Đề tài Giải pháp hoàn thiện công tác thẩm định tài chính dự án đầu tư tại chi nhánh ngân hàng đầu tư và phát triển Thăng Long

Lêi c¶m ¬n §Ò tµi nghiªn cøu lµ mét ®Ò tµi lín. Nh­ng do kiÕn thøc cßn nhiÒu h¹n chÕ vµ tr×nh ®é hiÓu biÕt thùc tiÔn ch­a s©u nªn trong bµi viÕt kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt em rÊt mong ®­îc sù ®ãng gãp cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c c« chó c¸n bé t¹i Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn chi nh¸nh Th¨ng Long. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c c« chó c¸n bé t¹i Ng©n hµng ®· gióp em hoµn thµnh ®Ò tµi nghiªn cøu ®Æc biÖt lµ thÇy gi¸o h­íng dÉn. PGS.TS Ph¹m Quang Trung ®· gióp ®ì em rÊt nhiÒu ®Ó cã thÓ hoµn thµnh chuyªn ®Ò tèt nghiÖp mét c¸ch tèt nhÊt. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Danh môc viÕt t¾t NHTM : Ng©n hµng Th­¬ng m¹i DNNN : Doanh nghiÖp Nhµ n­íc NHNN : Ng©n hµng Nhµ n­íc NH§T&PTCNTL : Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn chi nh¸nh Th¨ng Long NHTW : Ng©n hµng trung ­¬ng DA§T : Dù ¸n ®Çu t­ XDCB : X©y dùng c¬ b¶n Lêi nãi ®Çu Rñi ro lµ mét yÕu tè khã tr¸nh khái ®èi víi tÊt c¶ c¸c lo¹i h×nh kinh doanh. Nh­ng møc ®é cao hay thÊp cßn phô thuéc vµo ®Æc thï cña lo¹i h×nh kinh doanh. Cã thÓ nãi cho vay theo dù ¸n lµ h×nh thøc tÝn dông cã ®é rñi ro cao nh­ng ®­îc coi lµ ­u tiªn trong chiÕn l­îc cho vay cña ng©n hµng. Hoµn thiÖn chÊt l­îng tÝn dông h¹n chÕ rñi lµ mét yªu cÇu b¾t buéc ®èi víi hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i ë ViÖt nam nãi chung vµ ng©n hµng NH§T & PT Th¨ng Long nãi riªng v× khi cã rñi ro kh«ng chØ ¶nh h­ëng tíi Ng©n hµng mµ cßn ¶nh h­ëng tíi nÒn kinh tÕ nãi chung. ChÊt l­îng c«ng t¸c thÈm ®Þnh ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn chÊt l­îng tÝn dông vµ kÕt qu¶ cña c«ng t¸c thÈm ®Þnh ®Ó quyÕt ®Þnh cã cho vay hay kh«ng. NH§T & PT Th¨ng Long ®· vµ ®ang quan t©m h¬n n÷a ®Õn viÖc hoµn thiÖn thÈm ®Þnh DA§T ®Ó ®¶m b¶o t¨ng tr­ëng tÝn dông, an toµn cho ng©n hµng ®ång thêi hç trî cho kh¸ch hµng thùc sù ®Çu t­ ®­îc vµo c¸c dù ¸n cã hiÖu qu¶. Sau mét thêi gian thùc tËp t¹i NH§T & PT Th¨ng Long em nhËn thÊy tÝnh cÊp thiÕt vµ tÇm quan träng cña vÊn ®Ò v× vËy quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi : “Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t­ t¹i chi nh¸nh NH§T & PT Th¨ng Long.” §Ò tµi gåm 3 ch­¬ng : Ch­¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ c«ng t¸c thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t­. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t­ t¹i chi nh¸nh ng©n hµng NH§T & PT Th¨ng Long Ch­¬ng III: Gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n t¹i NH§T & PT Th¨ng Long. §èi t­îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu cña ®Ò tµi chØ giíi h¹n vµ tËp trung chñ yÕu vµo c«ng t¸c thÈm ®Þnh tµi chÝnh cña dù ¸n ®Çu t­ g¾n víi ho¹t ®éng cho vay cña Ng©n hµng NH§T & PT Th¨ng long . Ch­¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ ho¹t ®éng thÈm ®Þnh tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t­. 1.1 Dù ¸n ®Çu t­ Kh¸i niÖm Dï ®­îc xem xÐt d­íi bÊt kú gãc ®é nµo th× dù ¸n ®Çu t­ còng bao gåm c¸c thµnh phÇn chÝnh nh­ sau: - C¸c môc tiªu cÇn ®¹t ®­îc khi thùc hiÖn c¸c dù ¸n. Cô thÓ lµ khi thùc hiªn, dù ¸n sÏ mang l¹i nh÷ng lîi Ých g× cho ®Êt n­íc nãi chung vµ cho b¶n th©n chñ ®Çu t­ nãi riªng. Nh÷ng môc tiªu nµy cËn ®­îc biÓu hiÖn b»ng kÕt qu¶ cô thÓ nh­ t¹o nguån thu cho ng©n s¸ch, gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, mang l¹i lîi nhuËn cho chñ ®Çu t­... - C¸c ho¹t ®éng cña dù ¸n. Dù ¸n ph¶i nªu râ nh÷ng hµnh ®éng cô thÓ ph¶i thùc hiÖn, ®Üa ®iÓm diÔn ra c¸c ho¹t ®éng cña dù ¸n, thêi gian cÇn thiÕt ®Ó hoµn thµnh, vµ c¸c bé phËn cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn nh÷ng hµnh ®éng ®ã. CÇn l­u ý r»ng c¸c ho¹t ®éng ®ã cã mèi quan hÖ víi nhau v× tÊt c¶ ®Òu h­íng tíi sù thµnh c«ng cña dù ¸n vµ c¸c ho¹t ®éng ®ã diÔn ra trong mét m«i tr­êng kh«ng ch¾c ch¾n. M«i tr­êng dù ¸n kh«ng ph¶i lµ m«i tr­êng hiÖn t¹i mµ lµ m«i tr­êng t­¬ng lai. - C¸c nguån lùc: Ho¹t ®«ng cña dù ¸n kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc nÕu thiÕu c¸c nguån lùc vÒ vËt chÊt, tµi chÝnh, con ng­êi... v× vËy, ph¶i nªu râ c¸c nguån lùc cÇn thiÕt cho dù ¸n. Tæng hîp c¸c nguån lùc nµy chÝnh lµ vèn ®Çu t­ cÇn cho dù ¸n. Mçi dù ¸n bao giê còng ®­îc x©y dùng vµ thùc hiÖn trong sù giíi h¹n vÒ nguån lùc. Tãm l¹i, mÆc dï cã nhiÒu c¸ch hiÓu kh¸c nhau vÒ dù ¸n, song quan niÖm vÒ dù ¸n ®Çu t­ d­íi gi¸c ®é cña nhµ ®Çu t­ sÏ ®­îc sö dông nh»m ®¸p øng cho môc ®Ých chñ yÕu lµ tiÕn hµnh thÈm ®Þnh c¸c sù ¸n ®Çu t­. Theo quan niÖm nµy, dù ¸n ®Çu t­ ®­îc hiÓu lµ tËp hîp kÕt qu¶ nghiªn cøu c¸c néi dung cã liªn quan, ¶nh h­ëng ®Õn sù vËn hµnh vµ tÝnh sinh lêi cña c«ng cuéc ®Çu t­. C¸c yÕu tè cÊu thµnh nªn dù ¸n ®Çu t­ C¸c môc tiªu cña dù ¸n: ®ã lµ nh÷ng kÕt qu¶ vµ lîi Ých mµ dù ¸n ®em l¹i cho c¸c nhµ ®Çu t­ vµ cho x· héi C¸c hîp ®ång (gi¶i ph¸p vÒ tæ chøc, kinh tÕ x· héi..) ®Ó thùc hiÖn môc tiªu dù ¸n. §Çu vµo cña dù ¸n ®Çu t­: §ã lµ nh÷ng kÕt qu¶ cô thÓ, mang tÝnh chuÈn mùc ®­îc tao ra tõ nh÷ng ho¹t ®éng kh¸c cña dù ¸n. Thêi h¹n: Lµ kho¶ng thêi gian tõ khi b¾t ®Çu nghiªn cøu c¬ héi ®Çu t­ ®Õn khi chÊm døt hîp ®ång. Th«ng th­êng, thêi h¹n hîp ®ång cña dù ¸n ®­îc x¸c ®Þnhtrong luËn chøng kinh tÕ kÜ thuËt. §Þa ®iÓm thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t­. C¸c nguån ®Çu t­ ®Ó h×nh thµnh nªn vèn ®Çu t­ cña dù ¸n C¸c chñ thÓ; bao gåm c¸c bªn liªn quan phèi hîp víi nhau ®Ó thùc hiÖn vµ thô h­áng nh÷ng lîi Ých mµ dù ¸n ®Çu