Đề án Năng lực cạnh tranh trong xuất khẩu của các doanh nghiệp Việt Nam

Lêi nãi ®Çu Năng lực cạnh tranh là yếu tố quyết định sự phồn thịnh hay suy thoái, phát triển hay tụt hậu của đất nước. Nền kinh tế Việt Nam đang trong giai đoạn phát triển, những bước phát triển mới về hội nhập của Việt Nam trong xu thế toàn cầu hóa kinh tế đang diễn ra ngày càng sâu rộng và nhanh chóng đòi hỏi nền kinh tế phải nhanh chóng nâng cao năng lực cạnh tranh. Mặt khác, Đảng và Nhà nước ta cũng đã chủ trương: mở cửa kinh tế thực hiện chiến lược công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước hướng về xuất khẩu, coi hoạt động xuất khẩu là mục tiêu phát triển của nền kinh tế quốc dân. Vì thế việc nâng cao năng lực cạnh tranh trong xuất khẩu là vấn đề cần thiết đối với các doanh nghiệp Việt Nam. Trước tình hình trên tôi đã chọn đề tài nghiên cứu là: Năng lực cạnh tranh trong xuất khẩu của các doanh nghiệp Việt Nam. Với cái nhìn tổng quát về tình hình xuất khẩu cũng như năng lực cạnh tranh trong xuất khẩu của Việt Nam trong những năm gần đây. Từ đó đưa ra những phương hướng nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh trong xuất khẩu của các doanh nghiệp Việt Nam. Để có được bài nghiên cứu này tôi xin chân thành gửi lời cảm ơn tới Thạc sĩ Nguyễn Thị Thu Hương đã giúp đỡ tôi hoàn thành đề án ! ch­¬ng I lý luËn chung vÒ xuÊt khÈu vµ n¨ng lùc c¹nh tranh trong xuÊt khÈu I. XUẤT KHẨU. Khái niệm. Xuất khẩu hàng hoá là việc hàng hoá được đưa ra khỏi lãnh thổ Việt Nam hoặc đưa vào lành thổ khu vực đặc biệt nằm trên lãnh thổ Việt Nam được coi là khu vực hải quan riêng theo quy định của pháp luật. Vai trò của xuất khẩu đối với quá trình phát triển kinh tế Thứ nhất xuất khẩu tạo nguồn vốn chủ yếu cho nhập khẩu phục vụ công nghiệp hoá đất nước. Ở Việt Nam, thời kỳ 1986-1990 nguồn thu về xuất khẩu hàng hoá đảm bảo trên 75% nhu cầu ngoại tệ cho nhập khẩu; Tương tự thời kỳ 1991-1995 là 66% và năm 1996-2000 là 50%(đó là thống kê thông qua xuất khẩu dịch vụ). Thứ hai xuất khẩu đóng góp vào việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế thúc đẩy sản xuất và phát triển. Xuất khẩu tạo điều kiện cho các ngành khác có điều kiện phát triển. Ví dụ ngành dệt may xuất khẩu tạo điều kiện cho ngành sản xuất nguyên liệu như bông, sợi hay thuốc nhuộm …Sự phát triển của ngành công nghiệp thực phẩm xuất khẩu, dầu thực vật chè có thể kéo theo sự phát triển của ngành công nghiệp chế tạo thiết bị phục vụ cho nó. Xuất khẩu tạo khả năng mở rộng thị trường tiêu thụ góp phần cho sản xuất phát triển và ổn định. Xuất khẩu tạo điều kiện cho mở rộng khả năng cung cấp đầu vào cho sản xuất nâng cao năng lực sản xuất trong nước. Xuất khẩu tạo ra những tiền đề kinh tế kỹ thuật nhằm cải tạo và nâng cao năng lực sản xuất trong nước. Xuất khẩu còn đòi hỏi các doanh nghiệp phải luôn đổi mới và hoàn thiện công việc