Môi trường ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống con người và tác động không nhỏ đến môi trường sống xung quanh. Trong lịch sử phát triển loài người, chưa bao giờ Môi Trường và điều kiện sống lại được quan tâm như những năm gần đây.
Khi vấn đề Môi Trường đã trở thành sự thách thức đối với quá trình phát triển kinh tế - xã hội nói riêng hay đối với quá trình tiến hoá của nhân loại nói chung thì cũng là lúc người ta khẩn trương tìm kiếm những giải pháp nhằm giải quyết các vấn đề Môi Trường bức bách được đặt ra. Đây là một trong những vấn đề hàng đầu mà hầu hết các nước trên thế giới quan tâm và tập trung giải quyết, nhằm cân bằng hệ sinh thái, bảo vệ Môi Trường sống trong lành cho con người trên toàn thế giới.
Do nhu cầu và đòi hỏi của con người ngày càng cao, ngành chế biến thủy sản một lần nữa chuyển sang bước tiến mới. Điều này được thể hiện rất rõ qua việc đầu tư, thành lập các công ty, nhà máy ở Việt Nam, nhất là ở khu vực phía Nam. Một trong những công ty được thành lập là “Công ty TNHH thủy sản TRƯỜNG VINH” ở quận Tân Phú – TP.Hồ Chí Minh. Ngành này đã chiếm được vị trí quan trọng trong nền kinh tế quốc dân, đóng góp đáng kể cho ngân sách nhà nước và là nơi giải quyết công ăn, việc làm cho khá nhiều người dân trong khu vực. Phần lớn các thiết bị của ngành chế biến thủy hải sản chưa được hiện đại hóa hoàn toàn. Hiện nay, trong hầu hết các công ty, nhà máy chế biến thủy sản ở nước ta chưa có hệ thống xử lý nước thải hoặc đã có nhưng hoạt động không hiệu quả nên nước thải đều thải trực tiếp ra sông, hồ Nước thải của các công ty, nhà máy chế biến thủy hải sản đều bị ô nhiễm rất nặng. Do đó, khi thải trực tiếp vào nguồn nước thì sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân và gây ra một số bệnh nguy hiểm.
Một trong những biện pháp tích cực của bảo vệ Môi Trường, chống ô nhiễm nguồn nước là tổ chức lại hệ thống thoát nước và xử lý nước thải trước khi xả vào nguồn thải. Với đề tài “nghiên cứu xác định các thông số động học trong CNSH bùn hoạt tính XLNT công ty TNHH thủy sản TRƯỜNG VINH” hy vọng sẽ góp phần giảm thiểu ô nhiễm Môi Trường.
109 trang |
Chia sẻ: lvbuiluyen | Lượt xem: 2006 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Nghiên cứu xác định các thông số động học trong công nghệ sinh học bùn hoạt tính xử lý nước thải công ty TNHH thủy sản Trường Vinh - Tp Hồ Chí Minh, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
CHÖÔNG I: MÔÛ ÑAÀU
I.1 Ñaët vaán ñeà
Moâi tröôøng aûnh höôûng raát lôùn ñeán cuoäc soáng con ngöôøi vaø taùc ñoäng khoâng nhoû ñeán moâi tröôøng soáng xung quanh. Trong lòch söû phaùt trieån loaøi ngöôøi, chöa bao giôø Moâi Tröôøng vaø ñieàu kieän soáng laïi ñöôïc quan taâm nhö nhöõng naêm gaàn ñaây.
Khi vaán ñeà Moâi Tröôøng ñaõ trôû thaønh söï thaùch thöùc ñoái vôùi quaù trình phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi noùi rieâng hay ñoái vôùi quaù trình tieán hoaù cuûa nhaân loaïi noùi chung thì cuõng laø luùc ngöôøi ta khaån tröông tìm kieám nhöõng giaûi phaùp nhaèm giaûi quyeát caùc vaán ñeà Moâi Tröôøng böùc baùch ñöôïc ñaët ra. Ñaây laø moät trong nhöõng vaán ñeà haøng ñaàu maø haàu heát caùc nöôùc treân theá giôùi quan taâm vaø taäp trung giaûi quyeát, nhaèm caân baèng heä sinh thaùi, baûo veä Moâi Tröôøng soáng trong laønh cho con ngöôøi treân toaøn theá giôùi.
