Đề tài Một số giải pháp hoàn thiện công tác quản lý chất lượng dự án đầu tư xây dựng công trình của Công ty Cổ phần Đầu tư Tây Bắc

LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành và biết ơn sâu sắc tới cô PGS.TS. Đặng Tùng Hoa và Thầy giáo TS. Nguyễn Thế Hòa, người đã tận tình hướng dẫn tôi trong suốt quá trình thực hiện đề tài. Sự giúp đỡ tận tình, những lời khuyên bổ ích và những đóng góp của Thầy, Cô đối với bản luận văn là động lực giúp tôi hoàn thành đề tài của mình. Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến các Thầy cô trong Khoa Kinh tế và Quản lý - Trường Đại học Thủy lợi Hà Nội đã nhiệt tình giúp đỡ tác giả hoàn thành luận văn này. Và cuối cùng tôi xin gửi lời cảm ơn tới Ban lãnh đạo và tập thể cán bộ công nhân viên trong Công ty cổ phần Đầu tư Tây Bắc đã cung cấp thông tin, tài liệu để tác giả có thể hoàn thành luận văn. Hà Nội, ngày tháng năm 2013 Tác giả Phạm Tấn Tài LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan bản luận văn là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nghiên cứu nêu trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng, và chưa từng được ai công bố trong các công trình khoa học nào trước đó. Hà Nội, ngày tháng năm 2013 Tác giả Phạm Tấn Tài DANH MỤC HÌNH VẼ STT Nội dung Trang Hình 2.1 Sơ đồ tổ chức Công ty Cổ phần Đầu tư Tây Bắc 29 Hình 2.2 Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ của công ty giai đoạn 2010-2012 34 Hình 2.3 Cơ cấu lợi nhuận của công ty năm 2010 35 Hình 2.4 Cơ cấu lợi nhuận của công ty năm 2011 35 Hình 2.5 Cơ cấu lợi nhuận của công ty năm 2012 35 Hình 3.1 Quy trình lập, thẩm định và phê duyệt DA ĐT 62 DANH MỤC BẢNG STT Nội dung Trang Bảng 2.1 Một số công trình DA đầu tư xây dựng của Công ty giai đoạn 2005-2012 37 Bảng 2.2 Chất lượng một số dự án mà khâu chuẩn bị đầu tư chưa được quan tâm thoả đáng 42 Bảng 2.3 Tiến độ GPMB một số dự án của Công ty Cổ phần Đầu tư Tây Bắc giai đoạn 2005-2012 44 Bảng 2.4 Giá trị tổng mức đầu tư, tổng dự toán của một số dự án do tư vấn lập và sau khi đã qua thẩm định. 47 Bảng 2.5 Hình thức lựa chọn các đơn vị thiết kế một số dự án trọng điểm của Công ty 48 Bảng 2.6 Giá trị trúng thầu một số dự án so với giá gói thầu 50 DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT Từ viết tắt Tên đầy đủ 1 CĐT Chủ đầu tư 2 DAĐT Dự án đầu tư 3 DAĐTXD Dự án đầu tư xây dựng 4 ĐTXD Đầu tư xây dựng 5 KSTK Khảo sát thiết kế 6 QLDA Quản lý dự án 7 SXCN Sản xuất công nghiệp 8 SXKD Sản xuất kinh doanh 9 TCVN Tiêu chuẩn Việt Nam 10 TKKT-DT Thiết kế kỹ thuật- dự toán 11 TKKT-TDT Thiết kế kỹ thuật- Tổng dự toán 12 TVGS Tư vấn giám sát MỤC LỤC MỞ ĐẦU CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐẦU TƯ DỰ ÁN XÂY DỰNG VÀ QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH. ..................... 1 1.1. KHÁI QUÁT VỀ DAĐTXD VÀ QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH ............................................................................... 1 1.1.1. Dự án đầu tư xây dựng ...................................................................................... 1 1.1.1.1. Khái niệm dự án đầu tư xây dựng công trình ................................................. 1 1.1.1.2. Đặc điểm của các dự án đầu tư xây dựng công trình ..................................... 1 1.1.2. Quản lý chất lượng dự án đầu tư xây dựng công trình ..................................... 2 1.1.2.1. Khái niệm quản lý chất lượng dự án đầu tư xây dựng ................................... 2 1.1.2.2. Các nguyên tắc quản lý chất lượng dự án đầu tư xây dựng công trình .......... 3 1.1.3. Vai trò của công tác quản lý chất lượng dự án đầu tư xây dựng công trình ... 11 1.2. NỘI DUNG CỦA CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH .................................................................................... 14 1.2.1. Giai đoạn chuẩn bị đầu tư ............................................................................... 14 1.2.2. Giai đoạn thực hiện đầu tư .............................................................................. 