Đề tài Giải pháp hoàn thiện hoạt động thanh toán quốc tế tại ngân hàng Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn chi nhánh tỉnh Nam Định

LêI NãI §ÇU 1.TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi: Víi xu thÕ quèc tÕ hãa, toµn cÇu hãa, ViÖt Nam thùc hiÖn m cöa nÒn kinh tÕ víi quan ®iÓm:”…... M cöa nÒn kinh tÕ, ®a d¹ng hãa, ®a ph­¬ng hãa vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ ®èi ngo¹i trªn c¬ së m réng quan hÖ hîp t¸c víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi... “ trong qu¸ tr×nh ®ã, ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu( XNK) cã vai trß ®Æc biÖt quan träng. HiÖn nay, n­íc ta ®ang thóc ®Èy quan hÖ hîp t¸c quèc tÕ vÒ mäi mÆt, ®Æc biÖt lµ vÒ kinh tÕ, thÓ hiÖn râ trong viÖc ViÖt Nam gia nhËp ASEAN vµo th¸ng 7/1995 vµ tiÕn tíi gia nhËp khu vùc th­¬ng m¹i tù do Ch©u ¸ (AFTA) vµ tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO). HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt – MÜ ®· ®­îc kÝ kÕt vµ cã hiÖu lùc. §Ó thùc hiÖn tèt qu¸ tr×nh héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi,ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng cña ViÖt Nam ®· cã nhiÒu thay ®æi m¹nh mÏ c¶ vÒ l­îng vµ chÊt nh»m ®¸p øng nhu cÇu hîp t¸c quèc tÕ ngµy cµng t¨ng. §iÒu nµy c¸c ng©n hµng vµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i cã mét hÖ thèng thanh to¸n quèc tÕ hiÖu qu¶,nhanh chãng,phï hîp víi yªu cÇu ®æi míi cña nÒn kinh tÕ . Tuy nhiªn, trong thêi gian gÇn ®©y, t×nh h×nh thÕ giíi cã nhiÒu biÕn ®éng. NÒn kinh tÕ ch©u ¸ sau mét thêi gian t¨ng tr­ëng m¹nh ®· chöng l¹i, tiÕp ®Õn lµ cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh - tiÒn tÖ ë Argentina,cuéc khñng bè ë Mü vµ t×nh h×nh chÝnh trÞ bÊt æn ë m«t sè n­íc.§©y lµ nguyªn nh©n chñ yÕu lµm cho nÒn kinh tÕ thÕ giíi cã dÊu hiÖu suy tho¸i. Tr­íc nh÷ng khã kh¨n chung, ho¹t ®éng thanh to¸n XNK cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i (NHTM) gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p kh¾c phôc,thóc ®Èy ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ ngµy mét ph¸t triÓn vµ trë thµnh mét trong nh÷ng ho¹t ®éng chÝnh cña NHTM. XuÊt ph¸t tõ tÝnh thiÕt thùc cña viÖc n©ng cao chÊt l­îng thanh to¸n quèc tÕ nªn em ®· chän ®Ò tµi: "Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ t¹i ng©n hµng Ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n chi nh¸nh tØnh Nam §Þnh” 2. Môc ®Ých nghiªn cøu cña ®Ò tµi: _ Nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò lÝ luËn vµ thùc tiÕn vÒ ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ. _Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ nh÷ng yÕu tè thuËn lîi,khã kh¨n vµ kiÕn nghÞ,gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng 3.