Trong xu thế phát triển chung của đất nước và quá trình hội nhập với 
thế giới, ngành ngân hàng đóng góp một vai trò hết sức to lớn. Để đáp ứng 
những yêu cầu của nền kinh tế, ngân hàng đã từng bước củng cố, cải tiến và 
phát triển trong toàn bộ hệ thống.
Thanh toán không dùng tiền mặt qua ngân hàng là một dịch vụ phong 
phú, đa dạng và liên tục phát triển, đáp ứng được một phần lớn yêu cầu của nền 
kinh tế thị trường linh hoạt và năng động. Thanh toán không dùng tiền mặt 
giúp việc tập trung và phân phối vốn được nhanh chóng, an toàn và hiệu quả, 
góp phần tích cực vào việc thúc đẩy nền kinh tế phát triển.Việc phát triển hệ 
thống thanh toán qua ngân hàng không chỉ tạo tiền đề, nền tảng cho việc phát 
triển hoạt động kinh doanh của ngân hàng mà còn giúp Nhà nước quản lý vĩ 
mô một cách có hiệu quả, đặc biệt là trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế.
Người viết hy vọng rằng qua việc nghiên cứu đề tài : “Mở rộng hoạt 
động thanh toán không dùng tiền mặt tại Chi nhánh NHNo & PTNT Thăng 
Long” sẽ cho một cái nhìn tổng quan về thực trạng của việc thanh toán không 
dùng tiền mặt ở Chi nhánh NHNo & PTNT Thăng Long nói riêng và ở các 
ngân hàng thương mại nói chung hiện nay. Để từ đó phân tích nguyên nhân 
cũngnhư đề ra giải pháp mở rộng dịch vụ này.
Kết cấu của đề tài gồm 3 chương:
-Chương 1: Những vấn đề cơ bản về thanh toán không dùng tiền mặt.
-Chương 2: Thực trạng hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt tại 
Chi nhánh NHNo & PTNT Thăng Long.
                
              
                                            
                                
            
 
            
                 88 trang
88 trang | 
Chia sẻ: lvbuiluyen | Lượt xem: 2745 | Lượt tải: 2 
              
            Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Mở rộng hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt tại Chi nhánh ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Thăng Long, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
LuËn v¨n tèt nghiÖp 
Sinh viªn: L¬ng ThÞ Hång Liªn 
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 
KHOA 
TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG 
Đề tài: Mở rộng hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt 
tại Chi nhánh NHNo & PTNT Thăng Long 
LuËn v¨n tèt nghiÖp 
Sinh viªn: L¬ng ThÞ Hång Liªn 
Lời nói đầu 
Trong xu thế phát triển chung của đất nước và quá trình hội nhập với 
thế giới, ngành ngân hàng đóng góp một vai trò hết sức to lớn. Để đáp ứng 
những yêu cầu của nền kinh tế, ngân hàng đã từng bước củng cố, cải tiến và 
phát triển trong toàn bộ hệ thống. 
 Thanh toán không dùng tiền mặt qua ngân hàng là một dịch vụ phong 
phú, đa dạng và liên tục phát triển, đáp ứng được một phần lớn yêu cầu của nền 
kinh tế thị trường linh hoạt và năng động. Thanh toán không dùng tiền mặt 
giúp việc tập trung và phân phối vốn được nhanh chóng, an toàn và hiệu quả, 
góp phần tích cực vào việc thúc đẩy nền kinh tế phát triển.Việc phát triển hệ 
thống thanh toán qua ngân hàng không chỉ tạo tiền đề, nền tảng cho việc phát 
triển hoạt động kinh doanh của ngân hàng mà còn giúp Nhà nước quản lý vĩ 
mô một cách có hiệu quả, đặc biệt là trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. 
Người viết hy vọng rằng qua việc nghiên cứu đề tài : “Mở rộng hoạt 
động thanh toán không dùng tiền mặt tại Chi nhánh NHNo & PTNT Thăng 
Long” sẽ cho một cái nhìn tổng quan về thực trạng của việc thanh toán không 
dùng tiền mặt ở Chi nhánh NHNo & PTNT Thăng Long nói riêng và ở các 
ngân hàng thương mại nói chung hiện nay. Để từ đó phân tích nguyên nhân 
cũng như đề ra giải pháp mở rộng dịch vụ này. 
