Đề tài Bảo hiểm xã hội Tỉnh Yên Bái

môc lôc lêi më ®Çu phÇn i: kh¸i qu¸t chung vÒ Bhxh tØnh yªn b¸i. 1 1.LÞch sö h×nh thµnh BHXH TØnh Yªn B¸i. 1 2.VÞ trÝ, chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y. 1 2.1.VÞ trÝ vµ chøc n¨ng. 1 2.2. NhiÖm vô vµ quyÒn h¹n. 2 2.3. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y cña BHXH TØnh Yªn B¸i. 3 3.T×nh h×nh ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn cña BHXH TØnh Yªn B¸i. 4 3.1. Nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®­îc cña BHXH TØnh Yªn B¸i. 4 3.2. Nh÷ng khã kh¨n cña BHXH TØnh Yªn B¸i. 6 3.3. Ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng cña BHXH TØnh Yªn B¸i trong thêi gian tíi. 6 phÇn ii. t×nh h×nh qu¶n lý vµ thùc hiÖn c¸c chÕ ®é cña bhxh tØnh yªn b¸i. 7 1. T×nh h×nh qu¶n lý thu, chi cña BHXH TØnh Yªn B¸i. 7 1.1. KÕt qu¶ thu BHXH, BHYT trong 3 n¨m gÇn ®©y. 7 1.2 KÕt qu¶ chi BHXH. BHYT trong 3 n¨m gÇn ®©y. 8 1.3. C¸c chÕ ®é hiÖn hµnh cña BHXH. 12 2. Qu¶n lý viÖc thùc hiÖn BHXH cho ng­êi lao ®éng. 13 2.1.C«ng t¸c cÊp sæ. 13 2.2. T×nh h×nh cÊp ph¸t sæ BHXH cña BHXH TØnh Yªn B¸i. 14 3. C«ng t¸c gi¸m ®Þnh chi t¹i BHXH TØnh Yªn B¸i. 14 4. Ph­¬ng thøc chi tr¶ cña BHXH TØnh Yªn B¸i. 15 phÇn iii: ph­¬ng h­íng vµ mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c thu chi cña bhxh tØnh yªn b¸i. 16 1.Ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng c«ng t¸c thu chi cña BHXH TØnh Yªn B¸i. 16 2. Mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c thu chi cña BHXH TØnh Yªn B¸i. 17 2.1. Gi¶i ph¸p cho c«ng t¸c thu BHXH, BHYT. 17 2.2. Gi¶i ph¸p cho c«ng t¸c chi tr¶ BHXH, BHYT. 18 2.3. Mét sè ý kiÕn, ®Ò xuÊt kh¸c:. 20 KÕt luËn lêi më ®Çu B¶o hiÓm x· héi ( BHXH) lµ mét ph¸t kiÕn v¨n minh nh©n lo¹i vÒ khoa häc x· héi kÕt hîp víi khoa häc tù nhiªn ®Ó gi÷ g×n, b¶o vÖ cuéc sèng, søc khoÎ cho con ng­êi vµ cã lÏ kh«ng cã chÝnh s¸ch x· héi nµo mang nhiÒu ý nghÜa cao ®Ñp, lo cho con ng­êi, v× con ng­êi nh­ chÝnh s¸ch BHXH, B¶o hiÓm y tÕ (BHYT).Víi b¶n chÊt nh©n v¨n, nh©n ®¹o s©u s¾c, ch¨m lo n©ng ®ì b¶o vÖ c¶ vßng quay khÐp kÝn mét ®êi ng­êi ®· khiÕn b¶n th©n em ®· rÊt quan t©m ®Õn BHXH. Cïng víi nh÷ng bµi gi¶ng vÒ m«n B¶o hiÓm vµ qua thêi gian thùc tËp t¹i BHXH TØnh Yªn B¸i em ®· thu nhËn ®­îc nhiÒu kiÕn thøc vÒ BHXH vµ sau mét thêi gian nghiªn cøu, häc hái, em ®· hoµn thµnh b¸o c¸o thùc tËp nµy. MÆc dï ®· cè g¾ng rÊt nhiÒu nh­ng do kiÕn thøc vµ sù nh×n nhËn cña em cßn h¹n chÕ nªn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng khiÕm khuyÕt vµ sai sãt nhÊt ®Þnh, em kÝnh mong nhËn ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn bæ khuyÕt cña thÇy c« gi¸o; cïng tËp thÓ c¸c B¸c, c«, chó, anh chÞ c¸n bé phßng KÕ ho¹ch – Tµi chÝnh ®Ó bµi viÕt ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin c¶m ¬n ThÇy gi¸o NguyÔn Nh­ H¹nh, cïng tËp thÓ c¸n bé phßng KÕ ho¹ch – Tµi chÝnh nãi riªng, tËp thÓ c¸n bé BHXH TØnh Yªn B¸i nãi chung ®· tËn t×nh gióp ®ì em hoµn thµnh b¸o c¸o thùc tËp nµy. phÇn i: kh¸i qu¸t chung vÒ Bhxh tØnh yªn b¸i. 1.LÞch sö h×nh thµnh BHXH TØnh Yªn B¸i. B¶o hiÓm x· héi TØnh Yªn B¸i ®­îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 128/ Q§ - BHXH ngµy 22/81995 cña Tæng gi¸m ®èc BHXH ViÖt Nam. Ra m¾t vµ b­íc vµo ho¹t ®éng ngµy 01/10/1995, B¶o hiÓm x· héi TØnh Yªn B¸i ®­îc thµnh lËp trªn c¬ së tiÕp nhËn nhiÖm vô tõ Së Lao ®éng th­¬ng binh vµ X· héi TØnh Yªn B¸i, Liªn ®oµn lao ®éng tØnh vµ ngµnh Tµi chÝnh tØnh. Thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh sè 20/ 2002/ Q§- TTG cña Thñ t­íng ChÝnh phñ, NghÞ ®Þnh sè 100/ 2002/ Q§- TTG cña ChÝnh phñ vµ QuyÕt ®Þnh sè 1602/ 2002/ Q§- BHXH- TCCB ngµy 17/ 12/ 2002 cña Tæng gi¸m ®èc BHXH ViÖt Nam, BHXH TØnh Yªn B¸i ®· tiÕp nhËn tæ chøc bé m¸y, con ng­êi vµ chøc n¨ng nhiÖm vô cña BHYT TØnh Yªn B¸i sang BHXH. M­êi n¨m qua d­íi sù l·nh ®¹o cña BHXH ViÖt Nam, cña TØnh Uû, héi H§ND, UBND TØnh Yªn B¸i, sù phèi hîp, gióp ®ì cña c¸c ban ngµnh cÊp tØnh, c¸c cÊp uû vµ ChÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng, BHXH TØnh Yªn B¸i ®· kh«ng ngõng ph¸t triÓn v÷ng m¹nh. H¬n thÕ n÷a, sau khi cã ChØ thÞ 15/ CP - TW ngµy 26/05/1997 cña Bé ChÝnh trÞ Trung ­¬ng §¶ng víi néi dung t¨ng c­êng c«ng t¸c l·nh ®¹o cña §¶ng ®èi víi ngµnh BHXH th× BHXH TØnh Yªn B¸i ®· thùc sù ®i vµo cuéc sèng, ng­êi sö dông lao ®éng vµ ng­êi lao ®éng ngµy cµng thùc sù quan t©m ®Õn sù nghiÖp BHXH, coi sù nghiÖp BHXH lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô quan träng thóc ®Èy s¶n xuÊt æn ®Þnh ®êi sèng cho ng­êi lao ®éng. 2.VÞ trÝ, chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y. C¨n cø vµo QuyÕt ®Þnh sè 1620/ 2002/ Q§- BHXH- TCCB, ngµy 17/12/2002 cña Tæng Gi¸m ®èc BHXH ViÖt Nam, vÞ trÝ, chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y cña BHXH TØnh Yªn B¸i ®­îc quy ®Þnh nh­ sau: 2.1.VÞ trÝ vµ chøc n¨ng. B¶o hiÓm x· héi TØnh Yªn B¸i lµ c¬ quan trùc thuéc BHXH ViÖt Nam ®Æt t¹i tØnh Yªn B¸i n»m trong hÖ thèng tæ chøc cña BHXH ViÖt Nam, cã chøc n¨ng gióp Tæng Gi¸m ®èc BHXH ViÖt Nam thu, chi vµ qu¶n lý quü BHXH, thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é BHXH t¹i ®Þa ph­¬ng TØnh Yªn B¸i theo Ph¸p luËt ®ång thêi qu¶n lý, thùc hiÖn chÕ ®é BHYT cho c¸n bé c«ng chøc, ng­êi lao ®éng, häc sinh, sinh viªn, ®èi t­îng chÝnh s¸ch x· héi vµ c¸c ®èi t­îng x· héi kh¸c trªn ®Þa bµn TØnh Yªn B¸i. BHXH TØnh Yªn B¸i chÞu sù qu¶n lý trùc tiÕp toµn diÖn cña Tæng gi¸m ®èc BHXH ViÖt Nam, chÞu sù qu¶n lý hµnh chÝnh trªn ®Þa bµn l·nh thæ cña Uû ban nh©n d©n TØnh Yªn B¸i. BHXH TØnh Yªn B¸i cã t­ c¸ch ph¸p nh©n, cã trô së ®Æt t¹i trung t©m TØnh Yªn B¸i, cã dÊu, cã tµi kho¶n riªng. 