t­ mang l¹i. 1.1.3 C¸c giai ®o¹n h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña dù ¸n ®Çu t­ Mét c«ng cuéc ®Çu t­ ®­îc xem nh­ b¾t ®Çu tõ ý t­ëng vÒ dù ¸n ®Çu t­ . BÊt kú mét dù ¸n ®Çu t­ nµo còng ®­îc h×nh thµnh tõ mét ý t­ëng ban ®Çu cña nhµ ®Çu t­. Tuy ý t­ëng chØ lµ mét sù "h×nh dung" mong muèn cña nhµ ®Çu t­, nh­ng còng ph¶i dù ¸n ®Çu rùa trªn nh÷ng c¨n cø cô thÓ, v× nÕu kh«ng ý t­ëng ®ã sÏ trë thµnh viÔn t­ëng. Tõ ý t­ëng cña dù ¸n ®Õn viÖc x©y dùng, thùc hiÖn vµ kÕt thóc dù ¸n lµ c¶ mét qu¸ tr×nh. Qu¸ tr×nh nµy th­êng ®­îc chia lµm 3 giai ®o¹n vµ trong mçi giai ®o¹n l¹i gåm rÊt nhiÒu c«ng viÖc diÔn ra võa tuÇn tù võa ®an xen lÉn nhau. Sau ®©y lµ c¸c giai ®o¹n víi c¸c bø¬c vµ c«ng viÖc chÝnh cña mét chu trinh dù ¸n: Giai ®o¹n 1: ChuÈn bÞ ®Çu t­ Giai ®o¹n nµy gåm c¸c b­íc chÝnh sau: - Nghiªn cøu c¬ héi ®Çu t­. - Nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi. - Nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi. - ThÈm ®Þnh ®Ó ra quyÕt ®Þnh ®Çu t­. Nghiªn cøu c¬ héi ®Çu t­ lµ nghiªn cøu nh÷ng kh¶ n¨ng, nh÷ng ®IÒu kiÖn ®Ó chñ ®Çu t­ cã thÓ tiÕn hµnh ®Çu t­. Môc ®Ých cña nã lµ t×m ra c¬ héi ®Çu t­ phï hîp nhÊt ®èi víi chñ ®Çu t­. ViÖc nghiªn cøu c¬ héi ®Çu t­ cã t¸c dông x¸c ®Þnh mét c¸ch nhanh chãng vµ Ýt tèn kÐm nh­ng l¹i dÔ thÊy vÒ c¸c kh¶ n¨ng ®Çu t­ trªn c¬ së nh÷ng th«ng tin c¬ b¶n ®­a ra ®ñ ®Ó lµm ng­êi cã kh¶ n¨ng ®Çu t­ c©n nh¾c, xem xÐt vµ ®i ®Õn quyÕt ®Þnh cã triÓn khai tiÕp sang giai ®o¹n nghiªn cøu sau hay kh«ng. Nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi lµ sù lùa chän s¬ bé c¬ héi ®Çu t­. MÆc dï míi chØ lµ sù lùa chän s¬ bé c¬ héi ®Çu t­, nh­ng kh«ng v× thÕ mµ chñ ®Çu t­ coi nhÑ, gi¶m bít néi dung nghiªn cøu. Néi dung nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi lµ tÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ¶nh h­ëng ®Õn c«ng cuéc ®Çu t­ nh­ thÞ tr­êng, tµi chÝnh, kÝnh tÕ – kü thuËt… Tuy nhiªn, v× lµ sù lùa chän s¬ bé cho nªn chñ ®Çu t­ ch­a nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò ®ã mét c¸ch chi tiÕt tØ mØ. ViÖc nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò ®ã ë møc ®é trung b×nh vµ trong tr¹ng th¸i tÜnh. Tøc lµ, ch­a ®Ò cËp ®Õn sù t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè bÊt ®Þnh vµ c¸c kÕt qu¶ tÝnh to¸n chØ lµ nh÷ng ­íc tÝnh s¬ bé. B¸o c¸o nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi cña c¸c dù ¸n cã x©y dùng, l¾p ®Æt cÇn ®Ò cËp ®Õn c¸c vÊn ®Ò sau: - Sù cÇn thiÕt ph¶i ®Çu t­, c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi vµ khã kh¨n khi triÓn khai thùc hiÖn dù ¸n. - Dù kiÕn quy m« ®Çu t­, h×nh thøc ®Çu t­. - Lùa chän ®Þa ®iÓm x©y dùng, vµ dù kiÕn nhu cÇu diÖn tÝch sö dông ®Êt vµ nh÷ng ¶nh h­ëng vÒ m«I tr­êng, x· héi. - Ph©n tÝch, lùa chän s¬ bé vÒ c«ng nghÖ, kÜ thuËt. - Ph©n tÝch, lùa chän s¬ bé c¸c ph­¬ng ¸n x©y dùng. - X¸c ®Þnh s¬ bé tæng møc ®Çu t­, ph­¬ng ¸n huy ®éng c¸c nguån vèn, kh¶ n¨ng hoµn vèn tr¶ nî. - TÝnh to¸n s¬ bé hiÖu qu¶ ®Çu t­ vÒ mÆt kÝnh tÕ- x· héi cña dù ¸n. X¸c ®Þnh tÝnh ®éc lËp khi vËn hµnh, khai th¸c c¸c dù ¸n thµnh phÇn hoÆc tiÓu dù ¸n ( nÕu cã ). Nghiªn cøu kh¶ thi lµ sù lùa chän cuèi cïng c¬ héi ®Çu t­ nªn chñ ®Çu t­ ph¶I tiÕn hµnh nghiªn cøu hÕt søc chi tiÕt, tØ mØ, toµn diÖn, triÖt ®Ó nh÷ng néi dung vÒ thÞ tr­êng, tµi chÝnh, kinh tÕ, kÜ thuËt… cã ¶nh h­ëng ®Õn c«ng cuéc ®Çu t­. §iÒu ®¸ng chó ý lµ nghiªn cøu kh¶ thi diÔn ra trong tr¹ng th¸i ®éng tøc lµ, cã tÝnh ®Õn nh÷ng yÕu tè bÊt ®Þnh cã thÓ x¶y ra theo tõng néi dung cô thÓ. Néi dung chñ yÕu cña b¸o c¸o nghiªn cøu kh¶ thi cÇn ®Ò cËp ®Õn c¸c vÊn ®Ò chñ yÕu sau: - Nh÷ng c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh sù cÇn thiÕt ph¶I ®Çu t­. - Lùa chän h×nh thøc ®Çu t­. - Ch­¬ng tr×nh s¶n xuÊt vµ c¸c yÕu tè ph¶i ®¸p øng. - C¸c ph­¬ng ph¸p ®Þa ®iÓm cô thÓ. - Ph­¬ng ph¸p gi¶i phãng mÆt b»ng, kÕ ho¹ch t¸i ®Þnh c­ ( nÕu cã ) - Ph©n tÝch lùa chän ph­¬ng ¸n kÜ thuËt, c«ng nghÖ. - C¸c ph­¬ng ¸n kiÕn tróc, gi¶i ph¸p x©y dùng, thiÕt kÕ s¬ bé cña c¸c ph­¬ng ¸n ®Ò nghÞ lùa chän, gi¶i ph¸p qu¶n lý vµ b¶o vÖ m«i tr­êng. - X¸c ®Þnh râ nguån vèn, kh¶ n¨ng tµI chÝnh, tæng møc ®Çu t­ vµ nhu cÇu vèn tiÕn ®é. Ph­¬ng ¸n hoµn tr¶ vèn ®Çu t­. - Ph­¬ng ¸n qu¶n lý, khai th¸c dù ¸n vµ sö dông lao ®éng. - Ph©n tÝch hiÖu qu¶ ®Çu t­. - X¸c ®Þnh c¸c mèc thêi gian dù ¸n ®Çu t­. - X¸c ®Þnh mèi quan hÖ vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan liªn quan ®Õn dù ¸n. ThÈm ®Þnh ®Ó ra quyÕt ®Þnh ®Çu t­. Trªn c¬ së kÕt qu¶ nghiªn cøu kh¶ thi sÏ tæ chøc thÈm ®Þnh ®Ó ®i ®Õn quyÕt ®Þnh cã thùc hiÖn ®Çu t­ hay kh«ng. Giai ®o¹n 2: Thùc hiÖn ®Çu t­. §©y lµ giai ®o¹n tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng nh»m t¹o nªn c¬ së vËt chÊt- kÜ thuËt, tiÒn ®Ò cho dù ¸n ®i vµo giai ®o¹n sau cïng. Giai ®o¹n nµy gåm nh÷ng b­íc chÝnh nh­: Xin giao ®Êt hoÆc thuª ®Êt (®èi víi dù ¸n cã sö dông ®Êt) Xin phÐp x©y dùng (nÕu yªu cÇu ph¶i cã giÊy phÐp x©y dùng) vµ giÊy phÐp khai th¸c tµi nguyªn (nÕu cã khai th¸c tµi nguyªn) Thùc hiÖn ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng. §µm ph¸n ký kÕt c¸c hîp ®ång. ThiÕt kÕ vµ lËp dù to¸n thi c«ng c«ng tr×nh. Thi c«ng x©y l¾p c«ng tr×nh. VËn hµnh ch¹y thö nghiÖm thu c«ng tr×nh. Trong giai ®o¹n nµy vèn ®Çu t­ ®­îc chi ra rÊt lín vµ ch­a sinh lêi. Thêi gian cµng kÐo dµi, vèn ø ®äng cµng nhiÒu, tæn thÊt cµng lín vµ cã thÓ x¶y ra c¸c tæn thÊt ®èi víi thiÕt bÞ ch­a hoÆc ®ang ®­îc thi c«ng l¾p ®Æt, c¸c c«ng tr×nh ®ang ®­îc x©y dùng dë dang. ThÕ nh­ng, kh«ng thÓ tïy tiÖn rót ng¾n thêi gian thùc hiÖn ®Çu t­ v× ®iÒu ®ã sÏ ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng thi c«ng x©y dùng- l¾p ®Æt c«ng tr×nh, g©y ¶nh h­ëng xÊu ®Õn giai ®o¹n vËn hµnh, khai th¸c. Nh­ vËy lµ vÊn ®Ò ®¶m b¶o chÊt l­îng x©y dùng- l¾p ®Æt c«ng tr×nh vµ thêi gian thi c«ng lµ quan träng h¬n c¶ trong giai ®o¹n thùc hiÖn ®Çu t­. Giai ®o¹n 3: VËn hµnh kÕt qu¶ ®Çu t­ §©y lµ giai ®o¹n cuèi cïng cña dù ¸n ®Çu t­. Thùc chÊt cña giai ®o¹n nµy lµ ®­a c«ng tr×nh ®· ®­îc x©y dùng, l¾p ®Æt xong vµo vËn hµnh, khai th¸c. Tøc lµ, thùc hiÖn tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh nh»m ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu dù ¸n ®Ò ra, trong ®ã môc tiªu chñ yÕu lµ thu håi vèn vµ cã lîi nhuËn. Nh÷ng n¨m ®Çu, khi dù ¸n míi ®i vµo ho¹t ®éng, do t×nh h×nh ch­a æn ®Þnh nªn c«ng suÊt ®¹t ®­îc kh«n cao. V× vËy, ë n¨m thø nhÊt, c«ng suÊt thùc tÕ chØ nªn tÝnh kho¶ng 50% c«ng suÊt thiÕt kÕ, n¨m thø hai ë møc cao h¬n, kho¶ng 75%. C«ng suÊt thiÕt kÕ thùc tÕ ®¹t ®­îc ë møc cao nhÊt th­êng lµ n¨m thø ba trë ®i vµ khi ®ã còng chØ tÝnh ë møc xÊp xØ 90% c«ng suÊt thiÕt kÕ. Tãm l¹i, chu tr×nh dù ¸n lµ c¸c giai ®o¹n vµ c¸c b­íc mµ mét dù ¸n ®Çu t­ cÇn tr¶i qua b¾t ®Çu tõ thêi ®iÓm cã ý t­ëng ®Çu t­ cho ®Õn thêi ®iÓm kÕt thóc dù ¸n. 1.2 ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ cña NHTM 1.2.1 Tæng quan vÒ thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­. 1.2.1.1 Kh¸i niÖm thÈm ®Þnh dù ¸n Dù ¸n ®Çu t­ lµ do chñ ®Çu t­ chÞu tr¸ch nhiÖm so¹n th¶o trong b­íc nghiªn cøu kh¶ thi. MÆc dï trong dù ¸n ®· ®Ò cËp tÊt c¶ c¸c khÝa c¹nh liªn quan ®Õn ho¹t ®éng ®Çu t­ mét c¸ch kh¸ ®Çy ®ñ vµ chi tiÕt nh­ng dù ¸n vÉn ch­a thÓ ®­a ra triÓn khai ®­îc v× ®øng trªn gãc ®é qu¶n lý nhµ n­íc vÒ ®Çu t­ vµ quy ho¹ch ®Çu t­ cÇn cã sù ®¸nh gi¸ mét c¸ch tæng thÓ, kh¸ch quan vÒ t¸c ®éng cña dù ¸n ®ã ®èi víi quèc gia trªn mäi ph­¬ng diÖn. §iÒu nµy ®ßi hái dù ¸n ®Çu t­ nhÊt thiÕt ph¶i tr¶i qua mét qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh kü cµng. Trªn ph­¬ng ®iÖn tµi trî vèn cho dù ¸n, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i hoÆc c¸c tæ chøc tµi chÝnh- tÝn dông còng ®Æc biÖt quan t©m ®Õn vÊn ®Ò nµy, qua thÈm ®Þnh dù ¸n sÏ kh¼ng ®Þnh ®­îc tÝnh hiÖu qu¶ vµ tÝnh an toµn cña c«ng cuéc ®Çu t­. Nhê ®ã mµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh- tÝn dông cã ®­îc c¬ së v÷ng ch¾c trong qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh tµi trî vèn. ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ lµ viÖc tiÕn hµnh nghiªn cøu ph©n tÝch mét c¸ch kh¸ch quan, khoa häc vµ toµn diÖn tÊt c¶ c¸c néi dung kinh tÕ- kü thuËt cña dù ¸n, ®Æt trong mèi t­¬ng quan víi m«i tr­êng tù nhiªn, kinh tÕ vµ x· héi ®Ó cho phÐp ®Çu t­ vµ quyÕt ®Þnh tµi trî vèn. Ho¹t ®éng thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ ®­îc sù quan t©m cña nhiÒu c¬ quan, tæ chøc kh¸c nhau.Tuy