quản trị sản xuất kinh doanh, thúc đẩy sản xuất mở rộng thị trường. Thứ ba xuất khẩu có tác dụng giải quyết công ăn việc làm cải thiện đời sống nhân dân. Việc sản xuất, chế biến và dịch vụ hàng xuất khẩu trực tiếp thu hút hàng triệu người lao động vào làm việc và có thu nhập không thấp. Nó tác động tới sản xuất làm cho cả quy mô lẫn tốc độ sản xuất tăng lên, sự phân công lao động mới đòi hỏi lao động được sử dụng nhiều hơn, năng suất lao động cao hơn và đời sống nhân dân được cải thiện . Thứ tư xuất khẩu là cơ sở để mở rộng và thúc đẩy các quan hệ kinh tế đối ngoại của nước ta. Xuất khẩu và quan hệ kinh tế có tác động qua lại với nhau, hoạt động xuất khẩu có sớm hơn hoạt động kinh tế đối ngoại khác và tạo điều kiện thúc đẩy các mối quan hệ này phát triển. Ví dụ xuất khẩu và công nghệ sản xuất hàng xuất khẩu thúc đẩy quan hệ tín dụng, đầu tư, mở rộng quan hệ quốc tế.  NĂNG LỰC CẠNH TRANH TRONG XUẤT KHẨU. Khái niệm chung về năng lực cạnh tranh. Khái niệm. Năng lực cạnh tranh là khả năng giành thắng lợi trong cuộc cạnh tranh của những hàng hoá cùng loại trên cùng một thị trường tiêu thụ. Theo từ điển bách khoa Việt Nam, cạnh tranh là cuộc ganh đua giữa những người sản xuất hàng hoá, giữa thương nhân, các nhà kinh doanh trong nền kinh tế thỉtường, bị chi phối bởi quan hệ cung cầu, nhằm giành điều kiện sản xuất, tiêu thụ sản phẩm , thị trường một cách có lợi nhất. Trong nền kinh tế thị trường, các sản phẩm hàng hoá và dịch vụ vô cùng phong phú và đa dạng. Đặc biệt, trong thời kì hội nhập kinh tế quốc tế, công nghệ ngày càng phát triển sản phẩm hàng hoá, dịch vụ ngày càng trở nên thừa, nhu cầu của con người ngày một cao hơn thì việc tiêu thụ sản phẩm, dịch vụ ngày càng trở nên khó khăn hơn. Hàng hoá, dịch vụ chỉ được tiêu thụ khi nó thực sự nổi bật hơn các hàng hoá và dịch vụ khác. sự nổi bật ấy tạo nên khả năng giành thắng lợi trong cuộc cạnh tranh giành quyền tiêu thụ. Phân loại năng lực cạnh tranh. Trong nền kinh tế toàn cầu hoá và hội nhập quốc tế, năng lực cạnh tranh là điều kiện sống còn để tồn tại và phát triển trên thị trường trong nước và quốc tế. Năng lực cạnh tranh có ba loại cơ bản: năng lực cạnh tranh quốc gia; năng lực cạnh tranh doanh nghiệp, năng lực cạnh tranh sản phẩm dịch vụ. Trong phạm vi nghiên cứu của đề tài, chúng ta đi sâu nghiên cứu năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong xuất khẩu. Khái niệm năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp trong xuất khẩu. Khái niệm năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp là thể hiện thực lực và lợi thế của doanh nghiệp so với đối thủ cạnh tranh trong việc thỏa mãn tốt nhất các đòi hỏi của khách hàng để thu lợi ngày càng cao hơn. Năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp tạo ra từ thực lực của doanh nghiệp. Đây là các yếu tố nội hàm của mỗi doanh nghiệp, không