Đề tài Hoàn thiện kế toán tiêu thụ thành phẩm và xác định kết quả tiêu thụ tại Công ty cổ phần Dược vật tư y tế Thanh hoá
Tiêu thụ là vấn đề cơ bản quyết định sự tồn tại và phát triển của các doanh nghiệp. Bất kỳ một doanh nghiệp nào ở bất kỳ thời đại nào cũng luôn phải quan tâm đến khâu tiêu thụ. Tiêu thụ là giai đoạn cuối cùng để thực hiện mục tiêu hàng đầu của các doanh nghiệp đó là tối đa hoá lợi nhuận. Thông qua tiêu thụ, doanh nghiệp có được doanh thu, nhanh chóng thu hồi vốn kinh doanh đồng thời tạo ra lợi nhuận. Đây là điều kiện để doanh nghiệp tồn tại, mở rộng quy mô sản xuất kinh doanh và nâng cao đời sống cho người lao động. Đặc biệt trong nền kinh tế thị trường, cạnh tranh ngày càng gay gắt thì thực hiện tốt khâu tiêu thụ trở thành một trong những quan tâm hàng đầu của các doanh nghiệp. Trong quá trình hoạt động của các doanh nghiệp, kế toán là một công cụ hữu hiệu để quản lý khâu tiêu thụ. Thông tin mà kế toán cung cấp về khối lượng thành phẩm tiêu thụ, doanh thu, chi phí, lợi nhuận giúp cho nhà quản lý đa ra đợc các phương án tốt nhất nhằm nâng cao hiệu quả của hoạt động sản xuất kinh doanh. Một chính sách tiêu thụ hợp lý là động lực cho sự phát triển của các doanh nghiệp. Công ty cổ phần Dược vật tư y tế Thanh hoá là một doanh nghiệp Nhà nước, sản xuất và kinh doanh mặt hàng thuốc tân dược. Công ty có bề dầy lịch sử hơn năm mơi năm, trải qua những thăng trầm của nền kinh tế, công ty đã tìm cho mình hướng đi đúng đắn và đã tạo ra được một chỗ đứng vững chắc trên thị trường. Hiện nay, công ty là một trong những công ty hàng đầu trong ngành Dược Việt Nam. Trong quá trình phát triển, công ty luôn tìm mọi biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động, đạt được mục tiêu lợi nhuận. Bên cạnh việc tổ chức sản xuất một cách hợp lý, khoa học, công ty cũng luôn thường xuyên chú trọng đến việc hoàn thiện công tác kế toán. Trong đó hạch toán tiêu thụ thành phẩm và xác định kết quả tiêu thụ là một trong những khâu quan trọng nhất của hạch toán kế toán tại công ty. Qua thời gian thực tập tại Công ty cổ phần Dược vật tư y tế Thanh hoá, em có được cái nhìn tổng quan về Công ty cổ phần Dươc vật tư y tế Thanh hoá trên phương diện hoạt động sản xuất kinh doanh, tổ chức bộ máy và đặc điểm tổ chức kế toán tại công ty. Nhận thức được vai trò vị trí của công tác kế toán tiêu thụ thành phẩm và xác định kết quả tiêu thụ đối với quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty, em đã lựa chọn đề tài: “Hoàn thiện kế toán tiêu thụ thành phẩm và xác định kết quả tiêu thụ tại Công ty cổ phần Dược vật tư y tế Thanh hoá” Mục đích của bản báo cáo là vận dụng lý thuyết về kế toán thành phẩm, tiêu thụ thành phẩm và xác định kết quả tiêu thụ vào nghiên cứu thực tế kế toán tại Công ty cổ phần Dược vật tư y tế Thanh hoá. Trên cơ sở phân tích, đánh giá thực trạng tổ chức công tác kế toán tiêu thụ thành phẩm tại công ty, em đã đưa ra một số giải pháp nhằm góp một phần nhỏ vào việc hoàn thiện công tác kế toán tại công ty. Nội dung của báo cáo tốt nghiệp gồm ba phần chính: Chương I: Lý luận chung về kế toán tiêu thụ thành phẩm và xác định kết quả tiêu thụ trong các doanh nghiệp sản xuất. Chương II: Thực trạng kế toán tiêu thụ thành phẩm và xác định kết quả tiêu thụ tại Công ty cổ phần Dược vật tư y tế thanh hoá Chương II: Hoàn thiện công tác kế toán tiêu thụ thành phẩm và xác định kết quả tiêu thụ tại Công ty cổ phần Dược vật tư y tế
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Hoàn thiện kế toán tiêu thụ thành phẩm và xác định kết quả tiêu thụ tại Công ty cổ phần Dược vật tư y tế Thanh hoá, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lêi më ®Çu
Tiªu thô lµ vÊn ®Ò c¬ b¶n quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp. BÊt kú mét doanh nghiÖp nµo ë bÊt kú thêi ®¹i nµo còng lu«n ph¶i quan t©m ®Õn kh©u tiªu thô. Tiªu thô lµ giai ®o¹n cuèi cïng ®Ó thùc hiÖn môc tiªu hµng ®Çu cña c¸c doanh nghiÖp ®ã lµ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn. Th«ng qua tiªu thô, doanh nghiÖp cã ® îc doanh thu, nhanh chãng thu håi vèn kinh doanh ®ång thêi t¹o ra lîi nhuËn. §©y lµ ®iÒu kiÖn ®Ó doanh nghiÖp tån t¹i, më réng quy m« s¶n xuÊt kinh doanh vµ n©ng cao ®êi sèng cho ng êi lao ®éng. §Æc biÖt trong nÒn kinh tÕ thÞ tr êng, c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t th× thùc hiÖn tèt kh©u tiªu thô trë thµnh mét trong nh÷ng quan t©m hµng ®Çu cña c¸c doanh nghiÖp.
Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp, kÕ to¸n lµ mét c«ng cô h÷u hiÖu ®Ó qu¶n lý kh©u tiªu thô. Th«ng tin mµ kÕ to¸n cung cÊp vÒ khèi l îng thµnh phÈm tiªu thô, doanh thu, chi phÝ, lîi nhuËn gióp cho nhµ qu¶n lý ® a ra ® îc c¸c ph ¬ng ¸n tèt nhÊt nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Mét chÝnh s¸ch tiªu thô hîp lý lµ ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp.
C«ng ty cæ phÇn Dư îc vËt tư y tÕ Thanh ho¸ lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n ưíc, s¶n xuÊt vµ kinh doanh mÆt hµng thuèc t©n dư îc. C«ng ty cã bÒ dÇy lÞch sö h¬n n¨m m ¬i n¨m, tr¶i qua nh÷ng th¨ng trÇm cña nÒn kinh tÕ, c«ng ty ®· t×m cho m×nh h ưíng ®i ®óng ®¾n vµ ®· t¹o ra ®ư îc mét chç ®øng v÷ng ch¾c trªn thÞ trư êng. HiÖn nay, c«ng ty lµ mét trong nh÷ng c«ng ty hµng ®Çu trong ngµnh D îc ViÖt Nam. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, c«ng ty lu«n t×m mäi biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng, ®¹t ® ưîc môc tiªu lîi nhuËn. Bªn c¹nh viÖc tæ chøc s¶n xuÊt mét c¸ch hîp lý, khoa häc, c«ng ty còng lu«n thư êng xuyªn chó träng ®Õn viÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n. Trong ®ã h¹ch to¸n tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô lµ mét trong nh÷ng kh©u quan träng nhÊt cña h¹ch to¸n kÕ to¸n t¹i c«ng ty.
Qua thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty cæ phÇn Dîc vËt t y tÕ Thanh ho¸, em cã ® îc c¸i nh×n tæng quan vÒ C«ng ty cæ phÇn Dư ¬c vËt t y tÕ Thanh ho¸ trªn phư ¬ng diÖn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, tæ chøc bé m¸y vµ ®Æc ®iÓm tæ chøc kÕ to¸n t¹i c«ng ty. NhËn thøc ®ư îc vai trß vÞ trÝ cña c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô ®èi víi qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty, em ®· lùa chän ®Ò tµi:
“Hoµn thiÖn kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô t¹i C«ng ty cæ phÇn D îc vËt t y tÕ Thanh ho¸”
Môc ®Ých cña b¶n b¸o c¸o lµ vËn dông lý thuyÕt vÒ kÕ to¸n thµnh phÈm, tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô vµo nghiªn cøu thùc tÕ kÕ to¸n t¹i C«ng ty cæ phÇn D îc vËt t y tÕ Thanh ho¸. Trªn c¬ së ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm t¹i c«ng ty, em ®· ® a ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m gãp mét phÇn nhá vµo viÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c«ng ty.
Néi dung cña b¸o c¸o tèt nghiÖp gåm ba phÇn chÝnh:
Chư¬ng I: Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt.
Chư¬ng II: Thùc tr¹ng kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô t¹i C«ng ty cæ phÇn D îc vËt t ư y tÕ thanh ho¸
Chư¬ng II: Hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô t¹i C«ng ty cæ phÇn D îc vËt t y tÕ
Ch¦ ¬ng I
Lý luËn chung vÒ KÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt.