Do nhu caàu vaø ñoøi hoûi cuûa con ngöôøi ngaøy caøng cao, ngaønh cheá bieán thuûy saûn moät laàn nöõa chuyeån sang böôùc tieán môùi. Ñieàu naøy ñöôïc theå hieän raát roõ qua vieäc ñaàu tö, thaønh laäp caùc coâng ty, nhaø maùy ôû Vieät Nam, nhaát laø ôû khu vöïc phía Nam. Moät trong nhöõng coâng ty ñöôïc thaønh laäp laø “Coâng ty TNHH thuûy saûn TRÖÔØNG VINH” ôû quaän Taân Phuù – TP.Hoà Chí Minh. Ngaønh naøy ñaõ chieám ñöôïc vò trí quan troïng trong neàn kinh teá quoác daân, ñoùng goùp ñaùng keå cho ngaân saùch nhaø nöôùc vaø laø nôi giaûi quyeát coâng aên, vieäc laøm cho khaù nhieàu ngöôøi daân trong khu vöïc. Phaàn lôùn caùc thieát bò cuûa ngaønh cheá bieán thuûy haûi saûn chöa ñöôïc hieän ñaïi hoùa hoaøn toaøn. Hieän nay, trong haàu heát caùc coâng ty, nhaø maùy cheá bieán thuûy saûn ôû nöôùc ta chöa coù heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi hoaëc ñaõ coù nhöng hoaït ñoäng khoâng hieäu quaû neân nöôùc thaûi ñeàu thaûi tröïc tieáp ra soâng, hoà… Nöôùc thaûi cuûa caùc coâng ty, nhaø maùy cheá bieán thuûy haûi saûn ñeàu bò oâ nhieãm raát naëng. Do ñoù, khi thaûi tröïc tieáp vaøo nguoàn nöôùc thì seõ aûnh höôûng ñeán söùc khoûe cuûa ngöôøi daân vaø gaây ra moät soá beänh nguy hieåm.
Moät trong nhöõng bieän phaùp tích cöïc cuûa baûo veä Moâi Tröôøng, choáng oâ nhieãm nguoàn nöôùc laø toå chöùc laïi heä thoáng thoaùt nöôùc vaø xöû lyù nöôùc thaûi tröôùc khi xaû vaøo nguoàn thaûi. Vôùi ñeà taøi “nghieân cöùu xaùc ñònh caùc thoâng soá ñoäng hoïc trong CNSH buøn hoaït tính XLNT coâng ty TNHH thuûy saûn TRÖÔØNG VINH” hy voïng seõ goùp phaàn giaûm thieåu oâ nhieãm Moâi Tröôøng.
I.2 Muïc tieâu cuûa ñeà taøi
Nghieân cöùu xaùc ñònh caùc thoâng soá ñoäng hoïc trong CNSH buøn hoaït tính XLNT coâng ty TNHH thuûy saûn TRÖÔØNG VINH neân muïc tieâu ñaët ra:
Xem xeùt khaûo saùt hieän traïng moâi tröôøng taiï khu vöïc nhaø maùy.
Nghieân cöùu ñaëc ñieåm thaønh phaàn tính chaát nöôùc thaûi.
Xaây döïng thaønh coâng moâ hình buøn hoaït tính taïi coâng ty töø ñoù laøm ñieåm öùng duïng, ñaây laø muïc tieâu chính cuûa ñeà taøi.
I.3 Giôùi haïn phaïm vi nghieân cöùu
Thôøi gian thöïc hieän ñeà taøi töø 01/04/2009 ñeán 30/06/2009.
Ñeà taøi chæ taäp trung nghieân cöùu xaùc ñònh caùc thoâng soá ñoäng hoïc trong CNSH buøn hoaït tính XLNT coâng ty TNHH thuûy saûn TRÖÔØNG VINH, nhaèm phuïc vuï tính toaùn thieát keá coâng trình xöû lyù sinh hoïc nöôùc thaûi cho coâng ty.
Beân caïnh xaùc ñònh hieäu quaû xöû lyù cuûa phöông phaùp sinh hoïc buøn hoaït tính ñoái vôùi nöôùc thaûi thuûy saûn TRÖÔØNG VINH.