2.2. NhiÖm vô vµ quyÒn h¹n. - X©y dùng ch­¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch n¨m tr×nh Tæng Gi¸m ®èc BHXH ViÖt Nam phª duyÖt vµ tæ chøc thùc hiÖn. - Tæ chøc xÐt duyÖt hå s¬, gi¶i quyÕt c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é BHXH; CÊp c¸c lo¹i sæ, thÎ BHXH. - Tæ chøc thùc hiÖn thu c¸c kho¶n ®ãng BHXH b¾t buéc vµ tù nguyÖn. - Tæ chøc qu¶n lý vµ ph¸t triÓn ®èi t­îng tham gia BHXH. - Tæ chøc qu¶n lý, l­u tr÷ hå s¬ c¸c ®èi t­îng BHXH. - Tæ chøc hîp ®ång víi c¬ së kh¸m, ch÷a bÖnh hîp ph¸p ®Ó phôc vô ng­êi cã sæ, thÎ BHXH theo quy ®Þnh. - Tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c gi¸m ®Þnh chi, kh¸m ch÷a bÖnh t¹i c¸c c¬ së kh¸m ch÷a bÖnh, ®¶m b¶o kh¸m ch÷a bÖnh cho ng­êi cã sæ, thÎ BHXH, chèng l¹m dông quü kh¸m ch÷a bÖnh vµ h­íng dÉn nghiÖp vô gi¸m ®Þnh ®èi víi BHXH cÊp huyÖn. - Tæ chøc thùc hiÖn chi tr¶ c¸c chÕ ®é BHXH cho ®èi t­îng ®óng quy ®Þnh. - Thùc hiÖn qu¶n lý, sö dông c¸c nguån kinh phÝ; chÕ ®é kÕ to¸n; thèng kª theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc cña BHXH ViÖt Nam vµ h­íng dÉn BHXH cÊp huyÖn thùc hiÖn. - KiÓm tra viÖc thùc hiÖn c¸c chÕ ®é thu, chi BHXH ®èi víi c¬ quan, ®¬n vÞ, tæ chøc sö dông lao ®éng, c¸ nh©n, c¬ së kh¸m ch÷a bÖnh trªn ®Þa bµn TØnh Yªn B¸i; kiÕn nghÞ víi c¸c c¬ quan ph¸p luËt; C¬ quan qu¶n lý hµ n­íc vµ c¬ quan cÊp trªn cña ®¬n vÞ sö dông lao ®éng hoÆc c¬ së kh¸m bÖnh ®Ó xö lý nh÷ng hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt vÒ c¸c chÕ ®é BHXH. - Gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o cña tæ chøc vµ c¸c c¸ nh©n theo thÈm quyÒn; Tæ chøc båi d­ìng vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô BHXH trªn ®Þa bµn TØnh Yªn B¸i. - Tæ chøc øng dông khoa häc; øng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong qu¶n lý, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng BHXH TØnh Yªn B¸i. - Qu¶n lý tæ chøc, biªn chÕ, c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc; qu¶n lý tµi chÝnh vµ tµi s¶n thuéc BHXH TØnh Yªn B¸i theo ph©n cÊp cña BHXH ViÖt Nam. - Thùc hiÖn chÕ ®é b¸o c¸o víi BHXH ViÖt Nam vµ UBND TØnh Yªn B¸i theo quy ®Þnh. - Thùc hiÖn nhiÖm vô do Tæng gi¸m ®èc BHXH ViÖt Nam giao. 2.3. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y cña BHXH TØnh Yªn B¸i. Theo QuyÕt ®Þnh sè 1620/2002/Q§ - BHXH - TCCB th× c¬ cÊu tæ chøc cña BHXH TØnh Yªn B¸i gåm cã c¸c phßng ban sau: Phßng chÕ ®é, chÝnh s¸ch. Phßng KÕ ho¹ch- Tµi chÝnh. Phßng Thu Phßng Gi¸m ®Þnh Chi Phßng B¶o hiÓm tù nguyÖn Phßng C«ng nghÖ th«ng tin Phßng Tæ chøc- Hµnh chÝnh Phßng KiÓm tra C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y trªn thÓ hiÖn cô thÓ ë s¬ ®å sau: BiÓu 1: S¬ ®å c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y cña BHXH TØnh Yªn B¸i 3.T×nh h×nh ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn cña BHXH TØnh Yªn B¸i. 3.1. Nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®­îc cña BHXH TØnh Yªn B¸i. M­êi n¨m qua, BHXH TØnh Yªn B¸i ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ rÊt to lín sau ®©y: Mét lµ, §· tõng b­íc më réng vµ t¨ng nhanh ®èi t­îng tham gia BHXH, BHYT ë tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ theo ph¸p luËt quy ®Þnh ®Æc biÖt lµ lao ®éng ë khèi ngoµi quèc doanh, ®èi t­îng tham gia BHYT tù nguyÖn. §· tõng b­íc thùc hiÖn môc tiªu BHXH cho mäi ng­êi lao ®éng, BHYT toµn d©n. Hai lµ, gi¶i quyÕt tèt c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch BHXH, BHYT cho ng­êi tham gia BHXH, BHYT, ®¶m b¶o sù b×nh ®¼ng vÒ quyÒn lîi vµ nghÜa vô cho ng­êi tham gia. Ngoµi ra BHXH tØnh ®· tæ chøc chi tr¶ l­¬ng h­u kÞp thêi, ®Çy ®ñ, ®óng kú, ®ñ sè, tËn tay vµ thuËn tiÖn. Trong 10 n¨m qua tæng sè tiÒn chi tr¶ l­¬ng h­u vµ trî cÊp BHXH trªn ®Þa bµn tØnh lµ gÇn 1,4 ngµn tû ®ång trong ®ã thuéc nguån ng©n s¸ch nhµ n­íc ®¶m b¶o lµ 1,15 ngµn tû ®ång, tõ nguån quü ®¶m b¶o lµ 250 tû ®ång. Cø tõ ngµy 05 ®Õn ngµy 10 hµng th¸ng cã gÇn 3 v¹n ng­êi h­ëng chÕ ®é h­ëng BHXH th­êng xuyªn nhËn ®­îc l­¬ng h­u, trî cÊp BHXH. C«ng t¸c chi tr¶ l­¬ng h­u vµ trî cÊp BHXH ®­îc tæ chøc thùc hiÖn rÊt tèt ®· gãp phÇn tõng b­íc c¶i thiÖn l­¬ng h­u, trî cÊp BHXH cho ng­êi ®­îc h­ëng c¸c chÕ ®é BHXH vµ n©ng cao quyÒn lîi cho ng­êi tham gia BHYT. Ba lµ, tæ chøc tèt c«ng t¸c thu BHXH, BHYT gãp phÇn h×nh thµnh quü BHXH tËp trung, thèng nhÊt trong c¶ n­íc vµ h¹ch to¸n ®éc lËp víi ng©n s¸ch nhµ n­íc; ®¶m b¶o ®ñ nguån chi tr¶ c¸c chÕ ®é BHXH, BHYT cho ng­êi tham gia vµ ng­êi thô h­ëng BHXH, BHYT. Bèn lµ, võa thùc hiÖn nhiÖm vô võa x©y dùng, kiÖn toµn tæ chøc bé m¸y chuyªn tr¸ch cña ngµnh, kh«ng ngõng n©ng cao n¨ng lùc chuyªn m«n, tr×nh ®é lý luËn chÝnh trÞ, ý thøc vµ tinh thÇn tr¸ch nhiÖm phôc vô nh©n d©n cña ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc ngµnh BHXH. HiÖn nay, BHXH TØnh Yªn B¸i ®· cã trªn 150 c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc trong ®ã phÇn lín ®· ®­îc ®µo t¹o cã hÖ thèng vµ chuyªn s©u vÒ c¸c lÜnh vùc nghiÖp vô cã liªn quan ®Õn c«ng t¸c BHXH, BHYT ®· ®¸p øng ®­îc c¬ b¶n nhu cÇu nhiÖm vô ®Ò ra trong t×nh h×nh míi. §Èy m¹nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh ®Æc biÖt lµ thñ tôc hµnh chÝnh, chuyÓn ®æi nhanh tõ t¸c phong lµm