Du lÞch lµ mét ho¹t ®éng b¾t ®Çu xuÊt hiÖn tõ rÊt xa xa trong lÞch sö nh©n lo¹i. Tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n ph¸t triÓn cho ®Õn nay du lÞch ®• trë thµnh nhu cÇu kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong ®êi sèng x• héi. Du lÞch lµ ngµnh kinh tÕ tæng hîp, ph¸t triÓn nhanh chãng, ®îc mÖnh danh lµ “ngµnh c«ng nghiÖp kh«ng khãi”. Ngµy nay ®îc rÊt nhiÒu quèc gia ®Çu t ph¸t triÓn thµnh ngµnh kinh tÕ mòi nhän.
ë níc ta, ngµnh du lÞch ®• ®îc §¶ng vµ nhµ níc hÕt søc quan t©m, t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn trë thµnh mét ngµnh kinh tÕ quan träng, cã møc t¨ng trëng cao, nhÊt lµ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, khi thùc hiÖn chñ tr¬ng ®æi míi kinh tÕ vµ chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i víi ph¬ng ch©m hÕt søc n¨ng ®éng cña §¶ng ta: “ViÖt nam lµ b¹n cña tÊt c¶ c¸c níc”. Bíc vµo thêi kú c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc, vÊn ®Ò ph¸t triÓn kinh tÕ du lÞch xøng ®¸ng víi vÞ trÝ, vai trß cña ngµnh du lÞch l¹i cµng trë nªn cÇn thiÕt nh nghÞ quyÕt cña BCH TW §¶ng lÇn thø VII, khãa VII ®• chØ râ: “Ph¸t triÓn ngµnh du lÞch, h×nh thµnh ngµnh c«ng nghiÖp du lÞch cã quy m« ngµy cµng lín, t¬ng xøng víi tiÒm n¨ng cña níc ta”.
B¾c Giang lµ mét tØnh trung du miÒn nói phÝa B¾c, n»m trong vïng du lÞch B¾c Bé, cã truyÒn thèng v¨n hãa, lÞch sö chèng giÆc ngo¹i x©m l©u ®êi, cã nhiÒu c¶nh quan, di tÝch lÞch sö v¨n hãa cã gi¸ trÞ. Kh«ng nh÷ng vËy B¾c Giang cßn lµ ®Þa bµn c tró cña mét sè d©n téc Ýt ngêi víi nhiÒu nÐt v¨n hãa truyÒn thèng cã søc hÊp dÉn lín ®èi víi kh¸ch du lÞch trong vµ ngoµi níc nh d©n téc Nïng, Tµy, S¸n, Hoa, Dao…
120 trang |
Chia sẻ: lvbuiluyen | Lượt xem: 2260 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Một số giải pháp nhằm phát triển du lịch bền vững ở tỉnh Bắc Giang, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
PhÇn i: më ®Çu
1.TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi
Du lÞch lµ mét ho¹t ®éng b¾t ®Çu xuÊt hiÖn tõ rÊt xa xa trong lÞch sö nh©n lo¹i. Tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n ph¸t triÓn cho ®Õn nay du lÞch ®· trë thµnh nhu cÇu kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong ®êi sèng x· héi. Du lÞch lµ ngµnh kinh tÕ tæng hîp, ph¸t triÓn nhanh chãng, ®îc mÖnh danh lµ “ngµnh c«ng nghiÖp kh«ng khãi”. Ngµy nay ®îc rÊt nhiÒu quèc gia ®Çu t ph¸t triÓn thµnh ngµnh kinh tÕ mòi nhän.
ë níc ta, ngµnh du lÞch ®· ®îc §¶ng vµ nhµ níc hÕt søc quan t©m, t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn trë thµnh mét ngµnh kinh tÕ quan träng, cã møc t¨ng trëng cao, nhÊt lµ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, khi thùc hiÖn chñ tr¬ng ®æi míi kinh tÕ vµ chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i víi ph¬ng ch©m hÕt søc n¨ng ®éng cña §¶ng ta: “ViÖt nam lµ b¹n cña tÊt c¶ c¸c níc”. Bíc vµo thêi kú c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc, vÊn ®Ò ph¸t triÓn kinh tÕ du lÞch xøng ®¸ng víi vÞ trÝ, vai trß cña ngµnh du lÞch l¹i cµng trë nªn cÇn thiÕt nh nghÞ quyÕt cña BCH TW §¶ng lÇn thø VII, khãa VII ®· chØ râ: “Ph¸t triÓn ngµnh du lÞch, h×nh thµnh ngµnh c«ng nghiÖp du lÞch cã quy m« ngµy cµng lín, t¬ng xøng víi tiÒm n¨ng cña níc ta”.
