Trong khoảng mười năm trở lại đây, ngành công nghiệp công nghệ thông tin
(CNTT) Việt Nam nói chung và ngành công nghiệp phần mềm (CNpPM) nói riêng đã có
những bước tiến rất đáng kể. Cho đến năm 2000, Việt Nam chưa có được một doanh
nghiệp CNTT quy mô lớn nào, chỉ có khoảng 25 doanh nghiệp quy mô nhỏ với số lượng
lao động từ 20-30 người/ doanh nghiệp. Vậy mà đến nay, cả nước đã có hơn 1000 doanh
nghiệp phần mềm (DNPM), trong đó có khoảng 10 doanh nghiệp với quy mô trên 1000 lao
động, tiêu biểu như FPT Software, FPT Information Systems, TMA, CSC 9. Bên cạnh
đó, uy tín của những trung tâm phát triển phần mềm của cả nước như Thành phố Hồ Chí
Minh và Hà Nội cũng đã được nâng lên đáng kể, luôn nằm trong danh sách 20 điểm đến
hấp dẫn nhất của các thị trường mới nổi về gia công phần mềm trên thế giới theo đánh giá
của tạp chí GlobalServices ấn bản tháng 11/2010.
48 trang |
Chia sẻ: lecuong1825 | Lượt xem: 2725 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Một số chính sách giúp nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp phần mềm Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
1
CHƯƠNG 1
MỞ ĐẦU
1.1. Bối cảnh chính sách
Trong khoảng mười năm trở lại đây, ngành công nghiệp công nghệ thông tin
(CNTT) Việt Nam nói chung và ngành công nghiệp phần mềm (CNpPM) nói riêng đã có
những bước tiến rất đáng kể. Cho đến năm 2000, Việt Nam chưa có được một doanh
nghiệp CNTT quy mô lớn nào, chỉ có khoảng 25 doanh nghiệp quy mô nhỏ với số lượng
lao động từ 20-30 người/ doanh nghiệp. Vậy mà đến nay, cả nước đã có hơn 1000 doanh
nghiệp phần mềm (DNPM), trong đó có khoảng 10 doanh nghiệp với quy mô trên 1000 lao
động, tiêu biểu như FPT Software, FPT Information Systems, TMA, CSC9. Bên cạnh
đó, uy tín của những trung tâm phát triển phần mềm của cả nước như Thành phố Hồ Chí
Minh và Hà Nội cũng đã được nâng lên đáng kể, luôn nằm trong danh sách 20 điểm đến
hấp dẫn nhất của các thị trường mới nổi về gia công phần mềm trên thế giới theo đánh giá
của tạp chí GlobalServices ấn bản tháng 11/2010.
Hình 1.1: Xếp hạng các thành phố mới nổi về gia công phần mềm
Xếp hạng
năm 2010
Xếp hạng
năm 2009
Thành phố Quốc gia
1 4 Krakow Ba Lan
2 3 Bắc Kinh Trung Quốc
3 6 Buenos Aires Argentina
4 7 Cairo Ai Cập
5 8 Sao Paolo Brazil
6 5 Tp. Hồ Chí Minh Việt Nam
7 12 Đại Liên Trung Quốc
8 9 Thâm Quyến Trung Quốc
9 11 Curitiba Brazil
10 17 Colombo Sri Lanka
Nguồn: Lấy từ Tạp chí GlobalServices ấn bản tháng 11/2010, trang 19
2
Mặc dù được đánh giá như một điểm đến rất hấp dẫn của gia công phần mềm, tuy
nhiên theo đánh giá của Gartner, khi đem so sánh với các quốc gia gia công phần mềm
trong khu vực Châu Á/ Thái Bình Dương, Việt Nam chỉ có ưu thế nhất ở tiêu chí chi phí,
trong khi tất cả các tiêu chí còn lại đều được đánh giá ở mức khá và tốt. Đặc biệt, Việt
Nam bị đánh giá ở mức thấp nhất trên tiêu chí an ninh và sở hữu trí tuệ. Việt Nam chỉ có
ưu thế hơn mỗi Indonesia, trong khi đều kém hơn tất cả các nước còn lại. Trong đó, ưu thế
mạnh nhất của Việt Nam trong cả 3 năm 2008, 2009, 2010 là chi phí thấp đã bị chính
Indonesia vượt qua kể từ tháng 12/2010. Đây là tín hiệu cho thấy, ngành CNpPM Việt
Nam không thể mãi dựa vào ưu thế chi phí thấp để xây dựng thế mạnh cạnh tranh của
mình, đồng thời cần phải cải thiện các tiêu chí bị đánh giá thấp, đặc biệt là an ninh và bảo
mật thông tin.
