Đề tài Một số ý kiến nhằm hoàn thiện hệ thống trả lương cho người lao động tại công ty giầy Thụy Khuê
Lương bổng là một trong những nhân tố quan trọng góp phần tạo động lực cho người lao động làm việc có năng suất và hiệu quả.Tiền lương không những đảm bảo tái sản xuất lao động cho người lao động mà còn đảm bảo một phần tích luỹ.Điều này rất quan trọng đặc biệt trong nền kinh tế thị trương như hiện nay,đời sống của người lao động không ngừng được nâng cao cả về vật chất lẫn tinh thần. Chính sách và chế độ tiền lương là một trong những vấn đề trọng yếu liên quan mật thiết và có ảnh hưởng thường xuyên mang tính chất quyết định đến động thái kinh tế- chính trị của một đất nước.Quan tâm đến vấn đề con người được coi là vấn đề trọng tâm,chỉ có quan tâm đến con người thì con người mới phát huy khả năng tiềm ẩn của chính con người đó.Một trong những nhân tố làm phát huy khả năng tiềm ẩn ấy chính là những lợi ích mà họ nhận được khi họ tham gia vào hoạt động có mục đích.Những lợi ích mà họ nhận được đó là tiền lương,các khuyến khích ,các phúc lợi. Tiền lương là một vấn đề hết sức gần gũi với tất cả chúng ta,nhất là đối với người lao động.Song để hiểu một cách đúng đắn và chính xác thì đó là một điều không dễ. Là một sinh viên của khoa Kinh tế Lao động & Dân số, chuyên ngành Quản trị nhân lực,tôi đã được trang bị đầy đủ những kiến thức có liên quan đến tiền lương của người lao động,nhưng do hạn chế về những kiến thức thực tế nên không tránh khỏi những khiếm khuyết trong việc đưa ra: "Một số ý kiến nhằm hoàn thiện hệ thống trả lương cho người lao động tại công ty giầy Thụy Khuê”. Vì vậy tôi rất mong nhận được những đóng ý kiến của bạn đọc để bài viết được hoàn thiện hơn. Trong bài viết của mình tôi đã phương pháp thu thập tài liệu,phương pháp phân tích, phương pháp so sánh để nghiên cứu,phân tích ,so sánh tình hình trả lương cho người lao động tại công ty giầy Thụy Khuê. Sau đây là kết cấu của đề án: Lời mở đầu Phần nội dung Phần I : Những lý luận cơ bản về hệ thống trả lương cho người lao động trong doanh nghiệp. Phần II: Phân tích thực trạng hệ thống trả lương cho người lao động tại công ty Giầy Thụy Khuê. Phần III:Một số ý kiến nhằm hoàn thiện hệ thống trả lươngcho người lao động tại công ty giầy Thụy Khuê.
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Một số ý kiến nhằm hoàn thiện hệ thống trả lương cho người lao động tại công ty giầy Thụy Khuê, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lêi më ®Çu
L¬ng bæng lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quan träng gãp phÇn t¹o ®éng lùc cho ngêi lao ®éng lµm viÖc cã n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶.TiÒn l¬ng kh«ng nh÷ng ®¶m b¶o t¸i s¶n xuÊt lao ®éng cho ngêi lao ®éng mµ cßn ®¶m b¶o mét phÇn tÝch luü.§iÒu nµy rÊt quan träng ®Æc biÖt trong nÒn kinh tÕ thÞ tr¬ng nh hiÖn nay,®êi sèng cña ngêi lao ®éng kh«ng ngõng ®îc n©ng cao c¶ vÒ vËt chÊt lÉn tinh thÇn.
ChÝnh s¸ch vµ chÕ ®é tiÒn l¬ng lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò träng yÕu liªn quan mËt thiÕt vµ cã ¶nh hëng thêng xuyªn mang tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Õn ®éng th¸i kinh tÕ- chÝnh trÞ cña mét ®Êt níc.Quan t©m ®Õn vÊn ®Ò con ngêi ®îc coi lµ vÊn ®Ò träng t©m,chØ cã quan t©m ®Õn con ngêi th× con ngêi míi ph¸t huy kh¶ n¨ng tiÒm Èn cña chÝnh con ngêi ®ã.Mét trong nh÷ng nh©n tè lµm ph¸t huy kh¶ n¨ng tiÒm Èn Êy chÝnh lµ nh÷ng lîi Ých mµ hä nhËn ®îc khi hä tham gia vµo ho¹t ®éng cã môc ®Ých.Nh÷ng lîi Ých mµ hä nhËn ®îc ®ã lµ tiÒn l¬ng,c¸c khuyÕn khÝch ,c¸c phóc lîi.