B¾c Giang lµ mét tØnh trung du miÒn nói phÝa B¾c, n»m trong vïng du lÞch B¾c Bé, cã truyÒn thèng v¨n hãa, lÞch sö chèng giÆc ngo¹i x©m l©u ®êi, cã nhiÒu c¶nh quan, di tÝch lÞch sö v¨n hãa cã gi¸ trÞ. Kh«ng nh÷ng vËy B¾c Giang cßn lµ ®Þa bµn c tró cña mét sè d©n téc Ýt ngêi víi nhiÒu nÐt v¨n hãa truyÒn thèng cã søc hÊp dÉn lín ®èi víi kh¸ch du lÞch trong vµ ngoµi níc nh d©n téc Nïng, Tµy, S¸n, Hoa, Dao…
H¬n n÷a B¾c Giang cßn thuéc vïng Kinh B¾c xa, do ®ã ®©y cßn lµ m¶nh ®Êt cña nh÷ng c©u ca quan hä mît mµ, ®»m th¾m. Cã thÓ nãi tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu kiÖn trªn lµ tiÒm n¨ng quý cña tØnh cÇn ®îc khai th¸c ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ du lÞch.
Tuy nhiªn sù ph¸t triÓn du lÞch cña B¾c Giang trong thêi gian qua cha t¬ng xøng víi tiÒm n¨ng cña tØnh, quy m« ph¸t triÓn du lÞch vÉn ë møc ®é nhá bÐ, c¬ së vËt chÊt vÉn cßn nghÌo nµn, hiÖu qu¶ khai th¸c trong kinh doanh du lÞch cha cao, qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cßn nhiÒu bÊt cËp. NÕu kh«ng nghiªn cøu mét c¸ch cô thÓ, kh«ng ®¸nh gi¸ mét c¸ch kh¸ch quan vÒ tiÒm n¨ng vµ thùc tr¹ng ®Ó ®Ò ra ®Þnh híng, gi¶i ph¸p khai th¸c cã hiÖu qu¶ c¸c tiÒm n¨ng du lÞch th× kh«ng nh÷ng kh«ng ®¹t ®îc kÕt qu¶ mong muèn mµ cßn g©y ra t¸c ®éng rÊt lín ®èi víi m«i trêng, lµm c¹n kiÖt tµi nguyªn, ¶nh hëng tíi nhÞp ®é ph¸t triÓn kinh tÕ chung cña toµn tØnh. V× vËy viÖc ph©n tÝch tiÒm n¨ng vµ thùc tr¹ng ph¸t triÓn du lÞch ë tØnh B¾c Giang dùa trªn quan ®iÓm ph¸t triÓn bÒn v÷ng kh«ng chØ cã ý nghÜa quan träng ®èi víi ph¸t triÓn du lÞch mµ cßn cã nh÷ng ®ãng gãp tÝch cùc ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Þa ph¬ng.
§Ó du lÞch B¾c Giang cã thÓ tËn dông ®îc hÕt nh÷ng tiÒm n¨ng s½n cã vµo viÖc ph¸t triÓn du lÞch, ®a du lÞch thùc sù trë thµnh ngµnh kinh tÕ mòi nhän cña tØnh trong t¬ng lai, em xin chän ®Ò tµi: “Mét sè gi¶i ph¸p nh»m ph¸t triÓn du lÞch bÒn v÷ng ë tØnh B¾c Giang”, víi mong muèn gãp mét phÇn nhá bÐ vµo viÖc nh×n nhËn vµ ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng du lÞch cña tØnh trong nh÷ng n¨m qua. §ång thêi thóc ®Èy ho¹t ®éng du lÞch trªn c¬ së khai th¸c c¸c tµi nguyªn du lÞch mét c¸ch hîp lý.
2. Môc ®Ých, nhiÖm vô, giíi h¹n cña ®Ò tµi
2.1. Môc ®Ých
VËn dông c¬ së lÝ thuyÕt vÒ du lÞch vµ ph¸t triÓn du lÞch bÒn v÷ng ¸p dông vµo ph©n tÝch tiÒm n¨ng, thùc tr¹ng vµ ®Ò xuÊt ®Þnh híng ph¸t triÓn du lÞch tØnh B¾c Giang trªn quan ®iÓm ph¸t triÓn bÒn v÷ng nh»m khai th¸c c¸c thÕ m¹nh vÒ du lÞch ®Ó ®¶m b¶o sù ®ãng gãp tÝch cùc cña du lÞch ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vµ sö dông bÒn v÷ng tµi nguyªn, m«i trêng ®Þa ph¬ng.
2.2. NhiÖm vô nghiªn cøu
-§óc kÕt c¬ së lÝ luËn vÒ du lÞch, ph¸t triÓn bÒn v÷ng, ph¸t triÓn du lÞch bÒn v÷ng.
-Ph©n tÝch tiÒm n¨ng, thùc tr¹ng du lÞch cña tØnh trªn quan ®iÓm ph¸t triÓn bÒn v÷ng.