Hình 1.2: So sánh những địa điểm gia công phần mềm khu vực Châu Á/ Thái Bình Dương
Tham số
B
a
n
g
la
d
es
h
T
ru
n
g
Q
u
ố
c
Ấ
n
Đ
ộ
In
d
o
n
es
ia
M
a
la
y
si
a
P
h
il
ip
p
in
es
S
ri
L
a
n
k
a
T
h
á
i
L
a
n
V
iệ
t
N
a
m
Ngôn ngữ
Hỗ trợ của chính phủ
Đội ngũ lao động
Cơ sở hạ tầng
Hệ thống giáo dục
Chi phí
Môi trường kinh tế và chính trị
Tương thích văn hóa
Độ chín của pháp luật và toàn cầu
An ninh và bảo mật thông tin
Nguồn: Lấy từ nghiên cứu “Leading Locations for Offshore Services in
Asia/Pacific and Japan, 2010-2011” (03/12/2010) của Jacqueline Heng và Jim
Longwood, Hình 1, trang 4
3
Doanh thu ngành CNpPM cũng liên tục tăng qua từng năm. Nếu như trong năm
1998, nguồn thu đến chủ yếu từ phần mềm dịch vụ nội địa với tổng doanh thu dưới năm
mươi triệu đô la Mỹ, thì đến năm 2008, doanh thu ngành CNpPM đã đạt trên sáu trăm năm
mươi triệu đô la Mỹ, trong đó tỷ trọng giữa phần mềm nội địa và phần mềm xuất khẩu đạt
mức gần bằng nhau, khoảng ba trăm triệu đô la Mỹ. Điều này cho thấy rằng, bên cạnh thị
trường gia công phần mềm xuất khẩu phát triển mạnh trong thời gian qua, thì thị trường
phần mềm nội địa vẫn có được tốc độ phát triển ổn định.
Hình 1.3: Doanh thu của CNpPM Việt Nam từ năm 1998 đến 2008
Mặc dù doanh thu ngành CNpPM Việt Nam đã có mức tăng trưởng đáng kể từ năm
1998 cho đến nay, tuy nhiên nếu so sánh với doanh thu sản xuất phần mềm của các quốc
gia trong khu vực thì Việt Nam vẫn còn thấp hơn rất nhiều. Chẳng hạn, doanh thu ngành
CNpPM Việt Nam năm 2009 chỉ bằng 1,2% so với Ấn Độ, 3,4% so với Trung Quốc. Thậm
chí khi so với Philipines, doanh thu ngành CNpPM Việt Nam chỉ bằng 9,4%.
Nguồn: Lấy từ Báo cáo “Hiện trạng và định hướng phát triển Công nghiệp phần mềm
Việt Nam”, Vụ CNTT- Bộ Thông tin và Truyền thông, 16/7/2009, trang 5
T
ri
ệu
U
S
D
4
Hình 1.4: So sánh doanh thu phần mềm 2009 giữa Việt Nam và các nước trong khu vực
Triệu USD
1.2. Mục tiêu nghiên cứu
Những thống kê sơ bộ ở trên cho thấy, ngành CNpPM Việt Nam đã có những bước
tiến đáng kể cả về số lượng doanh nghiệp cũng như doanh thu toàn ngành trong một thập
kỷ vừa qua. Tuy nhiên, Việt Nam phải cạnh tranh với rất nhiều quốc gia khác trên thế giới
trong ngành CNpPM, cũng như doanh thu sản xuất phần mềm của Việt Nam hiện nay thấp
hơn rất nhiều so với các nước trong khu vực. Với chỉ một ưu thế của Việt Nam dựa vào chi
phí thấp (theo đánh giá của Gartner), ngành CNpPM Việt Nam nói chung và các DNPM
Việt Nam nói riêng sẽ không thể có được sự phát triển bền vững. Một khi giá các yếu tố
đầu vào tăng lên, ưu thế ngày càng mất đi thì các DNPM Việt Nam sẽ không thể cạnh
tranh với các đối thủ cạnh tranh trong khu vực và trên thế giới. Vì vậy, việc xác định năng
lực cạnh tranh (NLCT) của các DNPM Việt Nam cũng như nhận diện được các yếu tố tác
động đến NLCT là rất cần thiết, giúp đưa ra được những chính sách thúc đẩy phát triển
ngành CNpPM trong tương lai.