TiÒn l¬ng lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc gÇn gòi víi tÊt c¶ chóng ta,nhÊt lµ ®èi víi ngêi lao ®éng.Song ®Ó hiÓu mét c¸ch ®óng ®¾n vµ chÝnh x¸c th× ®ã lµ mét ®iÒu kh«ng dÔ. Lµ mét sinh viªn cña khoa Kinh tÕ Lao ®éng & D©n sè, chuyªn ngµnh Qu¶n trÞ nh©n lùc,t«i ®· ®îc trang bÞ ®Çy ®ñ nh÷ng kiÕn thøc cã liªn quan ®Õn tiÒn l¬ng cña ngêi lao ®éng,nhng do h¹n chÕ vÒ nh÷ng kiÕn thøc thùc tÕ nªn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng khiÕm khuyÕt trong viÖc ®a ra: "Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn hÖ thèng tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng t¹i c«ng ty giÇy Thôy Khuª”. V× vËy t«i rÊt mong nhËn ®îc nh÷ng ®ãng ý kiÕn cña b¹n ®äc ®Ó bµi viÕt ®îc hoµn thiÖn h¬n.
Trong bµi viÕt cña m×nh t«i ®· ph¬ng ph¸p thu thËp tµi liÖu,ph¬ng ph¸p ph©n tÝch, ph¬ng ph¸p so s¸nh ®Ó nghiªn cøu,ph©n tÝch ,so s¸nh t×nh h×nh tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng t¹i c«ng ty giÇy Thôy Khuª.
Sau ®©y lµ kÕt cÊu cña ®Ò ¸n:
Lêi më ®Çu
PhÇn néi dung
PhÇn I : Nh÷ng lý luËn c¬ b¶n vÒ hÖ thèng tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng trong doanh nghiÖp.
PhÇn II: Ph©n tÝch thùc tr¹ng hÖ thèng tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng t¹i c«ng ty GiÇy Thôy Khuª.
PhÇn III:Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn hÖ thèng tr¶ l¬ngcho ngêi lao ®éng t¹i c«ng ty giÇy Thôy Khuª.
KÕt luËn.
Qua bµi viÕt cña m×nh t«i xin ch©n thµn c¶m ¬n c« gi¸o Vò ThÞ Uyªn ®· gióp ®ì t«i ®Þnh híng vµ hoµn thµnh ®Ò ¸n.Xin c¶m ¬n gia ®×nh vµ ban bÌ.
Ngµy 30/10/2003
Sinh viªn :KiÒu ThÞ Thanh HuyÒn
PhÇn néi dung
PhÇn I
Nh÷ng lý luËn c¬ b¶n vÒ hÖ thèng tr¶ l¬ng
cho ngêi lao ®éng trong doanh nghiÖp
I - Kh¸i niÖm vµ c¸c lo¹i thï lao lao ®éng.
Lao ®éng lµ mét ho¹t ®éng quan träng nhÊt cña con ngêi, nhê cã ho¹t ®éng lao ®éng mµ con ngêi ®· t¹o ra cña c¶i vËt chÊt vµ c¸c gi¸ trÞ kh¸c cho x· héi. Th«ng qua ho¹t ®éng lao ®éng cña m×nh ,ngêi lao ®éng ®· ®ãng gãp søc lao ®éng cña m×nh vµo x©y dùng tæ chøc,x©y dùng x· héi. §èi víi mçi mét ngêi lao ®éng,khi hä tham gia vµo mét ho¹t ®éng s¶n xuÊt th× hä ®Òu mong muèn hä ®îc tr¶ c«ng xøng ®¸ng víi nh÷ng g× mµ hä ®· ®ãng gãp.C¸c kho¶n mµ ngêi lao ®éng mong muèn ®îc nhËn lµ tiÒn l¬ng,c¸c khuyÕn khÝch,c¸c phóc lîi.
Nh vËy ta cã thÓ ®Þnh nghÜa thï lao lao ®éng nh sau: Thï lao lao ®éng lµ tÊt c¶ c¸c kho¶n mµ ngêi lao ®éng nhËn ®îc th«ng qua mèi quan hÖ gi÷a hä vµ tæ chøc.
C¸c kho¶n nhËn ®îc nµy lµ nh÷ng lo¹i thï lao mµ ngêi lao ®éng cã ®îc tõ sù thùc hiÖn c«ng viÖc cña m×nh.Nh÷ng kho¶n nhËn ®îc bao gåm hai lo¹i ®ã lµ;thï lao cã tÝnh ch©t tµi chÝnh vµ thï lao cã tÝnh chÊt phi tµi chÝnh.
Thï lao cã tÝnh chÊt tµi chÝnh gåm ba thµnh phÇn chÝnh dã lµ :thï lao c¬ b¶n,c¸c khuyÕn khÝch vµ c¸c phóc lîi.Trong khi ®ã thï lao cã tÝnh chÊt phi tµi chÝnh l¹i bao gåm nh÷ng ®Æc trng cña néi dung c«ng viÖc vµ m«i trêng c«ng viÖc.
Cã thÓ nãi r»ng thï lao cã tÝnh chÊt tµi chÝnh vµ phi tµi chÝnh lµ nh©n tè gãp phÇn ph¸t huy tÝnh s¸ng t¹o vµ tµi n¨ng cña ngêi lao ®éng qu¶n lý, lao ®éng trÝ ãc vµ ngêi lao ®éng ch©n tay nh»m ®¹t n¨ng suÊt chÊt lîng vµ tiÕn bé x· héi.
