Đề tài Biện pháp quản lý hoạt động chuyên môn của hiệu trưởng trường THPT huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai

Ngày nay với sự phát triển của khoa học và công nghệ, kinh tế thế giới phát triển theo xu hướng toàn cầu hóa, tất cả các quốc gia đều nhận thức rõ vai trò của GD-ĐT đối với sự phát triển KT-XH của quốc gia, dân tộc mình. Đó là những thách thức lớn, đồng thời cũng là thời cơ của mỗi quốc gia, có khả năng tụt hậu hoặc vươn lên hội nhập với các nước trong khu vực và trên thế giới. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII Đảng Cộng sản Việt Nam đã khẳng định “Cùng với khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho sự công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước” “Tập trung nâng cao chất lượng dạy và học, sáng tạo của học sinh” (Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII Đảng Cộng sản Việt Nam). Đại hội đã khẳng định chiến lược phát triển GD-ĐT trong thời kỳ đổi mới của đất nước. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng Cộng sản Việt Nam khẳng định rõ “phát triển giáo dục và đào tạo là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, là điều kiện để phát huy nguồn lực con người - yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững”. Đại hội chủ trương “tiếp tục nâng cao chất lượng toàn diện, đổi mới nội dung, phương pháp dạy và học, hệ thống quản lý giáo dục. Thực hiện chuẩn hóa, xã hội hóa giáo dục” (Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX Đảng Cộng sản Việt Nam). Đại hội đã đặt ra những nhiệm vụ cụ thể cho ngành GD-ĐT, trong đó đổi mới công tác quản lý GD -ĐT được xem là giải pháp quan trọng nhằm nâng cao chất lượng GD-ĐT. Luật giáo dục năm 2005 cũng chỉ rõ “ Phương pháp giáo dục phải phát huy tính tích cực, tự giác chủ động tư duy sáng tạo của người học, bồi dưỡng năng lực tự học, lòng say mê học tập và ý chí vươn lên’’. Chính vì vậy đổi mới công tác quản lý giáo dục trong giai đoạn hiện nay cần thường xuyên nghiên cứu tìm tòi học hỏi nâng cao trình độ nghiệp vụ quản lý, cải tiến công tác quản lý vận dụng một cách linh hoạt, sáng tạo vào điều kiện của đơn vị mình. Nói đến hoạt động quản lý của nhà trường thì quản lý hoạt động chuyên môn là vô cùng quan trọng và luôn luôn đặt lên hàng đầu bởi vì hoạt động chuyên môn tác động trực tiếp tới chất lượng dạy của giáo viên và học tập của học sinh. Hoạt động quản lý chuyên môn trực tiếp là Hiệu trưởng có vai trò đặc biệt quan trọng, tác động đến đội ngũ giáo viên và học sinh của nhà trường. Chính vì lẽ đó, hiệu trưởng phải là hạt nhân chủ yếu trong việc ứng dụng các khoa học quản lý để vận dụng linh hoạt, năng động các biện pháp quản lý nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục đã đề ra. Huyện Bảo Thắng có 3 trường THPT, đó là trường THPT số 1 BảoThắng, trường THPT số 2 BảoThắng, trường THPT số 3 Bảo Thắng. Trường THPT số 1 Bảo Thắng được thành lập vào năm 1966, trường THPT số 2 Bảo thắng được thành lập vào năm 1995, trường THPT số 3 Bảo Thắng được thành lập vào năm 2000.