I.4 Noäi dung ñeà taøi
Ñeà taøi taäp trung vaøo caùc vaán ñeà sau:
Toång quan veà ngaønh thuyû saûn
Tìm hieåu veà caùc phöông phaùp xöû lyù nöôùc thaûi
Tìm hieåu veà coâng ty TNHH thuûy saûn TRÖÔØNG VINH
Nghieân cöùu moâ hình buøn hoaït tính phuïc vuï XLNT
Keát luaän, kieán nghò
I.5 Phöông phaùp nghieân cöùu cuï theå
Phöông phaùp keá thöøa bieân hoäi caùc taøi lieäu
Vieäc thöïc hieän ñeà taøi bao goàm nhieàu yeáu toá khaùc nhau do ñoù vieäc thu thaäp caùc taøi lieäu lieân quan ñeán ñeà taøi laø vaán ñeà raát caàn thieát.
Tham khaûo caùc ñeà taøi lieân quan ñeán ngaønh cheá bieán thuyû saûn. Nghieân cöùu, thu thaäp caùc taøi lieäu lieân quan ñeán ñeà taøi.
Taøi lieäu veà hieän traïng moâi tröôøng coâng ty.
Xöû lyù toång hôïp caùc taøi lieäu thu thaäp theo muïc tieâu ñeà ra.
Thu thaäp vaø phaân tích döõ lieäu cuûa caùc nghieân cöùu vaø ñeà taøi tröôùc ñaây.
Phöông phaùp quan saùt moâ taû
Khaûo saùt ñòa hình, thöïc teá coâng ty. Ñaây laø phöông phaùp truyeàn thoáng vaø coù taàm quan troïng ñoái vôùi vieäc nghieân cöùu moâ hình buøn hoaït tính xaùc ñònh caùc thoâng soá ñoäng hoïc phuïc vuï XLNT.
Phöông phaùp trao ñoåi yù kieán chuyeân gia
Trong quaù trình thöïc hieän ñeà taøi ñöôïc söï höôùng daãn cuûa caùc chuyeân gia nghieân cöùu veà lónh vöïc naøy, caùc caùn boä tröïc tieáp laøm vieäc thöïc teá.
Phöông phaùp phaân tích chæ tieâu nöôùc thaûi
Nghieân cöùu, tham gia tieán haønh laáy maãu ñeå phaân tích caùc chæ tieâu nöôùc thaûi cuûa coâng ty.
CHÖÔNG II: TOÅNG QUAN VEÀ COÂNG TY TRAÙCH NHIEÄM HÖÕU HAÏN THUÛY SAÛN TRÖÔØNG VINH
II.1 Toång quan cheá bieán thuûy saûn:
II.1.1 Toång quan:
Cheá bieán thuûy haûi saûn ñöôïc xem laø moät trong nhöõng ngaønh coâng nghieäp muõi nhoïn ôû Vieät Nam. Theo soá lieäu thoáng keâ cuûa boä thuûy saûn, chuùng ta coù hôn 1.470.000 ha maët nöôùc soâng ngoøi duøng cho nuoâi troàng thuûy saûn. Ngoaøi ra coøn coù hôn 544.500.000 ha ruoäng truõng,56.200.000 ha hoà… duøng ñeå nuoâi caù.
Maët khaùc nöôùc ta naèm trong vuøng coù ñòa lyù thuaän lôïi vôùi bôø bieån daøi 3.260km, vuøng bieån vaø theàm luïc ñòa roäng lôùn hôn 1 trieäu km2 ñaõ taïo thaønh moät vuøng nöôùc lôï thích hôïp cho vieäc nuoâi troàng thuûy haûi saûn coù giaù trò kinh teá cao.
Bieån Vieät Nam thuoäc vuøng bieån Nhieät ñôùi coù nguoàn lôïi voâ cuøng phong phuù. Toång tröõ löôïng caù taàng ñaùy vuøng bieån Vieät Nam coù khoaûng 1,7 trieäu loaøi, khaû naêng cho pheùp khai thaùc khoaûng 1 trieäu taán/naêm. Toång tröõ löôïng caù taàng treân khoaûng 1.2 -1.3 trieäu taán. Nguoàn lôïi thuûy saûn chuû yeáu laø toâm caù, coù khoaûng 3 trieäu taán/naêm nhöng hieän nay môùi chæ khai thaùc hôn 1 trieäu taán/naêm.
Cuøng vôùi ngaønh nuoâi troàng vaø khai thaùc thuûy saûn thì ngaønh cheá bieán thuûy saûn ñaõ coù nhieàu ñoùng goùp trong thaønh tích chung cuûa ngaønh thuûy saûn VN, trong ñoù maët haøng ñoâng laïnh khoaûng 80%.
Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, khoaûng 35% ñaàu ra cuûa saûn phaåm thuûy saûn ñöôïc saûn xuaát ñeå xuaát khaåu vaø phaàn coøn laïi ñöôïc baùn ra treân thò tröôøng noäi ñòa hoaëc ôû daïng töôi soáng (34,5%), hoaëc ñaõ qua cheá bieán (45,7%) döôùi daïng boät caù, nöôùc maém, caù khoâ… Baét ñaàu töø naêm 1995, ngheà ñaùnh caù xa bôø ñöôïc ñaàu tö maïnh neân saûn löôïng ñaõ taêng leân 1.230.000 taán. Beân caïnh ñoù nöôùc ta coøn coù dieän tích maët nöôùc raát lôùn ñeå phaùt trieån vieäc nuoâi troàng thuûy saûn. Nguoàn lieäu töø nuoâi troàng vaø khai thaùc noäi ñoàng khoaûng 492.000 taán/naêm (1997), vaø 515.020 taán/naêm (1998).
Cuøng nhòp vôùi söï phaùt trieån cuûa caû nöôùc, ngaønh cheá bieán thuûy haûi saûn ñang ngaøy caøng phaùt trieån nhaèm ñaùp öùng yeâu caàu cuûa ngöôøi tieâu duøng, do ñoù löôïng nguyeân lieäu ñöa vaøo cheá bieán ngaøy caøng nhieàu. Naêm 1991 chæ khoaûng 130.000 taán nguyeân lieäu ñöôïc ñöa vaøo duøng cheá bieán xuaát khaåu (chieám 15%) vaø cheá bieán tieâu duøng cho noäi ñòa (khoaûng 30%), coøn laïi ñöôïc söû duïng döôùi daïng töôi soáng. Ñeán naêm 1995 ñaõ coù hôn 250.000 taán nguyeân lieäu ñöa vaøo cheá bieán xuaát khaåu (chieám 19,2%),32,3% cheá bieán cho thieâu duøng noäi ñòa vaø 48% duøng döôùi daïng töôi soáng. Naêm 1998, xuaát khaåu chieám 24,3%, noäi ñòa 41%, töôi soáng 35%. Qua soá lieäu treân ta ñaõ thaáy nhu caàu phaát trieån ngaøng cheá bieán thuûy haûi saûn ñang ngaøy caøng taêng leân.
Baûng II.1: Toác ñoä taêng tröôûng kim ngaïch xuaát khaåu thuûy saûn Vieät Nam
Naêm
Kim ngaïch xuaát khaåu (trieäu USD)
Toác ñoä (laàn)
1998
858
75,9
2000
1.478
130,8
2001
1.760,6
155,8
2002
2.000
177
2003
2.021 – 2.100
178,8 – 185,8
2004
2.250
179,5
2005
2.450
181
2006
3.050
213
2007
3.930
290
(Nguoàn: Boä Thuûy Saûn ôû Vieät Nam FICen,2005)
Trong một năm 2008 nhiều khó khăn, xuất khẩu thủy sản của cả nước vẫn tăng gần 20% về giá trị. Đại diện Hiệp hội Chế biến veà xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết: theo số liệu mới nhất của Tổng cục Hải quan, trong năm 2008, xuất khẩu thủy sản của cả nước đạt treân 1,2 triệu tấn, trị giaù ñaït treân 4,5 tỷ USD, tăng 33,7% về khối lượng vaø 19,8% veà giaù trò so vôùi naêm tröôùc.
Lieân minh Chaâu AÂu (EU) tiếp tục giữ vị trí nhaø nhập khẩu thủy sản lớn nhất của Việt Nam với khối lượng nhập khaåu laø 349 ngaøn tấn vôùi giaù trò 1,14 tỷ USD, tăng 26% veà giaù trò.