viÖc hµnh chÝnh sang t¸c phong phôc vô lµnh m¹nh; tõng b­íc hiÖn ®¹i ho¸ ph­¬ng tiÖn lµm viÖc nh»m ®¸p øng yªu cÇu nhiÖm vô ngµy cµng t¨ng. N¨m lµ, phèi hîp chÆt chÏ, hiÖu qu¶ víi c¸c ngµnh, nhÊt lµ: Lao ®éng TBXH, Liªn ®oµn lao ®éng tØnh, Tµi chÝnh vËt gi¸, y tÕ, Gi¸o dôc ®µo t¹o, Liªn minh c¸c HTX,...vµ UBND c¸c huyÖn, thµnh phè, thÞ x· ®Ó lµm tèt c«ng t¸c tuyªn truyÒn, phæ biÕn ph¸p luËt BHXH, ®­êng lèi chÝnh s¸ch cña §¶ng nh»m ngµy cµng cã nhiÒu ng­êi tham gia BHXH, BHYT theo chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. 3.2. Nh÷ng khã kh¨n cña BHXH TØnh Yªn B¸i. Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu lín ®· nªu trªn, BHXH tØnh Yªn B¸i còng cßn nhiÒu khã kh¨n vÒ c¬ së vËt chÊt, vÊn ®Ò qu¶n lý hå s¬ ng­êi lao ®éng cña c¸c ®¬n vÞ sö dông lao ®éng còng kh«ng ®Çy ®ñ cßn ®Ó x¶y ra thÊt l¹c, mÊt hå s¬, kh«ng ®ñ c¬ së ®Ó gi¶i quyÕt cho h­ëng c¸c chÕ ®é BHXH theo ph¸p luËt, vÒ nhËn thøc cña nhiÒu ng­êi còng ch­a ®Çy ®ñ vÒ viÖc l·nh ®¹o thùc hiÖn c¸c chÕ ®é BHXH. Bªn c¹nh ®ã, viÖc më réng ®èi t­îng tham gia BHXH, BHYT cña BHXH TØnh Yªn B¸i lµ mét nhiÖm vô hÕt søc khã kh¨n ®èi víi ®Þa bµn tØnh Yªn B¸i bëi lÏ: - Yªn B¸i lµ tØnh miÒn nói cã nÒn kinh tÕ cßn chËm ph¸t triÓn, ®êi sèng, viÖc lµm kh«ng æn ®Þnh, thu nhËp cña ng­êi lao ®éng cßn thÊp vµ kh«ng æn ®Þnh ®· ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn viÖc t¹o ra nguån tµi chÝnh æn ®Þnh ®Ó tham gia BHXH, BHYT. - VÉn cßn mét sè kh«ng nhá ng­êi lao ®éng, ng­êi sö dông lao ®éng cßn cã nhËn thøc ch­a ®Çy ®ñ nªn ®· ch­a tù gi¸c, tÝch cùc tham gia nhÊt lµ ®èi víi khu vùc s¶n xuÊt ngoµi quèc doanh. - C¬ chÕ thu BHXH, BHYT tõ ng­êi lao ®éng vµ ng­êi sö dông lao ®éng trùc tiÕp t¹i c¸c ®¬n vÞ sö dông lao ®éng míi ch­a ®­îc thùc hiÖn lµ mét khã kh¨n lín ®èi víi ngµnh BHXH tØnh. 3.3. Ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng cña BHXH TØnh Yªn B¸i trong thêi gian tíi. T×nh h×nh trªn ®Æt ra cho BHXH TØnh Yªn B¸i nh÷ng nhiÖm vô lín cÇn ph¶i tËp trung søc gi¶i quyÕt nh­ sau: - Trªn c¬ së ®æi míi nhËn thøc, ®æi míi vÒ lÒ lèi t¸c phong lµm viÖc, tÝch cùc më réng ®åi t­îng tham gia BHXH, BHYT nhÊt lµ lao ®éng ë c¸c ®¬n vÞ ngoµi quèc doanh. - TÝch cùc ®Èy m¹nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh nhÊt lµ c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh theo chØ ®¹o cña BHXH ViÖt Nam c¶i c¸ch lÒ lèi, t¸c phong lµm viÖc ®Ó phôc vô ®èi t­îng ®­îc tèt nhÊt, mÆt kh¸c kh«ng ngõng n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý bé m¸y, x©y dùng ®éi ngò c¸n bé võa cã phÈm chÊt ®¹o ®øc c¸ch m¹ng, cã tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô, tr×nh ®é lý luËn chÝnh trÞ, cã tinh thÇn th¸i ®é tËn tôy, phôc