Đề tài Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh tại Công ty Lương Thực cấp I Lương Yên

Lêi më ®Çu L­¬ng thùc vµ an ninh l­¬ng thùc lµ vÊn ®Ò tèi quan träng ®èi víi mçi quèc gia, ®Æc biÖt lµ ®èi víi ViÖt Nam – mét n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ ®ang lÊy viÖc kinh doanh l­¬ng thùc vµ n«ng s¶n phÈm lµm ®iÓm m¹nh ®Ó gia t¨ng thu nhËp cho nÒn kinh tÕ quèc d©n. Cïng víi ®ã c¸c c«ng ty l­¬ng thùc còng ®ãng vai trß hÕt søc quan träng trong qu¸ tr×nh b×nh æn vµ kinh doanh l­¬ng thùc ë n­íc ta. C¸c c«ng ty l­¬ng thùc hiÖn nay tån t¹i d­íi nhiÒu h×nh thøc kh¸ ®a d¹ng vµ phong phó, nh­ doanh nghiÖp t­ nh©n, doanh nghiÖp Nhµ n­íc, c¸c hîp t¸c x·, xÝ nghiÖp s¶n xuÊt…víi quy m« lín nhá kh¸c nhau. C«ng ty L­¬ng Thùc cÊp I L­¬ng Yªn lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc víi chøc n¨ng chñ yÕu s¶n xuÊt kinh doanh c¸c lo¹i l­¬ng thùc. §©y lµ mét doanh nghiÖp cã tuæi ®êi gÇn 45 n¨m, tr¶i qua nh÷ng n¨m chiÕn tranh ¸c liÖt lu«n hoµn thµnh xuÊt s¾c nhiÖm vô cung cÊp l­¬ng thùc thùc phÈm cho bé ®éi, c¸n bé c«ng nh©n viªn trªn ®Þa bµn Hµ néi còng nh­ c¸c ®Þa bµn kh¸c trªn toµn ®Êt n­íc. ChuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng, C«ng ty nµy ®· bÞ ch÷ng l¹i vµ cã phÇn gi¶m sót hiÖu qu¶ trªn mét sè lÜnh vùc kinh doanh, thËm chÝ cã mét sè ®¬n vÞ cã nguy c¬ gi¶i thÕ hoÆc s¸p nhËp do kh«ng trô næi,... v× vËy mµ C«ng ty ®· ph¶i vËt lén ®Ó v­ît qua trô v÷ng vµ æn ®Þnh ®Ó ph¸t triÓn thµnh c«ng ty ®a chøc n¨ng Tuy nhiªn sù ph¸t triÓn ®ã ch­a thùc sù t­¬ng xøng víi tiÒm n¨ng cña mét C«ng ty cã bÒ dµy gÇn nöa thÕ kû ho¹t ®éng trªn lÜnh vùc l­¬ng thùc thùc phÈm, víi lîi thÕ kinh doanh t¹i mét thµnh phè lín ë phÝa B¾c vµ c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó cã thÓ v­¬n lªn ph¸t triÓn thµnh mét doanh nghiÖp m¹nh. V× vËy viÖc nghiªn cøu vµ t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ t×m h­íng ®i ®óng ®¾n, æn ®Þnh vµ bÒn v÷ng cho C«ng ty lµ mét yªu cÇu tÊt yÕu vµ bøc thiÕt. Lµ mét sinh viªn chuyªn ngµnh kinh tÕ n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n, ®­îc thùc tËp t¹i C«ng ty L­¬ng Thùc cÊp I L­¬ng Yªn, tr­íc t×nh h×nh kinh doanh vµ hiÖu qu¶ kinh doanh hiÖn t¹i cña C«ng ty, cïng víi nh÷ng kiÕn thøc ®· ®­îc häc t¹i tr­êng vµ sù h­íng dÉn chØ b¶o cña c« gi¸o TS. Vò ThÞ Minh, cïng c¸c c« chó trong C«ng ty ®Æc biÖt lµ c¸c c« chó phßng Kinh doanh - ThÞ tr­êng, em ®· cã ®­îc c¸i nh×n tæng qu¸t nhÊt vÒ c¸c mÆt Kinh doanh - Th­¬ng m¹i trong C«ng ty. §ång thêi, em còng rÊt quan t©m vµ nghiªn cøu s©u vÒ ®Ò tµi “Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh t¹i C«ng ty L­¬ng Thùc cÊp I L­¬ng Yªn”. §©y lµ mét ®Ò tµi kh¸ s©u ph©n tÝch t×nh h×nh kinh doanh cña C«ng ty ®ång thêi ®¸nh gi¸ nh÷ng nguyªn nh©n dÊn ®Õn t×nh h×nh ®ã ®Ó ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p