§èi t­îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu: _§Ò tµi tËp trung vµo ph©n tÝch ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ t¹i NHNo vµ PTNT chi nh¸nh tØnh Nam §Þnh. _§­a ra kiÕn nghÞ n©ng cao hiÖu qu¶ vµ ph¸t triÓn ho¹t ®éng nµy trong thêi gian tíi. 4.Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu: _ VËn dông lÝ luËn vµo thùc tiÔn, sö dông ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch,so s¸nh, kh¸i qu¸t hãa vµ tæng hîp. _ Sö dông vµ ph©n tÝch sè liÖu thèng kª trªn c¬ së t­ duy logic. 5.Khãa luËn ®­îc tr×nh bµy theo kÕt cÊu sau: Lêi nãi ®Çu Ch­¬ng 1: LÝ luËn chung vÒ thanh to¸n quèc tÕ. Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ t¹i NHNo vµ PTNT chi nh¸nh tØnh Nam §Þnh. Ch­¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn vµ n©ng cao chÊt l­îng thanh to¸n quèc tÕ t¹i NHNo vµ PTNT . KÕt luËn. Ch­¬ng i: lý luËn cung vÒ thanh to¸n quèc tÕ Trong xu h­íng nÒn kinh tÕ quèc tÕ hãa m¹nh mÏ nh­ hiÖn nay, sÏ khã cã mét quèc gia nµo ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn nÕu thùc hiÖn ®­êng lèi #ng cöa, kh«ng giao l­u kinh tÕ víi n­íc ngoµi. C¸c quèc gia ®Òu nhËn thøc ®­îc ý nghÜa to lín cña viÖc tham gia vao ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ, th­¬ng m¹i quèc tÕ vµ ý nghÜa cña sù hßa nhËp nÒn kinh tÕ n­íc m×nh vµo nÒn kihn tÕ thÕ giíi. Cã thÓ nãi, trong th­¬ng m¹i quèc tÕ, thanh to¸n quèc tÕ lµ kh©u then chèt, kh©u cuèi cïng quyÕt ®Þnh qu¸ tr×nh s¶n xuÊt l­u t«ng hµng hãa.TTQT gióp hµng hãa thùc hiÖn gi¸ trÞ cña m×nh mét c¸ch ®Çy ®ñ nhÊt vµ gióp cho c¸c bªn tham gia XNK thùc hiÖn nghÜa vô thanh to¸n cña mihnf cã hiÖu qu¶ trong mèi quan hÖ hµng tiÒn. Vai trß cña viÖc n©ng cao chÊt l­îng TTQT ®èi víi ho¹t ®éng XNK vµ ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng 1.1.Kh¸i niÖm thanh to¸n quèc tÕ: Thanh to¸n quèc tÕ lµ viÖc chi tr¶ nghÜa vô vµ yªu cÇu vÒ tiÒn tÖ ph¸t sinh tõ c¸c quan hÖ kinh tÕ, th­¬ng m¹i, tµi chÝnh, tÝn dông gi÷a c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ, gi÷a c¸c h·ng, c¸c c¸ nh©n cña c¸c quèc gia kh¸c nhau ®Ó kÕt thóc mét chu tr×nh ho¹t ®éng trong lÜnh vùc kinh tÕ ®èi ngo¹i b»ng c¸c h×nh thøc chuyÓn tiÒn hay bï trï trªn c¸c tµi kho¶n t¹i ng©n hµng. XÐt vÒ mÆt kinh tÕ thanh to¸n quèc tÕ bao gåm hai lÜnh vùc: Thanh to¸n mËu dÞch: lµ quan hÖ thanh to¸n ph¸t sinh trªn c¬ së hµng ho¸, dÞch vô th­¬ng m¹i kÕt hîp xuÊt nhËp khÈu dùa trªn gi¸ c¶ quèc tÕ. Trong thanh to¸n mËu dÞch c¸c bªn liªn quan sÏ bÞ rµng buéc víi nhau theo c¸c hîp ®ång ®· ký kÕt hoÆc cam kÕt th­¬ng m¹i. NÕu hai bªn kh«ng ký