Đề tài Hoàn thiện quy hoạch phát triển kinh tế - Xã hội quận Long Biên, thành phố Hà Nội đến năm 2015

më ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi Qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa vµ ®« thÞ hãa ë Thñ ®« Hµ Néi ®ang diÔn ra víi tèc ®é nhanh. Trong qu¸ tr×nh ®ã, c«ng t¸c quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña thµnh phè nãi chung vµ cña tõng quËn, huyÖn nãi riªng ph¶i ®i tr­íc mét b­íc, ®Þnh h­íng ®óng cho c¸c kÕ ho¹ch vµ ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn trung h¹n vµ ng¾n h¹n. Quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vÉn ®­îc coi lµ mét kh©u quan träng trong c«ng t¸c kÕ ho¹ch hãa, lµm c¨n cø cho viÖc x©y dùng ®Þnh h­íng ph¸t triÓn vµ lµ c¬ së cho quy ho¹ch chuyªn ngµnh, quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ, ho¹ch ®Þnh c¸c kÕ ho¹ch 5 n¨m vµ hµng n¨m. §iÒu nµy cµng ®Æc biÖt quan träng ®èi víi Hµ Néi lµ trung t©m kinh tÕ, v¨n hãa, chÝnh trÞ lín, lµ Thñ ®« cña c¶ n­íc. Long Biªn lµ mét quËn míi ®­îc t¸ch ra tõ huyÖn Gia L©m víi 14 ®¬n vÞ hµnh chÝnh cÊp ph­êng [13]. Quy ho¹ch cña huyÖn Gia L©m tr­íc ®©y ®· ®­îc x©y dùng trªn c¬ së coi Gia L©m (cò) lµ mét huyÖn ngo¹i thµnh, chøa ®ùng nhiÒu néi dung cho môc tiªu ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n. Trong ®Þnh h­íng ph¸t triÓn c¸c khu c«ng nghiÖp tËp trung lín trªn ®Þa bµn quËn Long Biªn hiÖn nay nh­ Sµi §ång A, Sµi §ång B, §µi T­..., c«ng nghÖ s¶n xuÊt ®­îc quy ho¹ch ch­a ph¶i lµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, cßn nhiÒu kh¶ n¨ng g©y « nhiÔm m«i tr­êng. C¸c khu ®« thÞ cò hÇu hÕt lµ nhµ thÊp tÇng, chia l« víi c¬ së h¹ tÇng cßn thiÕu vµ ch­a ®ång bé. Quy ho¹ch cò ch­a thùc sù g¾n kÕt víi h­íng quy ho¹ch nguån nh©n lùc, ch­a gi¶i quyÕt ®­îc vÊn ®Ò viÖc lµm cho d©n c­ trªn ®Þa bµn, ch­a thùc sù ph¸t huy cã hiÖu qu¶ nh÷ng tiÒm n¨ng cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. HiÖn nay, Long Biªn lµ mét quËn néi thµnh víi ®Þnh h­íng tr­íc m¾t còng nh­ l©u dµi ph¶i phï hîp víi quy ho¹ch chung cña Thñ ®«. ChÝnh v× vËy, viÖc hoµn thiÖn quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña quËn ®Õn n¨m 2015 lµ rÊt cÇn thiÕt nh»m ph¸t huy tèt nh÷ng yÕu tè tiÒm n¨ng, ®Þnh râ ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn c¸c lÜnh vùc kinh tÕ - x· héi cña quËn trong nh÷ng n¨m tíi, lµm c¬ së khoa häc cho viÖc x©y dùng c¸c ®Ò ¸n quy ho¹ch chi tiÕt vµ kÕ ho¹ch ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi trªn ®Þa bµn quËn, ®Ó Long Biªn tõng b­íc ph¸t triÓn t­¬ng xøng víi vÞ trÝ cña mét quËn néi thµnh Thñ ®« víi tiªu chuÈn cña mét ®« thÞ ®ång bé vµ hiÖn ®¹i. ViÖc nghiªn cøu quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi quËn Long Biªn ®Õn n¨m 2015 lµ mét trong nh÷ng viÖc lµm rÊt cÇn thiÕt hiÖn nay. V× thÕ, t«i chän vÊn ®Ò "Hoµn thiÖn quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi quËn Long Biªn, thµnh phè Hµ Néi ®Õn n¨m 2015" lµm ®Ò tµi luËn v¨n th¹c sÜ chuyªn ngµnh Qu¶n lý kinh tÕ. 2. T×nh h×nh nghiªn cøu Trong nh÷ng n¨m qua, ChÝnh phñ vµ ñy ban nh©n d©n thµnh phè Hµ Néi ®· cã nhiÒu quyÕt ®Þnh, chØ thÞ, c«ng v¨n vÒ ®iÒu chØnh quy ho¹ch chung cña Thñ ®« Hµ Néi vµ ®iÒu chØnh quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña mét sè quËn, huyÖn cña Hµ Néi. Cô thÓ lµ: - QuyÕt ®Þnh 108/CP cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ ®iÒu chØnh quy ho¹ch chung cña Thñ ®« Hµ Néi ®Õn n¨m 2020. - ChØ thÞ 32/1998/CT-TTg ngµy 23/9/1998 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ c«ng t¸c quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ®Õn n¨m 2010. - C«ng v¨n sè 792/UB-KH§T ngµy 9/4/1999 cña Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n thµnh phè Hµ Néi chØ ®¹o thùc hiÖn c«ng t¸c quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. - C«ng v¨n sè 516/UB-KH§T ngµy 25/2/2004 cña ñy ban nh©n d©n thµnh phè Hµ Néi vÒ viÖc x©y dùng, ®iÒu chØnh quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi c¸c quËn, huyÖn Hai Bµ Tr­ng, Gia L©m, Thanh Tr×, Long Biªn vµ Hoµng Mai, v.v... Ngoµi ra, cã mét sè ®Ò tµi luËn v¨n th¹c sÜ nghiªn cøu vÒ qu¶n lý quy ho¹ch ®« thÞ, nh­: Hoµn thiÖn qu¶n lý quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ trªn ®Þa bµn Thµnh phè Hå ChÝ Minh, LuËn v¨n th¹c sÜ chuyªn ngµnh Qu¶n lý kinh tÕ cña Huúnh Kh­¬ng Ninh, Hµ Néi, 2005; C¶i c¸ch hµnh chÝnh trong qu¶n lý nhµ n­íc vÒ kinh tÕ cÊp quËn/ huyÖn t¹i Thµnh phè Hå ChÝ Minh, LuËn v¨n th¹c sÜ chuyªn ngµnh Qu¶n lý kinh tÕ cña TrÇn C«ng Lý, Hµ Néi, 2005; Ph¸t triÓn c¸c dÞch vô x· héi cho ng­êi nghÌo trªn ®Þa bµn thµnh phè Hµ Néi, LuËn v¨n th¹c sÜ chuyªn ngµnh Qu¶n lý kinh tÕ cña Ph¹m ThÞ Thanh Mai, Hµ Néi, 2005... Tuy vËy, ®Õn nay ch­a cã c«ng tr×nh khoa häc nµo nghiªn cøu mét c¸ch hoµn chØnh vÒ quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi quËn Long Biªn. 3. Môc ®Ých, nhiÖm vô nghiªn cøu - Môc ®Ých: Trªn c¬ së nhËn thøc lý luËn vµ ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi quËn Long Biªn tõ khi thµnh lËp ®Õn nay, ®Ò ra nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn viÖc quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi quËn Long Biªn ®Õn n¨m 2015. - NhiÖm vô + Lµm râ mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cÊp quËn. + Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ c¸c yÕu tè tiÒm n¨ng, nguån lùc, nh÷ng nÐt ®Æc thï vµ thùc tr¹ng quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi quËn Long Biªn tõ khi thµnh lËp ®Õn nay, chØ ra nh÷ng nguyªn nh©n cña thµnh tùu vµ h¹n chÕ, yÕu kÐm. + §Ò ra nh÷ng ®Þnh h­íng vµ gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi quËn Long Biªn ®Õn n¨m 2015. 