ChÝnh s¸ch ,chÕ ®é tiÒn l¬ng ®óng ®¾n gãp phÇn qu¶n lý,sö dông hîp lý lao ®éng ®¸p øng yªu cÇu c«ng nghiÖp hãa,hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc v× sù nghiÖp d©n giµu níc m¹nh,x· héi c«ng b»ng,v¨n minh.
1. Thï lao c¬ b¶n
Thï lao c¬ b¶n lµ lµ phÇn thï lao cè ®Þnh mµ tæ chøc tr¶ cho ngêi lao ®éng díi d¹ng tiÒn c«ng hoÆc tiÒn l¬ng.
Mét nh©n tè ¶nh hëng ®Õn thï lao c¬ b¶n cña ngêi lao ®éng chÝnh lµ møc ®é thùc hiÖn c«ng viÖc cña b¶n th©n ngêi lao ®éng ®ã.V× vËy ®¸nh gi¸ ®óng t×nh h×nh thùc hiÖn c«ng viÖc cña ngêi lao ®éng lµ rÊt quan träng,®iÒu nµy ¶nh hëng ®Õn t©m lý cña ngêi lao ®éng.Khi ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn c«ng viÖc cña ngêi lao ®éng,c¸c chuyªn gia vÒ lao ®éng ph¶i quan sat vµ ®¸nh gi¸ ®óng,chÝnh x¸c,cã nh vËy th× tæ chøc míi tr¶ c«ng,tr¶ l¬ng ®óng cho ngêi lao ®éng.Tr¶ l¬ng ®óng cho ngêi lao ®éng gãp phÇn t¹o ra mèi quan hÖ tèt ®Ñp gi÷a tæ chøc vµ ngêi lao ®éngTrong thùc tÕ,ë hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp nhµ níc hiÖn nay viÖc ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn c«ng viÖc cho ngêi lao ®éng chØ mang tÝnh ch©t h×nh thøc mµ cha thùc sù coi ®©y lµ mét vÊn ®Ò quan träng.Do ®ã c¸c h×nh thøc tr¶ l¬ng trong c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay mang tÝnh chÊt b×nh qu©n.§iÒu nµy kh«ng khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng lµm viÖc.
2. C¸c khuyÕn khÝch.
Bªn c¹nh thï lao c¬ b¶n mµ ngêi lao ®éng nhËn ®îc th× cã mét phÇn thï lao phô thªm ngoµi tiÒn l¬ng ®îc tr¶ cho ngêi lao ®éng v× hä ®· hoµn thµnh tèt c«ng viÖc cña m×nh .Ngêi ta gäi phÇn thï lao phô thªm ®ã lµ c¸c khuyÕn khÝch.
C¸c khuyÕn khÝch nµy tån t¹i díi nhiÒu h×nh thøc nh:kho¶n tr¶ cho gi¸ trÞ t¬ng xøng,l¬ng theo s¶n phÈm,tiÒn l¬ng cho hoµn thµnh tèt c«ng viÖc,c¸c khuyÕn khÝch theo nhãm.
3. C¸c phóc lîi
Ngoµi phÇn thï lao c¬ b¶n vµ c¸c khuyÕn khÝch hÇu hÕt c¸c tæ chøc ,doanh nghiÖp ®Òu cã kho¶n phóc lîi ®Ó hç trî cuéc sèng cho ngêi lao ®éng.Cã nh÷ng kho¶n phóc lîi b¾t buéc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ cã nh÷ng kho¶n phóc lîi kh«ng b¾t buéc,kho¶n phóc lîi nµy phô thuéc tõng ®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng doanh nghiÖp,tõng tæ chøc.
Mçi níc ®Òu cã nh÷ng quy ®Þnh kh¸c nhau vÒ hÖ thèng phóc lîi,nhng dï kh¸c nhau th× hÖ thèng phóc lîi c¸c níc níc nµy ®Òu cã chung mét ®Æc ®iÓm chung lµ b¶o ®¶m quyÒn lîi cña ngêi lao ®éng,t¹o ®iÒu kiÖn cho hä yªn t©m c«ng t¸c.
§iÒu 140-Bé luËt Lao ®éng cña níc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam quy ®Þnh vÒ kho¶n phóc lîi nh sau:
1 .Nhµ níc quy ®Þnh chÝnh s¸ch vÒ b¶o hiÓm x· héi nh»m tõng bíc n©ng cao viÖc ®¶m b¶o vËt chÊt gãp phÇn æn ®Þnh ®êi sèng cho ngêi lao ®éng trong c¸c trêng hîp ngêi lao ®éng bÞ èm ®au,thai s¶n,hÕt tuæi lao ®éng,chÕt bÞ tai n¹n lao ®éng,gÆp rñi ro hoÆc c¸c khã kh¨n kh¸c.
