1. Lý do lựa chọn đề tài
Hiện nay, Hà Nội đang trong quá trình đô thị hoá mạnh mẽ cùng với sự hình thành các điểm tập trung dân cư và sự bành trướng của hệ thống giao thông vận tải, Thành phố Hà Nội đang có nguy cơ biến thành một siêu đô thị với một hệ thống cơ sở hạ tầng không thống nhất và đồng bộ.
Sự biến đổi sâu sắc của đô thị cơ bản được thiết lập trên sự phát triển của hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật, một khi đô thị càng phát triển thì hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật càng có ý nghĩa quan trọng. Theo lẽ đó, sự hình thành hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật tác động đến sự phát triển của nền sản xuất với chức năng làm cầu nối giữa sản xuất với sản xuất, giữa sản xuất với tiêu dùng, kết cấu hạ tầng kỹ thuật đô thị còn tạo nên mối quan hệ chặt chẽ giữa sản xuất và lưu thông, mở rộng thị trường, mở rộng mối quan hệ giao lưu giữa các vùng lãnh thổ trong cả nước và quốc tế.
Một nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần hoạt động theo cơ chế thị trường nhưng lại phát triển trên một hệ thống cơ sở hạ tầng manh múm, chắp vá, nhỏ lẻ làm chúng ta hình dung những hoạt động kinh tế và những cơ chế quản lý quá “quen thuộc” hàng ngày. Không thoát ra khỏi tình trạng đó là hệ thống chợ và trung tâm thương mại đang bộc lộ rất nhiều bất hợp lý, cần phải khắc phục như các chợ tạm trên hè phố; tình trạng chợ “vừa thiếu lại vừa thừa”, một số chợ lâu năm gần các khu dân cư đều quá tải trong khi các chợ mới được xây dựng quy củ lại không thu hút được người bán buôn và kinh doanh trong chợ.
Là mắt xích đầu tiên trong hệ thống thương mại, Chợ đầu mối với vai trò và vị trí trung gian vận chuyển hàng hoá vào nội thành, được xem như vành đai an toàn thực phẩm, khi mức sống người dân càng cao thì chợ đầu mối càng đóng góp ý nghĩa quan trọng trong hệ thống thương mại thành phố
Mặc dù trong những năm qua, cùng với sự tăng trưởng đáng kể về kinh tế - xã hội, hệ thống chợ đầu mối thành phố Hà Nội ngày càng được mở rộng và phát triển đặc biệt sau dự án quy hoạch “định hướng phát triển mạng lưới chợ Thành phố Hà Nội đến năm 2020” và sau nghị định 02/2003/NĐ –CP của thủ tướng chính phủ. Hiện tại, hệ thống chợ đầu mối gồm 6 chợ đang hoạt động với mục đích trung chuyển hàng hoá từ các hướng chính phân phối vào thủ đô và hàng hoá từ thủ đô trung chuyển đi các tỉnh lân cận. Nhưng vì nhiều lý do khác nhau như trong công tác quy hoạch, Thành phố chưa xây dựng được mạng lưới chợ hợp lý, việc lập quy hoạch, kế hoạch xây dựng chợ còn nhiều lúng túng trước thay đổi của thực tế và sự quản lý còn yếu kém, cùng với đội ngũ nhân viên thiếu năng lực và trách nhiệm, nên hệ thống chợ đầu mối vào Thành phố Hà Nội còn hoạt động kém hiệu quả.
Những lý do trên đã đưa ra những bức xúc buộc các ban, ngành chức năng liên quan đưa ra những điều chỉnh, cải tạo phù hợp với thực tế. Đặc biệt trong công tác quy hoạch cần phải có sự điều chỉnh sau 5 năm thực hiện dự án: “Định hướng phát triển mạng lưới chợ Thành phố Hà Nội đến năm 2020”.
Trong bài nghiên cứu này, chúng ta sẽ tìm hiểu sâu về chợ đầu mối Phía Nam (Đền Lừ - Quận Hoàng Mai) cùng với mối quan hệ của nó trong hệ thống thương mại, hệ thống chợ đầu mối và đặc biệt quan hệ giữa chợ Đền Lừ với chợ đầu mối Long Biên khi tương lai gần chợ Long Biên sẽ chuyển đổi mô hình thành trung tâm thương mại.
Chính vì lý do đó, đề tài: “Nghiên cứu mô hình phát triển chợ đầu mối thành phố Hà Nội. Áp dụng xây dựng chợ đầu mối Phía Nam (Đền Lừ - Quận Hoàng Mai)” là một trong những cố gắng để tìm giải pháp cải thiện tình hình hoạt động kém hiệu quả và các điểm bất hợp lý trong công tác quy hoạch và xây dựng mạng lưới chợ đầu mối Hà Nội và trong đó đi sâu về đánh giá thực trạng và tìm hướng giải pháp cho xây dựng mô hình chợ đầu mối Đền Lừ trong tương lai.
2. Mục tiêu và nhiệm vụ đề tài
2.1. Mục tiêu đồ án
Mục tiêu của đồ án là đánh giá đúng hiện trạng hoạt động của hệ thống chợ đầu mối thành phố Hà Nội và nghiên cứu sâu vào hiện trạng chợ đầu mối Đền Lừ, quận Hoàng Mai. Từ đó, đưa ra mục đích chính của đề tài là giải quyết tình trạng hoạt động kém hiệu quả của các chợ đầu mối và tìm mô hình chợ hợp lý cho giai đoạn phát triển từ đây đến năm 2020.
