Kểtừkhi công nghệthông tin (CNTT) bắt đầu chiếm lĩnh trên thịtrường thếgiới,
các sản phẩm phần cứng, phần mềm từng bước thâm nhập và cho đến nay đã thâm nhập
hầu hết vào mọi lĩnh vực trong cuộc sống, xã hội. Cụm từ“ứng dụng Công nghệthông
tin” bắt đầu xuất hiện và dần dần trởthành quen thuộc với mọi người trên thếgiới nói
chung và ởViệt Nam nói riêng. Đặc biệt ởViệt Nam, cụm từnày hầu nhưkhông thể
thiếu trong các chủtrương, định hướng, văn bản, chính sách của Đảng và Nhà nước ta.
Và đương nhiên là hành động đi kèm theo hoàn toàn được quan tâm. Trong chục năm
trởlại đây, Đảng và Nhà nước ta rất chú trọng thúc đẩy mảng ứng dụng CNTT vào mọi
mặt trong đời sống, xã hội. Ngày 17/10/2000 BộChính trị đã ra Chỉthịsố58-CT/TW về
đẩy mạnh ứng dụng và phát triển công nghệthông tin phục vụsựnghiệp công nghiệp
hoá, hiện đại hoá, trong đóxác định: "CNTT là một trong các động lực quan trọng nhất
của sựphát triển, cùng một sốngành công nghệcao khác đang làm biến đổi sâu sắc đời
sống kinh tế, văn hoá, xã hội thếgiới hiện đại.
Ứng dụng và phát triểnCNTT ởnước ta nhằm góp phần giải phóng sức mạnh vật
chất, trí tuệvà tinh thần của toàn dân tộc, thúc đẩy công cuộc đổi mới, phát triển nhanh
và hiện đại hoá các ngành kinh tế, tăng cường năng lực cạnh tranh của các doanh
nghiệp, hỗtrợcó hiệu quảcho quá trình chủ động hội nhập kinh tếquốc tế, nâng cao
chất lượng cuộc sống của nhân dân, đảm bảo an ninh, quốc phòng và tạo khảnăng đi
tắt đón đầu đểthực hiện thắng lợi sựnghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá.”
Chỉthị58 đềra mục tiêu đến năm 2010 CNTT Việt Nam “đạt trình độtiên tiến
trong khu vực”và có chủtrương rất rõ về ứng dụng CNTT:“Ứng dụng và phát triển
CNTT là một nhiệm vụ ưu tiên trong chiến lược phát triển kinh tế- xã hội, là phương
tiện chủlực để đi tắt, đón đầu rút ngắn khoảng cách phát triển so với các nước đi
trước”; và“Mọi lĩnh vực hoạt động, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng đều
phải ứng dụng CNTT đểphát triển”.
BộChính trị đã yêu cầu các cấp, các ngành triển khai thực hiện 5 nhiệm vụvà giải
pháp sau đây:
1) Ứng dụng rộng rãi, có hiệu quảCNTT trong toàn xã hội;
2) Tạo môi trường thuận lợi cho ứng dụng CNTT và phát triển CNTT;
3) Đẩy mạnh đào tạo và sửdụng nguồn nhân lực cho ứng dụng và phát triển CNTT;
4) Đẩy nhanh việc xây dựng mạng thông tin quốc gia, bao gồm hệthống viễn
thông và Internet Việt Nam;
5) Tăng cường, đổi mới công tác quản lý nhà nước đối với lĩnh vực CNTT.