nh»m kh¾c phôc nh÷ng ®iÒu cßn tån t¹i vµ ph¸t huy nh÷ng thÕ m¹nh cña C«ng ty. §Ó nghiªn cøu ®Ò tµi trªn, em sö dông hai ph­¬ng ph¸p chÝnh lµ ph­¬ng ph¸p so s¸nh tuyÖt ®èi vµ ph­¬ng ph¸p so s¸nh t­¬ng ®èi. Ph­¬ng ph¸p so s¸nh tuyÖt ®èi cho biÕt khèi l­îng, quy m« t¨ng gi¶m cña chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp so víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c hoÆc gi÷a c¸c thêi kú cña doanh nghiÖp. Ph­¬ng ph¸p so s¸nh t­¬ng ®èi cho biÕt kÕt cÊu, quan hÖ, tèc ®é ph¸t triÓn vµ møc ®é phæ biÕn cña chØ tiªu. Néi dung PhÇn I: C¬ së lý luËn vÒ hiÖu qu¶ kinh doanh I. Kh¸i niÖm hiÖu qu¶ kinh doanh 1. Kh¸i niÖm Ngµy nay khi ®Ò cËp ®Õn hiÖu qu¶ ng­êi ta vÉn ch­a cã mét kh¸i niÖm thèng nhÊt. Bëi v×, ë mçi lÜnh vùc, mçi gi¸c ®é kh¸c nhau ng­êi ta cã nh÷ng c¸ch nh×n kh¸c nhau vÒ hiÖu qu¶. Vµ th«ng th­êng khi nãi ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh nµo ®ã th× ng­êi ta g¾n ngay tªn cña lÜnh vùc ®ã sau tªn cña hiÖu qu¶, vÝ dô nh­: hiÖu qu¶ th­¬ng m¹i, hiÖu qu¶ ®Çu t­ tµi s¶n cè ®Þnh, hiÖu qu¶ sö dông vèn.... Do ®ã ®Ó hiÓu râ thªm vÒ vÊn ®Ò hiÖu qu¶ th× chóng ta ph¶i xem xÐt ë hai gãc ®é: vÜ m« vµ vi m«. - Nh×n ë gãc ®é vÜ m«, ph¹m trï hiÖu qu¶ ®­îc hiÓu t­¬ng øng víi ba lÜnh vùc kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi lµ: HiÖu qu¶ kinh tÕ, hiÖu qu¶ chÝnh trÞ, hiÖu qu¶ x· héi. HiÖu qu¶ kinh tÕ. NÕu theo môc tiªu cuèi cïng th× hiÖu qu¶ kinh tÕ ph¶n ¸nh kÕt qu¶ thu vÒ cña chi phÝ bá ra ®Ó cã kÕt qu¶ ®ã. Trong ®ã kÕt qu¶ thu vÒ lµ kÕt qu¶ ph¶n ¸nh môc tiªu tæng hîp nh­: doanh thu, lîi nhuËn... NÕu theo tõng yÕu tè riªng lÎ th× hiÖu qu¶ kinh tÕ thÓ hiÖn tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng sö dông c¸c yÕu tè, nguån lùc kinh tÕ. Nã lµ kÕt qu¶ kinh tÕ thÓ hiÖn tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng sö dông c¸c yÕu tè tham gia vµo nÒn kinh tÕ. Lóc nµy hiÖu qu¶ kinh tÕ lµ mét chØ tiªu chÊt l­îng ph¶n ¸nh tr×nh ®é lîi dông c¸c yÕu tè, nguån lùc cña nÒn kinh tÕ. Tõ ®ã th«ng qua hiÖu qu¶ kinh tÕ ta cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ®¹t ®­îc lµ cao hay thÊp. HiÖu qu¶ x· héi vµ hiÖu qu¶ chÝnh trÞ. NÕu ®øng trªn ph¹m vi toµn x· héi vµ nÒn kinh tÕ quèc d©n th× hiÖu qu¶ x· héi vµ hiÖu qu¶ chÝnh trÞ lµ nh÷ng chØ tiªu ph¶n ¸nh ¶nh h­ëng cña ho¹t ®éng kinh doanh ®èi víi viÖc gi¶i quyÕt c¸c yªu cÇu vµ môc tiªu chung cña nÒn kinh tÕ vµ x· héi. §©y lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh tr×nh ®é ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ë c¸c mÆt: tr×nh ®é tæ chøc s¶n xuÊt, tr×nh ®é qu¶n lý, møc sèng b×nh qu©n...Thùc tÕ ë c¸c n­íc t­ b¶n cho thÊy, do hiÖu qu¶ chÝnh trÞ vµ hiÖu qu¶ x· héi ®i kÌm dÉn ®Õn hËu qu¶ lµ thÊt nghiÖp, khñng ho¶ng cã tÝnh chÊt chu kú, kho¶ng c¸ch giµu nghÌo lµ qu¸ lín...Tuy nhiªn chóng ta kh«ng nªn chó träng tíi