4. §èi t­îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu - §èi t­îng nghiªn cøu C«ng t¸c quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi quËn Long Biªn trªn c¸c lÜnh vùc chñ yÕu. - Ph¹m vi nghiªn cøu + Ph¹m vi vÒ kh«ng gian: Trong ph¹m vi ranh giíi hµnh chÝnh cña quËn Long Biªn. + Ph¹m vi thêi gian: Kh¶o s¸t ®¸nh gi¸ vµ x©y dùng ch­¬ng tr×nh quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi quËn Long Biªn tõ khi thµnh lËp (2003) ®Õn n¨m 2015. + Ph¹m vi c¸c ngµnh, lÜnh vùc: TÊt c¶ c¸c ngµnh, lÜnh vùc chñ yÕu cña kinh tÕ - x· héi trªn ®Þa bµn quËn Long Biªn, kh«ng ph©n biÖt cÊp qu¶n lý. 5. C¬ së lý luËn vµ ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu - C¬ së lý luËn LuËn v¨n dùa trªn c¬ së lý luËn cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ c¸c quan ®iÓm cña §¶ng, ChÝnh phñ vµ Thµnh ñy, ñy ban nh©n d©n thµnh phè Hµ Néi vÒ viÖc quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cÊp quËn ë thµnh phè Hµ Néi trong giai ®o¹n hiÖn nay. - Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, luËn v¨n sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p ®iÒu tra, thèng kª, ph©n tÝch, tæng hîp, logic - lÞch sö, nghiªn cøu tµi liÖu qua khai th¸c c¸c dù ¸n, c¸c b¸o c¸o chuyªn ®Ò ®· ®­îc thùc hiÖn trªn ®Þa bµn quËn Long Biªn nãi riªng vµ Hµ Néi nãi chung. 6. ý nghÜa lý luËn vµ thùc tiÔn cña luËn v¨n §Ò tµi lµ tµi liÖu tham kh¶o h÷u Ých gióp cÊp ñy ®¶ng, chÝnh quyÒn quËn Long Biªn n¾m ®­îc t×nh h×nh chung vÒ quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi quËn Long Biªn trong thêi gian qua, vËn dông vµo viÖc quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi quËn Long Biªn ®Õn n¨m 2015. 7. KÕt cÊu cña luËn v¨n Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn, danh môc tµi liÖu tham kh¶o vµ phô lôc, néi dung luËn v¨n gåm 3 ch­¬ng, 7 tiÕt. Ch­¬ng 1 c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ hoµn thiÖn quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi quËn long biªn 1.1. VÞ TrÝ, VAI Trß Vµ Néi DUNG QUY Ho¹ch Ph¸t TriÓn KINH TÕ - X· Héi CÊp QuËn 1.1.1. VÞ trÝ, vai trß vµ chøc n¨ng cÊp quËn * VÞ trÝ, vai trß cÊp quËn trong hÖ thèng tæ chøc hµnh chÝnh nhµ n­íc Theo quy ®Þnh cña luËt ph¸p ViÖt Nam, quËn/ huyÖn lµ mét trong bèn cÊp hµnh chÝnh cña n­íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, ®ång thêi quËn/ huyÖn cßn ®­îc tæ chøc lµ mét cÊp chÝnh quyÒn thuéc hÖ thèng chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng, lµ cÊp trªn cña x·, ph­êng - chÝnh quyÒn c¬ së vµ cÊp d­íi cña tØnh/ thµnh phè. VÒ tæ chøc kh«ng gian ®Þa lý, quËn lµ ®Þa bµn l·nh thæ víi c­ d©n vµ tæ chøc x· héi ®« thÞ, bao gåm diÖn tÝch tù nhiªn vµ mét l­îng d©n c­ nhÊt ®Þnh, tuú thuéc vÞ trÝ, tÝnh chÊt vµ ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn vÒ kinh tÕ, v¨n hãa, x· héi. VÒ hµnh chÝnh, quËn lµ c¬ quan nhµ n­íc ®Þa ph­¬ng qu¶n lý mét sè ph­êng