225 trang |
Chia sẻ: tuandn | Lượt xem: 2691 | Lượt tải: 3
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Nghiên cứu đề xuất một số giải pháp nhằm thúc đẩy ứng dụng công nghệ thông tin tại Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
BỘ THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG
CỤC ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
¸µ
BÁO CÁO KẾT QUẢ
ĐỀ TÀI:
NGHIÊN CỨU ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM THÚC ĐẨY
ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TẠI VIỆT NAM
Mã số: 54-07-KHKT-RD
Cơ quan quản lý: Bộ Thông tin và Truyền thông
Đơn vị chủ trì: Cục Ứng dụng Công nghệ thông tin
Hà Nội – 2007
BỘ THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG
CỤC ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
¸µ
BÁO CÁO KẾT QUẢ
ĐỀ TÀI:
“NGHIÊN CỨU ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM THÚC ĐẨY
ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TẠI VIỆT NAM
Mã số: 54-07-KHKT-RD
Cơ quan quản lý: Bộ Thông tin và Truyền thông
Đơn vị chủ trì: Cục Ứng dụng Công nghệ thông tin
Chủ trì đề tài: ThS. Đào Thị Minh
Tham gia: TS. Lê Quốc Hưng
ThS. Nguyễn Thị Nguyệt
ThS. Lê Thành Trung
CN. Ngô Thị Thúy Vân
Hà Nội – 2007
1
Chương 1
MỞ ĐẦU
1.1 ĐẶT VẤN ĐỀ
Kể từ khi công nghệ thông tin (CNTT) bắt đầu chiếm lĩnh trên thị trường thế giới,
các sản phẩm phần cứng, phần mềm từng bước thâm nhập và cho đến nay đã thâm nhập
hầu hết vào mọi lĩnh vực trong cuộc sống, xã hội. Cụm từ “ứng dụng Công nghệ thông
tin” bắt đầu xuất hiện và dần dần trở thành quen thuộc với mọi người trên thế giới nói
chung và ở Việt Nam nói riêng. Đặc biệt ở Việt Nam, cụm từ này hầu như không thể
thiếu trong các chủ trương, định hướng, văn bản, chính sách của Đảng và Nhà nước ta.
Và đương nhiên là hành động đi kèm theo hoàn toàn được quan tâm. Trong chục năm
trở lại đây, Đảng và Nhà nước ta rất chú trọng thúc đẩy mảng ứng dụng CNTT vào mọi
mặt trong đời sống, xã hội. Ngày 17/10/2000 Bộ Chính trị đã ra Chỉ thị số 58-CT/TW về
đẩy mạnh ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin phục vụ sự nghiệp công nghiệp
hoá, hiện đại hoá, trong đó xác định: "CNTT là một trong các động lực quan trọng nhất
của sự phát triển, cùng một số ngành công nghệ cao khác đang làm biến đổi sâu sắc đời
sống kinh tế, văn hoá, xã hội thế giới hiện đại.
Ứng dụng và phát triển CNTT ở nước ta nhằm góp phần giải phóng sức mạnh vật
chất, trí tuệ và tinh thần của toàn dân tộc, thúc đẩy công cuộc đổi mới, phát triển nhanh
và hiện đại hoá các ngành kinh tế, tăng cường năng lực cạnh tranh của các doanh
nghiệp, hỗ trợ có hiệu quả cho quá trình chủ động hội nhập kinh tế quốc tế, nâng cao
chất lượng cuộc sống của nhân dân, đảm bảo an ninh, quốc phòng và tạo khả năng đi
tắt đón đầu để thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá.”
Chỉ thị 58 đề ra mục tiêu đến năm 2010 CNTT Việt Nam “đạt trình độ tiên tiến
trong khu vực” và có chủ trương rất rõ về ứng dụng CNTT: “Ứng dụng và phát triển
CNTT là một nhiệm vụ ưu tiên trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, là phương
tiện chủ lực để đi tắt, đón đầu rút ngắn khoảng cách phát triển so với các nước đi
trước”; và “Mọi lĩnh vực hoạt động, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng đều
phải ứng dụng CNTT để phát triển”.
Bộ Chính trị đã yêu cầu các cấp, các ngành triển khai thực hiện 5 nhiệm vụ và giải
pháp sau đây:
1) Ứng dụng rộng rãi, có hiệu quả CNTT trong toàn xã hội;
2) Tạo môi trường thuận lợi cho ứng dụng CNTT và phát triển CNTT;
3) Đẩy mạnh đào tạo và sử dụng nguồn nhân lực cho ứng dụng và phát triển CNTT;
4) Đẩy nhanh việc xây dựng mạng thông tin quốc gia, bao gồm hệ thống viễn
thông và Internet Việt Nam;
5) Tăng cường, đổi mới công tác quản lý nhà nước đối với lĩnh vực CNTT.
Trên cơ sở Chỉ thị 58, Đảng và Nhà nước đã có nhiều văn bản, quyết định về
chương trình, kế hoạch phát triển ứng dụng CNTT cho từng giai đoạn (các văn bản này
sẽ được tóm tắt lại trong phần 2.1, chương 2 của đề tài này) và dài hạn. Tuy nhiên, sau
2
giai đoạn 5 năm (2001-2005), và những diễn biến trong vài năm gần đây, Ứng dụng
CNTT ở Việt Nam hiện nay dường như đang gặp những trở ngại và thách thức rất lớn.