15 1.2.3. Giai đoạn hoàn thành bàn giao ........................................................................ 16 1.3. QUY TRÌNH QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH .......................................................................................................... 17 1.4. VAI TRÒ CỦA CÁC CHỦ THỂ TRONG CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH ...................................... 21 1.4.1. Vai trò của chủ đầu tư ..................................................................................... 21 1.4.2. Vai trò của đơn vị tư vấn, giám sát ................................................................. 21 1.4.3. Vai trò của đơn vị thi công .............................................................................. 22 1.4.4.Vai trò của đơn vị khảo sát xây dựng............................................................... 23 1.4.5. Vai trò của đơn vị giám sát thi công xây lắp................................................... 24 1.5. KẾT LUẬN CHƯƠNG I ................................................................................... 25 CHƯƠNG II. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẦU TƯ TÂY BẮC ........................................................................................................................... 26 2.1. TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẦU TƯ TÂY BẮC ..................... 26 2.1.1. Chức năng, nhiệm vụ của Công ty Cổ phần Đầu tư Tây Bắc ......................... 26 2.1.1.1. Lịch sử hình thành của công ty .................................................................... 26 2. 1.1.2.Chức năng và nhiệm vụ của Công ty ........................................................... 27 2.1.1.3. Sơ đồ tổ chức của Công ty Cổ phần Đầu tư Tây Bắc .................................. 28 2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của Lãnh đạo, các Ban chức năng của Công ty trong công tác quản lý đầu tư xây dựng ...................................................... 29 2.1.2.1. Lãnh đạo Công ty ......................................................................................... 29 2.1.2.2. Các phòng, ban trong Công ty ..................................................................... 31 2.1.3. Tình hình sản xuất kinh doanh của Công ty trong thời gian qua .................... 31 2.1.4. Tình hình đầu tư xây dựng của Công ty trong thời gian qua .......................... 36 2.2. TÌNH HÌNH QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH CỦA CÔNG TY TRONG THỜI GIAN QUA ................................ 38 2.2.1. Hệ thống văn bản pháp quy về quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình ... 38 2.2.2. Tình hình quản lý chất lượng dự án đầu tư xây dựn công trình của công ty trong thời gian qua .................................................................................................... 41 2.2.2.1. Tình hình quản lý chất lượng dự án đầu tư xây dựng trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư ..................................................................................................................... 41 2.2.2.2. Tình hình quản lý chất lượng dự án đầu tư xây dựng trong giai đoạn thực hiện đầu tư ................................................................................................................. 43 2.2.2.3. Tình hình quản lý chất lượng dự án đầu tư xây dựng trong giai đoạn kết thúc đầu tư ................................................................................................................. 51 2.3. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH CỦA CÔNG TY ................................ 54 2.3.1. Các kết quả đạt được ....................................................................................... 54 2.3.2. Những mặt tồn tại và nguyên nhân ................................................................. 54 2.3.2.1. Những mặt tồn tại ......................................................................................... 