Đề tài Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành tại công ty cổ phần xây dựng công trình 525

&œ ĐỀ TÀI Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành tại công ty cổ phần xây dựng công trình 525 Giáo viên hướng dẫn : Ths Nguyễn Thị Tường Vi Sinh viên thực hiện : Hoàng Anh Tú DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ Trang Sơ đồ 1.1: Hạch toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp 27 Sơ đồ 1.2 : Hạch toán chi phí nhân công trực tiếp 29 Sơ đồ 1.3 : Hạch toán chi phí sử dụng máy thi công : 31 Sơ đồ 1.4 : Hạch toán chi phí sản xuất chung 34 Sơ đồ 1.5 : Hạch toán chi phí sản xuất kinh theo phương pháp 36 Sơ đồ 1.6 : Hạch toán theo phương pháp kiểm kê định kỳ 39 Sơ đồ 1.7 : Trình tự kế toán thiệt hại trong sản xuất ở các Doanh ngiệp xây lắp.....................................................................................................................47 Sơ đồ 2.1: Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý tại công ty: 53 Sơ đồ 2.2: Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán........................................................58 Sơ đồ 2.3: Sơ đồ hình thức chứng từ ghi sổ: 60 Sơ đồ 2.4 : Quy trình công nghệ sản xuất 62 DANH MỤC CÁC BIỂU Trang Biểu 2.1: Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty........................48 Biểu 2.2: Giấy đề nghị cung ứng vật tư...........................................................64 Biểu 2.3: Hóa đơn giá trị gia tăng....................................................................65 Biểu 2.4: Phiếu nhập kho.................................................................................67 Biểu 2.5: Phiếu xuất kho..................................................................................67 Biểu 2.6: Bảng kê chi phí nguyên vật liệu trực tiếp........................................68 Biểu 2.7: Chứng từ ghi sổ................................................................................69 Biểu 2.8: Bảng tổng hợp chi phí nguyên vật liệu............................................69 Biểu 2.9: Sổ chi tiết tài khoản và công trình...................................................70 Biểu 2.10: Sổ cái tài khoản 621.......................................................................71 Biểu 2.11: Bảng chấm công............................................................................74 Biểu 2.12: Bảng thanh toán lương...................................................................75 Biểu 2.13: Phiếu chi........................................................................................76 Biểu 1.14: Chứng từ ghi sổ.............................................................................77 Biểu 1.15: Bảng tổng hợp chi phí nhân công trực tiếp...................................77 Biểu 2.16: Sổ chi tiết tài khoản 622.................................................................78 Biểu 2.17: Sổ cái tài khoản 622.......................................................................79 Biểu 2.18: Bảng tính và phân bổ khấu hao Tài sản cố định............................81 Biểu 2.19: Phiếu xuất kho................................................................................82 Biểu 2.20: Bảng thanh toán lương ..................................................................84 Biểu 2.21: Chứng từ ghi sổ..............................................................................85 