Đề tài Bảo vệ tài nguyên nước, kiểm soát ô nhiễm và suy thoái tài nguyên nước bằng pháp luật

LỜI MỞ ĐẦU Theo điều 1 Luật bảo vệ môi trường được Quốc hội nước cộng hòa xã hội Việt nam khóa XI, kỳ họp thứ 8 thông qua ngày 29/11/2005 thì “môi trường” bao gồm các yếu tố tự nhiên và vật chất nhân tạo bao quanh con người, có ảnh hưởng tới đời sống, sản xuất, sự tồn tại và phát triển của con người và sinh vật. Nhưng môi trường hiện nay đang ở trong tình trạng báo động nghiêm trọng. Nước là một nhân tố quan trọng cấu thành nên môi trường. Nước là một dạng tài nguyên, là thành phần thiết yếu của sự sống và môi trường, quyết định sự tồn tại và phát triển của mỗi quốc gia cũng như của cả hành tinh. Nhưng trong những năm qua, sự tăng nhanh về dân số và khai thác quá mức tài nguyên nước, các tài nguyên đất và rừng đã làm suy kiệt nguồn nước, việc phát triển đô thị và công nghiệp nhưng không có biện pháp quản lý chặt chẽ và xử lý chất thải theo yêu cầu cũng đã làm ô nhiễm nguồn nước... Vì vậy, Việt Nam ta đã được quốc tế xếp vào loại các quốc gia có tài nguyên nước suy thoái. Sự ô nhiễm, suy thoái về nước và các sự cố về nước diễn ra ngày càng ở mức độ cao đang đặt con người trước sự trả thù ghê gớm của tự nhiên. Bảo vệ tài nguyên nước nay đã trở thành một trong các chính sách quan trọng của Đảng và Nhà nước ta. Bằng những biện pháp và chính sách khác nhau, Nhà nước ta đã và đang can thiệp mạnh mẽ và các hoạt động cả cá nhân và tổ chức trong xã hội để bảo vệ tài nguyên nước, ngăn chặn gây ô nhiễm và suy thoái tài nguyên nước. Vai trò to lớn của nước đối với đời sống con người cũng như tính phức tạp của các quan hệ xã hội phát sinh trong quá trình khai thác, sử dụng, tác động tới nước, tất yếu dẫn tới phải bảo vệ tài nguyên nước bằng pháp luật với những quy định cụ thể về các nguồn nước và nghĩa vụ bảo vệ tài nguyên nước. Việc bảo vệ tài nguyên nước, kiểm soát ô nhiễm và suy thoái tài nguyên nước bằng pháp luật là một biện pháp quan trọng và đem lại hiệu quả cao, tuy nhiên vẫn còn một số khó khăn trong việc triển khai và thực hiện. Chính vì vậy, em đã chọn đề tài này với mong muốn tìm hiểu thêm về những văn bản pháp luật hiện hành quy định về việc kiểm soát ô nhiễm và suy thoái tài nguyên nước cũng như thực trạng áp dụng những văn bản này ở Viêt Nam ta, từ đó đưa ra một số giải pháp chung để cải thiện và nâng cao hơn nữa chất lượng cũng như hiệu quả thực tiễn của pháp luật trong việc kiểm soát ô nhiễm và suy thoái tài nguyên nước ở nước ta. NỘI DUNG CHÍNH 1. Tổng quan về tài nguyên nước 1.1. Khái niệm có liên quan Theo điều 3 Luật bảo vệ môi trường 2005, nguồn nước là khái niệm chỉ các dạng tích tụ nước tự nhiên hoặc nhân tạo có thể khai thác sử dụng được, bao gồm: sông, suối, kênh, rạch, biển, hồ, đầm, ao, các tầng nước dưới đất, mưa, băng, tuyết và các dạng tích tụ nước khác. Mặt khác, ta cũng cần phải hiểu, ô nhiễm nguồn nước là sự thay