-§Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p ®Ó ph¸t triÓn du lÞch bÒn v÷ng cña tØnh B¾c Giang
2.3. Giíi h¹n
2.3.1. VÒ néi dung.
-Ph©n tÝch thùc tr¹ng, tiÒm n¨ng du lÞch cña tØnh g¾n víi ph¸t triÓn bÒn v÷ng
2.3.2. VÒ thêi gian.
-Dùa vµo sè liÖu cña n¨m: tõ 1995 ®Õn 2005
2.3.3. VÒ kh«ng gian.
-Toµn bé tØnh B¾c Giang
3. §èi tîng vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu
3.1. §èi tîng nghiªn cøu:
Mét sè gi¶i ph¸p nh»m ph¸t triÓn du lÞch bÒn v÷ng ë tØnh B¾c Giang
3.2. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu.
3.2.1. Ph¬ng ph¸p thèng kª:
Nh÷ng tµi liÖu thèng kª cña ho¹t ®éng du lÞch liªn quan ®Õn nh÷ng lÜnh vùc nh lîng kh¸ch, doanh thu, chØ tiªu kinh tÕ… lµ nh÷ng sè liÖu mang tÝnh ®Þnh lîng.Trªn c¬ së khai th¸c tõ nh÷ng nguån thuéc: Tæng côc du lÞch, côc thèng kª, së th¬ng m¹i vµ du lÞch B¾c Giang, së v¨n hãa th«ng tin B¾c Giang… c¸c sè liÖu ®îc ®a vµo sö lý ph©n tÝch ®Ó tõ ®ã rót ra nh÷ng kÕt luËn, ®¸nh gi¸ cã tÝnh chÊt thùc tiÔn cao.
3.2.2. Ph¬ng ph¸p thu thËp, ph©n tÝch vµ tæng hîp tµi liÖu
Lµ ph¬ng ph¸p cÇn thiÕt trong viÖc tiÕp cËn vÊn ®Ò nghiªn cøu. Tæng quan tµi liÖu cho phÐp ta tiÕp cËn víi nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu trong qu¸ khø. ViÖc ph©n lo¹i, ph©n nhãm vµ ph©n tÝch d÷ liÖu gióp cho viÖc ph¸t triÓn nh÷ng vÊn ®Ò träng t©m vµ nh÷ng khÝa c¹ch cÇn ®îc tiÕp cËn cña vÊn ®Ò. Trªn c¬ së nh÷ng tµi liÖu thu thËp ®îc vµ nh÷ng kÕt qña ph©n tÝch, viÖc tæng hîp sÏ gióp ®Þnh h×nh mét tµi liÖu toµn diÖn vµ kh¸i qu¸t vÒ chñ ®Ò nghiªn cøu.
3.2.3. Ph¬ng ph¸p thùc ®Þa
Ph¬ng ph¸p nµy gióp ta tiÕp cËn vÊn ®Ò mét c¸ch chñ ®éng,trùc quan, kiÓm tra, ®¸nh gi¸ mét c¸ch x¸c thùc ®Ó cã ®îc tÇm nh×n toµn diÖn vÒ c¸c ®èi tîng nghiªn cøu. C¸c ho¹t ®éng chÝnh trong khi tiÕn hµnh ph¬ng ph¸p nµy gåm:
+ quan s¸t
+ m« t¶
+ ®iÒu tra
+ ghi chÐp
+ chôp ¶nh, quay phim t¹i c¸c ®iÓm nghiªn cøu
+ gÆp gì trao ®æi víi chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng, c¸c c¬ quan qu¶n lý tµi nguyªn, c¸c c¬ quan qu¶n lý chuyªn ngµnh ë ®Þa ph¬ng vµ céng ®ång së t¹i.
3.2.4. Ph¬ng ph¸p b¶n ®å
Ph¬ng ph¸p nµy ®îc sö dông nh»m khai th¸c mét c¸ch triÖt ®Ó c¸c th«ng tin trªn hÖ thèng b¶n ®å hiÖn cã, ®Æc biÖt lµ c¸c th«ng tin vÒ kh«ng gian nghiªn cøu. §ång thêi ph¬ng ph¸p nµy còng ®îc sö dông trong viÖc thÓ hiÖn c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu cña ®Ò tµi lªn b¶n ®å.
3.2.5. Ph¬ng ph¸p dù b¸o
Ph¬ng ph¸p nµy ®Ó x¸c ®Þnh, ®¸nh gi¸ c¸c vÊn ®Ò trong néi dung cã liªn quan dùa trªn c¸c nguyªn nh©n, hÖ qu¶ vµ tÝnh hÖ thèng.§ång thêi dù b¸o c¸c chØ tiªu cña du lÞch trong t¬ng lai(sè lîng, chÊt lîng, quy m«…) cña tØnh. [1]
4. Nh÷ng ®ãng gãp chñ yÕu cña khãa luËn:
-HÖ thèng nh÷ng vÊn ®Ò lÝ luËn vÒ du lÞch, ph¸t triÓn bÒn v÷ng vµ vÒ ph¸t triÓn du lÞch bÒn v÷ng ®Ó vËn dông vµo nghiªn cøu cô thÓ trªn ®Þa bµn tØnh B¾c Giang.