Biểu 2.22: Bảng tổng hợp chi phí sử dụng máy thi công................................86 Biểu 2.23: Sổ chi tiết tài khoản và công trình..................................................87 Biểu 2.24: Sổ cái tài khoản 623.......................................................................88 Biểu 2.25: Bảng thanh toán lương...................................................................90 Biểu 2.26: Bảng kê trích nộp các khoản theo lương........................................91 Biểu 2.27: Phiểu chi.........................................................................................92 Biểu 2.28: Bảng kê xuất công cụ dụng cu.......................................................93 Biểu 2.29: Phiếu chi.........................................................................................94 Biểu 2.30: Chứng từ ghi sổ..............................................................................95 Biểu 2.31: Bảng tổng hợp chi phí sản xuất chung...........................................96 Biểu 2.32: Sổ chi tiết tài khoản và công trình..................................................97 Biểu 2.33: Sổ cái tài khoản 627.......................................................................98 Biểu 2.34: Bảng tổng hợp chi phí sản xuất chung theo từng công trình..........99 Biểu 2.35: Chứng từ ghi sổ............................................................................100 Biểu 2.36: Sổ cái tài khoản 154.....................................................................101 Biểu 2.37: Bảng tính giá thánh sản phẩm......................................................103 DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU CÁC CHỮ VIẾT TẮT Ký hiệu viết tắt Nghĩa đầy đủ Ký hiệu viết tắt Nghĩa đầy đủ BHXH Bảo hiểm xã hội CT Công trình BHYT Bảo hiểm y tế VTTB Vật tư thiết bị KPCĐ Kinh phí công đoàn TCCBLĐ Tổ chức cán bô lao động BHTN Bảo hiểm thất nghiệp XL Xây lắp NVLTT Nguyên vật liệu trực tiếp HĐQT Hội đồng quoản trị NVL Nguyên vật liệu ĐHĐCĐ Đại hội đồng cở đông CPNVLTT Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp HCTH Hành chính tổng hợp CPSXC Chi phí sản xuất chung KTTC Kế toán tài chính SXC Sản xuất chung KHKD Kế hoạch kinh doanh CPNCTT Chi phí nhân công tực tiếp SPDD Sản phẩm dở dang CPMTC Chi phí máy thi công XDCB Xây dựng cơ bản CNMTC Công nhân máy thi công MTC Máy thi công KKTX Kê khai thường xuyên KKĐK Kiểm kê định kỳ CPDD Chi phí sản pẩm dở dang TSCĐ Tài sản cố định CNV Công nhân viên VPĐD Văn phòng đại diện LỜI MỞ ĐẦU Sự nghiệp đổi mới đã đặt nước ta trước những thuận lợi và thách thức mới trong tiến trình phát triển nền kinh tế. Hơn bao giờ hết công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá ngày càng làm tăng thêm vai trò quan trọng của nền sản xuất vật chất tạo của cải. Vấn đề đặt ra đối với các Doanh nghiệp là làm sao để sản xuất kinh doanh có hiệu quả, đảm bảo sự bù đắp chi phí và có lãi. Để đạt được điều đó đòi hỏi các Doanh nghiệp phải giảm chi phí tăng thu nhập sao cho với chi phí nhỏ nhất tạo ra thu nhập lớn nhất. Xây dựng cơ bản là ngành sản xuất vật chất có vị trí rất quan trọng trong nền kinh tế của mỗi Quốc gia. Xây dựng cơ bản là quá trình xây dựng lại, cải tạo, hiện đại hoá, khôi phục các công trình nhà máy, xí nghiệp, đường xá, cầu cống,…nhằm phục vụ cho sản xuất và đời sống xã hội. Chi phí cho đầu tư xây dựng cơ bản chiếm một tỷ trọng lớn trong