I. Kh¸i qu¸t chung vÒ tiªu thô thµnh phÈm, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt:
1. Kh¸i niÖm thµnh phÈm:
Thµnh phÈm lµ nh÷ng s¶n phÈm ®· ®îc gia c«ng chÕ biÕn vµ ®îc hoµn tÊt ë tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n chÕ biÕn cña quy tr×nh c«ng nghÖ trong ph¹m vi doanh nghiÖp, ®· ®îc bé phËn kü thuËt x¸c ®Þnh ®ñ tiªu chuÈn vµ lµm thñ tôc nhËp kho hoÆc ®em ®i tiªu thô ngay.
Tiªu thô thµnh phÈm hay cßn gäi lµ b¸n hµng lµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn quan hÖ trao ®æi th«ng qua c¸c ph¬ng tiÖn thanh to¸n ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông cña thµnh phÈm, trong ®ã doanh nghiÖp chuyÓn quyÒn së h÷u s¶n phÈm cho kh¸ch hµng, ngîc l¹i doanh nghiÖp ®îc quyÒn thu tiÒn hay thu ®îc tiªn cña kh¸ch hµng t¬ng øng gi¸ trÞ s¶n phÈm ®ã. §ã còng chÝnh lµ qu¸ tr×nh vËn ®éng cña vèn kinh doanh tõ vèn thµnh phÈm sang vèn b»ng tiÒn vµ h×nh thµnh kÕt qu¶ cña doanh nghiÖp.
KÕt qu¶ b¸n hµng lµ kÕt qu¶ cuèi cïng cña qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh sau mét thêi kú nhÊt ®Þnh cña doanh nghiÖp ®îc biÓu hiÖn b»ng sè tiÒn l·i hay lç, ®îc x¸c ®Þnh b»ng chªnh lÖch gi÷a doanh thu b¸n hµng thuÇn vµ gi¸ vèn hµng b¸n, chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
Nh vËy thµnh phÈm lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xó©t, nã lµ mét bé phËn quan träng cña tµi s¶n lu ®éng, ®îc biÓu hiÖn b»ng tiÒn lµ mét bé phËn cña vèn lu ®éng, khèi lîng thµnh phÈm ph¶n ¸nh quy m«, chÊt lîng thµnh phÈm ph¶n ¸nh tr×nh ®é trang bÞ m¸y mãc kü thuËt, c«ng nghÖ vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp, nã quyÕt ®Þnh ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng, nã ph¶n ¸nh nh÷ng cè g¾ng cña doanh nghiÖp trong viÖc gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm.
2. Yªu cÇu qu¶n lý nhiÖm vô kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh t¹i c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt:
2.1. Yªu cÇu:
§èi víi thµnh phÈm: ph¶i theo dâi, qu¶n lý c¶ vÒ mÆt hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ thµnh phÈm. Cô thÓ:
VÒ mÆt hiÖn vËt: ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ vÒ sè lîng chñng lo¹i thµnh phÈm hiÖn cã, tr¸nh hao hôt mÊt m¸t h háng. MÆt kh¸c, doanh nghiÖp còng cÇn ph¶i n©ng cao tr×nh ®é trang bÞ m¸y mãc, ®æi míi d©y chuyÒn c«ng nghÖ s¶n xu©t nh»m t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt lîng cao, mÉu m· ®Ñp, gi¸ c¶ hîp lý, ngoµi ra còng cÇn ph¸t triÓn c¸c dÞch vô g¾n liÒn víi s¶n phÈm nh: vËn chuyÓn, b¶o hµnh, l¾p ®Æt….
VÒ mÆt gi¸ trÞ: Doanh nghiÖp cÇn ph¶i x¸c ®Þnh hîp lý gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña tong lo¹i s¶n phÈm s¶n xuÊt ra. Ph¶i lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, gi¸ thµnh cho tõng lo¹i s¶n phÈm tõ ®ã cã c¸c biÖn ph¸p gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. §èi víi thµnh phÈm xuÊt b¸n cÇn x¸c ®Þnh ®óng ®¾n trÞ gi¸ vèn cña tõng lo¹i thµnh phÈm tiªu thô theo c¸c ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh trÞ gi¸ thµnh phÈm xuÊt kho.
§èi víi tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh:
Ph¶i theo dâi chÆt chÏ sè lîng xuÊt b¸n, doanh thu cña tõng lo¹i thµnh phÈm ®îc tiªu thô, t×nh h×nh thanh to¸n vµ ph¬ng thøc thanh to¸n cña tõng kh¸ch hµng nh»m thu håi nhanh, ®Çy ®ñ tiÒn hµng còng nh thc hiÖn ®óng nghÜa vô ®«Ý víi nhµ níc.
Ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ c¸c kho¶n chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp, cuèi kú ph©n bæ c¸c lo¹i chi phÝ nµy cho tõng lo¹i doanh thu b¸n hµng trong kú, tõ ®ã x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng mét c¸ch hîp lý, ®óng ®¾n cho tõng loai thµnh phÈm tiªu thô. LËp vµ ph©n tÝch kÕ ho¹ch tiªu thô, trªn c¬ së ®ã lùa chän ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ cao.
2.2. NhiÖm vô:
Ph¶n ¸nh ghi chÐp ®Çy ®ñ kÞp thêi mét c¸ch chÝnh x¸c t×nh h×nh hiÖn cã vµ sù biÕn ®éng cña tõng lo¹i thµnh phÈm theo chØ tiªu sè lîng, chÊt lîng, chñng lo¹i gi¸ trÞ.
Ph¶n ¸nh ghi chÐp ®Çy ®ñ kÞp thêi chÝnh x¸c c¸c kho¶n doanh thu, c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu, chi phÝ cña tõng ho¹t ®éng trong doanh nghiÖp.
Ph¶n ¸nh tÝnh to¸n cã hiÖu qu¶ tõng ho¹t ®éng, gi¸m s¸t t×nh h×nh thùc hiÖn vµ nghÜa vô ®èi víi ng©n s¸ch nhµ níc, t×nh h×nh ph©n phèi kÕt qu¶ c¸c ho¹t ®éng
Cung cÊp c¸c th«ng tin kÕ to¸n phôc vô cho viÖc lËp b¸o c¸o tµi chÝnh vµ ®Þnh kú ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh b¸n hµng, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶.
3. Néi dung tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kªt qu¶ kinh doanh t¹i c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt:
3.1. Tæ chøc kÕ to¸n thµnh phÈm:
3.1.1. §¸nh gi¸ thµnh phÈm:
Lµ sö dông thíc ®o tiÒn tÖ ®Ó biÓu hiÖn gi¸ trÞ cña thµnh phÈm theo nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh nh: nguyªn t¾c gi¸ phÝ, nguyªn t¾c nhÊt qu¸n…VÒ nguyªn t¾c thµnh phÈm ®îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ vèn thùc tÕ nhng thµnh phÈm trong doanh nghiÖp lu«n cã sù biÕn ®éng do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau, ®Ó phôc vô cho viÖc h¹ch to¸n kÞp vµ tÝnh to¸n chÝnh x¸c gi¸ trÞ thµnh phÈm xuÊt kho , thµnh phÈm ®îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ trÞ thµnh phÈm xuÊt kho . Khi xuÊt kho còng ph¶i ph¶n ¸nh vµ x¸c ®Þnh trÞ gi¸ thùc tÕ xuÊt kho theo ®óng ph¬ng ph¸p quy ®Þnh. Cô thÓ:
* §¸nh gi¸ thµnh phÈm nhËp kho:
§èi víi thµnh phÈm nhËp kho do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra, trÞ gi¸ thµnh phÈm ®îc tÝnh theo gi¸ gèc bao gåm chi phÝ chÕ biÕn vµ c¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp kh¸c.
Chi phÝ chÕ biÕn thµnh phÈm gåm cã: chi phÝ NVL trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung biÕn ®æi ph¸t sinh ë møc b×nh thêng, chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh ph©n bæ vµo chi phÝ chÕ biÕn cho mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm theo møc c«ng su©t b×nh thßng cña m¸y mãc s¶n xuÊt. C«ng suÊt b×nh thêng lµ sè lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt ë møc trung b×nh trong c¸c ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt b×nh thêng. Trêng hîp møc s¶n xuÊt thùc tÕ thÊp h¬n c«ng suÊt b×nh thêng th× chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh chØ ®îc ph©n bæ vµo chi phÝ chÕ biÕn cho mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm theo møc c«ng suÊt b×nh thêng. Kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung kh«ng ®îc ph©n bæ ®îc ghi nhËn lµ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. Trêng hîp mét quy tr×nh s¶n xuÊt ra nhiÒu lo¹i s¶n phÈm kh«ng ®îc x¸c ®Þnh mét c¸ch t¸ch biÖt th× chi phÝ chÕ biÕn ®îc ph©n bæ cho c¸c lo¹i s¶n phÈm theo tiªu thøc phï hîp vµ nhÊt qu¸n trong c¸c kú kÕ to¸n. Trêng hîp cã s¶n phÈm phô th× gi¸ trÞ s¶n phÈm phô ®îc tÝnh theo gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®îc vµ gi¸ trÞ nµy ®îc trõ ra khái chi phÝ chÕ biÕn ®· tËp hîp chung cho s¶n phÈm chÝnh.