-§¸nh gi¸ tiÒm n¨ng vµ thùc tr¹ng ph¸t triÓn du lÞch tØnh B¾c Giang trªn quan ®iÓm ph¸t triÓn du lÞch bÒn v÷ng.
-Sö dông kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng ®Ó ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p nh»m ph¸t triÓn du lÞch bÒn v÷ng ë tØnh B¾c Giang.
5. KÕt cÊu khãa luËn
Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn, néi dung khãa luËn ®îc tr×nh bµy trong 3 ch¬ng:
5.1. Ch¬ng 1: C¬ së lý thuyÕt cña ®Ò tµi
5.2. Ch¬ng 2: TiÒm n¨ng, thùc tr¹ng ph¸t triÓn du lÞch ë tØnh B¾c Giang trªn quan ®iÓm ph¸t triÓn bÒn v÷ng
5.3. Ch¬ng 3: C¸c gi¶i ph¸p ®Ó ph¸t triÓn du lÞch bÒn v÷ng cã hiÖu qu¶ ë tØnh B¾c Giang
PhÇn II: Néi dung
Ch¬ng 1
C¬ së lý LuËn cña ®Ò tµi
1.1. Kh¸i niÖm du lÞch.
1.1.1. Quan niÖm
Du lÞch lµ mét ho¹t ®éng cña d©n c trong thêi gian rçi liªn quan tíi sù di chuyÓn vµ lu l¹i t¹m thêi bªn ngoµi n¬i c tró thêng xuyªn nh»m nghØ ng¬i, ch÷a bÖnh, ph¸t triÓn thÓ chÊt vµ tinh thÇn n©ng cao tr×nh ®é nhËn thøc, v¨n hãa, thÓ thao kÌm theo viÖc tiªu thô nh÷ng gi¸ trÞ vÒ tù nhiªn, kinh tÕ vµ v¨n hãa. [16]
Cßn theo luËt du lÞch th× “Du lÞch lµ ho¹t ®éng cña con ngêi ngoµi n¬i c tró thêng xuyªn cña m×nh nh»m tháa m·n nhu cÇu tham quan, gi¶i trÝ, nghØ dìng trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh. [19]
1.1.2. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn ph¸t triÓn du lÞch.
1.1.2.1. Tµi nguyªn du lÞch.
a. Quan niÖm vÒ tµi nguyªn du lÞch.
Tµi nguyªn du lÞch lµ tæng thÓ tù nhiªn, v¨n hãa, lÞch sö vµ c¸c thµnh phÇn cña chóng ®îc sö dông cho nhu cÇu trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp hoÆc cho viÖc t¹o ra c¸c dÞch vô du lÞch nh»m gãp phÇn kh«i phôc, ph¸t triÓn thÓ lùc, trÝ lùc, còng nh kh¶ n¨ng lao ®éng vµ søc kháe cña con ngêi [16]
Cßn theo luËt du lÞch th× “Tµi nguyªn du lÞch lµ c¶nh quan thiªn nhiªn, di tÝch lÞch sö, di tÝch c¸ch m¹ng, gi¸ trÞ v¨n hãa, c«ng tr×nh lao ®éng s¸ng t¹o cña con ngêi cã thÓ ®îc sö dông nh»m tháa m·n nhu cÇu du lÞch cña con ngêi. Lµ yÕu tè c¬ b¶n ®Ó h×nh thµnh c¸c ®iÓm du lÞch, khu du lÞch nh»m t¹o ra sù hÊp dÉn cña du lÞch”.[19]
Du lÞch lµ mét trong nh÷ng ngµnh cã sù ®Þnh híng tµi nguyªn râ rÖt. Tµi nguyªn du lÞch ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn l·nh thæ cña ngµnh du lÞch, ®Õn viÖc h×nh thµnh chuyªn m«n hãa vïng du lÞch vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ho¹t ®éng dÞch vô.
b. Ph©n lo¹i tµi nguyªn du lÞch.
* Tµi nguyªn du lich tù nhiªn:
Tµi nguyªn du lich tù nhiªn lµ c¸c hiÖn tîng, ®èi tîng trong m«i trêng tù nhiªn xung quanh chóng ta ®îc l«i cuèn vµo viÖc phôc vô cho môc ®Ých du lÞch. [16]
Tµi nguyªn du lich tù nhiªn lµ c¸c thµnh phÇn tù nhiªn, c¸c tæng thÓ tù nhiªn trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp ®îc khai th¸c, sö dông t¹o ra c¸c s¶n phÈm du lÞch, phôc vô cho môc ®Ých ph¸t triÓn du lÞch. Trong sè c¸c thµnh phÇn tù nhiªn cã mét sè thµnh phÇn chÝnh t¸c ®éng trùc tiÕp vµ thêng xuyªn ®èi víi c¸c ho¹t ®éng du lÞch vµ trong sè c¸c thµnh phÇn nµy còng chØ cã mét sè yÕu tè nhÊt ®Þnh ®îc khai th¸c nh nguån tµi nguyªn du lÞch. C¸c thµnh phÇn trong tù nhiªn víi t c¸ch lµ tµi nguyªn du lÞch cã t¸c ®éng m¹nh nhÊt ®Õn ho¹t ®éng nµy lµ ®Þa h×nh, khÝ hËu, nguån níc vµ sinh vËt.
