Đề tài Khai thác khoáng sản – Tài nguyên đất, mặt đất bị tổn thương

ĐỀ TÀI KHAI THÁC KHOÁNG SẢN – TÀI NGUYÊN ĐẤT , MẶT ĐẤT BỊ TỔN THƯƠNG GVHD: HOÀNG THỊ HỒNG HẠNH SVTH : TRẦN THANH KHÁNH NGUYỄN XUÂN QUÝ ĐỀ TÀI KHAI THÁC KHOÁNG SẢN – TÀI NGUYÊN ĐẤT , MẶT ĐẤT BỊ TỔN THƯƠNG NỘI DUNG KHAI THÁC KHOÁNG SẢN. QUÁ TRÌNH KHAI THÁC KHOÁNG SẢN. TÁC ĐỘNG ĐẾN MÔI TRƯỜNG ĐẤT, MẶT ĐẤT. CÁC PHƯƠNG PHÁP GIẢM THIỂU MÔI TRƯỜNG VÍ DỤ KHAI THÁC THAN Ở HÒN GAI – CẨM PHẢ. VÍ DỤ KHAI THÁC BAUXIT Ở TÂY NGUYÊN. TÀI LIỆUTHAM KHẢO ĐỀ TÀI KHAI THÁC KHOÁNG SẢN – TÀI NGUYÊN ĐẤT , MẶT ĐẤT BỊ TỔN THƯƠNG KHAI THÁC KHOÁNG SẢN. Là quá trình con người bằng phương pháp khai thác lộ thiên hoặc hầm lò đưa khoáng sản từ lòng đất để phục vụ phát triển kinh tế- xã hội Các phương pháp khai thác gồm : Khai thác thủ công Khai thác bằng cơ giới ĐỀ TÀI KHAI THÁC KHOÁNG SẢN – TÀI NGUYÊN ĐẤT , MẶT ĐẤT BỊ TỔN THƯƠNG Qui mô khai thác: Qui mô khai thác nhỏ Qui mô dù nhỏ hay Qui mô khai thác vừa lớn cũng đều làm Qui mô khai thác lớn mặt đất và thảm thực vật bị tàn phá ĐỀ TÀI KHAI THÁC KHOÁNG SẢN – TÀI NGUYÊN ĐẤT , MẶT ĐẤT BỊ TỔN THƯƠNG 3 .QUÁ TRÌNH KHAI THÁC KHOÁNG SẢN Trong quá trình khai thác gồm có ba bước. Mở cửa mỏ. Khai thác mỏ. Đều có tác động môi Đóng cửa mỏ. trường đất. ĐỀ TÀI KHAI THÁC KHOÁNG SẢN – TÀI NGUYÊN ĐẤT , MẶT ĐẤT BỊ TỔN THƯƠNG 4. TÁC ĐỘNG ĐẾN MÔI TRƯỜNG ĐẤT, MẶT ĐẤT. Trong quá trình khai thác bằng cơ giới, hoặc bằng thủ công đòi hỏi các thiết bị hầm lò, cho sàng tuyển, xăng dầu cho các đầu máy móc, các loại xe vận tải… đều tác động đến môi trường đất. Công nghệ khai thác chưa hợp lí, đặc biệt các mỏ kim loại, các khu mỏ đang khai thác nằm ở miền núi và trung du nên việc khai thác tác động đến môi trường rừng và đất xung quanh khu vực mỏ là rất lớn. ĐỀ TÀI KHAI THÁC KHOÁNG SẢN – TÀI NGUYÊN ĐẤT , MẶT ĐẤT BỊ TỔN THƯƠNG Các biểu hiện suy thoái môi trường thể hiện các mặt sau. Giảm diện tích đất rừng (B1.1) Gia tăng suy thoái đất (B1.2) ĐỀ TÀI KHAI THÁC KHOÁNG SẢN – TÀI NGUYÊN ĐẤT , MẶT ĐẤT BỊ TỔN THƯƠNG Đặc thù khai thác mỏ: Di dời một khối lượng lớn đất đá ra khỏi lòng đất tạo nên một khoảng trống rất lớn và dất sâu Một khối lượng lớn chất thải rắn được hình thành do những vật liệu có ích thường chỉ chiếm một phần nhỏ của khối lượng quặng được khai thác, dẫn đến nhiều khi khối lượng đất đá thải vượt khối lượng quặng nằm trong lòng đất ĐỀ TÀI KHAI THÁC KHOÁNG SẢN – TÀI NGUYÊN ĐẤT , MẶT ĐẤT BỊ TỔN THƯƠNG Quá trình bốc xúc, tuyển rửa quặng, làm đất tơi xốp tạo điều kiện thuận lợi cho phong hoá và hoá tách các khoáng vật kim loại chứa trong đó. Có ảnh hưởng