Kết cấu của đề tài gồm 3 chương: 
- Chương 1: Những vấn đề cơ bản về thanh toán không dùng tiền mặt. 
- Chương 2: Thực trạng hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt tại 
Chi nhánh NHNo & PTNT Thăng Long. 
LuËn v¨n tèt nghiÖp 
Sinh viªn: L¬ng ThÞ Hång Liªn 
- Chương 3: Một số giải pháp nhằm mở rộng hoạt động thanh toán 
không dùng tiền mặt tại Chi nhánh NHNo & PTNT Thăng Long. 
Đề tài hoàn thành với sự hướng dẫn tận tình của GS.TS Cao Cự Bội, 
cùng các cán bộ tại Chi nhánh NHNo & PTNT Thăng Long trong suốt thời 
gian em thực tập, làm luận văn tốt nghiệp. Em xin chân thành cảm ơn! 
LuËn v¨n tèt nghiÖp 
Sinh viªn: L¬ng ThÞ Hång Liªn 
Chương I: Những vấn đề cơ bản về thanh toán không dùng tiền 
mặt 
I.Khái niệm 
Thanh toán không dùng tiền mặt là một hình thức thanh toán tiền, hàng 
hóa dịch vụ của khách hàng thông qua vai trò trung gian của Ngân hàng bằng 
cách trích từ tài khoản này chuyển trả vào tài khoản khác theo lệnh của chủ tài 
khoản. 
Như vậy thanh toán không dùng tiền mặt là nghiệp vụ trung gian của 
Ngân hàng. Ngân hàng chỉ thực hiện thanh toán khi có lệnh của chủ tài khoản, 
bao gồm các tổ chức kinh tế, đơn vị cá nhân mở tài khoản tại Ngân hàng. 
Thanh toán không dùng tiền mặt thông thường gồm có 4 bên: 
- Bên mua hàng hay nhận dịch vụ cung ứng. 
- Ngân hàng phục vụ bên mua, tức là Ngân hàng nơi đơn vị mua mở tài 
khoản giao dịch. 
- Bên bán, tức là bên cung ứng hàng hóa và dịch vụ. 
- Ngân hàng phục vụ bên bán, tức Ngân hàng nơi đơn vị bán mở tài 
khoản giao dịch. 
II.Sự cần thiết khách quan và vai trò của thanh toán không dùng tiền mặt 
trong nền kinh tế thị trường 
1. Sự cần thiết khách quan của thanh toán không dùng tiền mặt 
LuËn v¨n tèt nghiÖp 
Sinh viªn: L¬ng ThÞ Hång Liªn 
Thanh toán không dùng tiền mặt là một bộ phận không thể thiếu được 
trong nền kinh tế thị trường. Đó là sự đòi hỏi khách quan của quá trình sản xuất 
và lưu thông hàng hóa. 
Nền kinh tế hàng hóa càng phát triển, luôn đòi hỏi phải có những thay 
đổi trong phương tiện thanh toán, mua bán hàng hóa: 
Từ việc trao đổi hàng hóa thông qua chính bản thân hàng hóa đó, rồi 
đến vật ngang giá (những sản phẩm có tính phổ biến, dễ chấp nhận : đồng tiền 
kim loại như vàng , bạc). Khi nền sản xuất hàng hóa phát triển hơn nữa, thì 
việc sử dụng tiền vàng có rất nhiều bất tiện (nặng, khó vận chuyển khi mua 
một khối lượng hàng hóa lớn, Nhà nước phải dự trữ một khối lượng vàng lớn). 
Do vậy tiền giấy đã ra đời, rất tiện cho việc chia nhỏ, lưu thông, cất giữ. Đây 
cũng là hình thức tiền tệ hiện đang được sử dụng phổ biến trên thế giới, nó 
chính là tiền pháp định của mỗi quốc gia. 