tổng Ngân sách Nhà nước cũng như ngân sách của Doanh nghiệp. Cũng giống như các ngành sản xuất khác, khi sản xuất đơn vị xây lắp cần biết các chi phí mà đơn vị đã bỏ quá trình sản xuất và kết tinh vào công trình là bao nhiêu. Do vậy, việc xác định sản phẩm xây lắp một cách kịp thời, chính xác, đầy đủ có ý nghĩa vô cùng to lớn trong công tác quản lý hiệu quả và chất lượng hoạt động sản xuất kinh doanh của Doanh nghiệp. Hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm là công cụ quan trọng phản ánh toàn bộ các biện pháp kinh tế kỹ thuật mà Doanh nghiệp đã áp dụng trong quá trình sản xuất nhằm cung cấp thông tin một cách kịp thời và chính xác, đầy đủ số liệu cho Nhà quản trị ra quyết định quản lý hiệu quả nhất, phù hợp với sự phát triển trong sản xuất kinh doanh và yêu cầu quản trị trong Doanh nghiệp, trong nền kinh tế thị trường phát triển hiện nay. Hiện nay Doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển, thiết yếu là Doanh nghiệp phải tạo ra sản phẩm chất lượng có chất lượng cao, giá thành hợp lý. Điều đó đòi hỏi công tác tổ chức sản xuất và công tác quản lý hạch toán chi phí và tính giá thành sản phẩm thật chặt chẽ và chính xác, xác định được nhân tố nào hợp lý, chưa hợp lý để đưa ra những biện pháp nhằm mục đích hạ giá thành sản phẩm, tiết kiệm chi phí sản xuất và đảm bảo chất lượng sản phẩm. Mặt khác, cũng như các doanh nghiệp khác mục tiêu cuối cùng của Doanh nghiệp xây lắp là lợi nhuận. Do vậy để quản lý chi phí sản xuất - hạ giá thành sản phẩm để tăng lợi nhuận luôn là vấn đề được các nhà quản trị Doanh nghiệp quan tâm. Hơn nữa nó trở thành vấn đề quyết định sự sống còn của mỗi Doanh nghiệp. Đặc biệt là ngành sản xuất xây lắp cơ bản, hạ giá thành sản phẩm đã đặt ra như một yêu cầu bức thiết, khách quan tạo tiền đề cho các ngành khác trong nền kinh tế quốc dân cùng hạ giá thành sản phẩm. Vì xây dựng cơ bản trang bị tài sản cố định cho tất cả các ngành, góp phần xây dựng cơ sở hạ tầng, nâng cao năng lực sản xuất cho nền kinh tế. Nhận thức được tầm quan trọng và tính cất thiết của công tác quản lý hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm. Trong quá trình đến tìm hiểu và thực tập tại công ty cổ phần xây dựng công trình 525, kết hợp với những kiến thức đã được tiếp thu ở Trường, em đã chọn đề tài “ Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành tại công ty cổ phần xây dựng công trình 525”. Kết cấu của đề tài gồm ba phần : Phần một: Lý luận chung về kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm. Phần hai: Thực trạng kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty Cổ phần xây dựng công trình 525. Phần ba: Một số ý kiến nhằm hoàn thiện công tác tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty Cổ phần xây dựng công trình 525. CHƯƠNG I : LÝ LUẬN CHUNG KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM 1.1. Khái niệm và một số đặc điểm về chi phí sản xuất. 1.1.1. Chi phí sản xuất: 1.1.1.1. Khái niệm chi phí: Để tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh, các Doanh nghiệp sản xuất kinh doanh phải thường xuyên bỏ ra một khoản hao phí gồm: lao động sống và lao động vật hoá. Quá trình kinh doanh của doanh nghiệp chính là tiêu hao lượng lao động để tạo ra giá trị sử dụng của sản phẩm. Lượng tiêu hao đó được thể hiện qua ba yếu tố : Tư liệu lao động, đối tượng lao động và sức lao động. Ngoài các yếu tố trên Doanh nghiệp sản xuất còn