Baûng II.2: Khoái löôïng saûn phaåm thuûy saûn xuaát khaåu haøng naêm töø 2002 – 2007
Haïng muïc
Ñôn vò
2002
2003
2004
2005
2006
2007
Toâm ñoâng laïnh
Taán
114579.98
124779.69
141122.03
149871.8
150876.8
158864.5
Phileâ caù ñoâng laïnh
Taán
112034.52
132270.71
165596.33
208071.1
226775.2
245425.9
Saûn phaåm caù khoâ
Taán
17181.76
7222.04
14755.54
216753.6
254326.4
27675.3
Giaùp xaùc vaø ñoäng vaät thaân meàm ñoâng laïnh
Taán
115160.11
141798.66
108802.32
148611.5
168621.5
188631.7
Toång saûn phaåm
Taán
270693.66
285461.13
293125.24
310254.45
330224.25
339254.11
Kim ngaïch xuaát khaåu
Trieäu USD
932
954
989
1312
1453
1982
(Nguoàn: Boä Thuûy Saûn ôû Vieät Nam FICen,2005)
Trong năm 2008, Việt Nam ñaõ xuất khẩu thủy sản sang 26/27 quốc gia thuộc khối naøy, ñứng ñaàu laø 5 thị trường: Đức, Italia, Tây Ban Nha, Haø Lan vaø Bỉ. Trong 61 sản phẩm thủy sản Việt Nam ñược nhập khẩu vaøo EU, caù tra, basa tăng 23,8%, toâm tăng 47,6%, mực bạch tuộc ñoâng lạnh tăng 26,6%, caù ngöø tăng 21,6% so với năm 2007. Đứng thứ hai laø thị trường Nhật Bản, với khối lượng nhập khẩu treân 134 ngaøn tấn, giaù trò ñaït hôn hơn 828 triệu USD, tăng 13,2% về khối lượng vaø 11% về giaù trị so với năm trước. Laø trung taâm của cuộc khủng hoảng kinh tế toaøn cầu năm 2008, Myõ tụt xuống haïng thứ 3 về nhập khẩu thủy sản của Việt Nam. Tỷ trọng của thị trường Mỹ giaûm từ 20,4% xuống 16,5% trong cơ cấu thị trường xuất khẩu của Việt Nam do nhu cầu tieâu thuï vaø nhập khẩu của nước naøy giảm.Tuy nhieân, theo dự baùo sự suy thoaùi của nền kinh tế vaø sự tăng giaù của caùc mặt haøng thủy sản sẽ tiếp tục ảnh hưởng khoâng nhỏ ñeán sức tieâu thụ thủy sản của nước naøy trong năm 2009.
II.1.2 Coâng ngheä saûn xuaát ngaønh cheá bieán thuûy saûn
Ngaønh cheá bieán thuûy saûn laø moät boä phaän cô baûn cuûa ngaønh thuyû saûn, ngaønh coù heä thoáng cô sôû vaät chaát töông ñoái lôùn, böôùc ñaàu tieáp caän vôùi trình ñoä khu vöïc, coù ñoäi nguõ quaûn lí kinh nghieäm, coâng nhaân kó thuaät coù tay ngheà gioûi.
Hieän nay, ngaønh coâng ngheä cheá bieán thuûy haûi saûn phaùt trieån roäng raõi taïi Vieät Nam vaø khaép treân theá giôùi. Caùc nhaø maùy, xí nghieäp cheá bieán thuûy haûi saûn khaùc nhau veà caùch thöùc hoaït ñoäng, quy moâ saûn xuaát vaø saûn phaåm ñaàu ra. II.1.2.1 Quy trình sô cheá thuûy saûn ñaëc tröng
Tieáp nhaän nguyeân lieäu
Röûa
Nöôùc
Nöôùc thaûi
Caân, phaân côõ
Ñaùnh vaåy, laáy noäi taïng
Saûn phaåm phuï
Röûa
Nöôùc thaûi
Caân vaø phaân côõ
Nöôùc thaûi
Röûa
Ngaâm
Nöôùc thaûi
Röûa
Nöôùc thaûi
Voâ khay
Caáp ñoâng
Caùc loaïi thuùy saûn
Nöôùc
Nöôùc
Nöôùc
Nöôùc
Hình II.1: Quy trình sô cheá thuûy saûn ñaëc tröng
Ñaàu tieân haûi saûn ñöôïc röûa baèng nöôùc trong caùc boàn vaø xöû lyù sô boä nhaèm loaïi boû haûi saûn keùm chaát löôïng. Tieáp sau ñoù, chuùng ñöôïc caân vaø phaân loaïi ra kích côõ lôùn nhoû (hoaëc theo caùc tieâu chuaån khaùc nhau) nhaèm muïc ñích taïo ra caùc saûn phaåm ñoàng nhaát phuïc vuï cho caùc coâng ñoaïn cheá bieán tieáp theo. Sau khi phaân kích côõ, haûi saûn laïi ñöôïc röõa laïi moät laàn nöõa roài caét boû noäi taïng. Sau khi caét boû noäi taïng, haûi saûn ñöôïc röûa laïi vaø ñem ñi caân vaø phaân loaïi. Tröôùc khi cho vaøo khay haûi saûn phaûi ñöôïc röûa laïi moät laàn cuoái roài ñem vaøo kho baûo quaûn.