hîp ®ång chØ cã ®¬n ®Æt hµng th× sÏ c¨n cø vµo c¸c ®¹i diÖn giao dÞch. Thanh to¸n phi mËu dÞch: Lµ quan hÖ thanh to¸n ph¸t sinh kh«ng liªn quan ®Õn hµng ho¸, kh«ng mang tÝnh chÊt th­¬ng m¹i. §ã lµ thanh to¸n c¸c chi phÝ cña c¸c c¬ quan ngo¹i giao ë c¸c n­íc së t¹i, c¸c chi phÝ vËn chuyÓn vµ ®i l¹i cña c¸c c¸c ®oµn kh¸ch, chÝnh phñ, c¸c tæ chøc, c¸ nh©n. ChÝnh v× vËy thanh to¸n quèc tÕ ®· trë thµnh mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ ®èi ngo¹i, ®Æc biÖt lµ lÜnh vùc ngo¹i th­¬ng. 1.2. C¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ 1.2.1. Ph­¬ng thøc chuyÓn tiÒn (Remittance) a) Kh¸i niÖm: ChuyÓn tiÒn lµ ph­¬ng thøc thanh to¸n trong ®ã kh¸ch hµng (ng­êi tr¶ tiÒn - ng­êi nhËp khÈu) yªu cÇu ng©n hµng phôc vô m×nh chuyÓn mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh cho mét ng­êi kh¸c (ng­êi h­ëng lîi - ng­êi xuÊt khÈu) ë mét ®Þa ®iÓm nhÊt ®Þnh b»ng mét h×nh thøc chuyÓn tiÒn do kh¸ch hµng yªu cÇu hoÆc b»ng ®iÖn (telegraphic tranfer - T/T) hoÆc b»ng th­ (mail transfer - M/T). Ng©n hµng chuyÓn tiÒn th­êng ph¶i th«ng qua ®¹i lý, hoÆc chi nh¸nh cña m×nh ë n­íc ngoµi ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô chuyÓn tiÒn. C¸c bªn tham gia: - Ng­êi chuyÓn tiÒn: ng­êi NK, ng­êi m¾c nî, ng­êi ®Çu t­, kiÒu bµo chuyÓn tiÒn vÒ n­íc, ng­êi chuyÓn kinh phÝ ra n­íc ngoµi. - Ng­êi h­ëng lîi: ng­êi XK, chñ nî, ng­êi tiÕp nhËn vèn ®Çu t­ hoÆc lµ ng­êi ®ã do ng­êi chuyÓn tiÒn chØ ®Þnh. - Ng©n hµng chuyÓn tiÒn lµ: ng©n hµng ë n­íc ng­êi chuyÓn tiÒn. - Ng©n hµng ®¹i lý cña ng©n hµng chuyÓn tiÒn lµ: ng©n hµng ë n­íc ng­êi h­ëng lîi.  b. S¬ ®å tr×nh tù tiÕn hµnh nghiÖp vô: Ng©n hµng chuyÓn tiÒn Ng©n hµng ®¹i lý Ng­êi chuyÓn tiÒn Ng­êi h­ëng lîi (3) (1) (4) (2) (1) Sau khi tháa thuËn ký hîp ®ång th­¬ng m¹i quèc tÕ, ng­êi xuÊt khÈu thùc hiÖn viÖc cung øng hµng ho¸ dÞch vô cho ng­êi nhËp khÈu ®ång thêi chuyÓn giao toµn bé chøng tõ cho ng­êi nhËp khÈu. (2) Ng­êi chuyÓn tiÒn viÕt ®¬n yªu cÇu chuyÓn tiÒn ( b»ng th­ hoÆc b»ng ®iÖn ) cïng víi ñy nhiÖm chi ( nÕu cã tµi kho¶n më t¹i ng©n hµng ) göi tíi ng©n hµng chuyÓn tiÒn. (3) ChuyÓn tiÒn ra n­íc ngoµi qua ng©n hµng ®¹i lý. (4) Ng©n hµng ®¹i lý chuyÓn tiÒn cho ng­êi h­ëng lîi. c. ¦u nh­îc ®iÓm cña ph­¬ng thøc chuyÓn tiÒn * ¦u ®iÓm: thñ tôc ®¬n gi¶n, kh«ng cã chøng tõ phøc t¹p, r­êm rµ, ng­êi NK vµ ng­êi XK kh«ng ph¶i tiÕn hµnh thanh to¸n trùc tiÕp víi nhau. * Nh­îc ®iÓm: ®é an toµn trong ph­¬ng thøc nµy kh«ng cao, nh­ng viÖc thanh to¸n phô thuéc vµo thiÖn chÝ cña ng­êi NK. Trong tr­êng hîp ng­êi Nk chuyÓn tiÒn tr­íc khi giao hµng mµ v× mét lÝ do nµo ®ã, viÖc giao hµng cña ng­êi XK chËm trÔ hoÆc kh«ng ®óng yªu cÇu cña ng­êi