Đề tài Nghiên cứu Văn tâm Điêu Long

CHƯƠNG 1LỊCH SỬ VẤN ĐỀ VÀ CƠ SỞ LÍ LUẬN1.1.Lịchsử nghiên cứu vấn đề:Nghiên cứu Văn tâm điêu long文心雕龍đã có lịch sử trên một nghìn năm. Những gì mà các nhà nghiên cứu trong một nghìn năm đã làm được không phải là nhỏ. Kiến thức lí giải về Văn tâm điêu long ngày càng được tích lũy và mở rộng đào sâu thì công tác hệ thống, tổng kết những thành tựu nghiên cứu càng trở nên vô cùng cấp thiết. Trên các xuất bản phẩm của Trung Quốc cuối thế kỉ xx và đầu thế kỉ XXI, người ta thấy xuất hiện rất nhiều những công trình nghiên cứu đáp ứng nhu cầu đó. Những công trình tổng kết thành tựu nghiên cứu Văn tâm điêu long xuất hiện nhiều và chủ yếu có thể chia ra làm hai dạng tổng kết khác nhau. Dạng tổng kết thứ nhất là những cuốn sách chuyên viết về lịch sử nghiên cứu Văn tâm điêu long. Dạng tổng kết thứ hai là những luận văn khoa học của các thạc sĩ tiến sĩ, các luận văn trên các tạp chí nghiên cứu học tập chuyên ngành và những chương đoạn của một số sách nghiên cứu. Chúng ta có thể kể ra đây một số trứ tác tiêu biểu làm ví dụ.Dạng tổng kết thứ nhất không còn nghi ngờ gì nữa về vai trò của cuốn sách do Trương Thiếu Khang张少康chủ biên: Văn tâm điêu long nghiên cứu sử文心雕龙研究史, Bắc Kinh đại học xuất bản xã北京大学出版社, tháng 9 năm 2001. Cuốn sách này xứng đáng là công trình tổng kết đầy đủ nhất mặt tư liệu mà chúng ta hiện nay có được về nghiên cứu Long học (chúng tôi sẽ giới thuyết ở đầu Chương 2) kể từ khi mới bắt có ngành nghiên cứu này cho đến hết thế kỉ XX. Thế mạnh của những tổng kết mà nhóm Trương Thiếu Khang đã tiến hành là ở hệ thống tư liệu cực kì đầy đủ của họ về nghiên cứu Văn tâm điêu long trên toàn thế giới (dĩ nhiên chỉ trừ Việt Nam vì nghiên cứu tác phẩm này ở Việt Nam mới chỉ chính thức khởi động từ sau năm 1996 và chưa làm được gì đáng kể). Nhóm của Trương Thiếu Khang bao gồm các nhà nghiên cứu, các giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ nổi tiếng như Trương Thiếu Khang, Uông Xuân Hoằng汪春泓, Trần Doãn Phong陳允鋒và Đào Lễ Thiên陶禮天. Những nhà nghiên cứu này rất ý thức được rằng công trình của họ phải có tính tổng kết đánh dấu cho hàng nghìn năm nghiên cứu Long học, thế nên họ đã đem đến cho hơn bảy trăm năm mươi trang của cuốn sách một nền móng với khả năng bao quát cực lớn từ Trung Quốc đại lục, Đài Loan, Hồng Kông cho đến Nhật Bản, Hàn Quốc, các nước Âu Mĩ… Điều này khiến cho cuốn sách trở thành một đỉnh cao, một thách thức buộc những nhà nghiên cứu sau này phải vượt qua nếu muốn được thừa nhận khi họ tiếp tục làm công tác tổng kết tình hình nghiên cứu Văn tâm điêu long. Một ưu điểm nữa cần phải kể đến là những cố gắng của nhóm Trương Thiếu Khang trong việc xây dựng một mục lục đầy đủ nhất hiện nay cho toàn bộ những trứ tác nghiên cứu Văn tâm điêu long xuất hiện trong thế kỉ XX. Thông qua việc phân tích thư mục này kết hợp với những trình bày theo lối biên niên sử về các sự