doc116 trang | Chia sẻ: tuandn | Lượt xem: 8273 | Lượt tải: 1download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Biện pháp quản lý hoạt động chuyên môn của hiệu trưởng trường THPT huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Ngày nay với sự phát triển của khoa học và công nghệ, kinh tế thế giới phát triển theo xu hướng toàn cầu hóa, tất cả các quốc gia đều nhận thức rõ vai trò của GD-ĐT đối với sự phát triển KT-XH của quốc gia, dân tộc mình. Đó là những thách thức lớn, đồng thời cũng là thời cơ của mỗi quốc gia, có khả năng tụt hậu hoặc vươn lên hội nhập với các nước trong khu vực và trên thế giới. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII Đảng Cộng sản Việt Nam đã khẳng định “Cùng với khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho sự công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước” “Tập trung nâng cao chất lượng dạy và học, sáng tạo của học sinh” (Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII Đảng Cộng sản Việt Nam). Đại hội đã khẳng định chiến lược phát triển GD-ĐT trong thời kỳ đổi mới của đất nước. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng Cộng sản Việt Nam khẳng định rõ “phát triển giáo dục và đào tạo là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, là điều kiện để phát huy nguồn lực con người - yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững”. Đại hội chủ trương “tiếp tục nâng cao chất lượng toàn diện, đổi mới nội dung, phương pháp dạy và học, hệ thống quản lý giáo dục. Thực hiện chuẩn hóa, xã hội hóa giáo dục” (Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX Đảng Cộng sản Việt Nam). Đại hội đã đặt ra những nhiệm vụ cụ thể cho ngành GD-ĐT, trong đó đổi mới công tác quản lý GD -ĐT được xem là giải pháp quan trọng nhằm nâng cao chất lượng GD-ĐT. Luật giáo dục năm 2005 cũng chỉ rõ “ Phương pháp giáo dục phải phát huy tính tích cực, tự giác chủ động tư duy sáng tạo của người học, bồi dưỡng năng lực tự học, lòng say mê học tập và ý chí vươn lên’’. Chính vì vậy đổi mới công tác quản lý giáo dục trong giai đoạn hiện nay cần thường xuyên nghiên cứu tìm tòi học hỏi nâng cao trình độ nghiệp vụ quản lý, cải tiến công tác quản lý vận dụng một cách linh hoạt, sáng tạo vào điều kiện của đơn vị mình. Nói đến hoạt động quản lý của nhà trường thì quản lý hoạt động chuyên môn là vô cùng quan trọng và luôn luôn đặt lên hàng đầu bởi vì hoạt động chuyên môn tác động trực tiếp tới chất lượng dạy của giáo viên và học tập của học sinh. Hoạt động quản lý chuyên môn trực tiếp là Hiệu trưởng có vai trò đặc biệt quan trọng, tác động đến đội ngũ giáo viên và học sinh của nhà trường. Chính vì lẽ đó, hiệu trưởng phải là hạt nhân chủ yếu trong việc ứng dụng các khoa học quản lý để vận dụng linh hoạt, năng động các biện pháp quản lý nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục đã đề ra. Huyện Bảo Thắng có 3 trường THPT, đó là trường THPT số 1 BảoThắng, trường THPT số 2 BảoThắng, trường THPT số 3 Bảo Thắng. Trường THPT số 1 Bảo Thắng được thành lập vào năm 1966, trường THPT số 2 Bảo thắng được thành lập vào năm 1995, trường THPT số 3 Bảo Thắng được thành lập vào năm 2000. Đội ngũ giáo viên của các trường trong huyện Bảo Thắng còn rất trẻ về tuổi đời và ít kinh nghiệm. Số giáo viên nữ chiếm đa số khoảng 70%, kinh nghiệm chuyên môn chưa nhiều, đặt biệt các đồng chí hiệu trưởng lại không được qua lớp đào tạo dài hạn, do vậy việc chỉ đạo hoạt động chuyên môn của nhà trường còn nhiều bất cập với tình hình thực tế hiện nay. Tuy vậy, trong những năm qua trường THPT huyện Bảo Thắng đã có những đổi mới nhất định về công tác quản lý và từng bước khẳng định mình. Nhưng chưa đáp ứng được tình hình thực tế hiện nay của xã hội, đặc biệt trong công tác quản lý hoạt động chuyên môn bởi