đổi tính chất vật lý, tính chất hóa học, thành phần sinh học của nước vi phạm tiêu chuẩn cho phép. Sự suy thoái, cạn kiệt nguồn nước là sự suy giảm về chất lượng và số lượng của nguồn nước. Như vậy, có thể hiểu, bảo vệ tài nguyên nước chính là biện pháp phòng, chống suy thoái, cạn kiệt nguồn nước, đảm bảo an toàn nguồn nước và bảo vệ khả năng phát triển tài nguyên nước. 1.2. Sự đa dạng của tài nguyên nước Tùy theo tính chất, đặc điểm của các nguồn nước cũng như yêu cầu quản lý, sử dụng chúng vào những mục đích khác nhau, pháp luật phân chia nguồn nước nói chung thành từng loại cụ thể, như: - Nước mặt: là nước tồn tại trên bề mặt đất liền hoặc hải đảo. - Nước dưới đất: là nước tồn tại trong các tầng chứa nước dưới mặt đất. - Nước sinh hoạt:là nước dùng cho ăn uống, vệ sinh của con người - Nguồn nước sinh hoạt: là nguồn nước có thể cung cấp nước sinh hoạt hoặc mới có thể xử lý thành nước sạch một cách kinh tế. - Nguồn nước quốc tế: là nguồn nước từ lãnh thổ Việt Nam chảy sang lãnh thổ các nước khác, từ lãnh thổ các nước khác chạy sang lãnh thổ Việt Nam hoặc nằm trên biên giới giữa Việt Nam và nước láng giềng. Như vậy ta có thể thấy, tài nguyên nước ở Việt Nam ta rất đa dạng và có vai trò vô cùng to lớn đối với đời sống con người. Tuy nhiên hoạt động của con người đã và đang tác động, gây ảnh hưởng rất xấu tới tài nguyên nước, những ô nhiễm này diễn ra hầu như ở mọi nơi, trên mọi loại tài nguyên nước. 1.3. Thực trạng về sự ô nhiễm và suy thoái tài nguyên nước ở Việt Nam Tài nguyên nước trên thế giới theo tính toán hiện nay là 1,39 tỷ km3. Việt Nam là một trong những nước có nguồn tài nguyên nước phong phú, dồi dào nhưng hiện nay, tài nguyên nước ở nước ta đang trong tình trạng suy thoái cả về số lượng và chất lượng. Về số lượng, Việt Nam hiện nay đang lâm vào tình trạng thiếu nước do tài nguyên nước của Việt Nam phân bố không đều theo thời gian trong năm và giữa các năm. Cùng với sự phân bố không đều giữa các vùng trong cả nước cũng là một phần nguyên nhân của tình trạng thiếu hụt nguồn nước. Về chất lượng, tình trạng ô nhiễm nguồn nước mặt ngày càng tăng cả về mức độ và quy mô. Nguồn nước dưới đất ở nhiều đô thị, một số khu vực đồng bằng đã có biểu hiện ô nhiễm do các chất hưu cơ khó phân hủy và hàm lượng vi khuẩn cao. Các biểu hiện suy thoái, cạn kiệt nguồn nước dưới đất đang ngày càng trở nên rõ rệt và phổ biến ở nước ta. Đáng lưu ý, trong Báo cáo hiện trạng môi trường quốc gia 2005 có nêu, nước dưới đất bị ô nhiễm còn do việc chôn gia cầm bị dịch không đúng quy cách, điều này dẫn đến nguy cơ ô nhiễm nước dưới đất từ các hốc chôn lấp, tiêu hủy gia cầm đầy bệnh dịch là rất cao, đặc biệt là trong mùa mưa. Ngoài ra, hiện trạng sự suy thoái môi trường còn được thể hiện ở con số thông kê chỉ có 4,26% lượng nước thải công nghiệp được xử lý đảm bảo tiêu chuẩn môi trường. Nước thải công nghiệp, nước thải sinh hoạt, nước rỉ từ các