+§Þa h×nh: lµ mét thµnh phÇn quan träng cña tù nhiªn,lµ n¬i diÔn ra mäi ho¹t ®éng cña con ngêi. §èi víi ho¹t ®éng du lÞch, c¸c lo¹i ®Þa h×nh t¹o nÒn cho phong c¶nh, mét sè kiÓu ®Þa h×nh ®Æc biÖt vµ c¸c di tÝch tù nhiªn cã gi¸ trÞ phôc vô cho nhiÒu lo¹i h×nh du lÞch.
+KhÝ hËu: lµ thµnh phÇn cña tù nhiªn sím ®îc khai th¸c nh mét d¹ng tµi nguyªn du lÞch quan träng. C¸c ®iÒu kiÖn khÝ hËu ®îc xem xÐt nh c¸c tµi nguyªn khÝ hËu du lÞch còng rÊt ®a d¹ng vµ ®· ®îc khai th¸c ®Ó phôc vô cho nh÷ng môc ®Ých du lÞch kh¸c nhau.
Tµi nguyªn khÝ hËu ®îc x¸c ®Þnh tríc hÕt lµ tæng hîp cña c¸c yÕu tè nhiÖt ®é, ®é Èm vµ mét sè yÕu tè kh¸c nh ¸p suÊt kh«ng khÝ, giã, ¸nh n¾ng, mÆt trêi… thÝch hîp nhÊt ®èi víi søc kháe cña con ngêi, t¹o cho con ngêi c¸c ®iÒu kiÖn sèng tho¶i m¸i, dÔ chÞu nhÊt. §Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt cho c¸c ho¹t ®éng, sè ngµy cã thêi tiÕt tèt, n¾ng r¸o, kh«ng cã ma hoÆc kh«ng cã nh÷ng diÔn biÕn thêi tiÕt phøc t¹p nhiÒu khi còng ®îc xem nh nguån tµi nguyªn khÝ hËu cã thÓ khai th¸c ®Ó phôc vô môc ®Ých du lÞch. Thêi kú ë c¸c n¬i cã ®iÒu kiÖn khÝ hËu thuËn lîi ®èi víi søc kháe cña con ngêi, vµ ®Ó triÓn khai c¸c ho¹t ®éng du lÞch th× khÝ hËu còng lµ mét yÕu tè quan träng ®Ó thu hót kh¸ch, khÝ hËu t¹o nªn tÝnh chÊt mïa vô trong ho¹t ®éng du lÞch.
+Nguån níc: Còng ®îc xem nh mét d¹ng tµi nguyªn quan träng. NhiÒu lo¹i h×nh du lÞch g¾n bã víi ®èi tîng níc. BÒ mÆt níc, c¸c hå réng, c¸c dßng s«ng lín, c¸c ®iÓm níc kho¸ng, suèi níc nãng….cã søc hÊp dÉn rÊt cao ®èi víi kh¸ch du lÞch.
+Sinh vËt: Cã gi¸ trÞ t¹o nªn phong c¶nh, lµm cho thiªn nhiªn ®Ñp vµ sèng ®éng h¬n. §èi víi mét sè lo¹i h×nh du lÞch nh du lÞch sinh th¸i, tham quan, nghiªn cøu khoa häc, tµi nguyªn sinh vËt cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng tríc hÕt lµ tÝnh ®a d¹ng sinh häc, lµ sù b¶o tån ®îc nhiÒu nguån gen quý gi¸ rÊt ®Æc trng cho vïng nhiÖt ®íi, trong ®ã cã nhiÒu loµi ®Æc h÷u cña ViÖt Nam; lµ viÖc t¹o nªn nh÷ng phong c¶nh ®Ñp mang d¸ng dÊp cña vïng ¸ nhiÖt ®íi vµ «n ®íi l¹ m¾t ®èi víi nh÷ng ngêi sèng ë vïng nhiÖt ®íi.
C¸c d¹ng tµi nguyªn lu«n g¾n bã víi nhau, cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau, bæ sung vµ hç trî cho nhau vµ cïng ®îc khai th¸c mét lóc t¹o nªn c¸c s¶n phÈm du lÞch hoµn chØnh cã tÝnh tæng hîp cao. V× thÕ c¸c tµi nguyªn du lÞch tù nhiªn lu«n ®îc xem xÐt díi gãc ®é tæng hîp cña c¸c d¹ng tµi nguyªn víi nhau t¹i mçi mét ®¬n vÞ l·nh thæ cã kh«ng gian vµ thêi gian x¸c ®Þnh.