vì các biện pháp quản lý mà hiệu trưởng nhà trường đang áp dụng hầu hết là do kinh nghiệm của bản thân, chưa phát huy hết sức mạnh nội lực của nhà trường để đưa nhà trường phù hợp với thực tế. Do đó để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục như hiện nay, quản lý hoạt động chuyên môn của nhà trường phải có những cải tiến nhằm pháp huy những nội lực sẵn có của nhà trường, hạn chế những điều mà trong thòi gian qua đã gặp phải để đưa nhà trường ngày một phát triển phù hợp với tình hình thực tế hiện nay. Xuất phát từ những lý do trên tôi chọn đề tài nghiên cứu “ Biện pháp quản lý hoạt động chuyên môn của hiệu trưởng trường THPT huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai” với mong muốn đóng góp một phần nhỏ bé của mình vào việc xác định các biện pháp quản lý của nhà trường, đặc biệt là biện pháp quản lý hoạt động chuyên môn của hiệu trưởng trường THPT hiện nay. 2. Mục đích nghiên cứu Từ nghiên cứu cơ sở lý luận, phân tích thực trạng công tác quản lý hoạt động chuyên môn và đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý chuyên môn của hiệu trưởng trường THPT huyện Bảo Thắng tỉnh Lào Cai. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu + Khách thể nghiên cứu Quản lý của hiệu trưởng trường THPT huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai. + Đối tượng nghiên cứu: Quản lý hoạt động chuyên môn của hiệu trưởng trường THPT huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai. 4. Nhiệm vụ nghiên cứu 4.1 Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động chuyên môn của hiệu trưởng trong trường THPT 4.2 Đánh giá thực trạng quản lý hoạt động chuyên môn ở trường THPT huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai 4.3 Đề xuất biện pháp quản lý hoạt động chuyên môn 5. Giả thiết khoa học Hiện nay các biện pháp quản lý hoạt động chuyên môn của hiệu trưởng các trường THPT trong huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai còn có nhiều hạn chế dẫn đến chất lượng dạy học chưa cao. Nếu đề xuất được một số biện pháp quản lý hoạt động chuyên môn phù hợp và có tính khả thi thì chất lượng dạy học ở các trường THPT huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai sẽ được nâng lên góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị của nhà trường 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu của đề tài + Giới hạn về nội dung: Hiệu trưởng trường THPT huyện Bảo Thắng quản lý dạy của thầy và học của trò. + Giới hạn về thời gian: Khảo sát hoạt động chuyên môn từ năm học 2007- 2008 đế năm học 2009 - 2010 của 3 trường THPT trong huyện. 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1 Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý luận: Thu thập các tài liệu có liên quan đến đề tài. 7.2 Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn +Phương pháp điều tra: Khảo sát lấy ý kiến các tổ chuyên môn của nhà trường nhằm đánh giá thực trạng hoạt động chuyên môn của hiệu trưởng trường THPT. +Phương pháp phỏng vấn: Đề tài tiền hành phỏng vấn cán bộ quản lý Sở GD-ĐT, một số phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn của trường để làm rõ thực trạng quản lý hoạt động chuyên môn của hiệu trưởng. + Nhóm phương pháp hỗ trợ: Sử dụng thống kê toán học để xử lý số liệu 8. Những điểm mới của đề tài - Góp thêm cơ sở lý luận về quản lý hoạt động chuyên môn của hiệu trưởng THPT. - Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động