phải bỏ ra nhiều khoản chi phí khác như: Chi phí dịch vụ mua ngoài, chi phí bằng tiền khác.Tất cả các khoản chi phí này đều được biểu hiện bằng tiền được gọi là chi phí sản xuất. Vậy chi phí sản xuất là biểu hiện bằng tiền của các hao phí về lao động sống và lao động vật hoá và các chi phí bằng tiền khác mà Doanh nghiệp đã chi ra để tiến hành các hoạt động sản xuất kinh doanh trong một thời kỳ nhất định. 1.1.1.2. Đối tượng hạch toán chi phí: Xác định đối tượng hạch toán chi phí sản xuất là khâu đầu tiên quan trọng chi phối đến toàn bộ công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm của Công ty. Xuất phát từ đặc điểm riêng của ngành xây dựng cơ bản nên đối tượng kế toán hạch toán chi phí sản xuất được xác định là các công trình và hạng mục công trình riêng biệt. 1.1.1.3.Phương pháp tập hợp chi phí. - Phương pháp ghi trực tiếp: Áp dụng trong trường hợp các chi phí có quan hệ trực tiếp với từng đối tượng tập hợp chi phí riêng biệt. Phương pháp ghi trực tiếp đòi hỏi phải tổ chức việc ghi chép ban đầu( chứng từ gốc) theo từng đối tượng, trên cơ sở đó kế toán tập hợp số liệu từ các chứng từ gốc theo từng đối tượng liên quan và ghi trực tiếp vào các tài khoản cấp 1, cấp 2 hoặc các chi tiết theo đúng đối tượng chi phí với mức độ chính xác cao. - Phương pháp phân bổ gián tiếp: Áp dụng trong trường hợp chi phí sản xuất phát sinh có liên quan tới nhiều đối tượng tập hợp chi phí sản xuất mà không thể tổ chức việc ghi chép ban đầu riêng rẽ theo từng đối tượng được. Phương pháp này đòi hỏi phải ghi chép ban đầu các chi phí sản xuất có liên quan đến nhiều đối tượng theo từng địa điểm phát sinh chi phí, trên cơ sở đó tập hợp các chứng từ kế toán theo từng địa điểm phát sinh chi phí (tổ, đội sản xuất, công trường ...) sau đó chọn tiêu chuẩn phân bổ để tính toán phân bổ chi phí sản xuất đã tập hợp cho các đối tượng liên quan. Việc phân bổ gồm 2 bước: Bước1: Tính hệ số phân bổ: H = C T Trong đó: H là hệ số phân bổ C là tổng chi phí tập hợp cần phân bổ T là tổng tiêu chuẩn dùng phân bổ Bước 2: Phân bổ chi phí cho từng đối tượng liên quan: Cn = Tn x H Cn là chi phí phân bổ cho từng đối tượng Tn là tiêu chuẩn phân bổ của đối tượng n 1.1.1.4.Nội dung của chi phí sản xuất. Nội dung của chi phí sản xuất trong doanh nghiệp Xây lắp bao gồm: - Chi phí lao động sống: Là chi phí tiền công, tiền lương phải trả cho người lao động tham gia vào quá trình sản xuất. - Chi phí lao động vật hoá: Là toàn bộ giá trị tư liệu sản xuất đã hao phí trong quá trình tạo ra sản phẩm xây lắp như nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ, khấu hao tài sản cố định… - Các loại chi phí khác: như bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, kinh phí công đoàn, chi phí dịch vụ mua ngoài, chi phí khác bằng tiền.. Độ lớn của chi phí sản xuất là một đại lượng xác định và phụ thuộc hai nhân tố chủ yếu: - Khối lượng lao động và tư liệu sản xuất đã tiêu hao vào sản xuất trong một thời kỳ nhất định. - Giá cả các tư liệu sản xuất đã tiêu dùng và tiền công cho một đơn vị lao động đã hao phí. 1.1.1.5. Phân loại chi phí. a). Phân loại chi phí theo tính chất kinh tế của chi phí ( phân loại chi phí theo yếu tố). Theo cách phân loại này những chi phí có tính chất, nội dung kinh tế giống nhau được xếp vào một yếu tố, không phân biệt chi phí này đã phát sinh ở đâu, dùng vào mục đích gì để chia ra thành các yếu tố chi phí: - Chi phí nguyên