Hồ Chí Minh sinh ra và lớn lên sinh ra và lớn lên ở Việt Nam, một nước phong kiến lạc hậu ở Phương Đông, bị chủ nghĩa thực dân xâm lược và nô dịch từ cuối thế kỉ XIX. Ngay từ khi còn bé người đã được tiếp thu văn hóa Phương Đông và làm quen với văn hóa Pháp và khi lớn lên thời đại đã đưa người đến với chủ nghĩa Mác-Lênin. Với truyền thống yêu nước, ý chí bất khuất đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc ta cùng với những phẩm chất cá nhân hiếm có đó đã quyết định việc người tiếp nhận, chọn lọc, chuyển hóa, phát triển những tinh hoa của dân tộc và thời đại vào tư tưởng đặc sắc của mình.
8 trang |
Chia sẻ: tuandn | Lượt xem: 3229 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem nội dung tài liệu Đề tài Nguồn gốc tư tưởng Hồ Chí Minh được hình thành về cơ bản, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Anh chị hãy chứng minh rằng : Đến năm 1930 tư tưởng Hồ Chí Minh được hình thành về cơ bản?
Trả lời :
Hồ Chí Minh sinh ra và lớn lên sinh ra và lớn lên ở Việt Nam, một nước phong kiến lạc hậu ở Phương Đông, bị chủ nghĩa thực dân xâm lược và nô dịch từ cuối thế kỉ XIX. Ngay từ khi còn bé người đã được tiếp thu văn hóa Phương Đông và làm quen với văn hóa Pháp và khi lớn lên thời đại đã đưa người đến với chủ nghĩa Mác-Lênin. Với truyền thống yêu nước, ý chí bất khuất đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc ta cùng với những phẩm chất cá nhân hiếm có đó đã quyết định việc người tiếp nhận, chọn lọc, chuyển hóa, phát triển những tinh hoa của dân tộc và thời đại vào tư tưởng đặc sắc của mình.
Như vậy tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống các quan điểm về cách mạng Việt Nam không thể hình thành ngay trong một lúc mà trải qua một quá trình tìm tòi, xác lập, phát triển vầ hoàn thiện gắn với quá trình phát triển lớn mạnh của Đảng và cách mạng Việt Nam. Quá trình đó diễn ra qua các thời kì sau:
Giai đoạn 1: từ 1980 đến năm 1911. Đây là giai đoạn hình thành tư tưởng yêu nước và chí hướng cách mạng:
Đây là thời kì Nguyễn Ái Quốc tiếp nhận truyền thống chống giặc ngoại xâm của dân tộc , nền văn hiến của nước nhà tinh hoa văn hóa Phương Đông. Người lại được hưởng nền giáo huấn “yêu nước, thương nòi” của gia đình, truyền thống đấu tranh bất khuất của đất Lam Hồng và bắt đầu tiếp xúc với văn hóa phương Tây.
Chứng kiến cảnh thực dân Pháp ra sức bóc lột nhân dân ta và đàn áp các phong trào yêu nước đầu thế kỉ đã hình thành hoài bão cho Nguyễn Tất Thành về con đường cứu nước, cứu dân là phải tìm một con đường cứu nước mới.
Nhờ đó chí hướng cách mạng của Nguyễn Tất Thành ngay từ đầu đã đi đúng hướng trên cơ sở phê phán các con đường cứu nước của các nhà yêu nước lớp trước.
Như con đường cứu nước của Phan Chu Trinh là muốn dựa vào thực dân Pháp để phục hưng dân tộc. Theo Người : “chẳng khác nào xin giặc rủ lòng thương”. Hay như Phan Bội Châu: “Đuổi hổ cửa trước rước beo cửa sau” ông muốn dựa vào Nhật.
Vì vậy đến tháng 6/1911 Nguyễn Ái Quốc đã rời bến cảng nhà Rồng ra đi tìm đường cứu nước.
Giai đoạn 2: Thời kì khảo nghiệm tìm tòi và hình thành tư tưởng cứu nước theo lập trường vô sản (1911- 1920).