vô ®èi t­îng. - Phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c së, ban ngµnh, ®oµn thÓ tØnh, cÊp uû vµ chÝnh quyÒn c¸c huyÖn, thµnh phè, thÞ x· c¸c ®¬n vÞ sö dông lao ®éng, c¸c c¬ së cã hîp ®ång kh¸m ch÷a bÖnh BHYT ®Ó thùc hiÖn tèt h¬n n÷a c¸c chÕ ®é BHXH- BHYT theo ph¸p luËt t¹i ®Þa ph­¬ng. phÇn ii. t×nh h×nh qu¶n lý vµ thùc hiÖn c¸c chÕ ®é cña bhxh tØnh yªn b¸i. 1. T×nh h×nh qu¶n lý thu, chi cña BHXH TØnh Yªn B¸i. 1.1. KÕt qu¶ thu BHXH, BHYT trong 3 n¨m gÇn ®©y. BiÓu 2: B¶ng tæng hîp sè liÖu thu BHXH §¬n vÞ: §ång
(Theo sè liÖu B¸o c¸o quyÕt to¸n c¸c n¨m cña BHXH TØnh Yªn B¸i) Trong 3 n¨m trë l¹i ®©y, BHXH TØnh Yªn B¸i ®· nç lùc phÊn ®Êu hoµn thµnh nhiÖm vô mét c¸ch xuÊt s¾c, møc t¨ng tr­ëng cña n¨m sau lu«n lu«n cao h¬n n¨m tr­íc, nhÊt lµ n¨m 2005 sè thu cña BHXH t¨ng vät. NÕu nh­ sè thu BHXH n¨m 2004 lµ: 83,5 tû ®ång th× n¨m 2006 ®¹t 158,1 tû ®ång ( t¨ng 74,6 tû ®ång). BHXH TØnh Yªn B¸i lu«n b¸m s¸t môc tiªu ®Ó thùc hiÖn xuÊt s¾c c«ng t¸c BHXH thu BHXH, BHYT. Trong n¨m 2005 vµ n¨m 2006 sè nî ®äng vÉn cßn nh­ng sè thu cña BHXH TØnh Yªn B¸i mçi n¨m ®· thÓ hiÖn sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng vµ cè g¾ng cña c¸n bé, viªn chøc BHXH TØnh Yªn B¸i. Sè thu BHXH, BHYT cña BHXH TØnh Yªn B¸i t¨ng liªn tôc trong ba n¨m qua chÝnh lµ sù thÓ hiÖn cña sù gia t¨ng sè ®¬n vÞ vµ sè lao ®éng tham gia ®ãng BHXH, BHYT mçi n¨m. NÕu n¨m 2004 cã 1.015 ®¬n vÞ th× ®Õn n¨m 2006 cã 1.251 ®¬n vÞ tham gia ®ãng BHXH, BHYT (t¨ng 236 ®¬n vÞ) sè lao ®éng tham gia ®ãng BHXH, BHYT n¨m 2004 lµ 40.399 ng­êi, n¨m 2006 lµ 41,797 ng­êi (t¨ng 1.398 ng­êi). MÆc dï sè ®¬n vÞ vµ sè lao ®éng t¨ng lªn trong 2 n¨m ch­a nhiÒu nh­ng ®· ®ãng gãp rÊt lín ®Ó t¨ng nguån thu BHXH cña BHXH TØnh Yªn B¸i. VÊn ®Ò ®Æt ra b©y giê lµ cÇn n©ng cao c«ng t¸c tuyªn truyÒn vËn ®éng ®ång thêi lµm tèt c¸c c«ng t¸c mµ BHXH ViÖt Nam giao ®Ó t¨ng c­êng më réng sè ®¬n vÞ vµ sè lao ®éng tham gia BHXH, BHYT trong nh÷ng n¨m tíi. Trªn ®©y lµ nh÷ng kÕt qu¶ vµ nhËn xÐt vÒ vÊn ®Ò thu BHXH, BHYT mµ BHXH TØnh Yªn B¸i ®· ®¹t ®­îc trong 3 n¨m trë l¹i ®©y. Nh÷ng kÕt qu¶ trªn ®©y cã mét ý nghÜa hÕt søc quan träng, nã chøng minh vµ kh¼ng ®Þnh viÖc thùc hiÖn tèt chÕ ®é chÝnh s¸ch BHXH theo c¬ chÕ míi cña BHXH TØnh Yªn B¸i; Nã thÓ hiÖn t­ duy ®óng ®¾n vµ b¶n chÊt nh©n v¨n xuyªn suèt mäi chÝnh s¸ch chÕ ®é BHXH cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· ®Æt ra nh»m ®em l¹i lîi Ých cho ng­êi lao ®éng vµ cho x· héi. 1.2 KÕt qu¶ chi BHXH. BHYT trong 3 n¨m gÇn ®©y. BiÓu 3: B¶ng tæng hîp sè liÖu chi 3 n¨m (2004 – 2006) §¬n vÞ: Ngh×n ®ång
(Theo sè liÖu B¸o c¸o quyÕt to¸n c¸c n¨m cña BHXH TØnh Yªn B¸i) BiÓu 4: B¶ng phÇn nguån kinh phÝ 3 n¨m (2004 – 2006)