lớn đến môi trường, không chỉ khi cơ sở đang hoạt động mà còn tiếp diễn về lâu dài sau khi cơ sở ngừng hoạt động. Vì vậy: ĐỀ TÀI KHAI THÁC KHOÁNG SẢN – TÀI NGUYÊN ĐẤT , MẶT ĐẤT BỊ TỔN THƯƠNG Môi trường chịu ảnh hưởng lớn nhất trong khu mở moong khai thác là chất thải rắn, không sử dụng được cho các mục đích khác, đã tạo nên trên bề mặt địa hình mấp mô, xen kẽ giữa các hố sâu và các đống đất đá Một số diện tích đất xung quanh các bãi thải quặng có thể bị bồi lấp do sạt lở, xói mòn của đất đá từ các bãi thải, gây thoái hoá lớp đất mặt. ĐỀ TÀI KHAI THÁC KHOÁNG SẢN – TÀI NGUYÊN ĐẤT , MẶT ĐẤT BỊ TỔN THƯƠNG Các cồn đống cuội, đá thải trong quá trình khai thác vàng trên lòng sông ngăn cản, thay đổi dòng chảy gây sự xói lở đất bờ sông, đê điều, gây úng lụt cục bộ. Việc đổ bỏ đất đá thải tạo tiền đề cho mưa lũ bồi lấp các sông suối, các thung lũng và đồng ruộng phía chân bãi thải và các khu vực lân cận. ĐỀ TÀI KHAI THÁC KHOÁNG SẢN – TÀI NGUYÊN ĐẤT , MẶT ĐẤT BỊ TỔN THƯƠNG ĐỀ TÀI KHAI THÁC KHOÁNG SẢN – TÀI NGUYÊN ĐẤT , MẶT ĐẤT BỊ TỔN THƯƠNG Quá trình san lấp mặt bằng, xây dựng nhà tạm hoặc thủ công, hoặc cơ giới đều gây tiếng ồn, gây bụi làm ô nhiễm môi trường không khí, ô nhiễm nguồn nước cũng như làm đảo lộn môi trường đất tạo nên một vùng "đất mượn". Việc dọn mặt bằng xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ việc mở mỏ cũng làm cho quỹ đất nông lâm nghiệp bị mất, hoặc thay đổi địa hình ĐỀ TÀI KHAI THÁC KHOÁNG SẢN – TÀI NGUYÊN ĐẤT , MẶT ĐẤT BỊ TỔN THƯƠNG Cho đến nay việc giải quyết các hậu quả về môi trường một cách chủ động đối với các mỏ đã ngừng và sắp ngừng khai thác còn nhiều bất cập. Gần đây bắt đầu có một số mỏ đã ngừng khai thác thì ngoài việc san gạt một cách tương đối một số diện tích mỏ có thể san gạt được, các diện tích còn lại hầu như để nguyên hiện trường, chưa có phương án sử dụng đất đai có hiệu quả về kinh tế và môi trường ĐỀ TÀI KHAI THÁC KHOÁNG SẢN – TÀI NGUYÊN ĐẤT , MẶT ĐẤT BỊ TỔN THƯƠNG . Các hồ ở Bựu Long, Kiện Khê và sắp tới là các mỏ Ga Loi (Huế), Long Thọ,... được thành tạo do kết quả tất yếu của việc đào sâu moong khai thác so với bề mặt chung của địa hình. Trước mắt, sự tồn tại của các hồ chứa nước này thể hiện sự thay đổi theo xu hướng tích cực về môi trường cảnh quan và điều kiện vi khí hậu khu vực. ĐỀ TÀI KHAI THÁC KHOÁNG SẢN – TÀI NGUYÊN ĐẤT , MẶT ĐẤT BỊ TỔN THƯƠNG 4 . CÁC BIỆN PHÁP GIẢM THIỂU TÁC ĐỘNG MÔI TRƯỜNG 4.1. Trước khi mở mỏ khai thác khoáng sản, mỏ phải đạt được những thuận lợi sau + Xã hội. + Kinh tế. + Môi trường: Diện tích lớp đất phủ bị bóc đi. Địa hình có thuận lợi