2. C¸c lo¹i h×nh b¶o hiÓm x· héi b¾t buéc hoÆc tù nguyÖn ®îc ¸p dông ®èi víi tõng lo¹i ®èi tîng lao vµ tõng lo¹i doanh nghiÖp ®Î b¶o ®¶m cho ngêi lao ®éng ®îc hëng c¸c chÕ ®é b¶o hiÓm x· héi thÝch hîp.
Kho¶n 1 §iÒu 141 Bé luËt Lao ®éng níc ta quy ®Þnh :
Lo¹i h×nh b¶o hiÓm x· héi b¾t buéc ®îc ¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp sö dông tõ 10 ngêi lao ®éng trë lªn.ë nh÷ng doanh nghiÖp nµy,ngêi sö dông lao ®éng ,ngêi lao ®éng ph¶i ®ãng b¶o hiÓm x· héi theo quy ®Þnh ë §iÒu 149 cña Bé luËt nµy vµ ngêi lao ®éng ®îc hëng c¸c chÕ ®é trî cÊp BHXH èm ®au,tai n¹n lao ®éng,bÖnh nghÒ nghiÖp, thai s¶n,hu trÝ vµ tö tuÊt.
§iÒu 145
Ngêi lao ®éng ®îc hëng chÕ ®é hu trÝ hµng th¸ng khi cã ®ñ ®iÒu kiÖn tuæi ®êi vµ thêi gian ®ãng b¶o hiÓm.
Ngoµi nh÷ng b¾t buéc do ph¸p luËt quy ®Þnh,ph¸p luËt níc ta con khuyÕn khÝch c¸c tæ chøc,doanh nghiÖp ¸p dông c¸c h×nh thøc phóc lîi tù nguyÖn nh»m khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng toµn t©m ,toµn ý víi tæ chøc,doanh nghiÖp.§ã lµ c¸c ch¬ng tr×nh b¶o hiÓm y tÕ,b¶o vÖ søc kháe vµ c¸c lo¹i dÞch vô kh¸c.
II. Mét sè yÕu tè ¶nh hëng ®Õn thï lao lao ®éng.
1. C¸c yÕu tè bªn ngoµi tæ chøc
YÕu tè vÒ thÞ trêng.
Møc cung-cÇu søc lao ®éng,th¬ng ®îc gäi lµ cung-cÇu lao ®éng ¶nh hëng ®Õn thï lao mµ ngêi lao ®éng nhËn ®îc.§Ó hiÓu ®îc møc cung-cÇu nµy ¶nh hëng nh thÕ nµo ®Õn thï lao cña ngêi lao ®éng,ta h·y t×m hiÓu mét sè kh¸i niÖm liªn quan ®Õn nã.
Nãi ®Õn cung vµ cÇu lµ chóng ta nghÜ ngay ®Õn thÞ trêng ,mµ nãi ®Õn cung - cÇu lao ®éng lµ nãi dÕn thÞ trêng lao ®éng.VËy thÞ trêng lao ®éng ®îc hiÓu lµ n¬i diÔn ra sù trao ®æi hµng ho¸ søc lao ®«ng gi÷a mét bªn lµ nh÷ng ngêi së h÷u søc lao ®éng víi mét bªn lµ nh÷ng ngêi cÇn thuª søc lao ®éng ®ã.
ThÞ trêng lao ®éng lµ mét bé phËn kh«ng thÓ t¸ch rêi cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng vµ thÞ trêng lao ®éng còng chÞu sù t¸c ®éng cña hÖ thèng c¸c quy luËt cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng,®ã lµ c¸c quy luËt gi¸ c¶,quy luËt c¹nh tranh,quy luËt ®éc quyÒn.
Trong kh¸i niÖm thÞ trêng lao ®éng tån t¹i hai néi dung:®ã lµ cÇu lao ®éng vµ cung lao ®éng.CÇu lao ®éng m« t¶ hµnh vi cña ngêi mua cã thÓ mua hµng ho¸ søc lao ®éng ë bÊt kú gi¸ nµo.CÇu lao ®éng cã liªn quan chÆt chÏ tíi gi¸ c¶ søc lao ®éng hay tiÒn c«ng mµ ngêi lao ®éng nhËn ®îc.Khi gi¸ c¶ søc lao ®éng t¨ng lµm cho cÇu vÒ søc lao ®éng gi¶m,ngîc l¹i khi gi¸ c¶ cøc lao ®éng gi¶m lµm cho cÇu vÒ søc lao ®éng t¨ng.Nh vËy g÷a gi¸ c¶ søc lao ®éng vµ cÇu vÒ søc lao ®éng cã mèi quan hÖ tû lÖ nghÞch. Ngîc víi cÇu lao ®éng lµ cung lao ®éng.Cung lao ®éng ®îc hiÓu lµ lîng lao ®éng mµ ngêi lao ®éng lµm thuª chÊp nhËn b¸n søc lao ®«ng cña m×nh trªn thÞ trêng víi møc tiÒn c«ng nhÊt ®Þnh.Còng gièng nh cÇu lao ®éng ,cung lao ®éng còng chÞu sù ¶nh hëng cña gi¸ c¶ søc lao ®éng.Khi gi¸ c¶ søc lao ®éng t¨ng lµm cho th× cung lao ®éng t¨ng,bëi khi ®ã ngêi lao ®éng ®îc tr¶ c«ng cao v× vËy ngêi lao muèn b¸n nhiÒu søc lao ®éng ®Ó cã thªm nhiÒu thu nhËp.Nhng ®Õn mét lóc nµo ®ã khi thu nhËp kh«ng ph¶i lµ vÊn ®Ò mµ ngêi lao ®éng quan t©m tøc lµ khi ®ã ngêi lao ®éng cã mét cuéc sèng ®Çy ®ñ th× ngêi lao ®éng sÏ t¨ng nhu cÇu gi¶i trÝ cña m×nh lªn, do ®ã thêi gian lµm viÖc sÏ gi¶m xuèng vµ thêi gian nghØ ng¬i sÏ t¨ng lªn.