Có thể thấy rằng, từ cơ quan quản lý nhà nước nói chung đến các đơn vị, tổ chức thực
hiện triển khai các ứng dụng CNTT đều còn lúng túng trong việc định hướng, hướng
dẫn và triển khai việc thúc đẩy và ứng dụng công nghệ thông tin trong mọi lĩnh vực hoạt
động. Ngay cả đến các doanh nghiệp, các tổ chức xã hội lại càng lúng túng hơn trong
việc ứng dụng như thế nào và thế nào gọi là ứng dụng CNTT có hiệu quả… Để tháo gỡ
một phần những vướng mắc và những thách thức này thì việc tìm hiểu thực trạng, nhu
cầu, định hướng phát triển và các kiến nghị của các cơ quan, đoàn thể để từ đó làm cơ sở
đề xuất được các giải pháp thiết thực nhằm thúc đẩy ứng dụng CNTT phát triển hơn nữa
là rất cần thiết. Đây chính là lý do cơ bản để đặt ra nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
“Nghiên cứu đề xuất một số giải pháp nhằm thúc đẩy ứng dụng CNTT tại Việt Nam”.
1.2 MỘT SỐ GIỚI HẠN CỦA ĐỀ TÀI
Do điều kiện hạn chế về kinh phí cũng như nhân lực thực hiện đề tài, đề tài này
không tham vọng nhiều vào việc sẽ ra được các giải pháp tổng thể để thúc đẩy ứng dụng
CNTT về mọi mặt trong đời sống, xã hội của đất nước Việt Nam trên cơ sở khảo sát
tổng thể thực địa thực tế mà sẽ giới hạn trong một số điều kiện cụ thể sau:
- Nghiên cứu thực trạng được thông qua các báo cáo thực tế của các tỉnh thành, bộ
ngành… cũng như dựa trên “Báo cáo tổng kết 5 năm (2001-2005) thực hiện Chỉ thị số
58-CT/TW ngày 17 tháng 10 năm 2000 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh ứng dụng và phát
triển CNTT phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phương hướng nhiệm
vụ giai đoạn 2006-2010” được diễn ra trong tháng 6 năm 2007 vừa qua.
- Nghiên cứu các văn bản đã được ban hành trong nước, các kinh nghiệm, học hỏi
từ một số nước láng giềng thông qua các tài liệu cũng như các khóa học nước ngoài của
một số thành viên thực hiện đề tài.
- Các ý kiến góp ý của một số chuyên gia về CNTT trong nước về phương hướng
phát triển ứng dụng CNTT trong thời gian tới.
- Các nhóm giải pháp sẽ được tập trung nhiều vào việc phục vụ cho công tác
quản lý nhà nước về CNTT của Bộ Thông tin và Truyền thông (trước đây là Bộ Bưu
chính, Viễn thông).
1.3 NHỮNG NỘI DUNG CHÍNH CẦN ĐẠT ĐƯỢC CỦA ĐỀ TÀI
a. Mục tiêu: Nhằm tìm ra một số giải pháp thúc đẩy ứng dụng CNTT tại các bộ
ngành, tỉnh thành, doanh nghiệp và các hiệp hội trên cơ sở hiện trạng, nhu cầu và những
kiến nghị đối với các cơ quan quản lý nhà nước để có giải pháp thúc đẩy ứng dụng CNTT
hiệu quả hơn.
b. Nội dung:
- Một số lý luận, sở cứ để thúc đẩy ứng dụng CNTT (văn bản, thực tiễn trong nước
và ngoài nước).
- Tìm hiểu thực trạng, những nguyên nhân, nhu cầu và kiến nghị của các cơ quan,
3
tổ chức... (sẽ lấy tài liệu từ một số các bộ ngành, các tỉnh thành và Hiệp hội thông qua
các báo cáo tổng kết 58 và dự thảo kế hoạch ứng dụng CNTT giai đoạn 2007-2010 của
các tỉnh thành và bộ ngành...).
- Đề xuất một số giải pháp để thúc đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong các lĩnh vực
(đối với Bộ Thông tin và Truyền thông: chủ yếu đề xuất các giải pháp về chính sách
quản lý để thúc đẩy ƯDCNTT).
c. Kết quả: Các giải pháp cụ thể nhằm thúc đẩy mạnh ƯDCNTT tại Việt Nam.