nhÊt ®Þnh. Sè l­îng ph­êng thuéc mçi quËn kh«ng cã chØ tiªu thèng nhÊt, tïy theo ®Æc ®iÓm vµ tÝnh chÊt cña tõng khu vùc quyÕt ®Þnh h×nh thµnh quËn vµ ®Þa giíi quËn thuéc thÈm quyÒn cña Quèc héi. XÐt vÒ tæ chøc x· héi - kinh tÕ, quËn lµ mét phÇn l·nh thæ cña thµnh phè ®­îc ph©n chia theo ®Þa giíi hµnh chÝnh bao gåm ®Êt ®ai, d©n c­. ë c¸c quËn, hÇu hÕt ®Òu cã hÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng ph¸t triÓn, cã ®­êng giao th«ng thuËn tiÖn, cã hÖ thèng cung cÊp ®iÖn, n­íc sinh ho¹t, d©n c­ ®«ng, tËp trung nhiÒu tÇng líp lµm ¨n sinh sèng chñ yÕu dùa vµo s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, th­¬ng m¹i, dÞch vô… víi sù ®a d¹ng vµ phøc t¹p vÒ ngµnh nghÒ. MËt ®é d©n sè cao vµ c¬ cÊu d©n c­ phøc t¹p nªn trªn ®Þa bµn cÊp quËn còng dÔ n¶y sinh nhiÒu vÊn ®Ò vÒ an ninh, trËt tù, vÒ c¸c mèi quan hÖ giao l­u vµ qu¶n lý ®é thÞ. Víi ho¹t ®éng ®a d¹ng, phøc t¹p trªn mäi lÜnh vùc ®êi sèng x· héi cña hµng v¹n ng­êi trªn mét ®Þa bµn l·nh thæ kh¸ hÑp ®ßi hái ph¶i cã sù qu¶n lý, ®iÒu hµnh cña mét tæ chøc chÝnh quyÒn, ®ã lµ c¬ quan nhµ n­íc cÊp quËn. HiÕn ph¸p n­íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam n¨m 1992 (söa ®æi), §iÒu 118 x¸c ®Þnh nh­ sau: C¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh cña n­íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ®­îc ph©n ®Þnh nh­ sau: N­íc chia thµnh tØnh, thµnh phè trùc thuéc trung ­¬ng; TØnh chia thµnh huyÖn, thµnh phè thuéc tØnh vµ thÞ x·; thµnh phè trùc thuéc trung ­¬ng chia thµnh quËn, huyÖn vµ thÞ x·; HuyÖn chia thµnh x·, thÞ trÊn; thµnh phè thuéc tØnh, thÞ x· chia thµnh ph­êng, x·; quËn chia thµnh ph­êng…[5, tr. 64]. Nh­ vËy, ®¬n vÞ hµnh chÝnh cña n­íc ta hiÖn nay ®­îc chia thµnh bèn cÊp: cÊp trung ­¬ng, cÊp tØnh, thµnh phè trùc thuéc trung ­¬ng; cÊp quËn, huyÖn, thÞ x· vµ thµnh phè thuéc tØnh; cÊp x·, ph­êng, thÞ trÊn. Trong mèi quan hÖ gi÷a c¸c cÊp hµnh chÝnh theo ph©n ®Þnh cña HiÕn ph¸p n­íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam n¨m 1992, th× cÊp quËn lµ mét cÊp trung gian cã mèi liªn hÖ gi÷a cÊp thµnh phè trùc thuéc trung ­¬ng víi cÊp c¬ së lµ cÊp ph­êng. Trong mèi quan hÖ Êy, ®¬n vÞ hµnh chÝnh cÊp quËn cã vai trß rÊt quan träng, quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i trong thùc hiÖn nhiÖm vô cña thµnh phè. C¸c ho¹t ®éng trong qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ n­íc ë quËn, sù l·nh ®¹o cña cÊp uû ®¶ng ®­îc thÓ hiÖn ë ®­êng lèi, chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch vµ c¸c biÖn ph¸p lín; ®ã lµ nh÷ng vÊn ®Ò quan hÖ víi tÊt c¶ lÜnh vùc trong ®êi sèng x· héi cã tÇm chiÕn l­îc, t¸c ®éng, ¶nh h­ëng l©u dµi ®èi víi c«ng cuéc x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc. Nh­ng nh÷ng vÊn ®Ò vÒ ®­êng lèi, chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch vµ c¸c biÖn ph¸p lín Êy chØ trë thµnh