kiện trong nghiên cứu Văn tâm điêu long, người đọc có thể theo dõi được toàn bộ những biến chuyển của nghiên cứu Văn tâm điêu long trong suốt mười mấy thế kỉ và đặc biệt rõ rệt và quan trọng là của thế kỉ XX. Trên khía cạnh tổng kết những thành tựu nghiên cứu Văn tâm điêu long thời kì xa xưa dưới những triều đại của các hoàng đế Trung Hoa, cuốn sách Văn tâm điêu long nghiên cứu sử thực sự là một thách thức khó vượt qua với bất kì nhà nghiên cứu nào muốn lặp lại và làm “tốt” hơn công việc ấy. Cuốn sách của nhóm Trương Thiếu Khang đã hệ thống lại một khối lượng thư tịch rất đầy đủ có liên quan đến nghiên cứu Văn tâm điêu long giai đoạn này. Thành tựu này là sự tổng kết toàn bộ những tìm tòi của nhiều thế hệ học giả Trung Quốc. Chúng tôi thiết nghĩ rằng, những thành tựu này sẽ càng ngày càng bổ sung thêm trong quá trình người Trung Quốc khai thác kho tư liệu đồ sộ mà cha ông họ để lại. Đối với chúng ta mà nói, việc phát hiện ra thêm một tư liệu gì mới để lật lại những gì mà những người Trung Quốc trong suốt nhiều thế kỉ đã làm được là điều cực khó và hoàn toàn dựa vào may mắn. Chúng tôi quả thực không có phát kiến gì thêm về tư liệu so với cuốn Văn tâm điêu long nghiên cứu sử mà chỉ có những đóng góp trong việc lí giải lại, hệ thống lại dưới ánh sáng của lí luận mới những gì mà người ta đã biết. Song cuốn sách của nhóm Trương Thiếu Khang biên soạn dĩ nhiên không làm cho người đọc cảm thấy thỏa mãn ở nhiều điểm. Thứ nhất, nhóm Trương Thiếu Khang trong khi viết lịch sử nghiên cứu Văn tâm điêu long trong các giai đoạn đã coi lịch sử truyền bá và ảnh hưởng của Văn tâm điêu long đối với nước ngoài là một phần có vị trí độc lập trong lịch sử nghiên cứu Văn tâm điêu long. Nghiên cứu về quá trình truyền bá và ảnh hưởng của Văn tâm điêu long chỉ có thể làm rõ cho một số vấn đề của lịch sử nghiên cứu, song bản thân nó không thể đứng ngang hàng với những sự kiện trong nghiên cứu Văn tâm điêu long. Điều này cho thấy ý thức về đối tượng có thể chưa rõ ràng trong những trình bày của các nhà nghiên cứu thuộc nhóm của Trương Thiếu Khang. Thứ hai, việc phân kì lịch sử nghiên cứu Văn tâm điêu long lại không dựa vào những trứ tác có tính bước ngoặt trong nghiên cứu Văn tâm điêu long mà lại dựa vào những mốc lịch sử để phân chia ra làm các thời kì cổ đại (chia theo các thời đại và dừng lại ở chiến tranh nha phiến 1840), cận hiện đại (từ chiến tranh nha phiến cho đến thời kì Ngũ Tứ 1919), đương đại (trong đương đại lại lấy mốc cải cách năm 1978 để phân chia hai tiểu giai đoạn: từ năm 1919 đến năm 1978 và sau cải cách đến 2000). Không thể phủ nhận ảnh hưởng của những biến động xã hội đến nghiên cứu văn học song cũng không thể phủ nhận tính “tự trị” của văn học đối với các sự kiện xã hội. Sự kiện văn học vận động không hoàn toàn trùng lặp với quá trình vận động của lịch sử xã hội. Việc phân chia các giai đoạn trong lịch sử của một đối tượng