(Theo sè liÖu B¸o c¸o quyÕt to¸n c¸c n¨m cña BHXH TØnh Yªn B¸i) Qua biÓu 2 vµ 3 ta thÊy: Trong n¨m 2004, chi BHXH vÉn chñ yÕu do NSNN cÊp, chiÕm tû lÖ lín trong tæng chi lµ 75,7% quü chi tr¶ cña BHXH chØ chiÕm 24,2%. Nh­ng trong hai n¨m trë l¹i ®©y sù chªnh lÖch nµy ®· thu hÑp l¹i, møc chi tr¶ do NSNN cÊp cã xu h­íng gi¶m dÇn ®ång thêi møc chi tr¶ do quü BHXH t¨ng dÇn. N¨m 2005 chi BHXH do NSNN cÊp gi¶m cßn 71,70% (gi¶m 4% so víi n¨m 2004), n¨m 2006 lµ 65,10% ( so víi n¨m 2004 ®· gi¶m 10,6%), ng­îc l¹i Quü BHXH chi t¨ng ®¸ng kÓ. NÕu n¨m 2004 lµ 24,20% th× n¨m 2005 lµ 28,20% (t¨ng 4% so víi n¨m 2004) vµ n¨m 2006 lµ 34,80% (t¨ng 6,6% so víi n¨m 2005). §iÒu nµy thÓ hiÖn sù ®¶m b¶o trong viÖc ®iÒu tiÕt chi tiªu cña BHXH TØnh Yªn B¸i ngµy cµng tèt h¬n. N¨m 2006, chi BHXH cho n¨m chÕ ®é lµ 369,371 tû ®ång. Trong ®ã do NSNN cÊp lµ 240,657 tû ®ång, do quü BHXH lµ 128,731 tû ®ång. Víi sè tiÒn h¬n 369.3 tû ®ång (t¨ng so víi n¨m 2005 lµ h¬n 107,8 tû ®ång) ®· chi tr¶ cho trªn 2,8 v¹n ng­êi h­ëng l­¬ng h­u vµ trî cÊp BHXH th­êng xuyªn trªn 2,9 v¹n l­ît ng­êi h­ëng trî cÊp ng¾n h¹n (èm ®au, thai s¶n vµ d­ìng søc) vµ trî cÊp 1 lÇn, ®¶m b¶o ®óng kú, ®ñ sè, ®Õn tay ®èi t­îng vµ ®¶m b¶o an toµn quü. Møc tiÒn chi tr¶ cho l­¬ng h­u lµ 275,3 tû ®ång chiÕm mét tû lÖ lín nhÊt trong tæng chi lµ 74,5%, ®øng thø hai lµ chi cho chÕ ®é mÊt søc lao ®éng lµ 34,971 tû ®ång chiÕm 9,46%, tiÕp ®ã chi cho c¸c chÕ ®é kh¸c chØ chiÕm tû lÖ nhá h¬n: Kh¸m ch÷a bÖnh chiÕm 9,38%, thai s¶n chiÕm 1,73%, èm ®au 1,53%, tö tuÊt 1,02% vµ nhá nhÊt lµ chi cho trang cÊp dông cô chØnh h×nh lµ 0,0002% (theo dù ®o¸n tû lÖ nµy sÏ t¨ng dÇn vµo nh÷ng n¨m tíi). Nh×n chung, kho¶n chi tr¶ l­¬ng h­u chiÕm mét tØ lÖ lín nhÊt trong tæng chi nh­ng tû lÖ nµy còng ®· gi¶m dÇn qua c¸c n¨m. NÕu n¨m 2004 lµ 76,9% th× ®Õn n¨m 2006 chØ cßn chiÕm 74,5%, tiÕp ®ã tû lÖ chi tr¶ chi chÕ ®é mÊt søc lao ®éng ë n¨m 2004 lµ 11,03% th× n¨m 2006 gi¶m cßn 9,46%. Ng­îc l¹i lµ sù t¨ng vät vÒ chi tr¶ cho kh¸m ch÷a bÖnh, n¨m 2004 chiÕm 5,54% th× ®Õn n¨m 2006 tû lÖ nµy t¨ng lµ 9,38%. C«ng t¸c thanh, quyÕt to¸n chi kh¸m ch÷a bÖnh BHYT cho c¸c c¬ së KCB vµ chi tr¶ trùc tiÕp cho c¸c ®èi t­îng tham gia BHYT n¨m 2006 ®· ®­îc thùc hiÖn rÊt tèt, sè tiÒn chi cho chÕ ®é kh¸m ch÷a bÖnh lµ 34,6 tû ®ång t¨ng so víi n¨m 2005 lµ 17,7 tû ®ång. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®· phèi hîp tèt víi phßng Gi¸m ®Þnh chi thÈm ®Þnh xÐt duyÖt chøng tõ chi phÝ kh¸m ch÷a bÖnh hµng th¸ng, hµng quý kÞp thêi vµ thanh, quyÕt to¸n ®óng quy ®Þnh cña BHXH ViÖt Nam. 1.3. C¸c chÕ ®é hiÖn hµnh cña BHXH. a). ChÕ ®é trî cÊp èm ®au. ChÕ ®é trî cÊp èm ®au lµ nh»m ®¶m b¶o æn ®Þnh ®êi sèng cho ng­êi lao ®éng vµ gia ®×nh hä trong lóc t¹m thêi kh«ng cã thu nhËp theo lao ®éng khi nghØ viÖc. Ng­êi lao ®éng nghØ viÖc v× èm ®au, tai n¹n rñi ro mµ cã x¸c nhËn cña tæ chøc y tÕ do Bé Y tÕ quy ®Þnh, ®­îc h­ëng chÕ ®é trî cÊp èm ®au. Ng­êi lao ®éng nghØ viÖc do tù huû ho¹i søc kháe, do say r­îu hoÆc dïng chÊt ma tuý th× kh«ng ®­îc h­ëng trî cÊp èm ®au. Trî cÊp èm ®au ®­îc thÓ hiÖn kh«ng chØ khi ng­êi lao ®éng bÞ èm ®au mµ c¶ khi ng­êi lao ®éng nghØ viÖc ®Ó ch¨m sãc con èm ®au hoÆc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh trî cÊp èm ®au ®­îc tÝnh = 75% møc tiÒn l­¬ng lµm c¨n cø ®ãng BHXH cña th¸ng tr­íc khi nghØ h­u. b). ChÕ ®é trî cÊp thai s¶n. Thùc hiÖn chÕ ®é trî cÊp thai s¶n chÝnh lµ thÓ hiÖn sù quan t©m ch¨m sãc b¶o vÖ bµ mÑ, trÎ em cña Nhµ n­íc vµ céng ®ång ®èi víi lao ®éng n÷. §ång thêi cßn gãp phÇn thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch d©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh. Ng­êi lao ®éng nghØ h­ëng trî cÊp thai s¶n (bao gåm kh¸m thai, s¶y thai, sinh con, nu«i con, nu«i con nu«i h­ëng nguyªn l­¬ng khi nghØ) 100% tiÒn l­¬ng lµm c¨n cø ®ãng BHXH cña th¸ng tr­íc khi nghØ sinh con. c). ChÕ ®é trî cÊp Tai n¹n lao ®éng – BÖnh nghÒ nghiÖp. ChÕ ®é chi tr¶ trî cÊp TNL§ - BNN ®­îc quy ®Þnh bëi møc trî cÊp râ rµng dùa trªn c¬ së tû lÖ suy gi¶m kh¶ n¨ng lao ®éng. ChÕ ®é nµy ®¶m b¶o thu nhËp æn ®Þnh cuéc sèng cho ng­êi lao ®éng kh«ng may do hä bÞ tai n¹n lao ®éng hoÆc bÖnh nghÒ nghiÖp, ®ång thêi chÕ ®é nµy cßn quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm cña ng­êi sö dông lao ®éng ®èi víi c¸c tr­êng hîp x¶y ra tai n¹n lao ®éng hoÆc bÖnh nghÒ nghiÖp d). ChÕ ®é h­u trÝ. Thùc hiÖn chÕ ®é h­u trÝ lµ nh»m b¶o ®¶m quyÒn lîi hîp ph¸p cña c«ng d©n sau khi hoµn thµnh xong nghÜa vô lao ®éng víi x· héi. Nã ®¶m b¶o æn ®Þnh cuéc sèng cña ng­êi lao ®éng khi hÕt tuæi lao ®éng vÒ nghØ h­u an d­ìng tuæi giµ. e). ChÕ ®é tö tuÊt. BHXH tö tuÊt lµ kh©u cuèi cïng trong c¸c chÕ ®é BHXH ®èi víi ng­êi lao ®éng. BHXH tö tuÊt võa ¸p dông víi ng­êi ®ang lµm viÖc, võa ¸p dông víi ng­êi ®ang h­ëng l­¬ng h­u trî cÊp hµng th¸ng khi chÕt, nã võa liªn quan ®Õn th©n nh©n, gia ®×nh hä. Do ®ã, ®Ó h­ëng chÕ ®é tö tuÊt th× ng­êi h­ëng tö tuÊt ph¶i ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn theo luËt ®Þnh. 2. Qu¶n lý viÖc thùc hiÖn BHXH cho ng­êi lao ®éng. 2.1.C«ng t¸c cÊp sæ. a).Quy ®Þnh cÊp sæ BHXH. C¨n cø vµo §iÒu 111 LuËt sè: 71/2006/QH11 quy ®Þnh vÒ cÊp sæ BHXH nh­ sau: - Trong thêi h¹n 30 ngµy, kÓ tõ ngµy giao kÕt hîp ®ång lao ®éng, hîp ®ång lµm viÖc hoÆc tuyÓn dông, ng­êi sö dông lao ®éng, nép hå s¬ tham gia BHXH cho tæ chøc BHXH theo quy ®Þnh: + Tê khai c¸ nh©n cña ng­êi lao ®éng theo mÉu do tæ chøc BHXH quy ®Þnh. + D