2.2. Nhiệm vụ đồ án
Đối với hệ thống chợ đầu mối, đồ án có các nhiệm vụ cần giải quyết:
Tìm hiểu được hiện trạng hệ thống chợ đầu mối Thành phố Hà Nội
Tìm hiểu và đánh giá vai trò chợ đầu mối Thành phố Hà Nội trong chiến lược phát triển Thủ đô đến năm 2020
Tìm hiểu các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của chợ đầu mối, đặc biệt chợ đầu mối nông sản thực phẩm
Tìm hiểu các dự án ảnh hưởng trực tiếp đến quy hoạch hệ thống chợ đầu mối Thành phố Hà Nội và chợ đầu mối Đền Lừ.
Tìm hiểu các chính sách, nghị định liên quan đến tổ chức hoạt động kinh doanh trong chợ và yêu cầu bố trí sắp xếp hệ thống cơ sở hạ tầng
Đối với chợ đầu mối Đền Lừ - Quận Hoàng Mai:
Lựa chọn mô hình hoạt động kinh doanh cho chợ đầu mối Đền Lừ
Đề xuất bãi đỗ xe và các tuyến lưu thông trong chợ đầu mối
Nghiên cứu không gian hoạt động của các cá thể tham gia, đề xuất các giải pháp phù hợp đảm bảo yếu cầu sinh hoạt và lao động
Đề xuất nguồn vốn đầu tư, các giải pháp quản lý đầu tư xây dựng và cải tạo chợ đầu mối Đền Lừ
3. Cơ sở pháp lý của đề tài
Quyết định 63/2005/QĐ-UB của UBND Thành phố Hà Nội: “Ban hành kế hoạch chuyển đổi mô hình tổ chức quản lý chợ trên địa bàn thành phố Hà Nội”
Thông tư của Bộ thương mại số 06/2003/TT-BTM ngày 15 tháng 8 năm 2003 về việc hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức của ban quản lý chợ.
Nghị định của Chính Phụ số 02/2003/NĐ-CP ngày 14 tháng 01 năm 2003 về phát triển và quản lý chợ
Thông tư số 07/2003/TT-BKH ngày 11 tháng 09 năm 2003 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư về việc hướng dẫn lập các dự án quy hoạch phát triển và đầu tư xây dựng chợ
Quyết định số 142/2004/QĐ-UB ngày 9/9/2004 của UBND Thành phố Hà Nội về việc “Quyết định về quy hoạch và phát triển, đầu tư xây dựng và quản lý chợ trên địa bàn Thành phố Hà Nội”
Quyết định số 31/2007/QĐ-UBND Thành phố Hà Nội về “Quy định về quy trình chuyển đổi mô hình quản lý kinh doanh khai thác chợ trên địa bàn Thành phố Hà Nội”
“Kế hoạch đầu tư xây dựng, cải tạo và chuyển đổi mô hình quản lý chợ trên địa bàn Quận Hoàng Mai giai đoạn 2007 – 2010” của UBND Quận Hoàng Mai.
Quy hoạch tổng thể phát triển thương mại Thành phố Hà Nội đến năm 2020 do Sở Thương mại thực hiện.
Dự án quy hoạch cải tạo và phát triển mạng lưới chợ Hà Nội đến năm 2020 do Viện Quy hoạch và Phát triển nông thôn tổ chức (2001).
Quy hoạch chi tiết xây dựng chợ và trung tâm thương mại tại các khu đô thị mới Hà Nội do Viện Kiến Trúc thực hiện (Tháng 12/2004).
4. Phạm vi và giới hạn nghiên cứu
4.1. Phạm vi đề tài.
Đề tài nghiên cứu chỉ trong phạm vi 9 Quận và 5 huyện thuộc Thành phố Hà Nội, xét tổng quan sáu chợ đầu mối: Xuân Đỉnh (Huyện Từ Liêm), Long Biên (Quận Ba Đình), Bắc Thăng Long (Huyện Đông Anh), Dịch Vọng (Quận Cầu Giấy), Phùng Khoang (Huyện Từ Liêm), Đền Lừ (Quận Hoàng Mai).
4.2. Giới hạn đề tài
Giới hạn của đề tài tập trung phân tích đánh giá hiện trạng hệ thống chợ đầu mối Thành phố Hà Nội và tìm kiếm một số giải pháp khắc phục thông qua các cơ sở khoa học đã nghiên cứu. Đi sâu vào việc xây dựng cải tạo chợ đầu mối Đền Lừ, quận Hoàng Mai.
5. Phương pháp nghiên cứu
Các phương pháp thực hiện đề tài này:
Tổng hợp và phân tích số liệu.
Phương pháp so sánh và đánh giá.
Phương pháp lý luận đưa vào thực tiễn rút ra lý luận khoa học.
Phương pháp kế thừa.
6. Néi dung nghiên cứu
Nội dung thực hiện dự án theo những bước sau:
Phần mở đầu: Nêu lên sự cần thiết của đề tài, các mục tiêu và nhiệm vụ của đề tài, phạm vi và giới hạn của đề tài, phương pháp nghiên cứu đề tài.