nào đó nhất thiết cần phải dựa trên sự quan sát quá trình vận động của bản thân đối tượng. Như vậy sự phân chia các giai đoạn trong nghiên cứu Văn tâm điêu long phải được đánh dấu bằng các sự kiện có tính bước ngoặt trong nghiên cứu Văn tâm điêu long. Thứ ba, bộ Văn tâm điêu long nghiên cứu sử quá đặt nặng vấn đề vào vấn đề tư liệu mà không chú trọng lí giải các hiện tượng trong nghiên cứu Văn tâm điêu long. Thứ tư, với tư cách là một bộ nghiên cứu về lịch sử nghiên cứu một tác phẩm văn học thì tác giả nên tập trung vào làm rõ những sự thay đổi của phương pháp nghiên cứu Văn tâm điêu long qua từng giai đoạn và thời kì, đây là điều mà cuốn sách của nhóm Trương Thiếu Khang vẫn còn chưa làm được tốt. Thứ năm, đây không là một sự bất mãn về một khuyết điểm mà là một sự không thỏa mãn có nguồn gốc khách quan. Với tư cách là tác phẩm của một cá nhân hay một nhóm cá nhân nhất định, Văn tâm điêu long nghiên cứu sử mãi mãi chỉ có giá trị như một cái nhìn, một cách hình dung và lí giải về lịch sử nghiên cứu Văn tâm điêu long. Sự bất mãn của chúng tôi không phải vì cách hình dung đó sai trái. Nếu ta chịu khó đặt mình vào trong môi trường mà Trương Thiếu Khang và nhóm của ông quan niệm và tư duy, ta sẽ hiểu được sự hợp lí của những hình dung ấy. Song quả thực người viết bài này cũng có những cách hình dung của riêng mình khi tiếp cận với lịch sử nghiên cứu Văn tâm điêu long. Cách hình dung này mâu thuẫn với cách hình dung của Trương Thiếu Khang vì sự khác biệt của hai nghiệm sinh cá nhân đối với cùng một đối tượng.Ngoại trừ cuốn sách của Trương Thiếu Khang, cuốn sách có thể coi như có tính tập đại thành về nghiên cứu Văn tâm điêu long thì những tác phẩm có giá trị tổng kết cho nghiên cứu về Văn tâm điêu long giai đoạn cổ điển gần như rất ít xuất hiện. Chúng ta hay gặp những tổng kết vấn đề này được ghi chép một cách rất sơ lược trong một số tư liệu dạng thức hai tức là những luận văn khoa học của các thạc sĩ tiến sĩ, các luận văn trên các tạp chí nghiên cứu học tập chuyên ngành và những chương đoạn của một số sách nghiên cứu. Cần phải kể đến cuốn sách đầu tiên có tính chất tổng kết những thành tựu nghiên cứu của các nhà trí thức cổ đại Trung Hoa về Văn tâm điêu long, đó là cuốn sách của Hoàng Thúc Lâm黃叔琳đời Thanh清có nhan đề là Văn tâm điêu long tập chú文心雕龍輯注 (năm 1957, Trung Hoa thư cục中華書局in phỏng cổ văn bản sách này). Ở phần Văn tâm điêu long nguyên hiệu tính thị文心雕龍元校姓氏, từ trang 13 đến trang 14 của bản sách do Trung Hoa thư cục ấn hành, Hoàng Thúc Lâm đã thống kê được tên và tên tự những nhà trí thức đã đóng góp công sức trong công tác hiệu khám văn bản Văn tâm điêu long. Danh sách gồm 34 nhà trí thức cổ đại. Qua việc sử dụng những thống kê này, công việc tổng kết của chúng tôi đã gặp rất nhiều thuận lợi. Sau đó cần phải nói đến vai trò của một số luận văn khác trong quá trình tổng thuật tình hình nghiên cứu đã có nhiều lần