Ngoµi yÕu tè cung cÇu lao ®éng, c¸c yÕu tè vÒ kinh tÕ x· héi còng ¶nh kh«ng nhá ®Õn thï lao mµ ngêi lao ®éng nhËn ®îc.H¬n n÷a sù thay ®æi gi¸ c¶ sinh ho¹t còng lµm cho tiÒn l¬ng thùc tÕ cña ngêi lao ®éng thay ®æi.
Trong nh÷ng n¨m qua,nhµ níc ta ®· ®a ra nhiÒu chÝnh s¸ch c¶i c¸ch tiÒn l¬ng nh»m n©ng cao ®êi sèng cho ngêi lao ®éng, nhng trªn thùc tÕ tiÒn l¬ng t¨ng th× mét lo¹t c¸c mÆt hµng tiªu dïng còng t¨ng theo v× vËy tiÒn l¬ng thùc tÕ cña ngêi lao ®éng gi¶m.
1.2.C¸c ®iÒu luËt quy ®Þnh cña nhµ níc
TiÒn l¬ng mµ ngêi lao ®éng nhËn ®îc phô thuécmét sè nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt cña mçi quèc gia.Mçi níc cã quy ®Þnh riªng vÒ møc tiÒn l¬ng tèi thiÓu vµ do ®ã c¸c tæ chøc c¸ nh©n khi tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng kh«ng ®îc thÊp h¬n møc quy ®Þnh nµy.
Møc tiÒn l¬ng tèi thiÓu ®îc Ên ®Þnh theo gi¸ sinh ho¹t,b¶o ®¶m cho ngêi lao ®«ng lµm c«ng viÖc gi¶n ®¬n nhÊt,trong ®iÒu kiÖn lao ®éng b×nh thêng bï ®¾p søc lao ®éng gi¶n ®¬n vµ mét phÇn tÝch lòy t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng më réng vµ ®îc dïng lµm c¨n cø ®Ó tÝnh cho c¸c lo¹i lao ®éng kh¸c(trÝch ®iÒu 56-Bé luËt lao ®éng níc CHXHCN ViÖt Nam).
2. C¸c yÕu tè thuéc vÒ tæ chøc.
2.1 §Æc ®iÓm cña ngµnh.
Do ®Æc ®iÓm vµ tÝnh ch©t kh¸c nhau cña c¸c ngµnh nghÒ còng nh lµ c¸c yªu cÇu cña c«ng viÖc ®èi víi ngêi lao ®éng mµ ngêi lao ®éng lµm viÖc ë c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau nªn thï lao nhËn ®îc còng kh¸c nhau.ë mçi mét thêi kú ph¸t triÓn kh¸c nhau th× xu híng chän nghÒ còng kh¸c nhau,ë thêi ®iÓm nµy nghµnh nghÒ nµy ®ang thÞnh hµnh nhng ë thêi ®iÓm kh¸c th× nã l¹i kh«ng ®îc a chuéng.Nh vËy ë tõng thêi ®iÓm thÝch hîp ngêi lao ®éng sÏ tù chon cho m×nh mét c«ng viÖc thÝch hîp víi kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é cña m×nh ®Ó nhËn ®îc kho¶n tiÒn c«ng xøng ®¸ng.
2.2 TriÕt lý qu¶n lý cña c«ng ty.
Mçi mét tæ chøc, mçi mét doanh nghiÖp ®Òu cã nh÷ng quan ®iÓm riªng vÒ c¸ch thøc qu¶n lý.Nh÷ng quan ®iÓm Êy thêng do thñ trëng ®¬n vÞ quyÕt ®Þnh.Theo quan ®iÓm cña ngêi l·nh ®¹o,®Ó thu hót ®îc lao ®éng giái vµ gi÷ ®îc nh÷ng lao ®éng cña m×nh th× cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch ®·i ngé sao cho xøng ®¸ng víi nh÷ng g× mµ hä ®· cèng hiÕn.Do quan ®iÓm nµy mµ tæ chøc sÏ tr¶ l¬ng nh thÕ nµo cho nguêi lao ®éng.
3.C¸c yÕu tè thuéc c«ng viÖc.
3.1 Kü n¨ng
C¸c c«ng viÖc ®ßi hái kü n¨ng th× ngêi lao ®éng cÇn ®ßi hái hao phi nhiÒu søc lao ®éng do ®ã tiÒn lu¬ng mµ hä nhËn ®îc ph¶i bï ®¾p ®îc hao phÝ søc lao ®«ng mµ hä ®· thùc hiÖn c«ng viÖc ®ã.
3.2 C«ng viÖc ®ßi hái tÝnh tr¸ch nhiÖm cao.
C¸c c«ng viÖc cÇn ph¶i g¾n tr¸ch nhiÖm cña ngêi lao ®éng ¶nh hëng ®Õn thï lao mµ ngêi lao ®éng nhËn ®îc.C¸c c«ng viÖc ®ã ®ßi hái ngêi lao ®éng ph¶i cã tr¸ch nhiÖm míi cã thÓ hoµn thµnh tèt c«ng viÖc cña m×nh,nÕu kh«ng cã tÝnh tr¸ch nhiÖm cao th× kh«ng nh÷ng kh«ng hoµn thµnh c«ng viÖc cña m×nh mµ cßn ¶nh hëng ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng cña toµn doanh nghiÖp. §Æc biÖt ®èi víi c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt mang tÝnh d©y chuyÒn nÕu ngõng trÖ ë mét bé nµo ®ã cã thÓ ngng trÖ toµn bé d©y chuyÒn s¶n xuÊt.
3.3 TÝnh nç lùc cña b¶n th©n ngêi lao ®éng .
Ngêi lao ®éng lu«n ph¶i tù hoµn thiÖn minh trong c«ng viÖc còng nh lµ trong c¸c mèi quan hÖ x· héi kh¸c.B¶n th©n ngêi lao ®éng ph¶i thÊy yªu mÕn c«ng viÖc m×nh lµm vµ lu«n cè g¾ng nç lùc ®Ó hoµn thiÖn nã, kh«ng nh÷ng cè g¾ng hoµn thiÖn mµ cßn ph¶i n©ng cao tay nghÒ.
§iÒu nµy cã ý nghÜa quan träng trong viÖc n©ng cao tiÒn l¬ng cho ngêi lao ®éng.
4. C¸c yÕu tè thuéc vÒ c¸ nh©n.
Mçi ngêi lao ®éng thùc hiÖn tèt c«ng viÖc cña m×nh th× ®Òu nhËn ®îc kho¶n thï lao xøng ®¸ng.V× thï lao ph¶n ¸nh ®óng t×nh h×nh thùc hiÖn c«ng viÖc cña ngêi lao ®éng,®ång thêi nã cã khuyÕn khÝch lín ®èi víi ngêi lao ®éng, t¹o ®éng lùc cho ngêi lao ®éng lµm viÖc.
Mét sè nh©n tè kh¸c nh th©m niªn c«ng t¸c,kinh nghiÖm vµ sù thÝch thó víi c«ng viÖc cã t¸c ®éng ®Õn thï lao cña ngêi lao ®éng.
IV.X©y dùng vµ qu¶n trÞ hÖ thèng tr¶ c«ng.
1. HÖ thèng thang b¶ng l¬ng
ChÕ ®é tiÒn l¬ng theo cÊp bËc.
ChÕ ®é tiÒn l¬ng theo c¸p bËc lµ toµn bé nh÷ng quy ®Þnh cña nhµ níc vµ xÝ nghiÖp, doanh nghiÖp ¸p dông,vËn dông ®Ó tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng.
§Ó tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng mét c¸ch c«ng b»ng th× doanh nghiÖp ph¶i c¨n cø vµo sè lîng vµ chÊt lîng lao ®éng.
ChÕ ®é tiÒn l¬ng theo cÊp bËc cã ý nghÜa rÊt lín ®èi víi ngêi lao ®éng vµ ®èi víi c¶ doanh nghiÖp.
§èi víi doanh nghiÖp, chÕ ®é tiÒn l¬ng theo cÊp bËc cã t¸c dông lµm cho viÖc bè trÝ vµ sö dung lao ®éng phï hîp víi kh¶ n¨ng vÒ søc khoÎ vµ tr×nh ®é lµnh nghÒ cña ngêi lao ®éng, t¹o c¬ së ®Ó lËp kÕ ho¹ch x©y dùng vµ ®µo t¹o lao ®éng ®¸p øng nhu cÇu vÒ lao ®éng khi doanh nghÑp cÇn. MÆt kh¸c chÕ ®é tiÒn l¬ng theo cÊp bËc t¹o kh¶ n¨ng ®iÒu chØnh tiÒn l¬ng theo cÊp bËc t¹o kh¶ n¨ng ®iÒu chØnh tiÒn l¬ng gi÷a c¸c ngµnh nghÒ mét c¸ch hîp lý.
Cßn ®èi víi ngêi lao ®éng,chÕ ®é tiÒn l¬ng theo cÊp bËc cã t¸c dông khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng lµm viÖc trong m«i trêng ®éc h¹i, c«ng viÖc nÆng nhäc vµ khuyÕn khÝch hä n©ng cao tay nghÒ.
Néi dung cña chÕ ®é tiÒn l¬ng cÊp bËc:
1.1.1 Thang l¬ng
Thang l¬ng lµ b¶n x¸c ®Þnh quan hÖ tû lÖ vÒ tiÒn l¬ng gi÷a nh÷ng c«ng nh©n trong cïng mét nghÒ hoÆc mét nhãm nghÒ gièng nhau,theo tr×nh ®é lµnh nghÒ cña hä.Nh vËy nh÷ng ngµnh nghÒ kh¸c nhau sÏ cã thang l¬ng kh¸c nhau.Trong thang l¬ng gåm cã c¸c bËc l¬ng.BËc l¬ng lµ bËc ph©n biÖt vÒ tr×nh ®é lµnh nghÒ cña c«ng nh©n vµ ®îc xÕp tõ thÊp ®Õn cao.T¬ng øng víi mçi bËc l¬ng lµ mét hÖ sè l¬ng. HÖ sè l¬ng chØ râ lao ®éng cña c«ng nh©n ë bËc nµo ®ã.
Ngoµi ra cßn cã mét sè kh¸i niÖm kh¸c nh béi sè cña thang l¬ng,hÖ sè t¨ng tuyÖt ®èi, hÖ sè t¨ng t¬ng ®èi liªn quan ®Õn thang l¬ng.
HÖ sè t¨ng t¬ng ®èi cña hÖ sè l¬ng lµ hiÖu sè cña hai hÖ sè l¬ng liªn tiÕp nhau.
Htg = Hn- Hn-1
Trong ®ã
Ht®: hÖ sè t¨ng tuyÖt ®èi
Hn : hÖ sè l¬ng bËc n
Hn-1: hÖ s« l¬ng bËc ®øng tríc bËc n
HÖ sè t¨ng t¬ng ®èi cña hÖ sè l¬ng lµ tû lÖ gi÷a hÖ sè t¨ng t¬ng ®èi víi hÖ sè l¬ng ®øng tríc ®ã.
Htg®n= Ht®/Hn-1
Trong ®ã:
Htgdn :hÖ sè t¨ng t¬ng ®èi
Ht® : hÖ sè t¨ng tuyÖt ®èi
Hn-1 : hÖ sè l¬ng cña bËc l¬ng ®øng tríc
1.1.2 Tr×nh tù x©y dùng mét thang l¬ng
X¸c ®Þnh chøc danh nghÒ cho nhãm c«ng nh©n trong cïng mét nghÒ hay mét nhãm nghÒ. ViÖc x©y dùng chøc danh nghÒ nghiÖp c¨n cø vµo tÝnh chÊt vµ ®Æc ®iÓm, néi dung qu¸ tr×nh lao ®éng. Nh÷ng c«ng nh©n lµm nh÷ng c«ng viÖc cã tÝnh chÊt tong tù nhau th× ®îc xÕp vµo cïng mét ngµnh nghÒ.Theo c¸ch xÕp nh vËy chóng ta cã ngµnh nghÒ nh c¬ khÝ, x©y dùng, may dÖt... t¬ng øng cã c¸c c«ng nh©n c¬ khÝ,c«ng nh©n x©y dùng, c«ng nh©n may.
Khi tiÕn hµnh x¸c ®Þnh hÖ sè l¬ng cña thang l¬ng cÇn ph¶i ph©n tÝch c¸c yÕu tè vÒ thêi gian häc tËp ,thêi gian ®µo t¹o båi dìng vµ thêi gian tÝch lòy kinh nghiÖm vµ kü n¨ng lµm viÖc ®Ó x¸c ®Þnh bËc l¬ng cao nhÊt cho phï hîp.
X¸c ®Þnh sè bËc cña thang l¬ng
X¸c ®Þnh sè bËc cña thang l¬ng dùa trªn c¬ së béi sè cña thang l¬ng, tÝnh chÊt phøc t¹p cña s¶n xuÊt vµ møc ®é trang bÞ kü thuËt cho ngêi lao ®éng. Nh÷ng ngµnh nghÒ cã tÝnh chÊt phøc t¹p, ®ßi hái kü thuËt cao thêng ®îc thiÕt kÕ thang l¬ng theo nhiÒu bËc. ë níc ta cã kÕt cÊu lµ 7 bËc.
X¸c ®Þnh hÖ sè cña c¸c bËc.
Dùa vµo béi sè cña thang l¬ng,sè bËc trong thang l¬ng vµ tÝnh chÊt trong hÖ sè t¨ng t¬ng ®èi mµ x¸c ®Þnh hÖ sè l¬ng t¬ng øng cho tõng bËc l¬ng.
1.1.3. Møc tiÒn l¬ng
Møc tiÒn l¬ng lµ sè tiÒn dïng ®Ó tr¶ c«ng lao ®éng trong mét ®¬n vÞ thêi gian (giê, ngµy, hay th¸ng) phï hîp víi c¸c bËc trong thang l¬ng.