Phần nội dung chính: Bao gồm 3 chương
Chương 1: Tổng quan chợ đầu mối và hiện trạng hệ thống chợ đầu mối Thành phố Hà Nội.
Chương 2: Cơ sở đề xuất mô hình phát triển chợ đầu mối Thành phố Hà Nội và xây dựng chợ đầu mối Đền Lừ - Quận Hoàng Mai.
Chương 3: Đề xuất mô hình xây dựng chợ đầu mối Đền Lừ - Quận Hoàng Mai.
Phần kết luận:
Ngoài ra gồm có phụ lục, các bản vẽ và phần tài liệu tham khảo.
96 trang |
Chia sẻ: tuandn | Lượt xem: 3866 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Nghiên cứu mô hình phát triển chợ đầu mối Thành phố Hà Nội áp dụng xây dựng chợ đầu mối Đền Lừ - Quận Hoàng Mai, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
PHÇN Më §ÇU
1. Lý do lựa chọn đề tài 6
2. Mục tiêu và nhiệm vụ đề tài 7
3. Cơ sở pháp lý của đề tài 8
4. Phạm vi và giới hạn nghiên cứu 8
5. Phương pháp nghiên cứu 9
6. Nội dung nghiên cứu 9
PHÇN NéI DUNG
CH¦¥NG 1: Tæng quan chî ®Çu mèi vµ hiÖn tr¹ng chî ®Çu mèi thµnh phè hµ néi 10
1.1. HIÖn tr¹ng m¹ng líi chî ®Çu mèi thµnh phè hµ néi. 10
1.1.1. Tổng quan về chợ đầu mối thành phố Hà Nội. 10
1.1.1.1. Số lượng chợ đầu mối thành phố Hà Nội. 10
1.1.1.2. Mạng lưới phân bố chợ đầu mối thành phố Hà Nội. 10
1.1.2. Thực trạng mạng lưới chợ đầu mối thành phố Hà Nội. 12
1.1.2.1. Chợ đầu mối hoa và xe máy Quảng An. 12
1.1.2.2. Chợ đầu mối nông sản thực phẩm Phùng Khoang. 16
1.1.2.3. Chợ đầu mối NSTP Xuân Đỉnh 18
1.1.2.4. Chợ đầu mối Bắc Thăng Long 19
1.1.2.5. Chợ đầu mối xe máy cũ Dịch Vọng - Cầu Giấy 20
1.1.2.6. Chợ đầu mối Long Biên 22
1.1.3. Nhận xét chung về hiện trạng chợ đầu mối thành phố Hà Nội. 23
1.2. HiÖn tr¹ng chî ®Çu mèi phÝa nam thµnh phè hµ néi (®Òn lõ - HOÀNG MAI). 26
1.2.1. Vài nét về khu vực quận Hoàng Mai. 26
1.2.2. Hiện trạng chợ đầu mối Đền Lừ - Quận Hoàng Mai 26
1.2.2.1. Vị trí và giới hạn Chợ đầu mối Đền Lừ. 26
1.2.2.2. Đặc điểm kiến trúc 27
1.2.2.3. Hệ thống giao thông. 29
1.2.2.4. Hệ thống cấp, thoát nước. 30
1.2.2.5. Hệ thống cấp điện. 31
1.2.2.6. Hệ thống phòng cháy chữa cháy 31
1.2.2.7. Bảng tổng hợp cơ cấu sử dụng đất 31
1.2.2.8. Vấn đề vệ sinh môi trường 32
1.2.2.9. Hiện trạng hoạt động kinh doanh chợ đầu mối Đền Lừ 33
1.2.3. Nhận xét hiện trạng chợ đầu mối Đền Lừ 35
CH¦¥NG 2: C¬ së ®Ò xuÊt m« h×nh chî ®Çu mèi thµnh phè hµ néi vµ ¸p dông x©y dùng chî ®Çu mèi ®Òn lõ – quËn hoµng mai 37
2.1. mét sè kh¸I niÖm liªn quan 37
2.1.1. Chợ và phân loại chợ 37
2.1.1.1. Định nghĩa chợ 37
2.1.1.2. Phân loại chợ 38
2.1.2. Chợ đầu mối 39
2.1.2.1. Định nghĩa chợ đầu mối 39
2.1.2.2. Phân loại chợ đầu mối 39
2.1.2.3. Chức năng chợ đầu mối 41
2.1.2.4. Phạm vi phục vụ chợ đầu mối 43
2.2. CÁC NHÂN Tè t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña chî ®Çu mèi 44
2.2.1. Vị trí xây dựng chợ đầu mối 45
2.2.2. Vùng cung cấp hàng hoá chính 45
2.2.2.1. Vùng cung cấp xuyên quốc gia 45
2.2.2.2. Vùng cung cấp liên tỉnh 46
2.2.2.3. Vùng cung cấp địa phương 46
2.2.3. Vùng tiêu thụ hàng hoá chính 47
2.2.4. Khả năng liên kết với vùng cung cấp và vùng tiêu thụ hàng hóa 48
2.2.5. Vị trí chợ đầu mối phù hợp với quy hoạch chung mạng lưới chợ 49
2.3. C¬ cÊu ho¹t ®éng chî ®Çu mèi 50
2.3.1. Ban quản lý chợ đầu mối 50
2.3.2. Bộ phận kinh doanh thường xuyên 51
2.3.3. Bộ phận kinh doanh không thường xuyên 52
2.3.3.1. Bộ phận phụ trợ và kỹ thuật công trình trong chợ đầu mối 52
2.3.3.2. Nhóm chức năng phụ trợ 52
2.3.3.3. Nhóm chức năng kỹ thuật công trình 52
2.4. ho¹t ®éng kinh doanh chÝnh trong chî ®Çu mèi vµ Y£U CÇU Bè trÝ kh«ng giAN CHøC N¡NG bu«n b¸n trong CHî 52