Nhưng khi nền kinh tế trên thế giới đã có những thay đổi lớn như hiện 
nay, cả thế giới như một nền kinh tế khổng lồ, thống nhất, không giới hạn về 
danh giới địa lý, trong đó mỗi quốc gia “không thể” tự tách mình ra khỏi. Sự 
gắn kết đó có được là nhờ một hệ thống công nghệ thông tin hiện đại, cụ thể là 
mạng Internet toàn cầu. Do vậy đòi hỏi phải có hình thức tiền tệ mới, thỏa mãn 
yêu cầu: gọn nhẹ, bảo đảm, an toàn, dễ dàng trong thanh toán ở mọi lúc mọi 
nơi, mà lại sinh lời. Đó chính là hình thức “thanh toán kín bằng điện tử“ hay 
còn gọi bởi thuật ngữ “thanh toán không dùng tiền mặt“. 
Thanh toán không dùng tiền mặt sẽ làm giảm khối lượng tiền mặt có 
trong lưu thông, giảm chi phí trong các khâu in ấn, kiểm đếm, vận chuyển giảm 
được chi phí lao động xã hội, đảm bảo cho các dòng vốn trong nền kinh tế xã 
hội được tập trung và phân phối nhanh, đáp ứng có hiệu quả thanh toán trong 
nền kinh tế, từ đó thúc đẩy sản xuất hàng hóa phát triển. 
LuËn v¨n tèt nghiÖp 
Sinh viªn: L¬ng ThÞ Hång Liªn 
2. Vai trò của thanh toán không dùng tiền mặt 
Thanh toán không dùng tiền mặt có vai trò to lớn trong nền kinh tế 
quốc dân, đặc biệt là trong cơ chế thị trường hiện nay: 
- Thanh toán không dùng tiền mặt phục vụ cho quá trình tái sản xuất xã 
hội, bởi tiền tệ vừa là khởi đầu và cũng vừa là kết thúc của một chu kỳ sản 
xuất. 
- Thanh toán không dùng tiền mặt được đẩy mạnh sẽ tiết kiệm được chi 
phí lưu thông. 
- Thanh toán không dùng tiền mặt tạo điều kiện cho ngân hàng quản lý 
và kiểm tra được quá trình sản xuất và lưu thông của nền kinh tế. 
 -Thanh toán không dùng tiền mặt tạo điều kiện cho ngân hàng và các 
tổ chức tín dụng tập trung được nguồn vốn nhàn rỗi trong nền kinh tế. 
2.1.Đối với Ngân hàng 
Cung cấp dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt cho khách hàng và 
nền kinh tế tạo điều kiện cho các ngân hàng tăng thu nhập từ thu phí dịch vụ. 
Từ đó thay đổi cơ cấu thu nhập trong tổng thu nhập, nâng cao khả năng tài 
chính, khả năng cạnh tranh và tạo sự phát triển bền vững. 
Hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt mang lại hiệu quả kinh tế to 
lớn cho các ngân hàng thương mại, nhờ việc khai thác và sử dụng linh hoạt 
nguồn vốn tiền gửi thanh toán của các tổ chức kinh tế và cá nhân trên tài khoản 
tiền gửi thanh toán. Đồng thời kích thích các hoạt động dịch vụ ngân hàng liên 
quan phát triển: dịch vụ thẻ, dịch vụ chuyển tiền điện tử, thanh toán trực tuyến. 
Đây cũng chính là điều kiện để thu hút, hấp dẫn khách hàng quan hệ với ngân 
hàng. 
LuËn v¨n tèt nghiÖp 
Sinh viªn: L¬ng ThÞ Hång Liªn 
Thông qua hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt, ngân hàng nắm 
được những thông tin về tình hình thanh toán, hoạt động của khách hàng, là 
những thông tin có ý nghĩa quan trọng đối với hoạt động tín dụng. 
2.2.Đối với khách hàng 
Than toán qua ngân hàng mang lại lợi ích to lớn cho khách hàng, nhờ 
việc tăng nhanh tốc độ chu chuyển vốn, tiết kiệm được các chi phí phát sinh 
(chi phí vận chuyển, chi phí kiểm đếm…) từ đó, giảm chi phí đầu vào, hạ giá 
thành sản phẩm, nâng cao hiệu quả kinh doanh. 