nhiªn, tïy vµo c¬ quan tiÕn hµnh thÈm ®Þnh vµ chñ thÓ thamgia thÈm ®Þnh mµ môc tiªu còng nh­ thêi ®iÓm thÈm ®Þnh diÔn ra kh¸c nhau: §èi víi c¸c dù ¸n cã quy m« lín, Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­, Bé tµi chÝnh vµ c¬ quan chñ qu¶n ®Çu t­ (Bé qu¶n lý, ngµnh) tham gia thÈm ®Þnh tõ giai ®o¹n chñ ®Çu t­ nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi ®Ó ra quyÕt ®Þnh ®Çu t­ vµ cho phÐp gäi vèn ®Çu t­. §èi víi c¸c dù ¸n sö dông vèn tÝn dông ®Çu t­ ph¸t triÓn cña Nhµ n­íc, tæ chøc cho vay vèn thÈm ®Þnh ph­¬ng ¸n tµi chÝnh vµ ph­¬ng ¸n tr¶ nî tr­íc khi tr×nh cÊp cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh ®Çu t­. §èi víi c¸c dù ¸n thuéc cÊp tØnh qu¶n lý, Së kÕ ho¹ch vµ §Çu t­ cïng chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng thÈm ®Þnh dù ¸n kh¶ thi ®Ó ra quyÕt ®Þnh ®Çu t­. §èi víi tæ chøc tµi chÝnh- tÝn dông thÈm ®Þnh dù ¸n kh¶ thi ®Ó xem xÐt tÝnh hiÖu qu¶, tÝnh kh¶ thi, ph­¬ng ¸n tr¶ nî vµ quyÕt ®Þnh tµi trî vèn ®Çu t­. 1.2.1.2 Môc ®Ých cña thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ cña NHTM Môc ®Ých cña viÖc thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ lµ nh»m gióp c¸c chñ ®Çu t­ vµ c¸c c¬ quan tham gia ho¹t ®éng ®Çu t­ lùa chän ®­îc ph­¬ng ¸n ®Çu t­ tèt nhÊt, quyÕt ®Þnh ®Çu t­ ®óng h­íng vµ ®¹t ®­îc lîi Ých kinh tÕ x· héi mµ hä mong muèn qua viÖc ®Çu t­ dù ¸n. §èi víi chñ ®Çu t­, viÖc thÈm ®Þnh thùc hiÖn ®éc lËp víi qu¸ tr×nh so¹n th¶o dù ¸n sÏ cho phÐp chñ ®Çu tù nh×n nhËn l¹i dù ¸n cña m×nh mét c¸ch kh¸ch quan h¬n, tõ ®ã thÊy ®­îc nh÷ng thiÕu sãt trong qu¸ tr×nh so¹n th¶o ®Ó bæ sung kÞp thêi. §èi víi c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc trong lÜnh vùc ®Çu t­ vµ x©y dùng, môc ®Ých thÈm ®Þnh lµ nh»m ®¸nh gi¸ ®­îc tÝnh phï hîp cña dù ¸n ®èi víi quy ho¹ch ph¸t triÓn chung cña ngµnh, cña ®Þa ph­¬ng vµ cña c¶ n­íc trªn c¸c mÆt: môc tiªu, quy m«, quy ho¹ch vµ hiÖu qu¶. §ång thêi viÖc thÈm ®Þnh x¸c ®Þnh tÝnh lîi h¹i vµ sù t¸c ®éng cña dù ¸n khi ®i vµo ho¹t ®éng trªn c¸c khÝa c¹nh nh­: øng dông c«ng nghÖ míi, tr×nh ®é sö dông vèn, «i nhiÔm m«i tr­êng còng nh­ c¸c lîi Ých kÝnh tÕ- x· héi kh¸c mµ dù ¸n ®em l¹i. §èi víi ng©n hµng, c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ nh»m c¸c môc ®Ých sau ®©y: Rót ra c¸c kÕt luËn chÝnh x¸c vÒ tÝnh kh¶ thi, hiÖu qu¶ kinh tÕ, kh¶ n¨ng tr¶ nî vµ nh÷ng rñi ro cã thÓ x¶y ra cña dù ¸n ®Ó quyÕt ®Þnh ®ång ý hoÆc tõ chèi cho vay. Th«ng qua nh÷ng th«ng tin vµ kinh nghiÖm ®· ®óc kÕt ®­îc trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh nhiÒu dù ¸n kh¸c nhau, ng©n hµng th­¬ng m¹i chñ ®éng gãp ý cho chñ ®Çu t­ nh»m bæ sung, ®iÒu chØnh nh÷ng néi dung cßn thiÕu sãt trong dù ¸n, gãp phÇn n©ng cao tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n. L µm