2.4.1. Các khu vực chức năng hoạt động buôn bán chính 52
2.4.1.1. Ðiểm kinh doanh tại chợ 52
2.4.1.2. Dây chuyền hoạt động trong chợ đầu mối 53
2.4.2. Yêu cầu tổ chức không gian đặc trưng của chợ đầu mối. 55
2.5. C¸c dù ¸n ¶nh hëng ®Õn m« h×nh chî ®Çu mèi thµnh phè hµ néi vµ ®Þnh híng x©y dùng m« h×nh chî ®Çu mèi phÝa nam 57
2.5.1. Các dự án ảnh hưởng đến mô hình phát triển 57
2.5.1.1. Định hướng phát triển vùng Thủ đô Hà Nội đến năm 2020 57
2.5.1.2. Định hướng quy hoạch chung mạng lưới chợ 58
2.5.1.3. Định hướng giải pháp tổ chức quản lý mạng lưới chợ 60
2.5.2. Các dựa án ảnh hưởng đến mô hình phát triển chợ đầu mối Đền Lừ 62
2.5.2.1. Các dự án xây dựng khu đô thị mới 62
2.5.2.2. Dự án mở rộng đường giao thông 64
2.5.2.3. Dự án cầu Thanh Trì 64
2.5.2.4. Kết luận. 65
2.5.3. Hệ thống chợ và Trung tâm thương mại lân cận 65
2.5.3.1. Chợ Đầu mối Long Biên 65
2.5.3.2. Các chợ thuộc quận quản lý 66
2.5.3.3. Các chợ thuộc phường quản lý 66
2.6. T×M HIÓu mét sè chî ®Çu mèi ®iÓn h×nh thµnh phè hå chÝ minh 67
2.6.1. Chợ đầu mối Bình Điền (Quận 8) 67
2.6.2. Chợ đầu mối Tân Xuân (Huyện Hóc Môn) 68
2.6.3. Chợ đầu mối NSTP Tam Bình - Quận Thủ Đức 69
2.6.4. Đánh giá chung về chợ đầu mối thành phố Hồ Chí Minh. 70
CH¦¥NG 3: ®Ò xuÊt x©y dùng m« h×nh chî ®Çu mèi phÝa nam thµnh phè hµ néi (®Òn lõ – hoµng mai) 72
3.1. ®Ò xuÊt m« h×nh ho¹t ®éng chÝnh cho chî ®Òn lõ – quËn hoµng mai 72
3.1.1. Mô hình chợ đầu mối chuyên doanh 72
3.1.2. Mô hình chợ kết hợp với trung tâm thương mại. 73
3.1.3. So sánh hai phương án chọn lựa 75
3.1.3.1. Phương án 1 (Lựa chọn mô hình chợ loại 2. 75
3.1.3.2. Phương án 2 (Lựa chọn mô hình chợ đầu mối 75
3.2. Dù ®o¸n xu híng ho¹t ®éng cña chî ®Çu mèi phÝa nam ®Õn n¨m 2020. 76
3.2.1. Giai đoạn 1 (từ năm 2007 – 2010): 76
3.2.2. Giai đoạn 2 (Năm 2010 ÷ 2020) 78
3.3. ®Òn xuÊt quy ho¹ch c¶I t¹o vµ më réng chî ®Çu mèi phÝa nam ®¸p øng quy m« ho¹t ®éng trong giai ®o¹n ii (tõ 2010 – 2020) 79
3.3.1. Tính toán quy mô công trình chợ đầu mối Đền Lừ 79
3.3.1.1. Các nhân tố ảnh hưởng đến việc lựa chọn địa điểm mở rộng xây dựng 79
3.3.1.2. Đề xuất vị trí và ranh giới công trình: 79
3.3.1.3. Quy hoạch sử dụng đất chợ Đền Lừ sau khi mở rộng 80
3.3.1.4. Quy hoạch hệ thống giao thông 81
3.3.1.5. Cơ cấu sử dụng đất 82
3.4. ®Ò xuÊt tæ chøc b·I ®ç xe vµ c¸c tuyÕn lu th«ng trong chî ®Çu mèi phÝa nam 83
3.4.1. Các yêu cầu về tổ chức tuyến nội bộ chợ đầu mối Đền Lừ 83
3.4.2. Đề xuất tổ chức lưu thông nội bộ chợ Đền Lừ 83
3.4.2.1. Phân loại các tuyến đường nội bộ 83
3.4.2.2. Dự đoán số lượng xe lưu thông trong các tuyến đường nội bộ chính 3—86
3.4.2.3. Đề xuất lưu thông trong chợ Đền Lừ 87
3.4.3. Đề xuất bãi đỗ xe cho chợ đầu mối Đền Lừ. 88
3.4.3.1. Yêu cầu tổ chức bãi đỗ xe cho chợ đầu mối. 88
3.4.3.2. Xác định vị trí và diện tích bãi đỗ xe cho chợ đầu mối. 89
3.4.3.3. Đề xuất các mô hình tổ chức bãi đỗ xe trong chợ. 89
3.5. Qu¶n lý ®Çu t x©y dùng cho dù ¸n më réng vµ c¶I t¹o chî ®Çu mèi ®Òn lõ 92
3.5.1. Đề xuất chính sách đầu tư xây dựng 92
3.5.2. Đề xuất cơ chế tài chính đầu tư 92
3.5.3. Đề xuất chuyển đổi cơ chế quản lý 93
PHÇN KÕT LUËN Vµ §Ò XUÊT
KÕT LUËN 104
§Ò XUÊT 105
Lý do lùa chän ®Ò tµi
Hiện nay, Hà Nội đang trong quá trình đô thị hoá mạnh mẽ cùng với sự hình thành các điểm tập trung dân cư và sự bành trướng của hệ thống giao thông vận tải, Thành phố Hà Nội đang có nguy cơ biến thành một siêu đô thị với một hệ thống cơ sở hạ tầng không thống nhất và đồng bộ.