Chi phÝ liªn quan trùc tiÕp kh¸c: ®îc tÝnh vµo gi¸ gèc thµnh phÈm gåm c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c ngoµi chi phÝ chÕ biÕn.
§èi víi thµnh phÈm nhËp kho do thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn th× gi¸ thùc tÕ nhËp kho bao gåm chi phÝ NVL trùc tiÕp ®em ®i gia c«ng, chi phÝ thuª ngoµi gia c«ng vµ c¸c chi phÝ kh¸c co liªn quan trùc tiÕp ®Õn qu¸ tr×nh gia c«ng nh: chi phÝ vËn chuyÓn, b¶o qu¶n, bèc xÕp NVL ®em gia c«ng vµ ®em thµnh phÈm vÒ…
* §¸nh gi¸ thµnh phÈm xuÊt kho: ®îc ¸p dông mét trong 4 phong ph¸p:
Ph¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ ®Ých danh.
Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn: theo ph¬ng ph¸p nµy trÞ gi¸ thµnh phÈm xuÊt kho ®îc tÝnh theo gi¸ trÞ trung b×nh cña tõng lo¹i thµnh phÈm tån ®Çu kú vµ s¶n xuÊt trong kú. Theo ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn, gi¸ trÞ thc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho ®îc x¸c ®Þnh c¨n cø vµo sè lîng thµnh phÈm xuÊt kho vµ ®¬n gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n. C«ng thøc tÝnh:
Gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho
=
Sè lîng thµnh phÈm xuÊt kho
x
§¬n gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n
Trong ®ã:
TrÞ gi¸ thùc tÕ thµnh TrÞ gi¸ thùc tÕ thµnh
§¬n gi¸ thùc phÈm tån ®Çu kú + phÈm nhËp trong kú
tÕ b×nh qu©n =
Sè lîng thµnh phÈm Sè lîng thµnh phÈm
Tån ®Çu kú + nhËp trong kú
§èi víi thµnh phÈm xuÊt kho kÕ to¸n nªn ¸p dông ph¬ng ph¸p nµy v× trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt th× thµnh phÈm biÕn ®éng h»ng ngµy nhng viÖc x¸c ®Þnh gi¸ thµnh cña thµnh phÈm kh«ng thÓ tiÕn hµnh h»ng ngµy mµ thêng tÝnh vµo cuèi kú.
Ph¬ng ph¸p nhËp tríc xuÊt tríc.
Ph¬ng ph¸p nhËp sau xuÊt tríc.
Tïy theo ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é nghiÖp vô cña kÕ to¸n, yªu cÇu qu¶n lý còng nh ®iÒu kiÖn trang bÞ c¸c thiÕt bÞ tÝnh to¸n, xö lý th«ng tin kÕ to¸n ®Ó kÕ to¸n lùa chän vµ ®¨ng ký ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ phï hîp.
3.2.KÕ to¸n chi tiÕt thµnh phÈm:
TÊt c¶ nh÷ng s¶n phÈm s¶n xuÊt xong, mua ngoµi hoÆc do c¸c ®¬n vÞ kh¸c gãp vèn liªn doanh ®Òu ph¶i qua kiÓm tra x¸c ®Þnh ®¹t tiªu chuÈnkü thuËt míi ®îc nhËp kho thµnh phÈm. Khi nhËp kho thµnh phÈm ph¶i c©n ®ong ®o ®Õm chÝnh x¸c vµ ph¶i cã phiÕu nhËp kho thµnh phÈm. Mäi biÕn ®éng cña thµnh phÈm ®Òu ph¶i ®îc ph¶n ¸nh vµo chøng tõ ban ®Çu phï hîp theo ®óng quy ®Þnh nh: phiÕu nhËp kho, phiÕu xuÊt kho, thÎ kho, hãa ®¬n vËn chuyÓn….