chuyên môn của hiệu trưởng trường THPT huyện Bảo Thắng CHƯƠNG I CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CHUYÊN MÔN CỦA HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG THPT 1.1 Vài nét về lịch sử nghiên cứu vấn đề Nghiên cứu biện pháp quản lý hoạt động chuyên môn của hiệu trưởng nhằm nâng cao chất lượng dạy học của giáo viên THPT là một vấn đề tưởng như đơn giản nhưng lại rất khó khăn, phức tạp và cơ bản. Vì thực chất công tác quản lý trường học của hiệu trưởng chủ yếu là quản lý hoạt động chuyên môn với mục tiêu cuối cùng là nâng cao chất lượng dạy học của giáo viên THPT. Việc nâng cao chất lượng dạy học trong các nhà trường nói chung và nhà trường THPT nói riêng từ lâu đã trở thành vấn đề quan tâm của các nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển Giáo dục và Đào tạo của xã hội, nâng cao chất lượng giảng dạy, vai trò đóng góp của các biện pháp đó là hết sức quan trọng. Đây là vấn đề luôn luôn được các nhà khoa học trong và ngoài nước quan tâm. Họ nghiên cứu thực tiễn các nhà trường để tìm ra biện pháp quản lý hoạt động chuyên môn sao cho có hiệu quả nhất. Các nghiên cứu quản lý giáo dục Xô Viết đã cho rằng: “ Kết quả toàn bộ hoạt động của nhà trường phụ thuộc rất nhiều vào việc tổ chức đúng đắn và hợp lý công tác hoạt động của đội ngũ giáo viên” với kinh nghiệm 26 năm làm hiệu trưởng VAXukhomlin xiki (VA.Xukhomilinki - Một số kinh nghiệm lãnh đạo của hiệu trưởngTHPT) đã tổng kết được những thành công cũng như thất bại của mình. Cùng với nhiều tác giả khác ông đã đưa ra một số biện pháp quản lý của trường THPT như sau: Việc phân công công việc hợp lý qua các thành viên trong BGH, hiệu trưởng và hiệu phó phụ trách chuyên môn. Các tác giả nhấn mạnh đến sự phối hợp chặt chẽ, sự thống nhất quản lý giữa hiệu trưởng và hiệu phó để đạt mục tiêu đề ra. Các tác giả đều khẳng định vai trò lãnh đạo toàn diện của hiệu trưởng. Tuy nhiên, trong thực tế cùng tham gia quản lý nhà trường với hiệu trưởng còn có vai trò của phó hiệu trưởng, đặc biệt là phó hiệu trưởng phụ trách công tác hoạt động chuyên môn. Tất nhiên công việc của hiệu trưởng, và phó hiệu trưởng đều nhằm tiến tới mục tiêu chung của nhà trường nhưng làm thế nào để công việc của hiệu trưởng và phó hiệu trưởng đạt được kết quả cao nhất tránh “dẫm chân” lên nhau, tránh bị “lấn sân” của nhau. Làm được như vậy là đã huy động tốt nhất sức mạnh của tập thể giáo viên. Vì vậy V.A.Xukhom linki cũng như nhiều tác giả đã chú trọng đến sự phân công hợp lý giữa Hiệu trưởng và các phó hiệu trưởng, ở đây được hiểu theo nghĩa: Hiệu trưởng là người lãnh đạo tập thể sư phạm của nhà trường chịu trách nhiệm về các vấn đề chung, song không xa rời công tác giảng dạy. Bằng việc hiệu trưởng có thể trực tiếp quản lý một công tác chuyên môn cụ thể nào đó và am hiểu công tác dạy môn học chuyên ngành thuộc lĩnh vực chuyên môn của mình. Phó hiệu trưởng cùng với hiệu trưởng đề ra kế hoạch công tác dạy học tối ưu nhất trong điều kiện cụ thể và là người tổ chức thực hiện kế hoạch này. Khi đã cùng nhau bàn bạc thống nhất và đề ra kế hoạch, nghĩa là hiệu trưởng và hiệu phó đã có sự thống nhất và phối hợp chặt chẽ với nhau. Đây cũng chính là một mặt của sự phân công hợp lý, không phải dẫm chân lên nhau mà hơn thế là “thống nhất với nhau”. Bởi vậy các tác giả rất coi trọng sự thỏa thuận giữa hiệu trưởng và phó hiệu trưởng về những thành