Sự biến đổi sâu sắc của đô thị cơ bản được thiết lập trên sự phát triển của hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật, một khi đô thị càng phát triển thì hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật càng có ý nghĩa quan trọng. Theo lẽ đó, sự hình thành hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật tác động đến sự phát triển của nền sản xuất với chức năng làm cầu nối giữa sản xuất với sản xuất, giữa sản xuất với tiêu dùng, kết cấu hạ tầng kỹ thuật đô thị còn tạo nên mối quan hệ chặt chẽ giữa sản xuất và lưu thông, mở rộng thị trường, mở rộng mối quan hệ giao lưu giữa các vùng lãnh thổ trong cả nước và quốc tế.
Một nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần hoạt động theo cơ chế thị trường nhưng lại phát triển trên một hệ thống cơ sở hạ tầng manh múm, chắp vá, nhỏ lẻ làm chúng ta hình dung những hoạt động kinh tế và những cơ chế quản lý quá “quen thuộc” hàng ngày. Không thoát ra khỏi tình trạng đó là hệ thống chợ và trung tâm thương mại đang bộc lộ rất nhiều bất hợp lý, cần phải khắc phục như các chợ tạm trên hè phố; tình trạng chợ “vừa thiếu lại vừa thừa”, một số chợ lâu năm gần các khu dân cư đều quá tải trong khi các chợ mới được xây dựng quy củ lại không thu hút được người bán buôn và kinh doanh trong chợ.
Là mắt xích đầu tiên trong hệ thống thương mại, Chợ đầu mối với vai trò và vị trí trung gian vận chuyển hàng hoá vào nội thành, được xem như vành đai an toàn thực phẩm, khi mức sống người dân càng cao thì chợ đầu mối càng đóng góp ý nghĩa quan trọng trong hệ thống thương mại thành phố
Mặc dù trong những năm qua, cùng với sự tăng trưởng đáng kể về kinh tế - xã hội, hệ thống chợ đầu mối thành phố Hà Nội ngày càng được mở rộng và phát triển đặc biệt sau dự án quy hoạch “định hướng phát triển mạng lưới chợ Thành phố Hà Nội đến năm 2020” và sau nghị định 02/2003/NĐ –CP của thủ tướng chính phủ. Hiện tại, hệ thống chợ đầu mối gồm 6 chợ đang hoạt động với mục đích trung chuyển hàng hoá từ các hướng chính phân phối vào thủ đô và hàng hoá từ thủ đô trung chuyển đi các tỉnh lân cận. Nhưng vì nhiều lý do khác nhau như trong công tác quy hoạch, Thành phố chưa xây dựng được mạng lưới chợ hợp lý, việc lập quy hoạch, kế hoạch xây dựng chợ còn nhiều lúng túng trước thay đổi của thực tế và sự quản lý còn yếu kém, cùng với đội ngũ nhân viên thiếu năng lực và trách nhiệm, nên hệ thống chợ đầu mối vào Thành phố Hà Nội còn hoạt động kém hiệu quả.
Những lý do trên đã đưa ra những bức xúc buộc các ban, ngành chức năng liên quan đưa ra những điều chỉnh, cải tạo phù hợp với thực tế. Đặc biệt trong công tác quy hoạch cần phải có sự điều chỉnh sau 5 năm thực hiện dự án: “Định hướng phát triển mạng lưới chợ Thành phố Hà Nội đến năm 2020”.
Trong bài nghiên cứu này, chúng ta sẽ tìm hiểu sâu về chợ đầu mối Phía Nam (Đền Lừ - Quận Hoàng Mai) cùng với mối quan hệ của nó trong hệ thống thương mại, hệ thống chợ đầu mối và đặc biệt quan hệ giữa chợ Đền Lừ với chợ đầu mối Long Biên khi tương lai gần chợ Long Biên sẽ chuyển đổi mô hình thành trung tâm thương mại.