chỉ được tính bằng các tiêu chí về công nghệ, tài chính, nhân lực, tổ chức doanh nghiệp… một cách riêng biệt mà cần được đánh giá, so sánh với các đối thủ cạnh tranh trong hoạt động trên cùng một lĩnh vực thị trường. Trên cơ sở đó, muốn tạo nên năng lực cạnh tranh đòi hỏi doanh nghiệp phải tạo lập được lợi thế so sánh với đối tác của mình. Nhờ lợi thế này, doanh nghiệp có khả năng thoả mãn tốt hơn các đòi hỏi của khách hàng mục tiêu cũng như lôi kéo được khách hàng của đối tác cạnh tranh. Thực tế cho thấy, không một doanh nghiệp nào có khả năng thỏa mãn đầy đủ tất cả những yêu cầu của khách hàng. Thường thì doanh nghiệp có lợi thế về mặt này và có hạn chế về mặt khác. Vần đề cơ bản là, doanh nghiệp phải nhận biết được điều này và cố gắng phát huy tốt những điểm mạnh mà mình đang có để đáp ứng tốt nhất những đòi hỏi của khách hàng. Những điểm mạnh và điểm yếu bên trong một doanh nghiệp được biểu hiện thông qua các lĩnh vực hoạt động chủ yếu của doanh nghiệp như marketing, tài chính, sản xuất, nhân sự, công nghệ, quản trị, hệ thống thông tin… Năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong hoạt động xuất khẩu. Năng lực cạnh tranh trong xuất khẩu thể hiện thực lực và lợi thế của doanh nghiệp trong hoạt động xuất khẩu so với đối thủ cạnh tranh trên thị trường quốc tế trong việc thỏa mãn tốt nhất các đòi hỏi của khách hàng để thu lợi ngày càng cao trên thị trường quốc tế. Các yếu tố cấu thành nên năng lực cạnh tranh trong xuất khẩu. 3.1. Chất lượng sản phẩm và công nghệ. 3.1.1. Chất lượng sản phẩm Hiện nay có rất nhiều quan niệm khác nhau về chất lượng sản phẩm. Mỗi khái niệm đều có những cơ sở khoa học nhằm giải quyết những mục tiêu, nhiệm vụ nhất định trong thực tế. Đứng trên những góc độ khác nhau và tùy theo mục tiêu, nhiệm vụ sản xuất - kinh doanh mà các doanh nghiệp có thể đưa ra những quan niệm về chất lượng xuất phát từ người sản xuất, người tiêu dùng, từ sản phẩm hay từ đòi hỏi của thị trường. Quan niệm xuất phát từ sản phẩm: Chất lượng sản phẩm được phản ánh bởi các thuộc tính đặc trưng của sản phẩm đó. Quan niệm này đồng nghĩa chất lượng sản phẩm với số lượng các thuộc tính hữu ích của sản phẩm. Tuy nhiên, sản phẩm có thể có nhiều thuộc tính hữu ích nhưng không được người tiêu dùng đánh giá cao. Theo quan niệm của các nhà sản xuất: Chất lượng sản phẩm là sự hoàn hảo và phù hợp của một sản phẩm với một tập hợp các yêu cầu hoặc tiêu chuẩn, quy cách đã xác định trước. Xuất phát từ người tiêu dùng: Chất lượng sản phẩm là sự phù hợp của sản phẩm với mục đích sử dụng của người tiêu dùng. Ngày nay người ta thường nói đến chất lượng tổng hợp bao gồm: chất lượng sản phẩm, chất lượng dịch vụ sau khi bán và chi phí bỏ ra để đạt được mức chất lượng đó. Quan niệm này đặt chất lượng sản phẩm trong mối quan niệm chặt chẽ với chất lượng của dịch vụ, chất lượng các điều kiện