Sử dụng các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt bảo đảm tiện 
lợi, nhanh chóng, chính xác, an toàn, và bảo mật cho khách hàng. Đặc biệt 
trong giai đoạn hiện nay khi mức độ ứng dụng công nghệ thông tin của các 
ngân hàng thương mại trong hoạt động thanh toán ngày càng cao. Cụ thể: Chỉ 
bằng một lệnh của chủ tài khoản, một giao dịch có thể được thực hiện ngay 
không kể không gian và địa điểm giao dịch nhờ công nghệ mạng, công nghệ 
chuyển tiền điện tử và công nghệ online. Đây là tiện ích dịch vụ thanh toán nói 
chung và thanh toán không dùng tiền mặt nói riêng trong ứng dụng công nghệ 
thông tin hiện nay. 
Sự đa dạng hóa các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng trong lĩnh vực thanh 
toán (nhất là các loại thẻ ngân hàng), tạo điều kiện cho khách hàng có nhiều sự 
lựa chọn trong việc sử dụng dịch vụ sao cho có lợi nhất: tiện ích và chi phí giao 
dịch thấp. 
Đối với khách hàng là doanh nghiệp, thanh toán không dùng tiền mặt 
sẽ đẩy nhanh tốc độ thanh toán, tốc độ chu chuyển vốn và quá trình tái sản xuất 
trong hoạt động kinh doanh, đảm bảo an toàn về vốn và tài sản, tránh được rủi 
ro. 
LuËn v¨n tèt nghiÖp 
Sinh viªn: L¬ng ThÞ Hång Liªn 
2.3.Đối với nền kinh tế 
Hiệu quả hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt mang tính vĩ mô, 
có ý nghĩa kinh tế - xã hội cao: 
- Tạo điều kiện cho các TCTD khai thác tốt chức năng trung gian thanh 
toán của nền kinh tế, thực hiện quá trình chu chuyển tiền tệ cho nền kinh tế, 
khai thác và sử dụng các nguồn vốn trong nền kinh tế. 
- Tạo điều kiện cho quá trình sản xuất kinh doanh được tiến hành trôi 
chảy, nhịp nhàng, thúc đẩy đồng vốn luân chuyển nhanh chóng, góp phần đẩy 
nhanh tốc độ sản xuất, luân chuyển hàng hóa. 
- Góp phần làm giảm lượng tiền mặt trong lưu thông trên thị trường, 
hạn chế lạm phát, lưu thông tiền tê, ổn định giá trị đồng tiền; tạo điều kiện cho 
Ngân hàng Nhà nước thực hiện tốt nhiệm vụ điều hòa lưu thông tiền tệ, kiểm 
soát các giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt giữa các ngân hàng khác hệ 
thống, thường xuyên nắm được khối lượng chu chuyển tiền tệ không bằng tiền 
mặt, nâng cao hiệu lực thi hành chính sách tiền tệ quốc gia. 
III.Điều kiện thực hiện và nguyên tắc thanh toán 
1. Điều kiện thực hiện 
Các cá nhân và đơn vị muốn thực hiện thanh toán qua ngân hàng cần 
phải có tài khoản tiền gửi tại ngân hàng. 
Tài khoản tiền gửi có đủ số dư để chi trả. 
Chấp hành thể lệ thanh toán không dùng tiền mặt do Ngân hàng Nhà 
nước ban hành. 
LuËn v¨n tèt nghiÖp 
Sinh viªn: L¬ng ThÞ Hång Liªn 
2.Nguyên tắc thanh toán 
Theo Quyết định của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam số 
22/QĐ-NH1 ngày 21/02/1994 ban hành : “ Thể lệ thanh toán không dùng tiền 
mặt” thì việc thanh toán không dùng tiền mặt phải tuân theo các quy định 
chung sau: 
- Các doanh nghiệp, cơ quan, đoàn thể, đơn vị vũ trang, công dân Việt 
Nam và người nước ngoài hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam được quyền lựa 
chọn Ngân hàng để mở tài khoản giao dịch và thực hiện thanh toán. 
- Việc mở tài khoản thanh toán tại Ngân hàng, Kho bạc Nhà nước và 
thực hiện thanh toán qua tài khoản được ghi bằng đồng Việt Nam. Trường hợp 
mở tài khoản và thanh toán bằng ngoại tệ phải thực hiện theo Quy chế quản lý 
ngoại hối của Chính phủ Việt Nam ban hành. 