54 2.3.2.2. Những nguyên nhân ..................................................................................... 55 2.4. KẾT LUẬN CHƯƠNG II .................................................................................. 55 Chương 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẦU TƯ TÂY BẮC ........................................................................................................... 57 3.1. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG TY GIAI ĐOẠN 2013-2018 ..... 57 3.1.1. Mục tiêu phát triển của công ty ....................................................................... 57 3.1.2. Phương hướng phát triển của công ty ............................................................. 59 3.2. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH CỦA CÔNG TY ....................................... 60 3.2.1. Giải pháp về công tác thẩm tra, thẩm định và phê duyệt các dự án đầu tư..... 61 3.2.2. Giải pháp về công tác đấu thầu ....................................................................... 64 3.2.3. Giải pháp về công tác bồi thường giải phóng mặt bằng ................................. 67 3.2.4. Giải pháp về công tác giám sát thi công và thi công xây lắp .......................... 70 3.2.5. Giải pháp về đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao nghiệp vụ quản lý dự án đầu tư xây dựng cho cán bộ công ty ..................................................................................... 71 3.2.6. Giải pháp khác ................................................................................................. 72 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ..........72 TÀI LIỆU THAM KHẢO.76 PHỤ LỤC MỞ ĐẦU I. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI Sau hơn 20 năm thực hiện công cuộc đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo, nền kinh tế cũng như mọi mặt đời sống xã hội của đất nước không ngừng phát triển. Trong xu thế đó, ngành xây dựng đã có bước phát triển vượt bậc, công tác xây dựng cơ bản được triển khai ngày càng nhiều. Hiện nay, bình quân hàng năm cả nước có trên 6.000 dự án đầu tư xây dựng cơ bản đang triển khai. Hầu hết các công trình, hạng mục công trình được đưa vào sử dụng trong thời gian qua đều đáp ứng yêu cầu về chất lượng, phát huy đầy đủ công năng sử dụng theo thiết kế, bảo đảm an toàn trong vận hành và phát huy tốt hiệu quả đầu tư. Trong công tác quản lý chất lượng công trình xây dựng, vấn đề bất cập trước đây là sự thiếu hệ thống và thiếu đồng bộ của các văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh hoạt động xây dựng; trách nhiệm quản lý chất lượng công trình chưa được phân định rõ ràng giữa các chủ thể tham gia xây dựng công trình và cơ quan quản lý nhà nước; điều kiện năng lực của các chủ thể tham gia hoạt động xây dựng cũng chưa được quy định cụ thể. Tất cả các vấn đề nêu trên đã được khắc phục thông qua Luật xây dựng và các văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn Luật xây dựng. Từ việc phân định rõ trách nhiệm nêu trên, ý thức của các chủ thể tham gia hoạt động xây dựng đối với chất lượng công trình ngày một nâng cao. Đối với chủ đầu tư, đó là ý thức trách nhiệm về tổ chức quản lý chất lượng công trình và hiệu quả đầu tư. Đối với các nhà thầu, đó là chất lượng, uy tín, thương hiệu và sức cạnh tranh. Bên cạnh những ưu điểm, vẫn còn một số tồn tại, bất cập về chất lượng công trình, như các sự cố, hư hỏng công trình cũng như những khoảng trống về pháp luật; tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật. Theo thống kê hằng năm, sự cố xảy ra nhiều ở các công trình quy mô nhỏ, nhà ở riêng lẻ và trong giai đoạn thi công xây dựng. Công ty Cổ phần Đầu tư Tây Bắc hiện đang đầu tư các dự án khu đô thị mới, khu du lịch, khai thác vật liệu xây dựng trên địa bàn miền Bắc với các dự án quy mô lớn hàng ngàn tỷ đồng. Với khối lượng đầu tư lớn như vậy, một vấn đề đặt ra là phải làm thế nào để công tác quản lý dự án (QLDA) đầu tư xây dựng