Với định hướng như vậy, mục tiêu của đề tài này tập trung vào nghiên cứu trả lời
các câu hỏi sau:
- Ngành CNpPM Việt Nam hiện nay đang ở vị trí nào trong chuỗi giá trị phần mềm
thế giới?
- Chiến lược cạnh tranh của các DNPM Việt Nam và các yếu tố tác động đến việc
chọn lựa chiến lược cạnh tranh này là gì?
Nguồn: Sách trắng CNTT năm 2010, 2 và 3 )
5
Từ những nghiên cứu trên, tác giả sẽ đề xuất một số chính sách giúp nâng cao
NLCT của các DNPM Việt Nam.
1.3. Phương pháp nghiên cứu
Để trả lời những câu hỏi ở trên, tác giả sẽ sử dụng phương pháp định tính theo
hướng nghiên cứu tình huống tại một số doanh nghiệp, tổ chức ở Việt Nam, cũng như so
sánh số liệu phân tích với các nước trong khu vực.
Với mục tiêu nghiên cứu về ngành CNpPM Việt Nam, đề tài sử dụng nguồn số liệu
thứ cấp được thống kê từ các báo cáo chuyên ngành, báo cáo Toàn cảnh CNTT hàng năm,
số liệu thu thập từ trang Web của Hội tin học thành phố Hồ Chí Minh (HCA) và số liệu
được cung cấp bởi Hiệp hội DNPM Việt Nam (VINASA). Đề tài cũng sử dụng một số
thông tin thu thập được từ việc phỏng vấn trực tiếp một số chuyên gia trong lĩnh vực
CNpPM, từ các bài báo viết về ngành CNpPM.
Trên cơ sở phân tích những nguồn thông tin trên, tác giả sẽ nghiên cứu, đề xuất
những chính sách cụ thể giúp thúc đẩy nâng cao NLCT của các doanh nghiệp ngành
CNpPM Việt Nam.
1.4. Kết cấu luận văn
Luận văn được xây dựng dựa trên 5 chương: Chương 1 là phần tổng quan trình bày
về bối cảnh chính sách, mục đích nghiên cứu, phương pháp nghiên cứu và kết cấu luận
văn. Chương 2 tiến hành phân tích những đặc điểm của ngành CNpPM Việt Nam, vị trí
của các DNPM Việt Nam trong chuỗi giá trị ngành CNpPM thế giới. Chương 3 xác định
chiến lược cạnh tranh mà các DNPM Việt Nam hiện đang sử dụng. Chương 4 tập trung
phân tích một số yếu tố tác động đến việc chọn lựa chiến lược cạnh tranh của các DNPM
Việt Nam bao gồm nguồn nhân lực, hoạt động của các quỹ đầu tư mạo hiểm (VC), vai trò
của các công viên phần mềm (CVPM). Chương 5 sẽ đề xuất một số đóng góp về mặt chính
sách giúp nâng cao NLCT của các DNPM Việt Nam.
6
CHƯƠNG 2
VỊ TRÍ NGÀNH CÔNG NGHIỆP PHẦN MỀM VIỆT NAM
2.1 Những đặc điểm chính của ngành CNpPM Việt Nam
2.1.1 Vai trò của ngành CNpPM
Với đặc điểm là ngành kinh tế có hàm lượng tri thức cao, lợi nhuận lớn, có tiềm
năng xuất khẩu, CNpPM chính là cơ hội cho những nước đang phát triển như Việt Nam
thực hiện chính sách đẩy nhanh quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Đặc biệt, trong
Đại hội lần thứ 11 của Đảng đã xác định phát triển khoa học, công nghệ và kinh tế tri thức
là một trong những mục tiêu hàng đầu. Thúc đẩy phát triển ngành CNpPM chính là một
trong những giải pháp giúp thực hiện chủ trương chính sách này của Đảng.
