®Òu do Quèc héi Liªn Bang hoÆc do Quèc héi c¸c Bang lËp ra nh­ng cã vÞ trÝ ®éc lËp ®èi víi c¶ c¬ quan LËp ph¸p , Hµnh ph¸p vµ T­ ph¸p , do ®ã cã vÞ trÝ hÕt søc kh¸ch quan trong viÖc kiÓm tra , gi¸m s¸t c¸c ®¬n vÞ sö dông c¸c nguån lùc tµI chÝnh c«ng . Ng­îc l¹i c¬ quan KiÓm to¸n Nhµ n­íc Trung Quèc ®­îc thµnh lËp c¸ch ®©y 16 n¨m l¹i cã vÞ trÝ lµ c¬ quan ngang Bé trùc thuéc ChÝnh phñ nh­ng ho¹t ®éng ®éc lËp víi ChÝnh phñ . Trong khi ®ã Toµ ThÈm KÕ cña Céng hoµ Ph¸p lµ mét m« h×nh ®Æc biÖt trong lÜnh vùc KiÓm to¸n Nhµ n­íc . Toµ nµy võa thùc hiÖn chøc n¨ng cña c¬ quan KiÓm to¸n Nhµ n­íc trong ho¹t ®éng kiÓm tra , quyÕt to¸n Ng©n s¸ch Nhµ n­íc c¸c cÊp , ®ång thêi thùc hiÖn chøc n¨ng cña c¬ quan xÐt xö nh­ mét toµ ¸n ®èi víi c¸c c«ng chøc kÕ to¸n c«ng , kh«ng phô thuéc vµo c¬ quan lËp ph¸p còng nh­ c¬ quan hµnh ph¸p . §èi víi KiÓm to¸n Nhµ n­íc ViÖt Nam ®­îc thµnh lËp theo NghÞ ®Þnh 70/CP ngµy 11/7/1994 cña ChÝnh phñ ®Ó gióp Thñ t­íng chÝnh phñ thùc hiÖn chøc n¨ng kiÓm tra , x¸c nhËn tÝnh ®óng ®¾n h¬p ph¸p cña tµi liÖu vµ sè liÖu . §Þa vÞ ph¸p lý cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc kh«ng t¸ch rêi ®Þa vÞ ph¸p lý cña c¬ quan KiÓm to¸n Nhµ n­íc nãi chung . PhÇn lín KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi hoµn toµn ®éc lËp kh¸ch quan víi c¸c cÊp chÝnh quyÒn thuéc vïng l·nh thæ cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc ®¶m nhiÖm . Víi tÝnh c¸ch lµ mét bé phËn cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc nªn KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc kh«ng chÞu sù chi phèi cña bÊt kú mét thÕ lùc nµo trong ph¹m vi khu vùc ®¶m nhiÖm , chØ tu©n thñ ph¸p luËt khi thùc hiÖn nhiÖm vô cña m×nh . Tuy nhiªn ®èi víi m« h×nh KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc cña c¸c n­íc theo thÓ chÕ Liªn Bang th× KiÓm to¸n Nhµ n­íc c¸c Bang ®­îc coi lµ mét c¬ quan kh«ng nh÷ng ®éc lËp víi c¬ quan h×nh ph¸p , lËp ph¸p , t­ ph¸p mµ cßn ®éc lËp víi c¶ KiÓm to¸n Nhµ n­íc Liªn Bang c¶ vÒ chuyªn m«n vµ tæ chøc nh©n sù . Ng­îc l¹i víi m« h×nh KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc cña Trung Quèc th× KiÓm to¸n Nhµ n­íc ®­îc tæ chøc t­¬ng øng víi c¸c cÊp chÝnh quyÒn tõ Trung ­¬ng xuèng c¸c tØnh , thµnh phè , khu tù trÞ ®Õn huyÖn , thÞ x·. ((( Nh­ vËy KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc mét mÆt ®­îc coi lµ mét bé phËn kh«ng thÓ t¸ch rêi trong c¬ cÊu hµnh chÝnh cña ChÝnh quyÒn cÊp t­¬ng øng , mÆt kh¸c chÞu sù chi phèi vÒ chuyªn m«n cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc cÊp trªn . §èi víi KiÓm to¸n Nhµ n­íc cña ViÖt Nam còng nh­ phÇn lín KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc kh¸c trªn thÕ giíi lµ mét bé phËn trùc thuéc KiÓm to¸n Nhµ n­íc , cã vÞ trÝ ®éc lËp toµn diÖn víi c¸c cÊp nãi chung , ho¹t ®éng KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc nãi riªng . 