Chương 2
NGHIÊN CỨU MỘT SỐ VĂN BẢN NHÀ NƯỚC
VÀ THỰC TIỄN NƯỚC NGOÀI
LIÊN QUAN ĐẾN ỨNG DỤNG CNTT
2.1 MỘT SỐ VĂN BẢN NHÀ NƯỚC LIÊN QUAN ĐẾN THÚC ĐẨY ỨNG DỤNG
CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
Sự ra đời của công nghệ thông tin và truyền thông (CNTT-TT) được xem như cuộc
cách mạng, ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của mỗi nước trên thế giới, Việt Nam không
có lý do gì để đứng ngoài cuộc cách mạng này. Đặc biệt, trong giai đoạn hiện nay, giai
đoạn hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng với những cơ hội và thách thức đan xen của Việt
Nam, CNTT-TT càng khẳng định rõ vị trí mang tính quyết định thành công trong quá
trình phát triển kinh tế của đất nước. Có thể nói đây là xu thế, là sức ép khách quan buộc
chúng ta phải thúc đẩy mạnh ứng dụng CNTT-TT.
Việc thúc đẩy ứng dụng CNTT là một quá trình lâu dài, có thành công nhưng cũng
gặp không ít khó khăn và thất bại. Đảng và Chính phủ ta đã thể hiện rõ quyết tâm thông
qua các định hướng chiến lược, luật và hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật.
2.1.1 Hệ thống văn bản luật hiện có liên quan đến CNTT
Ở nước ta, Đảng và Nhà nước đã sớm thấy được ý nghĩa chiến lược và vai trò quan
trọng của CNTT-TT đối với quá trình CNH-HĐH đất nước. Nhìn lại tổng thể, từ năm
1975, ngay sau khi thống nhất đất nước, Chính phủ đã hai lần ra nghị quyết: Nghị quyết
số 173-CP/1975 về tăng cường ứng dụng toán học và máy tính điện tử trong quản lý
Nhà nước đã được ban hành và Nghị quyết số 245-CP/1976 về tăng cường quản lý và
sử dụng máy tính điện tử trong cả nước. Bước đầu nâng cao nhận thức trong toàn xã hội
về vai trò của máy tính đối với phát triển đất nước. Năm 1981, Bộ Chính trị trong Nghị
quyết số 37-NQ/TW đã chỉ rõ phải “hết sức chú trọng phục vụ thông tin cho lãnh đạo
và quản lý, đúng nhu cầu và bằng những hình thức thích hợp, góp phần nâng cao chất
quyết định của các cấp”. Năm 1991, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 26-
NQ/TW về phát triển khoa học và công nghệ trong sự nghiệp đổi mới đất nước, khẳng
định công nghệ thông tin là phương tiện chủ lực để Việt Nam rút ngắn khoảng cách phát
triển so với các nước công nghiệp tiên tiến. Năm 1993, Chính phủ đã ban hành Nghị
quyết 49/CP và Kế hoạch Tổng thể về phát triển CNTT ở nước ta trong những năm 90,
với mục tiêu chung là “xây dựng những nền móng bước đầu vững chắc cho một kết cấu
hạ tầng về CNTT trong xã hội, có khả năng đáp ứng các nhu cầu cơ bản về thông tin
trong quản lý Nhà nước và trong các hoạt động kinh tế - xã hội, đồng thời tích cực xây
dựng ngành công nghiệp CNTT thành một trong những ngành kinh tế mũi nhọn của đất
nước, góp phần chuẩn bị cho nước ta có vị trí xứng đáng trong khu vực khi bước vào thế
kỷ 21” nhằm thúc đẩy ứng dụng CNTT trong mọi lĩnh vực kinh tế, văn hoá, an ninh,
chính trị, xã hội của đất nước. Tháng 7/1999 Chính phủ đã ra quyết định thành lập Ban
5
Mở đầu là Chỉ thị 58/CT-TW đã tạo ra một môi trường pháp lý mới cho ứng dụng
CNTT ở nước ta, tiếp tục triển khai định hướng của Đảng. Trong những năm đầu của
Thế kỷ XXI, Nhà nước đã tích cực ban hành các văn bản pháp luật để ngày càng củng
cố môi trường pháp lý cho ứng dụng và phát triển CNTT.