Mặc dù hiện tại ngành CNpPM vẫn chỉ đóng một tỷ trọng khiêm tốn trong tổng sản
phẩm nội địa (GDP) của quốc gia, khoảng 0,4% GDP, nhưng với sự phát triển nhanh
chóng, cùng với sự chỉ đạo và hỗ trợ sát sao của Đảng và Chính phủ, ngành CNpPM Việt
Nam có tiềm năng sẽ đóng góp nhiều hơn trong nền kinh tế quốc gia. Theo ước tính của
HCA, đến năm 2015, CNpPM và dịch vụ CNTT sẽ đạt 2,5% trong tổng GDP quốc gia.
Hình 2.1: Ước tính tăng trưởng ngành công nghiệp CNTT Việt Nam
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
GDP (tỷ USD) 75,00 79,13 85,06 91,44 98,30 105,67 113,59 122,11
Doanh thu CNTT (tỷ USD) 4,07 4,89 5,87 8,21 11,50 16,10 22,54 31,55
Tỷ trọng CNTT đóng góp vào GDP
(50% doanh thu)
2,04 2,44 2,93 4,11 5,75 8,05 11,27 15,78
Tỷ lệ CNTT trong GDP (%) 3 3 3,4 4,5 5,8 7,6 10 13
Doanh thu của công nghiệp phần mềm
và dịch vụ CNTT (tỷ USD)
0,68 0,68 0,82 1,23 1,84 2,76 4,14 6,21
Công nghiệp phần mềm và dịch vụ
CNTT đóng góp vào GDP (50% doanh
thu)
0,34 0,34 0,41 0,61 0,92 1,38 2,07 3,10
Tỷ lệ công nghiệp phần mềm và dịch
vụ CNTT trong GDP (%)
0,5 0,4 0,5 0,7 0,9 1,3 1,8 2,5
Nguồn: Lấy từ Tuyết Ân (2009), “Định vị lại ngành công nghiệp phần mềm”, Thời báo
Kinh tế Sài gòn Online, truy cập ngày 23/03/2011 tại địa chỉ
cong-nghiep-phan-mem.html
7
Ngành CNpPM cũng có vai trò tạo việc làm cho thị trường lao động Việt Nam,
nhất là lực lượng lao động trẻ, có tri thức, có khả năng tiếp cận công nghệ nhanh chóng.
Theo Sách Trắng CNTT và Truyền thông năm 2010, số lao động trong ngành CNpPM năm
2009 là 64.000 lao động, tăng 12% so với năm 2008. Lực lượng lao động này cũng có trình
độ cao trong nền kinh tế: có trình độ trung cấp, cao đẳng, đại học trở lên. Với sự gia tăng
số lượng DNPM nói riêng và doanh nghiệp CNTT nói chung hàng năm, nhu cầu nhân lực
CNTT cũng sẽ tăng lên, tạo thêm nhiều việc làm cho lao động Việt Nam. Theo tính toán
của Bộ Thông tin và Truyền thông, đến năm 2015, nhu cầu tuyển dụng của các doanh
nghiệp CNTT sẽ là 400.000 lao động. Điều này có nghĩa là 400.000 lao động trẻ sẽ được
giải quyết việc làm, góp phần giảm sức ép tạo việc làm cho lực lượng lao động trẻ trong
bối cảnh Việt Nam đang trong thời kỳ “Cơ cấu dân số vàng”.
2.1.2 Đặc điểm của các DNPM Việt Nam
Thứ nhất, doanh thu của ngành phần mềm tập trung vào một số ít doanh nghiệp
hàng đầu như FPT, TMA, CSC Việt Nam... Chỉ có 5% trong tổng số doanh nghiệp nhưng
quyết định tới 95% tổng doanh số phần mềm- dịch vụ và quyết định gần như 100% doanh
thu xuất khẩu phần mềm- dịch vụ 5. Những công ty còn lại chủ yếu tồn tại với quy mô nhỏ,
thực hiện những dự án gia công phần mềm với trị giá thấp hoặc sản xuất phần mềm với
doanh thu không cao. Điều này cho thấy rằng các DNPM Việt Nam mặc dù gia tăng nhiều
về số lượng trong những năm qua, tuy nhiên hầu hết vẫn là những doanh nghiệp nhỏ, thực
hiện những dự án có giá trị, doanh thu thấp. Doanh thu tập trung chủ yếu vào những doanh
nghiệp xây dựng được những sản phẩm phần mềm có quy mô lớn, có thị phần lớn trong
nước như FPT, Misa, Fast; hay những doanh nghiệp xây dựng được uy tín trong gia công
phần mềm với các đối tác nước ngoài, nhận được những gói phần mềm có lợi nhuận cao
như FPT, TMA, CSC Việt Nam, Global Cybersoft.