giao hàng và hiệu quả của việc sử dụng các nguồn lực. Còn nhiều định nghĩa khác nhau về Chất lượng sản phẩm xét theo các quan điểm tiếp cận khác nhau. Để giúp cho hoạt động quản lý chất lượng trong các doanh nghiệp được thống nhất, dễ dàng, Tổ chức Quốc tế về Tiêu chuẩn hóa (ISO) trong bộ tiêu chuẩn ISO 9000, phần thuật ngữ 9000 đã đưa ra định nghĩa: "Chất lượng sản phẩm là mức độ thỏa mãn của một tập hợp các thuộc tính đối với các yêu cầu". Yêu cầu có nghĩa là những nhu cầu hay mong đợi được nêu ra hay tiềm ẩn. Chất lượng sản phẩm không chỉ thể hiện ở đặc tính cơ lí hoá của bản thân sản phẩm mà nó còn là chất lượng của bao bì, mẫu mã, kiểu dáng và thị hiếu tiêu dùng cùa khách hàng. Trong hoạt động xuất khẩu, chất lượng sản phẩm của mặt hàng xuất khẩu rất khó xác định chính xác. Nó bị chi phối bởi các yếu tố chủ yếu sau: sự chênh lệch về khoa học công nghệ và thị hiếu tiêu dùng của khách hàng ở từng khu vực địa lí khác nhau, đúng tiêu chuẩn chất lượng quốc tế. Việc tạo ra một sản phẩm có chất lượng cao, độc đáo và phù hợp với thị hiếu tiêu dùng của người tiêu dùng ở mỗi vùng địa lí khác nhau và đạt điều kiện tiêu chuẩn quốc tế có thể tạo ra một lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp khi tiến hành hoạt động xuất khẩu. 3.1.2. Công nghệ. Có thể nói công nghệ là một yếu tố không thể thiếu trong quá trình sản xuất sản phẩm dịch vụ. Công nghệ là khả năng ứng dụng khoa học kĩ thuật hiện đại vào sản xuất, làm cho quá trình sản xuất diễn ra nhanh chóng, hao phí ít nhân công và nguyên liệu, tạo ra các sản phẩm mới và độc đáo. Do đó, công nghệ là một yếu tố cơ bản tạo nên năng lực cạnh tranh của một doanh nghiệp. Trình độ ứng dụng công nghệ vào sản xuất kinh doanh thể hiện ở hệ thống máy móc thíêt bị công nghệ được sử dụng. Sự lạc hậu về công nghệ và kĩ thuật sẽ tạo ra chất lượng sản phẩm thấp và không ổn định, năng suất thấp. Điều ấy không chỉ hạn chế năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp so với đối thủ cạnh tranh, đặc biệt là các doanh nghiệp ở các nước phát triển có công nghệ hiện đại, họ có chi phí nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu chi phí nhằm đầu tư nghiên cứu công nghệ kĩ thuật mới nâng cao chất lượng và năng suất lao động hay tạo ra các sản phẩm mới độc đáo, hiện đại, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của khách hàng. Nó còn hạn chế doanh nghiệp trong việc lựa chọn mặt hàng kinh doanh, hạn chế khả năng cạnh tranh bằng giá. 3.2. Các nghành sản xuất và dịch vụ trợ giúp cho doanh nghiệp. Hoạt động xuất khẩu là một lĩnh vực rộng lớn và phức tạp. Nó bị chi phối bởi thị trường xuất khẩu và tập quán thương mại quốc tế. Để tiến hành hoạt động xuất khẩu phải tiến hành rất nhiều các công đoạn từ xin giấy phép xuất khẩu, đăng kí hạn ngạch, đăng kí dịch vụ thanh toán theo tập quán thương mại quốc tế hay thoả thuận