hiÖu qu¶ x· héi vµ hiÖu qu¶ chÝnh trÞ mét c¸ch qu¸ th¸i v× chóng ta cã bµi häc ®Ó l¹i tõ thêi bao cÊp. Chung quy l¹i ë gãc ®é vÜ m« cña nÒn kinh tÕ th× chØ tiªu hiÖu qu¶ ph¶n ¸nh ®ång thêi c¶ hai mÆt: §Þnh l­îng vµ ®Þnh tÝnh, hai mÆt nµy cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau. NÕu trong nh÷ng biÓu hiÖn vÒ ®Þnh tÝnh nh»m ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu vÒ x· héi- chÝnh trÞ th× trong nh÷ng biÓu hiÖn cña ®Þnh l­îng l¹i nh»m ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu vÒ kinh tÕ. - Nh×n ë gãc ®é vi m«, tõng doanh nghiÖp riªng lÎ th× hiÖu qu¶ kinh tÕ ®¹t ®­îc biÓu hiÖn qua ph¹m trï hiÖu qu¶ kinh doanh. HiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét chØ tiªu ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ c¸c mÆt cña mét qu¸ tr×nh kinh doanh cña mét doanh nghiÖp. Cô thÓ lµ: HiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét ph¹m trï kinh tÕ ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ nh÷ng lîi Ých ®¹t ®ù¬c tõ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, trªn c¬ së so s¸nh lîi Ých thu ®­îc víi chi phÝ bá ra trong suèt qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. D­íi gãc ®é nµy th× chóng ta cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc mét c¸ch cô thÓ vµ tõ ®ã cã thÓ tÝnh to¸n so s¸nh ®­îc. Mét c¸ch hiÓu kh¸c d­íi gãc ®é nµy lµ ph¹m trï hiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét ph¹m trï cô thÓ, nã ®ång nhÊt vµ lµ biÓu hiÖn trùc tiÕp cña lîi nhuËn, doanh thu,... thu ®­îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Ngoµi ra nã cßn biÓu hiÖn møc ®é ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp theo chiÒu s©u, ph¶n ¸nh tr×nh ®é khai th¸c nguån lùc trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt nh»m thùc hiÖn môc tiªu kinh doanh. §Õn lóc nµy ph¹m trï kinh doanh lµ mét ph¹m trï trõu t­îng. Nãi mét c¸ch kh¸c ta cã thÓ hiÓu hiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét chØ tiªu ph¶n ¸nh tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng qu¶n lý cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn khi xem xÐt b¶n chÊt cña hiÖu qu¶ kinh doanh ph¶i xem xÐt chóng trong mèi quan hÖ víi kÕt qu¶ kinh doanh. Dùa trªn kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng kinh doanh míi cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc hiÖu qu¶ kinh doanh. ViÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét viÖc phøc t¹p v× b¶n th©n kÕt qu¶ kinh doanh vµ chi phÝ kinh doanh nhiÒu khi kh«ng ®­îc ph¶n ¸nh chÝnh x¸c. Chi phÝ vµ kÕt qu¶ kh«ng ®­îc tÝnh to¸n mét c¸ch chÝnh x¸c lµ do kh«ng ®­îc tÝnh to¸n b»ng c¸c ®¬n vÞ th«ng th­êng (nh­ uy tÝn, chi phÝ v« h×nh, ...). Vµ mét ®Æc ®iÓm rÊt quan träng cña hiÖu qu¶ kinh doanh lµ kh¸i niÖm phøc t¹p vµ khã kh¨n v× ngay ë kh¸i niÖm ®· cho thÊy hiÖu