cho việc hoàn thổ sau dự án. Mức độ ô nhiễm từng loại mỏ. ĐỀ TÀI KHAI THÁC KHOÁNG SẢN – TÀI NGUYÊN ĐẤT , MẶT ĐẤT BỊ TỔN THƯƠNG 4.2. Sau khi mỏ đi vào hoạt động. + Lớp phủ bị bóc phải được thu gom hợp lý để thuận lợi sau khi hoàn thổ. + Đất đá bị loại bỏ trong quá trình sàng, lọc, tuyển quặng phải thu gom hợp lý để thuận lợi cho việc san lấp sau này. + Nước thải trong quá trình tuyển quặng phải được sử lý đạt tiêu chuẩn trươc khi thải ra môi trường. + Tuyên truyền cho công nhân trong khu mỏ phải có ý thúc về môi trường xung quanh. ĐỀ TÀI KHAI THÁC KHOÁNG SẢN – TÀI NGUYÊN ĐẤT , MẶT ĐẤT BỊ TỔN THƯƠNG 4.3. Kết thúc khai thác. + Mỏ phải được san gạt, nền chặt. + Trồng cây gây rừng, phủ xanh thảm thực vật. 4.4. Bổ xung và hoàn thiện các văn bản pháp qui về bảo về môi trường . ĐỀ TÀI KHAI THÁC KHOÁNG SẢN – TÀI NGUYÊN ĐẤT , MẶT ĐẤT BỊ TỔN THƯƠNG VÍ DỤ KHAI THÁC THAN Ở HÒN GAI – CẨM PHẢ Hiện nay trong khu vực Hòn Gai - Cẩm Phả có khoảng 30 mỏ than lớn nhỏ đang hoạt động Giai đoạn 1970 - 1997, các hoạt động khai thác than đã làm mất khoảng 2.900ha (trung bình mỗi năm mất 100 - 110ha) đất rừng các loại, trong đó khoảng 2.000ha bị mất do mở vỉa, đổ đất đá thải. ĐỀ TÀI KHAI THÁC KHOÁNG SẢN – TÀI NGUYÊN ĐẤT , MẶT ĐẤT BỊ TỔN THƯƠNG Bảng I.3. Biến động độ che phủ rừng khu vực Hòn Gai - Cẩm Phả Đơn vị: % ĐỀ TÀI KHAI THÁC KHOÁNG SẢN – TÀI NGUYÊN ĐẤT , MẶT ĐẤT BỊ TỔN THƯƠNG Bảng I.4. Diện tích khai trường, bãi thải và diện tích đổ thải ra biển vùng Cẩm Phả Đơn vị: ha ĐỀ TÀI KHAI THÁC KHOÁNG SẢN – TÀI NGUYÊN ĐẤT , MẶT ĐẤT BỊ TỔN THƯƠNG 7 . VÍ DỤ DỰ ÁN KHAI THÁC BAUXITE Ở TÂY NGUYÊN Nguy cơ cạn kiệt và xung đột sử dụng nước. + Quá trình khai thác bauxit và chế biến alumin cần một lượng nước rất lớn + Tập đoàn TKV đang dự kiến bơm nước từ sông Đồng Nai lên để sử dụng cho nhà máy Nhân Cơ, Làm cho việc xung đột về sử dụng nước tại chỗ giữa sản xuất alumin và các hoạt động khác. Xung đột sử dụng nước giữa thượng nguồn và hạ nguồn ĐỀ TÀI KHAI THÁC KHOÁNG SẢN – TÀI NGUYÊN ĐẤT , MẶT ĐẤT BỊ TỔN THƯƠNG chuẩn bị mặt bằng khai thác alumina ở Nhân Cơ ĐỀ TÀI KHAI THÁC KHOÁNG SẢN – TÀI NGUYÊN ĐẤT , MẶT ĐẤT BỊ TỔN THƯƠNG Diện tích đất rứng bị tàn phá – nguy cơ xói mòn và suy thoái đất Do đặc tính thân quặng mỏng và dàn trải nên quá trình khai thác bauxite sẽ phải sử dụng một diện tích khai trường lớn. Ví dụ: Hai nhà máy Nhân Cơ và Tân Rai quá trình khai thác sẽ phải thu hồi và sử dụng khoảng 100 ha đất/nhà máy/năm. Giai đoạn 1: Tổng diện tích hai nhà máy là 4.000 ha. Giai đoạn 2: Tổng diện tích lên tới 7.000 – 8.000 ha. Đến năm 2015, nếu mỗi năm sản xuất 