Chính vì lý do đó, đề tài: “Nghiên cứu mô hình phát triển chợ đầu mối thành phố Hà Nội. Áp dụng xây dựng chợ đầu mối Phía Nam (Đền Lừ - Quận Hoàng Mai)” là một trong những cố gắng để tìm giải pháp cải thiện tình hình hoạt động kém hiệu quả và các điểm bất hợp lý trong công tác quy hoạch và xây dựng mạng lưới chợ đầu mối Hà Nội và trong đó đi sâu về đánh giá thực trạng và tìm hướng giải pháp cho xây dựng mô hình chợ đầu mối Đền Lừ trong tương lai.
môc tiªu vµ nhiÖm vô ®Ò tµi
Mục tiêu đồ án
Mục tiêu của đồ án là đánh giá đúng hiện trạng hoạt động của hệ thống chợ đầu mối thành phố Hà Nội và nghiên cứu sâu vào hiện trạng chợ đầu mối Đền Lừ, quận Hoàng Mai. Từ đó, đưa ra mục đích chính của đề tài là giải quyết tình trạng hoạt động kém hiệu quả của các chợ đầu mối và tìm mô hình chợ hợp lý cho giai đoạn phát triển từ đây đến năm 2020.
Nhiệm vụ đồ án
Đối với hệ thống chợ đầu mối, đồ án có các nhiệm vụ cần giải quyết:
Tìm hiểu được hiện trạng hệ thống chợ đầu mối Thành phố Hà Nội
Tìm hiểu và đánh giá vai trò chợ đầu mối Thành phố Hà Nội trong chiến lược phát triển Thủ đô đến năm 2020
Tìm hiểu các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của chợ đầu mối, đặc biệt chợ đầu mối nông sản thực phẩm
Tìm hiểu các dự án ảnh hưởng trực tiếp đến quy hoạch hệ thống chợ đầu mối Thành phố Hà Nội và chợ đầu mối Đền Lừ.
Tìm hiểu các chính sách, nghị định liên quan đến tổ chức hoạt động kinh doanh trong chợ và yêu cầu bố trí sắp xếp hệ thống cơ sở hạ tầng
Đối với chợ đầu mối Đền Lừ - Quận Hoàng Mai:
Lựa chọn mô hình hoạt động kinh doanh cho chợ đầu mối Đền Lừ
Đề xuất bãi đỗ xe và các tuyến lưu thông trong chợ đầu mối
Nghiên cứu không gian hoạt động của các cá thể tham gia, đề xuất các giải pháp phù hợp đảm bảo yếu cầu sinh hoạt và lao động
Đề xuất nguồn vốn đầu tư, các giải pháp quản lý đầu tư xây dựng và cải tạo chợ đầu mối Đền Lừ
C¬ së ph¸p lý cña ®Ò tµi
Quyết định 63/2005/QĐ-UB của UBND Thành phố Hà Nội: “Ban hành kế hoạch chuyển đổi mô hình tổ chức quản lý chợ trên địa bàn thành phố Hà Nội”
Thông tư của Bộ thương mại số 06/2003/TT-BTM ngày 15 tháng 8 năm 2003 về việc hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức của ban quản lý chợ.
Nghị định của Chính Phụ số 02/2003/NĐ-CP ngày 14 tháng 01 năm 2003 về phát triển và quản lý chợ
Thông tư số 07/2003/TT-BKH ngày 11 tháng 09 năm 2003 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư về việc hướng dẫn lập các dự án quy hoạch phát triển và đầu tư xây dựng chợ
Quyết định số 142/2004/QĐ-UB ngày 9/9/2004 của UBND Thành phố Hà Nội về việc “Quyết định về quy hoạch và phát triển, đầu tư xây dựng và quản lý chợ trên địa bàn Thành phố Hà Nội”
Quyết định số 31/2007/QĐ-UBND Thành phố Hà Nội về “Quy định về quy trình chuyển đổi mô hình quản lý kinh doanh khai thác chợ trên địa bàn Thành phố Hà Nội”
“Kế hoạch đầu tư xây dựng, cải tạo và chuyển đổi mô hình quản lý chợ trên địa bàn Quận Hoàng Mai giai đoạn 2007 – 2010” của UBND Quận Hoàng Mai.
Quy hoạch tổng thể phát triển thương mại Thành phố Hà Nội đến năm 2020 do Sở Thương mại thực hiện.
Dự án quy hoạch cải tạo và phát triển mạng lưới chợ Hà Nội đến năm 2020 do Viện Quy hoạch và Phát triển nông thôn tổ chức (2001).
Quy hoạch chi tiết xây dựng chợ và trung tâm thương mại tại các khu đô thị mới Hà Nội do Viện Kiến Trúc thực hiện (Tháng 12/2004).
Ph¹m vi vµ giíi h¹n nghiªn cøu
Phạm vi đề tài.
Đề tài nghiên cứu chỉ trong phạm vi 9 Quận và 5 huyện thuộc Thành phố Hà Nội, xét tổng quan sáu chợ đầu mối: Xuân Đỉnh (Huyện Từ Liêm), Long Biên (Quận Ba Đình), Bắc Thăng Long (Huyện Đông Anh), Dịch Vọng (Quận Cầu Giấy), Phùng Khoang (Huyện Từ Liêm), Đền Lừ (Quận Hoàng Mai).
Giới hạn đề tài
Giới hạn của đề tài tập trung phân tích đánh giá hiện trạng hệ thống chợ đầu mối Thành phố Hà Nội và tìm kiếm một số giải pháp khắc phục thông qua các cơ sở khoa học đã nghiên cứu. Đi sâu vào việc xây dựng cải tạo chợ đầu mối Đền Lừ, quận Hoàng Mai.
Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu
Các phương pháp thực hiện đề tài này:
Tổng hợp và phân tích số liệu.
Phương pháp so sánh và đánh giá.
Phương pháp lý luận đưa vào thực tiễn rút ra lý luận khoa học.
Phương pháp kế thừa.
Néi dung nghiªn cøu
Nội dung thực hiện dự án theo những bước sau:
Phần mở đầu: Nêu lên sự cần thiết của đề tài, các mục tiêu và nhiệm vụ của đề tài, phạm vi và giới hạn của đề tài, phương pháp nghiên cứu đề tài.
Phần nội dung chính: Bao gồm 3 chương
Chương 1: Tổng quan chợ đầu mối và hiện trạng hệ thống chợ đầu mối Thành phố Hà Nội.
Chương 2: Cơ sở đề xuất mô hình phát triển chợ đầu mối Thành phố Hà Nội và xây dựng chợ đầu mối Đền Lừ - Quận Hoàng Mai.
Chương 3: Đề xuất mô hình xây dựng chợ đầu mối Đền Lừ - Quận Hoàng Mai.
Phần kết luận:
Ngoài ra gồm có phụ lục, các bản vẽ và phần tài liệu tham khảo.
Tæng quan chî ®Çu mèi vµ hiÖn tr¹ng chî ®Çu mèi thµnh phè hµ néi
HIÖn tr¹ng m¹ng líi chî ®Çu mèi thµnh phè hµ néi
Tổng quan về chợ đầu mối thành phố Hà Nội
Số lượng chợ đầu mối thành phố Hà Nội
Theo thống kê của Sở Thương mại Hà Nội năm 2003, thì Hà Nội có 5 chợ đầu mối:
Danh sách chợ đầu mối thành phố Hà Nội
TT
TÊN CHỢ
ĐỊA ĐIỂM
SỐ HỘ
1
NSTP Đền Lừ
Hoàng Mai
218
2
NS xe máy Dịch Vọng
Cầu Giấy
700
3
NSTP Xuân Đỉnh
Từ Liêm
141
4
NSTP Bắc Thăng Long
Đông Anh
218
5
CĐM Hoa và xe máy Quảng An
Ba Đình
141
6
NSTP Long Biên
Ba Đình
450
7
NSTP Phùng Khoang
Từ Liêm
Mạng lưới phân bố chợ đầu mối thành phố Hà Nội
Theo ý kiến chỉ đạo của chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội (thông báo số 128/TB - VP ngày 12/6/2001) và của Sở Kiến trúc, các chợ đầu mối sẽ bố trí một số vị trí ở bên ngoài thành phố, nơi có các đầu mối giao thông, bến bãi đỗ xe cửa ngõ Thủ đô như sau (hình 1):
Chợ Phùng Khoang (Xã Trung Văn - Hà Đông)
Mục đích thu gom hàng hoá vào thành phố theo hướng đường Quốc lộ 6 từ các tỉnh Hoà Bình, các điểm tập trung Xuân Mai, Mai Châu, Lương Sơn. Chợ Phùng Khoang bao gồm toàn bộ khu chợ hiện tại và ao đầm đất trống liền kề khoảng 2ha, trong đó 1ha xây dựng chợ đầu mối, hơn 1ha xây dựng bến xe và lò mổ.
Chợ Xuân Đỉnh (xã Minh Khai – Xuân Phương)
Có hướng đón các luồng hàng hoá từ Hà Tây, Hoà Bình và vùng núi Tây Bắc (Sơn La, Lai Châu). Chợ nằm ở gần bến xe Bắc Thăng Long, cắt đường vành đai 3 và là chợ cửa ô phía Tây của Hà Nội. Chợ có nguồn đất 4ha dự trữ giáp Tây Sơn, trong đó có 2ha là chợ đầu mối và 2ha còn lại làm bãi đỗ xe.
Chợ Bắc Thăng Long
Chợ thuộc xã Hải Bối, Đông Anh – khu đất sát chân cầu Thăng Long. Có vai trò trung chuyển hàng hoá hướng Tây Bắc Hà Nội. Chợ được xây dựng trên diện tích 10ha, trong đó 2ha xây dựng bến xe.