- Để đảm bảo thực hiện thanh toán đầy đủ kịp thời, các chủ tài khoản 
(bên trả tiền) phải có đủ tiền trên tài khoản. Mọi trường hợp thanh toán vượt 
quá số dư tài khoản tiền gửi tại Ngân hàng, Kho bạc Nhà nước là phạm pháp và 
bị xử lý theo pháp luật. 
- Ngân hàng, Kho bạc Nhà nước có trách nhiệm: 
+ Thực hiện các ủy nhiệm thanh toán của chủ tài khoản bảo đảm chính 
xác, an toàn, thuận tiện, hàng; chi trả bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản trong 
phạm vi số dư tiền gửi theo yêu cầu của chủ tài khoản. 
+ Kiểm tra khả năng thanh toán của chủ tài khoản (bên trả tiền) trước 
khi thực hiện thanh toán và được quyền từ chối thanh toán nếu tài khoản không 
LuËn v¨n tèt nghiÖp 
Sinh viªn: L¬ng ThÞ Hång Liªn 
đủ tiền, đồng thời không chịu trách nhiệm về những nội dung liên đới của hai 
bên khách hàng. 
+ Nếu do thiếu sót trong quá trình thanh toán gây thiệt hại cho khách 
hàng thì Ngân hàng và Kho bạc Nhà nước phải bồi thường thiệt hại và tùy theo 
mức độ vi phạm có thể xử lý theo pháp luật. 
- Ngân hàng, Kho bạc Nhà nước chỉ cung cấp số liệu trên tài khoản 
khách hàng cho các cơ quan ngoài ngành khi có văn bản của các cơ quan có 
thẩm quyền theo quy định của pháp luật. 
- Khi thực hiện các dịch vụ thanh toán cho khách hàng, Ngân hàng 
được thu phí theo quy định của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. 
IV. Các nhân tố ảnh hưởng tới hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt 
Hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt của Ngân hàng chịu tác 
động của nhiều nhân tố: Kinh tế, tập quán khách hàng, công nghệ thông 
tin…việc nghiên cứu các nhân tố này sẽ giúp Ngân hàng đưa ra được các giải 
pháp thích hợp để mở rộng hoạt động thanh toán của mình: 
1.Môi trưòng kinh tế 
Môi trường kinh tế bao gồm các yếu tố: Mức độ tiền tệ hoá, thu nhập 
bình quân đầu người, tốc độ tăng trưởng GDP, lạm phát…thể hiện trình độ 
phát triển của nền kinh tế. Sự phát triển và ổn định của các nhân tố này là điều 
kiện thuận lợi để phát huy các chức năng thanh toán của ngân hàng đồng thời 
tác động mạnh mẽ đến nhu cầu và cách thức sử dụng sản phẩm dịch vụ ngân 
hàng của khách hàng. Khi nền kinh tế trong nước đang trong giai đoạn tăng 
trưởng, các biến số vĩ mô đều có dấu hiệu tốt, tình hình hoạt động sản xuất 
kinh doanh phát triển sẽ là cơ hội tốt trong việc đẩy mạnh các hoạt động thanh 
LuËn v¨n tèt nghiÖp 
Sinh viªn: L¬ng ThÞ Hång Liªn 
toán qua ngân hàng.Bởi khi đó sản xuất hàng hoá phát triển mạnh, nhu cầu trao 
đổi mở rộng, quá trình mua bán diễn ra thường xuyên hơn, chi tiêu thực tế của 
dân cư tăng nhanh đòi hỏi công tác TTKDTM phải phát triển kịp thời, thích 
ứng với sự phát triển của nền kinh tế. 
Trong điều kiện môi trưòng kinh tế cạnh tranh ngày càng gay gắt, các 
ngân hàng phải tập trung củng cố “năng lực cạnh tranh” của mình và phải bắt 
đầu nghiên cứu kỹ kưỡng các đối thủ, cũng như các khách hàng của họ. Đó 
chính là điều kiện thuận lợi để phát triển hoạt động TTKDTM. Khi đó nhu cầu 
của khách hàng được thoả mãn ở mức cao nhất đồng thời mang lại hiệu quả 
kinh tế cho ngân hàng. 
2.Môi trưòng văn hoá-xã hội 
 Môi trường văn hoá-xã hội được hình thành từ những tổ chức và những 
nguồn lực khác nhau có ảnh hưởng cơ bản đến giá trị của xã hội như cách nhận 
thức, trình độ dân trí, trình độ văn hoá, lối sống, thói quen sử dụng và cất trữ 
tiền tệ và sự hiểu biết của dân chúng về hoạt động thanh toán qua ngân hàng. 