Tháng 7 năm 1911, Hồ Chí Minh đến đất Pháp. Tiếp đó người đến nhiều nước thuộc địa ở châu Phi, châu Mỹ la tinh và các nước đế quốc Anh, Mỹ. Người tìm hiểu cuộc sống của nhân dân các nước, tìm hiểu các cuộc cách mạng lớn trên thế giới.
Đến ngày 7-11-1917, cách mạng xã hội chủ nghĩa tháng mười Nga nổ ra và dành thắng lợi. Người có cảm tình sâu sắc với cuộc cách mạng ấy và lãnh tụ VI.Lênin. Thay mặt nhân dân Việt Nam, Hồ Chí Minh đã gửi đến hội nghị Véc xây bản Yêu sách của nhân dân An Nam đòi các cường quốc thừa nhận quyền tự do, dân chủ, bình đẳng của các dân tộc Việt Nam.
Qua kết quả của hội nghị Véc xây, Người đã rút ra kết luận: Những lời tuyên bố của chủ nghĩa đế quốc chỉ là một trò bịp lớn và các dân tộc muốn được giải phóng chỉ có thể dựa vào chính sức lực của bản thân mình .
Tháng 7-1920 Người đã tiếp xúc với Luận cương của Lênin, Người đã tìm thấy con đường chân chính cho sự nghiệp cứu nước và giải phóng dân tộc. Người khẳng định con đường cứu nước mình : giải phóng dân tộc bằng con đường cách mạng vô sản, gắn việc giải phóng dân tộc với việc giải phóng giai cấp vô sản.
Tháng 12-1920, tại Đại hội lần thứ VIII, của Đảng Xã hội Pháp ở Tua, Người cùng những đảng viên tiên tiến đã biểu quyết gia nhập quốc tế cộng sản. Như vây, Người trở thành một trong những người sáng lập ra Đảng Cộng sản Pháp và là người cộng sản đầu tiên của Việt Nam.
Đây đã đánh dấu một bước ngoặt trong quá trình hình thành Tư tưởng Hồ Chí Minh trong hoạt động cách mạng của Người.
Giai đoạn 3: Sự hình thành về cơ bản tư tưởng Hồ Chí Minh (1920-1930).
Qua những năm bôn ba ở khắp thế giới Người đã tiếp thu được nhiều nền văn hóa, nắm được cốt lõi của chủ nghĩa Mác-Lênin, tham dự các hội nghị quốc tế và các buổi sinh hoạt lý luận bàn về chiến lược, sách lược cách mạng thế giới và qua thực tiễn công tác, tổng kết kinh nghiệm nhiều cuộc cách mạng, Hồ Chí Minh đã tích lũy được vốn lớn về tri thức cách mạng và dần dần hình thành trong tư duy của Người những luận điểm đúng đắn: Giải phóng dân tộc gắn liền với giải phóng giai cấp vô sản và các dân tộc thuộc địa, giải phóng nhân loại. Cũng từ đó, lý luận chiến lược cách mạng vô sản ở một nước thuộc địa, nửa phong kiến, đã từng bước hình thành trong tư tưởng Hồ Chí Minh.
Từ khi trở thành người cộng sản, cùng với việc thực hiện nhiệm vụ của Đảng cộng sản Pháp và của quốc tế cộng sản, Hồ Chí Minh đã truyền bá chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng của mình về nước, chuẩn bị cho việc thành lập một đảng vô sản kiểu mới ở Việt Nam. Thông qua các công cụ quan trọng như : Báo Người cùng khổ (1922), tác phẩm Bản án chế độ thực dân Pháp (1925) và Tạp chí Thanh niên (1925-1927), tác phẩm đường cách mệnh (1927) v..v…
Từ giữa những năm 20 của thế kỷ XX, do việc truyền bá chủ nghĩa Mác-Lênin của Hồ Chí Minh, phong trào cách mạng Việt Nam có những chuyển biế mạnh mẽ. Bên cạnh những đảng theo xu hướng tư tưởng tư sản, đã xuất hiện nhiều tổ chức theo tư tưởng tiến bộ.