Thêi gian dïng lµm ®¬n vÞ tÝnh khi tr¶ l¬ng vcho ngêi lao ®éng tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt còng nh tr×nh ®é tæ chøc vµ qu¶n lý ë mçi ngµnh, vïng, khu vùc hay mçi quèc gia.ë mét sè níc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, c¸c «ng chñ doanh nghiÖp cã thÓ tr¶ l¬ng theo giê,cßn ®èi víi níc ta h×nh thøc tr¶ l¬ng th¸ng lµ phæ biÕn nhÊt.
Trong mét thang l¬ng, møc tuyÖt ®èi cña møc l¬ng ®îc quy ®Þnh cho bËc 1 hay møc l¬ng tèi thiÓu, cßn c¸c bËc cßn l¹i ®îc tÝnh dùa vµo suÊt l¬ng bËc 1 vµ hÖ sè l¬ng t¬ng øng víi bËc ®ã. Nh vËy c¸ch tÝnh l¬ng cho c¸c lao ®éng cã bËc l¬ng kh«ng ph¶i bËc 1 nh sau:
Si=S1*ki
Trong ®ã:
Si : suÊt l¬ng bËc i
S i suÊt l¬ng bËc 1
ki: hÖ sè l¬ng bËc i
Møc l¬ng bËc 1 lµ møc l¬ng ë bËc thÊp nhÊt trong nghÒ.Møcl¬ng bËc 1 cña mét nghÒ nµo ®ã lu«n lu«n lín h¬n hoÆc b»ng møc l¬ng tèi thiÓu.
ChÕ ®é tr¶ l¬ng theo chøc vô.
ChÕ ®é tiÒn l¬ng theo chøc vô lµ toµn bé nh÷ng quy ®Þnh cña nhµ níc mµ c¸c tæ chøc qu¶n lý nhµ níc, c¸c tæ chøc kinh tÕ x· héi vµ c¸c doanh nghiÖp ¸p dông ®Ó tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng.
Kh¸c víi lao ®éng trùc tiÕp,lao ®éng qu¶n lý kh«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt cho x· héi .Do viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ lao ®éng cho lao ®éng qu¶n lý khã nªn h×nh thøc tr¶ l¬ng theo chøc vô ®îc ¸p dông cho lao ®éng
qu¶n lý.
X©y dùng chÕ ®é tiÒn l¬ng chøc vô.
TiÒn l¬ng trong chÕ ®é tiÒn l¬ng chøc vô ®îc tr¶ theo thêi gian, thêng lµ theo th¸ng vµ dùa vµo b¶ng l¬ng chøc vô.
Nhãm chøc danh trong lao ®éng qu¶n lý bao gåm:
Chøc danh l·nh ®¹o qu¶n lý.
Chøc danh chuyªn m«n kü thuËt
Chøc danh thùc hµnh ,phôc vô
§¸nh gi¸ sù phøc t¹p cña lao ®äng qu¶nlý trong tng chøc danh.
X¸c ®Þnh béi sè vµ sè bËc trong b¶ng l¬ng hay ng¹ch l¬ng.
X¸c ®Þnh møc l¬ng bËc 1 vµ c¸c bËc cao h¬n.
2. X©y dùng hÖ thèng tr¶ c«ng trong doanh nghiÖp
2.1 Xem xÐt møc l¬ng tèi thiÓu theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt
BÊt kú mét quèc gia nµo còng ph¶i thêng xuyªn quan t©m ®Õn c¶i c¸ch vµ hoµn thiÖn chÝnh s¸ch vÒ tiÒn l¬ng.ë níc ta,trong nh÷ng n¨m qua chÝnh s¸ch tiÒn l¬ng ®· cã nhiÒu thay ®æi cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ, ®ång thêi c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn sèng vµ lµm viÖc cña ngêi lao ®éng.Tõ khi ban hµnh nghÞ ®Þnh 235/H§BT th¸ng 9 n¨m 1985 ®Õn ®Çu n¨m 1993, nhµ níc ta ®· ®iÒu chØnh møc l¬ng 21 lÇn.Th¸ng 4 n¨m 1993 thùc hiÖn c¶i c¸ch chÝnh s¸ch tiÒn l¬ng ban hµnh nghÞ ®Þnh 25/CP vµ 26/CP vÒ chÕ ®é tiÒn l¬ng cho c«ng nh©n viªn chøc khu vùc hµnh chÝnh sù nghiÖp. Tõ ®ã ®Õn nay mÆc dï thang b¶ng l¬ng vµ c¬ chÕ qu¶n lý cha thay ®æi nhng møc tiÒn l¬ng tèi thiÓu ®· cã nhiÒu thay ®æi. Cô thÓ lµ ngµy01/04/1993 lµ 120.000®, ngµy 01/01/1997 lµ 144.000®, ngµy 01/01/2000 lµ 180.000®, ngµy 01/01/2001 lµ 210.000® vµ ®Õn ®Çu n¨m 2003 møc tiÒn l¬ng tèi thiÓu t¨ng lªn lµ 290.000®.
Theo quy ®Þnh nµy cña nhµ níc th× khi tr¶ l¬ng