3. KhÝa c¹nh kinh tÕ , hiÖu lùc vµ hiÖu qu¶ qu¶n lý ho¹t ®éng cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc : 3.1. ý nghÜa kinh tÕ : ViÖc më réng vµ ph¸t triÓn KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc tr­íc hÕt lµ xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu ph¸t triÓn cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc trªn mét khu vùc thuéc ph¹m vi KiÓm to¸n Nhµ n­íc trong viÖc thùc hiÖn mét c¸ch ®Çy ®ñ chøc n¨ng nhiÖm vô cña m×nh theo luËt ®Þnh . Tuy nhiªn khÝa c¹nh kinh tÕ còng cã ý nghÜa rÊt quan träng trong viÖc ph¸t triÓn KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc . Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc cã ý nghÜa to lín trªn ph­¬ng diÖn kinh tÕ nh­ : Do qu¶n lý ®Þa bµn mét c¸ch th­êng xuyªn nªn cã thÓ gi¶m thíi gian thu thËp b»ng chøng kiÓm to¸n còng nh­ t×m hiÓu ®èi t­îng kiÓm to¸n . KÕt qu¶ c¸c cuéc kiÓm to¸n sÏ cao h¬n trong khi chi phÝ vµ thêi gian tiÕn hµnh kiÓm to¸n sÏ gi¶m ®­îc nhiÒu h¬n. Gi¶m c¸c chi phÝ vÒ ®i l¹i , ¨n nghØ cña KiÓm to¸n viªn vµ c¸c ®oµn thÓ Nhµ n­íc trong ®iÒu kiÖn h¹n hÑp hiÖn nay cña kinh phÝ ho¹t ®éng KiÓm to¸n Nhµ n­íc lµ rÊt quan trong v× nhê cã KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc më réng trªn toµn bé l·nh thæ nªn c¸c cuéc kiÓm to¸n thuéc KiÓm to¸n Nhµ n­íc Trung ­¬ng chñ yÕu kiÓm to¸n c¸c c¬ quan Nhµ n­íc Trung ­¬ng , c¸c Bé , c¸c ngµnh …cã vÞ trÝ ho¹t ®éng vµ ®ãng t¹i Hµ Néi lµ chñ yÕu. Dùa vµo c¬ cÊu tæ chøc KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc ®Ó hîp lý ho¸ vÞ trÝ c«ng t¸c cho tõng kiÓm to¸n viªn , tõ ®ã gióp cho kiÓm to¸n viªn vµ gia ®×nh hä gi¶m bít ®­îc nh÷ng kho kh¨n vÒ gia ®×nh trong ®iÒu kiÖn ®ång l­¬ng thu nhËp c¸ nh©n cßn cã giíi h¹n nhÊt ®Þnh . Tãm l¹i , ngoµi lîi Ých vÒ thùc hiÖn chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc ®¹t chÊt l­îng vµ cã hiÖu qu¶ cao h¬n , viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¬ quan KiÓm to¸n Nhµ n­íc tiÕt kiÖm ®­îc c¸c chi phÝ vµ thêi gian trong ho¹t ®éng KiÓm to¸n Nhµ n­íc . 3.2. VÊn ®Ò hiÖu lùc vµ hiÖu qu¶ qu¶n lý ho¹t ®éng cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc : Khi më réng vµ ph¸t triÓn KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc th× cã mét vÊn ®Ò ®Æt ra lµ vÊn ®Ò qu¶n lý vµ kiÓm so¸t ho¹t ®éng cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc nh­ thÕ nµo ®Ó vÉn duy tr× hiÖu qu¶ vµ hiÖu lùc cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc nãi chung . ViÖc më réng ph¹m vi ho¹t ®éng KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc còng ®ång nghÜa víi viÖc