qu¶ kinh doanh ®­îc x¸c ®Þnh bëi mèi t­¬ng quan gi÷a hai ®¹i l­îng lµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh vµ chi phÝ bá ra ®Ó thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh ®ã. Trong khi ®ã c¶ hai ®¹i l­îng nµy ®Òu khã x¸c ®Þnh chÝnh x¸c. HiÖu qu¶ kinh doanh cã thÓ bao gåm hiÖu qu¶ s¶n xuÊt vµ hiÖu qu¶ th­¬ng m¹i. ViÖc ®¸nh gi¸ vµ x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh doanh th­¬ng m¹i còng t­¬ng tù nh­ viÖc x¸c ®Þnh vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh nh­ng nã chØ tÝnh to¸n nh÷ng chi phÝ vµ kÕt qu¶ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng. VÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh: HÇu nh­ rÊt Ýt khi gÆp doanh nghiÖp x¸c ®Þnh chÝnh x¸c hiÖu qu¶ kinh doanh mµ doanh nghiÖp ®¹t ®­îc ë bÊt kú thêi ®iÓm nµo. Nguyªn nh©n lµ do qu¸ tr×nh kinh doanh kh«ng trïng hîp nhau. ViÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ë mét thêi ®iÓm nµo ®ã lµ rÊt khã kh¨n, tèn kÐm. Hµng ho¸ cña doanh nghiÖp ®ang l­u th«ng trªn th­¬ng tr­êng nh­ ®ang vËn chuyÓn trªn ®­êng, l­u kho hoÆc göi b¸n ë ®¬n vÞ b¹n,... Khã cã thÓ biÕt ®· diÔn ra ho¹t ®éng mua b¸n hay ch­a. Bªn c¹nh ®ã trong kinh doanh nhiÒu khi hµng ho¸ ®­îc mua ë chu kú kinh doanh nµy l¹i ®­îc b¸n ë chu kú kinh doanh kh¸c vµ ng­îc l¹i. §iÒu ®ã g©y khã kh¨n cho viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ mét c¸ch chÝnh x¸c. Ngoµi ra viÖc ¶nh h­ëng cña th­íc ®o gi¸ trÞ ngµy cµng lµ nguyªn nh©n g©y ra khã kh¨n trong viÖc ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c hiÖu qu¶ kinh doanh. ViÖc x¸c ®Þnh chi phÝ trong kinh doanh còng kh«ng dÔ dµng. VÒ nguyªn t¾c chi phÝ kinh doanh ®­îc x¸c ®Þnh tõ chi phÝ v« h×nh vµ chi phÝ h÷u h×nh. Nh­ng viÖc x¸c ®Þnh chi phÝ nhÊt lµ chi phÝ v« h×nh lµ rÊt khã kh¨n, nhiÒu khi chØ mang tÝnh ­íc ®o¸n. RÊt khã x¸c ®Þnh ®­îc chi phÝ cña mét th­¬ng vô kinh doanh. Trong kinh doanh tµi s¶n v« h×nh nhiÒu khi rÊt quan träng, ch¼ng h¹n ®Þa h×nh thuËn lîi cña cöa hµng, m¹ng l­íi kho tµng n»m trong ®Þa bµn d©n c­ cã nhu cÇu lín,...t¹o nªn lîi thÕ so s¸nh cña c¸c c«ng ty. Chi phÝ t¹o lËp uy tÝn cho doanh nghiÖp chiÕm tû lÖ lín trong chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp ë c¶ ng¾n h¹n vµ dµi h¹n. ChÝnh v× nh÷ng lý do trªn mµ viÖc x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh doanh nãi chung vµ chi phÝ kinh doanh nãi riªng ®ßi hái ph¶i tÝnh tíi c¶ chi phÝ v« h×nh, nh­ vËy míi ®¶m b¶o ®­îc tÝnh chÝnh x¸c cña viÖc tÝnh to¸n kÕt qu¶ kinh doanh. Còng chÝnh viÖc x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh doanh vµ chi phÝ kinh doanh khã kh¨n nh­ vËy nªn dÉn tíi mét ®Æc ®iÓm cña hiÖu qu¶ kinh doanh lµ hiÖu qu¶ ng¾n h¹n vµ hiÖu qña dµi h¹n ch­a ch¾c ®· phï hîp víi nhau, nhiÒu khi m©u thuÉn nhau. HiÖu qu¶ ng¾n h¹n tèt nh­ng hiÖu qu¶ dµi h¹n ch­a