C¨n cø vµo chøng tõ nhËp xuÊt kho thµnh phÈm ®Ó kÕ to¸n ghi sæ chi tiÕt thµnh phÈm. Tæ chøc kÕ to¸n chi tiÕt thµnh phÈm ë phßng kÕ to¸n cã liªn quan chÆt chÏ víi h¹ch to¸n nghiÖp vô thµnh phÈm t¹i kho. Tïy theo ®Æc ®iÓm cña tæ chøc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, tr×nh ®é qu¶n lý cña tõng ®¬n vÞ ®Ó lùa chän ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi tiÕt thµnh phÈm cho phï hîp trong c¸c trêng hîp sau:
3.2.1. Ph¬ng ph¸p ghi thÎ song song:
ë kho: thñ kho dïng thÎ kho ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho thµnh phÈm vÒ mÆt sè lîng, thÎ ®îc më réng cho tõng danh ®iÓm, nhãm ®iÓm, tõng lo¹i thµnh phÈm. H»ng ngµy c¨n cø vµo c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt kho thµnh phÈm thñ kho ghi chÐp sè lîng thµnh phÈm thùc tÕ nhËp, xuÊt kho vµo thÎ kho.
ë phßng kÕ to¸n: KÕ to¸n më vµ ghi sæ kÕ to¸n chi tiÕt cho tõng danh ®iÓm, tõng lo¹i, nhãm thµnh phÈm t¬ng øng thÎ kho më ë kho, chØ kh¸c lµ theo dâi c¶ vÒ mÆt gi¸ trÞ cña thµnh phÈm. Cuèi kú kÕ to¸n ®èi chiÕu sæ kÕ to¸n chi tiÕt víi thÎ kho, sau ®ã lËp b¶ng tæng hîp nhËp – xuÊt – tån kho thµnh phÈm ®Ó ®èi chiÕu víi sè liÖu cña kÕ to¸n tæng hîp.
Ph¬ng ph¸p nµy ®¬n gi¶n, dÔ lµm. Tuy nhiªn c«ng viÖc ghi chÐp trïng lÆp gi÷a thñ kho vµ kÕ to¸n ë chØ tiªu sè lîng tèn nhiÒu c«ng søc. Do ®ã ph¬ng ph¸p nµy thêng ®îc ¸p dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã Ýt nghiÖp vô nhËp xuÊt thµnh phÈm, ph¸t sinh kh«ng thêng xuyªn, tr×nh ®é nh©n viªn kÕ to¸n kh«ng cao.
Chøng tõ
NhËp kho
ThÎ kho
Chøng tõ xuÊt kho
Sæ kÕ to¸n chi tiÕt thµnh phÈm
B¶ng tæng hîp xuÊt-tån kho thµnh phÈm
Sæ kÕ to¸n tæng hîp
Ghi chó:
§èi chiÕu kiÓm tra
Ghi h»ng ngµy
Ghi ®Þnh kú
3.2.2. Ph¬ng ph¸p ghi sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn:
Ph¬ng ph¸p ghi sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn kh¸i qu¸t theo s¬ ®å sau:
chøng tõ nhËp kho
thÎ kho
chøng tõ xuÊt kho
b¶ng kª nhËp
sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn
B¶ng kª xuÊt
sæ kÕ to¸n tæng hîp
Ghi chó:
§èi chiÕu kiÓm tra
Ghi h»ng ngµy
Ghi ®Þnh kú
3.2.3. Ph¬ng ph¸p ghi sæ sè d:
Ph¬ng ph¸p nµy ®îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau:
chøng tõ nhËp kho
thÎ kho
chøng tõ xuÊt kho
Sæ Sè d
sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn
B¶ng kª xuÊt
sæ kÕ to¸n tæng hîp
sæ kÕ to¸n tæng hîp
Chi chó:
§èi chiÕu kiÓm tra
Ghi h»ng ngµy
Ghi ®Þnh kú
3.3. KÕ to¸n tæng hîp thµnh phÈm
Thµnh phÈm lµ mét bé phËn thuéc hµng tån kho cña doanh nghiÖp. Trong h¹ch to¸n thµnh phÈm doanh nghiÖp sö dông ph¬ng ph¸p ®· dïng ®èi víi c¸c lo¹i hµng tån kho kh¸c cña doanh nghiÖp, ®ã lµ lùa chän mét trong hai ph¬ng ph¸p: ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn vµ ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.
3.3.1. KÕ to¸n tæng hîp thµnh phÈm theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn:
Theo ph¬ng ph¸p nµy, kÕ to¸n theo dâi vµ ph¶n ¸nh thêng xuyªn liªn tôc, cã hÖ thèng t×nh h×nh nhËp xuÊt tån kho thµnh phÈm trªn c¸c tµi kho¶n hµng tån kho vµ sæ kÕ to¸n c¨n cø vµo c¸c chøng tõ nhËp xuÊt kho thµnh phÈm. C¸c tài kho¶n hµng tån kho ®îc sö dông ®Ó ph¶n ¸nh sè hiÖn cã, t×nh h×nh biÕn ®éng cña thµnh phÈm do ®o gi¸ trÞ cña thµnh phÈm tån kho trªn sæ kÕ to¸n cã thÓ x¸c ®Þnh t¹i bÊt kú thêi ®iÓm nµo trong kú. Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng cã gi¸ trÞ lín nh: m¸y mãc, thiÕt bÞ, hµng cã kü thuËt vµ chÊt lîng cao.
Tµi kho¶n sö dông: KÕ to¸n tæng hîp thµnh phÈm theo ph¬ng ph¸p nµy sö dông c¸c tµi kho¶n sau:
TK 155- thµnh phÈm: dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng cña c¸c lo¹i thµnh phÈm trong doanh nghiÖp.
Bªn Nî: TrÞ gi¸ thùc tÕ cña thµnh phÈm nhËp kho
TrÞ gi¸ thµnh phÈm thõa khi kiÓm
Bªn Cã: TrÞ gi¸ thùc tÕ cña thµnh phÈm xuÊt kho.
TrÞ gi¸ thµnh phÈm thiÕu ph¸t hiÖn khi kiÓm kª.
Sè d bªn nî: TrÞ gi¸ thùc tÕ cña thµnh phÈm tån kho.
TK 157- Hµng göi ®i b¸n: dïng ®Ó ph¶n ¸nh trÞ gi¸ thµnh phÈm ®· göi hoÆc chuyÓn ®Õn cho kh¸ch hµng, c¸c ®¹i lý nhng cha ®îc chÊp nhËn thanh to¸n
Bªn Nî: TrÞ gi¸ hµng ho¸, thµnh phÈm ®· göi cho kh¸ch hµng hoÆc göi b¸n ®¹i lý ký göi, göi cho c¸c ®¬n vÞ cÊp díi h¹ch to¸n phô thuéc.
TrÞ gi¸ dÞch vô ®· cung cÊp cho kh¸ch hµng nhng cha ®îc x¸c ®Þnh lµ ®· b¸n.
Cuèi kú kÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng ho¸, thµnh phÈm ®· göi ®i b¸n cha ®îc x¸c ®Þnh lµ ®· b¸n cuèi kú.
Bªn Cã: TrÞ gi¸ hµng ho¸ thµnh phÈm göi ®i b¸n, dÞch vô ®· cung cÊp ®îc x¸c ®Þnh lµ ®· b¸n.
TrÞ gi¸ hµng ho¸ thµnh phÈm dÞch vô ®· göi ®i bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i.
§Çu kú kÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng ho¸ thµnh phÈm ®· göi ®i b¸n, dÞch vô ®· cung cÊp cha ®îc x¸c ®Þnh lµ ®· b¸n ®Çu kú.
Sè d bªn Nî: TrÞ gi¸ hµng ho¸ thµnh phÈm ®· göi ®i, dÞch vô ®· cung cÊp cha ®îc x¸c ®Þnh lµ ®· b¸n trong kú.
TK 632- Gi¸ vèn hµng b¸n: dïng ®Ó ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn cña thµnh phÈm dÞch vô s¶n xuÊt vµ tiªu thô trong kú
Bªn Nî: KÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn cña thµnh phÈm tån kho ®Çu kú.
TrÞ gi¸ vèn cña thµnh phÈm s¶n xuÊt xong nhËp kho vµ lao vô dÞch vô ®· hoµn thµnh.
Bªn Cã: KÕt chuyÓn gi¸ vèn cña thµnh phÈm tån kho cuèi kú.
Gi¸ vèn cña thµnh phÈm, lao vô, dÞch vô ®· tiªu thô.
Tµi kho¶n nµy kh«ng cã sè d cuèi kú.
Tr×nh tù h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô chñ yÕu ®îc kh¸i qu¸t theo s¬ ®å sau:
S¬ ®å kÕ to¸n thµnh phÈm
(Theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn)
TK 154
TK 632
TK 911
TK 155
TK 632, 157
TK 3381
TK 412
(1)
(2)
(3)
(4)
(14)
TK 154
(11b)
(5)
TK 157
(6)
(9)
TK 1381
(7)
(10)
TK 142
(8)
TK 159
(11a)
TK 621, 622, 627
(12)
TK 154
(13a)
TK 157
(13b)
(1): NhËp thµnh phÈm tõ ph©n xëng hoÆc thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn.
(2): Sè thµnh phÈm b¸n kú tríc, göi b¸n bÞ tr¶ l¹i nhËp kho.
(3): Cuèi kú kiÓm thµnh phÈm thõa cha râ nguyªn nh©n.
(4): KiÓm kª ®¸nh gi¸ thµnh phÈm t¨ng.
(5): XuÊt kho thµnh phÈm b¸n trùc tiÕp.