gi¶m kh¶ n¨ng gi¸m s¸t sù qu¶n lý , kiÓm so¸t tõ phÝa KiÓm to¸n Nhµ n­íc Trung ­¬ng ®èi víi KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc . Do ®ã hiÖn nay cã nhiÒu c¸ch thøc ®Ó t¸c ®éng tõ phÝa KiÓm to¸n Nhµ n­íc Trung ­¬ng ®èi víi KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc : Theo m« h×nh KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc c¸c quèc gia cã thÓ chÕ Liªn Bang th× KiÓm to¸n Nhµ n­íc c¸c Bang sÏ chÞu sù gi¸m s¸t cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng theo luËt ®Þnh . Ngoµi ra KiÓm to¸n Nhµ n­íc Liªn Bang còng cã ¶nh h­ëng rÊt lín vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô .Tuy nhiªn c¬ quan gi¸m s¸t trùc tiÕp lµ Uû ban KiÓm to¸n thuéc Quèc héi c¸c Bang . VÒ mÆt kiÓm tra tµi chÝnh cho ho¹t ®éng kiÓm to¸n c¸c Bang sÏ do Uû ban kiÓm to¸n nghiÖp vô chuyªn m«n cña kiÓm to¸n viªn ®­îc thèng nhÊt qu¶n lý bëi c¸c qui t¾c ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp vµ chuÈn mùc kiÓm to¸n . Theo m« h×nh KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc cña Trung Quèc th× viÖc qu¶n lý kiÓm so¸t ®èi víi KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc sÏ do c¸c cÊp chÝnh quyÒn t­¬ng øng vµ c¬ quan KiÓm to¸n Nhµ n­íc cÊp trªn qu¶n lý . Nguån tµi chÝnh cho ho¹t ®éng cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc theo m« h×nh nµy n»m trong Ng©n s¸ch cña ®¬n vÞ hµnh chÝnh cÊp t­¬ng ®­¬ng . Do ®ã c¸c cÊp hµnh chÝnh t­¬ng ®­¬ng sÏ kiÓm tra vÒ mÆt tµi chÝnh ®èi víi ho¹t ®éng cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc . §¹o ®øc nghÒ nghiÖp vµ kh¶ naeng chuyªn m«n cña kiÓm to¸n viªn do KiÓm to¸n Nhµ n­íc cÊp trªn kiÓm so¸t dùa vµo qui t¾c ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp vµ chuÈn mùc kiÓm to¸n . §èi víi m« h×nh KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc theo khu vùc ho¹t ®éng th× viÖc kiÓm so¸t , qu¶n lý ®èi víi KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc tõ phÝa KiÓm to¸n Nhµ n­íc lµ toµn diÖn , tuyÖt ®èi . Víi tÝnh chÊt lµ mét bé phËn kh«ng thÓ t¸ch rêi cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc , KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc chÞu sù l·nh ®¹o trùc tiÕp tõ Tæng KiÓm to¸n Nhµ n­íc , kinh phÝ ho¹t ®éng n»m trong kinh phÝ cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc. Nh­ vËy vÒ tµi chÝnh th× còng nh­ KiÓm to¸n Nhµ n­íc , KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc sÏ chÞu sù kiÓm tra cña Bé Tµi chÝnh hoÆc mét c¬ quan nµo ®ã do Quèc héi chØ ®Þnh . Víi m« h×nh nµy th«ng th­êng KiÓm to¸n Nhµ n­íc Trung ­¬ng n¾m trän vÑn quyÒn kiÓm so¸t vÒ nh©n sù , tæ chøc vµ quan hÖ ®èi ngo¹i cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc .ViÖc båi d­ìng ®µo t¹o vµ gi¸m s¸t ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp cña kiÓm to¸n viªn còng ®­îc KiÓm to¸n Nha n­íc Trung ­¬ng thùc hiÖn . II. M« h×nh tæ chøc bé m¸y , c¬ chÕ ho¹t ®éng vµ c¸c mèi quan hÖ cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc . 1.Ph©n biÖt KTNN khu vùc víi KiÓm to¸n néi bé vµ c¸c c¬ quan thuéc chÝnh quyÒn Nhµ n­íc cÊp : 1.1. Ph©n biÖt KTNN khu vùc víi KiÓm to¸n néi bé : Tõ c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung ,nÒn kinh tÕ chuyÓn sang giai ®o¹n ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng th× c¬ chÕ ®iÒu hµnh qu¶n lý cña Nhµ n­íc còng cã sù thay ®æi c¨n b¶n . Nguyªn t¾c tù kiÓm tra vµ chÞu sù kiÓm tra cña mäi c¬ quan Nhµ n­íc ®èi víi mét ®¬n vÞ hay c¬ quan Nhµ n­íc vÒ tµi chÝnh ®­îc thay thÕ b»ng ho¹t ®éng kiÓm to¸n . Néi bé c¸c ®¬n vÞ Nhµ n­íc ë c¸c cÊp chÝnh quyÒn cã thÓ thµnh lËp hÖ thèng kiÓm to¸n néi bé ®Ó tù kiÓm tra m×nh . Bªn c¹nh ®ã KiÓm to¸n Nhµ n­íc ®­îc thµn lËp víi tÝnh chÊt lµ lùc l­îng kiÓm tra tõ bªn ngoµi , kiÓm tra ®éc lËp ®èi víi c¸c ®¬n vÞ ®­îc kiÓm to¸n . Nh­ vËy , t¹i c¸c khu vùc theo l·nh thæ , c¸c c¬ quan Nhµ n­íc ,c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh sù nghiÖp Nhµ n­íc sÏ chÞu sù kiÓm tra song hµnh cña 2 lùc l­îng kiÓm to¸n lµ KiÓm to¸n Nhµ n­íc vµ KiÓm to¸n néi bé . KiÓm to¸n néi bé cña mét ®¬n vÞ thuéc Nhµ n­íc trong khu vùc lµ mét bé phËn do ®¬n vÞ ®ã lËp ra , víi chøc n¨ng gióp c¸c nhµ qu¶n lý cña ®¬n vÞ ®ã gi¸m s¸t vµ kiÓm tra ho¹t ®éng , th«ng tin cung cÊp cña c¸c bé phËn chøc n¨ng trong ®¬n vÞ . KiÓm to¸n néi bé chÞu sù chi phèi toµn diÖn cña c¸c cÊp qu¶n lý hµnh chÝnh hoÆc ®¬n vÞ t­¬ng øng . C¸c kÕt qu¶ kiÓm to¸n ®­îc sö dông cho c¸c cÊp qu¶n lý trong néi bé c¸c c¬ quan , ®¬n vÞ ®ã . Ng­îc l¹i , KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc lµ mét bé phËn thuéc KiÓm to¸n Nhµ n­íc , hoµn toµn ®éc lËp kh¸ch quan víi c¸c ®¬n vÞ , c¸c cÊp qu¶n lý Nhµ n­íc hµnh chÝnh trong khu vùc . KÕt qu¶ kiÓm to¸n ®­îc göi lªn Tæng KiÓm to¸n Nhµ n­íc , sau ®ã ®­îc tæng hîp ®Ó b¸o c¸o víi Quèc héi vµ ChÝnh phñ . Nh­ vËy , gi÷a KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc vµ KiÓm to¸n néi bé cã sù kh¸c nhau râ rÖt nh­ng sù phèi hîp gi÷a 2 lùc l­îng kiÓm to¸n nµy lµ rÊt cÇn thiÕt . Tuy nhiªn t¹i c¸c cuéc kiÓm to¸n cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc , KiÓm to¸n néi bé chØ ®­îc ®ãng vai tro lµ bé phËn cung cÊp th«ng tin cho ho¹t ®éng cña KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc ®µnh r»ng sù phèi hîp vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô gi÷a hai lo¹i h×nh kiÓm to¸n nµy lµ rÊt cÇn thiÕt ®Ó cïng n©ng cao chÊt l­îng ho¹t déng cña m×nh . 1.2. Ph©n biÖt KTNN khu vùc vµ c¸c c¬ quan Nhµ n­íc trong khu vùc : MÆc dï KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc vµ c¸c cÊp chÝnh quyÒn hay c¸c c¬ quan ®¬n vÞ hµnh chÝnh Nhµ n­íc trong khu vùc ®Òu lµ c¬ quan c«ng chøc Nhµ n­íc , c¸c ho¹t ®éng ®Òu nh»m môc ®Ých cao nhÊt lµ phôc vô lîi Ých quèc gia nãi chung vµ lîi Ých l·nh thæ nãi riªng nh­ng gi÷a chóng còng cã sù kh¸c biÖt râ rÖt : KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc lµ ®¹i diÖn cho c¬ quan kiÓm tra tµi chÝnh c«ng cao nhÊt ®Æt t¹i khu vùc . Ho¹t ®éng kiÓm to¸n cã nh÷ng ®Æc thï riªng biÖt mµ c¸c c¬ quan hay c¸c cÊp chÝnh quyÒn thuéc khu vùc kh«ng thÓ cã ®­îc nh­ : tÝnh ®éc lËp kh¸ch quan , kü n¨ng chuyªn m«n , qui tr×nh vµ chuÈn mùc kiÓm to¸n . §iÒu cèt lâi nhÊt vÒ sù kh¸c biÖt gi÷a KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc víi c¸c cÊp chÝnh quyÒn hay c¸c c¬ quan Nhµ n­íc ë chç mçi c¬ quan cã chøc n¨ng hoµn toµn kh¸c nhau , thËm chÝ ®èi lËp nhau : + Chøc n¨ng LËp ph¸p , chøc n¨ng Hµnh ph¸p , chøc n¨ng T­ ph¸p thuéc vÒ c¸c cÊp hµnh chÝnh khu vùc . + Cßn chøc n¨ng kiÓm tra , kiÓm so¸t tµi chÝnh c«ng thuéc vÒ KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc . Tuy nhiªn c¸c chøc n¨ng nµy t¹o thµnh mét sù hoµn chØnh , c¸c mÆt ®èi l¹p t¹o nªn mét chØnh thÓ thèng nhÊt gióp cho nhµ qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi l·nh thæ trë nªn cã hiÖu qu¶ cao h¬n , gióp cho kinh tÕ c¸c vïng l·nh thæ ph¸t triÓn nhanh h¬n .Nhµ n­íc Trung ­¬ng lu«n x¸c lËp quyÒn qu¶n lý vµ gi¸m s¸t cña m×nh ®èi víi c¸c vïng l·nh thæ trong c¶ n­íc . 2. M« h×nh vµ c¬ chÕ ho¹t ®éng cña KTNN khu vùc : 2.1. C¬ cÊu tæ chøc cña KTNN khu vùc : Cã nhiÒu m« h×nh tæ chøc KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc : Thø nhÊt , m« h×nh tæ chøc theo h­íng chuyªn m«n ho¸ vÒ kiÓm to¸n . C¸c phßng kÕ to¸n Ng©n s¸ch , phßng kÕ to¸n doanh nghiÖp Nhµ n­íc…tuú thuéc khèi l­îng c«ng viÖc vµ sè l­îng ®èi t­îng kiÓm to¸n nhiÒu hay Ýt ®Ó thµnh lËp thªm c¸c phßng nh­ phßng kÕ to¸n ng©n s¸ch 1 , kÕ to¸n ng©n s¸ch 2 ... Tuú thuéc vµo c¬ chÕ ®ång sù hay c¬ chÕ ®¬n tuyÕn mµ cã sù ph©n chia quyÒn qu¶n lý kh¸c nhau . + Theo c¬ chÕ ®ång sù , mäi quyÒn lùc ®èi víi KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc ®­îc thùc hiÖn th«ng qua c¬ chÕ Héi ®ång . + Ng­îc l¹i theo c¬ chÕ ®¬n tuyÕn , quyÒn lùc hoµn toµn tËp trung vµo Tæng KiÓm to¸n Nhµ n­íc , kiÓm to¸n tr­ëng KiÓm to¸n Nhµ n­íc khu vùc do Tæng KiÓm to¸n Nhµ n­íc bæ nhiÖm vµ chÞu tr¸ch nhiÖm toµn diÖn tr­íc Tæng KiÓm to¸n Nhµ n­íc . *¦u ®iÓm : t¹o nªn sù chuyªn m«n ho¸ cao trong ho¹t ®éng kiÓm to¸n , ®Æc biÖt lµ viÖc chuyªn m«n ho¸ kiÓm to¸n ng©n s¸ch vµ kiÓm to¸n khèi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c kiÓm to¸n viªn n©ng cao kü n¨ng chuyªn m«n cña m×nh .