nhắc qua những thành tựu của nghiên cứu Long học giai đoạn cổ điển: như Đồ Quang Xã涂光社, Tổng thuật và bình luận về tình hình nghiên cứu Văn tâm điêu long giai đoạn hiện đại现代文心雕龙研究述评, đăng trên Văn học bình luận文学评论số 1 năm 1997, trang 142. Trương Thiếu Khang: Văn tâm điêu long nghiên cứu文心雕龙研究,in trong tùng thư Hai mươi thế kỉ Trung quốc học thuật văn tồn 20世纪中国学术文存do Trần Bình Nguyên陈平原chủ biên, Hồ Bắc giáo dục xuất bản xã湖北教育出版社, năm 2001, trang 1-3… Song những tổng kết ở dạng thức này đều ở trong tình trạng rất sơ lược và có tính chất nhân tiện mà nói. Về cơ bản, đối với yêu cầu của chúng tôi thì những luận văn này không có gì mới hơn cuốn sách Văn tâm điêu long nghiên cứu sử do Trương Thiếu Khang chủ biên. Chúng tôi cũng chỉ nêu ra mà xin tạm bỏ qua không bình luận thêm gì hết.1.2.Cơ sở lí luận:Chúng tôi ý thức được rõ ràng công việc của chúng tôi là viết là một giai đoạn lịch sử nghiên cứu một tác phẩm văn học, bởi vậy chúng tôi sẽ chịu ràng buộc của những phương pháp của lịch sử và những phương pháp đặc thù của lịch sử văn học. Song những nghiên cứu này chưa có điều kiện về thời gian để đạt được quy mô như mong đợi, thế nên chúng tôi vẫn đôi khi sử dụng hai từ tổng thuật hoặc tổng kết để gọi tên cho công trình của mình như để thể hiện sự chưa bằng lòng của chúng tôi đối với những gì mà mình viết ra.Chúng tôi hiểu lịch sử nghiên cứu văn học là một tường trình hợp lí của một cá nhân hay một nhóm cá nhân có quan điểm thống nhất về tiến trình phát triển của một nền văn học hay một giai đoạn văn học của một nền văn học nào đó. Lịch sử văn học có tham vọng làm rõ những yếu tố gì quyết định chi phối đến sự phát triển của văn học, vai trò của những nhà văn và những tác phẩm kiệt xuất của họ trong sự chuyển hướng của phát triển văn học. Một số người còn nói đến lịch sử văn học như là lịch sử của sự phát triển của những quan niệm về cái Đẹp. Một số khác do ảnh hưởng của Karl R.Popper khẳng định sự phát triển của lịch sử văn học cũng giống như sự phát triển của lịch sử xã hội loài người cũng không thể sử dụng các lí thuyết và các mô hình lí thuyết để khái quát hay rút ra một quy luật nào đó với mục đích dự đoán được. Nhiều người đã nói đến sự vô nghĩa của những khái quát lịch sử và họ đã chuyển những khoa học về lịch sử trở về với phạm vi của những nghiệm sinh cá nhân bằng khái niệm “bài tự sự” narrative. Song dù là nghiệm sinh cá nhân ấy chỉ có thể đem lại cho ta một nhận thức về sự phát triển của văn học không như nó vốn có thì cũng không thể phủ nhận được rằng, những bài tự sự xuất sắc nhất đã trở thành nhận thức chung của nhiều người khác nhau và cơ hồ như nó được coi như là chân lí. Tạo ra một chân lí tương đối - cần thiết là nhiệm vụ của những nhà văn học sử.Hình dung của chúng tôi về lịch sử văn học hay lịch sử của nghiên cứu văn học là tương đối giống nhau. Lịch sử của những công trình nghiên cứu một nền văn