giữa các bên, đến tìm hiểu thị trường, lựa chọn kênh phân phối phù hợp. Để đi từ nghiên cứu phát hiện nhu cầu thị trường đến việc đưa sản phẩm vào thị trường là cả một quá trình lâu dài. Nhưng nhu cầu của người tiêu dùng dù ở bất cứ quốc gia nào cũng luôn có sự thay đổi theo thời gian.Và thị trường dù ở bất cứ quốc gia nào cũng có sự cạnh tranh gay gắt giữa các doanh nghiệp, và yếu tố thời gian, dịch vụ khách hàng kèm theo, khả năng hợp tác lâu dài, sự thuận tiện trong thanh toán có thể tạo ra lợi thế cạnh tranh cho bất cứ doanh nghiệp nào. Mặt khác, hoạt động xuất khẩu không chỉ hoạt động sản xuất kinh doanh của một ngành mà nó còn là sự liên doanh, liên kết giữa nhiều ngành, nhiều lĩnh vực sản xuất nhằm tận dụng lợi thế cạnh tranh trong nước để tiến hành hoạt động xuất khẩu. Hoạt động xúc tiến thương mại cũng đóng một vai trò quan trọng trong hoạt động xuất khẩu. Bởi kinh doanh xuất khẩu, doanh nghiệp luôn phải đối đầu với các rào cản ra nhập thị trường mới. Đặc biệt khi các doanh nghiệp Việt Nam năng lực sản xuất còn yếu thì xúc tiến thương mại thực sự trở thành công cụ hữu ích để quảng bá hình ảnh thương hiệu Việt trên thị trường quốc tế. Điều quan trọng là các doanh nghiệp Việt Nam tiến hành hoạt động xúc tiến như thế nào cho thật hiệu quả. Các công cụ xúc tiến chủ yếu mà các doanh nghiệp có thể sử dụng là: hội chợ triển lãm, trưng bày hàng hoá dich vụ, quảng cáo thương mại,… Bên cạnh đó, việc xây dựng một hệ thống kênh phân phối cho các mặt hàng xuất khẩu trên thị trường quốc tế đang là một đòi hỏi cấp bách. Việc thiết lập một hệ thống kênh phân phối hàng hoá đến từng đại lí hoặc người tiêu dùng cuối cùng sẽ giúp các doanh nghiệp kiểm soát đước quá trình phân phối và tiêu thụ sản phẩm và có thể nắm bắt được trực tiếp những thông tin thị trường. Do đó, hệ thống kênh phân phối sản phẩm cũng tạo nên năng lực cạnh tranh cho sản phẩm dịch vụ. 3.3. Chất lượng và khả năng cung ứng yếu tố đầu vào. Chất lượng sản phẩm phụ thuộc rất lớn vào chất lượng các yếu tố đầu vào và khả năng cung ứng các yếu tố đó. Trong thương mại quốc tế, chất lượng các yếu tố đầu vào thể hiện lợi thế cạnh tranh của một quốc gia. Lợi thế cạnh tranh này thường là lợi thế tự nhiên như nguồn nguyên liệu sẵn có, nguồn nhân công rẻ, chi phí vận chuyển, công nghệ, … Ở Việt Nam, nguồn nguyên liệu chủ yếu cho ngành xuất khẩu thường là có sẵn trong tự nhiên, các nguồn khoảng sản dồi dào, nhân công rẻ mạt, do đó giá thành sản xuất rẻ. Điều này tạo nên khả ăng cạnh tranh về giá cho sản phẩm xuất khẩu. 3.4. Vị thế của doanh nghiệp. Vị thế cạnh tranh thể hiện “ vị trí tương đối” của doanh nghiệp trên thị trường tại một thời điểm nhất định. Ngoài các chỉ tiêu quy mô vốn kinh doanh, lượng hàng tiêu thụ, doanh thu…, vị thế của doanh nghiệp thường được thể hiện rõ nhất thông qua chỉ tiêu thị phần tuyệt đối và tương đối