hiÖn thùc khi th«ng qua ho¹t ®éng cña hÖ thèng chÝnh quyÒn cÊp quËn lµ Héi ®ång nh©n d©n vµ ñy ban nh©n d©n, qua sù h­ëng øng thùc hiÖn cña quÇn chóng nh©n d©n. §Ó quÇn chóng nh©n d©n hiÓu râ ®­êng lèi, chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng, Nhµ n­íc vµ tù gi¸c thùc hiÖn tÊt yÕu ph¶i th«ng qua qu¸ tr×nh tæ chøc thùc hiÖn trªn ph¹m vi ®Þa bµn ho¹t ®éng cña mçi ®Þa ph­¬ng, c¬ së. V× vËy, kh«ng thÓ thiÕu vai trß trung gian cña cÊp quËn. CÊp quËn lµ mét cÊp hµnh chÝnh ®­îc lËp ra ë c¸c thµnh phè trùc thuéc trung ­¬ng trong c¶ n­íc. CÊp quËn trùc tiÕp lÜnh héi mäi vÊn ®Ò vÒ ®­êng lèi, chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch tõ cÊp thµnh phè, chÞu sù l·nh ®¹o vµ chØ ®¹o trùc tiÕp cña thµnh phè. §èi víi cÊp quËn, nhiÒu vÊn ®Ò trªn ®Þa bµn bÞ chi phèi rÊt lín vµ g¾n bã vÒ kinh tÕ, kÕ ho¹ch vµ sù qu¶n lý cña thµnh phè. Do sù ph¸t triÓn vÒ kinh tÕ - x· héi vµ qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ ®ang diÔn ra ngµy cµng nhanh ë n­íc ta, viÖc h×nh thµnh ®¬n vÞ hµnh chÝnh cÊp quËn lµ rÊt cÇn thiÕt. Trong vµi thËp kû qua, qua viÖc c¶i c¸ch thÝ ®iÓm, mét sè quËn, huyÖn, tØnh, thµnh phè ë n­íc ta ®­îc s¸p nhËp víi quy m« kh«ng thÝch hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ. §Õn nay, Nhµ n­íc ®· ph¶i ho¹ch ®Þnh l¹i ®Þa giíi theo h­íng nhá vµ gän h¬n, phï hîp thùc tÕ cña tõng vïng, cÊp quËn trë thµnh ®¬n vÞ hµnh chÝnh cã vai trß thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ ®Þa ph­¬ng. * Chøc n¨ng, quyÒn h¹n cÊp quËn Theo HiÕn ph¸p n­íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam n¨m 1992 vµ LuËt Tæ chøc Héi ®ång nh©n d©n vµ ñy ban nh©n d©n n¨m 2003, chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng ë n­íc ta ®­îc tæ chøc lµm ba cÊp: tØnh - thµnh phè trùc thuéc trung ­¬ng, quËn (huyÖn), ph­êng (x·). Trong c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n­íc, tæ chøc chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng nãi chung, chÝnh quyÒn quËn (huyÖn) nãi riªng cã nhiÒu b­íc tiÕn quan träng. C¸c cÊp chÝnh quyÒn ®· tËp trung vµo chøc n¨ng qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ n­íc b»ng c«ng quyÒn vµ ph¸p luËt, quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch, cã sù kÕt hîp gi÷a ®iÒu tiÕt b»ng chÝnh s¸ch víi sö dông c¸c nguån lùc vËt chÊt nhÊt lµ nguån lùc vÒ tµi chÝnh, tÝn dông, kÕt cÊu h¹ tÇng. C¬ së ph¸p lý tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng ®­îc quy ®Þnh trong Ph¸p lÖnh vÒ nhiÖm vô, quyÒn h¹n cô thÓ cña Héi ®ång nh©n d©n, ñy ban nh©n d©n ë mçi cÊp (25-6-1996). Trong c¬ cÊu chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng, Héi ®ång nh©n d©n lµ c¬ quan quyÒn lùc nhµ n­íc ë ®Þa ph­¬ng, cã tÝnh tù qu¶n vµ thùc hiÖn ý chÝ, nguyÖn väng cña nh©n d©n ®Þa ph­¬ng, quyÕt ®Þnh chñ tr­¬ng, biÖn ph¸p ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ë ®Þa ph­¬ng phï hîp víi lîi Ých cña nh©n d©n vµ ph¸p luËt. ñy ban nh©n d©n lµ c¬ quan chÊp hµnh cña Héi ®ång nh©n d©n vµ n»m trong tæng thÓ c¸c c¬ quan thuéc nÒn hµnh chÝnh quèc gia. V× vËy, ñy ban nh©n d©n thùc hiÖn sù kÕt hîp chÆt chÏ c¸c qu¸ tr×nh qu¶n lý nhµ n­íc c¶ vÒ mÆt l·nh thæ vµ c¶ vÒ kinh tÕ, v¨n hãa, x· héi, an ninh, quèc phßng. Cô thÓ, ®èi víi Héi ®ång nh©n d©n quËn (huyÖn) cã chøc n¨ng, quyÒn h¹n sau: - Héi ®ång nh©n d©n quËn quyÕt ®Þnh kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi hµng n¨m; chñ tr­¬ng, biÖn ph¸p vÒ x©y dùng, ph¸t triÓn kinh tÕ hîp t¸c x· vµ kinh tÕ hé gia ®×nh ë ®Þa ph­¬ng. QuyÕt ®Þnh biÖn ph¸p b¶o ®¶m thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m, khuyÕn ng­, khuyÕn c«ng vµ ph¸t huy mäi tiÒm n¨ng cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ë ®Þa ph­¬ng, b¶o ®¶m quyÒn tù chñ s¶n xuÊt, kinh doanh cña c¸c c¬ së kinh tÕ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Dù to¸n thu ng©n s¸ch nhµ n­íc trªn ®Þa bµn; dù to¸n thu chi ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng vµ ph©n bæ dù to¸n ng©n s¸ch cÊp m×nh; phª chuÈn quyÕt to¸n ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng; quyÕt ®Þnh c¸c chñ tr­¬ng, biÖn ph¸p triÓn khai thùc hiÖn ng©n s¸ch; ®iÒu chØnh dù to¸n ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng trong tr­êng hîp cÇn thiÕt; gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn ng©n s¸ch ®· ®­îc Héi ®ång nh©n d©n quyÕt ®Þnh. Quy ho¹ch, kÕ ho¹ch m¹ng l­íi giao th«ng, thñy lîi vµ biÖn ph¸p b¶o vÖ ®ª ®iÒu, c«ng tr×nh thñy lîi theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. QuyÕt ®Þnh biÖn ph¸p thùc hµnh tiÕt kiÖm, chèng l·ng phÝ, chèng tham nhòng, chèng bu«n lËu vµ gian lËn th­¬ng m¹i. - QuyÕt ®Þnh c¸c biÖn ph¸p vµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó x©y dùng m¹ng l­íi gi¸o dôc mÇm non, gi¸o dôc phæ th«ng trªn ®Þa bµn theo quy ho¹ch chung. QuyÕt ®Þnh biÖn ph¸p b¶o ®¶m c¬ së vËt chÊt, ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn sù nghiÖp v¨n hãa, th«ng tin, thÓ dôc thÓ thao t¹i ®Þa ph­¬ng. Gi÷ g×n, b¶o qu¶n, trïng tu vµ ph¸t huy gi¸ trÞ c¸c c«ng tr×nh v¨n hãa, nghÖ thuËt, di tÝch lÞch sö - v¨n hãa vµ danh lam th¾ng c¶nh theo ph©n cÊp. QuyÕt ®Þnh biÖn ph¸p phßng, chèng tÖ n¹n x· héi ë ®Þa ph­¬ng; b¶o vÖ ch¨m sãc søc kháe nh©n d©n, phßng chèng dÞch bÖnh; ch¨m sãc ng­êi giµ, ng­êi tµn tËt, trÎ må c«i kh«ng n¬i n­¬ng tùa; b¶o vÖ, ch¨m sãc bµ mÑ, trÎ em; thùc hiÖn chÝnh s¸ch d©n sè kÕ ho¹ch hãa gia ®×nh; chÝnh s¸ch ­u ®·i ®èi víi th­¬ng binh, bÖnh binh, gia ®×nh liÖt sÜ, nh÷ng ng­êi vµ gia ®×nh cã c«ng víi n­íc; thùc hiÖn chÝnh s¸ch b¶o hé lao ®éng, b¶o hiÓm x· héi, cøu trî x· héi, xãa ®ãi, gi¶m nghÌo. - QuyÕt ®Þnh biÖn ph¸p øng dông tiÕn bé khoa häc, c«ng nghÖ, ph¸t huy s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh vµ ®êi sèng cña nh©n d©n ë ®Þa ph­¬ng. Qu¶n lý vµ sö dông ®Êt ®ai, rõng nói, sèng hå, nguån n­íc, tµi nguyªn trong lßng ®Êt, nguån lîi ë vïng biÓn t¹i ®Þa ph­¬ng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. QuyÕt ®Þnh biÖn ph¸p b¶o vÖ vµ c¶i thiÖn m«i tr­êng; phßng, chèng vµ kh¾c phôc hËu qu¶ thiªn tai, b·o lôt ë ®Þa ph­¬ng; thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ tiªu chuÈn ®o l­êng vµ chÊt l­îng s¶n phÈm, ng¨n chÆn viÖc s¶n xuÊt, l­u hµnh hµng gi¶, hµng kÐm chÊt l­îng ë ®Þa ph­¬ng, b¶o vÖ lîi Ých cña ng­êi tiªu dïng. - QuyÕt ®Þnh biÖn ph¸p thùc hiÖn nhiÖm vô x©y dùng lùc l­îng vò trang nh©n d©n vµ quèc phßng toµn d©n; b¶o ®¶m thùc hiÖn chÕ ®é nghÜa vô qu©n sù, x©y dùng lùc l­îng dù bÞ ®éng viªn, thùc hiÖn nhiÖm vô hËu cÇn t¹i chç, chÝnh s¸ch hËu ph­¬ng qu©n ®éi vµ chÝnh s¸ch ®èi víi lùc l­îng vò trang nh©n d©n ë ®Þa ph­¬ng; biÖn ph¸p kÕt hîp quèc phßng, an ninh víi kinh tÕ, kinh tÕ víi quèc phßng, an ninh. Thùc hiÖn nhiÖm vô gi÷ g×n an ninh, trËt tù, an toµn x· héi; ®Êu tranh phßng ngõa, chèng téi ph¹m vµ c¸c hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt kh¸c ë ®Þa ph­¬ng [11, tr. 20-24]. §èi víi ñy ban nh©n d©n quËn (huyÖn) cã chøc n¨ng vµ quyÒn h¹n sau: - X©y dùng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi hµng n¨m tr×nh Héi ®ång nh©n d©n cïng cÊp th«ng qua ®Ó tr×nh ñy ban nh©n d©n cÊp tØnh phª duyÖt; tæ chøc vµ kiÓm tra thùc hiÖn kÕ ho¹ch ®ã. LËp dù to¸n thu ng©n s¸ch nhµ n­íc trªn ®Þa bµn; dù to¸n thu, chi ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng, ph­¬ng ¸n ph©n bæ dù to¸n ng©n s¸ch cÊp m×nh; quyÕt to¸n ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng; lËp dù to¸n ®iÒu chØnh ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng trong tr­êng cÇn thiÕt tr×nh Héi ®ång nh©n d©n cïng cÊp quyÕt ®Þnh vµ b¸o c¸o ñy ban nh©n d©n, c¬ quan tµi chÝnh cÊp trªn trùc tiÕp. Tæ chøc thùc hiÖn ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng; h­íng dÉn, kiÓm tra ñy ban nh©n d©n ph­êng (x·) x©y dùng vµ thùc hiÖn ng©n s¸ch vµ kiÓm tra nghÞ quyÕt cña Héi ®ång nh©n d©n ph­êng (x·) vµ thùc hiÖn ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Phª chuÈn kÕ ho¹ch kinh tÕ - x· héi cña ph­êng (x·). - X©y dùng vµ tr×nh héi ®ång nh©n d©n cïng cÊp th«ng qua c¸c ch­¬ng tr×nh khuyÕt khÝch ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, ng­ nghiÖp ë ®Þa ph­¬ng vµ tæ chøc thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh ®ã. ChØ ®¹o ñy ban nh©n d©n ph­êng (x·) thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, b¶o vÖ rõng, trång rõng vµ khai th¸c l©m s¶n, ph¸t triÓn ngµnh, nghÒ ®¸nh b¾t, nu«i trång vµ chÕ biÕn thñy s¶n. Thùc hiÖn giao ®Êt, cho thuª ®Êt vµ thu håi ®Êt ®èi víi c¸ nh©n vµ hé gia ®×nh, gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp ®Êt ®ai, thanh tra ®Êt ®ai theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. XÐt duyÖt quy ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông ®Êt ®ai cña ñy ban nh©n d©n ph­êng (x·). X©y dùng quy ho¹ch thñy lîi; tæ chøc b¶o vÖ ®ª ®iÒu, c¸c c«ng tr×nh thñy lîi võa vµ nhá; qu¶n lý m¹ng l­íi thñy n«ng trªn ®Þa bµn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. - Tham gia víi ñy ban nh©n d©n tØnh (thµnh phè) trong viÖc x©y dùng quy ho¹ch, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp trªn ®Þa bµn. X©y dùng vµ ph¸t triÓn c¸c c¬ së c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp, dÞch vô ë c¸c ph­êng (x·). Tæ chøc thùc hiÖn x©y dùng vµ ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm cã gi¸ trÞ tiªu dïng vµ xuÊt khÈu; ph¸t triÓn c¸c c¬ së chÕ biÕn n«ng, l©m, thñy s¶n vµ c¸c c¬ së c«ng nghiÖp kh¸c theo sù chØ ®¹o cña ñy ban nh©n d©n tØnh (thµnh phè). - Tæ chøc lËp, tr×nh duyÖt hoÆc xÐt duyÖt theo thÈm quyÒn quy ho¹ch x©y dùng ph­êng, ®iÓm d©n c­ n«ng th«n trªn ®Þa bµn quËn; qu¶n lý viÖc thùc hiÖn quy ho¹ch x©y dùng ®· ®­îc duyÖt. Qu¶n lý, khai th¸c, sö dông c¸c c«ng tr×nh giao th«ng vµ kÕt cÊu h¹ tÇng c¬ së theo sù ph©n cÊp. Qu¶n lý viÖc x©y dùng, cÊp giÊy phÐp x©y dùng vµ kiÓm tra viÖc thùc hiÖn ph¸p luËt vÒ x©y dùng; tæ chøc thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch vÒ nhµ ë; qu¶n lý ®Êt ®ai vµ quü nhµ thuéc së h÷u nhµ n­íc trªn ®Þa bµn. Qu¶n lý viÖc khai th¸c, s¶n xuÊt, kinh doanh vËt liÖu x©y dùng theo ph©n cÊp cña ñy ban nh©n d©n tØnh (thµnh phè). - X©y dùng, ph¸t triÓn m¹ng l­íi th­¬ng m¹i, dÞch vô, du lÞch vµ kiÓm tra viÖc chÊp hµnh quy ®Þnh cña Nhµ n­íc vÒ ho¹t ®éng th­¬ng m¹i, dÞch vô vµ du lÞch trªn ®Þa bµn quËn. KiÓm tra viÖc thùc hiÖn c¸c quy t¾c vÒ an toµn vµ vÖ sinh ho¹t ®éng th­¬ng m¹i, dÞch vô, du lÞch trªn ®Þa bµn. KiÓm tra viÖc chÊp hµnh quy ®Þnh cña Nhµ n­íc vÒ ho¹t ®éng th­¬ng m¹i, dÞch vô, du lÞch trªn ®Þa bµn. - X©y dùng c¸c ch­¬ng tr×nh, ®Ò ¸n ph¸t triÓn v¨n hãa, gi¸o dôc, th«ng tin, thÓ dôc thÓ thao, y tÕ, ph¸t triÓn trªn ®Þa bµn quËn (huyÖn) vµ tæ chøc thùc hiÖn sau khi ®­îc cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt. Tæ chøc vµ kiÓm tra viÖc thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ phæ cÊp gi¸o dôc, qu¶n lý c¸c tr­êng tiÓu häc, trung häc c¬ së, tr­êng d¹y nghÒ; tæ chøc c¸c tr­êng mÇm non; thùc hiÖn chñ tr­¬ng x· héi hãa gi¸o dôc trªn ®Þa bµn; chØ ®¹o viÖc xãa mï ch÷ vµ thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ tiªu chuÈn gi¸o viªn, quy chÕ thi cö. Qu¶n lý c¸c c«ng tr×nh c«ng céng ®­îc ph©n cÊp; h­íng dÉn c¸c phong trµo vÒ v¨n hãa, ho¹t ®éng cña c¸c trung t©m v¨n hãa - th«ng tin, thÓ dôc thÓ thao; b¶o vÖ vµ ph¸t huy gi¸ trÞ c¸c di tÝch lÞch sö - v¨n hãa vµ danh lam th¾ng c¶nh do ®Þa ph­¬ng qu¶n lý. Thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn sù nghiÖp y tÕ; qu¶n lý