vật liệu: Gồm toàn bộ giá trị các nguyên vật liệu, vật liệu chính, vật liệu phụ, phụ tùng thay thế, vật liệu thiết bị xây dựng cơ bản mà doanh nghiệp sử dụng cho hoạt động sản xuất. - Chi phí nhân công: Bao gồm toàn bộ tiền lương, tiền công phải trả, tiền trích BHYT, BHXH, KPCĐ,BHTN của công nhân và nhân viên hoạt động sản xuất trong Doanh nghiệp. - Chi phí khấu hao tài sản cố định: Là toàn bộ số tiền trích khâu hao TSCĐ sử dụng cho hoạt động sản xuất kinh doanh trong Doanh nghiệp. - Chi phí dịch vụ mua ngoài: Là toàn bộ số tiền Doanh nghiệp chi trả về dịch vụ mua từ bên ngoài như: tiền điện, tiền nước, điện thoại,…. phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh trong doanh nghiệp. - Chi phí bằng tiền: Bao gồm toàn bộ chi phí khác bằng tiền dùng cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp ngoài bốn yếu tố trên. Cách phân loại này có ý nghĩa quan trọng trong công tác hạch toán chi phí nói riêng và công tác quản lý nói chung. Tỷ trọng từng loại yếu tố chi phí là cơ sở cho việc dự trù hay xây dựng kế hoạch cung ứng vật tư, tiền vốn, huy động sức lao động… là cơ sở để phân tích, đánh giá tình hình thực hiện hạch toán chi phí sản xuất. b) Phân loại chi phí sản xuất theo mục đích và công dụng của chi phí (phân loại chi phí theo khoản mục chi phí) Mỗi yếu tố chi phí phát sinh trong kỳ đều có mục đích và công dụng nhất định đối với hoạt động sản xuất. Theo cách phân loại này căn cứ vào công dụng của chi phí sản xuất để chia ra thành các khoản mục chi phí khác nhau: - Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp: Bao gồm các chi phí về vật liệu chính,vật liệu phụ, nhiên liệu sử dụng vào mục đích trực tiếp sản xuất sản phẩm. - Chi phí nhân công trực tiếp: Là chi phí phải trả cho công nhân viên trực tiếp sản xuất sản phẩm như: tiền lương, các khoản phụ cấp, các khoản trích theo lương như: BHXH, BHYT, KPCĐ, tính trên tiền lương trực tiếp của công nhân tham gia trực tiếp sản xuất. - Chi phí sử dụng máy thi công: Bao gồm toàn bộ chi phí về tiền xe, máy thi công phục vụ cho hoạt động xây lắp như chi phí khấu hao máy móc thi công, chi phí sửa chữa lớn, sửa chữa thường xuyên máy móc thiết bị thi công, động lực, tiền lương của công nhân điều khiển máy và chi phí khác của máy thi công. - Chi phí sản xuất chung: Là những chi phí dùng cho hoạt động chung ở các phân xưởng, các đội, trại sản xuất ngoài các chi phí trực tiếp bao gồm: + Chi phí nhân viên phân xưởng. + Chi phí vật liệu. + Chi phí dụng cụ sản xuất. + Chi phí khấu hao TSCĐ. + Chi phí dịch vụ mua ngoài. + Chi phí khác bằng tiền. Cách phân loại này có tác dụng phục vụ cho quản lý chi phí sản xuất theo định mức, dự toán, là cơ sở để kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm, dịch vụ và xây dựng định mức cho kỳ sau. Vì vậy trong xây dựng cơ bản, phương pháp lập dự toán thường là lập riêng cho từng đối tượng xây dựng theo các khoản mục. c) Phân loại chi phí theo mối quan hệ với khối lượng sản phẩm, công việc, lao vụ sản xuất trong kỳ. Bao gồm: - Chi phí cố định (định phí): Là những chi phí không thay đổi khi có sự thay đổi khối lượng sản phẩm sản xuất như: chi phí khấu hao TSCĐ, chi phí lương nhân viên quản lý, chi phí thuê mặt bằng… - Chi phí biến đổi (biến phí): Là những chi phí có thể thay đổi về tổng số tương quan tỷ lệ thuận với sự thay đổi khối lượng sản phẩm sản xuất trong kỳ. Cách phân loại chi phí này có tác dụng quan trọng trong quản trị Doanh nghiệp để phân tích điểm hoà vốn và phục vụ cho việc ra quyết định ngắn hạn trong sự phát triển kinh doanh của Doanh nghiệp. Ngoài ra chi phí sản xuất kinh doanh còn được phân loại theo mối quan hệ với quy trình sản xuất chế tạo sản phẩm (chi phí cơ bản và chi phí chung). Phân loại theo phương pháp tập hợp chi phí vào các đối tượng chịu chi phí (gồm chi phí trực tiếp và chi phí gián tiếp). Tuỳ thuộc vào địa điểm, tình hình cụ thể, yêu cầu, trình độ quản lý, nhu cầu sử dụng và cung cấp thông tin về chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm mà Doanh nghiệp phân loại chi phí sản xuất theo một trong các tiêu thức trên. 1.1.2. Giá thành sản phẩm 1.1.2.1. Khái niệm giá thành. Quá trình sản xuất trong các Doanh nghiệp luôn tồn tại hai mặt đối lập nhau nhưng có liên quan mật thiết với nhau đó là : các chi phí mà Doanh nghiệp chi ra và kết quả sản xuất kinh doanh thu được đó là sản phẩm, công việc hoàn thành. Do vậy doanh nghiệp phải tính toán chi phí bỏ ra để sản xuất sản phẩm. Những chi phí đưa vào tính giá thành sản phẩm phải phản ánh được giá trị thực tế của các tư liệu sản xuất dùng cho sản xuất, tiêu thụ và các khoản chi khác có liên quan tới việc bù đắp giản đơn hao phí lao động sống. Vậy giá thành sản phẩm là biểu hiện bằng tiền của các chi phí sản xuất tính cho một khối lượng sản phẩm, công việc, lao vụ hoàn thành 1.1.2.2. Đối tượng tính giá thành: Xuất phát từ đặc điểm của ngành sản xuất, đối tượng tập hợp chi phí sản xuất là các công trình, hạng mục công trình cụ thể.Do vậy đối tượng tính giá thành là từng hạng mục, từng công trình hoàn thành và kỳ tính giá thành là hàng quý. 1.1.2.3. Phân loại giá thành a). Phân loại theo cơ sở số liệu và thời điểm tính giá thành. Căn cứ vào cơ sở số liệu và thời điểm tính giá thành, giá thành được chia thành ba loại: - Giá thành dự toán: Là tổng chi phí dự toán để hoàn thành khối lượng xây lắp công trình, hạng mục công trình. Giá thành dự toán được xác định trên cơ sở các định mức kinh tế - kỹ thuật của nhà nước và các khung giá giới hạn quy định áp dụng cho từng vùng lãnh thổ của Bộ Tài Chính. Căn cứ vào giá thành dự toán xây lắp của từng công trình, hạng mục công trình, ta có thể xây dựng giá trị dự toán theo công thức sau: Giá trị dự toán công trình = Giá thành dự toán công trình + Lãi định mức công trình Giá thành dự toán là chỉ tiêu dùng để làm căn cứ cho các doanh nghiệp xây dựng kế hoạch của mình, còn các cơ quan quản lý Nhà nước qua đó giám sát được các hoạt động sản xuất kinh doanh của các Doanh nghiệp xây dựng. - Giá thành kế hoạch : Là giá thành được xây dựng trên cơ sở những điều kiện cụ thể của Doanh nghiệp về định mức, đơn giá, biện pháp thi công. Giá thành kế hoạch được xác định theo công thức sau: Giá thành kế hoạch = Giá thành dự toán - Mức hạ giá thành Giá thành kế hoạch là mục tiêu phấn đấu của Doanh nghiệp, là căn cứ để so sánh, phân tích, đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch hạ giá thành của Doanh nghiệp. - Giá thành thực tế: Là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ chi phí thực tế mà Doanh nghiệp bỏ ra để hoàn thành khối lượng xây lắp nhất định và được tính trên cơ sở số liệu kế toán về chi phí sản xuất đã tập hợp được cho khối lượng xây dựng thực hiện trong kỳ. Giá thành thực tế là chỉ tiêu phản ánh kết quả thực hiện phấn đấu của Doanh nghiệp, là cơ sở để xác định kết