đạt kết quả tốt hơn và hiệu quả cao hơn. Để đạt được hiệu quả thì công tác QLDA phải được thực hiện thường xuyên, liên tục trong mỗi bước, mỗi khâu trong quá trình đầu tư như từ khâu lên kế hoạch đầu tư, lập dự án đầu tư đến khâu khảo sát lựa chọn địa điểm, chọn quy mô, kết cấu, các giải pháp công nghệ, các biện pháp thi công phù hợp đến lập chi phí của từng dự án và cả khâu tổ chức thực hiện dự án. Từ những vấn đề trên, để góp phần đem lại hiệu quả hơn trong công tác QLDA đòi hỏi Công ty phải tiến hành phân tích, đánh giá và đề xuất các giải pháp hoàn thiện hơn trong trong công tác quản lý các dự án đầu tư, từ đó tìm được hướng đi thích hợp. Với tính cấp thiết đó, đề tài “Một số giải pháp hoàn thiện công tác quản lý chất lượng dự án đầu tư xây dựng công trình của Công ty Cổ phần Đầu tư Tây Bắc” được tác giả lựa chọn nhằm nâng cao chất lượng cho các công trình xây dựng của Công ty, từ đó nâng cao hiệu quả xây dựng cho các dự án của công ty trong thời gian tới. II. MỤC ĐÍCH CỦA ĐỀ TÀI Trên cơ sở nghiên cứu những lý luận cơ bản về công tác QLDA đầu tư xây dựng công trình, phân tích thực trạng công tác QLDA tại Công ty Cổ phần Đầu tư Tây Bắc, luận văn đề xuất một số giải pháp góp phần vào việc hoàn thiện công tác quản lý chất lượng các dự án đầu tư của Công ty trong thời gian tới. III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU a. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là công tác công tác quản lý chất lượng và các nhân tố ảnh hưởng đến công tác này tại Công ty từ khâu chuẩn bị đầu tư, thực hiện đầu tư và kết thúc đầu tư. b. Phạm vi nghiên cứu - Về nội dung: Chất lượng và các nhân tố ảnh đến công tác quản lý chất lượng các dự án ĐTXD. - Về không gian: Tập trung nghiên cứu các dự án của Công ty - Về thời gian: Trong thời gian từ năm 2005 – 2013. IV. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU a. Nội dung nghiên cứu Để đạt được mục tiêu nghiên cứu của đề tài. Nội dung nghiên cứu của đề tài gồm các nội dung chính như sau:  Cơ sở lý luận về quản lý chất lượng DAĐTXD công trình  Phân tích thực trạng về công tác quản lý chất lượng DAĐTXD công trình tại Công ty Cổ phần Đầu tư Tây Bắc  Các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý chất lượng DAĐTXD công trình tại Công ty Cổ phần Đầu tư Tây Bắc b. Phương pháp nghiên cứu Để thực hiện nội dung, nhiệm vụ của đề tài, tác giả luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu chủ yếu sau *Phương pháp thu thập thông tin Thông tin được thu thập chủ yếu qua các tài liệu, số liệu của Công ty Cổ phần Đầu tư Tây Bắc giai đoạn 2005-2013 và các phương tiện khác như tạp chí, đài báo, Internet nhằm thu thập số liệu phục vụ cho việc phân tích và đánh giá thực trạng quản lý chất lượng DAĐTXD công trình tại Công ty Cổ phần Đầu tư Tây Bắc giai đoạn 2005-2013. * Phương pháp thống kê Thực hiện thống kê số liệu, phân tổ thống kê, số tương đối, số tuyệt đối để phân tích, đánh giá thực trạng quản lý chất lượng DAĐTXD công trình tại Công ty Cổ phần Đầu tư Tây Bắc giai đoạn 2005-2013. * Phương pháp so sánh Phương pháp này được sử dụng nhằm so sánh các số liệu thực hiện của từng năm để phân tích, đánh giá thực trạng quản lý chất lượng DAĐTXD công trình tại Công ty Cổ phần Đầu tư Tây Bắc giai đoạn 2005-2013. * Phương pháp tổng hợp Tổng hợp số liệu đã thu thập và thống kê nhằm phân tích, đánh giá thực trạng quản lý chất lượng DAĐTXD công trình tại Công ty Cổ phần Đầu tư Tây Bắc giai đoạn 2005-2013 và đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác quản lý chất lượng DAĐTXD công trình tại Công ty Cổ phần Đầu tư Tây Bắc trong thời gian tới. V. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI a.Ý nghĩa khoa học của đề tài Hệ thống hoá các lý luận tổng quan về công tác QLDA nói chung, công tác quản lý chất lượng dự án đầu tư xây dựng nói riêng. Từ những phân tích, đánh giá một cách có luận cứ khoa học về thực trạng công tác quản lý chất lượng dự án đầu tư xây dựng ở Công ty Cổ phần Đầu tư Tây Bắc, từ đó đưa ra giải pháp nhằm hoàn thiện hơn công tác quản lý chất lượng dự án đầu tư xây dựng, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty trong thời gian tới. b.