Danh mục văn bản quy phạm pháp luật về CNTT-TT được ban hành từ năm 2001
đến nay được ghi trong Phụ lục 1. Trong đó phải kể đến 4 văn bản mức luật liên quan
trực tiếp ứng dụng và phát triển CNTT, 16 nghị định của Chính phủ, 25 quyết định của
Thủ tướng, nhiều quyết định, chỉ thị, thông tư của các Bộ ngành đã ban hành tạo hành
lang pháp lý để triển khai phát triển CNTT-VT và Internet của Việt Nam.
2.1.2 Các văn bản chính có liên quan đến thúc đẩy ứng dụng CNTT
Theo quan điểm thúc đẩy ứng dụng CNTT nhằm phục vụ tốt nhất lợi ích của người
dân và doanh nghiệp để phát triển đất nước theo chỉ đạo định hướng của Đảng, phù hợp
với xu thế phát triển của thế giới, Đảng và Nhà nước đã ban hành những văn bản như đã
nêu trên (Phụ lục 1). Với những văn bản chính liên quan đến thúc đẩy ứng dụng CNTT,
Nhóm nghiên cứu căn cứ vào các văn bản đã được ban hành, chia văn bản theo những
nhóm, cần thiết để thúc đẩy ứng dụng CNTT, như sau: (1) sự quyết tâm của lãnh đạo;
(2) nguồn nhân lực; (3) xây dựng và đảm bảo trao đổi dữ liệu, hạ tầng CNTT và truyền
thông; (4) xây dựng và quản lý cơ sở dữ liệu; (5) tuyên truyền và nhận thức; (6) nguồn
tài chính; và (7) cơ chế tổ chức và quản lý thực hiện.
1) Sự quyết tâm của lãnh đạo
Sau khi Chỉ thị 58 ra đời, một loạt các văn bản quy phạm pháp luật đã được ban
hành làm cơ sở ban đầu tạo môi trường xây dựng nền tảng cho ứng dụng CNTT trong
nhiều hoạt động của Nhà nước. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi từ quy trình hoạt động
truyền thống sang phương thức mới có sử dụng CNTT-TT là quá trình phức tạp, khó
khăn và lâu dài, đòi hỏi phải có sự lãnh đạo kiên quyết đưa ra tầm nhìn chiến lược, mục
tiêu và kế hoạch thúc đẩy ứng dụng CNTT, tiếp đó có chính sách, biện pháp nhằm
đạt được kết quả mong muốn đã đặt ra.
Các nhà lãnh đạo vừa có chức năng đảm đương vai trò lãnh đạo chính trị, hiểu biết
những phức tạp liên quan đến nhà nước điện tử (Nhóm nghiên cứu quy định gọi nhà nước
điện tử với nghĩa nhà nước ứng dụng CNTT-TT vào các hoạt động của cơ quan nhà nước,
trong các hoạt động giao dịch giữa cơ quan nhà nước, người dân và doanh nghiệp) và cả
những thay đổi về tổ chức do ảnh hưởng của CNTT-TT. Những yếu tố này là rất cần thiết
cho khả năng xây dựng, phát triển và sự thành công về ứng dụng CNTT.
Các nhà lãnh đạo khẳng định tầm nhìn ứng dụng CNTT, xác định rõ những mục
tiêu chính và những kết quả mong muốn, đưa ra các ưu tiên trong các thành phần của
từng giai đoạn ứng dụng CNTT, huy động sự ủng hộ của chính quyền, huy động được
các nguồn nhân lực và tài chính cần thiết. Thêm nữa, là họ chịu trách nhiệm đối với quá
trình thực hiện các kết quả của quá trình này.
6
Vì mục tiêu của ứng dụng CNTT là bao gồm cả hỗ trợ cải cách hành chính trên
một diện rộng, ứng dụng CNTT sẽ gây một ảnh hưởng lớn đến quản lý hành chính của
chính phủ, do đó sẽ phải chịu một sự tranh luận rất mạnh trong nội bộ chính phủ, do đó
yêu cầu lãnh đạo phải có sự cam kết và quyết tâm thực hiện.
Những điều kiện trên có thể xem như những tiêu chí cần thiết đối với lãnh đạo ở các
cấp, đặc biệt ở cấp Trung ương cần vào cuộc với các tiêu chí này để chỉ đạo từ trên xuống.