bãi chôn lấp rác thải ngấm xuống đất và xâm nhập gây ô nhiễm các tầng chứa nước dưới đất cũng là nguy cơ gây ô nhiễm kim loại nặng, nitơ và asen.. trong nước ngầm. Nồng độ các chất ô nhiễm trong nước thải này là rất cao, tương đương với nước rác rò rỉ trong thời gian phân hủy sẽ kéo dài tới một vài năm, làm ô nhiễm nguồn nước mặt và nước ngầm nghiêm trọng vì đặc trưng của loại nước thải này có hàm lượng chất gây ô nhiễm cao và có độ màu lớn. Hiện tượng này đã xảy ra ở một số địa phương ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Theo các nhà chuyên môn phân tích, nguy cơ ô nhiễm và suy thoái tài nguyên nước ở nước ta đến từ mọi phía. Nước thải bệnh viện cũng là nguồn gây các bệnh truyền nhiễm cho cộng đồng. Hiện nay, cả nước có khoảng 1000 bệnh viện, mỗi ngày thải ra hàng trăm nghìn m3 nước thải chưa qua xử lý hoặc xử lý không đạt tiêu chuẩn môi trường. Không chỉ có vậy, lượng hóa chất bảo vệ thực vật được sử dụng trong nông nghiệp mỗi năm cũng khoảng 0.5-3,5 kg/ha/vụ gây ra phú dưỡng (nồng độ N, P cao, yếm khí, nước màu xanh đen có mùi khai thối) hoặc nhiễm độc nước. Ngoài ra còn có khoảng gần 1500 làng nghề trên cả nước gây ô nhiễm trầm trọng cho nguồn nước tại nhiều điểm, đặc biệt là các làng nghề làm giấy, dệt nhuộm, giết mổ gia súc... Các chuyên gia còn phân tích, trong khu vực nội thành của các thành phố lớn, hệ thống các hồ, ao, kênh, rạch và các sông nhỏ chính là nơi tiếp nhận và vận chuyển nước thải của các khu công nghiệp, dân cư, Hệ thống này hiện nay đang ô nhiễm nghiêm trọng vượt quá mức tiêu chuẩn 5-10 lần, các hồ trong nội thành phần lớn ở trạng thái phú dưỡng, nhiều hồ bị phú dưỡng hóa đột biến và tái nhiễm bẩn hữu cơ. Trong nước dưới đất, nhiều nơi còn thấy dấu hiệu ô nhiễm phốt phát và asen. Tại Hà Nội, một số giếng có hàm lượng phốt phát và asen cao hơn mức cho phép là 71%. Tất cả những ô nhiễm môi trường nước nêu trên đều tác động trực tiếp đến sức khỏe, là nguyên nhân gây ra các bệnh tiêu chảy, lỵ, trực trùng, tả, thương hàn, viên gan A, giun, sán... Các bệnh này gây ra rất nhiều bệnh nguy hiểm thậm chí còn nguy hiểm tới tính mạng. Vậy, nguyên nhân của tình trạng ô nhiễm và suy thoái tài nguyên nước như trên là gì, ta hay cùng tìm hiểu! 1.4. Nguyên nhân của sự ô nhiễm và suy thoái tài nguyên nước ở Việt Nam Trước yêu cầu sử dụng nước còn tiếp tục gia tăng trong khi tài nguyên nước thì ngày càng bị suy thoái nên cần phân tích rõ các nguyên nhân suy thoái, đặc biệt là các nguyên nhân về quản lý để có được các giải pháp nhằm ngăn chặn và giảm thiểu sự suy thoái đang phát triển nghiêm trọng này. Có 5 nguyên nhân chính dẫn đến việc ô nhiễm và suy thoái tài nguyên nước ở Việt Nam: - Do gia tăng nhanh về dân số. Sự gia tăng dân số sẽ kéo theo sự gia tăng về nhu cầu nước sạch trong ăn uống và lượng nước cần dùng cho sản xuất. Đồng thời, tác động của con người với môi trường tự nhiên nói chung và tài