c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh sè tiÒn cho vay, thêi gian cho vay, møc thu nî hîp lý, ®¶m b¶o võa t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho doanh nghiÖp ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, võa cã kh¶ n¨ng thu håi vèn ®· cho vay ®óng h¹n. 1.2.1.3 Yªu cÇu ®èi víi c¸n bé lµm c«ng t¸c thÈm ®Þnh - Còng nh­ tÊt c¶ c¸c c«ng t¸c kh¸c, nh©n tè con ng­êi lµ hÕt søc quan träng vµ cã tÝnh quyÕt ®Þnh tíi kÕt qu¶ c«ng viÖc. §¶m b¶o chÊt l­îng vµ ®é tin cËy cña c¸c kÕt luËn thÈm ®Þnh, ng­êi c¸c bé lµm c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n dï bÊt kú ë c¬ quan nµo hoÆc cÊp thÈm ®Þnh nµo ®Òu ph¶i trang bÞ cho m×nh nh÷ng kiÕn thøc t«ng qu¸t vµ chuyªn s©u trªn c¸c ph­¬ng diÖn nh­: kinh tÕ, kÜ thuËt, luËt ph¸p, qu¶n lý còng nh­ nh÷ng th«ng tin liªn quan ®Õn dù ¸n cÇn thÈm ®Þnh. Cô thÓ, ng­êi thÈm ®Þnh cÇn ®¶m b¶o ®­îc c¸c yªu cÇu sau ®©y: - N¾m v÷ng chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ cña nhµ n­íc, ngµnh, ®Þa ph­¬ng vµ c¸c quy chÕ qu¶n lý kinh tÕ, tµi chinhs; quy chÕ qu¶n lý ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n cña nhµ n­íc. N¾m ch¾c vµ th­êng xuyªn bæ sung th«ng tin vÒ t×nh h×nh kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi cña ®Êt n­íc, cña ngµnh, ®Þa ph­¬ng còng nh­ cña c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. Nghiªn cøu vµ kiÓm tra mét c¸ch kh¸ch quan, khoa häc vµ toµn diÖn vÒ néi dung dù ¸n, t×nh h×nh ®¬n vÞ vay vèn, phèi hîp c¸c c¬ quan chuyªn m«n vµ chuyªn gia ®Ó ®­a ra c¸c nhËn xÐt, kÕt luËn, kiÕn nghÞ chÝnh x¸c. Cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao vµ trung thùc trong c«ng viÖc. Bëi v× nÕu kÕt luËn thiÕu tÝnh chÝnh x¸c vµ kh«ng trung thùc trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh dù ¸n cã thÓ g©y ra nh÷ng thiÖt h¹i l©u dµi kh«ng nh÷ng cho chñ ®Çu t­ mµ cßn ¶nh h­ëng tíi ®Þa ph­¬ng, tíi ngµnh vµ toµn bé nÒn kinh tÕ. 1.2.1.4 Thu thËp vµ xö lý th«ng tin trong thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ B¶n chÊt cña thÈm ®Þnh lµ qu¸ tr×nh ph©n tÝch, so s¸nh vµ ®¸nh gi¸ gi÷a c¸c chØ tiªu kinh tÕ- kÜ thuËt trong dù ¸n víi c¸c th«ng tin, tµi liÖu, sè liÖu c¬ së mµ ng­êi thÈm ®Þnh ®· thu thËp ®­îc. C¸c th«ng tin nµy ph¶i ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c, ch©n thùc, cã ®é tin cËy cao vµ ph¶i cã nguån gèc cô thÓ râ rµng. Th«ng tin cµng chÝnh x¸c, cô thÓ th× cµng thuËn lîi cho qu¸ tr×nh triÓn khai c«ng viÖc vµ kÕt luËn thÈm ®Þnh cµng ®¸ng tin cËy. Nh­ vËy cã thÓ nãi th«ng tin thÈm ®Þnh gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt l­îng thÈm ®Þnh dù ¸n. Thu thËp, l­u tr÷ vµ xö lý th«ng tin thÈm ®Þnh phôc vô cho c«ng t¸c nghiÖp vô lµ viÖc lµm th­êng xuyªn vµ rÊt cÇn thiÕt ®èi víi c¸n bé thÈm ®Þnh. Song song víi viÖc thu thËp th«ng tin, viÖc