Tuy nhiên, đi cùng các tiêu chí này nhà lãnh đạo cần có những quyền hạn đủ mạnh, tích
hợp cả về chính trị, hành chính và tài chính để thực thi và chịu trách nhiệm, là đối tượng
điều chỉnh của những chế tài thích hợp trước nhiệm vụ thực hiện.
Vấn đề này được đề cập đến trong Luật công nghệ thông tin, đặc biệt Nghị định
Ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của cơ quan nhà nước đã quy định trách
nhiệm của người đứng đầu cơ quan Nhà nước (Điều 44, Chương IV, Nghị định
64/2007/NĐ-CP).
2) Nguồn nhân lực
Một trong những yếu tố chính ảnh hưởng đến việc triển khai ứng dụng CNTT ở
bất cứ đâu, ở bất cứ một nước nào đó là trình độ và khả năng của con người. Khả năng
của con người trong quá trình ứng dụng CNTT có thể chia làm ba thành phần: thành
phần thứ nhất liên quan đến những người quản lý thực hiện các dự án CNTT-TT, họ cần
có những kỹ năng trong phạm vi quản lý nhà nước kết hợp với những kỹ năng về thông
tin và CNTT-TT; thành phần thứ hai liên quan đến một cộng đồng lớn hơn - đó là các
công dân, họ cần biết sử dụng CNTT để có thể thụ hưởng một cách tối đa những lợi ích
từ các ứng dụng CNTT-TT; các doanh nghiệp, họ cần biết kết hợp chặt chẽ với CNTT
để tận dụng lợi thế của những ứng dụng CNTT trong kinh doanh; thành phần thứ ba liên
quan đến các doanh nghiệp CNTT, đặc biệt là các doanh nghiệp CNTT trong nước, họ
cần có những kỹ năng cần thiết để trở thành chuyên gia CNTT đắc lực hợp tác với đơn
vị có nhu cầu đặt hàng (như khu vực chính phủ…) trong việc xây dựng các ứng dụng
CNTT cho công tác nghiệp vụ của họ.
Ứng dụng CNTT trong các cơ quan yêu cầu một loạt những kỹ năng mà các cơ
quan truyền thống có thể chưa có. Những kỹ năng các cơ quan cần có để thực hiện có
thể được chia thành những mảng sau:
- Phát triển các hệ thống thông tin: Những công việc thuần túy thuộc về kỹ thuật như
xây dựng các phần mềm ứng dụng, xây dựng CSDL, xây dựng thiết lập các mạng máy
tính, viễn thông... là những công việc nền tảng thường để các công ty CNTT chuyên
nghiệp cung cấp. Hoạt động này liên quan đến khái niệm thuê nguồn lực bên ngoài
(outsourcing). Các cơ quan, tổ chức của nhà nước ứng dụng CNTT cần tập trung năng lực
của mình để xác định loại hệ thống nào và những ứng dụng gì các cơ quan thấy cần thiết
và có thể làm được.
- Quản lý chương trình, dự án: Những sáng kiến về ứng dụng CNTT trong các cơ
quan có khuynh hướng phức tạp vì với một dịch vụ công cụ thể nào đó không chỉ liên
quan tới một cơ quan chức năng, mà còn liên quan đến nhiều cơ quan khác nhau và các
cơ quan tham gia với những vai trò khác nhau. Việc quản lý thực hiện một sáng kiến
ứng dụng CNTT, điều phối giữa các cơ quan và những chủ thể liên quan khác nhau,
7
đảm bảo thời hạn và các kết quả theo kế hoạch, đồng thời việc bao quát toàn bộ quá
trình đòi hỏi các cơ quan có những kỹ năng quản lý chương trình, dự án. Thực tế ở nước
ta việc phối kết hợp hoạt động giữa các cơ quan, nhất là giữa các cơ quan chính phủ
cũng còn nhiều hạn chế.
ứng dụng CNTT- Quản lý thay đổi: Đi kèm với là cải cách tổ chức, phải đào tạo
lại kỹ năng và bố trí lại nguồn nhân lực trong nội bộ các cơ quan. Trong bối cảnh này,
việc phản ứng lại những thay đổi có thể diễn ra. Đòi hỏi cần có những chuyên gia từ
phía chính phủ có kỹ năng quản lý thay đổi để hướng dẫn các cơ quan chính phủ trong
suốt quá trình cơ cấu lại tổ chức này.