tính theo công thức dưới đây: Thị phần tuyệt đối= (Lượng hàng hoá(hoặc doanh thu) tiêu thụ của doanh nghiệp / Tổng hàng hoá (hoặc doanh thu) trên thị trường)*100% Thị phần tương đối= (Thị phần tuyệt đối của doanh nghiệp / Thị phần tuyệt đối của đối thủ cạnh tranh lớn nhất hoặc trực tiếp nhất)*100% Vị thế cạnh tranh giống như một bức ảnh chụp doanh nghiệp trong môi trường cạnh tranh ở một thời điểm cụ thể. Do đó vị thế cạnh tranh mang bản chất “tĩnh” 3.5. Chỉ tiêu kim ngạch xuất khẩu. Kim ngạch xuất khẩu là chỉ tiêu quan trọng để đánh giá năng lực cạnh tranh của các nước trong hoạt động xuất khẩu. Chỉ tiêu kim ngạch xuất khẩu là chỉ tiêu tuyệt đối phản ánh doanh thu có được từ hoạt động xuất khẩu. Kim ngạch xuất khẩu mà càng lớn chứng tỏ khả năng tiêu thụ hàng hoà xuất khẩu trên thị trường quốc tế, qua đó phản ánh năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp. Tuy nhiên, đây không phải là chỉ tiêu toàn diện vì không phản ánh được năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp so với các doanh nghiệp khác trên cùng một thị trường tiêu thụ. Vai trò của năng lực cạnh tranh trong xuất khẩu. 4.1. Vai trò của năng lực cạnh tranh trong xuất khẩu. Năng lực cạnh tranh, đặc biệt là năng lực cạnh tranh trong xuất khẩu thúc đẩy các doanh nghiệp thường xuyên cải tiến kĩ thuật, áp dụng công nghệ mới, nâng cao năng suất lao động và chất lượng sản phẩm, nhạy bén, năng động, tổ chức quản lí có hiệu quả… để giành được ưu thế so với đối thủ cạnh 4.2. Ý nghĩa của năng lực cạnh tranh trong xuất khẩu. Hội nhập kinh tế quốc tế trở thành xu hướng không thể đảo ngược của tất cả các quốc gia. Lợi ích của hoạt động xuất khẩu và nhập khẩu không khỏi khiến tất cả các quốc gia, các doanh nghiệp đầu tư để thu lợi. Đặc biệt ở những thị trường rộng lớn như EU, Mỹ,… hoạt động xuất nhập khẩu diễn ra rất sôi động. Hàng hoá trên các thị trường này rất phong phú và đa dạng, do đó các cuộc cạnh tranh diễn ra rất gay gắt. Và để có thể tồn tại được bất kì một doanh nghiệp khi tham gia thị trường cũng phải tạo ra năng lực cạnh tranh phù hợp. Vì thế việc nâng cao năng lực cạnh tranh trở thành nhu cầu cấp thiết, đặc biệt đối với các doanh nghiệp Việt Nam khi tiến hành hoạt động xuất khẩu trong điều kiện năng lực xuất khẩu còn yếu kém. ch­¬ng II Thùc tr¹ng vÒ n¨ng lùc c¹nh tranh trong xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp viÖt nam. KHÁI QUÁT VỀ TÌNH HÌNH XUẤT KHẨU CỦA CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM. . Mặt hàng xuất khẩu. Một số mặt hàng xuất khẩu chủ yếu    Đơn vị  2000  2001  2002  2003  2004  2005  Sơ bộ 2006   Crôm  Triệu đô la Mỹ  4.5  3.4  2.9  8.1  9.0  1.9      Dầu thô  Nghìn tấn  15423.5  16731.6  16876.0  17142.5  19500.6  17966.6  16418.9   Than đá   Nghìn tấn  3251.2  4291.6  6047.3  7261.9  11636.1  17987.8  29307.1   Thiếc  Tấn  3301.0  2233.0  