học, một tác giả hay một tác phẩm văn học luôn đậm tính nghiệm sinh cá nhân và nghiệm sinh cá nhân đó nếu được thừa nhận và đồng cảm bởi những nghiệm sinh khác nó hoàn toàn có thể trở thành những ý chung. Nó giống với lịch sử văn học và các khoa học lịch sử ở điểm này. Song lịch sử nghiên cứu văn học có tính tự trị riêng của nó với lịch sử văn học. Chúng tôi cho rằng tính tự trị của nó thể hiện ở những điểm sau. Thứ nhất lịch sử nghiên cứu tác phẩm văn học không chịu sự chi phối của sự phát triển văn học, nó có lịch sử riêng so với lịch sử của sự phát triển văn học. Người ta có thể bắt bẻ về sự tồn tại của lí luận văn học và lí luận văn học chẳng phải là một dạng thức khái quát được rút ra từ lịch sử văn học hay sao? Song chúng tôi chỉ đề cập đến lịch sử nghiên cứu tác phẩm văn học không đề cập đến những vấn đề nghiên cứu về bản thể luận văn học. Thứ hai, đối tượng của lịch sử nghiên cứu văn học là những trứ tác nghiên cứu văn học. Bởi vậy tham vọng của lịch sử nghiên cứu văn học là ghi lại được những biến chuyển của phương pháp nghiên cứu, tiếp cận, tiếp nhận văn học và sự ra đời của những lí thuyết có tính khái quát về văn học chứ không chỉ ghi lại những thành tích nghiên cứu văn học. Những gì mà thành tích nghiên cứu văn học đạt được thông thường là nhất thời, hoặc nó sẽ nhanh chóng bị vượt qua, hoặc nó sẽ bị chuyển hóa để tạo ra những lí thuyết có tính khái quát về văn học. Phương pháp nghiên cứu được thay đổi và những lí thuyết có tính khái quát ra đời là động lực thúc đẩy và tác động đến sự chuyển mình của nghiên cứu văn học.Đối với một đối tượng là lịch sử nghiên cứu tác phẩm Văn tâm điêu long thì lí thuyết về lịch sử nghiên cứu tác phẩm văn học dường như phải có ít nhiều sự xô lệch. Văn tâm điêu long dưới dạng thức hình dung quen thuộc của nó là một sản phẩm của sự tổng kết thực tế văn học của những triều đại trước đời của Lưu Hiệp. Người ta vẫn quen cho nó là một tác phẩm lí luận văn học cổ điển hay một cuốn sách thi pháp học cổ điển tức là cố hình dung nó theo những mô hình tác phẩm những “thể loại” của lí luận văn học phương Tây. Và với cách hình dung đó thì lịch sử nghiên cứu Văn tâm điêu long là lịch sử nghiên cứu về một tác phẩm nghiên cứu văn học. Dĩ nhiên cách hình dung ấy sẽ xô lệch ít nhiều những lí luận trên. Song cần phải nói rằng Văn tâm điêu long không phải chỉ là một tác phẩm lí luận văn học mà nếu có là thì nó cũng là theo một cách khác so với cách mà ta vẫn hình dung về các tác phẩm lí luận văn học. Văn tâm điêu long là một tác phẩm văn luận mà văn luận thì không phải là lí luận văn học, lí luận nghệ thuật, lí luận triết học, lí luận văn hóa…hay tất cả những cái đó cộng lại. Văn luận là một kiểu tác phẩm mà đối tượng hướng tới bàn luận của nó là văn, một đối tượng phải được xác định và cần phải được xác định trong một môi trường văn hóa đặc thù. Văn tâm điêu long có thể tồn tại độc lập ra ngoài