NK, th× ng­êi NK sÏ bÞ ø ®äng vèn. V× vËy ph­¬ng thøc thanh to¸n nµy chñ yÕu ¸p dông cho thanh to¸n phi mËu dÞch, c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn tr¶ nî, båi th­êng, cßn nÕu ¸p dông trong thanh to¸n XNK th× chñ yÕu ®èi víi kh¸ch hµng quen biÕt, cã tÝn nhiÖm cao. 1.2.2. Ph­¬ng thøc thanh to¸n nhê thu. ( Collection of payment ) a. Kh¸i niÖm: Nhê thu lµ mét ph­¬ng thøc thanh to¸n trong ®ã ng­êi XK sau khi hoµn thµnh nghÜa vô giao hµng hoÆc cung øng mét dÞch vô cho kh¸ch hµng ñy th¸c cho ng©n hµng ph¬c v¬ m×nh thu hé sè tiÒn ë ng­êi NK trªn c¬ së hèi phiÕu cña ng­êi XK lËp ra. C¸c bªn tham gia vµo quy tr×nh thanh toµn nh­ thu: - Ng­êi XK lµ ng­êi h­ëng lîi ( beneficary ) - Ng©n hµng bªn XK lµ ng©n hµng nhËn sù ñy th¸c cña ng­êi XK (remmiting bank ) - Ng©n hµng thu tiÒn lµ ng©n hµng ##i l# b#n ng­êi NK (collecting bank end / or presenting bank) - Ng­êi NK lµ ng­êi tr¶ tiÒn ( drawee) b. C¸c h#nh thc nhê thu C¨n cø vµo chøng tõ trong thanh to¸n, nhê thu ®­îc chia lµm hai lo¹i chÝnh: * Nhê thu phiÕu tr¬n (Clean collection): lµ ph­¬ng thøc thanh to¸n mµ trong ®ã ng­êi b¸n uû th¸c cho ng©n hµng thu hé tiÒn ë ng­êi mua c¨n cø vµo hèi phiÕu do m×nh thiÕt lËp cßn chøng tõ hµng ho¸ th× giao cho ng­êi mua kh«ng th«ng qua ng©n hµng. Quy tr×nh nghiÖp vô: S¬ ®å 1.2: Quy tr×nh nghiÖp vô nhê thu phiÕu tr¬n Ng©n hµng xuÊt khÈu Ng©n hµng nhËp khÈu Ng­êi xuÊt khÈu Ng­êi nhËp khÈu (2) (7) (4) (5) (1) (6) (3) Hµng + Chøng tõ (1): Ng­êi xuÊt khÈu giao hµng vµ lËp bé chøng tõ göi th¼ng cho ng­êi nhËp khÈu. (2): Ng­êi xuÊt khÈu ký ph¸t hèi phiÕu uû th¸c cho ng©n hµng phôc vô m×nh thu hé tiÒn cña ng­êi nhËp khÈu. (3) Ng©n hµng xuÊt khÈu göi th­ uû nhiÖm kÌm theo hèi phiÕu cho ng©n hµng ®¹i lý nhê thu hé (4) Ng©n hµng ®¹i lý göi hèi phiÕu cho ng­êi nhËp khÈu tr¶ tiÒn (5) Ng­êi nhËp khÈu sau khi tiÕn hµnh tr¶ tiÒn, hoÆc ký chÊp nhËn tr¶ tiÒn trªn hèi phiÕu, hoÆc tõ chèi tr¶ tiÒn, göi trùc tiÕp cho ng©n hµng ®¹i lý. (6) Ng©n hµng ®¹i lý göi tiÒn hoÆc hèi phiÕu cho ng©n hµng uû th¸c. (7) Ng©n hµng xuÊt khÈu chuyÓn tiÒn cho ng­êi xuÊt khÈu hoÆc sau khi ghi cã vµo tµi kho¶n ng­êi xuÊt khÈu råi b¸o c¸o l¹i cho ng­êi xuÊt khÈu biÕt hoÆc chuyÓn tr¶ l¹i hèi phiÕu cho ng­êi xuÊt khÈu. Trong ph­¬ng thøc nhê thu phiÕu tr¬n, viÖc nhËn hµng cña ng­êi nhËp khÈu hoµn toµn t¸ch rêi khái kh©u thanh to¸n cho nªn viÖc thanh to¸n hoµn toµn phô thuéc vµo ng­êi nhËp khÈu. Khi tham gia vµo quy tr×nh thanh to¸n nµy, ng©n hµng chØ gi÷ vai trß lµm trung gian nhËn sù uû th¸c thu hé tiÒn, v× vËy ng©n hµng sÏ kh«ng bÞ rµng buéc tr¸ch nhiÖm ®ãi víi viÖc thanh to¸n tiÒn hµng. * Nhê thu kÌm chøng tõ (documentary Collection): lµ ph­¬ng thøc thanh to¸n trong ®ã ng­êi xuÊt khÈu sau khi hoµn thµnh nghÜa vô giao hµng th× lËp bé chøng tõ thanh to¸n nhê thu vµ nhê ng©n hµng thu hé tiÒn cña tê hèi phiÕu víi ®iÒu kiÖn ng­êi nhËp khÈu tr¶ tiÒn hoÆc ®ång ý tr¶ tiÒn th× ng©n hµng míi giao bé chøng tõ ®Ó hä ®i nhËn hµng. Quy tr×nh nghiÖp vô: S¬ ®å 1.3: Quy tr×nh nghiÖp vô nhê thu kÌm chøng tõ Ng©n hµng xuÊt khÈu Ng©n hµng nhËp khÈu Ng­êi xuÊt khÈu Ng­êi nhËp khÈu (2) (7) (4) (5) (1) (6) (3) Hµng (1) Ng­êi xuÊt khÈu tiÕn hµnh giao hµng (2) Ng­êi xuÊt khÈu lËp bé chøng tõ hµng ho¸ vµ ký ph¸t hèi hiÕu göi ®Õn, ng©n hµng phôc vô m×nh nhê thu hé tiÒn cña ng­êi nhËp khÈu (3) Ng©n hµng xuÊt khÈu göi th­ uû nhiÖm vµ toµn bé chøng tõ cho ng©n hµng ®¹i lý yªu cÇu thu hé tiÒn cña ng­êi nhËp khÈu (4) Ng©n hµng nhËp khÈu sau khi kiÓm tra th× gi÷ l¹i bé chøng tõ vµ göi hèi phiÕu ®Õn yªu cÇu ng­êi nhËp khÈu tr¶ tiÒn (5) Ng­êi nhËp khÈu tiÕn hµnh tr¶ tiÒn hoÆc chÊp nhËn tr¶ tiÒn tuú thuéc vµo hai tr­êng hîp sau: - Trong tr­êng hîp nhê thu tr¶ tiÒn ngay ®æi chøng tõ (D/P): ng­êi nhËp khÈu ph¶i tr¶ tiÒn th× ng©n hµng míi trao cho bé hå s¬ chøng tõ ®Ó ®i nhËn hµng. - Trong tr­êng hîp thu chÊp nhËn tr¶ tiÒn ®æi chøng tõ (D/A): ng­êi nhËp khÈu ph¶i ký chÊp nhËn tr¶ tiÒn lªn hèi phiÕu, ng©n hµng míi trao toµn bé chøng tõ ®Ó ®i nhËn hµng. (6) Ng©n hµng nhËp khÈu chuyÓn tiÒn hoÆc hèi phiÕu ®· ®­îc ký chÊp nhËn cho ng©n hµng (7) Ng©n hµng xuÊt khÈu chuyÓn tr¶ tiÒn cho ng­êi xuÊt khÈu, hoÆc sau khi ghi cã vµo tµi kho¶n th× th«ng b¸o cho ng­êi xuÊt khÈu biÕt hoÆc chuyÓn tr¶ l¹i hèi phiÕu ®· ®­îc ký chÊp nhËn cho ng­êi xuÊt khÈu. Ph­¬ng thøc nhê thu kÌm chøng tõ ­u viÖt h¬n ph­¬ng thøc nhê thu phiÕu tr¬n v× ng­êi xuÊt khÈu ®· khèng chÕ ®­îc quyÒn ®Þnh ®o¹t ®èi víi hµng ho¸ cña ng­êi nhËp khÈu, tuy nhiªn vÉn ch­a khèng chÕ ®­îc ng­êi nhËp khÈu cã tr¶ tiÒn hay kh«ng. Trong ph­¬ng thøc nµy, ng©n hµng cã vai trß trung gian tiÕn bé, kh«ng bÞ rµng buéc tr¸ch nhiÖm ®èi víi viÖc thanh to¸n tiÒn hµng. 1.2.3. Ph­¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ (Documentary credit) a. Kh¸i niÖm: Ph##ng thc tÝn dông chøng tõ lµ mét sù tháa thuËn trong ®ã mét ng©n hµng ( ng©n hµng më th­ tÝn dông ) theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng ( ng­êi yªu cÇu më th­ tÝn dông ) sÏ tr¶ mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh cho ng­êi kh¸c ( ng­êi h­ëng lîi ) hoÆc chÊp nhËn hèi phiÕu do ng­êi nµy kÝ ph¸t trong ph¹m vi sè tiÒn ®ã khi ng­êi nµy xuÊt tr×nh cho ng©n hµng bé chøng tõ phï kîp víi nh÷ng quy ®Þnh trong th­ tÝn dông. -Trong bu«n b¸n quèc tÕ, th­ tÝn dông chøng tõ ®­î c dïng réng r·i vµ ngµy cµng ®ãng vai trß quan träng, thÓ hiÖn qua 3 chøc n¨ng sau ®©y: + Chøc n¨ng thanh to¸n: trong bu«n b¸n quèc tÕ, tÝn dông chøng tõ ®­îc thùc hiÖn chøc n¨ng thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt gi÷a ng­êi NK vµ ng­êi XK + Chøc n¨ng b¶o ®¶m: tÝn dông chøng tõ lµ sù cam kÕt trõu t­îng, ®éc lËp cña ng©n hµng më b¶o ®¶m viÖc thanh to¸n cho nhµ XK ngay ca tr­êng hîp nhµ NK kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n hoÆc kh«ng muèn thanh to¸n. Th«ng qua th­ tÝn dông chøng tõ, quyÒn lîi cña nhµ NK còng ®­îc b¶o vÖ víi viÖc ng©n hµng mì chØ tr¶ tiÒn cho nhµ XK mét khi hä ®· cã trong tay c¸c chøng tõ phï hîp víi c¸c ®iÒu kiÖn cña tÝn dông chøng tõ + Chøc n¨ng tÝn dông: khi ng©n hµng mì tÝn dông chøng tõ nhËn d­îc ®¬n xin mì th­ tÝn dông cña nhµ Nk mµ kh«ng yªu cÇu ký quü, ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ nhµ NK chØ ph¶i tr¶ tiÒn mét khi nhËn ®­îc bé chøng tõ phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña th­ tÝn dông ng©n hµng mì. Cßn trong tr­êng hîp ng©n hµng mì th­ tÝn dông yªu cÇu nhµ NK ph¶i ký quü mét tØ lÖ nhÊt ®Þnh cña gi¸ tri th­ tÝn dông th× sè tiÒn kÝ quü nµy theo nguyªn t¾c lµ ®­îc h­ëng l·i suÊt. b) C¸c bªn tham gia: - Ng­êi yªu cÇu m tÝn dông chøng tõ ( the applicant ) lµ ng­êi NK - Ng©n hµng m ( opening bank ):lµ ng©n hµng mµ t¹i ®ã tÝn dông chøng tõ ®­îc m, cãn ®­îc gäi lµ ng©n hµng ph¸t hµnh ( issuing bank ) - Ng©n hµng th«ng b¸o ( advising bank ): lµ ng©n hµng th«ng b¸o th­ tÝn dông ®Õn cho ng­êi h­ëng lîi, lµ ng©n hµng ®­îc ñy quyÒn cña ng©n hµng mì. Ng­êi h­ëng lîi kh«ng nhÊt thiÕt lµ kh¸ch hµng cña ng©n hµng th«ng b¸o. C¸c ng©n hµng nµy do ng©n hµng m lùa chän. - Ng­êi h­ëng lîi ( benefitciary ): ng­êi XK hoÆc ng­êi ®­îc chuyÓn nh­îng cuèi cïng, lµ ng­êi ®­îc h­ëng sè tiÒn tÝn dông chøng tõ. - Ng©n hµng ®­îc chØ ®Þnh ( Nominated bank ): tïy theo tõng tr­êng hîp L/C cô thÓ, ng©n hµng nµy cã thÓ lµ: + Ng©n hµng thanh to¸n ( paying bank ) + Ng©n hµng chÊp nhËn ( accepting bank ) + Ng©n hµng chiÕt khÊu ( negociating bank ) Ngoµi ra cã thÓ cã nhøng ng©n hµng sau ®©y: - Ng©n hµng x¸c nhËn (confirming bank): ng©n hµng x¸c nhËn th­êng lµ ng©n hµng lín cã uy tÝn trªn th­¬ng tr­êng quèc tÕ. Ng©n hµng nµy x¸c nhËn ( b¶o ®¶m) len L/C vµ chÞu tr¸ch nhiÖm thanh to¸n gi¸ trÞ L/C trong mét thêi h¹n x¸c ®Þnh. - Ng©n hµng hoµn tr¶ ( reimbursing bank ): lµ ng©n hµng th«ng b¸o hay ng©n hµng ®ßi tiÒn, v× gi÷a ng©n hµng mì víi ng©n hµng thanh to¸n / ng©n hµng x¸c nhËn kh«ng cã quan hÖ tµi kho¶n trùc tiÕp. §iÒu nµy th­êng x¶y ra víi ®ång tiÒn thø ba. c) Quy tr×nh thanh to¸n tÝn dông chøng tõ S¬ ®å 1.4: Quy tr×nh thanh to¸n tÝn dông chøng tõ (2) (5) Ng©n hµng Th«ng b¸o