ghi chÐp, ®óc rót kinh nghiÖm tõ nh÷ng bµi häc ®­îc vµ ch­a ®­îc qua c¸c dù ¸n ®· thÈm ®Þnh còng hÕt søc cÇn thiÕt vµ h÷u Ých. Dù ¸n ®Çu t­ lµ tµi liÖu ®Ò cËp ®Õn nhiÒu néi dung kh¸c nhau, do ®ã th«ng tin cÇn thiÕt phôc vô cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh còng rÊt ®a d¹ng vµ phong phó. C¸n bé thÈm ®Þnh cña ng©n hµng th­¬ng m¹i cã thÓ khai th¸c th«ng tin thÈm ®Þnh tõ c¸c nguån sau ®©y: - Mét lµ, c¸c th«ng tin thùc tÕ tõ dù ¸n vµ doanh nghiÖp xin vay vèn: Th«ng tin vÒ doanh nghiÖp: QuyÕt ®Þnh thµnh lËp doanh nghiÖp, giÊy phÐp kinh doanh, quyÕt ®Þnh bæ nhiÖm gi¸m ®èc, kÕ to¸n tr­ëng, Biªn b¶n bÇu héi ®ång qu¶n trÞ, b¸o c¸o tµi chÝnh 3- 5 n¨m gÇn nhÊt, b¶ng tæng kÕt tµi s¶n, b¸o c¸o lç l·i... Th«ng tin vÒ doanh nghiÖp tõ CIC (Trung t©m th«ng tin tÝn dông thuéc NHNN ViÖt Nam) hoÆc tõ c¸c b¹n hµng cña doanh nghiÖp mµ ng©n hµng th­¬ng m¹i cã quan hÖ. Tµi liÖu ®Çy ®ñ vÒ dù ¸n: LuËn chøng kinh tÕ kü thuËt ®­îc duyÖt, Hå s¬ thÕ chÊp dù ¸n, Hîp ®ång nhËp khÈu thiÕt bÞ; Hîp ®ång b¶o hiÓm hµng hãa, thiÕt bÞ; c¸c quyÕt ®Þnh vÒ cÊp quyÒn sö dông ®Êt, thuÕ ®Êt, giÊy phÐp x©y dùng.v.v. Bªn c¹nh c¸c tµi liÖu nãi trªn, trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh, cÇn tiÕn hµnh viÖc tham quan, kh¶o s¸t hiÖn tr¹ng ho¹t ®éng cña nhµ m¸y hiÖn cã (nÕu ®Çu t­ më réng hoÆc ®æi míi d©y chuyÒn c«ng nghÖ) ®Þa ®iÓm ®Ó x©y dùng l¾p ®Æt nhµ m¸y míi, nghiªn cøu c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ mµ dù ¸n sÏ ®Çu t­.v.v - Hai lµ, th«ng tin tõ c¸c v¨n b¶n ph¸p lý, c¸c quy ®Þnh, c¸c tiªu chuÈn... do nhµ n­íc ban hµnh bao gåm: + C¸c v¨n b¶n ph¸p luËt nh­ LuËt §Çu t­ trong n­íc, LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam, LuËt Doanh nghiÖp, LuËt ®Êt ®ai, c¸c luËt thuÕ.v.v + C¸c v¨n b¶n d­íi luËt nh­ quy chÕ qu¶n lý ®Çu t­ x©y dùng, c¸c quy ®Þnh vÒ qu¶n lý kÝnh tÕ- tµi chÝnh do nhµ n­íc ban hµnh. C¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt, quy ho¹ch x©y dùng vïng vµ l·nh thæ..., v¨n b¶n h­íng dÉn thùc hiÖn cô thÓ cña c¸c nghµnh. C¸c sè liÖu thèng kª vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt, xuÊt nhËp khÈu, tæng s¶n phÈm quèc néi (GDP), gi¸ trÞ s¶n l­îng cña tõng ngµnh, tèc ®é t¨ng tr­ëng cña ngµnh cña ®Þa ph­¬ng vµ nÒn kinh tÕ, sè liÖu thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi, chØ sè gi¸ c¶, l¹m ph¸p... - Ba lµ, th«ng tin tõ c¸c c¬ quan nghiªn cøu, c¸c chuyªn gia vµ c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng. C¸c sè liÖu thèng kª vµ ph©n tÝch thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc tõ c¸c trung t©m, c¸c ViÖn nghiªn cøu vÒ thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc. Ng©n hµng cÇn thiÕt lËp mèi quan hÖ chÆt chÏ vµ réng r·i víi c¸c chuyª gia vÒ thÞ tr­êng, vÒ kü thuËt, vÒ ph©n tÝch kinh tÕ..