khỏi đời sống văn học (literature) là vì vậy, và trong thành phần của nó có thể là một tác phẩm lí luận văn học, một tác phẩm văn học thực thụ, một tác phẩm triết học, hay bất kì cái gì mà khái niệm văn có thể bao quát…Đối với yêu cầu trước mắt và thực dụng mà đề tài này đặt ra, chúng tôi sẽ chỉ khai thác Văn tâm điêu long như một tác phẩm chuyển tải những tư tưởng về văn học. Vẫn biết mình đang làm công chuyện thầy bói xem voi mà không biết làm thế nào thoát ra được cái bản đồ khoa học của các nhà lí luận phương Tây đã sắp xếp và được các nhà lí luận phương Đông gắn một cách thô bạo vào văn luận phương Đông để bàn về Văn tâm điêu long như một chỉnh thể trong văn luận. CHƯƠNG 2TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VĂN TÂM ĐIÊU LONGGIAI ĐOẠN CỔ ĐIỂN VÀ SỰ KHAI SINH CỦAVĂN TÂM ĐIÊU LONG HỌC HIỆN ĐẠI ĐẦU THẾ KỈ XXChúng tôi xin được bắt đầu bằng sự trình bày về một thói quen của người Trung Quốc dễ gây hiểu nhầm. Người Trung Quốc thêm vào thành tố “học” sau Văn tâm điêu long không phải là vì họ có ý thức về việc Văn tâm điêu long đã trở thành một khoa học với đối tượng nghiên cứu và phương pháp nghiên cứu chuyên biệt với các ngành khoa học khác . Mà theo như lí giải của Trình Dụ Trinh程裕祯thì đấy là để chỉ những ngành học thuật nghiên cứu được hình thành, phát triển mang tính đặc thù từ mẫu thể là hệ thống văn hóa Trung Quốc . Dĩ nhiên trong cách hình dung này của người Trung Quốc cũng có cái nhìn dân tộc cực đoan chen vào, song không phải là họ không có một tiêu chí nào đó để phân chia . Chúng tôi hiện bây giờ vẫn sử dụng và sẽ tiếp tục sử dụng khái niệm Văn tâm điêu long học hay giản xưng như người Trung Quốc là Long học龙学là để chỉ một môn học vấn chuyên nghiên cứu về tác phẩm nổi tiếng Văn tâm điêu long của Lưu Hiệp刘勰. Thực ra những tiêu chí để chúng tôi định nghĩa Long học tương đối phức tạp dài dòng sẽ được trình bày cặn kẽ khi chúng tôi tiến hành miêu tả quá trình hình thành của ngành nghiên cứu này.2.1.Tổng quan về tình hình nghiên cứu Văn tâm điêu long giai đoạn cổ điển qua cái nhìn lịch đại:   Khái niệm giai đoạn cổ điển trong nghiên cứu Văn tâm điêu long là khái niệm mà chúng tôi tạm thời nêu ra như một quy ước để tiến hành làm việc chứ không nhằm xác định một giá trị nào, nhằm để chỉ những nghiên cứu về cuốn sách của Lưu Hiệp xuất hiện trong khoảng thời gian từ thế kỉ thứ V, thứ VI, tức là khoảng thời gian sau khi Văn tâm điêu long được hình thành cho đến trước khi Hoàng Khản黃侃giảng những bài giảng của ông về Văn tâm điêu long trên giảng đường của đại học Bắc Kinh北京大学mà hiện nay chúng tôi biết đó là vào khoảng năm 1914 . Giai đoạn cổ điển trong nghiên cứu Văn tâm điêu long được đánh dấu bằng hai thời kì quan trọng: giai đoạn trước nhà Nguyên元niên hiệu Chí Chính至正thứ mười lăm (tức năm 1355) và giai đoạn sau nhà Nguyên niên hiệu Chí Chính thứ mười lăm. Việc lựa chọn năm 1355 làm điểm giới mốc là