Ví dụ : Đông Dương Cộng sản Đảng (6-1929), An Nam Cộng sản Đảng (8-1929), Đông Dương Cộng sản Liên đoàn (1-1930)…
Trước tình hình trong một nước có ba tổ chức cộng sản cùng hoạt động, Người đã chủ trì hội nghị thành lập đảng , hợp nhất các tổ chức cộng sản trong nước, sáng lập ra Đảng Cộng sản Việt Nam (2-3-1930) và trực tiếp thảo ra cương lĩnh cách mạng đầu tiên của Đảng.
Trong cương lĩnh này, người đã vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin và kinh nghiệm quốc tế vào điều kiện Việt Nam. Người xác định giai cấp công nhân là giai cấp lãnh đạo cách mạng và cách mạng có hai nhiệm vụ chiến lược là chống đế quốc và chống phong kiến nhưng nhiệm vụ chống đế quốc giải phóng dân tộc phải được đặt lên hàng đầu.
Như vậy, văn kiện này cùng hai tác phẩm Người xuất bản trước đó là: Bản án chế độ thực dân Pháp(1925), Đường Kách Mệnh (1927) đã đánh dấu sự hình thành cơ bản tư tưởng Hồ Chí Minh về con đường cách mạng Việt Nam.
Vậy, ta có thể khẳng định rằng: đến năm 1930 tư tưởng Hồ Chí Minh được hình thành về cơ bản.
Câu 2: Anh chị hãy phân tích và chỉ ra những luận điểm sáng tạo trong tư tưởng Hồ Chí Minh về Cách Mạng Giải Phóng Dân Tộc
Nhân dân Việt Nam và nhân dân tiến bộ thế giới đều ca ngợi và công nhận tư tưởng Hồ Chí Minh đã có vai trò to lớn đối với sự nghiệp đấu tranh chung của các dân tộc vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội.
Vậy, tư tưởng Hồ Chí Minh là gì?Có những luận điểm sáng tạo gì?
Trước hết, ta cần làm rõ khái niệm ‘tư tưởng’ dùng trong mệnh đề: ‘Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của đảng ta và nhân dân ta’. Chúng ta thấy tư tưởng Hồ Chí Minh thuộc thế hệ tư tưởng Mác-Lênin, Hồ Chí Minh là người đã tiếp thu kế thừa và sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin.
Hồ Chí Minh sinh ra và lớn lên ở Việt Nam một nước phong kiến nông nghiệp lạc hậu ở Phương Đông bị chủ nghĩa thực dân xâm lược và nô dịch từ cuối thế kỉ XIX. Xuất phát từ thực tiễn của Việt Nam và thế giới Hồ Chí Minh đã vận dụng sáng tạo và phát triển chủ nghĩa Mác-Lênin và nghị quyết quốc tế cộng sản vạch ra con đường cách mạng đầy sáng tạo của Việt Nam giải phóng dân tộc giải phóng xã hội (giai cấp) giải phóng con người với khẩu hiệu: đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết, thành công, thành công, đại thành công. Hồ Chí Minh đã thể hiện tính chân thực của chủ nghĩa Mác-Lênin. Nhưng mặt khác trong khi tìm hiểu và vận dụng những nguyên lý của chủ nghĩa Mác Lênin vào thực tiễn xã hội Việt Nam và các nước Phương Đông. Người đã sớm phát hiện ở Phương Đông có những điểm khác với các nước phương Tây mà thời Mác chưa có điều kiện nghiên cứu. Hồ Chí Minh đã bổ sung và phát triển chủ nghĩa Mác Lênin bằng những luận điểm rất quan trọng. Từ phương pháp tiếp cận đúng đắn mạnh dạn khoa học và phát triển học thuyết Mác Lênin đồng thời bám sát thực tiễn Việt Nam và thế giới, Hồ Chí Minh đã có những luận điểm sáng tạo góp phần làm phong phú thêm chủ nghĩa Mác-Lênin, nhất là vấn đề về giải phóng dân tộc, xây dựng chế độ chủ nghĩa mới và con đường tiến lên chủ nghĩa xã hội ở một nước phương Đông, một nước thuộc địa, nửa phong kiến, kinh tế lạc hậu.
Những luận điểm của Người rất phong phú và đa dạng, bao quát nhiều mặt, nhiều lĩnh vực. Ở đây, chỉ nêu rõ những luận điểm sáng tạo lớn:
1. Cách mạng ở các nước thuộc địa có thể nổ ra và thắng lợi trước cách mạng vô sản chính quốc và tác động trở lại thúc đẩy cách mạng chính quốc.
