Đề tài Hình thành và phát triển ở học sinh các kỹ năng sử dụng Tiếng Việt (nghe, nói, đọc, viết) để học tập và giao tiếp trong các môi trường hoạt động
- Xuất phát từ mục tiêu của môn Tiếng Việt ở trường tiểu học nhằm: + Hình thành và phát triển ở học sinh các kỹ năng sử dụng Tiếng Việt (nghe, nói, đọc, viết) để học tập và giao tiếp trong các môi trường hoạt động của lứa tuổi. Thông qua việc dạy và học Tiếng Việt, góp phần rèn luyện các thao tác tư duy. + Cung cấp cho học sinh những kiến thức sơ giản về Tiếng Việt và những hiểu biết sơ giản về xã hội, tự nhiên và con người, về văn hoá, văn học của Việt Nam và nước ngoài. + Bồi dưỡng tình yêu Tiếng Việt và hình thành thói quen giữ gìn sự trong sáng, giàu đẹp của Tiếng Việt, góp phần hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Phân môn Luyện từ và câu cung cấp những kiến thức sơ giản về Tiếng Việt và rèn luyện kỹ năng dùng từ, đặt câu (nói, viết), kỹ năng đọc cho học sinh. Khác với các lớp dưới, ở lớp 4 bắt đầu có những tiết học dành riêng để trang bị kiến thức cho học sinh, giúp học sinh: a. Mở rộng, hệ thống hoá vốn từ và trang bị cho học sinh một số hiểu biết sơ giản về từ và câu. b. Rèn luyện cho học sinh các kĩ năng dùng từ đặt câu và sử dụng các dấu câu. c. Bồi dưỡng cho học sinh thói quen dùng từ đúng, nói và viết thành câu; có ý thức sử dụng tiếng Việt văn hoá trong giao tiếp. 2. Thực trạng , nguyên nhân: a. Về giáo viên: Bản thân tôi là một giáo viên trẻ, khỏe, yêu nghề, mến trẻ, luôn có ý thức tự phấn đấu vươn lên và đã đạt trình độ trên chuẩn . Song trong quá trình giảng dạy tôi nhận thấy tình trạng chung của giáo viên như sau: - Vốn từ của giáo viên có hạn chế, hiểu sâu các kiến thức về câu, từ. còn ở mức độ; khả năng phân tích ngôn ngữ, phân tích ngữ liệu ở mức bình thường. Mức độ hiểu nghĩa từ, miêu tả giải nghĩa từ còn khúc mắc ( có nhiều từ đơn giản phải hỏi người khác hoặc phải tra từ điển), còn lúng túng khi giải nghĩa hay miêu tả từ cho học sinh. - Kiến thức về từ vựng, ngữ nghĩa học của một số giáo viên còn hạn chế nên đã bộc lộ những sơ suất về kiến thức trong khi dạy. - Phương pháp dạy học của giáo viên hầu như còn đơn điệu, còn cứng nhắc chưa linh hoạt, ít sáng tạo chưa lôi cuốn được học sinh gây ra sự nhàm chán vì chủ yếu dựa vào sách giáo viên. - Bản thân giáo viên còn bị thiếu hụt kiến thức phổ thông đó là các giáo viên có trình độ THHC; ngoài ra sự tìm tòi, học hỏi, tự học, tự rèn có phần hạn chế; khả năng diễn đạt, giảng giải chưa lưu loát gây cho học sinh khó hiểu. - Phần hướng dẫn bài tập chưa tốt, việc sửa sai cho học sinh chưa cụ thể, kết quả thấp chưa giúp học sinh mở rộng ra một số tình huống giao tiếp khác gần gũi với cuộc sống hàng ngày của các em mà chỉ mới đóng khung trong khuôn khổ các mẫu câu trong sách vở. Nhiều trường hợp học sinh làm sai , giáo viên chỉ nhận xét là sai và nêu ngay lời giải đúng mà chưa giúp cho học sinh nhận ra cái sai và cách sữa chữa. - Việc sử dụng các phương tiện hỗ trợ cho việc dạy và học còn yếu, còn thiếu phương tiện, thiếu tài liệu tham khảo, thiếu đồ dùng dạy học, yếu về cách sử dụng đồ dùng dạy học.