Ngoµi c¸c tµi nguyªn du lÞch tù nhiªn cã tÝnh chÊt cè ®Þnh kÓ trªn còng cã thÓ xÕp vµo d¹ng tµi nguyªn nµy nh÷ng tµi nguyªn du lÞch tù nhiªn kh«ng cã tÝnh chÊt cè ®Þnh. §ã lµ c¸c hiÖn tîng thiªn nhiªn ®Æc biÖt, rÊt ®Æc s¾c, cã thÓ diÔn ra ®Þnh kú hoÆc kh«ng ®Þnh kú, cã søc hÊp dÉn rÊt lín ®èi víi kh¸ch du lÞch nh sù xuÊt hiÖn cña sao chæi, hiÖn tîng nhËt thùc, hiÖn tîng phun trë l¹i cña nói löa, hiÖn tîng cùc quang hoÆc ma sao.
Trong ph©n lo¹i tµi nguyªn du lÞch tù nhiªn, tïy vµo môc ®Ých sö dông kÕt qu¶ cña viÖc ph©n lo¹i mµ ngêi ta ph©n chia tµi nguyªn du lÞch tù nhiªn thµnh nhiÒu lo¹i kh¸c nhau theo c¸c tiªu chÝ ph©n lo¹i kh¸c nhau. NÕu c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm vµ tÝnh chÊt còng nh gi¸ trÞ sö dông th× tµi nguyªn du lÞch tù nhiªn cã thÓ ®îc chia lµm c¸c lo¹i nh trªn hoÆc mét vµi lo¹i kh¸c n÷a. Song nÕu c¨n cø vµo kh¶ n¨ng t¸i t¹o cña tµi nguyªn th× tµi nguyªn du lÞch tù nhiªn cã thÓ ®îc ph©n chia thµnh hai lo¹i: tµi nguyªn t¸i t¹o ®îc vµ tµi nguyªn kh«ng t¸i t¹o ®îc.
Tµi nguyªn t¸i t¹o ®îc lµ nh÷ng tµi nguyªn dùa vµo nguån n¨ng lîng ®îc cung cÊp hÇu nh lµ liªn tôc vµ v« tËn tõ vò trô vµo tr¸i ®Êt, dùa vµo quy luËt thiªn nhiªn ®· h×nh thµnh ®Ó tiÕp tôc tån t¹i vµ ph¸t triÓn vµ chØ mÊt ®i khi kh«ng cßn nguån n¨ng lîng vµ th«ng tin. Theo c¸ch ®¬n gi¶n h¬n ta còng cã thÓ ®Þnh nghÜa tµi nguyªn t¸i t¹o ®îc lµ nh÷ng tµi nguyªn cã thÓ tù duy tr× hoÆc tù bæ sung mét c¸ch liªn tôc nÕu ®îc khai th¸c vµ qu¶n lý tèt: n¨ng lîng mÆt trêi, n¨ng lîng níc, giã, tµi nguyªn sinh häc lµ nh÷ng tµi nguyªn t¸i t¹o ®îc.
Tµi nguyªn kh«ng t¸i t¹o ®îc th× tån t¹i mét c¸ch h÷u h¹n, chóng sÏ bÞ mÊt ®i hoÆc hoµn toµn bÞ biÕn ®æi, kh«ng cßn gi÷ ®îc tÝnh chÊt ban ®Çu sau qu¸ tr×nh sö dông: C¸c lo¹i kho¸ng s¶n, nhiªn liÖu kho¸ng, c¸c th«ng tin di truyÒn bÞ mai mét kh«ng gi÷ l¹i ®îc cho ®êi sau lµ tµi nguyªn kh«ng t¸i t¹o ®îc. VÒ lý thuyÕt th× víi thêi gian hµng tr¨m triÖu n¨m c¸c tµi nguyªn nµy còng cã kh¶ n¨ng ®îc t¸i t¹o l¹i mét c¸ch tù nhiªn, nhng xÐt mét c¸ch thùc tÕ theo yªu cÇu cña ®êi sèng con ngêi hiÖn nay th× c¸c tµi nguyªn nµy ph¶i ®îc xem lµ kh«ng t¸i t¹o ®îc.
* Tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n:
Tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n lµ c¸c ®èi tîng, hiÖn tîng do con ngêi t¹o ra trong suèt qu¸ tr×nh tån t¹i vµ cã gi¸ trÞ phôc vô cho nhu cÇu du lÞch. Tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n cã gi¸ trÞ nhËn thøc nhiÒu h¬n gi¸ trÞ gi¶i trÝ, Ýt bÞ phô thuéc vµo c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn, thêng tËp trung ë c¸c khu vùc quÇn c vµ thu hót du kh¸ch cã møc thu nhËp , cã tr×nh ®é v¨n hãa còng nh yªu cÇu nhËn thøc cao h¬n.
Tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n bao gåm c¸c lo¹i di tÝch lÞch sö, lÔ héi, c¸c ®èi tîng du lÞch g¾n víi d©n téc häc, c¸c ®èi tîng v¨n hãa, thÓ thao vµ c¸c ho¹t ®éng nhËn thøc kh¸c.
+Di tÝch lÞch sö -v¨n hãa: lµ nh÷ng kh«ng gian vËt chÊt cô thÓ, kh¸ch quan trong ®ã chøa ®ùng c¸c gi¸ trÞ ®iÓn h×nh vÒ lÞch sö, v¨n hãa do tËp thÓ hoÆc c¸ nh©n con ngêi s¸ng t¹o ra trong lÞch sö ®Ó l¹i. Nh×n chung c¸c di tÝch lÞch sö- v¨n hãa dùa trªn tÝnh chÊt, ®Æc ®iÓm h×nh thµnh, gi¸ trÞ…. cã thÓ ®îc chia thµnh
c¸c nhãm: di tÝch v¨n hãa kh¶o cæ, di tÝch lÞch sö, di tÝch v¨n hãa nghÖ thuËt vµ c¸c lo¹i danh lam th¾ng c¶nh....
+LÔ héi: lµ lo¹i h×nh sinh ho¹t v¨n hãa tæng hîp, hÕt søc ®a d¹ng vµ phong phó, mét kiÓu sinh ho¹t tËp thÓ cña nh©n d©n sau thêi gian lao ®éng mÖt nhäc hoÆc mét dÞp ®Ó con ngêi híng vÒ mét sù kiÖn lÞch sö träng ®¹i: ngìng mé tæ tiªn, «n l¹i truyÒn thèng hoÆc lµ ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng nçi lo ©u, nh÷ng khao kh¸t, íc m¬ mµ cuéc sèng thùc t¹i cha gi¶i quyÕt ®îc.
+C¸c ®èi tîng du lÞch g¾n víi d©n téc häc: Cã ý nghÜa ®èi víi du lÞch lµ c¸c tËp tôc l¹ vÒ c tró, vÒ tæ chøc x· héi, vÒ thãi quen ¨n uèng, sinh ho¹t, vÒ kiÕn tróc cæ, c¸c nÐt truyÒn thèng trong quy ho¹ch c tró vµ x©y dùng, trang phôc d©n téc….
+C¸c ®èi tîng v¨n hãa – thÓ thao vµ c¸c ho¹t ®éng nhËn thøc kh¸c cã ý nghÜa ®èi víi du lÞch gåm c¸c trung t©m cña c¸c viÖn khoa häc, c¸c trêng ®¹i häc, c¸c th viÖn lín, c¸c thµnh phè cã triÓn l·m nghÖ thuËt, triÓn l·m c¸c thµnh tùu kinh tÕ, héi trî, c¸c trung t©m thêng xuyªn tæ chøc liªn hoan ©m nh¹c, s©n khÊu ®iÖn ¶nh, c¸c cuéc thi ®Êu thÓ thao quèc tÕ, c¸c cuéc thi hoa hËu, ngêi mÉu….[16]
1.1.2.2.C¸c nh©n tè kinh tÕ- x· héi- chÝnh trÞ:
C¸c nh©n tè kinh tÕ- x· héi- chÝnh trÞ cã ¶nh hëng ®Õn ph¸t triÓn du lÞch bao gåm d©n c vµ lao ®éng, sù ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt x· héi vµ c¸c ngµnh kinh tÕ, nhu cÇu nghØ ng¬i du lÞch, ®iÒu kiÖn sèng, thêi gian rçi vµ c¸c yÕu tè chÝnh trÞ
-D©n c vµ lao ®éng: lµ yÕu tè quan träng cã t¸c dông thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña du lÞch. Sù gia t¨ng d©n sè, gia t¨ng mËt ®é d©n sè, t¨ng tuæi thä, sù ph¸t triÓn ®« thÞ hãa….mét mÆt lµm t¨ng lùc lîng lao ®éng trong c¸c ngµnh s¶n xuÊt vµ dÞch vô dÉn ®Õn lµm t¨ng nhu cÇu nghØ ng¬i du lÞch, mÆt kh¸c l¹i cung cÊp nguån lao ®éng trong ngµnh dÞch vô du lÞch, b¶o ®¶m nguån nh©n lùc cho du lÞch ph¸t triÓn.