6 triệu tấn alumin, diện tích khai trường khoảng 1.000 ha/năm. ĐỀ TÀI KHAI THÁC KHOÁNG SẢN – TÀI NGUYÊN ĐẤT , MẶT ĐẤT BỊ TỔN THƯƠNG ĐỀ TÀI KHAI THÁC KHOÁNG SẢN – TÀI NGUYÊN ĐẤT , MẶT ĐẤT BỊ TỔN THƯƠNG Xói mòn, rửa trôi đất: Vùng Bảo Lộc và Đăk Nông có lượng mưa lớn (trung bình từ 2200 - 2800mm/năm) phân bố trong 1 khoảng thời gian ngắn (tháng 5 - 9) nên cường độ mưa rất lớn. Thông thường hoạt động khai thác chỉ có thể tiến hành được trong mùa khô và hoàn thổ trước mùa mưa. Tuy nhiên, khi đất được hoàn thổ các tính chất lý tính, kết dính trong đất chưa thể phục hồi, cùng với việc thảm thực vật trên mặt đã bị phát dọn trong quá trình khai thác nên nguy cơ xói mòn, rửa trôi đất trong mùa mưa là vô cùng nghiêm trọng. Nước mưa mang theo đất đỏ sẽ đổ vào sông, suối ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng nước. ĐỀ TÀI KHAI THÁC KHOÁNG SẢN – TÀI NGUYÊN ĐẤT , MẶT ĐẤT BỊ TỔN THƯƠNG Suy thoái đất: Ở một số vùng tại Đăk Nông lớp đất mặt trên tầng quặng bauxite rất mỏng (thậm chí lộ thiên) sẽ không có đất để hoàn thổ. Còn ở những nơi khác sau hoàn thổ, lớp đất mỏng nằm trên mặt đất dễ bị trộn lẫn với lớp kết von laterit và quặng bauxit nghèo thành một hỗn hợp chua và độc hại với phần lớn các loại cây trồng. ĐỀ TÀI KHAI THÁC KHOÁNG SẢN – TÀI NGUYÊN ĐẤT , MẶT ĐẤT BỊ TỔN THƯƠNG Ô nhiễm môi trường từ bùn đỏ và bùn thải quặng đuôi Bùn đỏ (Red Mud): Bùn đỏ bao gồm các thành phần không thể hòa tan, trơ và khá bền vững trong điều kiện phong hóa như Hematit, Natrisilicat, aluminate, Canxi-titanat, Mono-hydrate nhôm… và đặc biệt là chứa một lượng xút, một hóa chất độc hại dư thừa từ quá trình sản xuất alumin Với chất lượng bauxit như ở Tây Nguyên của Việt Nam, để sản xuất 1 tấn alumin sẽ thải ra ngoài khoảng 1 tấn bùn đỏ. ĐỀ TÀI KHAI THÁC KHOÁNG SẢN – TÀI NGUYÊN ĐẤT , MẶT ĐẤT BỊ TỔN THƯƠNG Một bãi bùn đỏ ở Ấn Độ sau khi khai thác bô - xít,. ĐỀ TÀI KHAI THÁC KHOÁNG SẢN – TÀI NGUYÊN ĐẤT , MẶT ĐẤT BỊ TỔN THƯƠNG KẾT LUẬN. Đất nước ngày càng phát triển. Công nghiệp, hiên đại hóa đi lên đòi hỏi nhu cầu về sử dụng các khoang sản phục vụ cho lền công nghiệp nước nhà là cần thiết. Do đố các công ty hoạt động về khai thác khoáng sản ngày càng da sức mở rộng và khai thác khoáng sản, đã và đang làm môi trường đất và mặt đất bị tổn thương. Vậy mong các nhà khoáng sản trong tương lai phai ra sức đảm bảo môi trường sau khi ra làm việc. Một số hình minh họa:hinh1 ĐỀ TÀI KHAI THÁC KHOÁNG SẢN – TÀI NGUYÊN ĐẤT , MẶT ĐẤT BỊ TỔN THƯƠNG Tài liệu tham khảo + www.vinabook.com/sinh-thai-moi-truong-dat + www.thuvienkhoahoc.com + www. tuanvietnam.net