8
Hình 2.2: Xếp hạng 10 DNPM có doanh thu cao nhất năm 2009
Xếp hạng Doanh nghiệp Doanh số 2009
(Tỷ VNĐ)
1 Cty CP Phần mềm FPT 748,24
2 DN tư nhân DV Tường Minh (TMA Solution) 257,01
3 Cty TNHH CSC Việt Nam 205,28
4 Cty CP Global Cybersoft 110,44
5 Cty CP Công nghệ mới Kim Tự Tháp Việt Nam 143,00
6 Cty CP Misa 89,30
7 Cty CP Truyền thông số 1 – ONE 131,00
8 Cty TNHH Giải pháp phần mềm CMC 103,88
9 Cty CP Phần mềm Việt Quốc tế 30,70
10 Cty TNHH Quản lý doanh nghiệp FAST 40,30
Thứ hai, các DNPM Việt Nam vẫn chưa chú trọng đầu tư áp dụng quy trình sản
xuất theo các tiêu chuẩn chất lượng quốc tế như CMMi. Các DNPM Việt Nam thường
chọn một trong hai hình thức kinh doanh là khai thác thị trường trong nước hoặc gia công
phần mềm xuất khẩu cho đối tác ở các thị trường như Nhật, Mỹ, châu Âu Trong đó,
chứng nhận CMMi là “giấy thông hành” chứng tỏ doanh nghiệp đủ khả năng tạo ra sản
phẩm chất lượng, đủ năng lực tham gia vào thị trường phần mềm của thế giới 8. Tuy nhiên,
theo thống kê của Bộ Thông tin và Truyền thông, đến tháng 6 năm 2010, chỉ mới có
10/1000 DNPM có chứng nhận CMMi. Kết quả này là quá thấp nếu so sánh với khoảng
5500 công ty phần mềm có chứng chỉ ISO 9000 và xấp xỉ 185 công ty đủ tư cách CMMi
mức 4 và 5 của Ấn Độ 26. Đây cũng chính là lý do khiến cho các DNPM Việt Nam chưa
thể nhận được những dự án lớn đòi hỏi khắt khe về tiêu chuẩn năng lực, mà chỉ giới hạn
thực hiện những dự án nhỏ có mức lợi nhuận không cao, hoặc thực hiện những dự án cung
cấp cho thị trường trong nước.
Nguồn: Lấy từ Đánh giá năng lực và Xếp hạng doanh nghiệp CNTT-TT (2010), trang 24
9
Hình 2.3: Tỷ lệ doanh nghiệp phần mềm tính theo số nhân viên
Thứ ba, các DNPM Việt Nam hiện nay phần lớn kinh doanh theo quy mô nhỏ.
Theo thống kê của Vụ CNTT, Bộ Thông tin và Truyền thông, chỉ có 1% số DNPM có trên
500 nhân viên, trong khi có đến 38% DNPM có dưới 20 nhân viên. Kết quả này cho thấy
quy mô về số lượng nhân viên của các DNPM Việt Nam vẫn còn rất ít khi so với những
DNPM Ấn Độ với số lượng nhân viên lên đến hàng ngàn nhân viên (công ty lớn nhất Ấn
Độ là Infosys có mạng lưới kinh doanh với hơn 600 chi nhánh, sử dụng 200.000 kỹ sư điện
tử, tin học 15). Với đặc điểm của hoạt động sản xuất phần mềm là một khi dự án phần mềm
gia tăng về quy mô hay mức độ khó thì số lượng nhân lực được sử dụng cũng gia tăng để
cung ứng đủ nguồn lực cần thiết cho dự án. Theo lý luận đó thì càng nhận thức rõ rằng các
DNPM Việt Nam vẫn chỉ dừng lại ở mức thực hiện các dự án nhỏ, chưa tăng về quy mô để
có đủ khả năng thực hiện các dự án có quy mô lớn, có mức độ khó.