nguyên nước nói riêng cũng ngày càng mạnh mẽ, có thể dẫn đến những hậu quả rất nghiêm trọng. - Do việc khai thác quá mức tài nguyên nước và các tài nguyên liên quan đến nước như đất, rừng khiến tài nguyên nước bị suy kiệt. Theo khuyến cáo của UNEP, WRI.. thì ngưỡng khai thác tài nguyên nước chỉ nên giới hạn trong phạm vi 30% của dòng chảy, nhưng ở Việt Nam có nhiều nơi như miền Trung, Đông Nam Bộ, Tây Nguyên... đã khai thác trên 50% lượng dòng chảy về mùa kiệt, đặc biệt ở Ninh Thuận, Bình Thuận đã khai thác tới 70-80% lượng dòng chảy về mùa kiệt. Nhiều nơi do khai phá rừng và đất, đặc biệt là đất dốc, rừng đầu nguồn đã làm suy kiệt dòng chảy. Sự suy giảm lưu lượng về mùa kiệt tới 50% của một số đập như Liễn Sơn, Đồng Cam và nhiều nơi khác so với thiết kế ban đầu là do hậu quả của khai thác quá mức rừng và đất đã chứng minh rõ cho điều này. - Do chưa kiểm soát được các nguồn thải và chưa quan tâm đầu tư thỏa đáng cho các hệ thống thu gom, xử lý các chất thải lỏng, thải rắn. Những năm qua và những năm sắp tới, tốc độ đô thị hóa, công nghiệp hóa, làng nghề thủ công ngày càng mở rộng, lượng chất thải rắn, thải lỏng chưa kiểm soát được thải vào nguồn nước sẽ gây ô nhiễm, suy thoái nhanh các nguồn nước mặt, nước dưới đất, làm gia tăng tình trạng thiếu nước và ô nhiễm nước nhất là về mùa khô. Việc gia tăng sử dụng phân hóa học, thuốc trừ sâu, giệt cỏ trong thâm canh lúa và các vườn cây cùng việc nuôi trồng thủy sản, giết mổ gia súc, chế biến các sản phẩm nông nghiệp cũng làm ô nhiễm các nguồn nước mặt, nước dưới đất. - Do tác động của biến đổi khí hậu toàn cầu, khí hậu toàn cầu đang nóng lên đã và sẽ gây tác động nhiều đến tài nguyên nước, như: làm giảm tổng lượng dòng chảy, làm băng tan khiến cho nước biển dâng cao, mặn sẽ xâm nhập sâu hơn ở những vùng đồng bằng thấp khiến nguồn nước ngọt phân bổ trên các sông chảy ra biển sẽ bị đẩy lùi dần. Tất cả những điều này sẽ làm suy thoái thêm nguồn nước, khiến không còn đủ nguồn nước ngọt để phục vụ sản xuất đời sống. - Do những nguyên nhân về quản lý: Trên thế giới khi đánh giá về nguyên nhân suy thoái tài nguyên nước đã nhận định là quản lý có vai trò chi phối và có tác động rất lớn. Ở các nước phát triển, nhờ có quản lý tốt nên mặc dù tài nguyên nước của họ không dồi dào, thậm chí nghèo nàn nhưng lại không bị ô nhiễm nhiều, và những nơi bị suy thoái đã được khôi phục. Còn ở Việt Nam, tuy mới công nghiệp hóa và mở rộng các đô thị nhưng ô nhiễm nước và suy thoái nước đã phát triển rất nhanh, thậm chí đến mức báo động cũng là do chúng ta còn những tồn tại lớn trong quản lý về mặt tổ chức, về quy hoạch, chính sách... 2. Đánh giá thực trạng pháp luật về kiểm soát ô nhiễm và suy thoái tài nguyên nước ở Việt Nam 2.1. Thực trạng pháp luật về kiểm soát ô nhiễm và suy thoái tài nguyên nước Nhìn chung, Bộ tài nguyên và môi trường, Bộ nông nghiệp và phát triển nông thôn và các Bộ, ngành liên quan đã