ch¾c ®· tèt vµ ng­îc l¹i. Ch¼ng h¹n doanh nghiÖp chó träng hiÖu qu¶ ng¾n h¹n ch¹y theo phi vô lµm ¨n mµ bá qua thÞ tr­êng, mÊt b¹n hµng, kh¸ch hµng nªn ®em l¹i hiÖu qu¶ xÊu cho doanh nghiÖp trong dµi h¹n. Nãi tãm l¹i ë tÇm vi m«, hiÖu qu¶ kinh doanh ph¶n ¸nh ®ång thêi c¸c mÆt cña qu¸ tr×nh kinh doanh: kÕt qu¶ kinh doanh, tr×nh ®é sö dông c¸c yÕu tè ®Çu vµo... HiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét ph¹m trï kinh tÕ biÓu hiÖn c¸c møc ®é cã chiÒu s©u. Nã lµ th­íc ®o ngµy cµng trë nªn quan träng t¹o ®µ cho viÖc t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ lµ chç dùa c¬ b¶n ®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn môc tiªu cña doanh nghiÖp trong tõng thêi kú. 2. Nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh 2.1. Nh©n tè bªn trong doanh nghiÖp Nhãm nh©n tè bªn trong doanh nghiÖp lµ tËp hîp c¸c nh©n tè mµ doanh nghiÖp cã thÓ kiÓm so¸t ®­îc còng nh­ cã thÓ ®iÒu chØnh ®­îc ¶nh h­ëng cña chóng. TËp hîp c¸c nh©n tè nµy bao gåm: lùc l­îng lao ®éng, tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ kü thuËt, nh©n tè qu¶n trÞ doanh nghiÖp, hÖ thèng trao ®æi xö lý th«ng tin.... Tuú theo mçi doanh nghiÖp vµ lo¹i h×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp mµ mçi nh©n tè cã ¶nh h­ëng kh¸c nhau. * Lùc l­îng lao ®éng Lùc l­îng lao ®éng ®ãng vai trß then chèt trong kinh doanh. Tr×nh ®é, n¨ng lùc cña ng­êi lao ®éng lµ nh©n tè t¸c ®éng trùc tiÕp tíi kÕt qu¶ kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. Bªn c¹nh ®ã viÖc tæ chøc ph©n c«ng lao ®éng hiÖp t¸c hîp lý gi÷a c¸c bé phËn c¸ nh©n trong doanh nghiÖp, sö dông ®óng ng­êi ®óng viÖc ph¶i xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu míi t×m ng­êi. TËn dông mét c¸ch tèt nhÊt n¨ng lùc së tr­êng cña tõng lao ®éng lµ mét yªu cÇu kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong tæ chøc nh©n lùc cña c«ng ty. Cã thÓ coi con ng­êi phï hîp trong kinh doanh lµ ®iÒu kiÖn cÇn ®Ó kinh doanh ®¹t hiÖu qu¶. ViÖc bè trÝ nh©n lùc phô thuéc vµo chiÕn l­îc, ®Æc ®iÓm kinh doanh cña tõng c«ng ty. Tæ chøc nh©n lùc qu¸ chÆt chÏ (chuyªn m«n ho¸ cao) sÏ gi¶m tÝnh ®éc lËp, s¸ng t¹o cña ng­êi lao ®éng. Nh­ng tæ chøc láng lÎo qu¸ sÏ g©y lén xén, khã qu¶n lý, khã tËp trung søc m¹nh vµo môc tiªu chung. Tuy nhiªn tæ chøc nh©n lùc ph¶i ®¶m b¶o môc tiªu chung lµ ®óng ng­êi ®óng viÖc, quyÒn lîi tr¸ch nhiÖm râ rµng sao cho cã thÓ thùc hiÖn nhanh nhÊt, ®ång bé mÖnh lÖnh cña cÊp trªn ®ång thêi khuyÕn kÝch ®­îc tÝnh ®éc lËp s¸ng t¹o cña c«ng nh©n viªn. Trong kinh doanh, xuÊt ph¸t tõ chøc n¨ng chÝnh lµ mua b¸n hµng ho¸ nªn viÖc tæ chøc nh©n lùc hîp lý, chÆt chÏ lµ yªu cÇu kh«ng thÓ thiÕu ®­îc, nã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. Do kinh doanh cã chu kú kinh doanh ng¾n, chÞu sù biÕn ®éng m¹nh mÏ cña thÞ tr­êng nªn ®ßi hái bé m¸y nh©n lùc ph¶i