Nguyeân lieäu töôi öôùp laïnh
Röûa
Sô cheá
Phaân loaïi côõ
Ñoâng laïnh
Ñoùng goùi
Röûa
Xeáp khuoân
Baûo quaûn laïnh
Nöôùc thaûi
Chaát thaûi raén
Nöôùc thaûi
II.1.2.2 Ñoái vôùi caùc saûn phaåm ñoâng laïnh
Hình II.2.: Quy trình cheá bieán caùc saûn phaåm ñoâng laïnh
II.1.2.3 Ñoái vôùi caùc saûn phaåm khoâ
Nguyeân lieäu
Sô cheá (chaûi saïch, chaët ñaàu, laët deø,...
Phaân côõ loaïi
Baûo quaûn laïnh
Phaân loaïi
Nöôùng
Caùn, xeù
Ñoùng goùi
Ñoùng goùi
Baûo quaûn laïnh
Chaát thaûi raén
Coâng ngheä cheá bieán caùc saûn phaåm thuyû saûn khoâ
Hình II.3: Quy trình cheá bieán caùc saûn phaåm thuûy saûn khoâ
II.1.3 Ñaëc tính chung cuûa nöôùc thaûi thuûy saûn
Trong ngaønh cheá bieán thuûy haûi saûn, vaán ñeà ñöôïc quan taâm nhieàu nhaát laø moâi tröôøng nöôùc ñöôïc söû duïng ñeå röûa nguyeân lieäu, veä sinh maùy moùc, caùc container, röûa saøn nhaø, taùch loùc maï baêng saûn phaåm. Nöôùc sau khi söû duïng ñeàu thaûi ra ngoaøi mang theo haøm löôïng chaát höõu cô lôùn gaây oâ nhieãm moâi tröôøng.
Nöôùc thaûi cuûa moät nhaø maùy cheá bieán thuûy haûi saûn bao goàm :
Nöôùc thaûi saûn xuaát: Ñaây laø loaïi nöôùc thaûi röûa haûi saûn caùc loaïi (caù, toâm, cua, möïc, …).
Nöôùc thaûi veä sinh coâng nhieäp: Ñaây laø nöôùc caàn duøng cho vieäc röûa saøn nhaø moãi ngaøy, ngoaøi ra coøn duøng ñeå röûa caùc thieát bò, maùy moùc…
Nöôùc thaûi sinh hoaït moãi ngaøy: Nöôùc thaûi töø caùc hoaït ñoäng sinh hoaït cuûa caùc caùn boä coâng nhaân vieän trong caùc nhaø maùy. Ñaây laø löôïng nöôùc thaûi ñaùng keå vì trong caùc nhaø maùy cheá bieán haûi saûn thöôøng coù löôïng coâng nhaân khaù ñoâng, nhu caàu söû duïng nöôùc cho caùc hoaït ñoäng nhö taém röûa raát lôùn.
Nöôùc thaûi cuûa xí nghieäp cheá bieán thuûy saûn coù haøm löôïng COD dao ñoäng töø 1200 – 2300 mg/l, haøm löôïng BOD5 cuõng khaù lôùn töø 1200 -1800 mg/l trong nöôùc thöôøng chöùa caùc vuï thuûy saûn vaø caùc vuïn naøy raát deã laéng. Haøm löôïng Nitô thöôøng raát cao chöùng toû möùc ñoä oâ nhieãm chaát dinh döôõng raát cao (50 – 120 mg/l). Ngoaøi ra trong nöôùc thaûi thuûy haûi saûn coù chöùa caùc thaønh phaàn chaát höõu cô khi phaân huûy taïo ra caùc saûn phaåm trung gian cuûa söï phaân huûy caùc acid beùo khoâng baõo hoøa taïo muøi raát khoù chòu vaø ñaëc tröng laøm oâ nhieãm veà maët caûm quan vaø aûnh höôûng söùc khoûe coâng nhaân tröïc tieáp laøm vieäc.