-Sù ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt x· héi vµ c¸c ngµnh kinh tÕ: Cã tÇm quan träng hµng ®Çu ®èi víi ph¸t triÓn du lÞch. Nã lµm xuÊt hiÖn nhu cÇu du lÞch vµ biÕn nhu cÇu ®ã thµnh hiÖn thùc. Sù ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt x· héi tríc hÕt lµ lµm ra ®êi ho¹t ®éng du lÞch, råi sau ®ã ®Èy nã víi ph¸t triÓn víi tèc ®é nhanh h¬n. Gi÷a nhu cÇu du lÞch vµ hiÖn thùc du lÞch cã mét kho¶ng c¸ch nhÊt ®Þnh vµ khi tr×nh ®é cña nÒn s¶n xuÊt x· héi cµng cao th× kho¶ng c¸ch Êy ngµy cµng rót ng¾n. Sù ph¸t triÓn cña du lÞch còng bÞ chi phèi bëi c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c, ®Æc biÖt lµ mét sè ngµnh nh n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp vµ giao th«ng v©n t¶i…§©y lµ nh÷ng ngµnh gióp cho ®¸p øng nhu cÇu thiÕt yÕu nhÊt cña du kh¸ch ®ã lµ ¨n, ë, ®i l¹i…
-Nhu cÇu nghØ ng¬i du lÞch: Lµ nhu cÇu nghØ ng¬i cña con ngêi vÒ kh«i phôc søc kháe, kh¶ n¨ng lao ®éng, thÓ chÊt vµ tinh thÇn trong qu¸ tr×nh sinh ho¹t vµ lao ®éng cña con ngêi. Nhu cÇu nghØ ng¬i du lÞch mang tÝnh chÊt kinh tÕ, x· héi vµ lµ s¶n phÈm cña sù ph¸t triÓn x· héi. Nã ®îc h×nh thµnh trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi díi t¸c ®éng kh¸ch quan thuéc m«i trêng bªn ngoµi vµ phô thuéc vµo ph¬ng thøc s¶n xuÊt. Nhu cÇu nghØ ng¬i du lÞch vµ sù thay ®æi cña nã theo thêi gian vµ kh«ng gian lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña du lÞch. Khi nhu cÇu nµy ph¸t triÓn ®Õn mét møc cao nhÊt ®Þnh cña nã lµ møc nhu cÇu x· héi th× cã vai trß quyÕt ®Þnh ®Õn cÊu tróc cña ngµnh du lÞch.
-§iÒu kiÖn sèng: §iÒu kiÖn sèng cña ngêi d©n lµ nh©n tè quan träng ®Ó ph¸t triÓn du lÞch. Du lÞch chØ cã thÓ ph¸t triÓn khi møc sèng cña con ngêi ®¹t ®Õn mét tr×nh ®é nhÊt ®Þnh. Mét trong nh÷ng yÕu tè chØ thÞ møc sèng lµ møc thu nhËp thùc tÕ cña mçi ngêi trong x· héi.Thùc tÕ cho thÊy ë nh÷ng níc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, møc thu nhËp b×nh qu©n theo ®Çu ngêi cao th× nhu cÇu vµ ho¹t ®éng du lÞchh ph¸t triÓn m¹nh mÏ.
-Thêi gian rçi: lµ phÇn thêi gian ngoµi giê lµm viÖc, trong ®ã diÔn ra c¸c ho¹t ®éng nh»m kh«i phôc vµ ph¸t triÓn thÓ lùc, trÝ tuÖ vµ tinh thÇn cña con ngêi. Thêi gian rçi cña con ngêi t¨ng lªn lµ yÕu tè thuËn lîi ®èi víi du lÞch. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn lo¹i h×nh du lÞch cuèi tuÇn víi nh÷ng ®ãng gãp quan träng cho du lÞch trong thêi gian võa qua lµ sù kh¼ng ®Þnh cho tÇm quan träng cña thêi gian rçi ®èi víi du lÞch.
-ChÝnh trÞ: Lµ ®iÒu kiÖn quan träng thóc ®Èy hoÆc k×m h·m sù ph¸t triÓn cña du lÞch cña mét quèc gia vµ c¶ thÕ giíi. Hßa b×nh vµ sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ lµ ®ßn bÈy gióp ®Èy m¹nh ho¹t ®éng du lÞch, du lÞch còng gãp phÇn ®Õn sù tån t¹i cña hßa b×nh vµ æn ®Þnh vÒ mÆt chÝnh trÞ. ChiÕn tranh vµ sù bÊt æn vÒ mÆt chÝnh trÞ g©y c¶n trë c¸c ho¹t ®éng du lÞch, ph¸ háng c¸c c«ng tr×nh du lÞch vµ ®e däa ®Õn tÝnh m¹ng cña du kh¸ch…
1.1.2.3.KÕt cÊu h¹ tÇng vµ c¬ së vËt chÊt kü thuËt.
a. KÕt cÊu h¹ tÇng:
Giao th«ng ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi nãi chung vµ du lÞch nãi riªng. M¹ng líi giao th«ng vµ ph¬ng tiÖn giao th«ng lu«n ®îc coi lµ nh÷ng yÕu tè quan träng hµng ®Çu v× nã cã vai trß ®Èy m¹nh ho¹t ®éng du lÞch. Du lÞch lu«n g¾n víi sù di chuyÓn cña con ngêi tõ n¬i nµy ®Õn n¬i kh¸c v× vËy nã phô