xây dựng được nhiều văn bản pháp luật quy định về kiểm soát ô nhiễm và suy thoái tài nguyên nước. Năm 1998, Quốc hội đã thông qua Luật tài nguyên nước để quản lý và sử dụng tiết kiệm, hiệu quả tài nguyên nước và góp phần làm giảm thiểu thách thức do tài nguyên nước gây ra. Đây là văn bản có giá trị pháp lý cao nhất trong các văn bản quy định về kiểm soát ô nhiễm và suy thoái tài nguyên nước. Trong văn bản này đã có một số quy định cụ thể về bảo vệ tài nguyên nước (chương II Luật tài nguyên nước 1998) và các quy định về quản lý Nhà nước về tài nguyên nước (chương VII Luật tài nguyên nước 1998). Ngoài ra, còn có các quy định trong Luật bảo vệ môi trường (2005) Luật đất đai (1993) Luật khoáng sản (1996), Tiêu chuẩn Vệ sinh nước ăn uống(2002), Tiêu chuẩn nước sạch(2005). Bên cạnh đó, còn có một số tiêu chuẩn ngành quy định đối với một số chỉ tiêu chất lượng nước ăn uống bề mặt, nước thải …như tiêu chuẩn của Bộ Xây dựng , Bộ Khoa Học và Công nghệ. Bộ Tài nguyên và môi trường cho biết từ đầu năm 2007 đến nay, Bộ đã thẩm định và cấp 23 giấy phép hoạt động tài nguyên nước; trong đó, thẩm định và cấp 18 đơn xin cấp phép và gia hạn giấy phép về nước dưới đất, 3 giầy phép khai thác nước mặt và 2 giấy phép xả nước thải vào nguồn nước. Sau đây là một số những văn bản quan trọng quy định về kiểm soát ô nhiễm và suy thoái tài nguyên nước của Bộ và các cơ quan liên quan: STT Ký hiÖu Tªn v¨n b¶n Ngµy ký 1 106/2007/BTC-BTNMT Söa ®æi bæ sung th«ng t­ liªn tÞch sè 125/2003/TTLT-BTC-BTNMT ban hành ngµy 18/12/2003. H­íng dÉn thùc hiÖn nghÞ ®Þnh sè 67/2003/NĐ-CP ngµy 13062003 vÒ viÖc b¶o vÖ tµi nguyªn m«i tr­êng ®èi víi n­íc th¶i 06.09.2007 2 13/2007/Q§-BTNMT Ban hµnh quy ®Þnh vÒ viÖc ®iÒu tra ®¸nh gi¸ tµi nguyªn n­íc d­íi dÊt 04.09.2007 3 14/2007/BTNMT Ban hµnh quy ®Þnh vÒ viÑc xö lý, tr¸m lÊp giÕng kh«ng sö dông. 04.09.2007 4 88/2007/N§-CP Tho¸t n­íc ®« thÞ 28.05.2007 5 04/2007/N§-CP Quy ®Þnh vÒ viÖc söa ®æi bæ sung mét sè ®iÒu cña nghÞ ®Þnh sè 67/2003/N§-CP ngµy 13/06/2003 cña ChÝnh phñ vÒ phÝ b¶o vÖ m«i tr­êng ®èi víi n­íc th¶i 6 01/2007/TTLT/BTNMT-BTC-BKH§T H­íng dÉn qu¶n lý, sö dông kinh phÝ ng©n s¸ch Nhµ n­íc khi thùc hiÖn c¸c dù ¸n thuéc “§Ì ¸n tæng thÓ vÒ ®iÒu tra c¬ b¶n vµ qu¶n lý tµi nguyªn m«i tr­êng biÓn ®Õn n¨m 2010vµ tÇm nh×n ®Õn n¨m 2020 26.01.2007 7 137/2007/Q§-TTg Phª duyÖt ®Ò ¸n tæ chøc th«ng tin phôc vô c«ng t¸ phßng, chèng thiªn tai trªn biÓn 21.08.2007 8 67/2003/N§-CP PhÝ b¶o vÖ m«i tr­êng ®èi víi n­íc th¶i 13.06.2003 9 17/2006/Q§-BTNMT Quy ®Þnh vÒ viÖc cÊp phÐp hµnh nghÒ khoan ®Êt d­íi n­íc 12.10.2006 10 05/2005/TT-BTNMT H­íng dÉn thi hµnh nghÞ ®Þnh sè 34/2005/N§-CP ngµy 17.03.2005 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh vÒ xö ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh trong lÜnh vùc tµi nguyªn n­íc 22.07.2005 11 02/2005/TT-BTNMT H­íng dÉn thùc hiÖn nghÞ ®Þnh sè 149/2004/N§-CP ngµy 27.07.2004 