Ñaëc ñieåm cuûa ngaønh cheá bieán thuûyhaûi saûn laø coù löôïng chaát thaûi lôùn. Caùc chaát thaûi coù ñaëc tính deã öôn hoûng vaø deã thaát thoaùt thaâm nhaäp vaøo doøng nöôùc thaûi.
Nöôùc thaûi trong cheá bieán thuyû haûi saûn coù haøm löôïng chaát höõu cô cao vì trong ñoù coù daàu, protein, chaát raén lô löûng vaø chöùa löôïng photphat vaø nitrat. Doøng thaûi töø cheá bieán thuyû saûn coøn chöùa nhöõng maãu vuïn thòt, xöông nguyeân lieäu cheá bieán, maùu chaát beùo, caùc chaát hoaø tan töø noäi taïng cuõng nhö nhöõng chaát taåy röûa vaø caùc taùc nhaân laøm saïch khaùc. Trong ñoù coù nhieàu hôïp chaát khoù phaân huûy. Qua phaân tích 70 maãu nöôùc thuyû taïi caùc cô sôû cheá bieán haûi saûn coù quy moâ coâng nghieäp taïi ñòa baøn tænh Vuõng Taøu nhaän thaáy haøm löôïng COD cuûa caùc cô sôû dao ñoäng töø 283 mg/l – 21026 mg/l, trong khi tieâu chuaån Vieät Nam ñoái vôùi nöôùc thaûi ñöôïc pheùp thaûi vaøo nguoàn nöôùc bieån quanh bôø söû duïng cho muïc ñích baûo veä thuûy sinh coù löu löôïng thaûi töø 50 m3 – 500 m3 / ngaøy laø < 100 mg/l. Nöôùc thaûi cuûa phaân xöôûng cheá bieán thuûy haûi saûn coù haøm löôïng COD dao ñoäng töø 500 – 3000 mg/l, giaù trò ñieån hình laø 1500 mg/l, haøm löôïng BOD5 dao ñoäng trong khoaûng töø 300 – 2000 mg/l, giaù trò ñieån hình laø 1000 mg/l. Trong nöôùc thöôøng coù caùc maûnh vuïn thuûy saûn vaø caùc maûnh vuïn naøy deã laéng, haøm löôïng chaát raén lô löûng dao ñoäng töø 200 – 1000 mg/l, giaù trò thöôøng gaëp laø 500mg/l. Nöôùc thaûi thuyû saûn cuõng bò oâ nhieãm chaát dinh döôõng vôùi haøm löôïng Nitô khaù cao töø 50 – 200 mg/l, giaù trò thöôøng gaëp laø 100mg/l; haøm löôïng photpho dao ñoäng töø 10 – 100 mg/l, giaù trò ñieån hình laø 30 mg/l. Ngoaøi ra trong nöôùc thaûi cuûa ngaønh cheá bieán thuyû haûi saûn coøn chöùa thaønh phaàn höõu cô maø khi bò phaân huyû seõ taïo caùc saûn phaåm trung gian cuûa söï phaân huyû cuûa caùc acid beùo khoâng baõo hoaø, taïo muøi raát khoù chòu vaø ñaëc tröng, gaây oâ nhieãm veà maët caûnh quan vaø aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán coâng nhaân laøm vieäc.
II.1.4 Taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng cuûa ngaønh cheá bieán thuûy saûn
II.1.4.1 Khí thaûi
Phần lớn caùc xí nghiệp chế biến thủy sản sinh ra khí độc ở mức tương đối thấp.
Khí thaûi phaùt sinh chuû yeáu do caùc hoaït ñoäng cuûa loø hôi, caùc maùy phaùt ñieän döï phoøng, löôïng khí gas hay than cuûi ñeå saáy thuyû haûi saûn (haøng khoâ),... Muøi (Cl2, NH3, H2S) phaùt sinh chuû yeáu töø quaù trình khöû truøng, töø heä thoáng laøm laïnh vaø töø söï phaân huyû caùc pheá phaåm thuyû haûi saûn.
Hơi chlorine: Dung dịch chlorine được dung để khử trùng dụng cụ, thiết bị sản xuất, rửa tay, rửa nguyeân liệu với haøm lượng 20-200 ppm, Hơi Clo khuếch taùn vaøo trong khoâng khí ngay tại khu vực sản xuất với nồng độ cao, ảnh hưởng đến người lao động.