Ng©n hµng Më L/C (6) (3) (5) (6) (1) (7) (8) (4) Ng­êi XuÊt khÈu Ng­êi NhËp khÈu (1) Ng­êi NK lµm ®¬n m th­ tÝn dông göi ®Õn ng©n hµng cña m×nh yªu cÇu m th­ tÝn dông cho ng­êi XK h­ëng. (2) C¨n cø vµo ®¬n xin mì th­ tÝn dông, ng©n hµng m th­ tÝn dông sÏ lËp mt th# tÝn dông vµ th«ng b¸o ng©n hµng ®¹i lÝ cña minh ë n­íc ng­êi XK ®Ó göi tíi ng­êi h­ëng. (3) Khi nhËn ®­îc L/C nµy, ng©n hµng th«ng b¸o sÏ göi cho ng­êi XK. (4) Ng­êi xuÊt khÈu kiÓm tra kü néi dung cña th­ tÝn dông nÕu chÊp nhËn th× tiÕn hµnh giao hµng. Ng­êi xuÊt khÈu kh«ng chÊp nhËn th× ®Ò nghÞ ng­êi nhËp khÈu th«ng qua ng©n hµng bæ sung, söa ®æi th­ tÝn dông cho phï hîp víi hîp ®ång. Mäi néi dung söa ®æi ph¶i cã sù x¸c nhËn cña ng©n hµng më th­ tÝn dông míi cã hiÖu lùc. V¨n b¶n söa ®æi trë thµnh mét bé phËn cÊu thµnh kh«ng thÓ t¸ch rêi th­ tÝn dông cò vµ huû bá th­ tÝn dông cò. (5) Sau khi giao hµng ng­êi Xk lËp bé chøng tõ theo yªu cÇu cña th­ tÝn dông xuÊt tr×nh th«ng qua ng©n hµng th«ng b¸o #Ü chuyÜn tiÞn #n ng#n h#ng xin thanh to#n. (6) Ng©n hµng mì th­ tÝn dông kiÓm tra bé chøng tõ, nÕu thÊy phï hîp víi th­ tÝn dông th× tiÕn hµnh tr¶ tiÒn cho ng­êi XK. NÕu thÊy kh«ng phf hîp, ng©n hµng tõ chèi thanh to¸n vµ göi tr¨ l¹i toµn bé chøng tõ cho ng­êi XK. (7) Ng©n hµng mì th­ tÝn dông b¸o cho ng­êi NK biÕt vµ ®Ò nghÞ thanh to¸n. (8) Ng­êi NK kiÓm tra chøng tõ, nÕu thÊy phï hîp víi th­ tÝn dông th× tr¶ tiÒn hoÆc chÊp nhËn tr¶ tiÒn thi ng©n hµng míi giao chøng tõ, nÕu thÊy kh«ng phï hîp th× cã quyÒn tõ chèi tr¶ tiÒn. §èi víi ng­êi nhËp khÈu: ViÖc thanh to¸n ®­îc thùc hiÖn trªn c¬ së c¸c chøng tõ ®¹i diÖn cho hµng ho¸, nh÷ng chøng tõ ®ã chÝnh lµ b»ng chøng vÒ quyÒn tõ chèi thanh to¸n nÕu ng­êi xuÊt khÈu tr×nh ra nh÷ng chøng tõ kh«ng phï hîp víi yªu cÇu nh­ ®· quy ®Þnh trong th­ tÝn dông. §èi víi ng­êi xuÊt khÈu: bªn xuÊt hoµn toµn cã thÓ tin t­ëng vµo sù thanhto¸n cña ng©n hµng më th­ tÝn dông (nÕu hä cã kh¶ n¨ng xuÊt tr×nh chøng tõ theo yªu cÇu cña th­ tÝn dông) thay cho viÖc tr«ng chê vµo kh¶ n¨ng tµi chÝnh, rñi ro ph¸ s¶n cña ng­êi xuÊt khÈu. ViÖc thanh to¸n diÔn ra ngay khi ng­êi xuÊt khÈu cã kh¶ n¨ng xuÊt tr×nh chøng tõ, ®iÒu nµy ®¶m b¶o vèn l­u ®éng cho ho¹t ®éng kinh doanh b×nh th­êng cña bªn b¸n. §èi víi ng©n hµng: Nã chÝnh lµ mét dÞch vô kh¸ch hµng cã gi¸ trÞ, bªn c¹nh viÖc cung cÊp mét ph­¬ng thøc an toµn nhÊt cho ho¹t ®éng th­¬ng m¹i quèc tÕ cña c¸c kh¸ch hµng, tÝn dông chøng tõ cßn t¹o ra kh¶ n¨ng sinh l·i cho ng©n hµng. - Lîi nhuËn thu ®­îc trªn viÖc tµi trî th­¬ng m¹i cho vay nhËp khÈu, tÝn dông trän gãi (cho nhµ xuÊt khÈu vay tiÒn ®Ó s¶n xuÊt hµng ho¸ cung øng cho xuÊt khÈu). - L·i thu ®­îc trªn chi phÝ më th­ tÝn