Đây là luận đặc biệt sáng tạo trong tư tưởng Hồ Chí Minh.Vì:
Năm 1919, quốc tế III ra đời đã chú ý tới cách mạng giải phóng dân tộc, nhưng còn đánh giá thấp vai trò của nó và cho rằng thắng lợi của cách mạng thuộc địa phụ thuộc vào thắng lợi của cách mạng vô sản chính quốc.
Nguyễn Ái Quốc tin theo Lênin, tin theo quốc tế III. Nhưng vốn là người dân thuộc địa và là người nghiên cứu sâu sắc chủ nghĩa thực dân, Người cho rằng : cách mạng giải phóng dân tộc ở các nước thuộc địa không hoàn toàn phụ thuộc vào cách mạng vô sản ở chính quốc. Nhân dân các nước thuộc địa có thể chủ động đứng lên, “đem sức ta mà giải phóng cho ta”, giành thắng lợi trước cách mạng vô sản chính quốc.
Năm 1945,Nhật đầu hàng đồng minh,thời cơ cách mạng đã dến,Người kêu gọi:”Toàn quốc đồng bào hãy đứng dậy đem sức ta mà giải phóng cho ta”.
Như vậy luận điểm về khả năng nổ ra và thắng lợi trước cách mạng chính quốc và tác động trở lại,thúc đẩy cách mạng chính quốc của cách mạng thuộc địa đuợc Hồ Chí Minh nêu ra có ý nghĩa chỉ đạo thực tiễn rất quan trọng đối với phong trào giải phóng dân tộc.Luận điểm sáng tạo này chỉ cho nhân dân các dân tộc thuộc địa là không nên trông chờ, ỷ lại vào cách mạng chính quốc mà phải chủ động đứng nên tự giải phóng khỏi ách thống trị của chủ nghĩa đế quốc,qua đó góp phần tích cực vào cách mạng chính quốc nói riêng.Thực tiễn cách mạng Việt Nam đã khẳng định luận điểm của Hồ Chí Mnh là đúng.
Ngoài ra,Hồ Chí Minh còn có những luận điểm sáng tạo khác là:
2.Cách mạng giải phóng dân tộc phải được thực hiện bằng hai con đường bạo lực kết hợp lực lượng chính trị của quần chúng với lực lượng vũ trang nhân dân.
+ Người đã có những quan điểm sáng tạo về lực lượng,về bạo lực cách mạng và hình thức đấu tranh cách mạng,về sự thống nhất giữa tư tưởng bạo lực và lòng nhân ái,tinh thần nhân văn;Người không hề bỏ qua một cơ hội nào,dù nhỏ đến mấy, để tranh thủ khả năng hòa bình và phát triển cách mạng.
+ Người và đảng ta đã kế thừa truyền thống và kinh nghiệm đánh giặc giữ nước đặc sắc của dân tộc,vận dụng sáng tạo tư tưởng quân sự của Mác-Ăngghen-Lênin,tiếp thu tinh hoa lý luận và kinh nghiệm quân sự của thế giới, đề ra đường lối quân sự ngày càng hoàn chỉnh.
+ Những nội dung sáng tạo nổi bật là: động viên toàn dân,vũ trang toàn dân,và xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân,khởi nghĩa và chiến tranh toàn dân,xây dựng căn cứ địa cách mạng…xây dựng nên học thuyết quân sự Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh.
Như vậy, Cách mạng tháng 8 thắng lợi,cuộc kháng chiến chống Pháp,chống Mỹ thành công đã chứng minh tính đúng đắn tính cách mạng và sáng tạo của tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng dân tộc.
Vì vậy mà ngày 2-3-1930 Đảng cộng sản Việt Nam được thành lập.
3. Cách mạng giải phóng dân tộc là sự nghiệp đoàn kết của toàn dân trên cơ sở liên minh công nông.
-Thấu hiểu sâu sắc nỗi đau mất nước,Hồ Chí Minh đã nêu cao tư tưởng thống nhất đất nước”Nước Việt Nam là một dân tộc Viẹt Nam là một,song có thể cạn núi có thể mòn xong chân lý ấy không bao giờ thay đổi”.