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh viÖc cÊp phÐp th¨m dß, khai th¸c, sö dông tµi nguyªn n­íc, x¶ n­íc th¶i vµo nguån n­íc 24.06.2005 12 02/2004/CT-BTNMT VÒ viÖc t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý tµi nguyªn n­íc d­íi ®Êt 02.06.2004 13 57/2002/Q§-BKHCNMT VÒ viÖc ban hµnh quy chÕ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña c¬ quan ®Çu mèi Quèc gia, Ban chØ ®¹o, c¬ quan ®iÒu phèi Quèc gia vµ c¬ quan thùc hiÖn hîp phÇn cña dù ¸n Quèc gia thuéc dù ¸n “Ng¨n chÆn xu h­íng suy tho¸i m«i tr­êng ë biÓn §«ng va VÞnh Th¸i Lan” 05.08.2002 14 17/2006/Q§-BTNMT Quy ®Þnh vÒ viÖc cÊp phÐp hµnh nghª khoan n­íc d­íi ®¸t 12.10.2006 15 969/Q§-BTNMT VÒ viÖc uû quyÒn cho côc tr­ëng côc qu¶n lý tµi nguyªn n­íc cÊp phÐp th¨m dß, khai th¸c, sö dông tµi nguyªn n­íc vµ hµnh nghÒ khoan n­íc d­íi ®Êt 24.07.2006 16 05/2003/Q§-BTNMT Quy ®iÞnh cÊp phÐp th¨m dß, khai th¸c hµnh nghÒ khoan n­íc d­íi ®Êt 04.09.2003 17 59/2006/Q§-BTC VÒ viÖc quy ®Þnh møc thu, chÕ ®ä thu, nép, qu¶n lý vµ sö dôngphÝ thÈm ®Þnh, lÖ phÝ cÊp phÐp th¨m dß, khai th¸c, sö dông tµi nguyªn n­íc, x¶ n­íc th¶i vµo nguån n­íc vµ hµnh nghÒ khoan n­íc d­íi ®¸t 25.10.2006 18 81/2006/Q§-TTg Phª duyÖt chiÕn l­îc Quèc gia vÒ tµi nguyªn n­íc ®Õn n¨m 2010 14.04.2006 19 05/2006/TT-BTC H­íng dÉn thuÕ tµi nguyªn ®èi víi n­íc thiªn nhiªn dïng ®Ó s¶n xuÊt thuû ®iÖn 19.01.2006 20 8/1998/QH LuËt tµi nguyªn n­íc 01.06.1998 21 427/1997/Q§-BCN VÒ viÖc thµnh lËp ban quan lý dù ¸n n­íc ngÇm ®ång b»ng s«ng Cöu Long. 18.03.1997 Phối hợp với các cơ quan ở Trung ương, các cơ quan địa phương cũng đã ban hành ra các văn bản hướng dẫn thực hiện chính sách của Đảng và Nhà nước về kiểm soát ô nhiễm và suy thoái tài nguyên nước, cụ thể như sau: stt tØnh (thµnh phè) ky hiÖu tªn v¨n b¶n ngµy ký 1 Hµ Néi 27/2005/CT-UB VÒ viÖc t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý ho¹t ®«ng, khai th¸c, sö dông nguån tµi nguyªn n­ícvµ x¶ n­íc th¶i vµo nguån n­íc trªn ®Þa bµn thµnh phè Hµ Néi 30.11.2005 2 Hµ TÜnh Q§ Ban hµnh quy ®Þnh qu¶n lý tµi nguyªn n­ëctªn dÞa bµn tØnh 12.07.2007 3 Hå ChÝ Minh Quy ®Þnh vÒ møc thu phÝ thÈm ®Þnh hå s¬ vµ lÖ phÝ cÊp giÊy phÐp th¨m dß, khai th¸c, sö dông n­íc vµ x¶ n­íc vµo nguån n­ícvµ hµnh nghÒ khoan n­íc d­íi ®Êt 4 Nam §Þnh Quy ®Þnh møc thu phÝ th©m ®Þnh b¸o c¸o ®Ênh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng vµ møc thu phÝ, lÖ phÝ vÒ c¸c ho¹t ®éng liªn quan ®Õn tµi nguyªn n­íc 5 Hå ChÝ Minh 77/2007/Q§-UBND VÒ quy ®Þnh gi¸ ®¸nh thuÕ tµi nguyªn n­íc trªn dÞa bµn thµnh phè Hå ChÝ Minh 22.05.2007 6 Bµ RÞa Vòng Tµu 27/2007/Q§-UBND Ban hµnh quy ®Þnh t¹m thêi vÒ qu¶n lý, b¶o vÖ tµi nguyªn n­íc trªn ®Þa bµn tØnh Bµ RÞa Vòng Tµu 20.04.2007 7 Qu¶ng TrÞ 10/2007/Q§-UBND VÒ viÖc ban hµnh quy ®Þnh quan lý tµi nguyªn n­íc trªn ®Þa bµn tØnh Qu¶ng TrÞ 15.06.2007 2.2. Đánh giá 2.2.1. Ưu điểm So với các nước phát triển khác, Việt Nam có những văn bản pháp luật quy định về bảo vệ tài nguyên nước ra đời khá muộn. Cụ thể như cộng hòa Pháp ban hành Luật tài nguyên nước vào năm 1964, đây là đạo luật đầu tiên của Pháp về tài nguyên nước. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho Việt Nam ta kế thừa được những ưu điểm trong hoạt động lập pháp từ các nước phát triển đi trước. Hệ thống văn bản quy định về kiểm soát ô nhiễm và suy thoái tài nguyên nước ở Việt Nam khá đầy đủ và phong phú. Trong đó có rất nhiều văn bản đã được trình Chính phủ ban hành thành Nghị định, trong đó có 1 số Nghị định quan trọng như: Nghị định 149/2004/NĐ-CP về cấp phép thăm dò, khai khác, sử dụng tài nguyên nước, xả nước thải vào nguồn nước, Nghị định 67/2003/NĐ-CP về phí nước thải, các Nghị định về thủy lợi phí 112 và 143... Công tác quản lý tài nguyên nước trên cơ sở các quy định pháp luật tuy mới được triển khai, nhưng cũng đã được kết quả nhất định và đang từng bước đi vào nề nếp. Một ưu điểm nữa là tài nguyên nước hiện nay được các Đảng và Nhà nước cùng các Bộ và cơ quan có liên quan quan tâm, chú ý hơn trước. Bộ và các cơ quan ngang bộ cùng với các địa phương đã chỉ đạo sát sao nhân dân ta trong việc phòng và chống ô nhiễm nguồn nước, chống suy thoái tài nguyên nước. Nội dung chủ yếu của pháp luật về kiểm soát ô nhiễm và suy thoái nguồn nước cũng đã được xây dựng một cách khá đầy đủ và cụ thể, thể hiện ở việc quy định về các nghĩa vụ của Nhà nước về kiểm soát ô nhiễm nguồn nước, của các tổ chức cá nhân trong việc bảo vệ, phát triển tài nguyên nước. Đồng thời, pháp luật rõ về các biện pháp xử lý vi phạm pháp luật trong lĩnh vực kiểm soát ô nhiễm nguồn nước. 2.2.1. Nhược điểm Hiện nay tuy đã có rất nhiều văn bản pháp luật quy định về kiểm soát ô nhiễm và suy thoái tài nguyên nước nhưng luật pháp và các quy định liên quan tới nguồn tài nguyên nữa vẫn còn được soạn thảo một cách riêng rẽ. Về mặt tự nhiên, việc quản lý như thế sẽ bị tách rời nên không thể tránh khỏi sự chồng chéo về quyền hạn, thiếu sót trong theo dõi, sự cạnh tranh và trùng lặp giữa các cơ quan khác nhau. Ngoài ra, một số Nghị định của ta đang đứng trước khó khăn, xin đơn cử: - Nghị định phí nước thải: có thể chưa lường trước được hậu quả của tình hình ô nhiễm sẽ mở rộng nhanh và hậu quả ngày càng trầm trọng và sợ dân ta còn nghèo nên chưa mạnh dạn tiếp cận với quan điểm của thế giới về phí nước thải. Trước đây, Bộ xây dựng chỉ đưa vào giá nước mức phụ thu là 10% để phục vụ cho việc nạo vét của việc thoát nước. Khi xây dựng chính sách phí nước thải sinh hoạt, Bộ tài nguyên và môi trường cũng đưa vào một tỉ lệ rất thấp: Nghị định 67/2003/NĐ-CP về phí nước thải chỉ quy định thu phí nước thải với mức 10% của giá nước, trong khi thế giới thu bằng và lớn hơn cả giá nước, như Mỹ thu bằng 135% giá nước, Pháp thu bằng giá nước. Công hoà Pháp quản lý tài nguyên nước theo nguyên tắc người sử dụng nước và người gây ô nhiễm nguồn nước p