Trình độ văn hoá-xã hội cao sẽ giúp hoạt động thanh toán qua ngân hàng phát 
triển mạnh và ngược lại. 
Sự phát triển của hệ thống thanh toán bắt nguồn từ các giao dịch 
thương mại mang tính xã hội và dựa trên các quy ước, tập quán, thói quen 
trong mua bán, thanh toán. Một xã hội, người dân có thói quen tiêu tiền mặt, 
việc phát triển các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt của ngân hàng sẽ 
gặp nhiều khó khăn. 
3.Phát triển khoa học kỹ thuật và công nghệ thanh toán 
Trong những năm gần đây, sự phát triển của công nghệ thông tin đã tạo 
ra một bước đột phá trong lĩnh vực thanh toán, tác động mạnh mẽ tới sự phát 
triển của hệ thống thanh toán qua ngân hàng. Không ai có thể phủ nhận đóng 
LuËn v¨n tèt nghiÖp 
Sinh viªn: L¬ng ThÞ Hång Liªn 
góp của nền khoa học kỹ thuật đối với các lĩnh vực đời sống nói chung và lĩnh 
vực thanh toán của Ngân hàng nói riêng. Hầu như các Ngân hàng thương mại 
hiện nay đều có thể đáp ứng một cách nhanh chóng và chính xác nhu cầu thanh 
toán của khách hàng thông qua mạng điện tử Internet toàn cầu. 
Kỹ thuật công nghệ là sức mạnh mãnh liệt nhất của hoạt động kinh 
doanh ngân hàng. Nó đã đem đến những điều kì diệu của nghiệp vụ thanh toán 
như chuyển tiền nhanh, máy gửi, rút tiền tự động ATM, thanh toán tự động, 
card điện tử, ngân hàng tự động, ngân hàng Internet…Việc thay thế các chứng 
từ giấy bằng các chứng từ điện tử đã mang lại những cải biến rõ rệt về thời 
gian thanh toán, khối lượng thanh toán và chất lượng thanh toán. Quá trình 
thanh toán được đảm bảo an toàn, chính xác, nhanh chóng kịp thời sẽ khiến 
dân cư và các tổ chức kinh tế tích cực tham gia hoạt động thanh toán qua ngân 
hàng. 
4. Tổ chức mạng lưới cung cấp dịch vụ thanh toán 
Nếu các ngân hàng, tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán có mạng lưới 
rộng khắp cả nước sẽ tạo ra những điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, tổ 
chức và cá nhân đến giao dịch thanh toán. Nói cách khác, với mạng lưới chân 
rết càng rộng Ngân hàng thương mại sẽ thực hiện chức năng trung gian thanh 
toán của mình một cách dễ dàng và chính xác hơn. Đồng thời với chính sách đa 
dạng hoá sản phẩm sẽ giúp ngân hàng đạt được mục tiêu an toàn, sinh lợi. 
Khách hàng được cung cấp nhiều sản phẩm dịch vụ tiện ích sẽ tích cực tham 
gia sử dụng TTKDTM. 
Kinh doanh các dịch vụ mới với mạng lưới rộng khắp sẽ tăng thu nhập 
cho các ngân hàng từ việc thu phí dịch vụ. Trên cơ sở đó ngân hàng có thể 
giảm phí suất thanh toán, tạo điều kiện cạnh tranh và do vậy khuyến khích hoạt 
động TTKDTM phát triển mạnh mẽ. 
LuËn v¨n tèt nghiÖp 
Sinh viªn: L¬ng ThÞ Hång Liªn 
5. Cơ sở pháp lý đảm bảo cho hoạt động thanh toán 
Kinh doanh ngân hàng là một trong những ngành kinh tế chịu sự giám 
sát chặt chẽ của luật pháp và các cơ quan chức năng của Chính phủ. Cơ sở 
pháp lý cho hệ thống thanh toán là nền tảng đảm bảo cho các chủ thể thanh 
toán yên tâm và tham gia tích cực vào quá trình thanh toán vì quyền lợi của họ 
được pháp luật bảo vệ. 