gän nhÑ, linh ho¹t. Cã nh­ vËy míi ®¸p øng ®­îc yªu cÇu kinh doanh, mang l¹i hiÖu qu¶ cao. * Tr×nh ®é ph¸t triÓn c¬ së vËt chÊt kü thuËt vµ øng dông tiÕn bé kü thuËt C¬ së vËt chÊt kü thuËt trong kinh doanh lµ yÕu tè vËt chÊt h÷u h×nh quan träng phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Cã thÓ nãi c¬ së vËt chÊt kü thuËt phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh. C¬ s¬ vËt chÊt cña doanh nghiÖp sÏ ®em l¹i søc m¹nh kinh doanh cho doanh nghiÖp trªn c¬ së søc sinh lêi cña tµi s¶n. Nh©n tè nµy ®Æc biÖt quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i. Lµ ®¬n vÞ kinh doanh trong lÜnh vùc l­u th«ng, c¬ së vËt chÊt cña doanh nghiÖp tuy kh«ng chiÕm tû lÖ lín trong tæng tµi s¶n nh­ng nã l¹i cã vai trß quan träng trong viÖc thóc ®Èy ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp (nhµ cöa, cöa hµng, kho tµng, bÕn b·i...). C¬ së vËt chÊt cña doanh nghiÖp cµng ®­îc bè trÝ hîp lý bao nhiªu th× cµng ®em l¹i hiÖu qu¶ cao bÊy nhiªu. §iÒu nµy cã thÓ thÊy kh¸ râ nÕu mét doanh nghiÖp cã hÖ thèng kho tµng, cöa hµng n»m trong khu vùc d©n c­ cã nhu cÇu lín, thuËn tiÖn giao th«ng... sÏ ®em l¹i cho doanh nghiÖp tµi s¶n v« h×nh lín. §ã lµ lîi thÕ kinh doanh khã cã thÓ cã ®­îc tõ c¸c doanh nghiÖp kh¸c. HÖ thèng c¬ së vËt chÊt cña doanh nghiÖp bè trÝ thµnh m¹ng l­íi kinh doanh cña doanh nghiÖp. M¹ng l­íi kinh doanh cã vai trß rÊt lín gióp doanh nghiÖp chiÕm lÜnh thÞ tr­êng, më réng thÞ tr­êng t¨ng søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp gãp phÇn mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cho doanh nghiÖp, n©ng cao tÝnh æn ®Þnh trong kinh doanh. M¹ng l­íi kinh doanh cña doanh nghiÖp cÇn phï hîp víi mçi doanh nghiÖp, trªn mçi thÞ tr­êng. M¹ng l­íi kinh doanh ph¶i ®¶m b¶o tÝnh hîp lý, tiÕt kiÖm còng nh­ kiÓm so¸t ®­îc gi÷a c¸c m¾t xÝch trong m¹ng l­íi. Trong th­¬ng m¹i m¹ng l­íi kinh doanh ph¶i ®¶m b¶o b¸m s¸t thÞ tr­êng phôc vô kh¸ch hµng nhanh, kÞp thêi, tiÕt kiÖm chi phÝ. M¹ng l­íi ph¶i dÔ qu¶n lý nh­ng vÉn ®¶m b¶o tÝnh bao qu¸t thÞ tr­êng. * Nh©n tè qu¶n trÞ doanh nghiÖp Qu¶n trÞ trong doanh nghiÖp ®ãng vai trß thµnh c«ng hay thÊt b¹i trong kinh doanh. ChÝnh v× vËy mµ nã ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ kinh doanh. Tr­íc hÕt ®Ó qu¶n trÞ doanh nghiÖp ph¶i nghiªn cøu kü l­ìng c¸c yÕu tè ngo¹i lai cã ¶nh h­ëng. Sù ph©n tÝch ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè tr¶ lêi cho chóng ta c©u hái: Doanh nghiÖp ®ang ë trong m«i tr­êng nµo? C¸c doanh nghiÖp suy cho cïng th­êng bÞ trãi buéc bëi sù h¹n hÑp vÒ kh¶ n¨ng tµi chÝnh. §iÒu ®ã tr¶ lêi cho c©u hái doanh nghiÖp ®ang ë trong hoµn c¶nh nµo? TÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng qu¶n trÞ nÕu thiÕu ý t­ëng míi th× chØ lµ sù chÊp nhËn s¬ cøng mét qu¸ tr×nh cò. Mäi th¾ng lîi chØ cã thÓ cã nÕu ho¹t ®éng qu¶n trÞ b¾t ®Çu tõ c¸c ý t­ëng míi. Mét doanh nghiÖp nÕu yÕu tè qu¶n trÞ non kÐm sÏ ¶nh h­ëng tiªu cùc rÊt lín tíi kÕt qu¶ còng nh­ hiÖu qu¶ kinh doanh, lµ ®iÒu tÖ h¹i ®èi víi doanh nghiÖp trªn th­¬ng tr­êng. KÕt qu¶ lµ doanh nghiÖp sÏ kinh doanh kh«ng hiÖu qu¶ ®­îc. Nh­ng b»ng c¸ch nµo cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc yÕu tè qu¶n trÞ lµ m¹nh hay yÕu? YÕu tè qu¶n trÞ nh­ thÕ nµo lµ m¹nh? C¬ cÊu tæ chøc cña ban l·nh ®¹o nh­ thÕ nµo lµ hîp lý? §iÒu nµy phô thuéc vµo mçi doanh nghiÖp, mçi lo¹i h×nh kinh doanh. Nh­ng mét yªu cÇu chung cña nh©n tè qu¶n trÞ lµ ph¶i ®¶m b¶o c¸c nguyªn t¾c gän nhÑ, thèng nhÊt, linh ho¹t v× chØ cã nh­ vËy míi h¹ thÊp chi phÝ hµnh chÝnh, tr¸nh chång chÐo tr¸ch nhiÖm t¹o nªn søc ú trong qu¶n trÞ. * HÖ thèng trao ®æi vµ xö lý th«ng tin Sù ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt ®ang lµm thay ®æi lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh trong ®ã c«ng nghÖ tin häc ®ãng vai trß ®Æc biÖt quan träng. Th«ng tin ®­îc coi lµ hµng ho¸, lµ ®èi t­îng kinh doanh vµ nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay lµ nÒn kinh tÕ th«ng tin ho¸. §Ó ®¹t ®­îc thµnh c«ng khi kinh doanh trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh quèc tÕ ngµy cµng quyÕt liÖt, c¸c doanh nghiÖp rÊt cÇn nhiÒu th«ng tin chÝnh x¸c vÒ cung cÇu thÞ tr­êng hµng ho¸, vÒ c«ng nghÖ kü thuËt, vÒ ng­êi mua, vÒ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh,… Ngoµi ra, c¸c doanh nghiÖp cßn rÊt cÇn ®Õn c¸c th«ng tin vÒ kinh nghiÖm thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c ë trong n­íc vµ quèc tÕ, cÇn biÕt c¸c th«ng tin vÒ c¸c thay ®æi trong c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ cña Nhµ n­íc vµ c¸c n­íc kh¸c cã liªn quan… Trong kinh doanh nÕu biÕt m×nh, biÕt ng­êi vµ nhÊt lµ hiÓu râ ®­îc c¸c ®èi thñ c¹nh tranh th× míi cã ®èi s¸ch giµnh th¾ng lîi trong c¹nh tranh, cã chÝnh s¸ch ph¸t triÓn mèi quan hÖ hîp t¸c, hç trî lÉn nhau. Kinh nghiÖm thµnh c«ng cña nhiÒu doanh nghiÖp cho thÊy n¾m ®­îc c¸c th«ng tin cÇn thiÕt, biÕt xö lý vµ sö dông c¸c th«ng tin ®ã kÞp thêi lµ mét ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó ra c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh cã hiªô qu¶ cao, ®em l¹i th¾ng lîi trong c¹nh tranh. Nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c ®­îc cung cÊp kÞp thêi sÏ lµ c¬ së v÷ng ch¾c ®Ó doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ph­¬ng h­íng kinh doanh, x©y dùng chiÕn l­îc kinh doanh dµi h¹n còng nh­ ho¹ch ®Þnh c¸c ch­¬ng tr×nh s¶n xuÊt ng¾n h¹n. NÕu doanh nghiÖp kh«ng ®­îc cung cÊp th«ng tin mét c¸ch kÞp thêi doanh nghiÖp kh«ng cã c¬ së ®Ó ban hµnh c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh dµi vµ ng¾n h¹n vµ do ®ã dÔ dÉn ®Õn thÊt b¹i. Sù ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt, ®Æc biÖt lµ cña c«ng nghÖ th«ng tin ®· thóc ®Èy vµ ®ßi hái mçi n­íc b¾t tay x©y dùng nÒn kinh tÕ tri thøc. Mét trong c¸c ®ßi hái cña viÖc x©y dùng nÒn kinh tÕ tri thøc lµ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh ph¶i dùa trªn c¬ së sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ tin häc. Nhu cÇu vÒ th«ng tin cña c¸c Doanh nghiÖp ®ßi hái ph¶i ph¸t triÓn m¹nh mÏ hÖ thèng th«ng tin d­íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau trong ®ã ®Æc biÖt lµ hÖ thèng th«ng tin nèi m¹ng trong n­íc vµ quèc tÕ. Tæ chøc khoa häc hÖ thèng th«ng tin néi bé võa ®¸p øng nhu cÇu th«ng tin kinh doanh l¹i võa ®¶m b¶o gi¶m thiÓu chi phÝ kinh doanh cho qu¸ tr×nh thu thËp, xö lý vµ sö dông th«ng tin. Do nhu cÇu th«ng tin ngµy cµng lín nªn nhiÖm vô nµy còng lµ nhiÖm vô rÊt quan träng cña c«ng t¸c qu¶n trÞ doanh nghiÖp hiÖn nay. Phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn hÖ thèng th«ng tin néi bé ph¶i lµ hÖ thèng th«ng tin nèi m¹ng côc bé vµ cao h¬n n÷a lµ nèi m¹ng trong n­íc vµ quèc tÕ. 2.2. Nh©n tè bªn ngoµi doanh nghiÖp Nh©n tè ngoµi doanh nghiÖp lµ nhãm nh©n tè kh«ng n»m trong sù kiÓm so¸t cña doanh nghiÖp. Nhãm nh©n tè nµy bao gåm: M«i tr­êng kinh doanh, m«i tr­êng c¹nh tranh, m«i tr­êng ph¸p luËt- chÝnh trÞ, m«i tr­êng tù nhiªn, c¬ së h¹ tÇng, m«i tr­êng kinh tÕ, c¸c chÝnh s¸ch qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ n­íc...C¸c nh©n tè nµy doanh nghiÖp kh«ng kiÓm so¸t ®­îc mµ ph¶i t×m biÖn ph¸p thÝch øng víi nã. * M«i tr­êng ph¸p lý LuËt ph¸p lµ nh÷ng quy t¾c cña kinh doanh mµ c¸c ®èi t­îng vi ph¹m sÏ bÞ xö lý. M«i tr­êng ph¸p luËt lµ c¬ së ®Ó doanh nghiÖp ®Ò ra c¸c chiÕn l­îc, kÕ ho¹ch kinh doanh. Doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh ph¶i dùa trªn c¬ së kinh doanh nh÷ng g× mµ ph¸p luËt kh«ng cÊm. LuËt ph¸p cµng hoµn h¶o cµng ®¶m b¶o tÝnh c«ng b»ng cho c¸c doanh nghiÖp tham gia. Tãm l¹i m«i tr­êng luËt ph¸p cã ¶nh h­ëng rÊt nhiÒu ®Õn viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp, b»ng c¸ch t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp th«ng qua c¸c c«ng cô luËt ph¸p vµ c«ng cô vÜ m«... * M«i tr­êng kinh tÕ M«i tr­êng kinh tÕ ¶nh h­ëng to lín ®Õn kh¶ n¨ng thanh to¸n cña kh¸ch hµng qua ®ã ¶nh h­ëng tíi nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Do ®ã m«i tr­êng kinh tÕ lµ c¨n cø ®Ó doanh nghiÖp lùa chän cã nªn tham gia kinh doanh hay kh«ng? Kinh doanh lo¹i mÆt hµng g×? Kinh doanh nh­ thÕ nµo? Phôc vô nhãm kh¸ch hµng nµo?... M«i tr­êng kinh tÕ lµ c¬ së t¹o ra lîi nhuËn cho doanh nghiÖp. M«i tr­êng kinh tÕ bao gåm c¸c nh©n tè: ®èi thñ c¹nh tranh, thÞ tr­êng, c¬ cÊu ngµnh, tËp qu¸n vµ møc ®é thu nhËp b×nh qu©n cña d©n c­. + §èi thñ c¹nh tranh: TÝnh c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng cã ¶nh h­ëng tíi ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, ¶nh h