Coâng nhaân laøm vieäc trong moâi tröôøng coù caùc khí ñoäc vaø muøi hoâi tanh laøm cô theå meät moûi, giaûm hieäu suaát laøm vieäc, giaûm hieäu quaû saûn xuaát, aûnh höôûng ñeán söùc khoeû hieän taïi hoaëc taùc haïi laâu daøi.
Taùc nhaân lạnh: Hơi dung moâi chất lạnh bị rò rỉ bao gồm caùc loại khí như R12, R22, NH3… caùc khí naøy coù thể ảnh hưởng đến tầng ozon.
Khí NH3: Hơi naøy coù trong khoâng khí khu vực phaân xưởng sản xuất trong trường hợp bị rò rỉ ñöôøng ống của hệ thống lạnh. Khí coù muøi khai đặc trưng, dễ hòa tan trong nước, coù phản ứng kiềm mạnh.Vì thế khí naøy aûnh höôûng mắt, mũi, họng… Tieâu chuẩn cho pheùp xả thaûi laø 0.02 mg/l.
Khí CFCs: Được dung trong caùc thiết bị laøm lạnh, laø taùc nhaân laøm thủng tầng ozon vaø ñöôïc khuyeán caùo khoâng neân duøng nöõa.
Mùi hôi: Mùi hôi của nguyeân liệu laø do sự phaân hủy caùc chất hữu cơ coù trong chất thải raén vaø nöôùc thaûi. Theo thời gian, caùc chất hữu cơ đặc biệt laø chất thải rắn sẽ phaân giải caùc axit amin thaønh caùc chất đơn giản hơn như trimetyamin, dimetyamin… laø những chất coù muøi tanh, hôi thối. Coâng nhaân laøm việc trong điều kiện muøi hoâii tanh laøm cho cơ thể mệt mỏi, giảm hiệu suất laøm việc, giảm hiệu quả sản xuất.
Khí thải từ caùc loø nấu, chế biến: Khoùi thaûi töø caùc loø naáu thuû coâng nhieân lieäu ñoát laø than ñaù hay daàu FO, thaønh phaàn chuû yeáu laø CO2, CO, SOx, NO2, buïi than vaø moät soá chaát höõu cô deã bay hôi.
Khoùi thaûi phaùt taùn ra moâi tröôøng xung quanh, gaây tröïc tieáp caùc beänh veà hoâ haáp, phoåi,... nguyeân nhaân cuûa caùc côn möa axit aûnh höôûng ñeán moâi tröôøng sinh thaùi, aên moøn caùc coâng trình.
Ngoaøi ra khí CO2 thaûi ra töø caùc khu coâng nghieäp coøn laø nguyeân nhaân chính gaây hieäu öùng nhaø kính.
II.1.4.2 Nöôùc thaûi
Nöôùc thaûi laø moät trong nhöõng vaán ñeà moâi tröôøng lôùn nhaát cuûa ngaønh cheá bieán thuyû haûi saûn, nöôùc thaûi cheá bieán thuyû haûi saûn ñaëc tröng bôûi caùc thoâng soá oâ nhieãm nhö: maøu, muøi, chaát raén khoâng hoaø tan, chaát raén lô löûng, caùc vi khuaån, chæ soá BOD, COD, pH,...
Caùc ñaëc tính chung cuûa nöôùc thaûi thuyû saûn:
pH thöôøng naèm trong giôùi haïn töø 6,5 – 7,5 do coù quaù trình phaân huyû ñaïm vaø thaûi ammoniac.
Coù haøm löôïng caùc chaát höõu cô daïng deã phaân huyû sinh hoïc cao. Giaù trò BOD5 thöôøng lôùn, dao ñoäng trong khoaûng 300 – 2000 mg/l, giaù trò COD naèm trong khoaûng 500 – 3000 mg/l.
Haøm löôïng chaát raén lô löûng cao töø 200 – 1000 mg/l.
Haøm löôïng lôùn caùc protein vaø chaát dinh döôõng, theå hieän ôû hai thoâng soá toång Nitô (50 – 200 mg/l) vaø toång Photpho (10 – 100 mg/l). Ñeå xöû lyù ñöôïc chaát oâ nhieãm naøy trieät ñeå caàn coù heä thoáng xöû lyù baäc 3 (xöû lyù chaát dinh döôõng). Ñieàu naøy laøm dieän tích coâng trình vaø chi phí ñaàu tö xaây