Chợ Long Biên
Chợ nằm trong địa phận Quận Long Biên, được xem như chợ đầu mối phía Đông Bắc Hà Nội. Chợ được xây dựng sát đường 5, gần ngã ba Cầu Chui, có diện tích khoảng 15 ha, bến bãi đỗ xe khoảng 10 ha. Đây là chợ đầu mối lớn nhất Hà Nội đến thời điểm hiện nay có khả năng trung chuyển hàng hoá từ hầu hết các tỉnh Miền Bắc: Hải Phòng, Hải Dương (theo đường 5), Bắc Ninh, Bắc Giang (theo đường 1A), Thái Nguyên, Phú Thọ (Quốc lộ 23)…
Chợ Đền Lừ
Chợ Đền Lừ thuộc phường Hoàng Văn Thụ, quận Hoàng Mai được xem là chợ đầu mối phía Nam Thành phố có vai trò cung ứng hàng hoá từ các tỉnh Hà Tây, Hà Nam, Nam Định, Thái Nguyên, Ninh Bình, Thanh Hoá…
Mạng lưới phân bố chợ đầu mối Thành Phố Hà Nội
Thực trạng mạng lưới chợ đầu mối thành phố Hà Nội
Chợ đầu mối hoa và xe máy Quảng An
Mặt bằng chợ đầu mối xe máy – hoa Quảng An
Thực trạng hoạt động kinh doanh
Quảng An là chợ đầu mối được xây dựng mở rộng cải tạo vào năm 2002. Quảng An vừa là chợ đầu mối hoa lớn nhất Hà Nội, nhưng cũng là chợ đầu mối xe máy - đồ cũ được xây dựng với mục đích giải toả hai chợ kinh doanh xe máy Phùng Hưng, Thủ Lệ. Nhưng hoạt động của chợ về hai loại hàng kinh doanh mang hai trạng thái hoàn toàn trái ngược nhau.
Thực trạng kinh doanh chợ hoa đêm
Chợ đầu mối hoa Quảng An hoạt động từ 2-3 giờ đêm đến 7-8 giờ sáng như các chợ hoạt động về đêm khác. Hoa bán ở chợ phần lớn là của các làng hoa xung quanh cung cấp như làng hoa Đăm, Làng Hoa Quảng Bá, Làng hoa Tây Tựu ngoài ra còn có hoa từ Vân Trì (Ðông Anh), Mê Linh (Vĩnh Phúc), Văn Giang (Hưng Yên), Hải Phòng. Hoa chủ yếu được người nông dân chuyển về chợ Quảng An bằng các phương tiện thô sơ như xe máy. Gần sáng hoa được xếp lên xe đạp, xe máy, ô tô xếp hàng dài dọc bờ đê, chuẩn bị lên đường đến các chợ trong nội thành.
Sau khi xây dựng xong siêu thị hoa tươi Anh Trí (12/2005), Chợ hoa Quảng An đã có thêm các loại hoa ly, salem, zum chở đến từ Ðà Lạt và cả thương nhân đem hoa Trung Quốc sang góp mặt thường xuyên ở đây. Chợ này không bán hoa chọn bông, mà bán theo bó, mớ, mỗi bó khoảng từ 20 - 50 bông. Theo ước tính của UBND phường Quảng An, hàng đêm có khoảng vài nghìn lượt người đến mua bán tại chợ hoa.
Chợ hoa đêm Quảng An với sản phẩm đặc trưng của mình nên đang ngày càng thu hút khách trong và ngoài nước đến tham quan, nhất là những ngày giáp tết. Chợ đêm dù việc buôn bán diễn ra dưới ánh đèn đường, đèn pin, gây khó khăn cho cả người bán và người mua, nhưng là chợ đầu mối nên hàng hoá mua bán ở đây khá yên tâm về chất lượng và giá cả…
Hoạt động buôn bán vào ban đêm
Các loại hoa Lan trong cửa hàng Anh Trí
Thực trạng kinh doanh chợ xe máy cũ
Bên cạnh những thuận lợi trong vai trò là chợ đầu mối hoa lớn nhất Hà Nội, thì chợ xe máy Quảng An lại nằm trong tình trạng “chợ vắng như chùa Bà Đanh” mặc dù chợ được xây dựng với kinh phí hơn 6 tỷ đồng.
Khu chợ được xây dựng trên diện tích 6300m2. Khu nhà chính rộng gần 3000m2 được chia làm 3 phần: 72 cửa hàng bán đồ cũ (6m2/hộ), 30 quầy mua bán xe máy (15m2/quầy) và 35 gian kinh doanh dịch vụ. Có 4 cơ sở dịch vụ bảo dưỡng, sữa chữa xe máy và điện lạnh, mỗi điểm rộng 90m2.
Theo Sở Thương mại Hà Nội, từ khi đi vào hoạt động (quý 3 – 2002) đã ký hợp đồng với 141 hộ/141 điểm kinh doanh. Tuy nhiên, trải qua 1 năm hoạt động, số lượng hộ làm ăn cứ teo tóp dần. Với 4 khu kinh doanh, nhưng chỉ có hai khu quay mặt ra phía đường Nghi Tàm là hoạt động cầm cự với mỗi khu chưa đầy một nửa số cửa hàng mở cửa hoạt động. Hai khu quay mặt về phía sau thì đóng cửa hoàn toàn. Người dân quen mua bán xe máy cũ, mới ở chợ trời Hòa Bình, chợ phố Huế nên dù ở đây cửa hàng rộng, thoáng nhưng doanh số chỉ bằng 1/10 so với các nơi đó.
Mặc dù, Ban quản lý chợ Quảng An đã có nhiều hình thức tuyên truyền vận động để thu hút bà con vào kinh doanh (Chính sách miễn giảm giá thuê và vé vào chợ: Giá thuê địa điểm kinh doanh trong khu chợ có mái che là 50.000 đồng/m2