(6): XuÊt kho thµnh phÈm göi b¸n.
(7): Cuèi kú kiÓm kª thµnh phÈm thiÕu cha râ nguyªn nh©n.
(8): KiÓm kª ®¸nh gi¸ thµnh phÈm gi¶m.
(9): Thµnh phÈm göi ®i b¸n ®· ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô.
(10): PhÇn hao hôt mÊt m¸t thµnh phÈm sau khi trõ ®i phÇn båi thêng do tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n g©y ra.
(11a + b): TrÝch lËp, hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho.
(12): Chi phÝ s¶n xuÊt vît trªn møc b×nh thêng, chi phÝ s¶n xuÊt cè ®Þnh kh«ng ph©n bæ, kh«ng ®îc tÝnh vµo s¶n phÈm.
(13a+b): Thµnh phÈm s¶n xuÊt xong b¸n ngay hoÆc göi b¸n th«ng qua nhËp kho
(14): KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh.
3.3.2. KÕ to¸n tæng hîp thµnh phÈm theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú:
Theo ph¬ng ph¸p nµy c¸c tµi kho¶n hµng tån kho chØ ®îc sö dông ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ thµnh phÈm tån ®Çu kú vµ cuèi kú, mäi nghiÖp vô nhËp, xuÊt kho thµnh phÈm ®Òu ®îc kÕ to¸n theo dâi trªn sæ kÕ to¸n chi tiÕt, cuèi kú sau khi ®¸nh gi¸ thµnh phÈm nhËp kho, kÕ to¸n ghi mét lÇn vµo gi¸ vèn hµng b¸n. §Ó x¸c ®Þnh trÞ gi¸ vèn cña thµnh phÈm xuÊt kho kÕ to¸n ph¶i ®ùa vµo kÕt qu¶ kiÓm kª ®Þnh kú thµnh phÈm tån kho cuèi kú ®Ó ph¶n ¸nh trÞ gi¸ thµnh phÈm tån kho cuèi kú trªn sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ tõ ®ã tÝnh ra trÞ gi¸ thµnh phÈm xuÊt ra trong kú ®Ó ghi sæ kÕ to¸n tæng hîp theo c«ng thøc:
TrÞ gi¸ thµnh TrÞ gi¸ thµnh phÈm TrÞ gi¸ thµnh phÈm TrÞ gi¸ thµnh
phÈm xuÊt kho = tån ®Çu kú + nhËp trong kú - phÈm tån cuèi kú
Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm kh¸c nhau, kho ®ong ®o ®Õm mét c¸ch chÝnh x¸c, gi¸ trÞ s¶n phÈm thÊp, nhu cÇu qu¶n trÞ kh«ng cao.
Tr×nh tù h¹ch to¸n theo s¬ ®å sau:
TK 155,157 TK 632 TK 155,157
KC trÞ gi¸ vèn TP tån kho, göi b¸n
KC GV TP nhËp kho, göi b¸n
TK 631 TK 911
Gi¸ thµnh TP nhËp kho, tiªu thô
KC gi¸ vèn hµng b¸n
TK 621, 622,627 TK 159
CF SX kh«ng tÝnh vµo gi¸ thµnh
Hoµn nhËp dù phßng GG HTK
TK 159
TrÝch lËp dù phßng GG HTK
TK 138
C¸c kho¶n hao hôt, mÊt m¸t
3.4. KÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm:
3.4.1.KÕ to¸n chi tiÕt tiªu thô thµnh phÈm:
Khi b¸n thµnh phÈm doanh nghiÖp sö dông ho¸ ®¬n chøng tõ theo quy ®Þnh hiÖn hµnh cña BTC gåm:
- Ho¸ ®¬n GTGT
- Ho¸ ®¬n b¸n hµng
- PhiÕu nhËp kho
- PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé
- B¶ng thanh to¸n hµng ®¹i lý ký göi, c¸c chøng tõ tr¶ tiÒn, tr¶ hµng
3.4.2. KÕ to¸n doanh thu b¸n hµng vµ c¸c kho¶n gi¶m trõ:
* Doanh thu b¸n hµng: Lµ tæng sè tiÒn doanh nghiÖp thu ®îc hoÆc sÏ thu tõ viÖcb¸n s¶n phÈm, hµng ho¸ trong kú ®èi víi c¸c doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ doanh thu b¸n hµng kh«ng bao gåm thuÕ GTGT, ®èi víi c¸c doanh nghiÖp kinh doanh mÆt hµng kh«ng chÞu thuÕ GTGT ho¨c ¸p dông tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp doanh thu b¸n hµng lµ gi¸ thanh to¸n cña sè hµng ®·
