Đề tài Dự báo thị trường thế giới một số mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của Việt Nam đến năm 2015

Sự cần thiết nghiên cứu đề tài: Ngày 27 tháng 10 năm 2000, Thủ tướng Chính phủ đã ra Chỉ thị số 22/2000/CT-TTg về Chiến lược phát triển xuất nhập khẩu hàng hoá và dịch vụ thời kỳ 2001 - 2010 với mục tiêu tiếp tục chủ trương dành ưu tiên cao nhất cho xuất khẩu, tạo nguồn hàng có chất l-ợng, có giá trị gia tăng và sức cạnh tranh cao để xuất khẩu, xuất khẩu phải đạt tốc độ tăng trưởng bình quân từ 15% trở lên, nhập khẩu duy trì ở mức 14%/năm, phấn đấu cân bằng cán cân thương mại vào năm 2009 - 2010 và xuất siêu vào thời kỳ sau năm 2010. Sau 5 năm thực hiện Chiến lược phát triển xuất nhập khẩu hàng hoá và dịch vụ, nhiều chỉ tiêu đã đạt và vượt mục tiêu, tốc độ tăng trưởng xuất khẩu đã đạt 17,6%/năm, kim ngạch xuất khẩucác mặt hàng chủ yếu đều vượt mục tiêu đề ra. Để chuẩn bị cho kế hoạch 5 năm (2006 - 2010), Chính phủ đã giao Bộ Thương mại (nay là Bộ Công Thương) xây dựng Đề án phát triển xuất khẩu giai đoạn 2006 - 2010 và đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 156/2006/QĐ - TTg ngày30 tháng 6 năm 2006 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án phát triển xuất khẩu giai đoạn 2006 – 2010. Mục tiêu về xuất khẩu đặt ra cho thời kỳ này là phấn đấu đạt tốc độ tăng tr-ởng xuất khẩu 17,5%/năm, đến năm 2010 đạt khoảng 72,5 tỷUSD và chuyển dịch cơ cấu xuất khẩu theo hướng đẩy mạnh xuất khẩu những mặt hàng có giá trị gia tăng cao, sản phẩm chế biến, chế tạo, sản phẩm có hàm l-ợng công nghệ và chất xám cao, giảm xuất khẩu sản phẩm thô. Đến nay, xuất khẩu một số nhóm hàng đã đạt và v-ợt mục tiêu về tổng kim ngạch xuất khẩu sẽ đạt vào năm 2009, còn một số mục tiêu khác cần phải rà soát và điều chỉnh cho phù hợp với điều kiện thực hiện cam kết gia nhập WTO . Ngày 30 tháng 11 năm 2007, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 1958/QĐ-BCT về việc Ban hành Ch-ơng trình hành động của Ngành Công Thương thực hiện Nghị quyết số 16/2007/NQ-CP ngày 27 tháng 02 năm 2007 của Chính phủ về “Một số chủ trương, chính sách lớn để nền kinh tế phát triển nhanh và bền vững khi Việt Nam là thành viên của Tổ chức Th-ơng mại thế giới”. Tại Quyết định này, Bộ Công Thương đã xác định nhiệm vụ phải rà soát, điều chỉnh Đề ánphát triển xuất khẩugiai đoạn 2006 - 2010 và xây dựng Đề án phát triển xuất khẩu giai đoạn 2011 - 2015. Để cung cấp luận cứ khoa học cho việc triển khai rà soát, điều chỉnh và xây dựng đề án phát triển xuất khẩu hàng hoá của nước ta giai đoạn2011 - 2015, cần thiết phải có các công trình nghiên cứu và dự báo tình hình thị trường thế giới đối với một số mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của Việt Nam. Đây là bước đi đầu tiên và rất quan trọng trong quá trình xây dựng chiến lược, quy hoạch và kế hoạch dài hạn về phát triển xuất khẩu hàng hoá nói riêng và thương mại nói chung. Nhất là trong điều kiện và bối cảnh kinh tế và thương mại trên thế giới đang thay đổi và đầy biến động nh-hiện nay. Vì những lý do nh-đã nêu, Bộ Công Th-ơng đã giao cho Viện nghiên cứu Thương mại chủ trì nghiên cứu đềtài cấp Bộ với tên gọi: “Dự báo thị trường thế giới một số mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của Việt Nam đến năm 2015”. Đề tài này nghiên cứu thành công sẽ có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc, đáp ứng được yêu cầu cấp bách của thực tiễnquản lý và kinh doanh xuất nhập khẩu, là tài liệu tham khảo có giá trị cho công tác nghiên cứu, hoạch định chính sách và hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp có liên quan. Tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước: Trên thế giới, có nhiều tổ chức quốc tế và các cơ quan được tổ chức một cách khoa học và chuyên nghiệp, với hệ thống trang thiết bị, hệ thống thông tin hiện đại, đội ngũ các nhà nghiên cứu và dự báo có trình độ cao, thường xuyên tiến hành xây dựng các dự báo định kỳ về kinh tế, th-ơng mại và thị trường hàng hóa thế giới. Trong đó, một số cơ quan và tổ chức th-ờng đưa ra các dự báo như: - Dự báo hàng năm của Quỹ tiền tệ quốc tế “World Economic Outlook”,phân tích và dự báo những biến động của môi trường kinh tế thế giới và các yếu tố tác động đến thị trường hàng hóa; - Dự báo hàng năm của Ngân hàng thế giới “Prospects for the Global Economy”, phân tích các yếu tố ảnh hưởng tới thị trường hàng hóa thế giới và triển vọng thương mại thế giới trong ngắn hạn; - Dự báo hàng năm của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ “Agricultural Projections” dự báo triển vọng thị trường hàng nông sản thế giới; - Dự báo của Cơ quan thông tin năng lượng Hoa Kỳ (EIA) “International Energy Outlook”, dự báo triển vọng thị trường năng lượng thế giới. Các dự báo trên thường được công bố miễn phí một cách không đều đặn trên các trang web nhưng cũng được một số tổ chức, cơ quan và doanh nghiệp khai thác để sử dụng cho các mục đích riêng rẽ. Trung tâm dự báo kinh tế xã hội quốc gia (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), các viện nghiên cứu cũng có sử dụng các dự báo này và đều đánh giá đây là thông tin tham khảo thiếu tính hệ thống và chưa được xử lý để có thể trực tiếp dùng làm luận cứ khoa học cho việc xây dựng kế hoạch và chương trình phát triển sản xuất hoặc xuất khẩu hàng hóa. Hiện tại, ở trong nước đã có một số Bộ, ngành đang tiến hành rà soát, điều chỉnh và xây dựng chiến lược hoặc quy hoạch phát triển của ngành/lĩnh vực. Trong một số Chiến lược phát triển đã được phê duyệt hoặc công bố, mục tiêu xuất khẩu đã được đưa ra nhưng còn mang tính định hướng cho năm 2015, tầm nhìn 2020. Các nghiên cứu dự báo về thị trường thế giới, khả năng xuất khẩu đối với một số mặt hàng xuấtkhẩu chủ yếu của Việt Nam đã đ-ợc công bố chỉ dừng lại ở năm 2010. Trước các biến động mới của tình hình kinh tế và thương mại thế giới, hiện chưa có công trình nghiên cứu nào đề cập một cách hệ thống và chuyên sâu về dự báo thị trường thế giới đối với các mặt hàng có liên quan đến xuất khẩu của Việt Nam thời kỳ đến năm 2015. Mục tiêu nghiên cứu: Mục tiêu của đề tài là tổng hợp, phântích và lựa chọn dự báo có độ tin cậy về triển vọng thị trường thế giới đối với một sốmặt hàng; phân tích và xây dựng phương án dự báo về khả năng xuất khẩu đối với một số mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của Việt Nam đến năm 2015. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài: Đối tượng nghiên cứu của đề tài là tình hình cung cầu thị trường thế giới và khả năng xuất khẩu của Việt Nam đối với một số mặt hàng như: gạo, cà phê, cao su, thủy sản, gỗ vàsản phẩm gỗ, dệt may, giày dép, điện tử và linh kiện. Phạm vi nghiên cứu về thời gian: phân tích thực trạng từ 2001 đến nay và dự báo đến năm 2015. Phương pháp nghiên cứu: - Phương pháp tổng hợp: để tổng hợp các dự báo của các tổ chức quốc tế về thị trường thế giới - Phương pháp phân tích, thống kê, so sánh: để dự báo về xuất khẩu của Việt Nam. - Phương pháp chuyên gia: để lựa chọn các phương án dự báo. Kết cấu đề tài: Ngoài lời mở đầu, kết luận, nội dung của đề tài gồm 2 Chương như sau: Chương I:Dự báo triển vọng thị tr-ờng thế giới đối với một số mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của Việt Nam Chương II: Dự báo khả năng xuất khẩu một số mặt hàng chủ yếu của Việt Nam đến năm 2015.