Nguồn: Lấy từ Tuyết Ân (2009), “Định vị lại ngành công nghiệp phần mềm”, Thời báo
Kinh tế Sài gòn Online, truy cập ngày 23/03/2011 tại địa chỉ
nghiep-phan-mem.html
10
2.2 Vị trí DNPM Việt Nam trong chuỗi giá trị phần mềm thế giới
Theo tác giả Keun Lee và Tae Young Park 18, và như trình bày trong hình 2.4,
chuỗi giá trị ngành CNpPM thế giới bao gồm 4 phân lớp: một là lập trình phần mềm; hai là
thiết kế, phát triển và bảo trì phần mềm; ba là tích hợp hệ thống; và bốn là tư vấn và lập kế
hoạch. Trong đó, những doanh nghiệp thuộc phân lớp 1 sẽ thực hiện các công việc như viết
phần mềm, kiểm tra lỗi. Những doanh nghiệp thuộc lớp 2 sẽ thực hiện các công việc như
cung cấp thiết kế giao diện và phát triển những tính năng mới của phần mềm. Những
doanh nghiệp thuộc lớp 3 sẽ thực hiện việc cung cấp tổng thể hệ thống thông tin, những
giải pháp để kết nối toàn bộ hệ thống. Những doanh nghiệp thuộc lớp 4 sẽ cung cấp các
dịch vụ tư vấn kinh doanh, tư vấn kỹ thuật, các giải pháp tư vấn liên quan đến ứng dụng
CNTT. Theo chiều từ dưới lên trên, giá trị tăng thêm của từng phân lớp sẽ giảm dần từ
phân lớp 1 đến phân lớp 4, thấp nhất là lập trình phần mềm và cao nhất là tư vấn - lập kế
hoạch. Đồng thời, theo chiều từ dưới lên trên, yêu cầu về trình độ kỹ thuật, năng lực sáng
tạo (NLST), năng lực tổ chức và khả năng về vốn cũng càng cao, chỉ những doanh nghiệp
lớn, có tiềm lực mới có thể thực hiện được.
Hình 2.4: Chuỗi giá trị ngành CNTT
Nguồn: Lấy từ nghiên cứu “Catching-up or Leapfrogging in Indian IT service Sector:
Windows of Opportunity, Path-creating and Moving up the Value-chain in TCS, Infosys,
and Wipro” của tác giả Keun Lee và Tae Young Park (2010)
11
Theo nghiên cứu của Tholons về 10 thành phố gia công phần mềm mới nổi hàng
đầu thế giới được công bố vào tháng 10/2009, Việt Nam mà nổi bật là thành phố Hồ Chí
Minh chỉ mới ở phân lớp 1 trên chuỗi giá trị phát triển CNTT thế giới. Đây chính là phân
lớp mang lại lợi nhuận thấp nhất trong chuỗi giá trị phần mềm. Hai hoạt động mà các
DNPM Việt Nam đang kinh doanh là phát triển và kiểm lỗi phần mềm. Trong khi những
nước trong khu vực như Ấn Độ, Trung Quốc đã có mặt trong những phân lớp cao hơn như
phân tích kinh doanh, nghiên cứu - phát triển (R&D) và thiết kế - phát triển - bảo trì phần
mềm (ADM) tại những thành phố như Bangalore, Thượng Hải.