dông, phÝ th«ng b¸o tÝn dông, phÝ söa ch÷a th­ tÝn dông, phÝ chÊp nhËn, phÝ chiÕt khÊu. - L·i thu ®­îc tõ ngo¹i hèi (hèi phiÕu vµ hèi phiÕu b»ng ngo¹i tÖ), thanh to¸n cho nhµ nhËp khÈu hay xuÊt khÈu ë n­íc m×nh lµ thanh to¸n b»ng néi tÖ. Tuy nhiªn, ng­êi nhËp khÈu vµ ng©n hµng còng cã thÓ gÆp ph¶i rñi ro v× c¸c chøng tõ ®­îc xem xÐt cã thÓ phï hîp víi c¸c ®iÒu kho¶n cña tÝn dông chøng tõ nh­ng thùc chÊt hµng ho¸ l¹i kh«ng hoµn toµn khíp ®óng víi bé chøng tõ, khi ®ã hoÆc ng­êi nhËp khÈu gÆp ph¶i rñi ro, hoÆc ng©n hµng ph¶i chÞu rñi ro do ng­êi nhËp khÈu kh«ng thanh to¸n. Cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng trong ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ, khi c¸c bªn ch­a cã sù tin t­ëng nhau th× th­ tÝn dông chøng tõ lµ ph­¬ng thøc thanh to¸n b×nh ®¼ng nhÊt. §èi víi ng­êi NK, L/C lµ ph­¬ng tiÖn gióp hä ng­êi xut khu ph¶i thùc hiÖn nghiªm chØnh hîp ®ång theo c¸c ®iÒu kho¶n ®· thâa thuËn, cßn ng­êi xut khu sÏ yªn t©m h¬n khi giao dÞch v× hä ch¾c ch¾n sÏ thu ®­îc tiªn hµng víi mét bé chøng tõ hoµn h¶o – tøc lµ khi hä ®· hoµn thµnh tèt nghÜa vô cña m×nh. V× thÕ, tÝn dông chøng tõ ®­îc ®¸nh gi¸ ­u viÖt nhÊt trong thanh to¸n quèc tÕ hiÖn nay. 1.3. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i. 1.3.1. Nh©n tè chñ quan. Mét trong nh÷ng nh©n tè ®Ó ph¸t triÓn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ cña mét Ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ ®èi víi b¶n th©n Ng©n hµng ph¶i cã tiÒm lùc, ph¶i cã kh¶ n¨ng ®Ó ph¸t triÓn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ. ChÊt l­îng thanh to¸n quèc tÕ phô thuéc vµo tr×nh ®é, kh¶ n¨ng xö lý c«ng viÖc cña c¸n bé thanh to¸n, phô thuéc vµo trang thiÕt bÞ m¸y mãc phôc vô cho viÖc trao ®æi th«ng tin, phô thuéc vµo nguån ngo¹i tÖ cña Ng©n hµng cã ®ñ ®¸p øng kÞp thêi cho viÖc thanh to¸n vµ mét ®iÒu quan träng lµ ph¶i cã sù l·nh ®¹o, ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng ®óng ®¾n cña ban lanh ®¹o. §Ó ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ cña mét Ng©n hµng th­¬ng m¹i ngµy cµng ph¸t triÓn th× ph¶i kh«ng ngõng chó träng n©ng cao tr×nh ®é cña c¸n bé Ng©n hµng nãi chung vµ c¸n bé thanh to¸n nãi riªng, ®Çu t­ vµ n©ng cao trang thiÕt bÞ m¸y mãc cho c¸c phßng nghiÖp vô. Ng©n hµng ph¶i t¹o ®­îc uy tÝn, n©ng cao ®­îc chÊt l­îng cña c¸c dÞch vô Ng©n hµng ®Ó thu hót ®ù¬c nhiÒu kh¸ch hµng vÒ giao dÞch tõ ®ã cã thÓ khai th¸c ®­îc nguån ngo¹i tÖ cÇn thiÕt phôc vô cho nghiÖp vô cho vay ngo¹i tÖ t¹o ®iÒu kiÖn më L/C. Bªn c¹nh ®Êy còng ph¶i thÊy r»ng kiÕn thøc cña kh¸ch hµng vÒ lÜnh vùc ngo¹i th­¬ng nãi chung còng nh­ ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ n