Công ty cổ phần & vai trò của nó trong sự nghiệp phát triển kinh tế ở nước ta hiện nay

C«ng ty cæ phÇn vµ vai trß cña nã trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ ë n­íc ta hiÖn nay PhÇn 1-PhÇn më ®Çu PhÇn 2-Néi dung Ch­¬ng 1 : Lý luËn chung vÒ c«ng ty cæ phÇn Kh¸i niÖm chung vÒ c«ng ty cæ phÇn Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty cæ phÇn Vai trß cña c«ng ty cæ phÇn víi s­ ph¸t triÓn kinh tÕ §Æc ®iÓm cña c«ng ty cæ phÇn Vai trß cña c«ng ty cæ phÇn Ch­¬ng 2 : C«ng ty cæ phÇn vµ vai trß cña nã trong ph¸t triÓn kinh tÕ ë ViÖt Nam Qu¸ tr×nh h×nh thµnh c«ng ty cæ phÇn ë ViÖt Nam TÊt yÕu h×nh thµnh c«ng ty cæ phÇn ë ViÖt Nam Qu¸ tr×nh h×nh thµnh c«ng ty cæ phÇn ë ViÖt Nam C¸c lo¹i c«ng ty cæ phÇn ë ViÖt Nam Vai trß cña c«ng ty cæ phÇn trong nÒn kinh tÕ ë n­íc ta hiÖn nay Thùc tr¹ng qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ë n­íc ta hiÖn nay Ch­¬ng 3 : Mét Sè Gi¶i Ph¸p §Èy M¹nh Qu¸ Tr×nh H×nh Thµnh Vµ N©ng Cao Vai Trß Cña C«ng Ty Cæ PhÇn ë ViÖt Nam Nh÷ng nguyªn nh©n c¬ b¶n c¶n trë qu¸ tr×nh h×nh thµnh c«ng ty cæ phÇn ë n­íc ta Mét sè gi¶i ph¸p nh»m ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ n©ng cao vai trß cña c«ng ty cæ phÇn ë ViÖt Nam PhÇn 3-KÕt LuËn PhÇn 1 : Lêi Më §Çu C«ng ty cæ phÇn vµ vÊn ®Ò cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc kh«ng cßn lµ nh÷ng hiÖn t­îng kinh tÕ x· héi míi l¹ ®èi víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi . C«ng ty cæ phÇn ®· trë thµnh h×nh thøc kinh doanh phæ biÕn ë hÇu hÕt c¸c n­íc cã nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn. Sau ®¹i héi §¶ng lÇn thø 4 ,qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi tõ nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng kh«ng chØ lµm thay ®æi mét c¸ch s©u s¾c nÒn kinh tÕ n­íc ta vÒ c¬ cÊu vËn hµnh , quan hÖ së h÷u mµ cßn xuÊt hiÖn tæ chøc kinh tÕ míi trong ®ã cã c«ng ty cæ phÇn. ViÖc ®­a ra bµn b¹c vÒ vÊn ®Ò “ c«ng ty cæ phÇn vµ vai trß cña nã trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ ë n­íc ta hiÖn nay “ lµ xuÊt ph¸t tõ sù cÊp thiÕt vµ tÝnh thêi sù cña nã. Trong ph¹m vi bµi viÕt nµy , do sù hiÓu biÕt cßn h¹n chÕ , em chØ xin ®Ò cËp ®Õn mét sè vÊn ®Õ c¬ b¶n sau ®©y : Nh÷ng lÝ luËn chung vÒ c«ng ty cæ phÇn. C«ng ty cæ phÇn vµ vai trß cña nã trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ ë n­íc ta hiªn nay. Mét sè gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ n©ng cao vai trß cña c«ng ty cæ phÇn ë ViÖt Nam. Víi tÊt c¶ kiÕn thøc ®· häc ë tr­êng ®¹i häc Qu¶n Lý Kinh Doanh , céng víi nh÷ng hiÓu biÕt s¬ l­îc cña m×nh vÒ c«ng ty cæ phÇn- mét h×nh thøc kinh doanh cßn kh¸ míi mÎ ë ViÖt Nam – em hy vänh bµi viÕt nµy sÏ ®Ó l¹i nh÷ng Ên t­îng nhÊt ®Þnh. Tuy nhiªn , ch¾c ch¾n bµi viªt nµy sÏ cßn nhiÒu h¹n chÕ nªn em rÊt mong ®­îc sù gióp ®ì cña c¸c thÇy , c« vµ c¸c b¹n . Mäi sù gãp ý xin göi vÒ : Sinh viªn : D­¬ng V¨n HiÓn líp 503 §H QL-KH HN. PhÇn 2 : Néi Dung Ch­¬ng 1 : Lý luËn chung vÒ c«ng ty cæ phÇn 1.1 Kh¸i niÖm chung vÒ c«ng ty cæ phÇn C«ng ty cæ phÇn ra ®êi vµo kho¶ng thÕ kû thø 17 .Sang thÕ kû thø 19 c«ng ty cæ phÇn ph¸t triÓn m¹nh mÏ , c«ng ty cæ phÇn ra ®êi ®­îc coi lµ mét “ ph¸t minh “ vÜ ®¹i cña loµi ng­êi trong nÒn s¶n xuÊt x· héi . VËy c«ng ty cæ phÇn lµ gØ ? Cã kh¸ nhiÒu ®Þnh nghÜa vÒ c«ng ty cæ phÇn nh­ng nh×n chung l¹i , c«ng ty cæ phÇn lµ doanh nghiÖp trong ®ã c¸c thµnh viªn cïng gãp vèn ,mçi ng­êi ®Òu cã mét sè cæ phiÕu nhÊt ®Þnh ,t­¬ng øng víi sè tiÒn hä ®· bá ra , cïng h­ëng lîi nhuËn cïng chÞu tr¸ch nhiÖm trong ph¹m vi gãp vèn cña m×nh trªn c¬ së tù nguyÖn. §Ó hiÓu râ kh¸i niÖm c«ng ty cæ phÇn ta ph¶i t×m hiÓu “cæ ®«ng” lµ g× .Ta xuÊt ph¸t tõ kh¸i niÖm “cæ phÇn” cña c«ng ty. Vèn cña c«ng ty cæ phÇn ®­îc chia thµnh nhiÒu phÇn b»ng nhau vµ ®­îc gäi lµ cæ phÇn thÓ hiÖn d­íi h×nh thøc cæ phiÕu.Trong ®ã cæ phiÕu lµ thø chøng kho¸n cã gi¸ trÞ ,ghi nhËn quyÒn së h÷u cña cæ ®«ng, ®ång thêi b¶o ®¶m ng­êi chñ së h÷u cæ phiÕu cã quyÒn lÜnh mét phÇn thu nhËp cña c«ng ty t­¬ng øng víi sè tiÒn ghi nhËn trªn cæ phiÕu . Tõ ®ã ta cã thÓ ®Þnh nghÜa vÒ cæ ®ong nh­ sau : cæ ®«ng chÝnh thøc lµ nh÷ng ng­êi së h÷u cæ phÇn hay cã cæ phÇn gãp vµo c«ng ty cæ phÇn. Sù ra ®êi cña c«ng ty cæ phÇn C«ng ty cæ phÇn ra ®êi cho ®Õn nay ®· tr¶i qua mét qu¸ tr×nh lÞch sö ph¸t triÓn hµng mÊy tr¨m n¨m .§©y lµ mét kiÓu tæ chøc doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Sù ra ®êi cña c«ng ty cæ phÇn kh«ng n»m trong ý muèn chñ quan cña bÊt k× mét lùc l­îng nµo mµ ®ã lµ mét qu¸ tr×nh kinh tÕ kh¸ch quan do c¸c nguyªn nh©n chñ yÕu sau: Thø nhÊt : Qu¸ tr×nh x· héi ho¸ t­ b¶n , t¨ng c­êng tÝch tô vµ tËp chung t­ b¶n ngµy cµng cao vµ lµ nguyªn nh©n hµng ®»u thóc ®Èy c«ng ty cæ phÇn ra ®êi. Trong nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ ,quy luËt gi¸ trÞ t¸c ®éng m¹nh mÏ tíi sù c¹nh tranh khèc liÖt gi÷a c¸c nhµ t­ b¶n buéc hä ph¶i c¶i tiÕn vµ n©ng cao tr×nh ®ä kü thuËt , n©ng cao n¨ng xuÊt lao ®éng , gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt lµm cho gi¸ trÞ c¸ biÖt cña m×nh thÊp h¬n hoÆc b»ng gi¸ trÞ hµng ho¸ cña x· héi th× míi cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn .§iÒu nµy chØ cã c¸c nhµ t­ b¶n lín víi quy m« s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh míi cã ®ñ kh¶ n¨ng trang bÞ kü thuËt hiÖn ®¹i lµm cho n¨ng xuÊt lao ®äng t¨ng lªn, do ®ã míi cã thÓ giµnh ®­îc th¾ng lîi trong c¹nh tranh , c¸c nhµ t­ b¶n võa vµ nhá ph¶i tù tÝch tô vèn ®Ó më réng c¬ së s¶n xuÊt vµ hiÖn ®¹i ho¸ c¸c trang thiÕt bÞ, t¹o ®iÒu kiÖn vµ n©ng cao n¨ng xuÊt lao ®éng vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm . Song ®©y lµ biÖn ph¸p hÕt søc khã kh¨n h¬n n÷a viÖc tÝch tô vèn ph¶i cã mét thêi gian rÊt dµi m¬Ý cã thÓ thùc hiÖn ®­îc .Mét lèi tho¸t cã hiÖu qu¶ lµ c¸c nhµ kinh tÕ võa vµ nhá cã thÓ tho¶ hiÖp vµ liªn minh víi nhau , tËp trung c¸c nhµ t­ b¶n cña hä l¹i víi nhau thµnh mét nhµ t­ b¶n lín ®Ó cã ®ñ søc m¹nh c¹nh tranh vµ giµnh ­u thÕ víi c¸c nhµ t­ b¶n kh¸c tõ h×nh thøc tËp trung vèn nh­ vËy c¸c c«ng ty cæ phÇn h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ngµy cµng m¹nh mÏ . Thø hai : Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña nÒn ®¹i c«ng nghiÖp c¬ khÝ cña tiÕn bé khoa häc kü thuËt t¹o ®äng lùc thóc ®Èy c«ng ty cæ phÇn ra ®êi vµ ph¸t triÓn . Lùc l­îng s¶n xuÊt ngµy cµng ph¸t triÓn ®ßi hái t­ b¶n cè ®Þnh còng ph¶i t¨ng . Tõng nhµ t­ b¶n c¸ biÖt kh«ng thÓ ®¸p øng ®­îc nhu cÇu trªn nªn ph¶i liªn minh tËp trung nhiÒu nhµ t­ b¶n c¸ biÖt ®ang ph©n t¸n trong nÒn kinh tÕ b»ng c¸ch gãp vèn ®Ó cïng kinh doanh . H¬n nòa kü thuËt ngµy cµng phÊt triÓn lµm xuÊt hiÖn ngµy cµng nhiÒu nghµnh , nhiÒu lÜnh vùc kinh doanh cã hiÖu qu¶ h¬n , cè søc hót h¬n víi c¸ nhµ t­ b¶n .viÖc di chuyÓn vèn vµn c¸c nghµnh , c¸c lÜnh vùc ®ã g©y nªn nhiÒu khã kh¨n cho c¸c nhµ t­ b¶n v× hä kh«ng thÓ bçng chèc xo¸ bá ngay c¸c xÝ nghiÖp cò ®Ó thu håi vèn ®Ó chuyÓn sang x©y dùng mét doanh nghiÖp míi mµ hä chØ cã thÓ rót bít vµ chuyÓn dÇn tõng phÇn vèn . Qu¸ tr×nh nµy cã thÓ kÐo dµi vµ hä cã thÓ mÊt thêi c¬ . M©u thÉn nµy chØ cã thÓ gi¶i quyÕt c¸c nhµ t­ b¶n liªn minh víi nhau, cïng gãp vèn x©y dùng c¸c doanh nghiÖp lín . Do cã chung môc ®Ých ®i t×m lîi nhuËn siªu ng¹ch nªn hä dÔ dµng gÆp nhau vµ nhanh trãng ®i ®Õn cïng gãp vèn ®Ó thanh lËp c«ng ty cæ phÇn vµ cïng kinh doanh. Thø ba : §ã lµ sù ph©n t¸n t­ b¶n ®Ó tr¸nh rñi ro vµ t¹o thÕ m¹nh trong qu¶n lÝ . S¶n xuÊt ngµy cµng ph¸t triÓn , tr×nh ®é kÜ thuËt ngay cµng cao, c¹nh tranh ngµy cµng khèc liÖt v× sù rñi ro trong kinh doanh ®e dä ph¸ s¶n ®èi víi c¸c nhµ t­ b¶n cµng lín . §Ó tr¸nh ®iÒu ®ã c¸c nhµ t­ b¶n ph©n t¸n t­ b¶n cña m×nh b»ng c¸ch ®Çu t­ t­ b¶n vµo nhiÒu t­ b¶n kh¸c nhau cã nhÜa lµ tham gia ®Çu t­ kinh tÕ kinh doanh ë nhiÒu nghµnh , nhiÒu lÜnh vùc , nhiÒu c«ng ty kh¸c nhau . Víi c¸ch lµm nµy mét mÆt c¸c nhµ t­ b¶n t×m c¸ch chia sÎ sù thiÖt h¹i cho nhiÒu ng­êi khi gÆp ruØ ro , nh­ng mÆt kg¸c do tËp chung ®­îc nhiÒu trÝ tuÖ cña sè ®«ng ng­êi cïng tham gia qu¶n lÝ nªn c«ng ty cæ phÇn ®¹t hiÖu qu¶ kinh doanh cao h¬n vµ Ýt rñi ro h¬n . Cho ®Õn nay c«ng ty cæ phÇn lµ h×nh thøc tæ chøc qu¶n lÝ kinh doanh ®­îc c¸c nhµ t­ b¶n ­a chuéng nhÊt nªn cµng ph¸t triÓn m¹nh mÏ. Thø t­ : §ã lµ sù phat triÓn réng r¸i cña chÕ ®é tin dông ®· t¹o ®éng l­c thóc ®Èy c«ng ty cæ phÇn ra ®êi vµ ph¸t triÓn . §ã lµ v× hai lÝ do sau ®©y: mét lµ viÖc ph¸t hµnh cæ phiÕu cña c«ng ty cæ phÇn kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc nÕu kh«ng cã thÞ tr­êng tiÒn tÖ ph¸t triÓn nÕu kh«ng cã nh÷ng doanh nghiÖp vµ d©n c­ cã nhu cÇu sö dông vèn tiÒn tÖ thÞ tr­êng . Thø hai ,thùc tiÔn ra ®êi vµ ph¸t triÓn c«ng ty cæ phÇn trªn thÕ giíi chøng tá viÖc ph¸t hµnh cæ phiÕu chØ cã thÓ thùc hiÖn th«ng qua c¸c ng©n hµng , ®«i khi do b¶n th©n ng©n hµng ph¸t hµnh .Ch¼ng h¹n ë §øc n¨m 1869 , trong nghµnh ®iÖn lùc cã 39 c«ng ty cæ phÇn th× ®Òu sinh ra nhê sù gióp ®ì cña ng©n hµng . Nh­ vËy vÒ lÞch sö còng nh­ vÒ l«gic tÝn dông cã tr­íc c«ng ty cæ phÇn , tÝn dông lµ c¬ së trùc tiÕp lµ ®éng lùc c«ng ty cæ phÇn ra ®êi vµ ph¸t triÓn . Tãm l¹i , c«ng ty cæ phÇn lµ qu¸ tr×nh kinh tÕ kh¸ch quan do ®ßi hái cña sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña kinh tÕ thÞ tr­êng , nã lµ kªt qu¶ tÊt yÕu cña qu¸ tr×nh tËp trung t­ b¶n , nã diÔn m¹nh mÏ cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn ®¹i c«ng nghiÖp c¬ khÝ vµ sù tù do c¹nh tranh d­¬Ý chÕ ®é t­ b¶n . VÒ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña c«ng ty cæ phÇn ®­îc chia lµm bèn giai ®o¹n : Giai ®o¹n 1 : Lµ giai ®o¹n mÇm mèng c«ng ty cæ phÇn ®Çu tiªn xuÊt hiÖn mang tªn c«ng ty §«ng ¢n do th­¬ng nh©n ng­êi Anh thµnh lËp n¨m 1773 T¹i Lu©n §«n h×nh thï ®Çu tiªn cña së giao dÞch chøng kho¸n ra ®êi vµo n¨m 1801 th× chÝnh thøc ®­îc thµnh lËp . ThÞ tr­êng chøng kho¸n MÜ ®­îc thµnh lËp n¨m 1790 . Giai ®o¹n 2 : Lµ giai ®o¹n h×nh thµnh tr­íc vµ sau cuéc c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp chñ yÕu lµ ®Çu thÕ kØ thø 19 .C¸c c«ng ty cæ phÇn chÝnh thøc lÇn l­ît ra ®êi víi h×nh thøc tæ chøc vµ ph©n phèi riªng cña nã . Kho¶ng gi÷a thÕ kØ thø 18 ®Çu thÕ kØ thø 19 c«ng ty cæ phÇn ®· xuÊt hiªn trong lÜnh vùc ®­êng s«ng vµ ®­êng s¾t . §Õn n¨m 1837 ®· cã 46 c«ng ty cæ phÇn . Giai ®o¹n 3 : Lµ giai ®o¹n ph¸t triÓn , sau nh÷ng n¨m 70 c¸c c«ng ty cæ phÇn ph¸t triÓn mét c¸ch nhanh trãng , phæ biÕn ë mäi n¬i víi quy m« réng vµ sè l­îng t­ b¶n tËp trung lín chua tõng cã. T¹i Anh : 86000, 90% t­ b¶n Anh chÞu s­ khèng chÕ cña c«ng ty cæ phÇn . Tai MÜ n¨m 1909 cã 262000 c«ng ty cæ phÇn . Giai ®o¹n 4 : Lµ giai ®o¹n tr­ëng thµnh . Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø 2, c«ng ty cæ phÇn ngµy cµng trë nªn hoµn thiÖn h¬n vÒ c¬ cÊu tæ chøc vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ trªn quy m« lín . C«ng ty cæ phÇn trªn c¬ së nÒn s¶n xuÊt x· héi ho¸ ®Æc biÖt lµ x· héi ho¸ vÒ vèn , quan hÖ tÝn dông ph¸t triÓn , quan hÖ thÞ tr­êng h×nh thµnh ®Çy ®ñ .Tr¶i qua mÊy tr¨m n¨m , c«ng ty cæ phÇn ®· ph¸t triÓn ë hÇu hÕt c¸c n­íc t­ b¶n thei xu thÕ t­ gi¶n ®¬n ®Õn phøc t¹p , tõ quy m« nhá ®Õn quy m« lín , tõ mét lÜnh vùc ®Õn nhiÒu lÜnh vùc , tõ mét nghµnh ®Õn ®a nghµnh , tõ mét quèc gia ®Õn c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia . 1.3 Vai Trß Cña C«ng Ty Cæ PhÇn Víi Sù Ph¸t TriÓn Kinh TÕ 1.3.1 §Æc ®iÓm cña c«ng ty cæ phÇn C«ng ty cæ phÇn lµ mét h×nh thøc tæ chøc kinh doang cã t­ c¸ch ph¸p nh©n vµ c¸c cæ ®«ng chØ cã tr¸ch nhiªm ph¸p lÝ h­u h¹n trong phÇn gãp vèn cña m×nh . Vèn cña c«ng ty ®­îc chia thµnh nhiÒu phÇn b»ng nhau gäi lµ cæ phÇn , Gi¸ trÞ mçi cæ phiÕu gäi lµ mÖnh gi¸ cæ phiÕu trong ®ã cæ phiÕu lµ mét thø chøng kho¸n cã gi¸ ghi nhËn quyÒn së h÷u cæ phÇn , ®ång thêi b¶o ®¶m cho ng­êi chñ së h÷u cæ phiÕu cã quyÒn lÜnh mét phÇn thu nhËp cña c«ng ty t­¬ng øng víi sè tiÒn ghi trªn cæ phiÕu .Mçi c«ng ty chØ ®­îc ph¸t hµnh sè cæ phiÕu nhÊt ®Þnh . Cæ phiÕu thuêng vµ cæ phiÕu ­u ®·i do c«ng ty ph¸t hµnh h×nh thµnh nªn vèn cæ phÇn cña c«ng ty . Cæ phiÕu chøng minh t­ c¸ch thµnh viªn cña nh÷ng ng­êi gãp vèn vµo c«ng ty cæ phÇn , nh÷ng thµnh viªn nµy ®­îc gäi lµ cæ ®«ng . Mçi cæ ®«ng cã thÓ mua mét hoÆc nhiÒu cæ phiÕu QuyÒn tr¸ch nhiÖm vµ lîi Ých cña cæ ®«ng phô thuéc vµo sè l­îng cæ phiÕu cña hä trong c«ng ty . C¬ cÊu tæ chøc vµ ®iÒu hµnh cña c«ng ty cæ phÇn : do ®Æc ®iÓm nhiÒu chñ së h÷u trong c«ng ty cæ phÇn nªn c¸c cæ ®ong kh«ng thÓ thùc hiÖn vai trß së h­u cña m×nh mµ ph¶i th«ng qua tæ chøc ®¹i diÖn lµm nhiÖm vô tæ chøc trùc tiÕp qu¶n lÝ c«ng ty , bao gåm : §¹i héi cæ ®«ng , Héi ®ång qu¶n trÞ , Gi¸m ®èc ®iÒu hµnh vµ ban kiÓm so¸t . §¹i héi cæ ®«ng : lµ c¬ quan quyÕt ®Þnh cao ngÊt cña c«ng ty , lµ ®¹i héi cña nh÷ng ng­êi cæ ®«ng së h÷u ®èi víi c«ng ty cæ phÇn . §¹i héi cæ ®«ng cã ba h×ng thøc lµ ®¹i héi thµnh lËp , ®¹i héi bÊt th­êng , ®¹i héi ®ång cæ ®«ng . Héi ®ång qu¶n trÞ : bé m¸y qu¶n lÝ co¶ c«ng ty cæ phÇn bao gåm nh÷ng thµnh viªn cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao vµ qu¶n lÝ giái ®Ó cã thÓ hoµn thµnh tèt c¸c nhiÖm vô do ®¹i héi ®ång cæ ®ong giao phã . Sè thµnh viªn do ®¹i héi ®ång cæ ®«ng quyÕt ®Þnh vµ ®­îc ghi vµo ®iÒu lÖ cña c«ng ty .Héi ®ång qu¶ trÞ cã toµn quyÒn nh©n danh c«ng ty ®Ó quyÕt ®Þnh mäi vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn lîi ichs cña c«ng ty , quyÒn lîi cña c«ng ty , trõ c¸c vÊn ®Ò thuéc thÈm quyÒn cña ®¹i héi ®ång . Héi ®ång qu¶n trÞ tù bÇu chñ tÞch héi ®ång vµ chñ tÞch héi ®ång cã thÓ kiªm tæng gi¸m ®èc c«ng ty nÕu ®iÒu lÖ c«ng ty kh«ng quy ®Þnh kh¸c . Gi¸m ®èc ®iÒu hµnh : lµ ng­êi ®iÒu hµnh mäi ho¹t ®éng hµng ngµy cña c«ng ty vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc héi ®ång qu¶n trÞ vÒ viÖc thùc hiÖn c¸c tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn h¹n ®­îc giao . VÒ thùc chÊt gi¸m ®èc ®iÒu hµnh lµ ng­êi lµm thuª cho chñ tÞch héi ®ång qu¶n trÞ .Gi¸m ®èc kh«ng lµm viÖc theo nhiÖm k× mµ lµm viÖc theo hîp ®ång kÝ kÕt víi chñ tÞch héi ®ång qu¶n trÞ . Ban kiÓm so¸t : cã vai trß gi¸m s¸t mäi ho¹t ®éng cña c«ng ty . Sè l­îng uû viªn kiÓm so¸t tuú theo ®iÒu lÖ cña c«ng ty . Nh÷ng ng­êi nµy kh«ng ph¶i lµ thµnh viªn cña héi ®ång qu¶n trÞ hoÆc gi¸m ®èc . Sù ph©n chia lîi nhuËn trong c«ng ty cæ phÇn : Lîi nhuËn cña c«ng ty sau khi ®· chi tr¶ cho c¸c môc cÇn thiÕt ®­îc chia ®Òu cho c¸c cæ ®«ng tû lÖ víi phÇn gãp vèn cña hä vµo c«ng ty . 1.3.2 Vai trß cña c«ng ty cæ phÇn ®èi víi sù ph¸t triÓn tÕ Víi nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng cã cña m×nh , c«ng ty cæ phÇn cã vai trß v« cïng to lín ®èi víi nÒn kinh tÕ ®ã lµ kh¶ n¨ng huy ®éng vèn mét c¸ch nhanh chãng víi quy m« lín ®Ó thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh khæng lå mµ kh«ng cã nhµ t­ b¶n riªng biÖt nµo cã thÓ tù m×nh lµm næi . Ch­¬ng hai : C«ng ty cæ phÇn vµ vai trß cña nã trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ ë ViÖt Nam Qu¸ tr×nh h×nh thµnh c«ng ty cæ phÇn ë ViÖt Nam 2.1.1 TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña viÖc h×nh thµnh c«ng ty cæ phÇn ë ViÖt Nam Thø nhÊt : ë n­íc ta cÇn ph¶i h×nh thµnh c«ng ty cæ phÇn dôa trªn mét sè c¨n cø sau : XuÊt ph¸t tõ nhu cÇu chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng ®a d¹ng ho¸ së h÷u XuÊt ph¸t tõ nhu cÇu huy ®éng vèn cña c¸c tæ chøc c¸ nh©n trong vµ ngoµi n­íc ®Ó phôc vô cho nhu cÇu C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc . XuÊt ph¸t tõ môc tiªu n©ng cao hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng cña hÖ thèng doanh nghiÖp trong toµn bé nÒn kinh tÕ , ®Æc biÖt lµ hÖ thèng doanh nghiÖp nhµ n­íc XuÊt ph¸t tõ nhu cÇu c¶i c¸ch hÖ thèng nhµ n­íc Thø hai :ViÖt Nam hiÖn nay ®· vµ ®ang chuÈn bÞ ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn cho ra ®êi c«ng ty cæ phÇn NÒn s¶n xuÊt ®ang dÇn tõng b­íc chuyÓn tõ nÒn s¶n xuÊt nhá kÜ thuËt thñ c«ng sang nÒn s¶n xuÊt b»ng kÜ thuËt c¬ khÝ hiÖn ®¹i HÖ thèng ng©n hµng ®ang cho vay víi l·i xuÊt ©m sang d­¬ng §éi ngò khoa häc kÜ thuËt , c¸n bé qu¶n lÝ ®­îc ®µo t¹o c¨n b¶n ®ang tõng b­íc tiÕp cËn víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn d¹i Nhµ n­íc t¹o hµnh lang ph¸p lÝ ,luËt ph¸p vµ c¸c v¨n b¶n d­íi luËt cïng bé m¸y tæ chøc cæ phÇn ho¸ thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc . 2.1.2 Qu¸ tr×nh h×nh thµnh c«ng ty cæ phÇn ë ViÖt Nam . Trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cã hai h×nh thøc ®Ó thµnh lËp c«ng ty cæ phÇn .§ã lµ thµnh lËp míi c«ng ty cæ phÇn vµ cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc hiÖn cã . Do nÒn kinh tÕ ViÖt Nam cã nh÷ng ®Æc ®iÓm cô thÓ riªng so víi c¸c nhµ n­íc trªn thÕ giíi nªn viÖc thµnh lËp míi c«ng ty cæ phÇn kh«ng ®­îc chó träng ph¸t triÓn . Chóng ta chØ ®i s©u vµo viÖc cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc . ViÖc cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ®­îc tiÕn hµnh theo ba ph­¬ng thøc sau: Gi÷ nguyªn gi¸ trÞ hiÖn cã cña doanh nghiÖp vµ ph¸t hµnh cæ phiÕu theo quy ®Þnh nh»m thu hót thªm vèn ®Ó ph¸t triÓn B¸n mét phÇn hiÖn cã cña doanh nghiÖp T¸ch mét bé phËn doanh nghiÖp ®· ®ñ ®iÒu kiÖn cæ phÇn ho¸ Cã thÓ chia qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc ë n­íc ta hiÖn nay thµnh ba giai ®o¹n sau ®©y : Giai ®o¹n thÝ ®iÓm 1992-1995 Giai ®o¹n më réng cæ phÇn 1996-1998 Giai ®o¹n ®Èy m¹nh cæ phÇn ho¸ 1998 2.2 C¸c lo¹i c«ng ty cæ phÇn ë ViÖt Nam C«ng ty cæ phÇn quèc doanh C«ng ty cæ phÇn liªn doanh C«ng ty cæ phÇn cã 100( vèn n­íc ngoµi 2.3Vai trß cña c«ng ty cæ phÇn trong nÒn kinh tÕ n­íc ta hiÖn nay C«ng ty cæ phÇn lµ h×nh thøc liªn doanh tèt nhÊt ®Ó tranh thñ sù tham gia ®Çu t­ tõ n­íc ngoµi .N­íc ta hiÖn nay ®ang cÇn thiÕt thu hót vèn ®Çu t­ tõ n­íc ngoµi cho sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ , h×nh thøc liªn doanh gãp vèn cæ phÇn víi n­íc ngoµi sÏ gióp doanh nghiÖp ViÖt Nam cã dñ søc m¹nh vÒ mäi mÆt : vèn , tiÒm lùc vËt chÊt kÜ thuËt , n¨ng lùc qu¶n lÝ HÖ thèng doanh nghiÖp nhµ n­íc ë n­íc ta hiÖn nay ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶ mét phÇn v× kh«ng x¸c ®Þnh râ ai lµ chñ së h÷u ®Ých thùc , ®©y lµ nguyªn nh©n g©y ra sù l·ng ®¹m thiÕu tr¸ch nhiÖm thiÕu kØ c­¬ng kØ luËt cña ng­êi lao ®éng , sù gi¶m sót vÒ n¨ng xuÊt chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ , thiÕu minh b¹ch trong ph©n phèi thu nhËp cßn trong c«ng ty cæ phÇn quyÒn së h÷u vµ quyÒn sö dông ®­îc x¸c ®Þnh râ rµng nªn c¬ chÕ ph©n phèi lîi Ých ®­îc gi¶ quyÕt tho¶ ®¸ng . Lîi Ých cña ng­êi lao ®éng vµ ng­êi gãp vèn g¾n liÒn víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty nªn trë thµnh ®éng lùc, c¬ së bªn trong thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty . HiÖn nay qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ë n­íc ta ®ang ®­îc triÓn khai kh¸ m¹nh mÏ . ViÖc h×nh thµnh c«ng ty cæ phÇn th«ng qua cæ phÇn ho¸ gãp phÇn n¨ng cao vai trß chñ ®¹o cña nÒn kinh tÕ nhµ n­íc bëi chØ cã thÕ míi n¨ng cao ®­îc hiÖu qu¶ cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc h¬n n÷a nhµ n­íc víi h×nh thøc tham dù cæ phÇn cã thÓ nhanh chãng can thiÖp nh»m ®iÒu chØnh c¬ cÊu kinh tÕ , thóc ®Èy sù ph¸t triÓn vµ ®iÒu tiÕt thÞ tr­êng mét c¸ch cã hiÖu qu¶ . C«ng ty cæ phÇn ra ®êi cßn gãp phÇn thóc ®Èy sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng khãan ë ViÖt Nam. Th«ng qua thÞ tr­êng chøng kho¸n c¸c nhµ kinh doanh cã thÓ huy ®éng ®­îc mäi nguån tiÕt kiÖm trong d©n c­ . Nã lµ c¬ së quan träng ®Ó nhµ n­íc th«ng qua ®è sö dông c¸c chÝnh s¸ch tiÒn tÖ can thiÖp vµo ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ nh»m ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu ®· lùa chän . ThiÕu thÞ tr­êng chøng kho¸n sÏ kh«ng cã nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn song sù ra ®êi cña nã kh«ng phô thuéc vµo ý muèn cña con ng­êi mµ lµ kÕt qu¶ cña sù ph¸t triÓn chung vÒ kinh tÕ x· héi , trong ®ã sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn , ho¹t ®éng mét c¸ch hoµn h¶o cña c¸c c«ng ty cæ phÇn gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh Thùc tr¹ng qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ë ViÖt Nam §Õn 1/1/1998 ViÖt Nam míi chØ cã 18 doanh nghiÖp nhµ n­íc chuyÓn thµnh c«ng ty cæ phÇn trong ®ã cã 4 doanh nghiÖp thuéc nhµnh vËn t¶i , 1 doanh nghiÖp thuéc ngµnh chÕ biÕn n«ng s¶n ,3 doanh nghiÖp thuéc ngµnh dÞch vô Thµnh phè Hå ChÝ Minh thùc hiÖn tèt nhÊt víi 10 doanh nghiÖp cßn thñ ®« Hµ Néi thùc hiÖn kÐm nhÊt cã 1 doanh nghiÖp , trong khi ®ã sè l­îng doanh nghiÖp nhiÒu nhÊt víi h¬n 1000 doanh nghiÖp ChØ trong 6 th¸ngcuèi n¨m 1998 sau khi nghÞ ®Þnh 44/CP ra ®êi ®· cã 90 doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ ®ua con sè doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ lªn tíi 120 doanh nghiÖp . N¨m 1999 ®È cæ phÇn ho¸ thªm ®­îc 250 doanh nghiÖp . Nh­ v©y ®Õn cuèi n¨m 1999 cã 370 c«ng ty cæ phÇn . MÆc dï ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tÝch ®¸ng kÓ , qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc vÉn cßn tån t¹i mét sè vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt .C¸c doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ ®Òu võa vµ nhá . VËy viÖc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ë n­íc ta vÉn ®ang lµ vÊn ®Ò hÕt søc cÇn thiÕt. Ch­¬ng ba : Mét sè gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh qóa tr×nh h×nh thµnh vµ n©ng cao vai trß cña c«ng ty cæ phÇn ë ViÖt Nam 3.1 Nh÷ng nguyªn nh©n c¨n b¶n c¶n trë qu¸ tr×nh h×nh thµnh c«ng ty cæ phÇn ë n­íc ta Thø nhÊt :Tr×nh ®é x· héi ho¸ s¶n xuÊt ë n­íc ta vÉn cßn thÊp .NÒn s¶n xuÊt chñ yÕu vÉn l¸ nÒn s¶n xuÊt nhá manh món ,t¶n m¹n,ph©n c«ng lao ®éng ch­a ph¸t triÓn ,kÜ thuËt l¹c hËu tr×nh ®é c«ng nh©n cßn h¹n chÕ tõ ®ã ®Én ®Õn n¨ng xuÊt lao ®éng thÊp tÝch luü thÊp ,c¸c doanh nghiÖp lu«n thiÕu vèn vµ khã cã ®iÒu kiÖn ®æi míi kÜ thuËt ®Ó t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng .V× vËy khi muèn trë thµnh c«ng ty cæ phÇn doanh nghiÖp ph¶i ph¸t hµnh cæ phiÕu cæ th× phiÕu thiÕu søc hÊp dÉn ®èi víi cæ ®«ng .