Hình 2.5: Những thành phố đứng đầu về gia công phần mềm trên thế giới
phân theo chức năng
Chức năng Những thành phố hàng đầu
Thiết kế, phát triển, bảo trì phần mềm Bangalore, Mumbai, Hyderabad, Chennai, Dublin
Phát triển hoạt hình, trò chơi Shanghai, Beijing, Moscow, São Paulo
Phân tích kinh doanh Delhi NCR, Mumbai, Bangalore, Chennai, Krakow, Toronto
Trung tâm chăm sóc khách hàng (tiếng
Anh)
Delhi NCR, Manila NCR, Dublin, Mumbai, Bangalore,
Toronto
Trung tâm chăm sóc khách hàng (đa ngôn
ngữ)
Mexico City, Cairo, Krakow, Buenos Aires, Dalian,
Bucharest
Dịch vụ kỹ sư sản xuất Bangalore, Chennai, Pune, St. Petersburg, Guangzhou
Tài chính và kế toán Mumbai, Bangalore, Manila NCR, Krakow, Shanghai,
Dublin
Dịch vụ chăm sóc sức khỏe Hyderabad, Bangalore, Warsaw, Prague, St. Petersburg,
Mumbai
Quản trị nguồn nhân lực Prague, Bucharest, Bangalore, Makati City, Budapest
Dịch vụ quản trị cơ sở hạ tầng Bangalore, Dublin, Kuala Lumpur, Delhi NCR, Toronto
Dịch vụ pháp lý Manila NCR, Mumbai, Chennai
Phát triển phần mềm Bangalore, Moscow, Chennai, Shanghai, Ho Chi Minh
City
Nghiên cứu- Triển khai St. Petersburg, Bangalore, Moscow, Shanghai, Dublin
Kiểm lỗi phần mềm Bangalore, Chennai, Hyderabad, Ho Chi Minh City,
Toronto, Shanghai
Nguồn: Lấy từ nghiên cứu của Tholons về 10 thành phố gia công phần mềm mới nổi hàng
đầu thế giới (tháng 10/2009), trang 32
12
Cũng theo nghiên cứu của tạp chí GlobalServices kỳ phát hành tháng 11/2010 đã
cho thấy rằng: trong so sánh tương quan với hai nước trong khu vực là Trung Quốc và
Philippines thì Việt Nam (với hai thành phố đại diện là Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh)
vẫn chỉ dừng ở mức gia công, phát triển phần mềm và hỗ trợ khách hàng, chưa đạt đến
mức thực hiện những công đoạn đòi hình trình độ cao như thiết kế - phát triển - bảo trì
phần mềm (ADM) và R&D như Trung Quốc, Philippines.
Hình 2.6: So sánh chuyên môn chính của ngành công nghiệp phần mềm giữa Việt Nam,
Trung Quốc và Philippines.
Quốc gia/ Thành phố Chức năng chính Các doanh nghiệp đã thành lập
Philippines
Thành phố
Cebu
Các công việc có giá trị cao
trong phân tích tài chính, R&D
và quản lý phát triển phần mềm
Accenture, AWS, NCR, Lexysoft,
Alliance Software, Sykes Asia,
Aegis, Stream, Convergys,
ePerformax
Trung
Quốc
Thượng Hải
Phát triển phần mềm, ADM,
R&D, gia công phần mềm tài
chính và kế toán
IBM, World Software Services,
Neoris, Softtek, Infosys, Accenture,
Sitel, ACS
Bắc Kinh
Phát triển phần mềm, ADM,
R&D, gia công phần mềm tài
chính và kế toán
SAP, Tumbleweed Communications,
IBM, BTC International Contact
Center, OPI Global, HP
Thâm Quyến
Phát triển phần mềm, ADM,
R&D, gia công phần mềm tài
chính và kế toán
IBA Group, Honeywell, SGI,
Accenture, IBM, CSC, Deloitte,
Ernst & Young, Genpact
Việt Nam
Hà Nội
Gia công dịch vụ giáo dục, phát
triển phần mềm, dịch vụ hỗ trợ
khách hàng
FPT, HPT, HiPT, IBM,
VTCOMTECH Co. Ltd, Equant,
Contact Centre Vietnam
Tp. Hồ Chí
Minh
Gia công dịch vụ giáo dục, phát
triển phần mềm, dịch vụ hỗ trợ
khách hàng
Teledata, VPT, Jupiter Systems, FPT
Xem xét cụ thể về khả năng của công ty FPT Software, một doanh nghiệp phần
mềm lớn nhất Việt Nam hiện nay để kiểm chứng xem những nhận định của Tholons và tạp
chí GlobalServices về vị trí của các doanh nghiệp phần mềm Việt Nam trong chuỗi giá trị
phần mềm thế giới. Theo tham luận “Chiến lược kinh doanh của tập đoàn FPT về phát
triển phần mềm theo hướng toàn cầu hóa” do ông Nguyễn Lâm Phương - Phó Tổng giá