-Người luôn quan tâm giáo dục bồi dưỡng tư tưởng tình cảm đoàn kết dân tộc,thống nhất tổ quốc nam bắc một nhà cho các đảng viên,cán bộ và nhân dân cả nước.
-Theo người,cách mạng giải phóng dân tộc là” việc chung của dân chúng chứ không phải là của một hai người” vì vây cách mạng muốn thắng lợi phải đoàn kết toàn dân,phải làm cho sĩ,nông,công thương, đèu nhất trí chống lại cường quyền”Nhưng phải lấy”công nông là người chủ cách mệnh”
Vì vậy,Hồ Chí Minh đã đề ra một luận điểm sáng tạo lớn:”Luận điểm một nước một đảng,cùng một lúc thực hiên hai chiến lược cách mạng vừa xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền bắc,vừa đấu tranh giải phóng miền nam,thống nhất nước nhà,hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân trong cả nước.
4. Cách mạng giải phóng dân tộc phải đi theo con đường cách mạng vô sản mới giành được thắng lợi hoàn toàn.
-Tháng 6/1911,Hồ Chí Minh ra đi tìm đường cứu nước,chín năm sau(7/1970)Hồ Chí Minh đến với chủ nghĩa Mác-Lênin người tìm thấy “cẩm nang thần kỳ” cho sự nghiệp giải phóng dân tộc ở Việt Nam. Người khẳng định”Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc không có con đường nào khác con đường cách mạng vô sản”. Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội là luận điểm trung tâm xuyên suốt toàn bộ hệ thống tư tưởng Hồ Chí Minh.
-Người xác định,cách mạng giải phóng dân tộc và cách mạng vô sản chính quốc có chung một kẻ thù là chủ nghĩa thực dân. Người chỉ ra:”Chủ nghĩa đế quốc như con đỉa hai vòi…và cách mạng giải phóng thuộc địa như cái cánh của cách mạng vô sản”.
Do đó Người khẳng định “Trong thời đại ngày nay cách mạng giải phóng dân tộc là một bộ phận khăng khít của cách mạng vô sản trong phạm vi toàn thế giới;cách mạng giải phóng dân tộc phải phát triển thành cách mạng xã hội chủ nghĩa thì mới giành được thắng lợi hoàn toàn”
-Chính vì vậy, đảng và nhân dân ta đã khẳng định công lao to lớn của Người là tìm ra con đường cứu nước đúng đắn,gắn mục tiêu độc lập dân tộc với chủ nghiã xã hội và cống hiến suốt đời cho mục tiêu đó.Và chúng ta luôn kiên quyết đi theo con đường mà người đã chọn.
5. Cách mạng giải phóng dân tộc muốn thắng lợi phải do Đảng cộng sản và giai cấp công nhân lãnh đạo.
Phong trào giải phóng trước khi Đảng cộng sản Việt Nam ra đời cũng có hội, đảng như: Duy Tân hội, Việt Nam quang phục hội, Việt Nam quốc dân đảng, nhưng các tổ chức ấy có nhiều hạn chế. Khi đến với chủ nghĩa Mác-Lênin người đã sớm khẳng định: “ Muốn giải phóng dân tộc thành công trước hết phải có Đảng. Đảng có vững mạnh thì phải có giai cấp công nhân làm cốt…”
Từ đó cho thấy, giải phóng dân tộc muốn thắng lợi phải đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản và Đảng phải do giai cấp công nhân lãnh đạo và dựa trên nền tảng công nông tri thức.
Vì vậy mà ngày 2-3-1930 Đảng cộng sản Việt Nam được thành lập.
Kết luận: Tư tưởng Hồ Chí Minh là linh hồn, là ngọn cờ thắmg lợi của cách mạng Việt Nam trong suốt hơn nửa thế kỉ qua .Cùng với chủ nghĩa Mác-Lênin tư tưởng Hồ Chí Minh đã có những sáng tạo lớn phù hợp với điều kiện của Việt Nam nói riêng và các nước thuộc địa nói chung, góp phần tạo nên thắng lợi ở các nước thuộc địa