1668.0  1953.0  1843.0     2533.0   Hàng điện tử, máy tính và linh kiện  Triệu đô la Mỹ  788.6  709.5  605.4  854.7  1062.4  1427.4  1708.2   Xe đạp và phụ tùng  "  66.6  129.4  122.7  155.4  235.2  158.4  116.7   Giày, dép  "  1471.7  1587.4  1875.2  2260.5  2691.1  3038.8  3591.6   Hàng dệt, may  "  1891.9  1975.4  2732.0  3609.1  4429.8  4772.4  5834.4   Hàng mây tre  "  92.5  103.1  113.2  141.2  171.7  157.3  191.6   Hàng gốm sứ  "  108.4  117.1  123.5  135.9  154.6  255.3  274.3   Hàng rau, hoa, quả  "  213.1  344.3  221.2  151.5  177.7  235.5  259.1   Hạt tiêu   Nghìn tấn  36.4  57.0  78.4  73.9  110.5  110.0  116.7   Cà phê  "  733.9  931.1  722.2  749.4  976.2  912.7  980.9   Cao su   "  273.4  308.1  454.8  432.3  513.4  554.1  708.0   Gạo  "  3476.7  3720.7  3236.2  3810.0  4063.1  5254.8  4643.4   Hạt điều nhân  "  34.2  43.6  61.9  82.2  104.6  109.0  126.8   Lạc nhân  "  76.1  78.2  106.1  82.4  46.0  54.7  14.2   Chè   "  55.7  67.9  77.0  58.6  104.3  91.7  105.6   Gỗ và sản phẩm gỗ  Triệu đô la Mỹ  311.4  343.6  460.2  608.9  1101.7  1561.4  1932.8   Hàng thủy sản  "  1478.5  1816.4  2021.7  2199.6  2408.1  2732.5  3358.1   . Thị trường xuất khẩu. Thị trường xuất khẩu có ý nghĩa lớn đối với việc tăng trưởng xuất khẩu, nếu năm 2000 mói có 7 nước và vùng lãnh thổ đạt trên 500 triệu USD (Nhật Bản, Trung Quốc, Ôtrâylia, Xingapo, Đài Loan, Đức, Mỹ), thì đên năm 2004 đã cao gấp đôi,lên 13 (thêm Anh, Hàn Quốc,Malaysia, Hà Lan, Pháp, Bỉ). Mỹ hiện là nước nhập kiếm 18.8% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam, đồng thời cũng là nước có tốc độ tăng rất cao: năm 2004 gấp trên 6.8 lần năm 2000, bình quân 1 năm tăng 61.6%, cao gấp nhiều lần tốc độ tăng chung. Nhật Bản là nước nhập khẩu lớn thứ 2 của Việt Nam sau Mỹ. Năm 2004 đạt 3.502,4 triệu USD, tăng 36% so với năm 2000. Tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu sang Nhật Bản chiếm 13,2% tổng kim ngạch xuầt khẩu của Việt Nam. Mặt hàng chủ yếu mà Việt Nam xuất sang Nhật Bản là thủy sản, dệt may, dầu thô, dây điện,cáp điện, điện tử vi tính và linh kiện, sản phẩm gỗ, giày dép, than đá, hàng thủ công mỹ nghệ, cà phê, rau quả, cao su, gỗ… Trung Quốc là thị trường xuất khẩu lớn thứ 3 của việt Nam. Năm 2004 đã đạt 3725,5 triệu USD, tăng 78% so với năm 2000, chiếm 10,3% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam. Trung Quốc là thị trường đầy tiềm năng, do đây là thị trường gần, có số dân đông nhất thế giới. Mặt hàng chủ yếu mà Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc là dầu thô, cao su, thuỷ sản, hạt điều, than đá, rau hoa quả, cao su… Ôxtrâylia là thị trường xuất khẩu lớn thứ 4 của Việt Nam. Nếu năm 1995 mới đạt 55,4 triệu USD thì năm 2000 đã đạt 1.272,5 triệu USD và năm 2004 đạt 1.821,7 triệu USD. Tỷ trọng xuất khẩu sang Ôxtrâylia chiếm 6,9%. Mặt hàng chủ yếu là dầu thô,