công hay thất bại trong công tác quản lý của nhà trường, cùng tìm ra biện pháp quản lý nhà trường để đạt hiệu quả cao như xây dựng và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên. Trong những trang viết của mình,V.A.Xukhomlinki cũng như các tác giả V.PXtrezicodin, Gigoocscaia, Zakhonôp... đều cho rằng một trong những chức năng của hiệu trưởng nhà trường là phải xây dựng và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên, phát huy được tính chủ động, sáng tạo trong lao động và tạo ra khả năng ngày càng hoàn thiện vì tay nghề sư phạm của mình. Muốn xây dựng đội ngũ giáo viên có trình độ chuyên môn, tâm huyết với nghề, người hiệu trưởng phải có quyền lựa chọn đội ngũ giáo viên cho trường mình, đó là những người yêu trẻ, phải biết giao tiếp với trẻ, nắm vững chuyên môn giảng dạy, nắm vững các khoa học có liên quan các môn trong nhà trường, vận dụng linh hoạt lý luận dạy học, lý luận giao tiếp, tâm lý học... Hiệu trưởng phải biết đề ra yêu cầu nâng cao trình độ chuyên môn của từng giáo viên trong trường, từ đó có nội dung, hình thức tổ chức bồi dưỡng cho phù hợp. Những biện pháp bồi dưỡng có hiệu quả được các tác giả đề cập đến là tổ chức cho giáo viên học tập có hệ thống về triết học, kinh tế chính trị học, với các hình thức phong phú và hấp dẫn, trao đổi thông tin, triển lãm khoa học, giao lưu với giáo viên dạy giỏi... nhằm mục đích: Nâng cao nhận thức của giáo viên về chủ nghĩa Mác - Lê nin, nâng cao trình độ về bộ môn mình dạy, đồng thời cũng hoàn thiện tay nghề sư phạm của mình. Một trong những biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy mà các nhà nghiên cứu quan tâm chính là tổ chức hội thảo khoa học. Bởi vì hội thảo khoa học là biện pháp tốt nhất để nâng cao chất lượng dạy học của giáo viên vì “ Giáo viên càng hiểu biết nhiều thì anh ta vạch ra trước học sinh những triển vọng của khoa học thường xuyên hơn, càng làm cho học sinh hiểu kỹ, tính ham hiểu biết của học sinh bộc lộ ra nhiều hơn, ở các em sẽ nảy sinh ra nhiều câu hỏi, nhiều thắc mắc hơn, những câu hỏi các em đặt ra sẽ thông minh hơn, thú vị hơn và khó khăn hơn”. Tuy nhiên để hoạt động này đạt hiệu quả cao, nội dung các cuộc hội thảo khoa học được chuẩn bị kỹ và có tác dụng thiết thực đến việc dạy học, tổ chức hội thảo sinh động thu hút được nhiều giáo viên tham gia thảo luận, trao đổi, vấn đề đưa ra thảo luận phải mang tính thực tiễn cao, phải là vấn đề được nhiều giáo viên quan tâm và có tác dụng thiết thực đối với việc dạy học. Qua các buổi hội thảo hiệu trưởng hiểu thêm được các quan điểm của giáo viên về việc dạy học. Bản thân giáo viên cũng nắm vững hơn, sâu hơn về khoa học cơ bản, về các vấn đề còn mơ hồ và họ sẽ mở rộng hơn về tầm nhìn, tầm hiểu biết vận dụng vào trong giảng dạy và từ đó nâng cao được chất lượng dạy học. V.A.Xukhomlinki và Xvecxlenrơ nhấn mạnh tầm quan trọng của biện pháp dự giờ, phân tích bài học. Xvecxlenrơ cho rằng việc dự giờ và phân tích bài học là đòn bẩy quan trọng nhất trong công tác quản lý quả trình dạy học của giáo viên. Việc phân tích bài học trước hết phải nêu cho giáo viên biết cách khắc phục thiếu sót, phát huy các mặt mạnh để nâng cao chất lượng bài giảng. Tác giả đã đề ra các yêu cầu và quy trình phân tích một giờ dạy để giúp cho hiệu trưởng thực hiện có hiệu quả biện pháp quản lý này. Tác giả V.AXukhomlinki đã nêu lên rất cụ thể cách tiến hành dự giờ và phân tích sư phạm của sách giáo khoa, nội dung dạy trong chương trình. Tiếp theo là giáo viên và hiệu trưởng dự giờ lẫn nhau và cùng nhau dự giờ giáo viên giỏi, cứ như vậy giáo viên đã được hiệu trưởng dạy cho rất nhiều về phương pháp dạy học, về cách thức tổ chức dạy học để nâng cao trình độ học vấn của học sinh. Ở Việt Nam đã có nhiều công trình nghiên cứu chủ yếu về mặt lý luận như quản lý và chức năng quản lý, về tiêu chuẩn và phẩm chất cần có của người quản lý, vai trò của hiệu trưởng trường THPT, về sự liên hệ giữa khoa học quản lý và khoa học khác. Các công trình nghiên cứu riêng về chân dung người hiệu trưởng trường học, có thể kể đến các tác giả: Nguyễn Ngọc Quang, Hà Sỹ Hồ, Lê Tuấn, Nguyễn Văn Lê... Trong các công trình đó, các tác giả đã nhấn mạnh vai trò của quản lý trong việc thực hiện mục tiêu giáo dục. Đặc biệt với sự tâm huyết của mình với công tác giáo dục các tác giả đã nhấn mạnh: Hiệu trưởng phải là người “luôn luôn biết kết hợp một cách hữu cơ sự quản lý dạy và học(theo nghĩa rộng) với sự quản lý của quá trình bộ phận, hoạt động dạy và học các môn và hoạt động khác bổ trợ cho hoạt động dạy và học nhằm làm cho tác động giáo dục được hoàn chỉnh, trọn vẹn”. Biện pháp giáo dục chính trị tư tưởng cho giáo viên và bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ để xây dựng tiềm lực chuyên môn cho đội ngũ giáo viên cũng là biện pháp không thể thiếu được mà phải làm thường xuyên liên tục. Công tác thi đua và khen thưởng trong quá trình quản lý là vấn đề rất quan trọng. Bởi vì thi đua là động lực cho mọi thành viên phát huy hết khả năng, trí tuệ, động viên lẫn nhau dạy thật tốt, học thật tốt, làm cho chất lượng và hiệu quả giáo dục ngày một nâng cao hơn. Về vai trò công tác quản lý trong việc nâng cao chất lượng giáo dục. Phải không ngừng cải tiến nâng cao chất lượng, điều hành và quản lý của mình để qua đó tác động có hiệu quả vào quá trình cả tiến chất lượng ở các khâu, các bộ phận của hệ thống giáo dục cấp vi mô cũng như cấp vĩ mô. Các công trình khoa học này với tầm vóc quy mô cũng như ý nghĩa, lý luận và thực tiễn nhất định trong quản lý, quản lý giáo dục, quản lý trường học. Tuy nhiên các công trình này chỉ nghiên cứu về mặt lý luận, song nghiên cứu về biện pháp quản lý hoạt động chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng dạy học của giáo viên THPT chưa được đề cập cụ thể đầy đủ và chi tiết trong khoa học giáo dục. Chính đây là vấn đề bức xúc trong chiến lược và phát triển giáo dục mà nước ta cần “Đổi mới mạnh mẽ nội dung- phương pháp và quản lý Giáo dục -Đào tạo”. Gần đây một số luận văn thạc sỹ khoa học giáo dục chuyên ngành quản lý giáo dục bước đầu tổ chức nghiên cứu thực trạng và hệ thống được một số vấn đề về quản lý cũng như đề xuất một số biện pháp quản lý như đề tài: “ Biên pháp quản lý hoạt động dạy và giao lưu thầy trò nhằm nâng cao chất lượng giáo dục học sinh THPT tỉnh Gia lai” của Trần Ngọc Chi (1997) “ Một số biện pháp quản lý chuyên môn của hiệu trưởng nhằm góp phần nâng cao kết quả học tập cho các học sinh THPT thị xã sơn La “ của Nguyễn Khai Tâm (2000) “Các biện pháp quản lý hoạt động dạy của hiệu trưởng trường THPT tỉnh Thái Nguyên “ của Đinh Thị Tuyết Mai (2002)” “Biện pháp quản lý hoạt động dạy học của hiệu trưởng các trường THPT huyện Yên Khánh - Ninh Bình trong bối cảnh hiện nay” của Đỗ Văn Thông (2008). “ Biện pháp quản lý chuyên môn của hiệu trưởng trường THPT Ngô Gia Tự tỉnh Bắc Ninh “ của Nguyễn Hữu Hùng (2010)... Nhìn chung các đề tài đã nghiên cứu lý luận quản lý, quản lý giáo dục, quản lý trường học đã tương đối sát được với thực trạng các biện pháp quản lý hoạt động dạy của Hiệu trưởng và đề xuất được một số biện pháp quản lý của hiệu trưởng. Kết quả nghiên cứu đề tài trên đã đóng góp thêm vào việc hiểu rõ, sáng tỏ sơ sở lý luận về quản lý hoạt động chuyên môn của Hiệu trưởng nhằm nâng cao chất lượng dạy học của giáo viên và phổ biến một số kinh nghiệm quản lý cho cán bộ quản lý ở từng địa phương. Ngành giáo dục tỉnh Lào Cai nói chung, huyện Bảo Thắng nói riêng vài năm trở lại đây đã có sự chú ý tới công tác quản lý hoạt động chuyên môn của Hiệu trưởng nhằm nâng cao chất lượng dạy học của giáo viên THPT. Ngành đã tổ chức hội nghị chuyên môn gồm 8 huyện và Thành phố Lào Cai... Tham gia thi giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh do Sở giáo dục - Đào tạo tổ chức hàng năm. Tổ chức ít nhất 3 môn khác nhau cho 3 khối, cử giáo viên tham gia tập huấn các lớp do Bộ giáo dục - Đào tạo tổ chức. Qua nhiều năm cho thấy tỷ lệ giáo viên dạy giỏi cấp cơ sở ngày càng tăng, chất lượng giờ dạy ngày càng có nhiều giờ khá, giỏi. Đó là kết quả khả quan, tuy nhiên kết quả này chỉ đáp ứng một phần chất lượng dạy học của một bộ phận giáo viên mà chưa phải là đánh giá chung cho đại đa số giáo viên. Các đơn vị trường học khi chọn giảng viên tham gia thi đều lấy người có trình độ chuyên môn, chất lượng dạy học tốt. Điều ấy có nghĩa là rất cần có biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy học của tất cả giáo viên THPT huyện Bảo Thắng-Tỉnh Lào Cai. Hiện nay chủ yếu là các chuyên đề về đổi mới phương pháp dạy học của giáo viên, sinh hoạt chuyên đề của tổ chuyên môn như là: Áp dụng giao án điện tử, dạy trình chiếu... tức là chủ yếu thiên về người dạy, còn vấn đề quản lý hoạt động chuyên môn của hiệu trưởng như thế nào để nâng cao chất lượng dạy học chỉ được nhắc đến chung chung. Nói chung còn ít chuyên đề, bài viết về góc độ quản lý, chất lượng dạy học ở trường THPT, đặc biệt là rất ít các nhà quản lý tham luận về quản lý chuyên môn như: Làm thế nào để nâng cao chất lượng dạy học của giáo viên, vấn đề quản lý hoạt động dạy học của giáo viên THPT như thế nào ? Biện pháp thực hiện ra sao để đạt được hiệu quả cao trong giảng dạy và học tập nhằm đạt được mục tiêu đào tạo của nhà trường THPT. Đó cũng chính là vấn đề mà đề tài muốn đề cập trong luận văn này. 1.2 Một số khái niệm cơ bản 1.2.1 Quản lý Quản lý là một hiện tượng xuất hiện sớm, là một phạm trù tồn tại khách quan được ra đời từ bản thân nhu cầu của mọi chế độ xã hội, mọi quốc gia trong mọi thời đại mà qua đó có nhiều quan điểm khác nhau về quản lý: - Theo quan điểm điều khiển học: Quản lý là chức năng của những hệ có tổ chức, với bản chất khác nhau: Sinh học, xã hội học, kỹ thuật... Nó bảo toàn cấu trúc các hệ, duy trì chế độ hoạt động. Quản lý là một tác động hợp quy luật khách quan, làm cho hệ vận động, vận hành và phát triển. - Theo quan điểm của lý thuyết hệ thống: Quản lý là: “phương thức tác động có chủ đích của chủ thể quản lý lên hệ thống, bao gồm các quy tắc, các ràng buộc về hành vi đối với mọi đối tượng ở các cấp trong hệ thống nhằm duy trì tính trội hợp lý của cơ cấu và đưa hệ thống sớm đạt tới mục tiêu”. Trên đây là những quan điểm khác nhau về quản lý, tuy có cách tiếpcận khác nhau n