Việc hoàn thiện bổ sung hệ thống văn bản pháp quy về công tác 
TTKDTM ngày càng phù hợp với thực tế hoạt động kinh doanh ngân hàng 
trong điều kiện kinh tế thị trường sẽ đảm bảo hơn về quyền lợi của khách hàng. 
Những quy định về thủ tục thanh toán được đơn giản hơn, dễ hiểu, dễ sử dụng, 
theo thông lệ quốc tế sẽ đẩy nhanh tốc độ thanh toán và thu hút được nhiều 
khách hàng tham gia. 
Hệ thống các văn bản về TTKDTM quy định về quyền hạn và trách 
nhiệm của các bên tham gia vào quá trình thanh toán; giám sát và xử lý rủi ro, 
tranh chấp trong thanh toán; các văn bản về quản lý cung cấp các thông tin 
thanh toán cũng như các vấn đề có liên quan làm cho khách hàng có tham gia 
vào quá trình thanh toán yên tâm và gắn bó hơn với ngân hàng. 
V.Các thể thức thanh toán không dùng tiền mặt 
Hiện nay, các đơn vị, cá nhân thanh toán qua Ngân hàng hoặc Kho bạc 
Nhà nước được áp dụng các thể thức sau: 
1. Thanh toán bằng Séc (Cheque) thanh toán 
1.1.Khái niệm 
Theo Hội đồng dự trữ liên bang của Hoa Kỳ: “ Séc là một hối phiếu 
hoặc một lệnh ký phát cho ngân hàng hay một nhà ngân hàng có mục đích rút 
LuËn v¨n tèt nghiÖp 
Sinh viªn: L¬ng ThÞ Hång Liªn 
một số tiền gửi để chi trả cho một người có tên trên đó hoặc theo lệnh của 
người này hoặc cho người cầm phiếu và trả ngay khi yêu cầu “ (Jerry M. 
Rosenberg – Dictionary of Banking 1993, tr.60). 
Theo Nghị định của Chính phủ số 159/CP ngày 09 tháng 05 năm 1996 
ban hành quy chế phát hành séc và sử dụng séc : “ Séc là phương tiện thanh 
toán do người ký phát lập, dưới hình thức chứng từ theo mẫu in sẵn, ra lệnh 
cho người thanh toán (ngân hàng, người cung ứng dịch vụ thanh toán) trả một 
số tiền nhất định cho người thụ hưởng hoặc trả theo lệnh của người thụ 
hưởng”. 
Séc là công cụ thanh toán ra đời khá sớm và được sử dụng khá phổ 
biến, được dùng cho cá nhân. Séc thông thường được áp dụng theo nguyên 
tắc ghi nợ trước, ghi có sau. Theo quy định, đơn vị phát hành séc chỉ được 
phép phát hành séc trong phạm vi số dư tiền gửi của mình. Phải chấp hành 
các thủ tục quy định về séc, chịu phạt khi phát hành quá số dư. 
1.2.Các loại séc thông dụng 
1.2.1.Phân loại theo tính chất chuyển nhượng 
Séc vô danh hay séc người cầm ( Cheque to Bearer ): 
Là loại séc không ghi tên người được hưởng lợi, mà chỉ ghi là “trả cho 
người cầm séc ”. Do vậy bất cứ ai cầm séc này cũng có thể nhận được số tiền 
trên tờ séc ở Ngân hàng. Loại séc này được tự do chuyển nhượng cho người 
khác bằng hình thức trao tay. 
Séc đích danh ( Norminal cheque ): 
Là séc ghi rõ tên người được hưởng lợi. Để chi trả riêng cho người thụ 
hưởng, ngân hàng không trả cho ai khác ngoài người thụ hưởng. 
1.2.2.Phân loại theo thời gian luân chuyển chứng từ 
LuËn v¨n tèt nghiÖp 
Sinh viªn: L¬ng ThÞ Hång Liªn 
Séc chuyển khoản hay séc tài khoản người thụ hưởng (Account Payee 
cheque): 
Là séc mà người ký phát hoặc người cầm séc không muốn Ngân hàng 
trả tiền mặt mà muốn trả vào tài khoản người thụ hưởng bằng cách viết ngang 
qua mặt tờ séc những chữ “Trả vào tài khoản” hoặc những c