- Quản lý việc mua sắm CNTT và truyền thông, quản lý việc thuê nhân lực bên
ngoài: Chính phủ cần phải là "người mua thông minh" cơ sở hạ tầng và dịch vụ
CNTT-TT, có khả năng xác định cụ thể nhu cầu của mình, quản lý quá trình mua
sắm, quản lý các nhà cung cấp...
Ứng dụng CNTT- Việc duy trì và vận hành dịch vụ CNTT: là công cụ hỗ trợ cho
việc cung cấp thông tin và dịch vụ mọi lúc, ở mọi nơi. Điều này sẽ gây chuyển biến lớn
về thời gian và tổ chức so với việc phân phối dịch vụ theo kiểu truyền thống. Vậy các cơ
quan cần thiết có những kỹ năng mới để đảm bảo tính liên tục và chất lượng dịch vụ.
ứng dụng CNTT- Quản lý quan hệ khách hàng: mở ra khả năng làm cho các cơ
quan, tổ chức, cá nhân gần gũi với nhau hơn và trực tiếp hơn trong việc phân phối, thụ
hưởng các dịch vụ. Điều này đòi hỏi cơ quan cần có kỹ năng quản lý quan hệ khách hàng,
đặc biệt ở các cơ quan chính phủ. Đây là kỹ năng thường chỉ có ở các doanh nghiệp.
Để đương đầu với những thách thức trên, ở Việt Nam, các cơ quan chính phủ cần
có kế hoạch và xem xét lại những tiêu chuẩn tuyển dụng, đào tạo và đào tạo lại các
công chức. Cần có chính sách phù hợp như chức danh, chế độ tiền lương ưu đãi, đào
tạo và đào tạo lại... để thu hút và không mất các công chức có năng lực phù hợp với
thực tế ứng dụng CNTT hiện nay.
Đối với giáo dục cộng đồng, cần có chính sách xã hội hoá giáo dục công dân điện
tử và doanh nhân điện tử.
Đối với lực lượng chuyên gia về CNTT, cần phải xây dựng cho họ một năng lực
thực sự có thể cung cấp được những giải pháp toàn diện đặc biệt trong những bài toán
cần ứng dụng CNTT, đặc biệt về Chính phủ điện tử (CPĐT). Chúng ta là nước nghèo,
việc thuê các chuyên gia nước ngoài là rất đắt và chúng ta đang cần tìm kiếm thị trường
mà thị trường trong nước lại đánh mất là một điều cần xem xét. Cần có chiến lược kêu
gọi đồng bào Việt kiều trở về đất nước giúp đỡ xây dựng hoặc giúp quản lý các chương
trình, dự án CNTT. Một điều rất quan trọng nữa là việc đào tạo các nhà quản lý CNTT,
các nhà lãnh đạo CNTT và thông tin (CIO) của các cơ quan chính phủ.
Vấn đề này được đề cập đến trong:
- Chiến lược phát triển công nghệ thông tin và truyền thông Việt Nam đến năm
2010 và định hướng đến năm 2020 (Quyết định của Thủ tướng Chính phủ só
246/2005/QĐ-TTg ngày 06/10/2005.
- Nghị định số 64/2007/NĐ-CP về Ứng dụng CNTT trong hoạt động của cơ quan
nhà nước (Chương II, mục 3).
8
- Chương trình phát triển nguồn nhân lực về công nghệ thông tin từ nay đến năm
2010 (Quyết định của Thủ tướng Chính phủ số 331/QĐ-TTg ngày 06/4/2004).
- Quy hoạch phát triển nguồn nhân lực CNTT đến năm 2015 và định hướng đến
năm 2020 (Quyết định số 05/2007/QĐ-BTTTT ngày 26/10/2007).
3) Xây dựng và đảm bảo trao đổi dữ liệu, hạ tầng CNTT-TT
Kinh nghiệm của các nước và trong nước cho thấy rằng khung quy chế trao đổi
thông tin là một trong những yếu tố quyết định cho việc xây dựng thành công hệ thống
ứng dụng CNTT. Quy chế về trao đổi thông tin là một việc phải làm để tạo nền tảng cho
đa số các ứng dụng CNTT trong các cơ quan, tổ chức phải tuân theo. Có thể nói, trường
hợp ứng dụng CNTT không tuân thủ khung quy chế trao đổi thông tin được quy định
gần như không có cơ hội hội nhập và tồn tại.
Quá trình ứng dụng CNTT đòi hỏi phải thiết lập một loạt các tiêu chuẩn mang tí