chúng tôi đã lựa chọn năm ra đời của Nguyên Chí Chính bản Văn tâm điêu long元至正本文心雕龍 cùng bài tựa cho cuốn sách của Tiền Duy Thiện錢惟善. Chúng tôi nhận thấy rằng bài tựa và văn bản Văn tâm điêu long chắc chắn không phải là biến chuyển đầu tiên của nghiên cứu Văn tâm điêu long thời kì cổ điển mà chúng ta đến nay còn biết được , song nó là chứng cứ sớm nhất hiện nay chúng ta còn giữ lại được.2.1.1.Nghiên cứu Văn tâm điêu long từ khi tác phẩm này ra đời cho đến trước Nguyên Chí Chính bản Văn tâm điêu long và bài tựa của Tiền Duy Thiện viết cho sách này:      Đối với mỗi giai đoạn nghiên cứu Văn tâm điêu long chúng ta trước khi đưa ra các kết luận về đặc trưng, những đánh giá và nhận xét về giá trị cũng như những điều còn khiếm khuyết trong nghiên cứu tác phẩm của Lưu Hiệp thì việc điểm lại những thành tựu nổi bật trong nghiên cứu Văn tâm điêu long của mỗi giai đoạn là điều vô cùng cần thiết.    Trong giai đoạn này, tư liệu còn giữ lại được không nhiều, hơn nữa lại tương đối mơ hồ. Những phẩm bình đầu tiên của Thẩm Ước沈約, lãnh tụ văn đàn đương thời Lưu Hiệp, sau này được ghi lại bằng ngòi bút của sử gia đời Đường唐Diêu Tư Liêm姚思廉trong Lương thư梁書 (Lưu Hiệp truyện刘勰傳). Những ghi chép của tác giả Lương Thư cho biết Thẩm Ước khi đọc tác phẩm của Lưu Hiệp đã bày tỏ thái độ cực kì trân trọng. Ông khen tác phẩm đã thể hiện được sâu sắc cái Lí của Văn (nguyên văn: thâm đắc Văn Lí)  và thường đặt tác phẩm của Lưu trên bàn mình . Những ghi chép của Lương thư không phải lúc nào cũng chính xác song những tường thuật về sự kiện kia thì chúng tôi chưa thấy nhà nghiên cứu nào lên tiếng bác bỏ. Hơn nữa đánh giá của Thẩm Ước về tác phẩm của Lưu Hiệp có ảnh hưởng sâu rộng trong nghiên cứu Văn tâm điêu long các thời kì là điều không cần phải chứng minh mà đã rõ. Hiếm có những cuốn sách chuyên luận nào về Lưu Hiệp lại không trích dẫn bốn chữ "thâm đắc Văn Lí" của Thẩm Ước để làm căn cứ cho những đánh giá của bản thân về giá trị của tác phẩm cũng như khả năng văn chương siêu quần của tác giả Lưu Hiệp.   Các nhà Long học sử như Trương Thiếu Khang còn lưu ý đến một sự kiện xảy ra vào thời đại của Lưu Hiệp mà theo họ có giá trị quan trọng trong lịch sử nghiên cứu Văn tâm điêu long. Đó là sự kiện trong tác phẩm Kim lâu tử金樓子cụ thể là thiên Lập ngôn立言của Tiêu Dịch蕭繹triều Lương梁 (rất gần với Lưu Hiệp) có những đoạn văn tự gần như trùng khít với thiên Chỉ hà指瑕của Văn tâm điêu long . Hiện tượng này theo sách Văn tâm điêu long nghiên cứu sử là một bằng chứng chứng minh cho sự lưu truyền của Văn tâm điêu long ở đời nhà Lương, đồng thời cũng là một sự kiện đánh dấu Lưu Hiệp đã xác lập được địa vị trọng yếu của mình trong một phái của nền văn luận Trung Quốc . Có vẻ những tác giả của cuốn sách đã lạc quan hơi thái quá khi họ đã loại bỏ nhiều khả năng có thể gây ra sự giống nhau này, mà những khả năng này nhiều khi không dính dáng đến vấn đề truyền bá và