Ý nghĩa thực tiễn của đề tài Góp phần tăng cường công tác quản lý chất lượng Dự án đầu tư xây dựng tại công ty. VI. NỘI DUNG CỦA LUẬN VĂN Ngoài phần mở đầu, kết luận và kiến nghị, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục luận văn gồm có 3 chương như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận quản lý chất lượng dự án đầu tư xây dựng Chương 2: Thực trạng về công tác quản lý chất lượng dự án đầu tư xây dựng tại Công ty Cổ phần Đầu tư Tây Bắc Chương 3: Đề xuất một số giải pháp hoàn thiện công tác quản lý chất lượng dự án đầu tư xây dựng của Công ty Cổ phần Đầu tư Tây Bắc 1 CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐẦU TƯ DỰ ÁN XÂY DỰNG VÀ QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH 1.1. KHÁI QUÁT VỀ DAĐTXD VÀ QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH 1.1.1. Dự án đầu tư xây dựng 1.1.1.1. Khái niệm dự án đầu tư xây dựng công trình Khi đầu tư xây dựng công trình, Chủ đầu tư (CĐT) xây dựng công trình phải lập báo cáo đầu tư, dự án đầu tư (hoặc lập báo cáo kinh tế- kỹ thuật) để xem xét, đánh giá hiệu quả kinh tế - xã hội của dự án. Dự án là việc thực hiện một mục đích hay nhiệm vụ công việc nào đó dưới sự ràng buộc về yêu cầu và nguồn vật chất đã định. Thông qua việc thực hiện dự án để cuối cùng đạt được mục tiêu nhất định đã đề ra và kết quả của nó có thể là một sản phẩm hay một dịch vụ. Theo Luật xây dựng thì “DAĐTXD công trình là tập hợp các đề xuất có liên quan đến việc bỏ vốn để xây dựng mới, mở rộng hoặc cải tạo những công trình xây dựng nhằm mục đích phát triển, duy trì, nâng cao chất lượng công trình hoặc sản phẩm, dịch vụ trong một thời hạn nhất định“ (Luật xây dựng, 2003) 1.1.1.2. Đặc điểm của các dự án đầu tư xây dựng công trình Dự án xây dựng là tập hợp các hồ sơ và bản vẽ thiết kế, trong đó bao gồm các tài liệu pháp lý, quy hoạch tổng thể, kiến trúc, kết cấu, công nghệ tổ chức thi công được giải quyết. Các dự án đầu tư xây dựng có một số đặc điểm sau: * Dự án có tính thay đổi: Dự án xây dựng không tồn tại một cách ổn định cứng, hàng loạt phần tử của nó đều có thể thay đổi trong quá trình thực thi do nhiều nguyên nhân, chẳng hạn các tác nhân từ bên trong như nguồn nhân lực, tài chính, các hoạt động sản xuất và bên ngoài như môi trường chính trị, kinh tế, công nghệ, kỹ thuật và thậm chí cả điều kiện kinh tế xã hội. * Dự án có tính duy nhất: Mỗi dự án đều có đặc trưng riêng biệt lại được thực hiện trong những điều kiện khác biệt nhau cả về địa điểm, không gian, thời gian và môi trường luôn thay đổi. 2 * Dự án có hạn chế về thời gian và quy mô: Mỗi dự án đều có điểm khởi đầu và kết thúc rõ ràng và thường có một số kỳ hạn có liên quan. Mỗi dự án đều được khống chế bởi một khoảng thời gian nhất định, trên cơ sở đó trong quá trình triển khai thực hiện, nó là cơ sở để phân bổ các nguồn lực sao cho hợp lý và có hiệu quả nhất. Sự thành công của Quản lý dự án (QLDA) thường được đánh giá bằng khả năng có đạt được đúng thời điểm kết thúc đã được định trước hay không? Quy mô của mỗi dự án là khác nhau và được thể hiện một cách rõ ràng trong mỗi dự án vì điều đó quyết định đến việc phân loại dự án và xác định chi phí của dự án. * Dự án có liên quan đến nhiều nguồn lực khác nhau: Triển khai dự án là một quá trình thực hiện một chuỗi các đề xuất để thực hiện các mục đích cụ thể nhất định, chính vì vậy để thực hiện được nó chúng ta phải huy động nhiều nguồn lực khác nhau, việc kết hợp hài hoà các nguồn lực đó trong quá trình triển khai là một trong những nhân tố góp phần nâng cao hiệu quả dự án. 1.1.2. Quản lý chất lượng dự án đầu tư xây dựng công trình 1.1.2.1. Khái niệm quản lý chất lượng dự án đầu tư xây dựng Tuỳ thuộc vào quan điểm nhìn nhận khác nhau, các nhà nghiên cứu và tuỳ thuộc vào đặc trưng của nền kinh tế mà người ta đã đưa ra nhiều quan niệm khác nhau về quản lý chất lượng. Nhưng một nhận định chính xác v